ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I

7 Ιουλίου 2016

Αξιότιμη κυρία Επίτροπε,

Εξ ονόματος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, έχω την τιμή να σας διαβιβάσω διά της παρούσας τη δέσμη εγγράφων σχετικά με την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ η οποία αποτελεί το προϊόν των παραγωγικών συζητήσεων διετούς διάρκειας που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ των ομάδων μας. Η δέσμη αυτή, μαζί με πρόσθετο υλικό το οποίο είναι στη διάθεση της Επιτροπής μέσω δημόσιων πηγών, παρέχει μια πολύ ισχυρή βάση ώστε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί σε νέα διαπίστωση περί επάρκειας της προστασίας (1).

Θα πρέπει να είμαστε αμφότεροι υπερήφανοι για τις βελτιώσεις που επιφέραμε στο πλαίσιο. Η ασπίδα προστασίας βασίζεται σε Αρχές για την προάσπιση των οποίων συναινούν και οι δύο πλευρές του Ατλαντικού, και κατορθώσαμε να ενισχύσουμε την εφαρμογή τους. Μέσω των κοινών μας εργασιών, έχουμε την πραγματική ευκαιρία να βελτιώσουμε την προστασία της ιδιωτικής ζωής σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η δέσμη για την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής περιλαμβάνει τις Αρχές της ασπίδας προστασίας, καθώς και μια επιστολή, η οποία επισυνάπτεται ως παράρτημα 1, της Διοίκησης Διεθνούς Εμπορίου (International Trade Administration, ITA) του Υπουργείου Εμπορίου που είναι αρμόδια για τη διαχείριση του προγράμματος, στην οποία περιγράφονται οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Υπουργείο μας για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής λειτουργίας της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η δέσμη περιλαμβάνει επίσης το παράρτημα 2, στο οποίο παρατίθενται περαιτέρω δεσμεύσεις του Υπουργείου Εμπορίου σχετικά με το νέο πρότυπο διαιτησίας που διατίθεται στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας.

Το προσωπικό μου έχει λάβει σαφείς οδηγίες να διαθέσει όλους τους πόρους που απαιτούνται για την ταχεία και πλήρη εφαρμογή του πλαισίου της ασπίδας προστασίας και να διασφαλίσει την έγκαιρη τήρηση των δεσμεύσεων που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα 1 και 2.

Η δέσμη για την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής περιλαμβάνει επίσης περαιτέρω έγγραφα από άλλες υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, και συγκεκριμένα τα εξής:

Σας διαβεβαιώνω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεσμεύονται απόλυτα για την υλοποίηση των ανωτέρω.

Εντός 30 ημερών από την τελική έγκριση της απόφασης περί επάρκειας της προστασίας, το σύνολο της δέσμης για την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής θα αποσταλεί στο Federal Register (επίσημη εφημερίδα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ) για δημοσίευση.

Προσβλέπουμε στη μεταξύ μας συνεργασία για την εφαρμογή της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής και για την από κοινού δρομολόγηση του επόμενου σταδίου της διαδικασίας αυτής.

(1)  Εφόσον η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ εφαρμόζεται στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν και στη Νορβηγία, η δέσμη της ασπίδας προστασίας θα καλύπτει τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τις εν λόγω τρεις χώρες.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II

ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΗΣ ΑΣΠΙΔΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΕΕ–ΗΠΑ ΠΟΥ ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΩΝ

I.   ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

II.   ΑΡΧΕΣ

1.   Κοινοποίηση

2.   Επιλογή

3.   Λογοδοσία για περαιτέρω διαβίβαση

4.   Ασφάλεια

5.   Ακεραιότητα των δεδομένων και περιορισμός του σκοπού

6.   Πρόσβαση

7.   Προσφυγή, επιβολή και ευθύνη

III.   ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

1.   Ευαίσθητα δεδομένα

2.   Εξαιρέσεις για δημοσιογραφικούς σκοπούς

3.   Δευτερεύουσα ευθύνη

4.   Επίδειξη δέουσας επιμέλειας και διενέργεια ελέγχων

5.   Ο ρόλος των αρχών προστασίας των δεδομένων

6.   Αυτοπιστοποίηση

7.   Επαλήθευση

8.   Πρόσβαση

α.   Η αρχή της πρόσβασης στην πράξη

β.   Επιβάρυνση ή έξοδα για την παροχή πρόσβασης

γ.   Εμπιστευτικές εμπορικές πληροφορίες

δ.   Οργάνωση των βάσεων δεδομένων

ε.   Περιπτώσεις στις οποίες είναι δυνατός ο περιορισμός της πρόσβασης

στ.   Δικαίωμα λήψης επιβεβαίωσης και επιβολή τέλους για την κάλυψη των δαπανών για την παροχή πρόσβασης

ζ.   Επαναλαμβανόμενα ή οχληρά αιτήματα πρόσβασης

Ένας οργανισμός μπορεί να θέτει εύλογα όρια ως προς τον αριθμό των αιτημάτων πρόσβασης που υποβάλλονται από έναν συγκεκριμένο ιδιώτη στα οποία θα ανταποκριθεί εντός συγκεκριμένης περιόδου. Κατά τον καθορισμό των ορίων αυτών, ένας οργανισμός θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως η συχνότητα επικαιροποίησης των πληροφοριών, ο σκοπός για τον οποίο χρησιμοποιούνται τα δεδομένα και η φύση των πληροφοριών.

η.   Δόλια αιτήματα πρόσβασης

Ένας οργανισμός δεν υποχρεούται να χορηγήσει πρόσβαση εάν δεν του παρασχεθούν επαρκείς πληροφορίες που να του επιτρέπουν να επιβεβαιώσει την ταυτότητα του ατόμου που υποβάλλει το αίτημα.

θ.   Χρονικό πλαίσιο για την παροχή απαντήσεων

Οι οργανισμοί θα πρέπει να ανταποκρίνονται στα αιτήματα πρόσβασης εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, με εύλογο τρόπο, και σε μορφή η οποία είναι ευνόητη για το άτομο. Ένας οργανισμός που παρέχει πληροφορίες σε πρόσωπα τα οποία αφορούν τα δεδομένα ανά τακτά χρονικά διαστήματα μπορεί να ικανοποιεί μεμονωμένα αιτήματα πρόσβασης στο πλαίσιο της τακτικής του κοινολόγησης εάν αυτό δεν συνεπάγεται υπερβολική καθυστέρηση.

9.   Δεδομένα ανθρώπινου δυναμικού

α.   Κάλυψη από την ασπίδα προστασίας

β.   Εφαρμογή των αρχών της κοινοποίησης και της επιλογής

γ.   Εφαρμογή της αρχής της πρόσβασης

Η συμπληρωματική αρχή της πρόσβασης παρέχει κατευθύνσεις σχετικά με τους λόγους που ενδέχεται να δικαιολογούν την απόρριψη αιτήματος πρόσβασης ή τον περιορισμό της πρόσβασης αιτήματος που αφορά δεδομένα ανθρώπινου δυναμικού. Ασφαλώς, οι εργοδότες στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συμμορφώνονται με τους ισχύοντες κατά τόπους κανονισμούς και να διασφαλίζουν ότι οι εργαζόμενοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πρόσβαση σε τέτοιου είδους πληροφορίες σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, ανεξάρτητα από τον τόπο επεξεργασίας και αποθήκευσης των δεδομένων. Η ασπίδα προστασίας απαιτεί από έναν οργανισμό που επεξεργάζεται τέτοιου είδους δεδομένα στις ΗΠΑ τη συνεργασία κατά την παροχή πρόσβασης είτε απευθείας είτε μέσω του εργοδότη από την ΕΕ.

δ.   Επιβολή του νόμου

ε.   Εφαρμογή της αρχής της λογοδοσίας για περαιτέρω διαβίβαση

Για περιστασιακές σχετικές με την απασχόληση λειτουργικές ανάγκες του οργανισμού της ασπίδας προστασίας που συνδέονται με δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τα οποία διαβιβάζονται στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας, όπως η κράτηση αεροπορικού εισιτηρίου, δωματίου σε ξενοδοχείο ή η ασφαλιστική κάλυψη, οι διαβιβάσεις δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μικρού αριθμού εργαζομένων μπορεί να πραγματοποιείται από τους υπευθύνους επεξεργασίας χωρίς να απαιτείται η εφαρμογή της αρχής της πρόσβασης ή η σύναψη σύμβασης με τον τρίτο υπεύθυνο της επεξεργασίας, όπως απαιτείται σε άλλη περίπτωση βάσει της αρχής της λογοδοσίας για περαιτέρω διαβίβαση, υπό τον όρο ότι ο οργανισμός της ασπίδας προστασίας συμμορφώνεται με τις αρχές της κοινοποίησης και της επιλογής.

10.   Υποχρεωτικές συμβάσεις για περαιτέρω διαβιβάσεις

α.   Συμβάσεις για την επεξεργασία δεδομένων

β.   Διαβιβάσεις εντός ελεγχόμενου ομίλου επιχειρήσεων ή οντοτήτων

Όταν διαβιβάζονται πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα μεταξύ δύο υπευθύνων επεξεργασίας εντός ενός ελεγχόμενου ομίλου επιχειρήσεων ή οντοτήτων, δεν απαιτείται πάντα η σύναψη σύμβασης βάσει της αρχής της λογοδοσίας για περαιτέρω διαβίβαση. Οι υπεύθυνοι επεξεργασίας δεδομένων εντός ενός ελεγχόμενου ομίλου επιχειρήσεων ή οντοτήτων μπορούν να πραγματοποιούν τις διαβιβάσεις αυτές βασιζόμενοι σε άλλα μέσα, όπως οι δεσμευτικοί εταιρικοί κανόνες της ΕΕ ή άλλα ενδοομιλικά μέσα (π.χ. προγράμματα συμμόρφωσης και ελέγχου), διασφαλίζοντας τη συνέχεια της προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα βάσει των Αρχών. Στην περίπτωση τέτοιου είδους διαβιβάσεων, ο οργανισμός της ασπίδας προστασίας εξακολουθεί να είναι υπεύθυνος για τη συμμόρφωση με τις Αρχές.

γ.   Διαβιβάσεις μεταξύ υπευθύνων επεξεργασίας

Για διαβιβάσεις μεταξύ υπευθύνων επεξεργασίας, ο υπεύθυνος επεξεργασίας που λαμβάνει τα δεδομένα δεν είναι απαραίτητο να είναι οργανισμός της ασπίδας προστασίας ή να διαθέτει ανεξάρτητο μηχανισμό προσφυγής. Ο οργανισμός της ασπίδας προστασίας πρέπει να συνάπτει σύμβαση με τον τρίτο υπεύθυνο επεξεργασίας που λαμβάνει τα δεδομένα η οποία να παρέχει το ίδιο επίπεδο προστασίας με αυτό που εξασφαλίζεται στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας, μη συμπεριλαμβανομένης της απαίτησης ο τρίτος υπεύθυνος επεξεργασίας να είναι οργανισμός της ασπίδας προστασίας ή να διαθέτει ανεξάρτητο μηχανισμό προσφυγής, υπό τον όρο ότι καθιστά διαθέσιμο αντίστοιχο μηχανισμό.

11.   Επίλυση διαφορών και επιβολή

α.   Η αρχή της προσφυγής, της επιβολής και της ευθύνης ορίζει τις απαιτήσεις για τις διαδικασίες επιβολής της ασπίδας προστασίας. Οι τρόποι εκπλήρωσης των απαιτήσεων του στοιχείου α) σημείο ii) της Αρχής προβλέπονται στη συμπληρωματική αρχή για την επαλήθευση. Η εν λόγω συμπληρωματική αρχή αφορά τα στοιχεία α) σημεία i) και iii), για καθένα από τα οποία απαιτούνται ανεξάρτητοι μηχανισμοί προσφυγής. Οι μηχανισμοί αυτοί μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές αλλά πρέπει να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αρχής της προσφυγής, της επιβολής και της ευθύνης. Οι οργανισμοί ικανοποιούν τις απαιτήσεις που ορίζει η αρχή αυτή με τους ακόλουθους τρόπους: i) συμμόρφωση με τα προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής που αναπτύσσει ο ιδιωτικός τομέας και τα οποία ενσωματώνουν τις Αρχές της ασπίδας προστασίας στους κανόνες τους και περιλαμβάνουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς επιβολής του είδους που περιγράφεται στην αρχή της προσφυγής, της επιβολής και της ευθύνης· ii) συμμόρφωση με τις νομικές ή ρυθμιστικές εποπτικές αρχές, οι οποίες χειρίζονται τις καταγγελίες ιδιωτών και την επίλυση διαφορών· ή iii) ανάληψη της δέσμευσης περί συνεργασίας με τις αρχές προστασίας δεδομένων που είναι εγκατεστημένες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή τους εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους τους.

β.   Ο κατάλογος αυτός έχει ενδεικτικό και όχι περιοριστικό χαρακτήρα. Ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να προβλέπει πρόσθετους μηχανισμούς για την εξασφάλιση της επιβολής, εφόσον αυτοί πληρούν τις απαιτήσεις της αρχής της προσφυγής, της επιβολής και της ευθύνης καθώς και των συμπληρωματικών αρχών. Να σημειωθεί ότι οι απαιτήσεις της αρχής της προσφυγής, της επιβολής και της ευθύνης έρχονται να προστεθούν στην απαίτηση σύμφωνα με την οποία οι προσπάθειες αυτορρύθμισης πρέπει να συνεπάγονται κυρώσεις δυνάμει του τμήματος 5 του νόμου για την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου, το οποίο απαγορεύει αθέμιτες και δόλιες ενέργειες, ή βάσει άλλων νομοθετικών και κανονιστικών διατάξεων που απαγορεύουν τέτοιες ενέργειες.

γ.   Προκειμένου να συνδράμουν στη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τις δεσμεύσεις τους στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας, καθώς και για να συμβάλουν στη διαχείριση του προγράμματος, οι οργανισμοί, όπως και οι ανεξάρτητοι μηχανισμοί προσφυγής τους, πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικές με την ασπίδα προστασίας κατόπιν αιτήματος του Υπουργείου. Επιπλέον, οι οργανισμοί πρέπει να ανταποκρίνονται αμέσως στις καταγγελίες οι οποίες αφορούν τη συμμόρφωσή τους με τις Αρχές και οι οποίες παραπέμπονται μέσω του Υπουργείου από τις ΑΠΔ. Η απάντηση θα πρέπει να αναφέρει αν η καταγγελία είναι βάσιμη και, εάν ναι, τον τρόπο με τον οποίον ο οργανισμός θα διορθώσει το πρόβλημα. Το Υπουργείο θα προστατεύει την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνει σύμφωνα με το δίκαιο των ΗΠΑ.

δ.   Μηχανισμοί προσφυγής

ε.   Διορθωτικά μέτρα και κυρώσεις

Οποιοδήποτε διορθωτικό μέτρο προβλέπεται από τον φορέα επίλυσης διαφορών θα πρέπει να αποσκοπεί στην αποκατάσταση ή τη διόρθωση των επιπτώσεων της μη συμμόρφωσης από τον οργανισμό, στο μέτρο του δυνατού, και στο να διασφαλιστεί ότι η μελλοντική επεξεργασία από τον οργανισμό θα διενεργείται σύμφωνα με τις Αρχές και, κατά περίπτωση, ότι θα παύσει η επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του ιδιώτη ο οποίος υπέβαλε την καταγγελία. Οι κυρώσεις πρέπει να είναι αρκετά αυστηρές ώστε να εξασφαλίζουν τη συμμόρφωση του οργανισμού προς τις Αρχές. Μια δέσμη κυρώσεων διαφόρων βαθμών αυστηρότητας θα παράσχει στους φορείς επίλυσης διαφορών τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται καταλλήλως στους διάφορους βαθμούς μη συμμόρφωσης. Οι κυρώσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν τόσο τη δημοσίευση των περιπτώσεων διαπίστωσης μη συμμόρφωσης όσο και την απαίτηση διαγραφής των δεδομένων υπό ορισμένες συνθήκες (6). Άλλες κυρώσεις θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την αναστολή και ανάκληση διοικητικής άδειας, την αποζημίωση των θιγομένων για τις ζημίες που υπέστησαν λόγω της μη συμμόρφωσης, καθώς και την επιδίκαση ασφαλιστικών μέτρων. Οι φορείς επίλυσης διαφορών του ιδιωτικού τομέα και οι αυτορρυθμιζόμενοι φορείς πρέπει να κοινοποιούν τις περιπτώσεις στις οποίες οι οργανισμοί της ασπίδας προστασίας δεν συμμορφώνονται με τις αποφάσεις τους στον αρμόδιο διοικητικό φορέα ή στα δικαστήρια, κατά περίπτωση, καθώς και στο Υπουργείο.

στ.   Δράση της FTC

Η FTC έχει αναλάβει τη δέσμευση να εξετάζει κατά προτεραιότητα παραπομπές υποθέσεων που αφορούν ισχυρισμούς περί μη συμμόρφωσης με τις Αρχές τις οποίες λαμβάνουν από: i) αυτορρυθμιζόμενους οργανισμούς όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και άλλους ανεξάρτητους φορείς επίλυσης διαφορών· ii) κράτη μέλη της ΕΕ· και iii) το Υπουργείο, προκειμένου να καθοριστεί αν έχει παραβιαστεί το τμήμα 5 του νόμου για την FTC το οποίο απαγορεύει τις αθέμιτες ή δόλιες ενέργειες ή πρακτικές στο εμπόριο. Εάν η FTC συμπεράνει ότι έχει λόγο να πιστεύει ότι έχει σημειωθεί παράβαση του τμήματος 5, μπορεί να επιλύσει το ζήτημα ζητώντας την έκδοση διοικητικής πράξης για παύση και παράλειψη η οποία να απαγορεύει τις επίμαχες πρακτικές, ή υποβάλλοντας καταγγελία σε ομοσπονδιακό αρμόδιο δικαστήριο (federal district court) η οποία, εάν ευδοκιμήσει, μπορεί να καταλήξει στην έκδοση εντολής από ομοσπονδιακό δικαστήριο με το ίδιο αποτέλεσμα. Στους λόγους αυτούς περιλαμβάνονται ψευδείς ισχυρισμοί περί τήρησης των Αρχών της ασπίδας προστασίας ή συμμετοχής στην ασπίδα προστασίας από οργανισμούς οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται πλέον στον κατάλογο της ασπίδας προστασίας ή δεν έχουν ποτέ αυτοπιστοποιηθεί στο Υπουργείο. Η FTC μπορεί να επιτύχει την επιβολή αστικών κυρώσεων για παραβιάσεις διοικητικής πράξης παύσης και παράλειψης και δύναται να ασκήσει αγωγή για παρακοή διατάγματος ομοσπονδιακού δικαστηρίου σε αστική ή ποινική υπόθεση. Η FTC θα κοινοποιεί στο Υπουργείο κάθε τέτοια ενέργεια στην οποία προβαίνει. Το Υπουργείο ενθαρρύνει άλλους διοικητικούς φορείς να του γνωστοποιούν την τελική έκβαση τέτοιων προσφυγών ή άλλες αποφάσεις που αφορούν την τήρηση των Αρχών της ασπίδας προστασίας.

ζ.   Επανειλημμένη μη συμμόρφωση

12.   Επιλογή — Χρονική στιγμή της εξαίρεσης από τα δεδομένα (Opt out)

13.   Ταξιδιωτικές πληροφορίες

14.   Φαρμακευτικά και ιατρικά προϊόντα

α.   Εφαρμογή της νομοθεσίας των κρατών μελών της ΕΕ ή των Αρχών της ασπίδας προστασίας

Το δίκαιο των κρατών μελών της ΕΕ εφαρμόζεται κατά τη συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και κατά την τυχόν επεξεργασία που πραγματοποιείται πριν από τη διαβίβαση στις ΗΠΑ. Οι Αρχές της ασπίδας προστασίας εφαρμόζονται για τα δεδομένα αφού διαβιβαστούν στις ΗΠΑ. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για φαρμακευτική έρευνα και για άλλους σκοπούς θα πρέπει, κατά περίπτωση, να είναι ανώνυμα.

β.   Μελλοντική επιστημονική έρευνα

γ.   Αποχώρηση από κλινική δοκιμή

Οι συμμετέχοντες ενδέχεται να αποφασίσουν ή να τους ζητηθεί να αποσυρθούν από μια κλινική δοκιμή ανά πάσα στιγμή. Ωστόσο, οποιαδήποτε δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα έχουν συλλεγεί πριν από την αποχώρηση, μπορούν να υποβληθούν σε επεξεργασία μαζί με τα υπόλοιπα δεδομένα που συλλέγονται στο πλαίσιο της κλινικής δοκιμής, εάν αυτό αναφερόταν σαφώς στην κοινοποίηση κατά τον χρόνο που το σχετικό πρόσωπο συμφώνησε να συμμετάσχει.

δ.   Διαβιβάσεις για ρυθμιστικούς και εποπτικούς σκοπούς

Οι φαρμακευτικές εταιρείες και οι εταιρείες ιατρικών συσκευών και οργάνων επιτρέπεται να παρέχουν δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που λαμβάνουν στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών που πραγματοποιούνται στην ΕΕ σε ρυθμιστικούς φορείς των ΗΠΑ για ρυθμιστικούς και εποπτικούς σκοπούς. Αντίστοιχες διαβιβάσεις επιτρέπονται σε μέρη πέραν των ρυθμιστικών φορέων, όπως σε εγκαταστάσεις της εταιρείας και άλλους ερευνητές, σε συμμόρφωση με τις αρχές της κοινοποίησης και της επιλογής.

ε.   «Τυφλές» μελέτες

στ.   Παρακολούθηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του προϊόντος

Φαρμακευτική εταιρεία ή εταιρεία ιατρικών συσκευών και οργάνων δεν υποχρεούται να εφαρμόζει τις Αρχές της ασπίδας προστασίας που αφορούν την κοινοποίηση, την επιλογή, τη λογοδοσία για περαιτέρω διαβίβαση και την πρόσβαση κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων της που αφορούν την παρακολούθηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης εκθέσεων για ανεπιθύμητες ενέργειες και του εντοπισμού ασθενών/υποκειμένων που χρησιμοποιούν ορισμένα φάρμακα ή ιατρικές συσκευές, στον βαθμό που η τήρηση των Αρχών αντίκειται στη συμμόρφωση με τις κανονιστικές απαιτήσεις. Αυτό ισχύει τόσο για τις εκθέσεις, π.χ. από παρόχους υγειονομικής περίθαλψης προς φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικών συσκευών και οργάνων, όσο και για τις εκθέσεις από φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικών συσκευών και οργάνων προς κυβερνητικές υπηρεσίες όπως η υπηρεσία τροφίμων και φαρμάκων (Food and Drug Administration).

ζ.   Κωδικοποιημένα δεδομένα

Σε κάθε περίπτωση, τα ερευνητικά δεδομένα λαμβάνουν μονοσήμαντους κωδικούς στην πηγή τους από τον κύριο ερευνητή έτσι ώστε να μην αποκαλύπτεται η ταυτότητα μεμονωμένων προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα. Ο τρόπος αποκωδικοποίησης των δεδομένων δεν γνωστοποιείται στις φαρμακευτικές εταιρείες που χρηματοδοτούν την έρευνα. Μόνον ο ερευνητής έχει τη δυνατότητα αποκωδικοποίησης ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσει το υποκείμενο που συμμετέχει στην έρευνα υπό ειδικές συνθήκες (π.χ. εάν απαιτείται περαιτέρω ιατρική παρακολούθηση). Η διαβίβαση δεδομένων που έχουν κωδικοποιηθεί με τον τρόπο αυτόν από την ΕΕ προς τις ΗΠΑ δεν συνιστά διαβίβαση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που υπόκειται στις Αρχές της ασπίδας προστασίας.

15.   Πληροφορίες δημοσίων αρχείων και δημοσιοποιημένες πληροφορίες

16.   Αιτήματα πρόσβασης από δημόσιες αρχές

(1)  Εφόσον η απόφαση της Επιτροπής σχετικά με την επάρκεια της προστασίας που παρέχεται από την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ εφαρμόζεται στην Ισλανδία, στο Λιχτενστάιν και στη Νορβηγία, η δέσμη της ασπίδας προστασίας θα καλύπτει τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τις εν λόγω τρεις χώρες. Κατά συνέπεια, οι αναφορές στην ΕΕ και στα κράτη μέλη της θα νοούνται ότι συμπεριλαμβάνουν την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία.

(2)  Ανάλογα με τις περιστάσεις, στα παραδείγματα συμβατών σκοπών επεξεργασίας μπορούν να περιλαμβάνονται εκείνοι που εξυπηρετούν εύλογα τις σχέσεις με πελάτες, πτυχές της συμμόρφωσης και νομικές πτυχές, τον έλεγχο, την ασφάλεια και την πρόληψη της απάτης, τη διαφύλαξη ή υπεράσπιση των νόμιμων δικαιωμάτων του οργανισμού ή άλλοι σκοποί που συνάδουν με τις προσδοκίες ενός λογικού ανθρώπου δεδομένου του πλαισίου της συλλογής δεδομένων.

(3)  Στο πλαίσιο αυτό, εάν, δεδομένου του μέσου εξακρίβωσης της ταυτότητας που είναι πιθανό να χρησιμοποιηθεί (λαμβανομένων υπόψη, μεταξύ άλλων, των δαπανών και του χρόνου που απαιτούνται για την εξακρίβωση της ταυτότητας, καθώς και της διαθέσιμης τεχνολογίας κατά τον χρόνο της επεξεργασίας) και της μορφής στην οποία διατηρούνται τα δεδομένα, η ταυτότητα ενός προσώπου θα μπορούσε εύλογα να εξακριβωθεί από τον οργανισμό, ή από τρίτο εάν ο εν λόγω τρίτος είχε πρόσβαση στα δεδομένα, τότε θεωρείται ότι η ταυτότητα του προσώπου «μπορεί να εξακριβωθεί».

(4)  Ο οργανισμός θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε αιτήματα που υποβάλλονται από ιδιώτη σχετικά με τους σκοπούς της επεξεργασίας, τις κατηγορίες των σχετικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, και τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών στις οποίες κοινολογούνται τα εν λόγω δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα.

(5)  Τμήμα I παράγραφος 5 των Αρχών.

(6)  Οι φορείς επίλυσης διαφορών έχουν διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τις συνθήκες υπό τις οποίες εφαρμόζουν τις κυρώσεις αυτές. Η ευαισθησία των σχετικών δεδομένων είναι ένας παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με το αν θα πρέπει να απαιτηθεί διαγραφή των δεδομένων, όπως και το αν ένας οργανισμός συνέλεξε, χρησιμοποίησε και κοινολόγησε πληροφορίες παραβιάζοντας καταφανώς τις Αρχές της ασπίδας προστασίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III

7 Ιουλίου 2016

Αξιότιμη κυρία Επίτροπε,

Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος για το γεγονός ότι καταλήξαμε σε συμφωνία σχετικά με την ασπίδα προστασίας της ιδιωτικής ζωής μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, στην οποία θα συμπεριληφθεί μηχανισμός Διαμεσολαβητή μέσω του οποίου οι αρχές της ΕΕ θα είναι έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν αιτήματα εξ ονόματος ιδιωτών από την ΕΕ σχετικά με πρακτικές των ΗΠΑ που αφορούν τη συλλογή πληροφοριών σημάτων.

Στις 17 Ιανουαρίου 2014 ο πρόεδρος Barack Obama ανακοίνωσε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα των πληροφοριών ασφαλείας, οι οποίες περιλαμβάνονται στην προεδρική οδηγία πολιτικής 28 (Presidential Policy Directive 28, PPD-28). Στο πλαίσιο της PPD-28, όρισα ως σημείο επαφής στο οποίο οι κυβερνήσεις των ξένων χωρών μπορούν να αναφέρουν τους προβληματισμούς τους σχετικά με δραστηριότητες πληροφοριών σημάτων των ΗΠΑ την Υφυπουργό Εξωτερικών Catherine A. Novelli, η οποία έχει επίσης το αξίωμα του Ανώτατου Συντονιστή για τη Διεθνή Διπλωματία στον Τομέα της Τεχνολογίας των Πληροφοριών. Με βάση τον ρόλο αυτόν, προέβην στη σύσταση μηχανισμού Διαμεσολαβητή της ασπίδας προστασίας σύμφωνα με τους όρους που προβλέπονται στο παράρτημα Α, οι οποίοι έχουν επικαιροποιηθεί από τον χρόνο της επιστολής μου της 22ας Φεβρουαρίου 2016. Έχω αναθέσει το αξίωμα αυτό στην Υφυπουργό Novelli. Η Υφυπουργός Novelli δρα ανεξάρτητα από την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών, και αναφέρεται απευθείας σε εμένα.

Έχω δώσει σαφείς οδηγίες στο προσωπικό μου να διαθέσει τους απαραίτητους πόρους για την εφαρμογή του νέου αυτού μηχανισμού Διαμεσολαβητή, και είμαι πεπεισμένος ότι ο μηχανισμός αυτός θα αποτελέσει αποτελεσματικό μέσο μέσω του οποίου θα διασκεδαστούν οι ανησυχίες των ιδιωτών στην ΕΕ.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV

7 Ιουλίου 2016

ΜΕΣΩ ΗΛ. ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ

Αξιότιμη κυρία Επίτροπε,

Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου των ΗΠΑ (Federal Trade Commission, FTC) δράττεται της ευκαιρίας να περιγράψει τον τρόπο επιβολής του νέου πλαισίου της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ (το «πλαίσιο της ασπίδας προστασίας» ή το «πλαίσιο»). Θεωρούμε ότι το πλαίσιο θα διαδραματίσει καίριο ρόλο στη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών με παράλληλη προστασία της ιδιωτικής ζωής σε έναν ολοένα περισσότερο διασυνδεδεμένο κόσμο. Θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να εκτελούν σημαντικές πράξεις στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι καταναλωτές της ΕΕ εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικά μέσα προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η FTC έχει από καιρό δεσμευτεί να προστατεύει την ιδιωτική ζωή πέραν των συνόρων και θα μετατρέψει την επιβολή του νέου πλαισίου σε υψηλή προτεραιότητα. Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε εν γένει στο ιστορικό της FTC όσον αφορά την αυστηρή επιβολή των κανόνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής του αρχικού προγράμματος «ασφαλής λιμένας» (Safe Harbor), καθώς και στην προσέγγιση της FTC όσον αφορά την επιβολή του νέου πλαισίου.

Η FTC εξέφρασε πρώτη δημοσίως τη δέσμευσή της για την επιβολή του προγράμματος «ασφαλής λιμένας» το 2000. Ο τότε πρόεδρος της FTC, Robert Pitofsky, είχε αποστείλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιστολή στην οποία αναφερόταν η δέσμευση της FTC για την αυστηρή επιβολή των αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής του προγράμματος «ασφαλής λιμένας». Η FTC τηρεί συνεχώς την εν λόγω δέσμευση μέσω σχεδόν 40 δράσεων επιβολής, πολυάριθμων πρόσθετων ερευνών, καθώς και μέσω της συνεργασίας με μεμονωμένες ευρωπαϊκές αρχές προστασίας των δεδομένων (ΑΠΔ της ΕΕ) σχετικά με ζητήματα κοινού συμφέροντος.

Αφότου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε τις ανησυχίες της τον Νοέμβριο του 2013 σχετικά με τη διαχείριση και την επιβολή του προγράμματος «ασφαλής λιμένας», η υπηρεσία μας και το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ ξεκίνησαν διαβουλεύσεις με υπαλλήλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προκειμένου να βρεθούν τρόποι ενίσχυσης των εν λόγω πτυχών. Όσο βρίσκονταν σε εξέλιξη αυτές οι διαβουλεύσεις, στις 6 Οκτωβρίου 2015, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση στην υπόθεση Schrems η οποία, μεταξύ άλλων, ακύρωνε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί επάρκειας του προγράμματος «ασφαλής λιμένας». Σε συνέχεια της απόφασης, εξακολουθήσαμε να συνεργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Εμπορίου και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε μια προσπάθεια ενίσχυσης των μέσων προστασίας της ιδιωτικής ζωής που παρέχονται σε ιδιώτες από την ΕΕ. Το πλαίσιο της ασπίδας προστασίας συνιστά αποτέλεσμα αυτών των εν εξελίξει διαβουλεύσεων. Ομοίως προς το πρόγραμμα «ασφαλής λιμένας», και με το εν λόγω πλαίσιο η FTC δεσμεύεται για την αυστηρή επιβολή του νέου πλαισίου. Με την παρούσα επιστολή επιβεβαιώνεται η εν λόγω δέσμευση.

Ειδικότερα, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας σε τέσσερις βασικούς τομείς: (1) παραπομπές και έρευνες κατά προτεραιότητα· (2) αντιμετώπιση ψευδών ή παραπλανητικών ισχυρισμών περί συμμετοχής στην ασπίδα προστασίας· (3) διαρκής παρακολούθηση της δημόσιας τάξης· και (4) ενισχυμένη συμμετοχή και συνεργασία κατά την επιβολή με τις ΑΠΔ της ΕΕ. Στη συνέχεια, παρατίθενται αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με καθεμία από τις εν λόγω δεσμεύσεις, καθώς και το σχετικό ιστορικό του ρόλου της FTC στην προστασία της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και στην εφαρμογή του προγράμματος «ασφαλής λιμένας», καθώς και πληροφορίες για το ευρύτερο τοπίο της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες (1).

I.   ΙΣΤΟΡΙΚΟ

A.   Επιβολή των κανόνων προστασίας της ιδιωτικής ζωής και έργο της FTC όσον αφορά τις πολιτικές

Η FTC διαθέτει ευρείες εξουσίες επιβολής για την προώθηση της προστασίας των καταναλωτών και του ανταγωνισμού στον εμπορικό κλάδο. Στο πλαίσιο της εντολής της στον τομέα της προστασίας των καταναλωτών, η FTC επιβάλλει ευρύ φάσμα νομοθετικών διατάξεων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των δεδομένων των καταναλωτών. Ο βασικός νόμος που εφαρμόζεται από την FTC, ο νόμος για την FTC (FTC Act), απαγορεύει τις αθέμιτες και δόλιες πράξεις ή πρακτικές που ασκούνται στον τομέα του εμπορίου ή τον επηρεάζουν αρνητικά (2). Μια δήλωση, παράλειψη ή πρακτική είναι δόλια εάν είναι ουσιώδης και είναι πιθανό να παραπλανήσει καταναλωτές οι οποίοι ενεργούν εύλογα υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις (3). Μια πράξη ή μια πρακτική είναι αθέμιτη εάν προκαλεί ή είναι πιθανό να προκαλέσει σημαντική βλάβη που δεν θα μπορούσε ευλόγως να αποφευχθεί από τους καταναλωτές ή να αντισταθμιστεί από αντίστοιχα οφέλη για τους καταναλωτές ή τον ανταγωνισμό (4). Η FTC επιβάλλει επίσης την εφαρμογή στοχευμένων νόμων για την προστασία των πληροφοριών που συνδέονται με την υγεία, την πιστοληπτική ικανότητα και άλλα χρηματοπιστωτικής φύσεως ζητήματα, καθώς και των πληροφοριών σχετικά με τα παιδιά που παρέχονται μέσω του διαδικτύου, και έχει εκδώσει κανονισμούς για την εφαρμογή αυτών των νόμων.

Στη δικαιοδοσία της FTC, βάσει του νόμου για την FTC, εμπίπτουν υποθέσεις που αφορούν «τον τομέα του εμπορίου ή που επηρεάζουν τον τομέα του εμπορίου». Δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία της η επιβολή του ποινικού δικαίου ή τα ζητήματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας. Επίσης, η FTC δεν έχει πρόσβαση στις περισσότερες άλλες δράσεις της κυβέρνησης. Επιπλέον, εξαιρούνται από τη δικαιοδοσία της FTC ορισμένες εμπορικές δραστηριότητες, μεταξύ άλλων σχετικά με τράπεζες, αεροπορικές εταιρείες, τον κλάδο ασφάλισης και τις δραστηριότητες κοινού μεταφορέα των παρόχων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών. Ακόμη, δεν εμπίπτουν στη δικαιοδοσία της FTC οι περισσότερες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις· εμπίπτουν ωστόσο οι ψευδοφιλανθρωπικές ενώσεις ή άλλες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που έχουν στην πραγματικότητα κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Η FTC διαθέτει επίσης δικαιοδοσία επί μη κερδοσκοπικών οργανώσεων, η λειτουργία των οποίων, ωστόσο, αποφέρει κέρδος στα μέλη τους που αποσκοπούν στην αποκόμιση κέρδους, μεταξύ άλλων παρέχοντας σημαντικά οικονομικά οφέλη στα εν λόγω μέλη (5). Σε ορισμένες περιστάσεις, η δικαιοδοσία της FTC συμπίπτει με αυτή άλλων φορέων επιβολής του νόμου.

Έχουμε αναπτύξει ισχυρές σχέσεις συνεργασίας με τις ομοσπονδιακές και τις πολιτειακές αρχές και συνεργαζόμαστε στενά μαζί τους για τον συντονισμό των ερευνών ή την πραγματοποίηση παραπομπών, κατά περίπτωση.

Η επιβολή αποτελεί καίριο σημείο της προσέγγισης της FTC στην προστασία της ιδιωτικής ζωής. Μέχρι σήμερα, η FTC έχει ασκήσει προσφυγή σε περισσότερες από 500 υποθέσεις που αφορούν την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των πληροφοριών των καταναλωτών. Αυτό το σύνολο υποθέσεων καλύπτει πληροφορίες τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου και περιλαμβάνει ενέργειες στον τομέα της επιβολής εναντίον μεγάλων και μικρών εταιρειών οι οποίες κατηγορούνται ότι δεν διέθεσαν με δέοντα τρόπο ευαίσθητα δεδομένα των καταναλωτών, δεν διασφάλισαν τις πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα των καταναλωτών, προέβησαν σε παράτυπη ηλεκτρονική παρακολούθηση των καταναλωτών, σε αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων σε καταναλωτές, εγκατέστησαν κατασκοπευτικό ή άλλο κακόβουλο λογισμικό στους υπολογιστές των καταναλωτών, παραβίασαν εντολή φραγής κλήσεων και άλλους κανόνες των τηλεφωνικών πωλήσεων και προέβησαν σε παράτυπη συγκέντρωση και ανταλλαγή πληροφοριών για τους καταναλωτές σε κινητές συσκευές. Οι ενέργειες επιβολής της FTC —τόσο στον πραγματικό όσο και στον ψηφιακό κόσμο— αποστέλλουν ένα σημαντικό μήνυμα προς τις εταιρείες σχετικά με την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών.

Η FTC έχει καταβάλει επίσης προσπάθειες για την ανάληψη πολυάριθμων πρωτοβουλιών που στοχεύουν στην ενίσχυση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και προωθούν το έργο επιβολής της. Η FTC έχει διοργανώσει σεμινάρια και έχει εκδώσει εκθέσεις στις οποίες περιλαμβάνονται συστάσεις σχετικά με βέλτιστες πρακτικές που αποσκοπούν στη βελτίωση της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των κινητών επικοινωνιών· στην αύξηση της διαφάνειας της βιομηχανίας διαμεσολάβησης στον τομέα των δεδομένων· στη μεγιστοποίηση των οφελών της μαζικής συλλογής δεδομένων με παράλληλη ελαχιστοποίηση των κινδύνων, ιδίως όσον αφορά τους καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος και τους ανεπαρκώς εξυπηρετούμενους καταναλωτές· και στην επισήμανση των επιπτώσεων της αναγνώρισης προσώπου και του διαδικτύου των πραγμάτων στην ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια, μεταξύ άλλων.

Η FTC συμμετέχει επίσης στην εκπαίδευση καταναλωτών και επιχειρήσεων για την ενίσχυση του αντίκτυπου των πρωτοβουλιών της στους τομείς της επιβολής και της ανάπτυξης πολιτικών. Η FTC χρησιμοποιεί μεγάλο αριθμό εργαλείων —δημοσιεύσεις, διαδικτυακούς πόρους, σεμινάρια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης— για να παράσχει εκπαιδευτικό υλικό για ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των κινητών εφαρμογών, της προστασίας της ιδιωτικής ζωής των παιδιών και της ασφάλειας των δεδομένων. Πιο πρόσφατα, η FTC δρομολόγησε την πρωτοβουλία της με τίτλο «Start With Security», η οποία περιλαμβάνει νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τις επιχειρήσεις βάσει διδαγμάτων που έχουν αντληθεί από σχετικές με την ασφάλεια των δεδομένων περιπτώσεις με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπη η υπηρεσία, καθώς και σειρά σεμιναρίων σε ολόκληρη τη χώρα. Επιπλέον, η FTC αποτελεί εδώ και καιρό κορυφαίο φορέα στην εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τη βασική ασφάλεια στον τομέα των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Πέρσι, ο δικτυακός μας τόπος «OnGuard Online» και ο αντίστοιχος δικτυακός τόπος στην ισπανική γλώσσα, Alerta en Línea, είχαν περισσότερες από 5 εκατ. προβολές σελίδας.

Β.   Μέσα νομικής προστασίας των ΗΠΑ προς όφελος των καταναλωτών της ΕΕ

Το πλαίσιο θα λειτουργήσει εντός του ευρύτερου τοπίου της προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ΗΠΑ προστατεύοντας τους καταναλωτές της ΕΕ με διάφορους τρόπους.

Η απαγόρευση των αθέμιτων ή δόλιων πράξεων ή πρακτικών βάσει του νόμου για την FTC δεν περιορίζεται στην προστασία των καταναλωτών των ΗΠΑ από αμερικανικές εταιρείες, καθώς περιλαμβάνει πρακτικές που 1) προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν εύλογα προβλέψιμες βλάβες στις Ηνωμένες Πολιτείες, ή 2) αφορούν πραγματική συμπεριφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακόμη, η FTC μπορεί να χρησιμοποιήσει όλα τα διορθωτικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της αποκατάστασης, που είναι διαθέσιμα για την προστασία των εγχώριων καταναλωτών και για την προστασία των αλλοδαπών καταναλωτών.

Για την ακρίβεια, το έργο επιβολής της FTC ενέχει σημαντικά οφέλη για τους καταναλωτές τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από το εξωτερικό. Για παράδειγμα, στις υποθέσεις μας που σχετίζονταν με την επιβολή του τμήματος 5 του νόμου για την FTC, εξασφαλίστηκε το ίδιο επίπεδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής τόσο των καταναλωτών από τις ΗΠΑ όσο και των καταναλωτών από το εξωτερικό. Σε μια υπόθεση που συνδεόταν με γραφείο διακίνησης πληροφοριών, την Accusearch, η FTC υποστήριξε ότι η πώληση από την εταιρεία απόρρητων τηλεφωνικών αρχείων σε τρίτους χωρίς τη γνώση ή τη συναίνεση των καταναλωτών αποτέλεσε αθέμιτη πρακτική κατά παράβαση του τμήματος 5 του νόμου για την FTC. Η Accusearch είχε προβεί στην πώληση πληροφοριών που αφορούσαν τόσο καταναλωτές από τις ΗΠΑ όσο και καταναλωτές από το εξωτερικό (6). Το δικαστήριο επέβαλε ασφαλιστικά μέτρα κατά της Accusearch απαγορεύοντας, μεταξύ άλλων, την εμπορία ή την πώληση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα των καταναλωτών χωρίς την έγγραφη συγκατάθεσή τους, εκτός εάν οι εν λόγω πληροφορίες είχαν ληφθεί νομίμως από διαθέσιμες στο κοινό πληροφορίες και διέταξε την παραίτηση από παράνομα αποκτηθέντα κέρδη σχεδόν 200 000 δολάρια ΗΠΑ (USD) (7).

Ένα ακόμη παράδειγμα αποτελεί ο διακανονισμός της FTC με την TRUSTe. Με αυτόν διασφαλίζεται ότι οι καταναλωτές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μπορούν να βασίζονται στις δηλώσεις στις οποίες προβαίνει ένας παγκόσμιος αυτορρυθμιστικός οργανισμός σχετικά με την εξέταση και πιστοποίηση εκ μέρους του εγχώριων και αλλοδαπών διαδικτυακών υπηρεσιών (8). Εκείνο που είναι σημαντικό είναι ότι οι ενέργειές μας εναντίον της TRUSTe ενισχύουν και διευρύνουν επίσης το σύστημα αυτορρύθμισης αναφορικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής εξασφαλίζοντας τη λογοδοσία των φορέων που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα συστήματα αυτορρύθμισης, μεταξύ άλλων σε διασυνοριακά πλαίσια προστασίας της ιδιωτικής ζωής.

Η FTC επιβάλλει επίσης άλλους ειδικούς νόμους, τα μέσα προστασίας των οποίων καλύπτουν και καταναλωτές εκτός των ΗΠΑ, όπως ο νόμος για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των παιδιών (Children's Online Privacy Protection Act, COPPA). Μεταξύ άλλων, βάσει του COPPA οι φορείς εκμετάλλευσης δικτυακών τόπων και διαδικτυακών υπηρεσιών που απευθύνονται σε παιδιά ή δικτυακών τόπων που απευθύνονται στο ευρύ κοινό και εν γνώσει τους συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών υποχρεούνται να ενημερώνουν τους γονείς και να λαμβάνουν επαληθεύσιμη γονική συναίνεση. Οι δικτυακοί τόποι και οι υπηρεσίες με έδρα στις ΗΠΑ που υπάγονται στον COPPA και συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά στο εξωτερικό υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τον COPPA. Δικτυακοί τόποι και διαδικτυακές υπηρεσίες με έδρα στο εξωτερικό πρέπει επίσης να συμμορφώνονται με τον COPPA εφόσον απευθύνονται σε παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες ή εάν εν γνώσει τους συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πέραν των ομοσπονδιακών νόμων των ΗΠΑ, η εφαρμογή των οποίων επιβάλλεται από την FTC, υπάρχουν ορισμένοι άλλοι ομοσπονδιακοί και πολιτειακοί νόμοι για την προστασία των καταναλωτών και της ιδιωτικής ζωής οι οποίοι ενδέχεται να παρέχουν πρόσθετα οφέλη στους καταναλωτές της ΕΕ.

Γ.   Επιβολή του προγράμματος «ασφαλής λιμένας»

Στο πλαίσιο του προγράμματός της για την επιβολή των κανόνων προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας, η FTC επιδίωξε επίσης να παράσχει προστασία στους καταναλωτές της ΕΕ μέσω άσκησης προσφυγών για την επιβολή του νόμου σε υποθέσεις παραβίασης του προγράμματος «ασφαλής λιμένας». Η FTC έχει ασκήσει 39 προσφυγές για την επιβολή του ασφαλούς λιμένα: 36 σχετικά με ψευδείς ισχυρισμούς πιστοποίησης και τρεις υποθέσεις —εναντίον της Google, του Facebook και του Myspace— σχετικά με εικαζόμενες παραβάσεις των αρχών ασφαλούς λιμένα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής (9). Οι υποθέσεις αυτές αποδεικνύουν την εκτελεστότητα των πιστοποιήσεων και τις επιπτώσεις της μη συμμόρφωσης. Δικαστικοί συμβιβασμοί διάρκειας 20 ετών υποχρεώνουν την Google, το Facebook και το Myspace να εφαρμόζουν ολοκληρωμένα προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής που πρέπει να είναι σχεδιασμένα κατά τρόπο ώστε να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής που σχετίζονται με την ανάπτυξη και τη διαχείριση νέων και υφιστάμενων προϊόντων, καθώς και υπηρεσιών και να εξασφαλίζουν την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα. Τα ολοκληρωμένα προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής που απαιτούνται βάσει των εν λόγω εντολών πρέπει να προσδιορίζουν τους σημαντικούς κινδύνους που μπορούν να προβλεφθούν και να διαθέτουν μέσα ελέγχου για την αντιμετώπισή τους. Οι εταιρείες πρέπει επίσης να υποβάλλονται σε διαρκείς, ανεξάρτητες αξιολογήσεις των προγραμμάτων τους για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, οι οποίες πρέπει να διαβιβάζονται στην FTC. Βάσει των εντολών αυτών απαγορεύεται επίσης στις εν λόγω εταιρείες να προβαίνουν σε ψευδείς δηλώσεις για τις πρακτικές τους στον τομέα προστασίας της ιδιωτικής ζωής καθώς και για τη συμμετοχή τους σε προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής ή ασφάλειας. Αυτή η απαγόρευση θα ισχύει επίσης για τις ενέργειες και τις πρακτικές των εταιρειών βάσει του νέου πλαισίου της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η FTC μπορεί να επιβάλλει την εκτέλεση των εντολών αυτών ζητώντας την επιβολή αστικών κυρώσεων. Για την ακρίβεια, η Google κατέβαλε το 2012 χρηματικό πρόστιμο ρεκόρ ύψους 22,5 εκατ. USD στο πλαίσιο κατηγοριών παραβίασης εντολής που την αφορούσε. Κατά συνέπεια, αυτές οι εντολές της FTC βοηθούν στην προστασία άνω του ενός δισεκατομμυρίου καταναλωτών παγκοσμίως, εκατοντάδες εκατ. εκ των οποίων κατοικούν στην Ευρώπη.

Οι υποθέσεις της FTC έχουν επικεντρωθεί επίσης σε ψευδείς, δόλιους ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς όσον αφορά τη συμμετοχή στο πρόγραμμα ασφαλούς λιμένα. Η FTC λαμβάνει σοβαρά υπόψη αυτούς τους ισχυρισμούς. Για παράδειγμα, στην υπόθεση FTC κατά Karnani, η FTC προσέφυγε το 2011 εναντίον διαδικτυακού εμπόρου στις Ηνωμένες Πολιτείες με την κατηγορία ότι ο ίδιος και η εταιρεία του παραπλάνησαν βρετανούς καταναλωτές, κάνοντάς τους να πιστεύουν ότι η εταιρεία είχε έδρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων χρησιμοποιώντας διαδικτυακές καταλήξεις.uk και αναφορές στο βρετανικό νόμισμα και το ταχυδρομικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου (10). Ωστόσο, όταν οι καταναλωτές παραλάμβαναν τα προϊόντα, ανακάλυπταν μη αναμενόμενους εισαγωγικούς δασμούς, εγγυήσεις που δεν ίσχυαν στο Ηνωμένο Βασίλειο και τέλη που συνδέονταν με τις επιστροφές. Η FTC διατύπωσε επίσης την κατηγορία ότι οι εναγόμενοι παραπλανούσαν τους καταναλωτές όσον αφορά τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα ασφαλούς λιμένα. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλα τα θύματα βρίσκονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Πολλές από τις άλλες υποθέσεις επιβολής του προγράμματος ασφαλούς λιμένα αφορούσαν οργανισμούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα ασφαλούς λιμένα αλλά δεν ανανέωσαν την ετήσια πιστοποίησή τους ενώ συνέχισαν να ισχυρίζονται ότι είναι μέλη. Όπως θα αναλυθεί περαιτέρω στη συνέχεια, η FTC δεσμεύεται επίσης να εξετάζει ψευδείς ισχυρισμούς συμμετοχής στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας. Αυτή η στρατηγική δραστηριότητα επιβολής θα συμπληρώσει τις αυξημένες δράσεις του Υπουργείου Εμπορίου για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις του προγράμματος πιστοποίησης και επαναπιστοποίησης, την παρακολούθηση της αποτελεσματικής συμμόρφωσης, μεταξύ άλλων μέσω χρήσης ερωτηματολογίων για τους συμμετέχοντες στο πλαίσιο, και τις αυξημένες προσπάθειές του για τον εντοπισμό ψευδών ισχυρισμών συμμετοχής στο πλαίσιο και κατάχρησης τυχόν σήματος πιστοποίησης βάσει του πλαισίου (11).

II.   ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΕΣ

Όπως και στο πλαίσιο του προγράμματος «ασφαλής λιμένας», η FTC δεσμεύεται να δίδει προτεραιότητα σε παραπομπές βάσει της ασπίδας προστασίας από κράτη μέλη της ΕΕ. Θα δίδεται επίσης προτεραιότητα σε παραπομπές περιπτώσεων μη συμμόρφωσης με τις κατευθυντήριες γραμμές περί αυτορρύθμισης που συνδέονται με το πλαίσιο της ασπίδας προστασίας από αυτορρυθμιζόμενους οργανισμούς προστασίας της ιδιωτικής ζωής και άλλους ανεξάρτητους φορείς επίλυσης διαφορών.

Για τη διευκόλυνση των παραπομπών βάσει του πλαισίου από τα κράτη μέλη της ΕΕ, η FTC δημιουργεί μια τυποποιημένη διαδικασία παραπομπής και παρέχει καθοδήγηση στα κράτη μέλη της ΕΕ σχετικά με το είδος των πληροφοριών που θα συνδράμουν με τον βέλτιστο τρόπο την FTC κατά την έρευνά της αναφορικά με μια παραπομπή. Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, η FTC θα ορίσει μια υπηρεσία ως σημείο επαφής για τις παραπομπές κρατών μελών της ΕΕ. Η υπηρεσία αυτή θα αποβεί χρήσιμη κυρίως όταν η παραπέμπουσα αρχή διενεργεί προκαταρκτική έρευνα σχετικά με την εικαζόμενη παράβαση και συνεργάζεται με την FTC στο πλαίσιο έρευνας.

Με την παραλαβή παραπομπής από κράτος μέλος της ΕΕ ή αυτορρυθμιζόμενο οργανισμό, η FTC μπορεί να προβεί σε διάφορες δράσεις για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που προκύπτουν. Για παράδειγμα, η FTC ενδέχεται να εξετάσει τις πολιτικές της εταιρείας σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής, να λάβει περισσότερες πληροφορίες απευθείας από την εταιρεία ή από τρίτους, να επικοινωνήσει εκ νέου με τον φορέα που προβαίνει στην παραπομπή, να αξιολογήσει αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη παραβίαση ή αν από την παραβίαση επηρεάζεται σημαντικός αριθμός καταναλωτών, να καθορίσει αν η παραπομπή περιλαμβάνει ζητήματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εμπορίου, να κρίνει κατά πόσο θα ήταν χρήσιμη η εκπαίδευση καταναλωτών και επιχειρήσεων και, κατά περίπτωση, να κινήσει διαδικασία επιβολής.

Η FTC δεσμεύεται επίσης για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με παραπομπές με τις παραπέμπουσες αρχές επιβολής, μεταξύ άλλων όσον αφορά την κατάσταση των παραπομπών, με την επιφύλαξη των νόμων και των περιορισμών περί εμπιστευτικότητας. Στον βαθμό που είναι εφικτό, με δεδομένο τον αριθμό και το είδος των παραπομπών που λαμβάνονται, οι παρεχόμενες πληροφορίες θα περιλαμβάνουν αξιολόγηση των υποθέσεων που παραπέμπονται, συμπεριλαμβανομένης περιγραφής των σημαντικών ζητημάτων που εγείρονται και κάθε δράσης που αναλαμβάνεται για την αντιμετώπιση παραβάσεων του νόμου στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας της FTC. Η FTC θα αποστέλλει επίσης παρατηρήσεις στην παραπέμπουσα αρχή σχετικά με τα είδη των παραπομπών που έχουν ληφθεί με σκοπό να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των προσπαθειών αντιμετώπισης των παράνομων συμπεριφορών. Εάν η παραπέμπουσα αρχή επιβολής του νόμου ζητήσει πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση μιας συγκεκριμένης παραπομπής για τους σκοπούς δικής της υπόθεσης επιβολής, η FTC θα ανταποκριθεί, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των παραπομπών υπό εξέταση και με την επιφύλαξη των κανόνων περί εμπιστευτικότητας και άλλων νομικών απαιτήσεων.

Η FTC θα συνεργάζεται επίσης στενά με τις ΑΠΔ της ΕΕ με σκοπό την παροχή βοήθειας σε περιπτώσεις επιβολής του νόμου. Σε κατάλληλες περιπτώσεις, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ανταλλαγή πληροφοριών και παροχή βοήθειας κατά την έρευνα σύμφωνα με τον νόμο για την ασφάλεια του διαδικτύου (U.S. SAFE WEB Act), βάσει του οποίου επιτρέπεται η παροχή βοήθειας από την FTC σε αλλοδαπές υπηρεσίες επιβολής του νόμου όταν οι τελευταίες προβαίνουν στην επιβολή νόμων για την απαγόρευση πρακτικών που είναι σε μεγάλο βαθμό παρόμοιες με εκείνες που απαγορεύονται από τους νόμους που επιβάλλει η FTC (12). Στο πλαίσιο αυτής της παροχής βοήθειας, η FTC μπορεί να προβεί σε ανταλλαγή πληροφοριών που ελήφθησαν στο πλαίσιο έρευνάς της, να εκδώσει εντολή υποχρεωτικής παρουσίας στο δικαστήριο εξ ονόματος μιας ΑΠΔ της ΕΕ που διενεργεί δική της έρευνα και να ζητήσει προφορική κατάθεση από τους μάρτυρες ή τους εναγόμενους σε σχέση με τη διαδικασία επιβολής της ΑΠΔ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του U.S. SAFE WEB Act. Η FTC κάνει συχνά χρήση αυτής της εξουσίας για να παράσχει βοήθεια σε άλλες αρχές ανά τον κόσμο σε υποθέσεις που άπτονται της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των καταναλωτών (13).

Εκτός από την προτεραιότητα που δίδεται σε παραπομπές βάσει της ασπίδας προστασίας από κράτη μέλη της ΕΕ και αυτορρυθμιζόμενους οργανισμούς στο πλαίσιο της προστασίας της ιδιωτικής ζωής (14), η FTC δεσμεύεται επίσης να ερευνά πιθανές παραβάσεις του πλαισίου με δική της πρωτοβουλία όπου απαιτείται, και με χρήση ευρέος φάσματος εργαλείων.

Για διάστημα άνω της δεκαετίας, η FTC έχει διατηρήσει ένα αυστηρό πρόγραμμα διερεύνησης ζητημάτων που άπτονται της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας και αφορούν εμπορικούς οργανισμούς. Στο πλαίσιο των ερευνών αυτών, η FTC εξέταζε τακτικά εάν η εκάστοτε οντότητα προέβαινε σε δηλώσεις περί συμμετοχής στο πρόγραμμα ασφαλούς λιμένα. Εάν η οντότητα προέβαινε σε τέτοιου είδους δηλώσεις και από την έρευνα προέκυπταν εμφανείς παραβιάσεις των αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής του ασφαλούς λιμένα, η FTC περιελάμβανε ισχυρισμούς περί παραβιάσεων των διατάξεων του ασφαλούς λιμένα στις ενέργειες επιβολής της. Θα συνεχίσουμε αυτή την προορατική προσέγγιση και βάσει του νέου πλαισίου. Εκείνο που είναι σημαντικό είναι ότι η FTC διεξάγει πολύ περισσότερες έρευνες που εντέλει οδηγούν σε ενέργειες επιβολής του νόμου από τις δημόσιες αρχές. Πολλές έρευνες της FTC περατώνονται διότι το προσωπικό δεν εντοπίζει εμφανή παράβαση του νόμου. Δεδομένου ότι οι έρευνες της FTC δεν είναι δημόσιες αλλά εμπιστευτικές, συχνά η περάτωση μιας έρευνας δεν δημοσιοποιείται.

Οι σχεδόν 40 διαδικασίες επιβολής που κίνησε η FTC σχετικά με το πρόγραμμα «ασφαλής λιμένας» αποδεικνύουν τη δέσμευση της υπηρεσίας για προορατική επιβολή διασυνοριακών προγραμμάτων προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Η FTC θα ερευνά για τον εντοπισμό δυνητικών παραβιάσεων του πλαισίου κατά τις έρευνές της στον τομέα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας που διενεργεί σε τακτική βάση.

III.   ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΨΕΥΔΩΝ Η ΔΟΛΙΩΝ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ ΠΕΡΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΗΝ ΑΣΠΙΔΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Όπως προαναφέρθηκε, η FTC θα αναλάβει δράση εναντίον οντοτήτων που προβαίνουν σε ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο. Η FTC θα εξετάζει κατά προτεραιότητα παραπομπές από το Υπουργείο Εμπορίου σχετικά με οργανισμούς που θεωρεί ότι παρουσιάζονται παράτυπα ως μέλη του πλαισίου ή χρησιμοποιούν το σήμα πιστοποίησης του πλαισίου χωρίς άδεια.

Επιπλέον, επισημαίνεται ότι εάν ένας οργανισμός δεσμεύεται ότι οι πολιτικές του σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής συμμορφώνονται με τις Αρχές της ασπίδας προστασίας, η αδυναμία του εν λόγω οργανισμού να εγγραφεί ή να παραμείνει εγγεγραμμένος στο μητρώο του Υπουργείου Εμπορίου δεν θα συνεπάγεται, κατά πάσα πιθανότητα, απαλλαγή του οργανισμού από τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει η FTC για την επιβολή των εν λόγω δεσμεύσεων βάσει του πλαισίου.

IV.   ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΝΤΟΛΩΝ

Η FTC επιβεβαιώνει επίσης τη δέσμευσή της για παρακολούθηση των εκτελεστών τίτλων προκειμένου να διασφαλισθεί η συμμόρφωση με το πλαίσιο για την ασπίδα προστασίας.

Θα απαιτήσουμε τη συμμόρφωση με το πλαίσιο μέσω της εισαγωγής διαφόρων κατάλληλων απαγορευτικών διατάξεων στις μελλοντικές εντολές της FTC βάσει του πλαισίου. Αυτό περιλαμβάνει την απαγόρευση της υποβολής ψευδών δηλώσεων όσον αφορά το πλαίσιο και άλλα προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής όταν αυτά αποτελούν τη βάση για την οικεία ενέργεια της FTC.

Οι υποθέσεις της FTC για την επιβολή του αρχικού προγράμματος ασφαλούς λιμένα έχουν διδακτικό χαρακτήρα. Στις 36 υποθέσεις που αφορούσαν ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς περί πιστοποίησης βάσει του προγράμματος ασφαλούς λιμένα, κάθε δικαστική απόφαση απαγόρευε στον εκάστοτε εναγόμενο να υποβάλλει ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ασφαλούς λιμένα ή κάθε άλλο πρόγραμμα σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής ή της ασφάλειας και ζητούνταν από την εκάστοτε εταιρεία να παρέχει στην FTC εκθέσεις συμμόρφωσης. Σε υποθέσεις που αφορούσαν παραβιάσεις των αρχών του ασφαλούς λιμένα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, απαιτήθηκε από τις εταιρείες να εφαρμόζουν ολοκληρωμένα προγράμματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και να λαμβάνουν ανεξάρτητες αξιολογήσεις των εν λόγω προγραμμάτων από τρίτους ανά διετία για διάστημα είκοσι ετών, τις οποίες πρέπει να διαβιβάζουν στην FTC.

Τυχόν παραβάσεις των διοικητικών πράξεων της FTC μπορεί να οδηγήσουν σε πρόστιμα ύψους έως 16 000 USD ανά παράβαση, ή 16 000 USD ημερησίως για συνεχιζόμενη παράβαση (15), τα οποία, σε περίπτωση πρακτικών που επηρεάζουν μεγάλο αριθμό καταναλωτών, μπορεί να ανέρχονται σε εκατ. δολάρια. Κάθε δικαστικός συμβιβασμός περιλαμβάνει επίσης διατάξεις όσον αφορά την υποβολή εκθέσεων και τη συμμόρφωση. Οι οντότητες που υπόκεινται στον δικαστικό συμβιβασμό πρέπει να τηρούν έγγραφα που να καταδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους για συγκεκριμένο αριθμό ετών. Οι σχετικές αποφάσεις πρέπει επίσης να διαβιβάζονται σε υπαλλήλους αρμόδιους για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με αυτές.

Η FTC παρακολουθεί συστηματικά τη συμμόρφωση με τις δικαστικές αποφάσεις στο πλαίσιο του ασφαλούς λιμένα, όπως κάνει με όλες τις αποφάσεις της. Η FTC δίνει ιδιαίτερη προσοχή στις αποφάσεις που αφορούν την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των δεδομένων και κινεί διαδικασίες για την επιβολή τους, όπου απαιτείται. Για παράδειγμα, όπως επισημάνθηκε ανωτέρω, η Google κατέβαλε ποσό 22,5 εκατ. USD ως χρηματικό πρόστιμο για παραβίαση απόφασης της FTC. Εκείνο που έχει σημασία, είναι ότι οι αποφάσεις της FTC θα συνεχίσουν να παρέχουν προστασία σε όλους τους καταναλωτές σε παγκόσμιο επίπεδο οι οποίοι αλληλεπιδρούν με μια επιχείρηση, όχι μόνο σε εκείνους που έχουν υποβάλει καταγγελίες.

Τέλος, η FTC θα συνεχίσει να διατηρεί κατάλογο στο διαδίκτυο των εταιρειών για τις οποίες έχουν εκδοθεί αποφάσεις σε σχέση με την επιβολή τόσο του προγράμματος «ασφαλής λιμένας» όσο και του νέου πλαισίου της ασπίδας προστασίας (16). Επιπλέον, οι Αρχές της ασπίδας προστασίας απαιτούν πλέον από τις εταιρείες για τις οποίες έχει εκδοθεί απόφαση από την FTC ή από δικαστήριο λόγω μη συμμόρφωσης με τις Αρχές να δημοσιοποιούν τυχόν σχετικές με το πλαίσιο ενότητες των εκθέσεων συμμόρφωσης ή αξιολόγησης που υποβάλλονται στην FTC, σε βαθμό που να συνάδει με τους νόμους και τους κανόνες περί εμπιστευτικότητας.

V.   ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΔ ΤΗΣ ΕΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ

Η FTC αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι ΑΠΔ της ΕΕ όσον αφορά τη συμμόρφωση με το πλαίσιο και ενθαρρύνει την ενίσχυση των διαβουλεύσεων και της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής του νόμου. Παράλληλα με τη διενέργεια διαβουλεύσεων με τις ΑΠΔ που προβαίνουν σε παραπομπές σχετικά με ειδικά ανά υπόθεση ζητήματα, η FTC δεσμεύεται να συμμετέχει σε περιοδικές συνεδριάσεις με διορισμένους εκπροσώπους της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 στις οποίες θα συζητούνται σε γενικούς όρους τρόποι βελτίωσης της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής όσον αφορά το πλαίσιο. Η FTC θα συμμετέχει επίσης, παράλληλα με το Υπουργείο Εμπορίου, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους εκπροσώπους της ομάδας εργασίας του άρθρου 29, στην ετήσια επανεξέταση του πλαισίου όπου θα συζητείται η εφαρμογή του.

Η FTC ενθαρρύνει επίσης την ανάπτυξη εργαλείων που θα ενισχύσουν τη συνεργασία σε θέματα επιβολής του νόμου με τις ΑΠΔ της ΕΕ, καθώς και άλλες αρχές επιβολής των κανόνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής ανά τον κόσμο. Ειδικότερα, η FTC, από κοινού με τους εταίρους επιβολής του νόμου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον υπόλοιπο κόσμο, έθεσε πέρσι σε ισχύ σύστημα ειδοποίησης στο πλαίσιο του παγκόσμιου δικτύου επιβολής προστασίας της ιδιωτικής ζωής (GPEN) για την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με έρευνες και την προώθηση του συντονισμού κατά την επιβολή του νόμου. Το εργαλείο ειδοποίησης του GPEN θα μπορούσε να αποβεί ιδιαίτερα χρήσιμο για το πλαίσιο της ασπίδας προστασίας. Η FTC και οι ΑΠΔ της ΕΕ θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν ως μέσο συντονισμού σε συνδυασμό με το πλαίσιο και με άλλες έρευνες στο πεδίο της προστασίας της ιδιωτικής ζωής, μεταξύ άλλων ως σημείο αφετηρίας για την ανταλλαγή πληροφοριών με σκοπό την παροχή συντονισμένης και αποτελεσματικότερης προστασίας της ιδιωτικής ζωής για τους καταναλωτές. Προσβλέπουμε στη συνέχιση του έργου μας με τις συμμετέχουσες αρχές της ΕΕ με σκοπό την ευρύτερη ανάπτυξη του συστήματος ειδοποίησης GPEN και την ανάπτυξη περαιτέρω εργαλείων για τη βελτίωση της συνεργασίας στον τομέα της επιβολής του νόμου σε σχετικές με την προστασία της ιδιωτικής ζωής περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων όσων συνδέονται με το πλαίσιο.

Η FTC με χαρά επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της για την επιβολή του νέου πλαισίου της ασπίδας προστασίας. Προσβλέπουμε επίσης στη συνέχιση της συνεργασίας με τους συναδέλφους μας στην ΕΕ, στο πλαίσιο των κοινών μας προσπαθειών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

(1)  Πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με τους ομοσπονδιακούς και πολιτειακούς νόμους των ΗΠΑ για την προστασία της ιδιωτικής ζωής παρέχονται στο συνημμένο έγγραφο Α, και σύνοψη των πρόσφατων ενεργειών μας στον τομέα της επιβολής των κανόνων προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας στο συνημμένο έγγραφο Β. Η εν λόγω σύνοψη είναι επίσης διαθέσιμη στον δικτυακό τόπο της FTC στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/reports/privacy-data-security-update-2015.

(2)  15 U.S.C. § 45(a).

(3)  Βλέπε FTC Policy Statement on Deception, που αποτελεί προσάρτημα στο Cliffdale Assocs., Inc., 103 F.T.C. 110, 174 (1984), διαθέσιμο στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/public-statements/1983/10/ftc-policy-statement-deception.

(4)  Βλέπε 15 U.S.C § 45(n)· FTC Policy Statement on Unfairness, που αποτελεί προσάρτημα στο Int'l Harvester Co., 104 F.T.C. 949, 1070 (1984), διαθέσιμο στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/public-statements/1980/12/ftc-policy-statement-unfairness

(5)  Βλέπε California Dental Ass'n κατά FTC, 526 U.S. 756 (1999).

(6)  Βλέπε Γραφείο του αρμόδιου για θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής Επιτρόπου του Καναδά, Καταγγελία από την PIPEDA κατά της Accusearch, Inc., η οποία δραστηριοποιούνταν επαγγελματικά ως Abika.com, https://www.priv.gc.ca/cf-dc/2009/2009_009_0731_e.asp Το Γραφείο του αρμόδιου για θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής Επιτρόπου του Καναδά υπέβαλε υπόμνημα amicus curiae στο πλαίσιο της προσφυγής της FTC και διενήργησε τη δική του έρευνα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι πρακτικές της Accusearch παραβίαζαν μεταξύ άλλων και το καναδικό δίκαιο.

(7)  Βλέπε FTC κατά Accusearch, Inc., No. 06CV015D (D. Wyo. 20 Δεκεμβρίου 2007), aff'd 570 F.3d 1187 (10th Cir. 2009).

(8)  Βλέπε In the Matter of True Ultimate Standards Everywhere, Inc., No. C-4512 (F.T.C. 12 Μαρτίου 2015) (απόφαση και εντολή), διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www ftc.gov/system/files/documents/cases/150318trust-edo.pdf

(9)  Βλέπε In the Matter of Google, Inc., No. C-4336 (F.T.C. 13 Οκτωβρίου 2011) (απόφαση και εντολή), διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/news-events/press-releases/2011/03/ftc-charges-deceptive-privacy-practices-googles-rollout-its-buzz· In the Matter of Facebook, Inc., No. C-4365 (F.T.C. 27 Ιουλίου 2012) (απόφαση και εντολή), διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/news-events/press-releases/2012/08/ftc-approves-final-settlement-facebook· In the Matter of Myspace LLC, No. C-4369 (F.T.C. 30 Αυγούστου 2012) (απόφαση και εντολή), διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www.ftc.gov/news-events/press-releases/2012/09/ftc-finalizes-privacy-settlement-myspace.

(10)  Βλέπε FTC κατά Karnani, No. 2:09-cv-05276 (C.D. Cal. 20 Μαΐου 2011) (τελεσίδικη απόφαση), διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www ftc.gov/sites/default/files/documents/cases/2011/06/110609karnanistip.pdf· βλέπε επίσης Lesley Fair, FTC Business Center Blog, Around the World in Shady Ways, https://www.ftc.gov/blog/2011/06/around-world-shady-ways (9 Ιουνίου 2011).

(11)  Επιστολή του Ken Hyatt, ασκούντος καθήκοντα Υφυπουργού Εμπορίου, Διοίκηση Διεθνούς Εμπορίου, προς τη Věra Jourová, Επίτροπο αρμόδια για την Δικαιοσύνη, τους Καταναλωτές και την Ισότητα των φύλων.

(12)  Κατά τον καθορισμό του αν πρέπει να ασκήσει την εξουσία που της παρέχεται μέσω του U.S. SAFE WEB Act, η FTC εξετάζει, μεταξύ άλλων: «(Α) αν η αιτούσα αρχή έχει συμφωνήσει να παράσχει ή θα παράσχει αμοιβαία βοήθεια στην FTC· (Β) αν η συμμόρφωση με το αίτημα θίγει το δημόσιο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών· και (Γ) αν η έρευνα ή η διαδικασία επιβολής της αιτούσας αρχής αφορά πράξεις ή πρακτικές που προκαλούν ή ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη σε σημαντικό αριθμό ατόμων.» 15 U.S.C. § 46(j)(3). Η εξουσία αυτή δεν ασκείται κατά την επιβολή των νόμων περί ανταγωνισμού.

(13)  Κατά τα φορολογικά έτη 2012-2015, για παράδειγμα, η FTC άσκησε την εξουσία της στο πλαίσιο του U.S. SAFE WEB Act για να προβεί σε ανταλλαγή πληροφοριών αποκρινόμενη σε σχεδόν 60 αιτήματα από αλλοδαπές υπηρεσίες και εξέδωσε σχεδόν 60 αιτήματα υποβολής εγγράφων (civil investigative demand) (που ισοδυναμούν με διοικητικά εντάλματα) για την υποβοήθηση 25 αλλοδαπών ερευνών.

(14)  Αν και η FTC δεν επιλύει ούτε μεσολαβεί για την επίλυση μεμονωμένων καταγγελιών από καταναλωτές, η FTC επιβεβαιώνει ότι θα δίδει προτεραιότητα σε παραπομπές βάσει της ασπίδας προστασίας που πραγματοποιούνται από ΑΠΔ της ΕΕ. Επιπλέον, η FTC χρησιμοποιεί καταγγελίες στη βάση δεδομένων της που φέρει την επωνυμία «Consumer Sentinel», στην οποία έχουν πρόσβαση πολλοί άλλοι φορείς επιβολής του νόμου, για τον εντοπισμό τάσεων, τον καθορισμό των προτεραιοτήτων όσον αφορά την επιβολή και τον εντοπισμό πιθανών ερευνητικών στόχων. Οι ιδιώτες από την ΕΕ μπορούν να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα υποβολής καταγγελιών που είναι διαθέσιμο και στους πολίτες των ΗΠΑ για την υποβολή καταγγελίας στην FTC στη διεύθυνση www.ftc.gov/complaint Ωστόσο, για επιμέρους καταγγελίες βάσει της ασπίδας προστασίας, ενδέχεται να είναι πολύ πιο χρήσιμο να υποβάλλουν οι ιδιώτες από την ΕΕ τις καταγγελίες τους στις ΑΠΔ των κρατών μελών τους ή σε φορέα εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών.

(15)  15 U.S.C. § 45(m)· 16 C.F.R. § 1.98.

(16)  ΒλέπεFTC, Business Center, Legal Resources, https://www.ftc.gov/tips-advice/business-center/legal-resources?type=case&field-consumer-protection-topics-tid=251

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V

19 Φεβρουαρίου 2016

Θέμα: Πλαίσιο της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ

Αξιότιμη κυρία Επίτροπε,

Το Υπουργείο Μεταφορών των Ηνωμένων Πολιτειών («Υπουργείο Μεταφορών») δράττεται της ευκαιρίας να περιγράψει τον ρόλο του στην επιβολή του πλαισίου της ασπίδας προστασίας της ιδιωτικής ζωής ΕΕ–ΗΠΑ. Το εν λόγω πλαίσιο διαδραματίζει καίριο ρόλο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που παρέχονται στο πλαίσιο των εμπορικών συναλλαγών σε έναν ολοένα πιο διασυνδεδεμένο κόσμο. Επιτρέπει στις επιχειρήσεις να εκτελούν σημαντικές πράξεις στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι οι καταναλωτές της ΕΕ εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικά μέσα προστασίας της ιδιωτικής ζωής.

Το Υπουργείο Μεταφορών εξέφρασε για πρώτη φορά δημοσίως τη δέσμευσή του για επιβολή του πλαισίου του προγράμματος ασφαλούς λιμένα σε επιστολή που εστάλη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από 15 έτη. Το Υπουργείο Μεταφορών δεσμεύτηκε με την εν λόγω επιστολή να επιβάλει με αυστηρότητα τις αρχές προστασίας της ιδιωτικής ζωής βάσει του ασφαλούς λιμένα. Το Υπουργείο Μεταφορών εξακολουθεί να στηρίζει αυτή τη δέσμευση η οποία περιγράφεται με την παρούσα επιστολή.

Ειδικότερα, το Υπουργείο Μεταφορών ανανεώνει τη δέσμευσή του στους ακόλουθους βασικούς τομείς: (1) προτεραιότητα στις έρευνες για εικαζόμενες παραβάσεις της ασπίδας προστασίας· (2) κατάλληλες δράσεις επιβολής εναντίον φορέων που υποβάλλουν ψευδείς ή παραπλανητικούς ισχυρισμούς περί πιστοποίησης βάσει της ασπίδας προστασίας· και (3) παρακολούθηση και δημοσιοποίηση εκτελεστών τίτλων σχετικά με παραβάσεις της ασπίδας προστασίας. Παρέχουμε πληροφορίες σχετικά με καθεμία από αυτές τις δεσμεύσεις και, για λόγους ενημέρωσης, σχετικές πληροφορίες υποβάθρου αναφορικά με τον ρόλο του Υπουργείου Μεταφορών στην προστασία της ιδιωτικής ζωής των καταναλωτών και την επιβολή του πλαισίου της ασπίδας προστασίας.

I.   ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Α.   Αρμόδια αρχή του Υπουργείου Μεταφορών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής

Το Υπουργείο δεσμεύεται να διασφαλίσει την προστασία του απορρήτου των πληροφοριών που παρέχονται από τους καταναλωτές προς αεροπορικές εταιρείες και τουριστικούς πράκτορες. Η εξουσία του Υπουργείου Μεταφορών για την ανάληψη δράσης για επιβολή του νόμου στον τομέα αυτό πηγάζει από τον κώδικα 49 U.S.C. 41712 που απαγορεύει στους αερομεταφορείς ή τους τουριστικούς πράκτορες να επιδίδονται σε «αθέμιτες ή δόλιες πρακτικές ή να χρησιμοποιούν αθέμιτες μεθόδους ανταγωνισμού» στην πώληση αερομεταφορών, που έχουν ή ενδέχεται να έχουν ως αποτέλεσμα τη βλάβη των καταναλωτών. Το τμήμα 41 712 είναι διαρθρωμένο σύμφωνα με το τμήμα 5 του νόμου για την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC) (15 U.S.C. 45). Θεωρούμε ότι ο σχετικός νόμος που αφορά τις αθέμιτες ή δόλιες πρακτικές απαγορεύει σε μια αεροπορική εταιρεία ή έναν τουριστικό πράκτορα τα ακόλουθα: (1) να παραβιάζει τους όρους της πολιτικής της/του για την προστασία της ιδιωτικής ζωής· ή (2) να συγκεντρώνει ή να δημοσιοποιεί πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα κατά τρόπο που παραβιάζει τη δημόσια τάξη, είναι ανήθικος ή προκαλεί σημαντική βλάβη στον καταναλωτή η οποία δεν αντισταθμίζεται από αντίστοιχα οφέλη. Θεωρούμε επίσης ότι το τμήμα 41712 απαγορεύει σε αερομεταφορείς και τουριστικούς πράκτορες: (1) να παραβιάζουν τυχόν κανόνες που έχουν εκδοθεί από το Υπουργείο και χαρακτηρίζουν συγκεκριμένες πρακτικές για την προστασία της ιδιωτικής ζωής αθέμιτες ή δόλιες· ή (2) να παραβιάζουν τον νόμο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των παιδιών (Children's Online Privacy Protection Act, COPPA) ή τους κανόνες της FTC για την εφαρμογή του COPPA. Βάσει της ομοσπονδιακής νομοθεσίας, το Υπουργείο Μεταφορών διαθέτει αποκλειστική αρμοδιότητα να ρυθμίζει τις πρακτικές προστασίας της ιδιωτικής ζωής που ασκούν οι αεροπορικές εταιρείες και μοιράζεται τη δικαιοδοσία με την FTC όσον αφορά τις πρακτικές προστασίας της ιδιωτικής ζωής που εφαρμόζουν οι τουριστικοί πράκτορες κατά την πώληση αεροπορικών μεταφορών.

Στο πλαίσιο αυτό, εφόσον ένας αερομεταφορέας ή φορέας πώλησης αεροπορικών μεταφορών δεσμευτεί έναντι των αρχών προστασίας της ιδιωτικής ζωής του πλαισίου της ασπίδας προστασίας, το Υπουργείο είναι σε θέση να χρησιμοποιεί τις προβλεπόμενες εκ του νόμου εξουσίες του τμήματος 41712 για να εξασφαλίσει τη συμμόρφωση με τις εν λόγω αρχές. Επομένως, όταν ένας επιβάτης παρέχει πληροφορίες σε έναν αερομεταφορέα ή έναν τουριστικό πράκτορα που έχει δεσμευτεί να τηρεί τις Αρχές προστασίας της ιδιωτικής ζωής του πλαισίου της ασπίδας προστασίας, η μη τήρηση των αρχών από τον αερομεταφορέα ή τον τουριστικό πράκτορα αποτελεί παράβαση του τμήματος 41712.

Β.   Πρακτικές επιβολής του νόμου

Το Γραφείο Επιβολής και Διαδικασιών στον Τομέα των Αερομεταφορών του Υπουργείου (Γραφείο Επιβολής Τομέα Αερομεταφορών) διερευνά και ασκεί διώξεις σε υποθέσεις δυνάμει του τμήματος 49 U.S.C. 4171 2. Επιβάλλει την προβλεπόμενη εκ του νόμου απαγόρευση του τμήματος 41712 των αθέμιτων και δόλιων πρακτικών κυρίως μέσω διαπραγμάτευσης, κατάρτισης διοικητικών πράξεων για παύση και παράλειψη καθώς και εντολών για την εκτίμηση αστικών κυρώσεων. Το γραφείο πληροφορείται σχετικά με πιθανές παραβάσεις κατά κύριο λόγο μέσω καταγγελιών που λαμβάνει από ιδιώτες, ταξιδιωτικούς πράκτορες, αεροπορικές εταιρείες και υπηρεσίες της κυβέρνησης των ΗΠΑ αλλά και κυβερνήσεων του εξωτερικού. Οι καταναλωτές μπορούν να χρησιμοποιούν τον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Μεταφορών για να υποβάλλουν καταγγελίες για παραβίαση των κανόνων προστασίας της ιδιωτικής ζωής σε βάρος αεροπορικών εταιρειών και ταξιδιωτικών πρακτόρων (1).

Εάν δεν επιτευχθεί εύλογος και κατάλληλος συμβιβασμός σε μια υπόθεση, το Γραφείο Επιβολής Τομέα Αερομεταφορών διαθέτει την εξουσία να δρομολογήσει διαδικασία επιβολής του νόμου που θα περιλαμβάνει κατάθεση ενώπιον διοικητικού δικαστή του Υπουργείου Μεταφορών. Ο διοικητικός δικαστής διαθέτει την εξουσία να εκδίδει διοικητικές πράξεις παύσης και παράλειψης και να επιβάλλει αστικές κυρώσεις. Οι παραβάσεις του τμήματος 41712 μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα την έκδοση διοικητικών πράξεων παύσης και παράλειψης και την επιβολή αστικών κυρώσεων σε ποσό ύψους έως 27 500 USD για κάθε παράβαση του τμήματος 41 712.

Το Υπουργείο δεν διαθέτει την εξουσία να επιδικάσει αποζημίωση ή να παράσχει χρηματική αποζημίωση σε ιδιώτες που υποβάλλουν καταγγελία. Ωστόσο, το Υπουργείο διαθέτει την εξουσία να εγκρίνει συμβιβασμούς που απορρέουν από έρευνες που διεξάγει το Γραφείο Επιβολής Τομέα Αερομεταφορών και ενέχουν απευθείας οφέλη για τους καταναλωτές (π.χ. μετρητά, κουπόνια, κ.ά.) ως αντιστάθμιση για χρηματικά πρόστιμα που διαφορετικά καταβάλλονται στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Αυτό έχει συμβεί στο παρελθόν και ενδέχεται να συμβεί και βάσει των Αρχών του πλαισίου της ασπίδας προστασίας εφόσον δικαιολογείται από τις περιστάσεις. Επίσης, οι επανειλημμένες παραβάσεις του τμήματος 41 712 από κάποια αεροπορική εταιρεία θα δημιουργούσαν επίσης ερωτηματικά όσον αφορά τη διάθεση της αεροπορικής εταιρείας για συμμόρφωση, στοιχείο που θα μπορούσε, σε ακραίες περιπτώσεις, να έχει ως αποτέλεσμα τη διαπίστωση ακαταλληλότητας της εταιρείας για λειτουργία και, επομένως, την εκ μέρους της απώλεια της ικανότητας οικονομικών πράξεων.

Μέχρι στιγμής, το Υπουργείο Μεταφορών έχει δεχτεί λίγες σχετικά καταγγελίες σχετικά με εικαζόμενες παραβάσεις της ιδιωτικής ζωής από ταξιδιωτικούς πράκτορες ή αεροπορικές εταιρείες. Όταν υποβάλλονται, διερευνώνται σύμφωνα με τις αρχές που περιγράφηκαν ανωτέρω.

Γ.   Μέσα νομικής προστασίας του Υπουργείου Μεταφορών των ΗΠΑ προς όφελος των καταναλωτών της ΕΕ

Σύμφωνα με το τμήμα 41712, η απαγόρευση των αθέμιτων ή δόλιων πρακτικών στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών ή της πώλησης αεροπορικών μεταφορών ισχύει για τους αμερικανικούς και τους αλλοδαπούς αερομεταφορείς και ταξιδιωτικούς πράκτορες. Το Υπουργείο Μεταφορών προσφεύγει συχνά κατά αεροπορικών εταιρειών από τις ΗΠΑ και το εξωτερικό για πρακτικές που επηρεάζουν αρνητικά τόσο αλλοδαπούς όσο και αμερικανούς καταναλωτές βασιζόμενο στο ότι οι πρακτικές της αεροπορικής εταιρείες εφαρμόστηκαν κατά την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς από ή προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Υπουργείο Μεταφορών χρησιμοποιεί και θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί όλα τα διαθέσιμα ένδικα μέσα για την προστασία των καταναλωτών τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από το εξωτερικό από αθέμιτες ή δόλιες πρακτικές στον τομέα των αεροπορικών μεταφορών από ρυθμιζόμενους φορείς.

Το Υπουργείο Μεταφορών επιβάλλει επίσης, όσον αφορά τις αεροπορικές εταιρείες, άλλους στοχευμένους νόμους, των οποίων τα μέσα προστασίας καλύπτουν και καταναλωτές εκτός ΗΠΑ, όπως ο COPPA. Μεταξύ άλλων, ο COPPA απαιτεί από τους φορείς εκμετάλλευσης δικτυακών τόπων και διαδικτυακών υπηρεσιών που απευθύνονται σε παιδιά ή γενικού χαρακτήρα δικτυακών τόπων που εν γνώσει τους συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών να ενημερώνουν τους γονείς και να λαμβάνουν γονική συναίνεση. Οι δικτυακοί τόποι και οι υπηρεσίες με έδρα στις ΗΠΑ που υπάγονται στον COPPA και συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά στο εξωτερικό υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τον COPPA. Δικτυακοί τόποι και διαδικτυακές υπηρεσίες με έδρα στο εξωτερικό πρέπει επίσης να συμμορφώνονται με τον COPPA εφόσον απευθύνονται σε παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες ή εάν εν γνώσει τους συγκεντρώνουν πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα από παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στον βαθμό που αεροπορικές εταιρείες από τις ΗΠΑ ή το εξωτερικό που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά στις Ηνωμένες Πολιτείες παραβιάζουν τον COPPA, η ανάληψη δράσης για την επιβολή του νόμου εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Υπουργείου Μεταφορών.

II.   ΕΠΙΒΟΛΗ ΤΗΣ ΑΣΠΙΔΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Εάν μια αεροπορική εταιρεία ή ένας τουριστικός πράκτορας επιλέξει να συμμετάσχει στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας και το Υπουργείο δεχτεί καταγγελία βάσει της οποίας η εν λόγω αεροπορική εταιρεία ή ο εν λόγω ταξιδιωτικός πράκτορας φέρεται να έχει παραβιάσει το πλαίσιο, το Υπουργείο θα προβεί στα ακόλουθα βήματα για την αυστηρή επιβολή του πλαισίου.

Α.   Προτεραιότητα σε έρευνες για εικαζόμενες παραβάσεις

Το Γραφείο Επιβολής του Τομέα Αερομεταφορών θα διερευνά κάθε καταγγελία για εικαζόμενες παραβάσεις της ασπίδας προστασίας (συμπεριλαμβανομένων καταγγελιών που λαμβάνονται από τις αρχές προστασίας δεδομένων της ΕΕ) και θα λαμβάνει μέτρα επιβολής σε περίπτωση που υπάρχουν στοιχεία παράβασης. Επιπλέον, το Γραφείο Επιβολής του Τομέα Αερομεταφορών θα συνεργάζεται με την FTC και το Υπουργείο Εμπορίου και θα εξετάζει κατά προτεραιότητα ισχυρισμούς περί μη συμμόρφωσης των ρυθμιζόμενων φορέων με τις δεσμεύσεις περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής που έχουν αναλάβει βάσει του πλαισίου της ασπίδας προστασίας.

Αφού λάβει καταγγελία περί παραβίαση του πλαισίου της ασπίδας προστασίας, το Γραφείο Επιβολής Τομέα Αερομεταφορών μπορεί να προβεί σε σειρά ενεργειών στο πλαίσιο των ερευνών του. Για παράδειγμα, μπορεί να εξετάσει τις πολιτικές προστασίας της ιδιωτικής ζωής του ταξιδιωτικού πράκτορα ή της αεροπορικής εταιρείας, να λάβει περισσότερες πληροφορίες από τον ταξιδιωτικό πράκτορα ή την αεροπορική εταιρεία ή από τρίτους, να επικοινωνήσει εκ νέου με τον παραπέμποντα φορέα και να αξιολογήσει αν πρόκειται για επαναλαμβανόμενη παραβίαση ή αν από την παραβίαση επηρεάζεται σημαντικός αριθμός καταναλωτών. Επιπλέον, καθορίζει εάν το ζήτημα αφορά καταστάσεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εμπορίου ή της FTC, αξιολογεί αν η εκπαίδευση καταναλωτών και επιχειρήσεων θα ήταν βοηθητική και, κατά περίπτωση, κινεί διαδικασία επιβολής της νομοθεσίας.

Στις περιπτώσεις που το Υπουργείο θα πληροφορείται παραβάσεις της ασπίδας προστασίας από ταξιδιωτικούς πράκτορες, θα συνεργάζεται με την FTC εν προκειμένω. Επίσης, θα ενημερώνουμε την FTC και το Υπουργείο Εμπορίου σχετικά με το αποτέλεσμα των δράσεων επιβολής των διατάξεων της ασπίδας προστασίας.

Β.   Αντιμετώπιση ψευδών ή δόλιων ισχυρισμών περί συμμετοχής

Το Υπουργείο εξακολουθεί να δεσμεύεται για τη διερεύνηση παραβιάσεων της ασπίδας προστασίας, συμπεριλαμβανομένων ψευδών ή δόλιων ισχυρισμών περί συμμετοχής στο πρόγραμμα της ασπίδας προστασίας. Θα εξετάζουμε κατά προτεραιότητα παραπομπές από το Υπουργείο Εμπορίου σχετικά με οργανισμούς που αυτό θεωρεί ότι παρουσιάζονται παράτυπα ως μέλη της ασπίδας προστασίας ή χρησιμοποιούν σήμα πιστοποίησης του πλαισίου της ασπίδας προστασίας χωρίς άδεια.

Επιπλέον, επισημαίνεται ότι εάν ένας οργανισμός έχει δεσμευτεί ότι οι πολιτικές του σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής συμμορφώνονται με τις ουσιώδεις Αρχές της ασπίδας προστασίας, η αδυναμία του να εγγραφεί ή να παραμείνει εγγεγραμμένος στο μητρώο του Υπουργείου Εμπορίου δεν θα συνεπάγεται, κατά πάσα πιθανότητα, απαλλαγή του οργανισμού από τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει το Υπουργείο Εμπορίου για την επιβολή των εν λόγω δεσμεύσεων βάσει του πλαισίου.

Γ.   Παρακολούθηση και δημοσιοποίηση εκτελεστών τίτλων σχετικά με παραβάσεις της ασπίδας προστασίας

Το Γραφείο Επιβολής Τομέα Αερομεταφορών του Υπουργείου εξακολουθεί επίσης να δεσμεύεται για την παρακολούθηση των εκτελεστών τίτλων όπου απαιτείται για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με το πρόγραμμα της ασπίδας προστασίας. Ειδικότερα, εάν το γραφείο εκδώσει απόφαση που υποχρεώνει μια αεροπορική εταιρεία ή έναν ταξιδιωτικό πράκτορα να παύσει την πράξη που συνιστά παράβαση και να απέχει από μελλοντικές παραβάσεις της ασπίδας προστασίας και του τμήματος 41712, θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση του φορέα με τη διοικητική πράξη παύσης και παράλειψης. Επιπλέον, το γραφείο θα διασφαλίζει ότι αποφάσεις από υποθέσεις που αφορούν την ασπίδα προστασίας θα είναι διαθέσιμες στον δικτυακό του τόπο.

Προσβλέπουμε στη συνέχιση της συνεργασίας μας με τους ομοσπονδιακούς εταίρους μας και τα ενδιαφερόμενα μέρη στην ΕΕ σχετικά με ζητήματα που άπτονται της ασπίδας προστασίας.

Ελπίζω ότι οι πληροφορίες αυτές θα αποδειχτούν χρήσιμες. Εάν έχετε ερωτήσεις ή χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ να επικοινωνήσετε μαζί μου.

(1)  http://www.transportation.gov/airconsumer/privacy-complaints

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI

22 Φεβρουαρίου 2016

Αγαπητοί κύριοι Antonipillai και Dean:

Τα τελευταία δυόμισι έτη, στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την ασπίδα προστασίας ΕΕ–ΗΠΑ, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών σημάτων από την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ. Σε αυτές περιλαμβάνονταν πληροφορίες σχετικά με το βασικό νομικό πλαίσιο, την πολυεπίπεδη εποπτεία των εν λόγω δραστηριοτήτων, την εκτεταμένη διαφάνεια σχετικά με τις εν λόγω δραστηριότητες, καθώς και σχετικά με τα μέσα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών, προκειμένου να υποβοηθηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην απόφασή της όσον αφορά την επάρκεια αυτών των μέσων προστασίας τα οποία συνδέονται με την εξαίρεση της εθνικής ασφάλειας από την τήρηση των Αρχών της ασπίδας προστασίας. Στο παρόν έγγραφο συνοψίζονται οι πληροφορίες που παρασχέθηκαν.

I.   Η PPD-28 ΚΑΙ Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΗΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ συγκεντρώνει πληροφορίες από την αλλοδαπή με προσεκτικό και ελεγχόμενο τρόπο, τηρώντας απαρέγκλιτα τους νόμους των ΗΠΑ και στο πλαίσιο πολυεπίπεδης εποπτείας, εστιάζοντας σε σημαντικές προτεραιότητες όσον αφορά τις πληροφορίες από την αλλοδαπή και την εθνική ασφάλεια. Οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων από τις ΗΠΑ διέπονται από ένα μωσαϊκό νόμων και πολιτικών, συμπεριλαμβανομένου του Συντάγματος των ΗΠΑ, του νόμου περί παρακολούθησης επικοινωνιών αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών (50 U.S.C. § 1801 et seq.) (FISA), του εκτελεστικού διατάγματος 12333 και των διαδικασιών εφαρμογής του, των προεδρικών κατευθυντήριων γραμμών και πολυάριθμων διαδικασιών και κατευθυντήριων γραμμών που έχουν εγκριθεί από το δικαστήριο FISA και τον γενικό εισαγγελέα, με τους οποίους θεσπίζονται επιπλέον κανόνες που περιορίζουν τη συλλογή, τη διατήρηση, τη χρήση και τη διάδοση πληροφοριών από την αλλοδαπή (1).

α.    Επισκόπηση της PPD-28

Τον Ιανουάριο του 2014, ο πρόεδρος Obama εκφώνησε λόγο στον οποίο γινόταν αναφορά σε διάφορες μεταρρυθμίσεις των δραστηριοτήτων των ΗΠΑ που σχετίζονται με τη συλλογή πληροφοριών σημάτων, και ενέκρινε την προεδρική οδηγία πολιτικής 28 (PPD-28) σχετικά με τις εν λόγω δραστηριότητες (2). Ο πρόεδρος επεσήμανε ότι οι δραστηριότητες των ΗΠΑ που σχετίζονται με τη συλλογή πληροφοριών σημάτων βοηθούν στην προστασία της ασφάλειας όχι μόνο της χώρας μας και των ελευθεριών μας, αλλά και της ασφάλειας και των ελευθεριών άλλων χωρών, συμπεριλαμβανομένων κρατών μελών της ΕΕ, που βασίζονται στις πληροφορίες που λαμβάνουν οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ για την προστασία των πολιτών τους.

Με την PPD-28 ορίζεται σειρά αρχών και απαιτήσεων που ισχύουν για όλες τις δραστηριότητες των ΗΠΑ που σχετίζονται με τη συλλογή πληροφοριών σημάτων και για όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως ιθαγένειας ή τόπου διαμονής. Ειδικότερα, τίθενται ορισμένες απαιτήσεις για διαδικασίες που αφορούν τη συλλογή, τη διατήρηση και τη διάδοση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ και έχουν αποκτηθεί μέσω συλλογής πληροφοριών σημάτων από τις ΗΠΑ. Οι εν λόγω απαιτήσεις παρουσιάζονται στη συνέχεια αναλυτικότερα αλλά σε κωδικοποιημένη μορφή:

Η δυνατότητα εφαρμογής των διαδικασιών και των μέσων προστασίας που ορίζονται σε αυτές και αφορούν την ασπίδα προστασίας είναι σαφής. Όταν διαβιβάζονται δεδομένα προς επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας ή με οποιονδήποτε τρόπο, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ μπορούν να ζητούν τα δεδομένα αυτά από τις εν λόγω επιχειρήσεις μόνον εάν τα αιτήματα συνάδουν με τον FISA ή υποβάλλονται σύμφωνα με μία από τις διατάξεις της Επιστολής Εθνικής Ασφάλειας που περιγράφονται ακολούθως (3). Επιπλέον, χωρίς να επιβεβαιώνονται ή να απορρίπτονται οι ισχυρισμοί των μέσων ενημέρωσης ότι η κοινότητα υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ συγκεντρώνει δεδομένα μέσω διατλαντικών καλωδίων κατά τη διαβίβασή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε περίπτωση που η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ συνέλεγε δεδομένα από διατλαντικά καλώδια, θα το έκανε υπαγόμενη σε περιορισμούς και διασφαλίσεις που ορίζονται στους νόμους, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων της PPD-28.

β.   Περιορισμοί ως προς τη συλλογή

Με την PPD-28 ορίζεται σειρά από σημαντικές γενικές αρχές που διέπουν τη συλλογή πληροφοριών σημάτων:

Η απαίτηση να είναι οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων «όσο το δυνατόν περισσότερο εξατομικευμένες» αφορά τον τρόπο με τον οποίο συλλέγονται οι πληροφορίες σημάτων, καθώς και το ποιες ακριβώς πληροφορίες συλλέγονται. Για παράδειγμα, κατά τον καθορισμό του τρόπου συλλογής πληροφοριών σημάτων, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη διαθεσιμότητα άλλων πληροφοριών, μεταξύ άλλων από διπλωματικές ή δημόσιες πηγές, και να θέτει σε προτεραιότητα τη συλλογή με αυτά τα μέσα, όπου αυτό είναι δέον και εφικτό. Επιπλέον, οι πολιτικές που αφορούν μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών θα πρέπει να απαιτούν, όπου αυτό είναι πρακτικά εφικτό, να εστιάζεται η συλλογή σε συγκεκριμένους στόχους ή θέματα που συνδέονται με πληροφορίες από την αλλοδαπή μέσω της χρήσης κριτηρίων διάκρισης (π.χ. μέσω ειδικών εγκαταστάσεων, όρων επιλογής και αναγνωριστικών).

Είναι σημαντικό οι πληροφορίες που παρέχονται στην Επιτροπή να εξετάζονται ως σύνολο. Οι αποφάσεις σχετικά με το τι είναι «δυνατό» ή «πρακτικά εφικτό» δεν αφήνονται στη διακριτική ευχέρεια των ιδιωτών αλλά υπόκεινται στις πολιτικές που έχουν εκδώσει οι υπηρεσίες στο πλαίσιο της PPD-28 —οι οποίες είναι διαθέσιμες στο κοινό— και στις άλλες διαδικασίες που περιγράφονται εκεί (4). Όπως αναφέρεται στην PPD-28, η μαζική συλλογή πληροφοριών σημάτων αποτελεί συλλογή πληροφοριών που «για τεχνικούς ή επιχειρησιακούς λόγους αποκτώνται χωρίς τη χρήση κριτηρίων διάκρισης (π.χ., ειδικά αναγνωριστικά, όρους επιλογής κ.λπ.)». Εν προκειμένω, με την PPD-28 αναγνωρίζεται ότι οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να συλλέγουν μαζικά πληροφορίες σημάτων σε ορισμένες περιστάσεις προκειμένου να εντοπίζονται νέες ή αναδυόμενες απειλές και άλλες καίριας σημασίας για την εθνική ασφάλεια πληροφορίες που συχνά κρύβονται στο μεγάλο και σύνθετο σύστημα των σύγχρονων παγκόσμιων επικοινωνιών. Αναγνωρίζονται επίσης τα ζητήματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών που εγείρονται κατά τη μαζική συλλογή πληροφοριών σημάτων. Συνεπώς, η PPD-28 ωθεί την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών να δώσει προτεραιότητα σε εναλλακτικές που θα επιτρέπουν τη χρήση στοχευμένων πληροφοριών σημάτων αντί της μαζικής συλλογής πληροφοριών σημάτων. Αντίστοιχα, οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών θα πρέπει να ασκούν δραστηριότητες στοχευμένης συλλογής πληροφοριών σημάτων και όχι δραστηριότητες μαζικής συλλογής πληροφοριών σημάτων, όπου αυτό είναι πρακτικά εφικτό (5). Με τις αρχές αυτές διασφαλίζεται ότι η εξαίρεση όσον αφορά τη μαζική συλλογή δεν θα αναιρέσει τον γενικό κανόνα.

Όσο για την έννοια του «εύλογου χαρακτήρα», πρόκειται για βασική αρχή του δικαίου των ΗΠΑ. Συνεπάγεται ότι οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών δεν υποχρεούνται να λαμβάνουν οποιοδήποτε μέτρο είναι θεωρητικά εφικτό, αλλά θα πρέπει αντίθετα να εξισορροπούν τις προσπάθειες για την προστασία των έννομων συμφερόντων προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών με τις έμπρακτες ανάγκες των δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών σημάτων. Και στην περίπτωση αυτή, έχουν εκπονηθεί πολιτικές που μπορούν να διασφαλίσουν ότι ο όρος «εύλογα σχεδιασμένες ώστε να ελαχιστοποιείται η διάδοση και η διατήρηση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα» δεν θίγει τον γενικό κανόνα.

Με την PPD-28 προβλέπεται επίσης ότι οι πληροφορίες σημάτων που συλλέγονται μαζικά μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για έξι συγκεκριμένους σκοπούς: τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση ορισμένων δραστηριοτήτων ξένων δυνάμεων· την καταπολέμηση της τρομοκρατίας· την καταπολέμηση της διασποράς όπλων· την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο· τον εντοπισμό και την καταπολέμηση απειλών για τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ ή των συμμάχων τους· και την καταπολέμηση των διεθνών απειλών εγκληματικότητας, συμπεριλαμβανομένης της αποφυγής των κυρώσεων. Ο Σύμβουλος του Προέδρου σε θέματα εθνικής ασφάλειας, κατόπιν διαβούλευσης με τον διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (DNI), θα υποβάλλει σε ετήσια επανεξέταση αυτές τις επιτρεπόμενες χρήσεις των πληροφοριών σημάτων που συλλέγονται μαζικά προκειμένου να διαπιστώνεται αν απαιτείται η τροποποίησή τους. Ο DNI θα δημοσιοποιεί τον κατάλογο αυτό στον μέγιστο δυνατό βαθμό, σύμφωνα με ζητήματα που άπτονται της εθνικής ασφάλειας. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται ένας σημαντικός και διαφανής περιορισμός στη χρήση της μαζικής συλλογής πληροφοριών σημάτων.

Επιπλέον, οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών που εφαρμόζουν την PPD-28 έχουν ενισχύσει τις υφιστάμενες πρακτικές ανάλυσης και τα πρότυπα αναζήτησης μη αξιολογημένων πληροφοριών σημάτων (6). Οι αναλυτές πρέπει να διαρθρώνουν τα ερωτήματά τους ή άλλους όρους και τεχνικές αναζήτησης ώστε να διασφαλίζουν ότι είναι τα κατάλληλα για τον εντοπισμό των πληροφοριών που συνδέονται με ένα έννομο καθήκον σχετικό με τη συλλογή πληροφοριών από την αλλοδαπή ή με την επιβολή του νόμου. Για τον σκοπό αυτό, οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να εστιάζουν τις αναζητήσεις για πρόσωπα στις κατηγορίες των πληροφοριών σημάτων που αντιστοιχούν σε απαίτηση σχετικά με πληροφορίες από την αλλοδαπή ή απαίτηση επιβολής του νόμου, ούτως ώστε να αποτραπεί η χρήση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που δεν συνδέονται με τέτοιου είδους απαιτήσεις.

Έχει σημασία να επισημανθεί ότι οι δραστηριότητες μαζικής συλλογής σχετικά με διαδικτυακές επικοινωνίες που εκτελεί η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ μέσω πληροφοριών σημάτων καταλαμβάνουν μικρό μέρος του διαδικτύου. Επιπλέον, η χρήση στοχευμένων ερωτημάτων, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, διασφαλίζει ότι μόνον εκείνα τα στοιχεία που θεωρείται ότι ενδέχεται να είναι πολύτιμα από πλευράς πληροφοριών θα προσκομίζονται για εξέταση από τους αναλυτές. Σκοπός των ορίων αυτών είναι η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών όλων των προσώπων, όποια και αν είναι η εθνικότητά τους και ανεξαρτήτως του τόπου κατοικίας τους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκπονήσει αναλυτικές διαδικασίες ώστε να διασφαλίζεται ότι οι δραστηριότητες πληροφοριών σημάτων ασκούνται μόνο στο πλαίσιο κατάλληλων σκοπών εθνικής ασφάλειας. Κάθε χρόνο, ο πρόεδρος ορίζει τις σημαντικότερες προτεραιότητες του έθνους όσον αφορά τη συλλογή πληροφοριών από την αλλοδαπή σε συνέχεια εκτενούς και επίσημης διοργανικής διαδικασίας. Ο DNI είναι αρμόδιος για τη μετατροπή αυτών των προτεραιοτήτων στο Πλαίσιο Προτεραιοτήτων των Εθνικών Υπηρεσιών Πληροφοριών (National Intelligence Priorities Framework, NIPF). Με την PPD-28 ενισχύεται και προωθείται η διοργανική διαδικασία με σκοπό να διασφαλιστεί ότι το σύνολο των προτεραιοτήτων της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών όσον αφορά τις πληροφορίες επανεξετάζεται και εγκρίνεται από φορείς χάραξης πολιτικής υψηλού επιπέδου. Η οδηγία 204 για την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών (ICD) παρέχει περαιτέρω καθοδήγηση σχετικά με το NIPF και επικαιροποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2015 ώστε να συμπεριλάβει τις απαιτήσεις της PPD-28 (7). Παρότι το NIPF είναι απόρρητο, πληροφορίες που συνδέονται με συγκεκριμένες προτεραιότητες των ΗΠΑ στον τομέα των πληροφοριών από την αλλοδαπή παρουσιάζονται σε ετήσια βάση στη μη διαβαθμισμένη Παγκόσμια Αξιολόγηση Απειλών (Worldwide Threat Assessment) του DNI, που είναι διαθέσιμη και στον δικτυακό τόπο του ODNI.

Οι προτεραιότητες του NIPF είναι αρκετά γενικής φύσεως. Περιλαμβάνουν ζητήματα όπως οι κινήσεις συγκεκριμένων εχθρών από το εξωτερικό για την απόκτηση πυρηνικών ικανοτήτων και βαλλιστικών πυραύλων, οι συνέπειες της διαφθοράς των καρτέλ ναρκωτικών και οι παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε συγκεκριμένες χώρες. Δεν ισχύουν μόνο για τις πληροφορίες σημάτων, αλλά και για όλες τις δραστηριότητες που αφορούν πληροφορίες ασφαλείας. Ο οργανισμός που είναι αρμόδιος για τη μετάφραση των προτεραιοτήτων του NIPF σε πραγματική δραστηριότητα συλλογής πληροφοριών σημάτων καλείται εθνική επιτροπή πληροφοριών σημάτων (National Signals Intelligence Committee, SIGCOM). Λειτουργεί υπό την αιγίδα του Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας (NSA), ο οποίος ορίζεται βάσει του εκτελεστικού διατάγματος 12333 ως ο «λειτουργικός διαχειριστής των πληροφοριών σημάτων» και είναι αρμόδιος για την εποπτεία και τον συντονισμό των πληροφοριών σημάτων για το σύνολο της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών υπό την εποπτεία τόσο του Υπουργού Αμύνης όσο και του DNI. Η SIGCOM διαθέτει εκπροσώπους από όλες τις μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών και, δεδομένου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εφαρμόζουν πλήρως την PPD-28, θα διαθέτει επίσης εκπροσώπηση από άλλα υπουργεία και υπηρεσίες με πολιτικό συμφέρον στη συλλογή πληροφοριών σημάτων.

Όλα τα υπουργεία και οι υπηρεσίες των ΗΠΑ που αποτελούν καταναλωτές πληροφοριών από την αλλοδαπή υποβάλλουν τα αιτήματά τους για συλλογή πληροφοριών στη SIGCOM. Η SIGCOM εξετάζει τα αιτήματα αυτά, διασφαλίζει ότι συνάδουν με το NIPF και τους αναθέτει προτεραιότητες χρησιμοποιώντας κριτήρια, όπως τα ακόλουθα:

Η διαδικασία των ΗΠΑ όσον αφορά τις απαιτήσεις των πληροφοριών σημάτων προβλέπει επίσης ότι πρέπει να λαμβάνονται ρητά υπόψη και άλλοι παράγοντες, ειδικότερα οι εξής:

Τέλος, κατά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, κατηρτισμένο προσωπικό της NSA παίρνει τις προτεραιότητες που έχουν επικυρωθεί από τη SIGCOM και ερευνά και εντοπίζει ειδικά κριτήρια επιλογής, όπως οι τηλεφωνικοί αριθμοί ή οι διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, που αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για τη συλλογή πληροφοριών από την αλλοδαπή που θα αντιστοιχούν σε αυτές τις προτεραιότητες. Κάθε κριτήριο επιλογής πρέπει να επανεξετάζεται και να εγκρίνεται προτού εισαχθεί στα συστήματα συλλογής της NSA. Ωστόσο, ακόμη και στην περίπτωση αυτή, το αν και το πότε θα πραγματοποιηθεί η συλλογή αυτή καθαυτή θα εξαρτηθεί εν μέρει από πρόσθετα ζητήματα, όπως η διαθεσιμότητα κατάλληλων πόρων για τη συλλογή των πληροφοριών. Με τη διαδικασία αυτή διασφαλίζεται ότι οι στόχοι συλλογής των πληροφοριών σημάτων των ΗΠΑ αντικατοπτρίζουν πραγματικές και σημαντικές ανάγκες για πληροφορίες από την αλλοδαπή. Και, ασφαλώς, όταν η συλλογή πραγματοποιείται σύμφωνα με τον FISA, η NSA και οι άλλες υπηρεσίες πρέπει να ακολουθούν πρόσθετους περιορισμούς που εγκρίνονται από το αρμόδιο δικαστήριο για τον νόμο περί παρακολούθησης επικοινωνιών αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών (Foreign Intelligence Surveillance Court). Εν συντομία, ούτε η NSA ούτε κάποια άλλη υπηρεσία πληροφοριών των ΗΠΑ αποφασίζει η ίδια τι είδους πληροφορίες θα συλλέξει.

Γενικά, με τη διαδικασία αυτή διασφαλίζεται ότι όλες οι προτεραιότητες των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ορίζονται από υψηλόβαθμους φορείς χάραξης των πολιτικών, που βρίσκονται στην πλέον κατάλληλη θέση για τον εντοπισμό των απαιτήσεων των ΗΠΑ ως προς τις πληροφορίες από την αλλοδαπή και ότι οι εν λόγω φορείς χάραξης των πολιτικών λαμβάνουν υπόψη όχι μόνο τη δυνητική αξία της συλλογής πληροφοριών αλλά και τους κινδύνους που συνδέονται με αυτή τη συλλογή, συμπεριλαμβανομένων των κινδύνων για την ιδιωτική ζωή, τα εθνικά οικονομικά συμφέροντα και τις διεθνείς σχέσεις.

Όσον αφορά δεδομένα που διαβιβάζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες στο πλαίσιο της ασπίδας προστασίας, παρότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να επιβεβαιώσουν ή να αρνηθούν τη χρήση συγκεκριμένων μεθόδων ή πράξεων των υπηρεσιών πληροφοριών, οι απαιτήσεις της PPD-28 ισχύουν για όλες τις σχετικές με πληροφορίες σημάτων πράξεις που εκτελούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ανεξαρτήτως του είδους ή της πηγής των δεδομένων που συλλέγονται. Επιπλέον, οι περιορισμοί και οι διασφαλίσεις που εφαρμόζονται στη συλλογή πληροφοριών σημάτων ισχύουν για πληροφορίες σημάτων που συλλέγονται για κάθε εγκεκριμένο σκοπό, μεταξύ άλλων για σκοπούς που άπτονται των διεθνών σχέσεων και της εθνικής ασφάλειας.

Οι διαδικασίες που αναλύθηκαν ανωτέρω καταδεικνύουν σαφή δέσμευση για την πρόληψη της αυθαίρετης και χωρίς διακρίσεις συλλογής πληροφοριών σημάτων και για την εφαρμογή —από τα πλέον υψηλά επίπεδα της κυβέρνησής μας— της αρχής του εύλογου χαρακτήρα. Η PPD-28 και οι διαδικασίες εφαρμογής της από τις υπηρεσίες αποσαφηνίζουν νέους και υφιστάμενους περιορισμούς και περιγράφουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τον σκοπό για τον οποίο συλλέγουν και χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες πληροφορίες σημάτων. Με τον τρόπο αυτό θα πρέπει να εξασφαλίζεται διαβεβαίωση ότι οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων ασκούνται και θα συνεχίσουν να ασκούνται μόνο για την επίτευξη νόμιμων στόχων των υπηρεσιών εξωτερικών πληροφοριών.

γ.   Περιορισμοί όσον αφορά τη διατήρηση και τη διάδοση

Στο τμήμα 4 της PPD-28 ζητείται να διαθέτει κάθε μονάδα της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών σαφή όρια όσον αφορά τη διατήρηση και διάδοση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ που συλλέγονται μέσω πληροφοριών σημάτων, παρόμοια με τα όρια που ισχύουν για τους πολίτες ΗΠΑ. Οι κανόνες αυτοί εντάσσονται στις διαδικασίες που ισχύουν για κάθε υπηρεσία της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών, οι οποίες δημοσιεύτηκαν τον Φεβρουάριο του 2015 και είναι διαθέσιμες στο κοινό. Για να μπορούν να χαρακτηριστούν ικανές για διατήρηση ή διάδοση ως πληροφορίες από την αλλοδαπή, οι πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να σχετίζονται με κάποια εγκεκριμένη απαίτηση για πληροφορίες, όπως ορίζεται στη διαδικασία του NIPF που περιγράφηκε ανωτέρω· να υπάρχουν βάσιμοι λόγοι ώστε να θεωρείται ότι συνιστούν απόδειξη εγκληματικής πράξης· ή να πληρούν κάποιον από τους λοιπούς κανόνες όσον αφορά τη διατήρηση πληροφοριών για πολίτες ΗΠΑ που προβλέπονται στο εκτελεστικό διάταγμα 12333, τμήμα 2.3.

Πληροφορίες για τις οποίες δεν έχει υπάρξει τέτοιου είδους διαπίστωση μπορούν να διατηρούνται για διάστημα που δεν υπερβαίνει τα πέντε έτη, εκτός αν ο DNI ορίσει ρητά ότι η συνέχιση της διατήρησής τους είναι προς τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως εκ τούτου, οι μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών πρέπει να διαγράφουν τυχόν πληροφορίες που αφορούν πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ και συνελέγησαν μέσω πληροφοριών σημάτων κατόπιν παρέλευσης πενταετίας από τη συλλογή τους, εκτός εάν, για παράδειγμα, οι πληροφορίες έχει οριστεί ότι είναι συναφείς με μια εγκεκριμένη απαίτηση που αφορά πληροφορίες από την αλλοδαπή, ή εάν ο DNI ορίσει, αφού λάβει υπόψη τις απόψεις του αρμόδιου υπαλλήλου προστασίας των ατομικών ελευθεριών του ODNI και των αρμόδιων υπαλλήλων των υπηρεσιών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών ότι η συνέχιση της διατήρησης είναι προς το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας.

Επιπλέον, όλες οι πολιτικές των υπηρεσιών για την εφαρμογή της PPD-28 απαιτούν πλέον ρητά να μην διαβιβάζονται πληροφορίες σχετικά με ένα πρόσωπο αποκλειστικά και μόνον επειδή το εν λόγω πρόσωπο δεν είναι πολίτης ΗΠΑ, και το ODNI έχει εκδώσει οδηγία προς όλες τις μονάδες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών (8) ώστε να λαμβάνουν υπόψη αυτή την απαίτηση. Το προσωπικό της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών καλείται να λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα προστασίας της ιδιωτικής ζωής προσώπων που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ κατά την κατάρτιση και διάδοση εκθέσεων σχετικά με τις πληροφορίες. Ειδικότερα, οι πληροφορίες σημάτων σχετικά με τις τακτικές δραστηριότητες ενός αλλοδαπού δεν θεωρούνται πληροφορίες που μπορούν να διαδίδονται ή να διατηρούνται μόνιμα με βάση το γεγονός αυτό εκτός εάν αντιστοιχούν με κάποιον άλλο τρόπο σε εγκεκριμένη απαίτηση σχετικά με πληροφορίες από την αλλοδαπή. Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζεται ένας σημαντικός περιορισμός και λαμβάνονται υπόψη οι προβληματισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το εύρος του ορισμού των πληροφοριών από την αλλοδαπή όπως ορίζονται στο εκτελεστικό διάταγμα 12333.

δ.   Συμμόρφωση και εποπτεία

Το σύστημα των ΗΠΑ για την εποπτεία των πληροφοριών από την αλλοδαπή παρέχει αυστηρή και πολυεπίπεδη εποπτεία προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τους εφαρμοστέους νόμους και τις εφαρμοστέες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που συνδέονται με τη συλλογή, τη διατήρηση και τη διάδοση πληροφοριών για πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ, οι οποίες έχουν αποκτηθεί μέσω πληροφοριών σημάτων, όπως ορίζονται στην PPD-28. Σε αυτές περιλαμβάνονται:

Εκτός από αυτούς τους επίσημους μηχανισμούς εποπτείας, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών διαθέτει πολυάριθμους μηχανισμούς που διασφαλίζουν ότι η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών συμμορφώνεται με τους περιορισμούς όσον αφορά τη συλλογή που περιγράφησαν ανωτέρω. Για παράδειγμα:

Όπως κατέστη εμφανές από την παρούσα ολοκληρωμένη επισκόπηση, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών δεν αποφασίζει από μόνη της ποιες συζητήσεις θα παρακολουθεί, ούτε προσπαθεί να συλλέγει τα πάντα, ούτε λειτουργεί ανεξέλεγκτα. Οι δραστηριότητές της εστιάζουν σε προτεραιότητες που ορίζονται από τους φορείς χάραξης των πολιτικών, μέσω μιας διαδικασίας που περιλαμβάνει συνεισφορές από όλα τα κυβερνητικά τμήματα και που υπόκειται σε εποπτεία τόσο από την NSA όσο και από το ODNI, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το Υπουργείο Αμύνης.

Στην PPD-28 περιέχονται επίσης πολυάριθμες άλλες διατάξεις που διασφαλίζουν ότι οι πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται μέσω της συλλογής πληροφοριών σημάτων χαίρουν προστασίας, ανεξαρτήτως ιθαγένειας. Για παράδειγμα, η PPD-28 περιέχει διατάξεις που αφορούν την ασφάλεια των δεδομένων, την πρόσβαση σε δεδομένα και ποιοτικές διαδικασίες για την προστασία των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που συλλέγονται μέσω πληροφοριών σημάτων και προβλέπει επίσης υποχρεωτική κατάρτιση ώστε να εξασφαλίζεται ότι το ανθρώπινο δυναμικό αντιλαμβάνεται την ευθύνη του όσον αφορά την προστασία των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα, ανεξαρτήτως ιθαγένειας. Η PPD προβλέπει επίσης πρόσθετους μηχανισμούς εποπτείας και συμμόρφωσης. Σε αυτούς περιλαμβάνονται περιοδικοί λογιστικοί και άλλοι έλεγχοι από κατάλληλους υπαλλήλους επιφορτισμένους με αρμοδιότητες εποπτείας και ελέγχου της συμμόρφωσης των πρακτικών προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που περιέχονται σε πληροφορίες σημάτων. Οι έλεγχοι πρέπει επίσης να εξετάζουν τη συμμόρφωση των υπηρεσιών με τις διαδικασίες προστασίας των πληροφοριών αυτών.

Επιπλέον, η PPD-28 προβλέπει ότι σοβαρά περιστατικά μη συμμόρφωσης που αφορούν πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ θα εξετάζονται από υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη. Σε περίπτωση που σημειωθεί σοβαρό περιστατικό μη συμμόρφωσης το οποίο αφορά πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα ενός προσώπου που συνελέγησαν στο πλαίσιο δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών σημάτων, το ζήτημα αυτό πρέπει, παράλληλα με τυχόν υφιστάμενες απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, να αναφέρεται εγκαίρως στον DNI. Εάν το ζήτημα αφορά πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα ενός προσώπου που δεν είναι πολίτης ΗΠΑ, ο DNI, κατόπιν διαβούλευσης με τον Υπουργό Εξωτερικών και τον προϊστάμενο της αντίστοιχης μονάδας της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών, θα καθορίσει ποιες ενέργειες πρέπει να πραγματοποιηθούν για να ενημερωθούν οι αντίστοιχες αλλοδαπές κυβερνήσεις, οι οποίες θα πρέπει να συνάδουν με την προστασία των πηγών και των μεθόδων καθώς και του προσωπικού των ΗΠΑ. Επιπλέον, όπως προβλέπεται στην PPD-28, ο υπουργός Εξωτερικών όρισε μία αξιωματούχο, την Υφυπουργό Catherine Novelli, ως σημείο επαφής για τις αλλοδαπές κυβερνήσεις που επιθυμούν να εγείρουν προβληματισμούς σχετικά με δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτή η δέσμευση για υψηλού επιπέδου δράση αποτελεί παράδειγμα των προσπαθειών που έχει καταβάλει η κυβέρνηση των ΗΠΑ τα τελευταία έτη για να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στα πολυάριθμα και αλληλοεπικαλυπτόμενα μέσα προστασίας της ιδιωτικής ζωής που ισχύουν όσον αφορά τις πληροφορίες πολιτών των ΗΠΑ και τρίτων χωρών.

ε.   Σύνοψη

Οι διαδικασίες των Ηνωμένων Πολιτειών για τη συλλογή, τη διατήρηση και τη διάδοση πληροφοριών από το εξωτερικό παρέχουν σημαντικά μέσα προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα όλων των προσώπων, ανεξαρτήτως ιθαγένειας. Ειδικότερα, με τις διαδικασίες αυτές διασφαλίζεται ότι η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών εστιάζει στην αποστολή της για τη διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας όπως αυτή έχει εγκριθεί από τους ισχύοντες νόμους, τα εκτελεστικά διατάγματα και τις προεδρικές οδηγίες· διασφαλίζει τις πληροφορίες από μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, χρήση και δημοσιοποίηση· και ασκεί τις δραστηριότητές της υπό πολλαπλά επίπεδα επανεξέτασης και εποπτείας, μεταξύ άλλων από τις επιτροπές εποπτείας του Κογκρέσου. Η PPD-28 και οι διαδικασίες εφαρμογής της αποτελούν δείγμα των προσπαθειών μας για την εφαρμογή της αρχής της ελαχιστοποίησης και άλλων σημαντικών αρχών προστασίας των δεδομένων στις πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα όλων των προσώπων ανεξαρτήτως ιθαγένειας. Πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα που λαμβάνονται μέσω συλλογής πληροφοριών σημάτων από τις ΗΠΑ υπόκεινται στις αρχές και τις απαιτήσεις του δικαίου των ΗΠΑ και των προεδρικών οδηγιών, συμπεριλαμβανομένων των μέσων προστασίας που ορίζονται στην PPD-28. Αυτές οι αρχές και προϋποθέσεις διασφαλίζουν ότι όλοι αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό, ανεξαρτήτως της ιθαγένειάς τους ή του τόπου κατοικίας τους και αναγνωρίζει ότι όλοι διαθέτουν εύλογα συμφέροντα προστασίας της ιδιωτικής ζωής κατά τον χειρισμό των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα τους.

II.   ΝΟΜΟΣ ΠΕΡΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ — ΤΜΗΜΑ 702

Η συλλογή στο πλαίσιο του τμήματος 702 του νόμου περί παρακολούθησης επικοινωνιών αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών (Foreign Intelligence Surveillance Act) (11) δεν πραγματοποιείται «μαζικά και αδιακρίτως» αλλά εστιάζει αυστηρά στη συλλογή πληροφοριών από την αλλοδαπή για μεμονωμένους νόμιμους στόχους· έχει λάβει ρητή εξουσιοδότηση από σαφώς προβλεπόμενη από τον νόμο αρχή· και υπόκειται τόσο σε ανεξάρτητη δικαστική επιτήρηση όσο και σε ουσιαστική επανεξέταση και εποπτεία από την εκτελεστική εξουσία και το Κογκρέσο. Η συλλογή στο πλαίσιο του τμήματος 702 θεωρείται συλλογή πληροφοριών σημάτων σύμφωνα με τις απαιτήσεις της PPD-28 (12).

Η συλλογή στο πλαίσιο του τμήματος 702 αποτελεί μια από τις πολυτιμότερες πηγές πληροφοριών για την προστασία τόσο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και των ευρωπαίων εταίρων μας. Εκτενείς πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία και την εποπτεία του τμήματος 702 είναι διαθέσιμες στο κοινό. Πολυάριθμες δικαστικές προσφυγές, δικαστικές αποφάσεις και εκθέσεις εποπτείας σχετικά με το πρόγραμμα έχουν αποχαρακτηριστεί και δημοσιευτεί στον δημόσιο δικτυακό τόπο του ODNI, www.icontherecord.tumblr.com. Επιπλέον, το τμήμα 702 αναλύθηκε ενδελεχώς από την PCLOB, σε έκθεση που είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση https://www.pclob.gov/library/702-Report.pdf (13).

Το τμήμα 702 εγκρίθηκε στο πλαίσιο του νόμου περί τροποποιήσεων του FISA του 2008 (14), κατόπιν εκτενούς δημόσιας συζήτησης στο Κογκρέσο. Με αυτό εξουσιοδοτείται η απόκτηση πληροφοριών από το εξωτερικό μέσω στόχευσης προσώπων που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ και βρίσκονται εκτός Ηνωμένων Πολιτειών, με υποχρεωτική παροχή βοήθειας από τους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών των ΗΠΑ. Με το τμήμα 702 εξουσιοδοτείται ο Γενικός Εισαγγελέας και ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (DNI) —δύο κυβερνητικοί υπάλληλοι που έχουν διοριστεί από τον Πρόεδρο και τον οποίων ο διορισμός έχει επιβεβαιωθεί από τη Γερουσία— να υποβάλλουν σε ετήσια βάση πιστοποιήσεις στο δικαστήριο FISA (15). Με τις πιστοποιήσεις αυτές ορίζονται ειδικές κατηγορίες πληροφοριών από το εξωτερικό που πρέπει να συλλέγονται, όπως πληροφορίες σχετικά με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας ή με όπλα μαζικής καταστροφής, που πρέπει να εμπίπτουν στις κατηγορίες πληροφοριών που ορίζονται στον νόμο FISA (16). Όπως επισήμανε η PCLOB, «αυτοί οι περιορισμοί δεν επιτρέπουν την άνευ ορίων συλλογή πληροφοριών σχετικά με αλλοδαπούς» (17).

Οι πιστοποιήσεις απαιτούνται επίσης προκειμένου να συμπεριληφθούν οι διαδικασίες της «στόχευσης» και της «ελαχιστοποίησης» που πρέπει να επανεξεταστούν και να εγκριθούν από το δικαστήριο FISA (18). Οι διαδικασίες στόχευσης έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να διασφαλίσουν ότι η συλλογή θα πραγματοποιείται μόνον όπως έχει εξουσιοδοτηθεί διά νόμου και ότι θα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των πιστοποιήσεων· οι διαδικασίες ελαχιστοποίησης είναι σχεδιασμένες με σκοπό τον περιορισμό της απόκτησης, διάδοσης και διατήρησης πληροφοριών σχετικά με πολίτες των ΗΠΑ, ενώ περιέχουν επίσης διατάξεις που προβλέπουν σημαντική προστασία πληροφοριών που αφορούν και πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ, όπως περιγράφεται στη συνέχεια. Επιπλέον, όπως περιγράφηκε ανωτέρω, στην PPD-28, ο πρόεδρος όρισε ότι η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών παρέχει πρόσθετα μέσα προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με πρόσωπα που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ και αυτά τα μέσα προστασίας ισχύουν για πληροφορίες που συλλέγονται σύμφωνα με το τμήμα 702.

Εφόσον το δικαστήριο εγκρίνει τις διαδικασίες στόχευσης και ελαχιστοποίησης, η συλλογή βάσει του τμήματος 702 δεν γίνεται μαζικά ούτε αδιακρίτως, αλλά «συνίσταται αποκλειστικά στη στόχευση συγκεκριμένων προσώπων για τους οποίους υπάρχει εξατομικευμένη πρόβλεψη», όπως αναφέρεται από την PCLOB (19). Η στόχευση της συλλογής γίνεται μέσω χρήσης μεμονωμένων κριτηρίων επιλογής, όπως διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφωνικοί αριθμοί, που θεωρείται από το προσωπικό των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ ότι ενδέχεται να χρησιμοποιούνται για την κοινοποίηση πληροφοριών από το εξωτερικό του είδους που καλύπτεται από την πιστοποίηση που υποβάλλεται στο δικαστήριο (20). Η βάση για την επιλογή του στόχου πρέπει να τεκμηριώνεται και η τεκμηρίωση για κάθε κριτήριο επιλογής αναθεωρείται στη συνέχεια από το Υπουργείο Δικαιοσύνης (21). Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει δημοσιεύσει πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι το 2014 υπήρχαν περίπου 90 000 άτομα που υπόκειντο σε στόχευση βάσει του τμήματος 702, ένα ελάχιστο ποσοστό μεταξύ των άνω των 3 δισεκατ. χρηστών του διαδικτύου σε ολόκληρο τον κόσμο (22).

Πληροφορίες που συλλέγονται βάσει του τμήματος 702 υπόκεινται στις εγκεκριμένες από δικαστήριο διαδικασίες ελαχιστοποίησης, που παρέχουν μέσα προστασίας σε πολίτες ΗΠΑ και πολίτες τρίτων χωρών και έχουν δημοσιευτεί (23). Για παράδειγμα, επικοινωνίες που αποκτήθηκαν βάσει του τμήματος 702 και αφορούν είτε πολίτες ΗΠΑ είτε πολίτες τρίτων χωρών αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων με αυστηρούς ελέγχους της πρόσβασης. Μπορούν να επανεξεταστούν μόνον από προσωπικό των υπηρεσιών πληροφοριών που έχει εκπαιδευτεί σε διαδικασίες ελαχιστοποίησης με σκοπό την προστασία της ιδιωτικής ζωής και έχει εξουσιοδοτηθεί ειδικά ώστε να έχει τέτοιου είδους πρόσβαση για την εκτέλεση των καθηκόντων του (24). Η χρήση των δεδομένων περιορίζεται στον εντοπισμό πληροφοριών από το εξωτερικό ή αποδεικτικών στοιχείων εγκλήματος (25). Σύμφωνα με την PPD-28, οι εν λόγω πληροφορίες μπορούν να διαβιβάζονται μόνον εάν υπάρχει βάσιμος σκοπός που συνδέεται με πληροφορίες από το εξωτερικό ή με την επιβολή του νόμου· απλά και μόνο το γεγονός ότι ένα μέρος της επικοινωνίας δεν είναι πολίτης ΗΠΑ δεν επαρκεί (26). Ομοίως, οι διαδικασίες ελαχιστοποίησης και η PPD-28 θέτουν επίσης όρια στη διάρκεια του διαστήματος που επιτρέπεται η διατήρηση των δεδομένων σύμφωνα με το τμήμα 702 (27).

Η εποπτεία του τμήματος 702 είναι εκτενής, και διενεργείται και από τους τρεις κλάδους της κυβέρνησης. Οι υπηρεσίες που εφαρμόζουν τον νόμο διαθέτουν πολλαπλά επίπεδα εσωτερικής αναθεώρησης, μεταξύ άλλων από ανεξάρτητους Γενικούς Επιθεωρητές και ασκούν τεχνικούς ελέγχους της πρόσβασης στα δεδομένα. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το ODNI υποβάλλουν σε στενή επανεξέταση και έλεγχο τη χρήση του τομέα 702 για την επαλήθευση της συμμόρφωσης με τους νομικούς κανόνες· οι υπηρεσίες υποχρεούνται επίσης σε μεμονωμένο επίπεδο να αναφέρουν δυνητικά περιστατικά έλλειψης συμμόρφωσης. Τα περιστατικά αυτά ερευνώνται και αναφέρονται όλα στο αρμόδιο δικαστήριο για τον νόμο περί παρακολούθησης επικοινωνιών αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών (FISC), στην επιτροπή εποπτείας των πληροφοριών του Προέδρου και στο Κογκρέσο και εξετάζονται κατάλληλα (28). Μέχρι σήμερα, δεν έχουν υπάρξει περιπτώσεις σκόπιμων αποπειρών παράβασης του νόμου ή των νομικών απαιτήσεων (29).

Το δικαστήριο FISA διαδραματίζει σημαντικό ρόλο κατά την εφαρμογή του τμήματος 702. Απαρτίζεται από ανεξάρτητους ομοσπονδιακούς δικαστές με επταετή θητεία στο δικαστήριο FISA αλλά που εκτίουν, όπως όλοι οι ομοσπονδιακοί δικαστές, διά βίου θητεία ως δικαστές. Όπως επισημάνθηκε ανωτέρω, το δικαστήριο πρέπει να αναθεωρεί τις ετήσιες πιστοποιήσεις και τις διαδικασίες στόχευσης και ελαχιστοποίησης όσον αφορά τη συμμόρφωση με τον νόμο. Επίσης, όπως επίσης επισημάνθηκε ανωτέρω, η κυβέρνηση υποχρεούται να κοινοποιεί αμέσως στο δικαστήριο τυχόν περιστατικά μη συμμόρφωσης (30), και αρκετές γνωμοδοτήσεις του δικαστηρίου έχουν αποχαρακτηριστεί και δημοσιευτεί καταδεικνύοντας τον εξαιρετικό βαθμό δικαστικού ελέγχου και ανεξαρτησίας του δικαστηρίου κατά την εξέταση αυτών των περιστατικών.

Οι αυστηρές διαδικασίες του δικαστηρίου έχουν περιγραφεί από τον πρώην Πρόεδρό του σε επιστολή προς το Κογκρέσο που έχει δημοσιευτεί (31). Επιπλέον, ως αποτέλεσμα του USA FREEDOM Act, που περιγράφεται στη συνέχεια, το δικαστήριο εξουσιοδοτείται σήμερα ρητά να διορίζει εξωτερικό δικηγόρο ως ανεξάρτητο συνήγορο για υποθέσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής που παρουσιάζουν νέα ή σημαντικά νομικά ζητήματα (32). Αυτός ο βαθμός συμμετοχής μέσω του ανεξάρτητου δικαστικού σώματος μιας χώρας σε δραστηριότητες σχετικές με πληροφορίες από το εξωτερικό που αφορούν πρόσωπα που δεν είναι ούτε πολίτες της εν λόγω χώρας ούτε βρίσκονται σε αυτήν είναι ασυνήθιστος αν όχι άνευ προηγουμένου, και βοηθά να διασφαλιστεί ότι η συλλογή του τμήματος 702 πραγματοποιείται εντός κατάλληλων νομικών ορίων.

Το Κογκρέσο ασκεί εποπτεία μέσω προβλεπόμενων εκ του νόμου εκθέσεων που υποβάλλονται προς τις επιτροπές πληροφοριών και δικαιοσύνης, καθώς και μέσω συχνών ενημερώσεων και ακροάσεων. Σε αυτές περιλαμβάνεται εξαμηνιαία έκθεση από τον Γενικό Εισαγγελέα στην οποία θα τεκμηριώνεται η χρήση του τμήματος 702 και θα αναφέρονται τυχόν περιστατικά έλλειψης συμμόρφωσης (33) χωριστή εξαμηνιαία εκτίμηση από τον Γενικό Εισαγγελέα και τον DNI με την οποία θα τεκμηριώνεται η συμμόρφωση με τις διαδικασίες στόχευσης και ελαχιστοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της συμμόρφωσης με τις διαδικασίες που έχουν σχεδιαστεί με σκοπό τη διασφάλιση της συλλογής για νόμιμο σκοπό που συνδέεται με πληροφορίες από το εξωτερικό (34)· και ετήσια έκθεση των προϊσταμένων των μονάδων υπηρεσιών πληροφοριών, στην οποία περιλαμβάνεται πιστοποίηση ότι η συλλογή βάσει του τμήματος 702 εξακολουθεί να παράγει πληροφορίες από το εξωτερικό (35).

Εν ολίγοις, η συλλογή βάσει του τμήματος 702 εξουσιοδοτείται βάσει νόμου· υπόκειται δε σε πολλαπλά επίπεδα επανεξέτασης, δικαστικής επιτήρησης και εποπτείας· και, όπως δήλωσε το δικαστήριο FISA σε πρόσφατα αποχαρακτηρισμένη γνωμοδότηση «δεν διενεργείται μαζικά ή αδιακρίτως» αλλά «μέσω ειδικών αποφάσεων στόχευσης για μεμονωμένες εγκαταστάσεις [επικοινωνιών]» (36).

III.   USA FREEDOM ACT

Με τον νόμο USA FREEDOM Act, που θεσπίστηκε τον Ιούνιο του 2015, επήλθαν σημαντικές τροποποιήσεις στις αρχές εποπτείας και άλλες αρχές εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, και αυξήθηκε η δημόσια διαφάνεια σχετικά με τη χρήση αυτών των εξουσιών και σχετικά με τις αποφάσεις του δικαστηρίου FISA, όπως ορίζεται στη συνέχεια (37). Με τον νόμο διασφαλίζεται ότι οι επαγγελματίες στους τομείς της συλλογής πληροφοριών και επιβολής του νόμου διαθέτουν τις εξουσίες που χρειάζονται για την προστασία του έθνους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η κατάλληλη προστασία της ιδιωτικής ζωής των ατόμων κατά την άσκηση των εν λόγω εξουσιών. Ενισχύεται δε η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών και αυξάνεται η διαφάνεια.

Με τον νόμο απαγορεύεται η μαζική συλλογή τυχόν αρχείων, συμπεριλαμβανομένων τόσο εκείνων που αφορούν πολίτες των ΗΠΑ όσο και εκείνων που περιλαμβάνουν πολίτες τρίτων χωρών, σύμφωνα με διάφορες διατάξεις του FISA ή μέσω της χρήσης των Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας, μιας μορφής διοικητικών ενταλμάτων που εξουσιοδοτούνται βάσει νόμου (38). Στην εν λόγω απαγόρευση περιλαμβάνονται ρητά τα τηλεφωνικά μεταδεδομένα που αφορούν κλήσεις μεταξύ ατόμων που βρίσκονται στην επικράτεια των ΗΠΑ και προσώπων που βρίσκονται εκτός αυτής, καθώς και η συλλογή πληροφοριών βάσει της ασπίδας προστασίας σύμφωνα με τις εν λόγω εξουσίες. Με τον νόμο ορίζεται ότι η κυβέρνηση υποχρεούται να βασίζει κάθε αίτηση παροχής αρχείων από τις εν λόγω αρχές σε «ειδικό κριτήριο επιλογής» —ένα κριτήριο που συμβάλλει στον εντοπισμό ενός ατόμου, ενός λογαριασμού, μιας διεύθυνσης ή μιας προσωπικής συσκευής κατά τρόπο που περιορίζει το εύρος των ζητούμενων πληροφοριών στον μέγιστο δυνατό βαθμό (39). Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται περαιτέρω ότι η συλλογή πληροφοριών για τους σκοπούς των υπηρεσιών πληροφοριών είναι επακριβώς εστιασμένη και στοχευμένη.

Επίσης, ο νόμος επέφερε σημαντικές τροποποιήσεις των διαδικασιών ενώπιον του δικαστηρίου FISA που αυξάνουν αφενός τη διαφάνεια και παρέχουν αφετέρου πρόσθετες διασφαλίσεις προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Όπως επισημάνθηκε ανωτέρω, με τον νόμο εξουσιοδοτήθηκε η δημιουργία μιας μόνιμης επιτροπής δικηγόρων που έχουν λάβει έγκριση ασφαλείας με πείρα σε θέματα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών, συλλογής πληροφοριών, τεχνολογίας της επικοινωνιών ή άλλων συναφών τομέων, που ενδέχεται να κληθούν να παρουσιαστούν ενώπιον του δικαστηρίου ως amicus curiae σε υποθέσεις που περιλαμβάνουν σημαντικές ή νέες ερμηνείες του νόμου. Οι δικηγόροι αυτοί εξουσιοδοτούνται να υποβάλλουν νομικά επιχειρήματα που προάγουν την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών, και θα έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, συμπεριλαμβανομένων διαβαθμισμένων πληροφοριών, που το δικαστήριο κρίνει ότι είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους (40).

Ο νόμος βασίζεται επίσης στην πρωτοφανή διαφάνεια της κυβέρνησης των ΗΠΑ όσον αφορά τις δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών καλώντας τον DNI, κατόπιν διαβούλευσης με τον Γενικό Εισαγγελέα, είτε να αποχαρακτηρίσει, είτε να εκδώσει μη διαβαθμισμένη σύνοψη κάθε απόφασης, εντολής ή γνωμοδότησης που έχει εκδοθεί από το δικαστήριο ή το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δυνάμει του νόμου FISA και περιλαμβάνει σημαντική διατύπωση ή ερμηνεία κάποιας νομικής διάταξης.

Επιπλέον, με τον νόμο προβλέπεται εκτενής δημοσίευση σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών στο πλαίσιο του FISA και τα αιτήματα των Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να κοινοποιούν στο Κογκρέσο και στο κοινό σε ετήσια βάση τον αριθμό των αποφάσεων και πιστοποιήσεων που ζητούνται και λαμβάνονται στο πλαίσιο του FISA· επίσης, πρέπει να κοινοποιούν εκτιμήσεις ως προς τον αριθμό των πολιτών ΗΠΑ και των πολιτών τρίτων χωρών που αποτελούν στόχο και θίγονται από την εποπτεία· καθώς και εκτιμήσεις σχετικά με τον αριθμό των διορισμών amici curiae, μεταξύ άλλων πληροφοριών (41). Με τον νόμο απαιτείται ακόμα πρόσθετη υποβολή εκθέσεων από την κυβέρνηση σχετικά με τον αριθμό των αιτημάτων βάσει Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας που αφορούν τόσο πολίτες των ΗΠΑ όσο και πολίτες τρίτων χωρών (42).

Όσον αφορά την εταιρική διαφάνεια, με τον νόμο παρέχεται ευρύ φάσμα επιλογών στις εταιρείες όσον αφορά τη δημοσιοποίηση του συνολικού αριθμού των αποφάσεων και οδηγιών στο πλαίσιο του FISA ή των Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας που λαμβάνουν από την κυβέρνηση, καθώς και του αριθμού των λογαριασμών πελατών στους οποίους στοχεύουν οι εν λόγω εντολές (43). Αρκετές εταιρείες έχουν προβεί ήδη σε τέτοιου είδους δημοσιοποιήσεις που έχουν αποκαλύψει τον περιορισμένο αριθμό των πελατών των οποίων έχουν ζητηθεί τα αρχεία.

Αυτές οι εκθέσεις εταιρικής διαφάνειας καταδεικνύουν ότι τα αιτήματα υποβολής πληροφοριών από τις ΗΠΑ επηρεάζουν απειροελάχιστο μόνο ποσοστό των δεδομένων. Για παράδειγμα, από πρόσφατη έρευνα διαφάνειας μιας μεγάλης εταιρείας προκύπτει ότι έλαβε αιτήματα βάσει Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας (σύμφωνα με τον FISA ή τις Επιστολές Εθνικής Ασφάλειας) που αφορούσαν λιγότερους από 20 000 από τους λογαριασμούς της, σε ένα χρονικό σημείο κατά το οποίο διέθετε τουλάχιστον 400 εκατ. συνδρομητές. Με άλλα λόγια, το σύνολο των αιτημάτων στο πλαίσιο του τομέα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ που αναφέρθηκαν από την εν λόγω εταιρεία επηρέασαν ποσοστό μικρότερο του 0,005 % των συνδρομητών της. Ακόμα και αν καθένα από τα αιτήματα αυτά αφορούσε δεδομένα του ασφαλούς λιμένα, κάτι που ασφαλώς δεν ίσχυε, είναι σαφές ότι τα αιτήματα είναι στοχευμένα και κατάλληλης κλίμακας, και δεν υπόκεινται ούτε σε μαζική ούτε σε άνευ όρων συλλογή.

Τέλος, αν και οι νόμοι με τους οποίους εξουσιοδοτούνται οι Επιστολές Εθνικής Ασφάλειας περιορίζουν ήδη τις περιστάσεις υπό τις οποίες ο παραλήπτης μιας τέτοιας επιστολής θα απαγορευόταν να τη δημοσιοποιήσει, ο νόμος προβλέπει ακόμα ότι τέτοιου είδους απαιτήσεις μη δημοσίευσης πρέπει να υπόκεινται σε περιοδική επανεξέταση· ζητείται η ενημέρωση των παραληπτών Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας σε περίπτωση που τα στοιχεία δεν υποστηρίζουν πλέον απαίτηση μη δημοσίευσης· ακόμα, προβλέπονται κωδικοποιημένες διαδικασίες μέσω των οποίων οι παραλήπτες θα μπορούν να προσφεύγουν κατά των απαιτήσεων απαγόρευσης της δημοσίευσης (44).

Συνολικά, οι σημαντικές τροποποιήσεις που επέφερε ο USA FREEDOM Act στις εξουσίες συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ αποδεικνύουν σαφώς τις εντατικές προσπάθειες που κατέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες για να θέσουν την προστασία των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα, της ιδιωτικής ζωής, των ατομικών ελευθεριών και της διαφάνειας στην πρώτη γραμμή του συνόλου των πρακτικών συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ.

IV.   ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ

Πέραν της διαφάνειας που επιβάλλεται από τον USA FREEDOM Act, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ παρέχει στους πολίτες πολλές επιπλέον πληροφορίες, αποτελώντας υπόδειγμα όσον αφορά τη διαφάνεια σε σχέση με τις δραστηριότητές της στον τομέα συλλογής πληροφοριών. Η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών έχει δημοσιεύσει πολλές από τις οικείες πολιτικές και διαδικασίες, καθώς και πολλές από τις αποφάσεις του δικαστηρίου FISA και άλλου είδους αποχαρακτηρισμένο υλικό, παρέχοντας εξαιρετικό βαθμό διαφάνειας. Επιπλέον, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών έχει αυξήσει σημαντικά τη δημοσίευση στατιστικών στοιχείων σχετικά με τη χρήση από την κυβέρνηση των εξουσιών συλλογής πληροφοριών για λόγους εθνικής ασφάλειας. Στις 22 Απριλίου 2015, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών εξέδωσε τη δεύτερη ετήσια έκθεσή της που περιείχε στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη συχνότητα χρήσης των σημαντικών αυτών εξουσιών από την κυβέρνηση. Το ODNI έχει επίσης δημοσιεύσει στον δικτυακό του τόπο και στο IC On the Record μια σειρά από συγκεκριμένες αρχές διαφάνειας (45), καθώς και ένα σχέδιο εφαρμογής που μεταφράζει τις αρχές σε συγκεκριμένες και μετρήσιμες πρωτοβουλίες (46). Τον Οκτώβριο του 2015, ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών εξέδωσε οδηγία σύμφωνα με την οποία κάθε υπηρεσία πληροφοριών πρέπει να ορίσει έναν από τους υψηλόβαθμους υπαλλήλους της ως υπάλληλο αρμόδιο για τη διαφάνεια της συλλογής πληροφοριών, με σκοπό την προαγωγή της διαφάνειας και τη δρομολόγηση πρωτοβουλιών στον τομέα αυτόν (47). Ο υπάλληλος διαφάνειας θα συνεργάζεται στενά με τον υπάλληλο προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών κάθε υπηρεσίας πληροφοριών προκειμένου να διασφαλισθεί ότι η διαφάνεια και η προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών θα εξακολουθήσουν να αποτελούν βασικές προτεραιότητες.

Ως παράδειγμα αυτών των προσπαθειών, ο επικεφαλής του τμήματος προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών της NSA δημοσίευσε αρκετές μη διαβαθμισμένες εκθέσεις τα τελευταία έτη, συμπεριλαμβανομένων εκθέσεων για δραστηριότητες του τμήματος 702, του εκτελεστικού διατάγματος 12333, και του νόμου USA FREEDOM Act (48). Επιπλέον, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών συνεργάζεται στενά με την PCLOB, το Κογκρέσο και την κοινότητα των υπέρμαχων της προστασίας της ιδιωτικής ζωής προκειμένου να παράσχει περισσότερη διαφάνεια αναφορικά με τις δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ, όπου αυτό είναι εφικτό και συνάδει με την προστασία ευαίσθητων πηγών και μεθόδων συλλογής πληροφοριών. Συνολικά, οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ χαρακτηρίζονται από τον ίδιο ή ακόμη και από μεγαλύτερο βαθμό διαφάνειας από αυτόν που χαρακτηρίζει τις δραστηριότητες κάθε άλλου έθνους στον κόσμο και είναι όσο το δυνατόν περισσότερο διαφανείς ώστε να είναι σύμφωνες με την ανάγκη προστασίας ευαίσθητων πηγών και μεθόδων.

Συνοψίζοντας τα στοιχεία της εκτενούς διαφάνειας που διέπει τις δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών των ΗΠΑ:

Αυτή η εκτενής διαφάνεια θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Κάθε πληροφορία που δημοσιεύεται θα είναι, ασφαλώς, διαθέσιμη τόσο στο Υπουργείο Εμπορίου όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η ετήσια επανεξέταση από το Υπουργείο Εμπορίου και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της εφαρμογής της ασπίδας προστασίας θα παρέχει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την ευκαιρία να συζητά τυχόν ζητήματα που εγείρονται από κάθε νέα πληροφορία που δημοσιεύεται, καθώς και κάθε άλλο θέμα που αφορά την ασπίδα προστασίας και τη λειτουργία της, και αντιλαμβανόμαστε ότι το Υπουργείο μπορεί να χρησιμοποιεί τη διακριτική του ευχέρεια για να προσκαλεί εκπροσώπους άλλων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών, να συμμετέχουν σε αυτή την επανεξέταση. Αυτό γίνεται, ασφαλώς, επιπλέον του μηχανισμού που προβλέπεται στην PPD-28 ο οποίος παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ να αναφέρουν τους προβληματισμούς τους σχετικά με θέματα παρακολούθησης σε αρμόδιο υπάλληλο του Υπουργείου Εξωτερικών.

V.   ΈΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Το δίκαιο των ΗΠΑ παρέχει αρκετά μέσα έννομης προστασίας στα άτομα που έχουν αποτελέσει αντικείμενο παράνομης ηλεκτρονικής παρακολούθησης για σκοπούς που άπτονται της εθνικής ασφάλειας. Σύμφωνα με τον FISA, το δικαίωμα σε αίτηση επανόρθωσης από δικαστήριο των ΗΠΑ δεν περιορίζεται σε πολίτες των ΗΠΑ. Ένα άτομο που μπορεί να αποδείξει ότι έχει λόγους να κινηθεί δικαστικά θα διαθέτει μέσα έννομης προστασίας για να προσφύγει εναντίον παράνομης ηλεκτρονικής παρακολούθησης βάσει του FISA. Για παράδειγμα, ο FISA επιτρέπει σε άτομα που έχουν πέσει θύματα παράνομης ηλεκτρονικής παρακολούθησης να μηνύσουν υπαλλήλους της κυβέρνησης των ΗΠΑ υπό την ιδιότητα τους ως υπαλλήλων ζητώντας χρηματική αποζημίωση, συμπεριλαμβανομένης αποζημίωσης τιμωρητικού χαρακτήρα και αμοιβής δικηγόρου. Βλέπε 50 U.S.C. § 1810. Άτομα που μπορούν να αποδείξουν ότι έχουν λόγους να υποβάλουν μήνυση διαθέτουν επίσης βάση για την άσκηση αστικής αγωγής για χρηματική αποζημίωση, συμπεριλαμβανομένων δικαστικών εξόδων, σε βάρος των Ηνωμένων Πολιτειών σε περίπτωση παράνομης και σκόπιμης χρήσης ή δημοσίευσης πληροφοριών που τους αφορούσαν και που ελήφθησαν στο πλαίσιο ηλεκτρονικής παρακολούθησης δυνάμει του FISA. Βλέπε 18 U.S.C. § 2712. Σε περίπτωση που η κυβέρνηση σκοπεύει να χρησιμοποιήσει ή να αποκαλύψει τυχόν πληροφορίες που έχουν ληφθεί ή προέλθει από ηλεκτρονική παρακολούθηση θιγόμενου προσώπου δυνάμει του FISA σε βάρος του εν λόγω προσώπου στο πλαίσιο δικαστικών ή διοικητικών διαδικασιών στις Ηνωμένες Πολιτείες, πρέπει να παρέχει εκ των προτέρων ενημέρωση σχετικά με την πρόθεσή του στο δικαστήριο και στο συγκεκριμένο πρόσωπο, το οποίο δύναται στη συνέχεια να αμφισβητήσει τη νομιμότητα της παρακολούθησης και να ζητήσει την απόσυρση των πληροφοριών. Βλέπε 50 U.S.C. § 1806. Τέλος, ο FISA προβλέπει επίσης ποινικές κυρώσεις για άτομα που συμμετέχουν σκοπίμως σε παράνομη ηλεκτρονική παρακολούθηση με κατ' επίφαση επίκληση του νόμου ή που χρησιμοποιούν ή δημοσιεύουν σκοπίμως πληροφορίες που έχουν ληφθεί μέσω παράνομης παρακολούθησης. Βλέπε 50 U.S.C. § 1809.

Οι πολίτες της ΕΕ διαθέτουν και άλλα μέσα νομικής προσφυγής κατά υπαλλήλων της κυβέρνησης των ΗΠΑ για παράνομη χρήση ή πρόσβαση της κυβέρνησης σε δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων υπαλλήλων της κυβέρνησης οι οποίοι παραβαίνουν τον νόμο στο πλαίσιο παράνομης πρόσβασης σε πληροφορίες ή χρήσης πληροφοριών ισχυριζόμενοι ότι εκπληρώνουν σκοπούς που άπτονται της εθνικής ασφάλειας. Ο νόμος περί ηλεκτρονικής απάτης και κατάχρησης (Computer Fraud and Abuse Act) απαγορεύει τη σκόπιμη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση (ή που υπερβαίνει τα όρια της εξουσιοδοτημένης πρόσβασης) για τη λήψη πληροφοριών από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, σύστημα πληροφορικής της κυβέρνησης των ΗΠΑ, ή από υπολογιστή στον οποίο αποκτάται πρόσβαση μέσω του διαδικτύου, καθώς και τις απειλές πρόκλησης βλάβης σε προστατευόμενους υπολογιστές με σκοπό τον εκβιασμό ή την απάτη. Βλέπε 18 U.S.C. § 1030. Κάθε πρόσωπο, ανεξαρτήτως ιθαγένειας, το οποίο υφίσταται ζημία ή απώλεια λόγω παράβασης του συγκεκριμένου νόμου μπορεί να μηνύσει το πρόσωπο που διέπραξε την παράβαση (συμπεριλαμβανομένου υπαλλήλου της κυβέρνησης) για αντισταθμιστική αποζημίωση και ασφαλιστικά ή άλλα αντίστοιχα μέτρα δυνάμει του τμήματος 1030(g), ανεξαρτήτως του αν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, υπό την προϋπόθεση ότι η συγκεκριμένη συμπεριφορά περιλαμβάνει τουλάχιστον μία μεταξύ των διαφόρων περιστάσεων που ορίζονται στον νόμο. Με τον νόμο περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (Electronic Communications Privacy Act, ECPA) ρυθμίζεται η πρόσβαση της κυβέρνησης σε αποθηκευμένες ηλεκτρονικές επικοινωνίες και αρχεία συναλλαγών και σε πληροφορίες συνδρομητών που κατέχουν τρίτοι πάροχοι υπηρεσιών επικοινωνίας. Βλέπε 18 U.S.C. §§ 2701-2712. Ο ECPA εξουσιοδοτεί θιγόμενο πρόσωπο να μηνύσει κυβερνητικούς υπαλλήλους για σκόπιμη παράνομη πρόσβαση σε αποθηκευμένα δεδομένα. Ο ECPA ισχύει για κάθε πρόσωπο ανεξαρτήτως υπηκοότητας και οι θιγόμενοι μπορούν να λάβουν αποζημίωση καθώς και την αμοιβή του δικηγόρου. Ο νόμος περί του δικαιώματος στο οικονομικό απόρρητο (Right to Financial Privacy Act, RFPA) περιορίζει την πρόσβαση της κυβέρνησης των ΗΠΑ σε τραπεζικά αρχεία και αρχεία που διατηρούν χρηματιστές-μεσάζοντες για ιδιώτες. Βλέπε 12 U.S.C. §§ 3401-3422. Βάσει του RFPA, πελάτης τράπεζας ή χρηματιστή-μεσάζοντα μπορεί να υποβάλει μήνυση και αγωγή αποζημίωσης, προβλεπόμενης από τον νόμο, πραγματικής και τιμωρητικής, κατά της κυβέρνησης των ΗΠΑ για παράνομη πρόσβαση στα αρχεία του πελάτη, και εάν διαπιστωθεί ότι η παράνομη πρόσβαση ήταν σκόπιμη πυροδοτείται αυτομάτως έρευνα για πιθανή επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων σε βάρος των σχετικών υπαλλήλων της κυβέρνησης. Βλέπε 12 U.S.C. § 3417.

Τέλος, στον νόμο περί ελεύθερης πληροφόρησης (Freedom of Information Act, FOIA) προβλέπεται ένα μέσο με το οποίο κάθε πρόσωπο δύναται να ζητήσει πρόσβαση σε υφιστάμενα αρχεία των ομοσπονδιακών υπηρεσιών σχετικά με οποιοδήποτε θέμα, με την επιφύλαξη ορισμένων κατηγοριών εξαιρέσεων. Βλέπε 5 U.S.C. § 552(b). Οι εξαιρέσεις αυτές περιλαμβάνουν περιορισμούς στην πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες εθνικής ασφάλειας, σε πληροφορίες προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν άλλους και σε πληροφορίες σχετικά με έρευνες για την επιβολή του νόμου, και είναι παρόμοιες με τους περιορισμούς που επιβάλλονται από τα έθνη μέσω των οικείων νόμων περί πρόσβασης σε πληροφορίες. Οι εν λόγω περιορισμοί ισχύουν ομοίως για Αμερικανούς και μη. Για διαφορές σχετικά με τη δημοσίευση αρχείων που ζητήθηκαν βάσει του FOIA μπορεί να υποβληθεί προσφυγή σε διοικητικό επίπεδο και, στη συνέχεια, σε ομοσπονδιακό δικαστήριο. Το δικαστήριο καλείται να καθορίσει εκ νέου αν τα αρχεία τηρούνται με ορθό τρόπο, 5 U.S.C. § 552(a)(4)(B), και μπορεί να υποχρεώσει την κυβέρνηση να παράσχει πρόσβαση σε αρχεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα δικαστήρια έχουν ακυρώσει κυβερνητικές αποφάσεις που υποστήριζαν ότι ορισμένες πληροφορίες έπρεπε να παραμείνουν διαβαθμισμένες (49). Παρότι δεν προβλέπεται χρηματική αποζημίωση, τα δικαστήρια μπορεί να επιδικάσουν την αμοιβή του δικηγόρου.

VI.   ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνωρίζουν ότι κατά τη συλλογή πληροφοριών σημάτων και κατά την άσκηση άλλων δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό, ανεξαρτήτως ιθαγένειας ή τόπου διαμονής, και ότι όλοι έχουν έννομο συμφέρον στην προστασία της ιδιωτικής τους ζωής κατά τον χειρισμό των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα τους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν πληροφορίες σημάτων μόνο για την προώθηση των συμφερόντων τους στους τομείς της εθνικής ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής και για την προστασία των πολιτών τους και των πολιτών των συμμάχων και των εταίρων τους. Εν ολίγοις, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών δεν προβαίνει, αδιακρίτως, σε παρακολούθηση οποιουδήποτε προσώπου, συμπεριλαμβανομένων των απλών ευρωπαίων πολιτών. Συλλογή πληροφοριών σημάτων πραγματοποιείται μόνον εφόσον έχει εξασφαλιστεί δέουσα εξουσιοδότηση και κατά τρόπο που συνάδει με τους εν λόγω περιορισμούς· επίσης, μόνον εφόσον ληφθεί υπόψη η διαθεσιμότητα εναλλακτικών πηγών, συμπεριλαμβανομένων διπλωματικών και δημόσιων πηγών· και κατά τρόπο που δίδει προτεραιότητα σε κατάλληλες και εφικτές εναλλακτικές λύσεις. Και, όπου είναι πρακτικά εφικτό, η συλλογή πληροφοριών σημάτων πραγματοποιείται μόνο εστιάζοντας σε συγκεκριμένους στόχους ή θέματα των δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών από την αλλοδαπή, χρησιμοποιώντας κριτήρια διάκρισης.

Η πολιτική των ΗΠΑ εν προκειμένω επιβεβαιώθηκε στην PPD-28. Εντός του πλαισίου αυτού, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ δεν διαθέτουν τη νόμιμη εξουσία, τους πόρους, τις τεχνικές ικανότητες ή την επιθυμία να υποκλέπτουν τις επικοινωνίες όλου του κόσμου. Οι υπηρεσίες αυτές δεν διαβάζουν τα ηλεκτρονικά μηνύματα όλων των ανθρώπων εντός των ΗΠΑ ή ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με την PPD-28, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν ισχυρά μέσα προστασίας των πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα προσώπων που δεν είναι πολίτες ΗΠΑ, τα οποία συλλέγονται μέσω δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών σημάτων. Στον μέγιστο βαθμό που αυτό είναι εφικτό και σύμφωνα με τις ανάγκες της εθνικής ασφάλειας, στα μέσα αυτά περιλαμβάνονται πολιτικές και διαδικασίες ελαχιστοποίησης της διατήρησης και διάδοσης πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν πρόσωπα τα οποία δεν είναι πολίτες ΗΠΑ τα οποία είναι παρόμοια με τα μέσα προστασίας που απολαμβάνουν οι πολίτες ΗΠΑ. Επιπλέον, όπως αναλύθηκε προηγουμένως, το ολοκληρωμένο καθεστώς εποπτείας της στοχευμένης εξουσίας του τμήματος 702 του FISA είναι μοναδικό. Τέλος, οι σημαντικές τροποποιήσεις του δικαίου των ΗΠΑ σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών που επέφερε ο USA FREEDOM Act και οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί από το ODNI για την προώθηση της διαφάνειας στο πλαίσιο της κοινότητας των υπηρεσιών ασφάλειας ενισχύει σε μεγάλο βαθμό την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών όλων των προσώπων, ανεξαρτήτως ιθαγένειας.

21 Ιουνίου 2016

Αγαπητοί κύριοι Antonipillai και Dean:

Θα ήθελα να σας παράσχω με την παρούσα επιστολή περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες διεξάγουν μαζική συλλογή πληροφοριών σημάτων. Όπως εξηγείται στην υποσημείωση 5 της προεδρικής οδηγίας πολιτικής 28 (PPD-28), η «μαζική» συλλογή αφορά την απόκτηση σχετικά μεγάλου όγκου πληροφοριών σημάτων ή δεδομένων σε περιστάσεις υπό τις οποίες η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αναγνωριστικό που συνδέεται με συγκεκριμένο στόχο (όπως τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τον τηλεφωνικό αριθμό του στόχου) προκειμένου η συλλογή να είναι ειδικά εστιασμένη. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αυτού του είδους η συλλογή γίνεται «μαζικά» ή «αδιακρίτως». Για την ακρίβεια, η PPD-28 απαιτεί επίσης «οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο εξατομικευμένες». Για την ευόδωση της εντολής αυτής, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών λαμβάνει μέτρα προκειμένου να διασφαλίζει ότι ακόμη και όταν δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ειδικά αναγνωριστικά για τη στόχευση της συλλογής, τα δεδομένα που πρόκειται να συλλεχθούν είναι πιθανό να περιέχουν πληροφορίες από την αλλοδαπή που θα ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις τις οποίες έχουν διατυπώσει οι φορείς χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ δυνάμει της διαδικασίας που επεξηγήθηκε στην προηγούμενη επιστολή μου, και ελαχιστοποιείται η ποσότητα των μη συναφών πληροφοριών που συλλέγονται.

Επί παραδείγματι, μπορεί να ζητηθεί από την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών να συγκεντρώσει πληροφορίες σημάτων σχετικά με τις δραστηριότητες τρομοκρατικής ομάδας η οποία δραστηριοποιείται σε περιοχή μιας χώρας της Μέσης Ανατολής, και για την οποία πιστεύεται ότι καταστρώνει σχέδια επιθέσεων εναντίον χωρών της Δυτικής Ευρώπης, αλλά ενδέχεται να μην γνωρίζει τα ονόματα, τους αριθμούς τηλεφώνων, τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλα ειδικά αναγνωριστικά των ατόμων που συνδέονται με την εν λόγω τρομοκρατική ομάδα. Ενδεχομένως να επιλέξουμε να στοχεύσουμε την εν λόγω ομάδα συλλέγοντας στοιχεία των επικοινωνιών από και προς τη συγκεκριμένη περιοχή για περαιτέρω εξέταση και ανάλυση, προκειμένου να εντοπιστούν οι επικοινωνίες εκείνες που σχετίζονται με την ομάδα. Στο πλαίσιο αυτό, η κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών θα επιδιώξει να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο το εύρος της συλλογής. Αυτό θεωρείται «μαζική» συλλογή επειδή δεν είναι εφικτή η χρήση κριτηρίων διάκρισης, αλλά δεν διενεργείται ούτε «μαζικά» ούτε «αδιακρίτως»· απεναντίας, είναι εστιασμένη με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια.

Επομένως, ακόμη και όταν δεν είναι δυνατή η στόχευση μέσω της χρήσης ειδικών κριτηρίων επιλογής, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συλλέγουν όλες τις επικοινωνίες από όλες τις εγκαταστάσεις επικοινωνίας ανά τον κόσμο, αλλά εφαρμόζει φίλτρα και άλλα τεχνικά εργαλεία για να εστιάσει τη συλλογή της σε εκείνες τις εγκαταστάσεις που είναι πιθανό να περιέχουν επικοινωνίες οι οποίες έχουν αξία από την άποψη της συλλογής πληροφοριών από την αλλοδαπή. Στο πλαίσιο αυτό, οι δραστηριότητες συλλογής πληροφοριών σημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών αφορούν μόνον ένα τμήμα των επικοινωνιών που διέρχονται από το διαδίκτυο.

Επιπλέον, όπως επισημαίνεται στην προηγούμενη επιστολή μου, επειδή η «μαζική» συλλογή συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο συλλογής μη συναφών επικοινωνιών, η PPD-28 περιορίζει τη δυνατότητα της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών να κάνει χρήση των πληροφοριών που συλλέγονται με τον τρόπο αυτόν για έξι καθορισμένους σκοπούς. Η PPD-28, και οι πολιτικές των υπηρεσιών για την εφαρμογή της PPD-28, θέτουν επίσης περιορισμούς ως προς τη διατήρηση και διάδοση πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα που αποκτώνται μέσω της συλλογής πληροφοριών σημάτων, ανεξαρτήτως του αν οι πληροφορίες συγκεντρώθηκαν με μαζική ή στοχευμένη συλλογή, και ανεξαρτήτως της ιθαγένειας του προσώπου.

Ως εκ τούτου, η «μαζική» συλλογή της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών δεν πραγματοποιείται ούτε «μαζικά» ούτε «αδιακρίτως» αλλά περιλαμβάνει την εφαρμογή μεθόδων και εργαλείων για το φιλτράρισμα της συλλογής σε σχέση με υλικό που θα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις που έχουν διατυπώσει οι φορείς χάραξης πολιτικής σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών από την αλλοδαπή, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τη συλλογή μη συναφών πληροφοριών, και προβλέπει αυστηρούς κανόνες για την προστασία των μη συναφών πληροφοριών που ενδέχεται να συγκεντρωθούν. Οι πολιτικές και διαδικασίες που περιγράφονται στην παρούσα επιστολή εφαρμόζονται σε κάθε μαζική συλλογή πληροφοριών σημάτων, συμπεριλαμβανομένης τυχόν μαζικής συλλογής επικοινωνιών προς και από την Ευρώπη, χωρίς να επιβεβαιώνεται ή να διαψεύδεται η διενέργεια τυχόν συλλογής αυτού του είδους.

Ζητήσατε επίσης περισσότερες πληροφορίες για την Επιτροπή Εποπτείας της Ιδιωτικής Ζωής και των Ατομικών Ελευθεριών (Privacy and Civil Liberties Oversight Board, PCLOB) και για τους Γενικούς Επιθεωρητές, καθώς και τις εξουσίες τους. Η PCLOB είναι μια ανεξάρτητη υπηρεσία της εκτελεστικής εξουσίας. Τα μέλη της δικομματικής πενταμελούς επιτροπής διορίζονται από τον Πρόεδρο και εγκρίνονται από τη Γερουσία (50). Κάθε μέλος της επιτροπής υπηρετεί για εξαετή θητεία. Στα μέλη της επιτροπής και στο προσωπικό της χορηγούνται κατάλληλες εξουσιοδοτήσεις ασφαλείας προκειμένου να εκτελούν πλήρως τα προβλεπόμενα εκ του νόμου καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τους (51).

Η αποστολή της PCLOB είναι να διασφαλίζει ότι οι προσπάθειες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για την πρόληψη της τρομοκρατίας εξισορροπούνται με την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών. Η επιτροπή είναι επιφορτισμένη με δύο θεμελιώδεις αρμοδιότητες —την εποπτεία και την παροχή συμβουλών. Η PCLOB καταρτίζει η ίδια το πρόγραμμά της και καθορίζει ποιες εποπτικές ή συμβουλευτικές δραστηριότητες επιθυμεί να αναλάβει.

Στο πλαίσιο του εποπτικού της ρόλου, η PCLOB ελέγχει και αναλύει τις ενέργειες στις οποίες προβαίνει η εκτελεστική εξουσία για να προστατεύσει το έθνος από την τρομοκρατία, διασφαλίζοντας ότι η ανάγκη ανάληψης τέτοιων ενεργειών εξισορροπείται με την ανάγκη προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών (52). Ο πλέον πρόσφατος ολοκληρωμένος εποπτικός έλεγχος της PCLOB επικεντρώθηκε στα προγράμματα παρακολούθησης που εκτελούνται δυνάμει του τμήματος 702 του νόμου FISA (53). Επί του παρόντος, διενεργεί έλεγχο των δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών που εκτελούνται δυνάμει του εκτελεστικού διατάγματος 12333 (54).

Στο πλαίσιο του συμβουλευτικού ρόλου της, η PCLOB διασφαλίζει ότι λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι προβληματισμοί περί ελευθεριών κατά την εκπόνηση και εφαρμογή των νόμων, κανονισμών και πολιτικών που αφορούν τις προσπάθειες προστασίας του έθνους από την τρομοκρατία (55).

Προκειμένου να εκτελέσει την αποστολή της, η PCLOB εξουσιοδοτείται εκ του νόμου να έχει πρόσβαση σε όλα τα σχετικά υπηρεσιακά αρχεία, εκθέσεις, ελέγχους, αξιολογήσεις, τεκμήρια, έγγραφα, συστάσεις καθώς και κάθε άλλο σχετικό υλικό, συμπεριλαμβανομένων των διαβαθμισμένων πληροφοριών σύμφωνα με τον νόμο (56). Επιπλέον, η PCLOB μπορεί να πραγματοποιεί συνεντεύξεις, να λαμβάνει δηλώσεις ή επίσημες καταθέσεις από οποιονδήποτε αξιωματούχο ή υπάλληλο φορέα της εκτελεστικής εξουσίας (57). Επιπροσθέτως, η PCLOB μπορεί να ζητεί εγγράφως από τον Γενικό Εισαγγελέα να εκδίδει κλητεύσεις, εξ ονόματος της PCLOB, διά των οποίων επιβάλλεται σε μέρη εκτός της εκτελεστικής εξουσίας η υποχρέωση προσκόμισης συναφών πληροφοριών (58).

Τέλος, η PCLOB υπόκειται εκ του νόμου σε απαιτήσεις δημόσιας διαφάνειας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η ενημέρωση του κοινού για τις δραστηριότητές της με τη διεξαγωγή δημόσιων ακροάσεων και με τη δημοσιοποίηση των εκθέσεών της, στον μέγιστο δυνατό βαθμό κατά τρόπο που να συνάδει με την προστασία των διαβαθμισμένων πληροφοριών (59). Επιπλέον, η PCLOB οφείλει να αναφέρει περιπτώσεις στις οποίες μια υπηρεσία της εκτελεστικής εξουσίας αρνείται να ακολουθήσει τις συμβουλές της.

Οι Γενικοί Επιθεωρητές (IG) της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών (IC) διενεργούν ελέγχους, επιθεωρήσεις, και αξιολογήσεις των προγραμμάτων και των δραστηριοτήτων της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών προκειμένου να εντοπίζουν και να αντιμετωπίζουν συστημικούς κινδύνους, τρωτά σημεία και ανεπάρκειες. Επιπλέον, οι Γενικοί Επιθεωρητές διερευνούν καταγγελίες ή πληροφορίες σχετικά με ισχυρισμούς για παραβάσεις του νόμου, των κανόνων ή των κανονισμών, ή για κακοδιαχείριση· κατάφωρη σπατάλη κονδυλίων· κατάχρηση εξουσίας, ή ουσιαστικό και συγκεκριμένο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια σε προγράμματα και δραστηριότητες της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών. Η ανεξαρτησία των Γενικών Επιθεωρητών αποτελεί κρίσιμη συνιστώσα της αντικειμενικότητας και της ακεραιότητας κάθε έκθεσης, διαπίστωσης και σύστασης που εκδίδεται από έναν Γενικό Επιθεωρητή. Μεταξύ των πλέον κρίσιμων παραγόντων για τη διατήρηση της ανεξαρτησίας των Γενικών Επιθεωρητών περιλαμβάνεται η διαδικασία διορισμού και παύσης των Γενικών Επιθεωρητών· οι χωριστές εξουσίες σε σχέση με την επιχειρησιακή λειτουργία, τον προϋπολογισμό και το προσωπικό· και οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων εις διπλούν, τόσο προς τους επικεφαλής των υπηρεσιών της εκτελεστικής εξουσίας όσο και προς το Κογκρέσο.

Το Κογκρέσο συγκρότησε ανεξάρτητο γραφείο Γενικού Επιθεωρητή σε κάθε υπηρεσία της εκτελεστικής εξουσίας, συμπεριλαμβανομένης κάθε μονάδας της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών (60). Με την ψήφιση του νόμου περί έγκρισης των πιστώσεων των υπηρεσιών πληροφοριών για το φορολογικό έτος 2015 (Intelligence Authorization Act for Fiscal Year 2015), σχεδόν όλοι οι Γενικοί Επιθεωρητές με εποπτεία επί μονάδας της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών διορίζονται από τον Πρόεδρο και εγκρίνονται από τη Γερουσία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Υπουργείου Δικαιοσύνης, της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA), της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) και της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών (61). Επιπλέον, οι εν λόγω Γενικοί Επιθεωρητές είναι μόνιμοι, μη κομματικοί υπάλληλοι που μπορούν να παυθούν από τα καθήκοντά τους μόνον από τον Πρόεδρο. Παρότι το Σύνταγμα των ΗΠΑ προβλέπει ότι ο πρόεδρος έχει εξουσία παύσης των Γενικών Επιθεωρητών, η εξουσία αυτή ασκείται σπανίως, απαιτείται δε ο πρόεδρος να υποβάλλει στο Κογκρέσο γραπτή αιτιολόγηση 30 ημέρες πριν από την παύση Γενικού Επιθεωρητή (62). Αυτή η διαδικασία διορισμού των Γενικών Επιθεωρητών διασφαλίζει ότι δεν υπάρχει αδικαιολόγητη επιρροή από λειτουργούς της εκτελεστικής εξουσίας στην επιλογή, στον διορισμό ή στην παύση ενός Γενικού Επιθεωρητή.

Δεύτερον, οι Γενικοί Επιθεωρητές έχουν σημαντικές εκ του νόμου εξουσίες για τη διενέργεια ελέγχων, ερευνών και αξιολογήσεων των προγραμμάτων και επιχειρήσεων των φορέων της εκτελεστικής εξουσίας. Πέραν των ερευνών εποπτείας και των ελέγχων που απαιτούνται εκ του νόμου, οι Γενικοί Επιθεωρητές έχουν ευρεία διακριτική ευχέρεια να ασκούν εξουσίες εποπτείας για τον έλεγχο προγραμμάτων και δραστηριοτήτων της επιλογής τους (63). Κατά την άσκηση των εν λόγω εξουσιών, ο νόμος διασφαλίζει ότι οι Γενικοί Επιθεωρητές έχουν στη διάθεσή τους ανεξάρτητους πόρους για την εκτέλεση των καθηκόντων τους, συμπεριλαμβανομένης της εξουσίας να προσλαμβάνουν το προσωπικό τους και να τεκμηριώνουν χωριστά τα αιτήματά που υποβάλλουν στο Κογκρέσο όσον αφορά τον προϋπολογισμό (64). Ο νόμος διασφαλίζει ότι οι Γενικοί Επιθεωρητές διαθέτουν πρόσβαση στις πληροφορίες που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους. Σε αυτές περιλαμβάνεται η εξουσιοδότηση τους για άμεση πρόσβαση σε όλα τα υπηρεσιακά αρχεία και τις πληροφορίες που αφορούν τα προγράμματα και τις επιχειρήσεις της υπηρεσίας ανεξαρτήτως διαβάθμισης, η εξουσία κλήτευσης για την προσκόμιση πληροφοριών και εγγράφων, και η εξουσία λήψης ένορκων καταθέσεων (65). Σε περιορισμένες περιπτώσεις, ο επικεφαλής μιας υπηρεσίας της εκτελεστικής εξουσίας δύναται να απαγορεύσει μια δραστηριότητα Γενικού Επιθεωρητή εάν, για παράδειγμα, ένας έλεγχος ή μια έρευνα θα έθιγε σε σημαντικό βαθμό τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών. Και πάλι, η άσκηση της εν λόγω εξουσίας είναι εξαιρετικά ασυνήθης και ο επικεφαλής της υπηρεσίας απαιτείται να ενημερώσει εντός 30 ημερών το Κογκρέσο σχετικά με τους λόγους της ενέργειας αυτής (66). Πράγματι, ο Διευθυντής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών δεν έχει ασκήσει ποτέ αυτή την εξουσία περιορισμού οιωνδήποτε δραστηριοτήτων των Γενικών Επιθεωρητών.

Τρίτον, οι Γενικοί Επιθεωρητές έχουν την ευθύνη να τηρούν πλήρως και διαρκώς ενήμερους τους επικεφαλής των υπηρεσιών της εκτελεστικής εξουσίας και του Κογκρέσου μέσω εκθέσεων σχετικά με περιπτώσεις απάτης και άλλα σοβαρά προβλήματα, περιπτώσεις κατάχρησης και ελλείψεις όσον αφορά τα προγράμματα και τις δραστηριότητες της εκτελεστικής εξουσίας (67). Η διπλή υποβολή αναφορών ενισχύει την ανεξαρτησία των Γενικών Επιθεωρητών παρέχοντας διαφάνεια στη διαδικασία εποπτείας των Γενικών Επιθεωρητών και δίνοντας την ευκαιρία στους επικεφαλής των υπηρεσιών να εφαρμόζουν τις συστάσεις των Γενικών Επιθεωρητών πριν από την ανάληψη νομοθετικής δράσης από το Κογκρέσο. Για παράδειγμα, οι Γενικοί Επιθεωρητές απαιτείται εκ του νόμου να συντάσσουν εξαμηνιαίες εκθέσεις που περιγράφουν τέτοιου είδους προβλήματα, καθώς και διορθωτικά μέτρα που έχουν ληφθεί (68). Οι υπηρεσίες της εκτελεστικής εξουσίας λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τα πορίσματα και τις συστάσεις των Γενικών Επιθεωρητών και οι Γενικοί Επιθεωρητές συχνά είναι σε θέση να περιλαμβάνουν σε αυτές και σε άλλες εκθέσεις που υποβάλλονται στο Κογκρέσο, και σε ορισμένες περιπτώσεις στο ευρύ κοινό, πληροφορίες σχετικά με την αποδοχή και την εφαρμογή των συστάσεών τους από τις υπηρεσίες (69). Πέραν αυτής της δομής διπλής αναφοράς, οι Γενικοί Επιθεωρητές είναι επίσης υπεύθυνοι για την καθοδήγηση καταγγελλόντων από τους κόλπους της εκτελεστικής εξουσίας στις αρμόδιες επιτροπές εποπτείας του Κογκρέσου προκειμένου να προβούν σε αποκαλύψεις εικαζόμενων περιπτώσεων απάτης, σπατάλης ή κατάχρησης στο πλαίσιο προγραμμάτων και δραστηριοτήτων της εκτελεστικής εξουσίας. Η ταυτότητα των προσώπων που προβαίνουν σε τέτοιου είδους αποκαλύψεις προστατεύεται από τη δημοσιοποίηση στην εκτελεστική εξουσία, προστατεύοντας τους καταγγέλλοντες από τυχόν απαγορευόμενες ενέργειες κατά του προσωπικού ή ενέργειες ελέγχου ασφάλειας ως αντίποινα για την αναφορά στους Γενικούς Επιθεωρητές (70). Δεδομένου ότι οι καταγγέλλοντες συχνά αποτελούν τις πηγές για τις έρευνες των Γενικών Επιθεωρητών, η δυνατότητα αναφοράς των ανησυχιών τους στο Κογκρέσο χωρίς επιρροές από την εκτελεστική εξουσία αυξάνει την αποτελεσματικότητα της εποπτείας των Γενικών Επιθεωρητών. Λόγω αυτής της ανεξαρτησίας, οι Γενικοί Επιθεωρητές μπορούν να προαγάγουν την οικονομία, την αποδοτικότητα και τη λογοδοσία στις υπηρεσίες της εκτελεστικής εξουσίας με αντικειμενικότητα και ακεραιότητα.

Τέλος, το Κογκρέσο έχει συστήσει το Συμβούλιο των Γενικών Επιθεωρητών για Θέματα Ακεραιότητας και Αποδοτικότητας. Το εν λόγω συμβούλιο, μεταξύ άλλων, καταρτίζει πρότυπα για τους ελέγχους, τις έρευνες και τις αξιολογήσεις που διενεργούν οι Γενικοί Επιθεωρητές, προωθεί προγράμματα κατάρτισης των Γενικών Επιθεωρητών, και έχει την εξουσία να διενεργεί έλεγχο των ισχυρισμών σχετικά με παρατυπίες εκ μέρους των Γενικών Επιθεωρητών, ο οποίος λειτουργεί εποπτικά προς τους Γενικούς Επιθεωρητές, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι με την εποπτεία όλων των υπολοίπων (71).

Ελπίζω ότι οι πληροφορίες αυτές θα σας είναι χρήσιμες.

(1)  Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες των ΗΠΑ που αφορούν πληροφορίες από την αλλοδαπή δημοσιεύονται στο διαδίκτυο και είναι προσβάσιμες στον δικτυακό τόπο «IC on the Record» (www.icontherecord.tumblr.com), στον δημόσιο δικτυακό τόπο του ODNI που προορίζεται για την προώθηση της ενημέρωσης του κοινού σχετικά με τις δραστηριότητες της κυβέρνησης που αφορούν πληροφορίες.

(2)  Διατίθεται στη διεύθυνση https://www.whitehouse.gov/the-press-office/2014/01/17/presidential-policy-directive-signals-intelligence-activities.

(3)  Οι αρχές επιβολής του νόμου ή οι ρυθμιστικές υπηρεσίες μπορούν να ζητούν πληροφορίες από επιχειρήσεις για σκοπούς διεξαγωγής ερευνών στις Ηνωμένες Πολιτείες δυνάμει άλλων ποινικών, αστικών και ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων που δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος εγγράφου, το οποίο περιορίζεται στις αρμοδιότητες περί εθνικής ασφάλειας.

(4)  Διατίθεται στη διεύθυνση www.icontherecord.tumblr.com/ppd-28/2015/privacy-civil-liberties#ppd-28. Με τις διαδικασίες αυτές εφαρμόζονται οι έννοιες της στόχευσης και της εξατομίκευσης που αναλύονται στην παρούσα επιστολή κατά τρόπο ειδικό για κάθε μονάδα της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών.

(5)  Ένα παράδειγμα αποτελούν οι διαδικασίες της NSA για την εφαρμογή της PPD-28, όπου αναφέρεται ότι «όπου είναι πρακτικά δυνατό, η συλλογή θα πραγματοποιείται μέσω της χρήσης ενός ή περισσότερων όρων επιλογής με σκοπό την εστίαση στη συλλογή πληροφοριών που αφορούν συγκεκριμένους στόχους των υπηρεσιών συλλογής πληροφοριών από την αλλοδαπή (π.χ. έναν συγκεκριμένο γνωστό διεθνή τρομοκράτη ή μια διεθνή τρομοκρατική οργάνωση) ή συγκεκριμένα θέματα σχετικά με πληροφορίες από την αλλοδαπή (π.χ. τη διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής από μια ξένη δύναμη ή τους πράκτορές της)».

(6)  Διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/1017/PPD-28_Status_Report_Oct_2014.pdf.

(7)  Διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/ICD/ICD%20204%20National%20Intelligence%20Priorities%20Framework.pdf.

(8)  Οδηγία για την κοινότητα των υπηρεσιών πληροφοριών (ICD) 203, διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/ICD/ICD%2020320Analytic%20Standards.pdf.

(9)  Βλέπε π.χ., έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή του Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ «A Review of the Federal Bureau of Investigation's Activities Under Section 702 of the Foreign Intelligence Surveillance Act of 2008» (Σεπτέμβριος 2012), διατίθεται στη διεύθυνση https://oig.justice.gov/reports/2016/o1601a.pdf.

(10)  Βλέπε www.dni.gov/clpo.

(11)  50 U.S.C. § 1881a.

(12)  Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί επίσης να λάβουν δικαστικές αποφάσεις σύμφωνα με άλλες διατάξεις του FISA για την προστασία των δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων δεδομένων που διαβιβάζονται βάσει της ασπίδας προστασίας. Βλέπε 50 U.S.C. § 1801 και εξής. Με τους τίτλους I και III του FISA, με τους οποίους εξουσιοδοτούνται αντίστοιχα η ηλεκτρονική παρακολούθηση και οι σωματικοί έλεγχοι, απαιτείται δικαστική απόφαση (εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης) και απαιτείται πάντα να υπάρχει βάσιμος λόγος ώστε να θεωρηθεί ότι ο στόχος είναι ξένη δύναμη ή πράκτορας ξένης δύναμης. Με τον τίτλο IV του FISA εξουσιοδοτείται η χρήση συσκευών καταγραφής κλήσεων και συσκευών εντοπισμού θέσης, σύμφωνα με δικαστικές αποφάσεις (εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης) στο πλαίσιο εγκεκριμένων ερευνών σχετικά με αλλοδαπές υπηρεσίες πληροφοριών, αντικατασκοπεία ή καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Με τον τίτλο V του FISA, παρέχεται εξουσιοδότηση στο FBI, σύμφωνα με δικαστική απόφαση (εκτός από περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης), για τη λήψη εταιρικών αρχείων που σχετίζονται με εγκεκριμένες έρευνες σχετικά με αλλοδαπές υπηρεσίες πληροφοριών, αντικατασκοπεία ή καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Όπως αναλύεται στη συνέχεια, με τον νόμο USA FREEDOM απαγορεύεται συγκεκριμένα η χρήση εντολών στο πλαίσιο του FISA για συσκευές καταγραφής κλήσεων ή μαζική συλλογή επαγγελματικών αρχείων και επιβάλλεται απαίτηση για «ειδικό όρο επιλογής» με σκοπό να διασφαλισθεί ότι οι εν λόγω εξουσίες χρησιμοποιούνται με στοχευμένο τρόπο.

(13)  Επιτροπή Προστασίας της Ιδιωτικής Ζωής και των Ατομικών Ελευθεριών, «Report on the Surveillance Program Operated Pursuant to Section 702 of the Foreign Intelligence Surveillance Act» (2 Ιουλίου 2014) («έκθεση PCLOB»).

(14)  Βλέπε Pub. L. No. 110-261, 122 Stat. 2436 (2008).

(15)  Βλέπε 50 U.S.C. § 1881a(a) and (b).

(16)  Βλέπε id. § 1801(e).

(17)  Βλέπε έκθεση PCLOB σημείο 99.

(18)  Βλέπε 50 U.S.C. § 1881a(d) και (e).

(19)  Βλέπε έκθεση PCLOB σημείο 111.

(20)  Ό.π.

(21)  Ό.π. 8· 50 U.S.C. § 1881a(l)· βλέπε επίσης έκθεση του Διευθυντή Προστασίας των Ατομικών Ελευθεριών και της Ιδιωτικής Ζωής της NSA, «NSA's Implementation of Foreign Intelligence Surveillance Act Section 702» (εφεξής «έκθεση NSA») σημείο 4, διατίθεται στη διεύθυνση http://icontherecord.tumblr.com/ppd-28/2015/privacy-civil-liberties.

(22)  Έκθεση περί διαφάνειας του 2014 του Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, διαθέσιμη στη διεύθυνση http://icontherecord.tumblr.com/transparency/odni_transparencyreport_cy2014.

(23)  Πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες ελαχιστοποίησης είναι διαθέσιμες στις διευθύνσεις: http://www.dni.gov/files/documents/ppd-28/2014%20NSA%20702%20Minimization%20Procedures.pdf («διαδικασίες ελαχιστοποίησης της NSA»)· http://www.dni.gov/files/documents/ppd-28/2014%20FBI%20702%20Minimization%20Procedures.pdf· και http://www.dni.gov/files/documents/ppd-28/2014%20CIA%20702%20Minimization%20Procedures.pdf.

(24)  Βλέπε έκθεση NSA σημείο 4.

(25)  Βλέπε π.χ. διαδικασίες ελαχιστοποίησης της NSA σημείο 6.

(26)  Οι διαδικασίες που προβλέπονται στην PPD-28 όσον αφορά τις υπηρεσίες πληροφοριών είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση http://icontherecord.tumblr.com/ppd-28/2015/privacy-civil-liberties.

(27)  Βλέπε διαδικασίες ελαχιστοποίησης της NSA· PPD-28 τμήμα 4.

(28)  Βλέπε 50 U.S.C. § 1881(l)· βλέπε επίσης έκθεση PCLOB, σημεία 66-76.

(29)  Βλέπε εξαμηνιαία αξιολόγηση της συμμόρφωσης με τις διαδικασίες και τις κατευθυντήριες γραμμές σύμφωνα με το τμήμα 702 του Foreign Intelligence Surveillance Act, που υποβλήθηκε από τον Γενικό Εισαγγελέα και τον Διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στα σημεία 2-3, διαθέσιμη στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/Semiannual%20Assessment%20of%20Compliance%20with%20procedures%20and%20guidelines%20issued%20pursuant%20to%20Sect%20702%20of%20FISA.pdf

(30)  Κανόνας 13 των κανονισμών λειτουργίας του δικαστηρίου του νόμου περί παρακολούθησης επικοινωνιών αλλοδαπών υπηρεσιών πληροφοριών, διατίθεται στη διεύθυνση http://www.fisc.uscourts.gov/sites/default/files/FISC%20Rules%20of%20Procedure.pdf.

(31)  29 Ιουλίου 2013, επιστολή από τον δικαστή Reggie B. Walton προς τον δικαστή Patrick J. Leahy, διαθέσιμη στη διεύθυνση http://fas.org/irp/news/2013/07/fisc-leahy.pdf.

(32)  Βλέπε τμήμα 401 του USA FREEDOM Act, P.L. 114-23.

(33)  Βλέπε 50 U.S.C. § 1881f.

(34)  Βλέπε ό.π. § 1881a(l)(1).

(35)  Βλέπε ό.π. § 1881a(l)(3). Ορισμένες από τις εκθέσεις αυτές είναι διαβαθμισμένες.

(36)  Υπόμν. γνωμοδότησης και απόφασης, σημείο 26 (FISC 2014), διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/0928/FISC%20Memorandum%20Opinion%20and%20Order%2026%20August%202014.pdf.

(37)  Βλέπε USA FREEDOM Act του 2015, Pub. L. No. 114-23, § 401, 129 Stat. 268.

(38)  Βλέπε ό.π. §§ 103, 201, 501. Οι Επιστολές Εθνικής Ασφάλειας εξουσιοδοτούνται βάσει διαφόρων νόμων και παρέχουν στο FBI τη δυνατότητα να αποκτά πληροφορίες που περιέχονται σε εκθέσεις πιστοληπτικής ικανότητας, οικονομικά αρχεία και ηλεκτρονικά αρχεία συνδρομητών και συναλλαγών από ορισμένα είδη εταιρειών, αποκλειστικά για λόγους προστασίας έναντι διεθνούς τρομοκρατίας ή παράνομων δραστηριοτήτων συλλογής πληροφοριών. Βλέπε 12 U.S.C. § 3414· 15 U.S.C. §§ 1681u-1681v· 18 U.S.C. § 2709. Οι Επιστολές Εθνικής Ασφάλειας χρησιμοποιούνται συνήθως από το FBI για τη συλλογή σημαντικών πληροφοριών εκτός περιεχομένου κατά τα αρχικά στάδια των ερευνών στους τομείς της καταπολέμησης της τρομοκρατίας ή της αντικατασκοπείας —όπως η ταυτότητα του συνδρομητή σε λογαριασμό που ενδέχεται να επικοινωνεί με μέλη τρομοκρατικής οργάνωσης, όπως ο ISIL. Οι αποδέκτες Επιστολής Εθνικής Ασφάλειας έχουν το δικαίωμα να προσφύγουν κατά αυτής στο δικαστήριο. Βλέπε 18 U.S.C. § 3511.

(39)  Ό.π.

(40)  Βλέπε ό.π. § 401.

(41)  Βλέπε ό.π. § 602.

(42)  Ό.π.

(43)  Βλέπε ό.π. § 603.

(44)  Βλέπε ό.π. §§ 502(f)–503.

(45)  Διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/index.php/intelligence-community/intelligence-transparency-principles

(46)  Διατίθεται στη διεύθυνση http://www.dni.gov/files/documents/Newsroom/Reports%20and%20Pubs/Principles%20of%20Intelligence%20Transparency%20Implementation%20Plan.pdf.

(47)  Βλέπε ό.π.

(48)  Διατίθεται στη διεύθυνση https://www.nsa.gov/civil_liberties/_files/nsa_report_on_section_702_program.pdf· https://www.nsa.gov/civil_liberties/_files/UFA_Civil_Liberties_and_Privacy_Report.pdf· https://www.nsa.gov/civil_liberties/_files/UFA_Civil_Liberties_and_Privacy_Report.pdf.

(49)  Βλέπε π.χ., New York Times κατά Υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, 756 F.3d 100 (2d Cir. 2014)· American Civil Liberties Union κατά CIA, 710 F.3d 422 (D.C. Cir. 2014).

(50)  42 U.S.C. 2000ee(a), (h).

(51)  42 U.S.C. 2000ee(k).

(52)  42 U.S.C. 2000ee(d)(2).

(53)  Βλέπε γενικά https://www.pclob.gov/library.html#oversightreports

(54)  Βλέπε γενικά https://www.pclob.gov/library.html#oversightreports

(55)  42 U.S.C. 2000ee(d)(1)· βλέπε επίσης PCLOB Advisory Function Policy and Procedure, Policy 2015-004 (Πολιτική και διαδικασία σχετικά με τα συμβουλευτικά καθήκοντα της PCLOB, Πολιτική 2015-004), διατίθεται στη διεύθυνση https://www.pclob.gov/library/Policy-Advisory_Function_Policy_Procedure.pdf

(56)  42 U.S.C. 2000ee(g)(1)(A).

(57)  42 U.S.C. 2000ee(g)(1)(B).

(58)  42 U.S.C. 2000ee(g)(1)(D).

(59)  42 U.S.C. 2000eee(f).

(60)  Τμήματα 2 και 4 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών του 1978, όπως τροποποιήθηκε («IG Act», εφεξής νόμος περί Γενικών Επιθεωρητών)· τμήμα 103H(b) και (e) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας του 1947, όπως τροποποιήθηκε («Nat'l Sec. Act», εφεξής νόμος περί εθνικής ασφάλειας)· τμήμα 17(a) του νόμου περί της κεντρικής υπηρεσίας πληροφοριών («CIA Act», εφεξής νόμος περί της CIA).

(61)  Βλέπε Pub. L. No. 113-293, 128 Stat. 3990, (19 Δεκεμβρίου 2014). Μόνον οι Γενικοί Επιθεωρητές της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (Defense Intelligence Agency) και της Εθνικής Υπηρεσίας Γεωχωρικών Πληροφοριών (National Geospatial-Intelligence Agency) δεν διορίζονται από τον Πρόεδρο· ωστόσο, ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Άμυνας και ο Γενικός Επιθεωρητής της κοινότητας των υπηρεσιών πληροφοριών έχουν συντρέχουσα αρμοδιότητα επί των υπηρεσιών αυτών.

(62)  Τμήμα 3 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών του 1978, όπως τροποποιήθηκε· τμήμα 103H(c) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· και τμήμα 17(b) του νόμου περί της CIA.

(63)  Βλέπε τμήματα 4(a) και 6(a)(2) του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών του 1947· τμήμα 103H(e) και (g)(2)(A) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(a) και (c) του νόμου περί της CIA.

(64)  τμήματα 3(d), 6(a)(7) και 6(f) του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(d), (i), (j) και (m) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(e)(7) και (f) του νόμου περί της CIA.

(65)  Τμήμα 6(a)(1), (3), (4), (5) και (6) του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(g)(2) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(e)(1), (2), (4) και (5) του νόμου περί της CIA.

(66)  Βλέπε, π.χ., τμήματα 8(a) και 8E(a) του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(f) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(b) του νόμου περί της CIA.

(67)  Τμήμα 4(a)(5) του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(a)(b)(3) και (4) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(a)(2) και (4) του νόμου περί της CIA.

(68)  Τμήμα 2(3), 4(a) και 5 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(k) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(d) του νόμου περί της CIA. Ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναρτά στο διαδίκτυο τις δημοσιοποιημένες εκθέσεις του στη διεύθυνση http://oig.justice.gov/reports/all.htm. Ομοίως, ο Γενικός Επιθεωρητής της κοινότητας υπηρεσιών πληροφοριών δημοσιοποιεί τις εξαμηνιαίες εκθέσεις του στη διεύθυνση https://www.dni.gov/index.php/intelligence-community/ic-policies-reports/records-requested-under-foia#icig.

(69)  Τμήμα 2(3), 4(a) και 5 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(k) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(d) του νόμου περί της CIA. Ο Γενικός Επιθεωρητής του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναρτά στο διαδίκτυο τις δημοσιοποιημένες εκθέσεις του στη διεύθυνση http://oig.justice.gov/reports/all.htm. Ομοίως, ο Γενικός Επιθεωρητής της κοινότητας υπηρεσιών πληροφοριών δημοσιοποιεί τις εξαμηνιαίες εκθέσεις του στη διεύθυνση https://www.dni.gov/index.php/intelligence-community/ic-policies-reports/records-requested-under-foia#icig.

(70)  Τμήμα 7 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών· τμήμα 103H(g)(3) του νόμου περί εθνικής ασφάλειας· τμήμα 17(e)(3) του νόμου περί της CIA.

(71)  Τμήμα 11 του νόμου περί Γενικών Επιθεωρητών.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII

19 Φεβρουαρίου 2016

Αγαπητοί κύριοι Antonipillai και Dean:

Με την παρούσα επιστολή παρέχεται σύντομη επισκόπηση των βασικών ερευνητικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται για τη λήψη εμπορικών δεδομένων και άλλων πληροφοριών αρχείου από εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες για την επιβολή του ποινικού δικαίου ή για σκοπούς προάσπισης του δημόσιου συμφέροντος (ατομικού και κανονιστικού), συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών της πρόσβασης που τίθενται για τις εν λόγω εξουσίες (1). Αυτές οι νομικές διαδικασίες δεν εισάγουν διακρίσεις διότι χρησιμοποιούνται για τη λήψη πληροφοριών από εταιρείες στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταξύ άλλων από εταιρείες που θα αυτοπιστοποιηθούν βάσει του πλαισίου της ασπίδας προστασίας ΗΠΑ-ΕΕ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιθαγένεια του προσώπου στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα. Επιπλέον, επιχειρήσεις που αποτελούν αντικείμενο νομικών διαδικασιών στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να προσφύγουν εναντίων αυτών σε δικαστήριο όπως αναλύεται κατωτέρω (2).

Ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά την απόκτηση δεδομένων από τις δημόσιες αρχές είναι η Τέταρτη Τροπολογία του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών στην οποία προβλέπεται ότι «το δικαίωμα των ατόμων να είναι ασφαλή στην προσωπική τους ζωή, στην κατοικία τους, όσον αφορά τα έγγραφα και τα περιουσιακά τους στοιχεία από αδικαιολόγητες έρευνες και συλλήψεις/κατασχέσεις δεν παραβιάζεται και δεν εκδίδονται εντάλματα παρά μόνον εάν υπάρχει πιθανή αιτία, υποστηριζόμενη από ένορκη κατάθεση ή διαβεβαίωση, με ειδική αναφορά του τόπου που θα ερευνηθεί και των προσώπων ή των αντικειμένων που θα συλληφθούν/κατασχεθούν». Σύνταγμα των ΗΠΑ, αναθεωρημένο. IV. Όπως δήλωσε το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών στην υπόθεση Berger κατά Πολιτείας της Νέας Υόρκης, «ο βασικός σκοπός της εν λόγω Τροπολογίας, όπως έχει αναγνωριστεί σε αμέτρητες αποφάσεις του παρόντος Δικαστηρίου, είναι η προστασία της ιδιωτικής ζωής και της ασφάλειας των ατόμων έναντι αυθαίρετων παρεμβάσεων από κυβερνητικούς υπαλλήλους». 388 U.S. 41, 53 (1967) [με παραπομπή στην υπόθεση Camara κατά Mun. Court of San Francisco, 387 U.S. 523, 528 (1967)]. Σε εγχώριες ποινικές έρευνες, η Τέταρτη Τροπολογία απαιτεί εν γένει από τους υπαλλήλους των φορέων επιβολής του νόμου να έχουν λάβει ένταλμα εκδοθέν από δικαστήριο πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας. Βλέπε Katz κατά Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, 389 U.S. 347, 357 (1967). Σε περίπτωση που δεν ισχύει η απαίτηση εντάλματος, οι κυβερνητικές δραστηριότητες υπόκεινται σε δοκιμή του «εύλογου χαρακτήρα», σύμφωνα με την Τέταρτη Τροπολογία. Ως εκ τούτου, το Σύνταγμα διασφαλίζει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν διαθέτει απεριόριστη ή αυθαίρετη εξουσία απόκτησης πληροφοριών ιδιωτικού χαρακτήρα.

Εξουσίες στο πλαίσιο επιβολής του ποινικού δικαίου:

Οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς, οι οποίοι είναι υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης, και οι ομοσπονδιακοί ερευνητικοί υπάλληλοι, όπως είναι οι πράκτορες του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI), μιας υπηρεσίας επιβολής του νόμου που υπάγεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, είναι σε θέση να επιβάλλουν την προσκόμιση εγγράφων και άλλων πληροφοριών αρχείου από επιχειρήσεις στις ΗΠΑ για σκοπούς ποινικών ερευνών μέσω διαφόρων ειδών υποχρεωτικών νομικών διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένων κλητεύσεων δικαστικού συμβουλίου (grand jury), διοικητικών κλητεύσεων και ενταλμάτων έρευνας και ενδέχεται να αποκτούν πρόσβαση και σε άλλες επικοινωνίες δυνάμει άλλων ομοσπονδιακών εξουσιών παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών.

Κλητεύσεις δικαστικού συμβουλίου ή κλητεύσεις σε δίκη: οι κλητεύσεις σε ποινικές δίκες χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη στοχευμένων ερευνών των αρχών επιβολής του νόμου. Μια κλήτευση δικαστικού συμβουλίου συνιστά επίσημο αίτημα που εκδίδεται από δικαστικό συμβούλιο (συνήθως κατόπιν αιτήματος ομοσπονδιακού εισαγγελέα) προς υποστήριξη έρευνας του δικαστικού συμβουλίου για συγκεκριμένες υπόνοιες παράβασης του ποινικού δικαίου. Τα δικαστικά συμβούλια (grand juries) αποτελούν το ερευνητικό σκέλος του δικαστηρίου και συγκροτούνται από τους δικαστές. Μια κλήτευση μπορεί να απαιτήσει από ένα πρόσωπο να καταθέσει ως μάρτυρας στο πλαίσιο διαδικασίας ή να προσκομίσει ή να παράσχει πρόσβαση σε εταιρικά αρχεία, ηλεκτρονικά αποθηκευμένες πληροφορίες ή άλλα υλικά στοιχεία. Οι πληροφορίες πρέπει να είναι σχετικές με την έρευνα και η κλήτευση δεν μπορεί να μην έχει εύλογο χαρακτήρα, υπό την έννοια ότι είναι υπερβολικά γενική ή αδικαιολόγητα αυστηρή ή επαχθής. Ο αποδέκτης μιας κλήτευσης μπορεί να προσφύγει κατά αυτής βάσει των ανωτέρω λόγων. Βλέπε Fed. R. Crim. P. 17. Σε περιορισμένες περιπτώσεις, είναι δυνατή η χρήση κλήτευσης για προσκόμιση εγγράφων που θα χρησιμοποιηθούν σε δίκη μετά την παραπομπή της υπόθεσης από το δικαστικό συμβούλιο.

Εξουσία έκδοσης διοικητικών κλητεύσεων: Οι εξουσίες έκδοσης διοικητικών κλητεύσεων μπορούν να ασκούνται στο πλαίσιο ερευνών σε ποινικές ή αστικές υποθέσεις. Στο πλαίσιο της επιβολής του ποινικού δικαίου, αρκετοί ομοσπονδιακοί νόμοι επιτρέπουν τη χρήση διοικητικών κλητεύσεων για την προσκόμιση ή την παροχή πρόσβασης σε εταιρικά αρχεία, ηλεκτρονικά αποθηκευμένες πληροφορίες ή άλλα υλικά στοιχεία στις έρευνες που αφορούν απάτη στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, παιδική κακοποίηση, προστασία των μυστικών υπηρεσιών, υποθέσεις ελεγχόμενων ουσιών και έρευνες των Γενικών Επιθεωρητών στις οποίες εμπλέκονται κυβερνητικές υπηρεσίες. Εάν η κυβέρνηση επιδιώκει την εκτέλεση διοικητικής κλήτευσης σε δικαστήριο, ο αποδέκτης της διοικητικής κλήτευσης, όπως και ο αποδέκτης της κλήτευσης από δικαστικό συμβούλιο, μπορεί να ισχυριστεί ότι η κλήτευση δεν έχει εύλογο χαρακτήρα διότι είναι υπερβολικά γενική ή αδικαιολόγητα αυστηρή ή επαχθής.

Δικαστικές εντολές για παρακολούθηση τηλεφωνικών κλήσεων και εντοπισμό θέσης: Βάσει των διατάξεων περί παρακολούθησης των κλήσεων και εντοπισμού θέσης, οι αρχές επιβολής του νόμου μπορεί να λάβουν δικαστική εντολή για την απόκτηση πληροφοριών σχετικά με έναν τηλεφωνικό αριθμό ή μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σε πραγματικό χρόνο, όσον αφορά τις κλήσεις πλην του περιεχομένου, τη δρομολόγηση, τον προορισμό και τη σηματοδοσία, εφόσον πιστοποιηθεί ότι οι παρεχόμενες πληροφορίες είναι συναφείς με εν εξελίξει ποινική έρευνα. Βλέπε 18 U.S.C. §§ 3121-3127. Η παράνομη χρήση ή εγκατάσταση μιας τέτοιας συσκευής αποτελεί ομοσπονδιακό έγκλημα.

Νόμος περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (ECPA): Πρόσθετοι κανόνες διέπουν την πρόσβαση της κυβέρνησης σε πληροφορίες σχετικά με τους συνδρομητές, δεδομένα σχετικά με την κυκλοφορία και το αποθηκευμένο περιεχόμενο των επικοινωνιών που κατέχουν οι εταιρείες τηλεφωνίας-πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου, και άλλοι πάροχοι υπηρεσιών, σύμφωνα με τον τίτλο II του ECPA, που καλείται επίσης νόμος περί των αποθηκευμένων επικοινωνιών [Stored Communications Act (SCA)], 18 U.S.C. §§ 2701-2712. Με τον SCA δημιουργείται ένα σύστημα νομικά καθορισμένων δικαιωμάτων προστασίας της ιδιωτικής ζωής που περιορίζουν την πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε δεδομένα πέραν των απαιτούμενων βάσει της συνταγματικής νομοθεσίας για τους πελάτες και τους συνδρομητές των παρόχων υπηρεσιών διαδικτύου. Ο SCA προβλέπει αυξημένα επίπεδα μέσων προστασίας της ιδιωτικής ζωής ανάλογα με τον βαθμό παρεμβατικότητας της συλλογής. Για πληροφορίες που αφορούν τα στοιχεία εγγραφής των συνδρομητών, τις διευθύνσεις IP και τις αντίστοιχες χρονοσφραγίδες, καθώς και τις πληροφορίες χρέωσης, οι αρχές επιβολής του νόμου στο πλαίσιο του ποινικού δικαίου πρέπει να λαμβάνουν κλήτευση. Για τις περισσότερες άλλες αποθηκευμένες πληροφορίες πλην περιεχομένου, όπως οι επικεφαλίδες των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου χωρίς το θέμα, οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να παρουσιάζουν συγκεκριμένα στοιχεία σε δικαστή με τα οποία θα καταδεικνύεται ότι οι αιτούμενες πληροφορίες είναι σχετικές και ουσιώδεις για εν εξελίξει ποινική έρευνα. Προκειμένου να ληφθεί αποθηκευμένο περιεχόμενο ηλεκτρονικών επικοινωνιών, εν γένει, οι αρχές επιβολής του ποινικού δικαίου λαμβάνουν ένταλμα από δικαστή βάσει της πιθανής αιτίας που τις ωθεί να θεωρούν ότι ο συγκεκριμένος λογαριασμός περιέχει αποδεικτικά στοιχεία εγκλήματος. Ο SCA περιλαμβάνει επίσης διατάξεις περί αστικής ευθύνης και ποινικών κυρώσεων.

Δικαστικές εντολής παρακολούθησης σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο περί παρακολούθησης των κλήσεων (Federal Wiretap Law): Επιπλέον, οι αρχές επιβολής του νόμου μπορεί να υποκλέπτουν σε πραγματικό χρόνο τηλεφωνικές, προφορικές ή ηλεκτρονικές επικοινωνίες για σκοπούς ποινικών ερευνών σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο περί παρακολούθησης των κλήσεων. Βλέπε 18 U.S.C. §§ 2510-2522. Η εξουσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο βάσει δικαστικής εντολής, στο πλαίσιο της οποίας ένας δικαστής διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, ότι υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρηθεί ότι η καταγραφή των τηλεφωνικών ή ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα παράσχει στοιχεία που αποδεικνύουν ομοσπονδιακό έγκλημα ή στοιχεία σχετικά με τον τόπο στον οποίο βρίσκεται δραπέτης από τη δικαιοσύνη. Ο νόμος περιέχει διατάξεις περί αστικής ευθύνης και ποινικών κυρώσεων για παραβάσεις των διατάξεων περί καταγραφής των κλήσεων.

Ένταλμα έρευνας — κανόνας αριθ. 41: Οι αρχές επιβολής του νόμου μπορούν να προβούν σε φυσική έρευνα εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ εφόσον λάβουν σχετική άδεια από δικαστή. Οι αρχές επιβολής του νόμου πρέπει να αποδεικνύουν στον δικαστή παρουσιάζοντάς του βάσιμους λόγους ότι διαπράχθηκε ή πρόκειται να διαπραχθεί έγκλημα και ότι στοιχεία που συνδέονται με το έγκλημα ενδέχεται να βρεθούν στον τόπο που ορίζεται στο ένταλμα. Η εν λόγω εξουσία χρησιμοποιείται συχνά όταν απαιτείται φυσική έρευνα από την αστυνομία μιας εγκατάστασης λόγω κινδύνου καταστροφής αποδεικτικών στοιχείων σε περίπτωση που επιδοθεί στην επιχείρηση κλήτευση ή άλλη εντολή προσκόμισης εγγράφων. Βλέπε Σύνταγμα των ΗΠΑ, αναθεωρημένο. IV (αναλύθηκε λεπτομερέστερα ανωτέρω), Fed. R. Crim. P. 41. Το πρόσωπο που αφορά το ένταλμα έρευνας μπορεί να προσφύγει κατά του εντάλματος, χαρακτηρίζοντάς το υπερβολικό, κακόβουλο ή άλλως αποκτηθέν με παράτυπο τρόπο και οι θιγόμενοι μπορούν να απαιτήσουν την απόσυρση κάθε αποδεικτικού στοιχείου που αποκτήθηκε στο πλαίσιο παράνομης έρευνας. Βλέπε Mapp κατά Ohio, 367 U.S. 643 (1961).

Κατευθυντήριες γραμμές και πολιτικές του Υπουργείου Δικαιοσύνης: Πέραν των περιορισμών αυτών που προβλέπονται από το Σύνταγμα, από νόμους και κανόνες που διέπουν την πρόσβαση της κυβέρνησης σε δεδομένα, ο Γενικός Εισαγγελέας εκδίδει κατευθυντήριες γραμμές που επιβάλλουν περαιτέρω όρια στην πρόσβαση των αρχών επιβολής του νόμου σε δεδομένα και οι οποίες περιέχουν επίσης μέσα προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών. Για παράδειγμα, με τις κατευθυντήριες γραμμές του Γενικού Εισαγγελέα για εγχώριες επιχειρήσεις του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI) (Σεπτέμβριος 2008) (εφεξής κατευθυντήριες γραμμές AG FBI), που είναι διαθέσιμες στη διεύθυνση http://www.justice.gov/archive/opa/docs/guidelines.pdf, τίθενται όρια όσον αφορά τη χρήση ερευνητικών μέσων για την αναζήτηση πληροφοριών σχετικών με έρευνες που αφορούν ομοσπονδιακά εγκλήματα. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές ορίζουν ότι το FBI θα χρησιμοποιεί τις λιγότερο παρεμβατικές ερευνητικές μεθόδους, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών ελευθεριών καθώς και την ενδεχόμενη βλάβη στη φήμη. Ακόμη, σε αυτές επισημαίνεται ότι «αποτελεί αξίωμα ότι το FBI οφείλει να διενεργεί τις έρευνές του και άλλες δραστηριότητες με νόμιμο και εύλογο τρόπο που σέβεται την ελευθερία και την ιδιωτική ζωή και αποτρέπει τις άσκοπες παρεμβάσεις στις ζωές των νομοταγών πολιτών». Βλέπε κατευθυντήριες γραμμές AG FBI, σημείο 5. Το FBI έχει εφαρμόσει τις εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές μέσω του οδηγού του FBI για τις εγχώριες έρευνες και επιχειρήσεις (DIOG), που είναι διαθέσιμος στη διεύθυνση https://vault.fbi.gov/FBI%20Domestic%20Investigations%20and%20Operations%20Guide%20(DIOG)· πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο εγχειρίδιο που περιλαμβάνει αναλυτικά όρια όσον αφορά τη χρήση ερευνητικών εργαλείων και καθοδήγησης προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία των ατομικών ελευθεριών και της ιδιωτικής ζωής σε κάθε έρευνα. Πρόσθετοι κανόνες και πολιτικές που προβλέπουν περιορισμούς στις ερευνητικές δραστηριότητες των ομοσπονδιακών εισαγγελέων ορίζονται στο Εγχειρίδιο των Εισαγγελέων των Ηνωμένων Πολιτειών (United States Attorneys' Manual) (USAM), το οποίο είναι επίσης διαθέσιμο στο διαδίκτυο στη διεύθυνση http://www.justice.gov/usam/united-states-attorneys-manual

Αστικές και κανονιστικές εξουσίες (δημόσιο συμφέρον):

Υπάρχουν επίσης σημαντικά όρια στην αστική ή κανονιστική (στον τομέα δηλαδή του δημόσιου συμφέροντος) πρόσβαση σε δεδομένα που τηρούνται από επιχειρήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπηρεσίες με αστικές και κανονιστικές αρμοδιότητες μπορούν να εκδίδουν κλητεύσεις προς επιχειρήσεις με τις οποίες θα ζητούνται εταιρικά αρχεία, ηλεκτρονικά αποθηκευμένες πληροφορίες ή άλλα υλικά στοιχεία. Οι υπηρεσίες αυτές περιορίζονται κατά την άσκηση των εξουσιών τους για έκδοση διοικητικών ή αστικών κλητεύσεων όχι μόνο από τους νόμους περί της ίδρυσής τους αλλά και μέσω ανεξάρτητου δικαστικού ελέγχου των κλητεύσεων πριν από την πιθανή δικαστική εκτέλεσή τους. Βλέπε, π.χ., Fed. R. Civ. P. 45. Οι υπηρεσίες μπορούν να ζητούν πρόσβαση μόνο για στοιχεία που είναι συναφή με θέματα που εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων τους. Ακόμα, ο αποδέκτης μιας διοικητικής κλήτευσης μπορεί να προσφύγει κατά της εκτέλεσης της εν λόγω κλήτευσης στο δικαστήριο προσκομίζοντας στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η υπηρεσία δεν ενήργησε σύμφωνα με τα βασικά πρότυπα του εύλογου χαρακτήρα, όπως αναλύθηκε νωρίτερα.

Υπάρχουν και άλλες νομικές βάσεις σύμφωνα με τις οποίες οι εταιρείες μπορούν να προσφύγουν κατά αιτήσεων παροχής δεδομένων από διοικητικές αρχές με βάση τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιούνται και τα είδη των δεδομένων που κατέχουν. Για παράδειγμα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα μπορούν να προσφύγουν κατά διοικητικών κλητεύσεων μέσω των οποίων ζητούνται συγκεκριμένες πληροφορίες, όπως παραβάσεις του νόμου περί τραπεζικού απόρρητου και των εκτελεστικών του κανονισμών. Βλέπε 31 U.S.C. § 5318, 31 C.F.R. Μέρος X. Άλλες επιχειρήσεις μπορεί να βασίζονται στον νόμο περί αναφοράς πιστοληπτικής ικανότητας (Fair Credit Reporting Act), Βλέπε 15 U.S.C. § 1681b, ή σε διάφορους άλλους ειδικούς ανά κλάδο νόμους. Η κατάχρηση της εξουσίας έκδοσης κλητεύσεων μιας υπηρεσίας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα αστική ευθύνη της υπηρεσίας ή ατομική ευθύνη των υπαλλήλων της. Βλέπε, π.χ., Right to Financial Privacy Act, 12 U.S.C. §§ 3401-3422. Επομένως, τα δικαστήρια στις Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν θεματοφύλακες έναντι των παράτυπων κανονιστικών αιτημάτων και παρέχουν ανεξάρτητη εποπτεία των ενεργειών των ομοσπονδιακών υπηρεσιών.

Τέλος, κάθε προβλεπόμενη από νόμο εξουσία που διαθέτουν οι διοικητικές αρχές για κατάσχεση αρχείων από μια εταιρεία στις ΗΠΑ σε συνέχεια διοικητικής έρευνας πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις της Τέταρτης Τροπολογίας. Βλέπε See κατά Δήμου του Seattle, 387 U.S. 541 (1967).

Συμπέρασμα

Όλες οι δραστηριότητες επιβολής του νόμου και κανονιστικής ρύθμισης στις ΗΠΑ πρέπει να συμμορφώνονται με το εφαρμοστέο δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων του Συντάγματος, των νόμων, των κανόνων και των κανονισμών των ΗΠΑ. Αυτού του είδους οι δραστηριότητες πρέπει επίσης να συμμορφώνονται με τις εφαρμοστέες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων τυχόν κατευθυντήριων γραμμών για τους γενικούς εισαγγελείς που διέπουν τις δραστηριότητες των ομοσπονδιακών υπηρεσιών επιβολής του νόμου. Το νομικό πλαίσιο που περιγράφηκε ανωτέρω περιορίζει την ικανότητα των υπηρεσιών επιβολής του νόμου και των κανονιστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ να αποκτούν πληροφορίες από επιχειρήσεις στις ΗΠΑ —είτε οι πληροφορίες αφορούν πολίτες ΗΠΑ είτε πολίτες τρίτων χωρών— και επιπλέον επιτρέπει τον δικαστικό έλεγχο τυχόν αιτημάτων της διοίκησης για παροχή δεδομένων σύμφωνα με τις εν λόγω εξουσίες.

(1)  Στην παρούσα επισκόπηση δεν περιγράφονται τα ερευνητικά εργαλεία εθνικής ασφάλειας που χρησιμοποιούνται από τις αρχές επιβολής του νόμου σε έρευνες σχετικά με την τρομοκρατία και άλλα ζητήματα εθνικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των Επιστολών Εθνικής Ασφάλειας, για ορισμένες πληροφορίες αρχείου σε εκθέσεις πιστοληπτικής ικανότητας, χρηματοπιστωτικά αρχεία και ηλεκτρονικά αρχεία συνδρομητών και συναλλαγών, βλέπε 12 U.S.C. § 3414· 15 U.S.C. § 1681u· 15 U.S.C. § 1681v· 18 U.S.C. § 2709, και, για την ηλεκτρονική παρακολούθηση, τα εντάλματα έρευνας, τα επιχειρηματικά αρχεία και άλλη συλλογή επικοινωνιών σύμφωνα με τον νόμο FISA, βλέπε 50 U.S.C. § 1801 και επόμενα.

(2)  Με το παρόν έγγραφο αναλύεται η επιβολή της ομοσπονδιακής νομοθεσίας και οι κανονιστικές αρχές· οι παραβάσεις της πολιτειακής νομοθεσίας ερευνώνται από τις πολιτείες και δικάζονται σε πολιτειακά δικαστήρια. Οι πολιτειακές αρχές επιβολής του νόμου χρησιμοποιούν εντάλματα και κλητεύσεις που εκδίδονται βάσει της πολιτειακής νομοθεσίας με τον ίδιο ουσιαστικά τρόπο με αυτόν που περιγράφεται εδώ, αλλά με την πιθανότητα να υπόκεινται οι νομικές διαδικασίες της πολιτείας σε μέσα προστασίας που προβλέπονται από τα συντάγματα των πολιτειών και υπερβαίνουν τις διατάξεις του Συντάγματος των ΗΠΑ. Τα μέσα προστασίας που προβλέπει η πολιτειακή νομοθεσία πρέπει να είναι ισότιμα με εκείνα του Συντάγματος των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της Τέταρτης Τροπολογίας.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ I

Ορισμοί

Για τους σκοπούς του παρόντος παραρτήματος, ισχύουν οι ορισμοί του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 του Συμβουλίου (1), του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 404/2011 της Επιτροπής (2) και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3). Επιπλέον, ισχύουν επίσης οι ακόλουθοι ορισμοί:

1.    Ενεργά σκάφη : σκάφη τα οποία έχουν συμμετάσχει σε οποιαδήποτε αλιευτική δραστηριότητα (άνω της μίας ημέρας) κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους. Σκάφος το οποίο δεν έχει συμμετάσχει σε οποιαδήποτε αλιευτική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια ενός έτους θεωρείται «ανενεργό».

2.    Ανάδρομα είδη : έμβιοι υδάτινοι πόροι με κύκλο ζωής που ξεκινά με επώαση σε γλυκά ύδατα, μετανάστευση σε αλμυρά ύδατα, επιστροφή και τέλος αναπαραγωγή σε γλυκά ύδατα.

3.    Κατάδρομα είδη : έμβιοι υδάτινοι πόροι με κύκλο ζωής που ξεκινά με επώαση σε αλμυρά ύδατα, μετανάστευση σε γλυκά νερά, επιστροφή και τέλος αναπαραγωγή σε αλμυρά ύδατα.

4.    Κλάσμα αλιευμάτων : μέρος των συνολικών αλιευμάτων, όπως το μέρος των αλιευμάτων που εκφορτώνονται άνω του ελάχιστου μεγέθους αναφοράς διατήρησης, το μέρος των αλιευμάτων που εκφορτώνεται κάτω του ελάχιστου μεγέθους αναφοράς διατήρησης, το μέρος των αλιευμάτων που απορρίφθηκε κάτω του ελάχιστου μεγέθους αναφοράς διατήρησης, ήσσονος σημασίας απορρίψεις ή απορρίψεις.

5.    Ημέρες στη θάλασσα : κάθε συνεχής περίοδος 24 ωρών (ή μέρος αυτής) κατά την οποία ένα σκάφος είναι παρόν σε αυτήν και απουσιάζει από λιμένα.

6.    Ημέρες αλιείας : κάθε ημερολογιακή ημέρα στη θάλασσα κατά την οποία λαμβάνει χώρα μια αλιευτική δραστηριότητα, με την επιφύλαξη των διεθνών υποχρεώσεων της Ένωσης και των κρατών μελών της. Ένα αλιευτικό ταξίδι μπορεί να συμβάλει τόσο στο σύνολο των ημερών αλιείας για τα αδρανή εργαλεία όσο και στο σύνολο των ημερών αλιείας για τα ενεργά εργαλεία για το εν λόγω ταξίδι.

7.    Αλιευτική ζώνη : (ομάδα) γεωγραφικών ενοτήτων όπου λαμβάνουν χώρα αλιευτικές δραστηριότητες. Οι εν λόγω ενότητες συμφωνούνται σε επίπεδο θαλάσσιων περιφερειών με βάση τις υφιστάμενες περιοχές που καθορίζονται από τις περιφερειακές οργανώσεις διαχείρισης της αλιείας ή από επιστημονικούς φορείς.

8.    Τμήμα του στόλου : ομάδα σκαφών της ιδίας κατηγορίας μήκους (ολικό μήκος, LOA) και με κύριο αλιευτικό εργαλείο κατά τη διάρκεια του έτους.

9.    Εξειδικευμένη αλιευτική δραστηριότητα (métier) : ομάδα αλιευτικών εργασιών που στοχεύουν παρόμοια είδη (συλλογή ειδών), με χρήση παρόμοιων εργαλείων (4), κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου του έτους και/ή εντός της ίδιας περιοχής και που χαρακτηρίζονται από παρόμοιο υπόδειγμα εκμετάλλευσης.

10.    Επιστημονικές έρευνες στη θάλασσα : ταξίδια που πραγματοποιούνται με ερευνητικό σκάφος ή πλοίο που προορίζεται για επιστημονική έρευνα για την παρακολούθηση αποθεμάτων και του οικοσυστήματος και που έχουν οριστεί για τον σκοπό αυτό από το φορέα που είναι επιφορτισμένος με την εκτέλεση του εθνικού προγράμματος εργασίας που θεσπίζεται σύμφωνα με το άρθρο 21 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 508/2014.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ II

Μέθοδοι συλλογής δεδομένων

Οι μέθοδοι και η ποιότητα της συλλογής δεδομένων θα πρέπει να είναι κατάλληλες για τους προβλεπόμενους σκοπούς που ορίζονται στο άρθρο 25 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1380/2013 και να βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές και στις συναφείς μεθόδους που συνιστούν οι αρμόδιοι επιστημονικοί φορείς. Για τον σκοπό αυτό, οι μέθοδοι και το αποτέλεσμα της εφαρμογής των μεθόδων θα πρέπει να εξετάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα από ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς προκειμένου να εξακριβώνεται η καταλληλότητά τους σε σχέση με τη διαχείριση της κοινής αλιευτικής πολιτικής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IΙΙ

Απαιτήσεις όσον αφορά τα δεδομένα

1.   Σύνολα δεδομένων

2.   Βιολογικά δεδομένα για τα αποθέματα που έχουν αλιευθεί στο πλαίσιο ενωσιακής εμπορικής αλιείας σε ενωσιακά ύδατα και εκτός αυτών και στο πλαίσιο ερασιτεχνικής αλιείας σε ενωσιακά ύδατα.

Τα ως άνω δεδομένα περιλαμβάνουν τα εξής:

3.   Δεδομένα για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της ενωσιακής αλιείας σε θαλάσσια οικοσυστήματα εντός και εκτός των ενωσιακών υδάτων

Τα ως άνω δεδομένα περιλαμβάνουν τα εξής:

4.   Λεπτομερή δεδομένα σχετικά με τη δραστηριότητα των αλιευτικών σκαφών  (7) σε ενωσιακά και μη ενωσιακά ύδατα όπως καταγράφεται σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1224/2009.

Τα δεδομένα για την αξιολόγηση της δραστηριότητας των αλιευτικών σκαφών της Ένωσης σε ενωσιακά και μη ενωσιακά ύδατα αποτελούνται από τις μεταβλητές που παρατίθενται στον πίνακα 4. Τα δεδομένα που έχουν καταγραφεί, αναφερθεί και διαβιβαστεί σύμφωνα με τον κανονισμό (EΚ) αριθ. 1224/2009 πρέπει να διατίθενται υπό τη μορφή πρωτογενών δεδομένων στα εθνικά όργανα που είναι αρμόδια για την εκτέλεση των προγραμμάτων εργασίας. Όταν τα δεδομένα αυτά δεν απαιτείται να συλλέγονται βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 ή όταν τα δεδομένα που έχουν συλλεχθεί βάσει του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 δεν παρουσιάζουν το σωστό επίπεδο συγκέντρωσης για την προβλεπόμενη επιστημονική χρήση, θα πρέπει να συλλέγονται με εναλλακτικό τρόπο με τη χρήση κατάλληλων μεθόδων δειγματοληψίας. Οι εν λόγω μέθοδοι επιτρέπουν την εκτίμηση των μεταβλητών που απαριθμούνται στον πίνακα 4, στο χαμηλότερο συναφές γεωγραφικό επίπεδο ανά τμήμα του στόλου (πίνακας 5Α) και ανά εξειδικευμένη αλιευτική δραστηριότητα στο επίπεδο 6 (πίνακας 2).

5.   Κοινωνικοοικονομικά δεδομένα για την αλιεία, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η αξιολόγηση των κοινωνικοοικονομικών επιδόσεων του τομέα της αλιείας στην Ένωση.

Τα ως άνω δεδομένα περιλαμβάνουν τα εξής:

6.   Κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά δεδομένα σχετικά με τη θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια, και προαιρετικά σχετικά με την υδατοκαλλιέργεια γλυκών υδάτων, προκειμένου να καθίσταται δυνατή η αξιολόγηση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων του τομέα της υδατοκαλλιέργειας στην Ένωση.

Τα ως άνω δεδομένα περιλαμβάνουν τα εξής:

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV

Επιστημονικές έρευνες στη θάλασσα