14.2.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/1

—

από τη σχετική με τις συγκεντρώσεις ενότητα του δικτυακού τόπου της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). O δικτυακός αυτός τόπος παρέχει διάφορα μέσα που βοηθούν στον εντοπισμό μεμονωμένων αποφάσεων για συγκεντρώσεις, όπως ευρετήρια επιχειρήσεων, αριθμών υποθέσεων και ημερομηνιών, καθώς και τομεακά ευρετήρια,

—

σε ηλεκτρονική μορφή στον δικτυακό τόπο EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=el) με αριθμό εγγράφου 32018M8776. Ο δικτυακός τόπος EUR-Lex αποτελεί την επιγραμμική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

14.2.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/1

—

από τη σχετική με τις συγκεντρώσεις ενότητα του δικτυακού τόπου της Επιτροπής για τον ανταγωνισμό (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). O δικτυακός αυτός τόπος παρέχει διάφορα μέσα που βοηθούν στον εντοπισμό μεμονωμένων αποφάσεων για συγκεντρώσεις, όπως ευρετήρια επιχειρήσεων, αριθμών υποθέσεων και ημερομηνιών, καθώς και τομεακά ευρετήρια,

—

σε ηλεκτρονική μορφή στον δικτυακό τόπο EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu/homepage.html?locale=el) με αριθμό εγγράφου 32018M8800. Ο δικτυακός τόπος EUR-Lex αποτελεί την επιγραμμική πρόσβαση στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.

14.2.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/2

14.2.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/3

14.2.2018   

EL

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 55/4

1.

Στις 29 Ιουνίου 2017 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση κεντρικού συστήματος εντοπισμού των κρατών μελών που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος υπηκόων τρίτων χωρών και ανιθαγενών (ΥΤΧ/TCN) με σκοπό τη συμπλήρωση και υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (σύστημα ECRIS-TCN) και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 (εφεξής «πρόταση κανονισμού») (3). Η πρόταση συνοδεύεται από αναλυτικό σημείωμα (4). Την ίδια ημέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την πρώτη στατιστική έκθεση σχετικά με την ανταλλαγή, μεταξύ των κρατών μελών, μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS), πληροφοριών προερχόμενων από τα ποινικά μητρώα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 7 της απόφασης 2009/316/ΔΕΥ του Συμβουλίου (5).

2.

Σκοπός της πρότασης κανονισμού είναι η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών υπηκόων τρίτων χωρών και υπηκόων της ΕΕ που έχουν επίσης και ιθαγένεια τρίτης χώρας. Η αρχή στην οποία στηρίζεται το υφιστάμενο ECRIS είναι ότι οι πληροφορίες σχετικά με τις ποινικές καταδίκες που αφορούν υπηκόους της ΕΕ μπορούν να ληφθούν από το κράτος μέλος ιθαγένειας του σχετικού προσώπου, το οποίο αποθηκεύει όλες τις καταδικαστικές αποφάσεις, ανεξάρτητα από τον τόπο έκδοσης της απόφασης εντός της ΕΕ. Όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών, κάθε κράτος μέλος αποθηκεύει τις καταδικαστικές αποφάσεις που εκδίδει και, ως εκ τούτου, η αίτηση για πληροφορίες πρέπει να απευθύνεται σε όλα τα κράτη μέλη. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η απάντηση σε «μαζικές αιτήσεις» προκαλεί διοικητικό φόρτο και υψηλό κόστος εάν το ECRIS χρησιμοποιείται συστηματικά για την εξαγωγή πληροφοριών για τους υπηκόους τρίτων χωρών. Τα κράτη μέλη διστάζουν να χρησιμοποιήσουν το σύστημα –σύμφωνα με τη στατιστική έκθεση, το 10 % των αιτήσεων αφορούν υπηκόους τρίτων χωρών (6)– και, ως εκ τούτου, το ποινικό ιστορικό των υπηκόων τρίτων χωρών δεν είναι διαθέσιμο όπως προβλέφθηκε (7). Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ECRIS όσον αφορά τους υπηκόους τρίτων χωρών επισπεύδεται από το θεματολόγιο της ΕΕ για την ασφάλεια (8) και συγκαταλέγεται στις νομοθετικές προτεραιότητες για το 2017 (9).

3.

Η πρόταση κανονισμού συμπληρώνει την πρόταση οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της 19ης Ιανουαρίου 2016, όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με υπηκόους τρίτων χωρών και όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS), με την οποία τροποποιείται η ισχύουσα απόφαση-πλαίσιο 2009/315/ΔΕΥ του Συμβουλίου και αντικαθίσταται η απόφαση 2009/316/ΔΕΥ του Συμβουλίου (εφεξής «πρόταση οδηγίας»).

4.

Κοινό στοιχείο των δύο προτάσεων είναι η δημιουργία συστήματος για τον εντοπισμό των κρατών μελών που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με ποινικές καταδίκες υπηκόων τρίτων χωρών και υπηκόων της ΕΕ που έχουν επίσης την ιθαγένεια τρίτης χώρας. Στην πρόταση οδηγίας προβλέπεται ένα αποκεντρωμένο σύστημα, σύμφωνα με το οποίο δεν θα υπάρχει ενιαία βάση δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ, αλλά κάθε κράτος μέλος θα διατηρεί αρχείο που θα βασίζεται στη χρήση «ευρετηρίου-φίλτρου».. Το εν λόγω αρχείο θα τροφοδοτείται με πληροφορίες για τους υπηκόους τρίτων χωρών σε κωδικοποιημένη μορφή από τα ποινικά μητρώα των κρατών μελών και θα διανέμεται σε όλα τα κράτη μέλη. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα αντιστοιχίζουν τα δικά τους δεδομένα με τα δεδομένα του αρχείου και θα διαπιστώνουν βάσει του συστήματος «σύμπτωσης/απουσίας σύμπτωσης» ποια κράτη μέλη διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με ποινική καταδίκη υπηκόου τρίτης χώρας. Η πρόταση οδηγίας πρόβλεπε ήδη την επεξεργασία δακτυλικών αποτυπωμάτων αλλά η χρήση τους εξεταζόταν ως πιθανή επιλογή στην εκτίμηση επιπτώσεων του 2016, σε αντιδιαστολή με την πρόταση κανονισμού στην οποία χρήση των δακτυλικών αποτυπωμάτων καθίσταται υποχρεωτική. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις επέσπευσαν την υποστήριξη της συστηματικής χρήσης των δακτυλικών αποτυπωμάτων για σκοπούς ταυτοποίησης (10). Μετά την έκδοση της πρότασης οδηγίας, διενεργήθηκε μελέτη σκοπιμότητας η οποία κατέδειξε ότι δεν υφίσταται επί του παρόντος ώριμη τεχνολογία για την αντιστοίχιση δακτυλικών αποτυπωμάτων με σύγκριση πολλαπλών δειγμάτων και με τη χρήση κατακερματισμένων υποδειγμάτων.

5.

Για να αντιμετωπιστούν τα τεχνικά προβλήματα που ανέκυψαν, στην πρόταση κανονισμού προβλέπεται αντιθέτως ένα κεντρικό σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει αλφαριθμητικά δεδομένα, δακτυλικά αποτυπώματα και εικόνες προσώπου των υπηκόων τρίτων χωρών. Τα αλφαριθμητικά δεδομένα και τα δακτυλικά αποτυπώματα μπορούν να χρησιμοποιούνται για την ταυτοποίηση υπηκόων τρίτων χωρών, οι δε εικόνες προσώπου αρχικά για σκοπούς επαλήθευσης και στη συνέχεια, όταν η τεχνολογία καταστεί ώριμη, για ταυτοποίηση. Η «κεντρική αρχή» του κράτους μέλους που εκδίδει την καταδικαστική απόφαση εισάγει τα δεδομένα στο τοπικό σύστημα ECRIS TCN, το οποίο τα διαβιβάζει σε κεντρικό σύστημα σε επίπεδο ΕΕ. Βάσει του συστήματος σύμπτωσης/απουσίας σύμπτωσης, το αιτούν κράτος μέλος μπορεί να εντοπίσει το (τα) κράτος(-η) μέλος(-η) που διαθέτει(-ουν) πληροφορίες σχετικά με ποινικές καταδίκες υπηκόων τρίτων χωρών και, ακολούθως, να ζητήσει τις πληροφορίες αυτές κάνοντας χρήση του υφιστάμενου ECRIS, όπως βελτιώνεται με την πρόταση οδηγίας. Όταν για την ταυτοποίηση χρησιμοποιούνται τα δακτυλικά αποτυπώματα, θα μπορούν να παρέχονται επίσης αντίστοιχα αλφαριθμητικά δεδομένα. Η διαχείριση της βάσης δεδομένων της ΕΕ ανατίθεται στον eu-LISA και, για τον σκοπό αυτό, η πρόταση κανονισμού τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1077/2011 για τον eu-LISA.

6.

Επιπλέον, η λύση του κεντρικού συστήματος εντάσσεται στο πλαίσιο της προβλεπόμενης διαλειτουργικότητας όλων των συστημάτων πληροφοριών για τη διαχείριση της ασφάλειας, των συνόρων και της μετανάστευσης. Για την ακρίβεια, μεταξύ των παραγόντων που δικαιολογούν την επιλογή του κεντρικού συστήματος επισημαίνεται η διαλειτουργικότητα και όχι τα τεχνικά προβλήματα που ανέκυψαν (11). Το ECRIS περιλαμβάνεται επίσης στον οδικό χάρτη του Συμβουλίου για την ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών και της διαχείρισης πληροφοριών και την επιδίωξη της διαλειτουργικότητας (12). Η διαλειτουργικότητα με το ECRIS προβλέπεται επίσης στην πρόταση σχετικά με το ETIAS (σύστημα πληροφοριών και άδειας ταξιδίου της ΕΕ) (13).

7.

Εφόσον εναρμονιστούν μεταξύ τους, οι δύο προτάσεις αναμένεται να λειτουργούν συμπληρωματικά. Ενώ η πρόταση κανονισμού θα καλύπτει τα ζητήματα που σχετίζονται με το κεντρικό σύστημα, η πρόταση οδηγίας θα ρυθμίζει ζητήματα γενικής φύσης που αφορούν τη λειτουργία του ECRIS τόσο για τους υπηκόους τρίτων χωρών όσο και για τους υπηκόους της ΕΕ (14). Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξέδωσε την έκθεση για την πρόταση οδηγίας το 2016 (15), ενώ το σχέδιο έκθεσης για την πρόταση κανονισμού εκδόθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2017 (16). Το Συμβούλιο ανέστειλε καταρχάς τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την πρόταση οδηγίας, κατόπιν αιτήματος κρατών μελών προς την Επιτροπή στη σύνοδο του Συμβουλίου της 9ης Ιουνίου 2016 να υποβάλει πρόταση για τη θέσπιση κεντρικού συστήματος (17) και, επί του παρόντος, εξετάζει τις δύο προτάσεις παράλληλα (18).

8.

Το ECRIS-TCN συνιστά σημαντική πρωτοβουλία, η οποία αφορά τα συστήματα πληροφοριών στον χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Ο ΕΕΠΔ παρακολουθεί τον φάκελο από την έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία του ECRIS. Η πρώτη γνωμοδότηση σχετικά με το ECRIS, όπως είχε θεσπιστεί με την απόφαση-πλαίσιο 2009/315/ΔΕΥ του Συμβουλίου, δημοσιεύτηκε το 2006 (19) και το 2016 ο ΕΕΠΔ εξέτασε την πρόταση οδηγίας στη γνωμοδότηση 3/2016 (20).

9.

Και στις δύο γνωμοδοτήσεις ο ΕΕΠΔ αναγνώρισε τη σημασία της αποτελεσματικής ανταλλαγής πληροφοριών που προέρχονται από το ποινικό μητρώο καταδικασθέντων προσώπων καθώς και την ανάγκη δημιουργίας ενός συστήματος που θα λειτουργεί αποτελεσματικά για τους υπηκόους τρίτων χωρών, ιδίως στο πλαίσιο της έγκρισης του θεματολογίου της ΕΕ για την ασφάλεια (21). Η θέση αυτή παραμένει αμετάβλητη.

10.

Η παρούσα γνωμοδότηση στηρίζεται στη γνωμοδότηση 3/2016 και εξετάζει συγκεκριμένα ζητήματα τα οποία προκύπτουν από την πρόταση κανονισμού. Όπου είναι αναγκαίο, στη γνωμοδότηση γίνεται επίσης παραπομπή στην πρόταση οδηγίας. Στην ενότητα 2, ο ΕΕΠΔ εκθέτει τους κύριους προβληματισμούς του και διατυπώνει συστάσεις για τον τρόπο αντιμετώπισής τους. Πρόσθετοι προβληματισμοί και συστάσεις για περαιτέρω βελτιώσεις περιγράφονται στην ενότητα 3.

66.

Κατόπιν προσεκτικής ανάλυσης της πρότασης για τον ECRIS-TCN, ο ΕΕΠΔ διατυπώνει τις ακόλουθες συστάσεις:

67.

Ο ΕΕΠΔ συνιστά, κατά τη δημιουργία νέας κεντρικής βάσης δεδομένων της ΕΕ και την τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με το ECRIS, να ληφθούν υπόψη οι απαιτήσεις του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ για νόμιμο περιορισμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και να προβλεφθεί επαρκές επίπεδο προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της πρότασης κανονισμού.

68.

Ειδικότερα, ο ΕΕΠΔ υπενθυμίζει ότι πρέπει να παρασχεθούν αντικειμενικές αποδείξεις για την αναγκαιότητα θέσπισης κεντρικού συστήματος σε επίπεδο ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό, η διαλειτουργικότητα θα πρέπει να αξιολογηθεί πρώτα ως προς τον αντίκτυπό που έχει στα θεμελιώδη δικαιώματα ενώ οι σκοποί της θα πρέπει να καθοριστούν με σαφήνεια παράλληλα με τους σκοπούς του ECRIS. Η πρόταση κανονισμού θα πρέπει να συνοδευτεί από κατάλληλη εκτίμηση επιπτώσεων όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων, καθώς και όσον αφορά τη συγκέντρωση της διαχείρισης όλων των συστημάτων σε έναν και μόνο οργανισμό.

69.

Η θέσπιση νέας κεντρικής βάσης δεδομένων της ΕΕ και η τροποποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας σχετικά με το ECRIS θα πρέπει να συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις για νόμιμο περιορισμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων σύμφωνα με την πάγια νομολογία. Για τον λόγο αυτό, οι σκοποί επεξεργασίας των δεδομένων, πέραν των ποινικών διαδικασιών, για τους οποίους προβλέπεται η χρήση των ECRIS και ECRIS-TCN θα πρέπει να αξιολογούνται υπό το πρίσμα της αναγκαιότητας και της αναλογικότητάς τους και να καθορίζονται με σαφήνεια, σύμφωνα με την αρχή της προστασίας δεδομένων που συνδέεται με τον περιορισμό του σκοπού. Επιπλέον, η πρόσβαση οργανισμών της Ένωσης όπως η Ευρωπόλ στο ECRIS-TCN θα πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τον σκοπό του υφιστάμενου ECRIS και το δικαίωμα ίσης μεταχείρισης των υπηκόων της ΕΕ και των υπηκόων τρίτων χωρών και να περιορίζεται στα καθήκοντα της οικείας εντολής για τα οποία η πρόσβαση είναι αυστηρά αναγκαία. Κάθε πρόθεση για διεύρυνση των υφιστάμενων σκοπών θα πρέπει να υλοποιηθεί μέσω ουσιαστικής διάταξης (αιτιολογική σκέψη δεν αρκεί).

70.

Δεδομένου ότι το ECRIS-TCN αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία είναι πολύ ευαίσθητου χαρακτήρα, ο ΕΕΠΔ συνιστά να προβλεφθούν κατάλληλες προϋποθέσεις για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με την αρχή της αναγκαιότητας: σύμπτωση θα πρέπει να προκύπτει μόνο όταν το κράτος μέλος προς το οποίο απευθύνεται η αίτηση έχει το δικαίωμα, βάσει του οικείου εθνικού δικαίου, να παρέχει πληροφορίες σχετικά με ποινικές καταδίκες για σκοπούς διαφορετικούς από τις ποινικές διαδικασίες. Η επεξεργασία δακτυλικών αποτυπωμάτων θα πρέπει να είναι περιορισμένης εμβέλειας και να διενεργείται μόνο όταν η ταυτότητα συγκεκριμένου υπηκόου τρίτης χώρας δεν είναι δυνατόν να εξακριβωθεί με άλλο τρόπο. Όσον αφορά τις εικόνες προσώπου, ο ΕΕΠΔ θεωρεί ότι θα πρέπει να διενεργείται ή να διατίθεται εμπεριστατωμένη αξιολόγηση της ανάγκης καταχώρισης των εν λόγω δεδομένων και της χρήσης τους για σκοπούς ελέγχου και/ή ταυτοποίησης.

71.

Επιπλέον, ο eu-LISA και οι κεντρικές αρχές των κρατών μελών θα πρέπει να οριστούν ως από κοινού υπεύθυνοι της επεξεργασίας δεδομένων, δεδομένου ότι έχουν κοινή ευθύνη για τον καθορισμό των σκοπών και των μέσων των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων επεξεργασίας. Ο ορισμός του eu-LISA ως εκτελούντος την επεξεργασία δεδομένων δεν αντικατοπτρίζει δεόντως την πραγματική κατάσταση και δεν είναι επωφελής ούτε για τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας των δεδομένων ούτε για τα νόμιμα συμφέροντα των κρατών μελών. Επιπλέον, στην πρόταση σχετικά με το ECRIS-TCN θα πρέπει να αναφέρεται με σαφήνεια η ευθύνη του eu-LISA για κάθε παράβαση της παρούσας πρότασης κανονισμού ή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001.

72.

Πέραν των κύριων προβληματισμών που εκτίθενται ανωτέρω, οι συστάσεις του ΕΕΠΔ στην παρούσα γνωμοδότηση αφορούν βελτιώσεις των προβλεπόμενων διατάξεων σχετικά με:

73.

Ο ΕΕΠΔ είναι διαθέσιμος για την παροχή περαιτέρω συμβουλών σχετικά με τις προτάσεις κανονισμού και οδηγίας, καθώς και σχετικά με οποιαδήποτε κατ’ εξουσιοδότηση ή εκτελεστική πράξη που ενδέχεται να εκδοθεί δυνάμει των εν λόγω προτεινόμενων πράξεων και αφορά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.