26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/3

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Μια νέα δασική στρατηγική της ΕΕ: για τα δάση και τον δασικό τομέα»

2014/C 126/02

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Ένα θετικό βήμα για την αναγνώριση του πολυλειτουργικού ρόλου των δασών, την αειφόρο χρήση τους και την προστασία τους στην Ευρώπη

χαιρετίζει την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη νέα δασική στρατηγική που προσεγγίζει ολιστικά και ισορροπημένα όλες τις πτυχές της αειφορικής διαχείρισης των δασών και του δασικού τομέα. Αν και η άσκηση δασικής πολιτικής αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών, η στρατηγική μπορεί να αποτελέσει το εργαλείο καθοδήγησης με το οποίο θα διασφαλιστεί η αειφορική διαχείριση των δασών, η προστασία τους, η ενίσχυση της βιοποικιλότητας, η αναγνώριση του ρόλου τους στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και της συμβολής τους στον μετριασμό αυτής, καθώς και εν γένει η βιωσιμότητα του δασικού τομέα. Είναι θετικό το γεγονός ότι εξετάζεται η οικονομική και κοινωνική διάσταση των δασών, και αναγνωρίζεται η σημασία τους ως πηγών θέσεων εργασίας για τις τοπικές κοινωνίες, μεταξύ άλλων μέσω ενός δασοκομικού-υλοτομικού τομέα ικανού να δημιουργήσει ειδική αξιακή αλυσίδα και μέσω της ανάπτυξης δασικής τεχνογνωσίας·

επιχαίρει για την αναγνώριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή του πολυλειτουργικού ρόλου των δασών, φρονεί δε πως πρέπει να υπάρξει βαθύτερη ανάλυση της έννοιας της πολυλειτουργικότητας προκειμένου να διακριθούν τα ευρωπαϊκά δάση και η διαχείρισή τους δυνάμει της λειτουργίας που επιδιώκεται να προωθηθεί σε κάθε περίπτωση. Επιχαίρει επίσης για την αναφορά στην αρχή της κατανάλωσης με βάση την αειφορία·

θεωρεί ότι η χρονική στιγμή είναι η πλέον κατάλληλη για μία νέα στρατηγική, λόγω των αυξημένων πιέσεων που δέχονται τα δάση: η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με την έλλειψη δασικής διαχείρισης τα τελευταία χρόνια λόγω της πενιχρής της κερδοφορίας, οδηγεί σε αλλοίωση των χαρακτηριστικών των δασών και της σύνθεσης των ειδών, οι πολιτικές για την επίτευξη των στόχων για τις ανανεώσιμες πηγές αναμένεται να οδηγήσουν στην αύξηση χρήσης δασικής βιομάζας (1), ενώ η οικονομική κρίση μεταβάλλει τις ανθρωπογενείς πιέσεις. Η ανάπτυξη κριτηρίων αειφορικής διαχείρισης –τα οποία θα είναι μετρήσιμα και αποδείξιμα– καθώς και η ενθάρρυνση των δραστηριοτήτων βελτίωσης σε ζώνες φτωχές σε πόρους και των επενδύσεων σε υποδομές μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην καλύτερη προστασία και τη μακροπρόθεσμα αειφόρο εκμετάλλευση και χρήση των ευρωπαϊκών δασών. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς εφεξής η μεταβλητότητα του κλίματος εισάγει νέες πιέσεις και κάνει τις περιβαλλοντικές και οικονομικές προβλέψεις λιγότερο ακριβείς·

4.	φρονεί ότι τα γηγενή/φυσικά δάση αποτελούν σημαντικούς οικοτόπους και πρέπει η διαχείρισή τους να ευθυγραμμίζεται με τη δασική και περιφερειακή νομοθεσία. Συνεπώς, τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να απαγορεύουν τη φύτευση γενετικά τροποποιημένων δέντρων και φυτών·

Η ΕτΠ θα ήθελε να τονίσει τη σημασία που έχει να σεβαστεί η ΕΕ το γεγονός ότι η δασική πολιτική εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Είναι σημαντικό η επικαιροποιημένη δασική στρατηγική να λαμβάνει υπόψη τις διάφορες συνθήκες που επικρατούν στα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς επίσης και να σέβεται και να συμπληρώνει τις δασικές πολιτικές των κρατών μελών·

ζητεί από την Επιτροπή, για την ευχερέστερη παρακολούθηση των στόχων της στρατηγικής, να προβεί σε αποσαφήνιση των στόχων στους οποίους στηρίζονται οι δεσμεύσεις των κρατών μελών όσον αφορά τα δάση, διαχωρίζοντας τις διεθνείς από τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις. Επίσης, κατά τη γνώμη της ΕτΠ, σε όλα τα επίπεδα θα πρέπει να δοθεί έμφαση στον ρόλο των υφιστάμενων οργάνων εμπειρογνωμόνων και να αποφευχθεί η δημιουργία νέων·

Οι ανθρώπινες πιέσεις στο δάσος έχουν επιπτώσεις στους πληθυσμούς, οι οποίοι πρέπει να ευαισθητοποιηθούν

επισημαίνει ότι το δάσος επηρεάζεται από τις οικονομικές συνθήκες, όχι μόνο άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα, λόγω του μακρού χρόνου που συχνά μεσολαβεί για να εμφανισθούν οι συνέπειες. Φαινόμενα όπως εμπρησμοί και αλλαγές χρήσης γης, λαθροϋλοτομία και λαθροθηρία εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα. Συνεπώς πρέπει να αυξηθεί η επιτήρηση και να διενεργούνται έλεγχοι και αναλύσεις κόστους-οφέλους για τις χρήσεις που προγραμματίζονται, αλλά και να λαμβάνεται πρόνοια σχετικά με τις πιθανές μακροπρόθεσμες συνέπειες. Επειδή η χρήση και η οικολογική λειτουργία των δασών ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό εντός της Ένωσης, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι τοπικές συνθήκες·

εκφράζει την ανησυχία της λόγω της τάσης επέκτασης των αστικών χώρων η οποία αποτελεί απειλή για το φυσικό περιβάλλον και ιδιαίτερα για τα περιαστικά δάση. Καλεί για την ανάπτυξη των κατάλληλων επιστημονικών εργαλείων, ούτως ώστε η αύξηση της έκτασης των αστικών περιοχών να σχεδιάζεται με τη δέουσα προσοχή·

τονίζει ότι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ και τη στρατηγική για τη βιοποικιλότητα της ΕΕ, ο στόχος σημαντικής ανάσχεσης του ρυθμού μείωσης της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο για την περίοδο 2002 2010 δεν έχει επιτευχθεί. Η δε πιθανή μείωση της βιοποικιλότητας θα πλήξει πρώτα και εντονότερα τους φτωχότερους πληθυσμούς. Ωστόσο, οι ενημερωμένοι πολίτες μπορούν να συμβάλλουν στην αναστροφή αυτής της τάσης. Είναι ανάγκη να γίνει κατανοητή η σχέση μεταξύ της ποιότητας των οικοσυστημάτων και της αειφόρου ανάπτυξης, κυρίως μέσω της ενεργοποίησης και της ενημέρωσης των πολιτών και των κοινωνικών εταίρων. Τα επιστημονικά δεδομένα πρέπει να γίνουν πιο προσιτά στο ευρύ κοινό με εκτεταμένες καμπάνιες ενημέρωσης, αλλά και εκπαίδευσης στον σεβασμό του περιβάλλοντος. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στις δασικές δραστηριότητες κατά τη χάραξη των οικείων πολιτικών και να επιμείνουν στη θέσπιση δασικής νομοθεσίας και στη διαχείριση των δασών, καθώς και στις αρχές της αειφόρου χρήσης των δασών στο πλαίσιο των αναπτυξιακών προγραμμάτων με τρίτες χώρες και της χρηματοδότησης της ανάπτυξης. Αυτό θα στηρίξει τους γενικούς στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ, οι δε αρχές διαχείρισης των δασών των κρατών μελών, τα πανεπιστήμια και οι οργανώσεις του δασικού τομέα θα έχουν σημαντική τεχνογνωσία για την υλοποίηση των στόχων αυτών·

10.

υπενθυμίζει ότι ήδη η δασική οικονομία συμβάλλει σημαντικά στην ευημερία, διατηρώντας περίπου 3,5 εκατ. θέσεις απασχόλησης μόνο στον δευτερογενή τομέα. Σημειώνει επίσης ότι υπάρχουν περιοχές στις οποίες οι δυνατότητες βιώσιμης ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας του τομέα αυτού δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί πλήρως. Η αειφορική διαχείριση των δασών και η εκμετάλλευση των πολιτικών για την απόκτηση δεξιοτήτων, για παράδειγμα μέσω της δια βίου μάθησης, καθώς και η υποστήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, μπορούν να επιτρέψουν την αύξηση των θέσεων εργασίας, όχι μόνο στα παραδοσιακά επαγγέλματα αλλά και σε νέες επαγγελματικές δραστηριότητες που θα δημιουργηθούν·

11.

υποστηρίζει την ενθάρρυνση για αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων και συμπεριφορών, ιδίως μέσω της προώθησης της κατανάλωσης προϊόντων ξυλείας από βιώσιμα δάση. Η χρήση ξυλείας και η αντικατάσταση προϊόντων από υλικά η επεξεργασία των οποίων παράγει υψηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αποτελούν σημαντική πρόοδο προς την περιβαλλοντική βελτίωση και την επίτευξη οικονομίας χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ενόψει της στροφής προς ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με βασική πηγή τη δασική βιομάζα, πρέπει να αναπτυχθεί η υπευθυνότητα των καταναλωτών, ούτως ώστε η ενεργειακή τους κατανάλωση να βασίζεται, σε πόρους που παράγονται οικολογικά, οικονομικά και κοινωνικά με βιώσιμο τρόπο·

12.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν λαμβάνει επαρκώς υπόψη, στη στρατηγική της, τη δυνατότητα χρήσης των δασών για σκοπούς αναψυχής, καθώς και –όσον αφορά την εκμετάλλευση των δασικών πόρων– την ανάγκη να επιτευχθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ χρήσης των δασών για λόγους αναψυχής, οικονομικής εκμετάλλευσης και προστασίας του περιβάλλοντος, ούτως ώστε οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης να τηρούνται χωρίς να παραβλέπονται η ανάγκη διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας, η προστασία του περιβάλλοντος και διάφοροι κοινωνικοί παράγοντες·

Ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών στη διαφύλαξη των δασών και της βιοποικιλότητας

13.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν αναφέρεται στον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή της στρατηγικής. Η συμμετοχή τους διασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ μιας συνεχώς αυξανόμενης οικονομικής εκμετάλλευσης των δασών και της αειφόρου ανάπτυξης. Επομένως, εκτιμά ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές πρέπει να έχουν πιο ενεργό συμμετοχή στον σχεδιασμό, και προτείνει την εκπροσώπησή τους στα επίσημα όργανα σχεδιασμού των πολιτικών, όπως η μόνιμη επιτροπή δασών, και η συμβουλευτική ομάδα δασοκομίας και φελλού·

14.

υπενθυμίζει ότι τα δημοτικά δάση, που καλύπτουν μία έκταση 20 εκατομμυρίων εκταρίων, συνιστούν την τρίτη κατά σειρά σημαντικότερη μορφή δασικής ιδιοκτησίας στην Ευρώπη. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι ιδιοκτήτες των δασών και συγχρόνως φέρουν την ευθύνη για την εφαρμογή και παρακολούθηση πολυάριθμων πολιτικών σχετικά με τα δάση·

15.

διαπιστώνει ότι οι τοπικές κοινωνίες έρχονται σε άμεση επαφή με τα δάση και είναι οι πρώτες που επηρεάζονται από τις πολιτικές που ασκούνται εκεί. Είναι αυτές που επωμίζονται την ευθύνη και το άμεσο κόστος για την προστασία τους, επωφελούνται από την ύπαρξή τους και τη διατήρησή τους σε καλή κατάσταση, αλλά και πρώτες υφίστανται τις συνέπειες από την υποβάθμισή τους. Επίσης, οι τοπικές αρχές αναλαμβάνουν συχνά την ευθύνη συλλογής στοιχείων και έχουν τη δυνατότητα άμεσης εκτίμησης των συνεπειών των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Επομένως, είναι προφανές ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη σωστή ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών, αλλά και να τους δοθούν τα μέσα για να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Είναι σημαντικό να αναπτυχθεί η αποκεντρωμένη και βιώσιμη επικοινωνία με τους τοπικούς φορείς, ούτως ώστε να διαμορφωθεί μια δασική προσέγγιση, η οποία θα έχει ως στόχο την αποδοχή και την εφαρμογή, σε τοπικό επίπεδο, των πολυμερών πολιτικών ανάπτυξης των δασών·

16.

ζητά από τα κράτη μέλη να αναγνωρίσουν δεόντως τον ρόλο των περιφερειακών και των τοπικών αρχών στην ανάπτυξη των δασικών πόρων για σκοπούς αναψυχής και να μην τις επιβαρύνουν με πρόσθετες, περιττές γραφειοκρατικές διαδικασίες στο έργο της διαχείρισης των δασών ως χώρων αναψυχής που οι αρχές αυτές επιτελούν και με το οποίο επιδιώκουν να εξασφαλίζουν όσο τον δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση στους κατοίκους και τους επισκέπτες κάθε τόπου·

17.	τονίζει ότι, όπως τα όρια των δασικών εκτάσεων δεν ταυτίζονται με τα εθνικά σύνορα, ούτε και τα οφέλη που συνεπάγονται ή τα προβλήματα που ανακύπτουν, και επομένως υποστηρίζει την ενίσχυση ευρείας συνεργασίας, ειδικά σε διασυνοριακές περιοχές·

18.

εκτιμά ότι τα ευρωπαϊκά δάση διαφέρουν ως προς τα χαρακτηριστικά τους και τις ιδιαιτερότητες των εδαφικών περιοχών όπου απαντούν και ως προς τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν, και προτείνει τη διαφοροποίηση των πολιτικών, ούτως ώστε να λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές συνθήκες, για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος. Η ΕτΠ προτείνει την εφαρμογή εξειδικευμένων μέτρων στήριξης των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις περιοχές και την πρακτική ενίσχυση της ανάπτυξης του τοπικού και περιφερειακού δασικού σχεδιασμού, όπου αντικειμενικά υπάρχουν αυξημένες ιδιαιτερότητες, όπως οι αραιοκατοικημένες, , οι απομονωμένες και νησιωτικές περιοχές, οι υπερβόρειες περιοχές με τα ιδιαίτερα οικοσυστήματα, αλλά και τα μεσογειακά δάση που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες πιέσεις από την κλιματική αλλαγή·

Οικονομική εκμετάλλευση του δάσους με όρους αειφορίας

19.	φρονεί πως η προστασία των δασών και του δασικού τομέα, καθώς και η κατάλληλη διαχείρισή τους ευνοούν τη συντήρηση σημαντικότατου μέρους των εδαφών του δικτύου Natura 2000 και, συνεπώς, της ευρωπαϊκής βιοποικιλότητας·

20.

επισημαίνει ότι ο δημόσιος τομέας και οι αυτοδιοικητικές αρχές –ως ιδιοκτήτες σημαντικού ποσοστού των ευρωπαϊκών δασών και φορείς παροχής υπηρεσιών– πρέπει να εγγυώνται την πολυλειτουργικότητα και τη βιωσιμότητα αυτών των δασών, λαμβανομένου υπόψη πως η ορθή και αειφορική διαχείριση των δασικών πόρων θα τα μετατρέψει σε έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής. Κατά συνέπεια, πρέπει να συμβάλουν στη διαφύλαξη και διαχείριση των δασών, εφ' όσον βεβαίως τεθούν στη διάθεσή τους τα απαραίτητα μέσα·

21.

συμμερίζεται την ανάγκη να αναγνωριστεί πως η ΕΕ δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη δική της παραγωγή και πως η κατανάλωσή της έχει αντίκτυπο στα δάση σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέραν της εγγύησης και της ανάδειξης της αειφορικής δασικής διαχείρισης όλων των δασών της ΕΕ, θα έπρεπε να τεθούν ως στόχοι η αύξηση των δασικών εκτάσεων και η αύξηση της παραγωγικότητας των ευρωπαϊκών δασών, τουλάχιστον όσον αφορά δάση των οποίων η παραγωγική λειτουργία αποτελεί την κύρια λειτουργία τους στο πλαίσιο της πολυλειτουργικότητας·

22.

επίσης, εκτιμά ότι το υψηλό ποσοστό ιδιωτικών δασών στην Ευρώπη δημιουργεί συνθήκες που πρέπει να ελέγχονται, αλλά και να αξιοποιούνται καταλλήλως. Η βελτίωση του ελέγχου και ο συντονισμός της δράσης των ιδιοκτητών δασών, καθώς και η εκπαίδευση και στήριξή τους, αποτελούν σημαντικές πτυχές της στρατηγικής για τα δάση. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη πρέπει να δίνουν κίνητρα για τη σωστή διαχείριση των ιδιωτικών δασών, καθώς τόσο η αδράνεια στην προστασία όσο και η μη βιώσιμη εκμετάλλευση του δασικού πλούτου αποτελούν απειλές. Ομοίως, τα κράτη μέλη πρέπει να απαιτούν από τους ιδιώτες ιδιοκτήτες δασών τη μακροπρόθεσμη διατήρησή τους με την εφαρμογή σχεδίου διαχείρισης της ιδιοκτησίας τους και, ειδικότερα, εξασφάλισης διαδικασιών ανανέωσης. Στους ιδιοκτήτες δασών και στις οργανώσεις τους πρέπει να εξασφαλιστεί η δυνατότητα συμμετοχής στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων στον δασικό τομέα καθώς και στη σχετική προετοιμασία για τη λήψη αποφάσεων σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο·

23.

Υπενθυμίζει την κατάσταση των εδαφών στα οποία η διαδικασία της αναγέννησης του δάσους είναι δυσχερής λόγω των κλιματικών και εδαφικών συνθηκών. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να επιδειχθεί στις περιοχές όπου υπάρχει ανώμαλη μορφολογία του εδάφους και, συνεπώς, μεγαλύτερη δυσχέρεια εφαρμογής μηχανοποιημένων μεθόδων, καθώς και ένα κλίμα που ευνοεί περισσότερο τα χωροκατακτητικά είδη παρά τη φύτευση δασικών ειδών και όπου πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τη στήριξη των ιδιωτικών επενδύσεων μετατροπής, διατήρησης και ανάπτυξης του δασικού τομέα·

24.

φρονεί επίσης πως πρέπει να ενισχυθεί η δασική διαχείριση των δημοσίων δασών των οποίων η δραστηριότητα δεν χαρακτηρίζεται από οικονομική κερδοφορία, είτε λόγω της ποιότητας των προϊόντων που προσφέρουν είτε λόγω έλλειψης υποδομών, προς τούτο δε πρέπει να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε αυτά τα δάση που θα επιτρέψουν τη βελτίωσή τους και/ή της πρόσβασης στους πόρους τους·

25.

Θεωρεί ότι η υιοθέτηση της αρχής της αλυσιδωτής χρήσης ξυλείας ενδέχεται να είναι πολύ περιοριστική, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σε όλες τις περιοχές οι υποδομές ή οι επιχειρήσεις που να επιτρέπουν όλες τις δυνατότητες επεξεργασίας και χρήσης του ξύλου. Επομένως, θα είναι πιο ρεαλιστικό να προωθηθεί η αρχή της αποτελεσματικής χρήσης των πόρων, στο πλαίσιο μία ολοκληρωμένης προσέγγισης και υπό την καθοδήγηση των τοπικών και περιφερειακών αρχών, για να διασφαλιστεί η αειφορική διαχείριση των Ευρωπαϊκών δασών·

26.

επιχαίρει για τον ρόλο τον οποίο η Ανακοίνωση της Επιτροπής επιφυλάσσει στην ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα των δασικών βιομηχανιών ως κινητήριας δύναμης για την αειφορική διαχείριση των ευρωπαϊκών δασών και εκτιμά ότι οι δασικές βιομηχανίες, εκτός από την αειφορική διαχείριση στην οποία πρέπει να στοχεύουν, μπορούν, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, να συμβάλλουν στη διάδοση προς το ευρύ κοινό της ενημέρωσης για περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με τα δασικά προϊόντα·

27.	επικροτεί και αναγνωρίζει το έργο των εθελοντικών συστημάτων πιστοποίησης, συνιστά δε να υποστηριχθεί ευρέως με άλλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των χρηματοοικονομικών μέσων. Η πιστοποίηση θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως μέσο ανακοπής της ροής παράνομης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας·

28.

επισημαίνει ότι, για της μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) που δραστηριοποιούνται τοπικά, τα της υιοθέτηση μέτρα ενδέχεται να οδηγήσουν σε απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής. Επομένως, προτείνει να δημιουργηθούν μέτρα στήριξης των ΜΜΕ, μεταξύ άλλων μέσω της ενθάρρυνσης της κατανάλωσης τοπικά παραγόμενων δασικών προϊόντων, και κατά το δυνατόν να αποφευχθούν πολιτικές που θα προκαλέσουν πρόσθετη γραφειοκρατία και διοικητικές δαπάνες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί κατά τη σύναψη διμερών συμφωνιών με τρίτες χώρες, ούτως ώστε να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι επιπτώσεις που μπορούν να προκαλέσουν στην οικονομική και κοινωνική ευημερία των δασικών περιοχών των χωρών αυτών·

29.

Φρονεί πως πρέπει να ενισχυθούν τα σχέδια δασικής διαχείρισης των ευρωπαϊκών δασών προκειμένου να επιτευχθεί η βιώσιμη εκμετάλλευση των πόρων τους, με μεγαλύτερη προτεραιότητα στα δάση με τη μικρότερη παραγωγικότητα, με το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κλιματική αλλαγή και στα δάση των οποίων η διατήρηση έχει μεγαλύτερη αξία (μεσογειακά δάση, δάση του δικτύου Natura 2000 κλπ.)·

Η Στρατηγική αυτή θα αποφέρει καρπούς εφόσον εφαρμοστεί σωστά και συντονισμένα

30.

επισημαίνει την έλλειψη ιδίων μετρήσιμων στόχων και δεικτών στην προτεινόμενη στρατηγική, καθώς και μηχανισμών ελέγχου για την εφαρμογή της, όπως επίσης κι ενός μακροπρόθεσμου σχεδίου δράσης για την εφαρμογή της στρατηγικής, παρά την αναφορά σε σειρά πολιτικών και διαδικασιών, σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η απουσία αρμοδιότητας της ΕΕ δεν θα έπρεπε να λειτουργεί ανασταλτικά στην παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής, δεδομένου ότι τα δάση επηρεάζουν το σύνολο της ηπείρου αλλά και πέρα από αυτήν·

31.

πιστεύει ότι η ανάπτυξη μιας περιοχής απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση των δημόσιων πολιτικών. Ωστόσο, παρά τη θέσπιση του κοινού στρατηγικού πλαισίου για την περίοδο 2014-2020, η πολυταμειακή προσέγγιση απουσιάζει από την ανακοίνωση της Επιτροπής, ενώ συγχρόνως οι στοχευμένοι πόροι του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου ενδέχεται να μην επαρκούν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα δάση. Προτείνει να επεκταθεί και για τις «ολοκληρωμένες εδαφικές επενδύσεις» η δυνατότητα των κρατών μελών να υιοθετούν πολυταμειακά επιχειρησιακά προγράμματα [Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ταμείο Συνοχής] και όχι μόνο για την «τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία των τοπικών κοινοτήτων». Καλεί τους φορείς να εκμεταλλευτούν το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», το οποίο θέτει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της δασικής τεχνολογίας μέσα από την έρευνα και την καινοτομία·

32.

συνιστά στην ΕΕ να στηρίξει την επιστημονική έρευνα και τις πρωτοβουλίες που στοχεύουν στην ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών συλλογής και παραγωγής ξυλείας που συνεπάγονται μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε σύγκριση με τις παραδοσιακές μεθόδους (συμπεριλαμβανομένης της φύτευσης δέντρων για ενεργειακή χρήση), που μειώνουν το κόστος διαχείρισης και ταυτοχρόνως προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη·

33.

θυμίζει ότι η εμβληματική πρωτοβουλία της ΕΕ σχετικά με την αποδοτικότητα των πόρων θέτει το πλαίσιο ώστε να διασφαλιστεί ότι μακροπρόθεσμες στρατηγικές της ΕΕ σε τομείς όπως η ενέργεια, η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική πολιτική, παράγουν ευεργετικά αποτελέσματα για την αποδοτικότητα των πόρων. Ως επιστέγασμα, η προτεινόμενη στρατηγική για τα δάση και τον δασικό τομέα μπορεί να διασφαλίσει τη συνοχή των επιμέρους πολιτικών και να συμβάλει στην ισόρροπη οικονομική, κοινωνική και χωρική ανάπτυξη, που αποτελεί βασική επιδίωξη της ΕΕ·

34.

καλεί δε τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να καταβάλουν κάθε προσπάθεια προκειμένου να εφαρμοστούν οι προτάσεις της στρατηγικής, θεσπίζοντας ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της στρατηγικής, εφαρμόζοντας σχέδια διαχείρισης και προγράμματα δράσης και ενισχύοντας την επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ τους καθώς και με τους ενδιαφερόμενους φορείς.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) Ως το 2020, 20 % της κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Αν επιτευχθεί αυτό, ο όγκος της ξυλείας που χρησιμοποιείται για ενεργειακούς σκοπούς στην ΕΕ θα ισούται με το σύνολο της ξυλείας που παράγεται σήμερα.

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/8

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια»

2014/C 126/03

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις σχετικά με την πρόταση κανονισμού

επικροτεί την πρόταση κανονισμού ως ένα θετικό βήμα προς τη χρηματοδότηση της μελλοντικής οικονομίας. Τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια (ΕΜΕΚ/ELTIF — European Long-term Investment Funds) παρέχουν τη δυνατότητα συμβολής στην αύξηση του κεφαλαίου για τα μακροπρόθεσμα έργα υπέρ της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης·

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, οι δημόσιες επενδύσεις σε υποεθνικό επίπεδο μειώθηκαν δραστικά στην Ευρώπη. Άρα, τα ΕΜΕΚ δεν πρέπει να θεωρούνται ως μια χρηματοδοτική πηγή που θα μπορούσε να αντικαταστήσει τη μεταφορά κρατικών χρηματοδοτήσεων προς τις υποεθνικές αρχές·

παραπέμπει στη γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα τις «Συστάσεις για την καλύτερη διαχείριση των δαπανών» (1), στην οποία υπογραμμίζεται η σημασία των προϋπολογισμών των τοπικών και των περιφερειακών αρχών ως ποσοστού των δημοσίων δαπανών στην ΕΕ, που αντιστοιχούσε στο 16,7% του ΑΕγχΠ το 2011 και στο 34% του συνόλου των δημοσίων δαπανών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σημειωτέον δε ότι σημαντικό ρόλο εντός των προϋπολογισμών αυτών διαδραματίζουν οι άμεσες επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν ζωτικό στοιχείο για την ταχεία οικονομική ανάκαμψη·

υπογραμμίζει ότι τα ΕΜΕΚ πρέπει να εξετάζονται υπό το πρίσμα της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ειδικότερα, το πώς μπορεί να προαχθεί η έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη με τη βοήθεια επενδύσεων σε μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία. Ομοίως, χάρη στη συντελεσθείσα πρόοδο ως προς την εκπλήρωση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», θα εξασφαλίζονται περισσότερα κεφάλαια και θα καθίσταται πιο ενδιαφέρουσα η προοπτική των μακροπρόθεσμων επενδύσεων·

5.	επισημαίνει ότι με την πρόταση κανονισμού δεν εισάγονται ουσιαστικές νέες απαιτήσεις και ότι θα μπορούσαν να προκύψουν σαφή οφέλη. Γι’ αυτόν τον λόγο, θεωρεί ότι η πρόταση κανονισμού συνάδει με την αρχή της επικουρικότητας·

υπογραμμίζει ότι με την παρούσα πρόταση κανονισμού επιδιώκεται η καθιέρωση κοινού σήματος προϊόντος για το οποίο, ελπίζουμε ότι, θα υπάρχει έντονο δημόσιο ενδιαφέρον αποτελώντας τη βάση μιας κοινής, ανταγωνιστικής και οικονομικά αποδοτικής αγοράς για τα ΕΜΕΚ. Συνεπώς, η ΕτΠ εκτιμά ότι η πρόταση κανονισμού περιορίζεται στα απαραίτητα για τη χάραξη ενός κοινού νομικού πλαισίου για τα ΕΜΕΚ·

επισημαίνει ότι οι κοινότητες, οι δήμοι και οι περιφέρειες μπορούν να ωφεληθούν από τις μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε υλικά περιουσιακά στοιχεία (όπως οι υποδομές ενέργειας, μεταφορών και επικοινωνιών, οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις και οι εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας, η στέγαση ή οι τεχνολογίες που αφορούν την κλιματική αλλαγή και την οικολογική καινοτομία), καθώς και άυλα περιουσιακά στοιχεία (όπως η εκπαίδευση και η έρευνα και ανάπτυξη)·

επικαλείται την εκτίμηση επιπτώσεων (2) που διεξήγαγε η Επιτροπή σχετικά με την πρόταση κανονισμού και η οποία δίνει έμφαση στα υφιστάμενα συστήματα σε ορισμένα κράτη μέλη. Προς το παρόν, η ευρωπαϊκή αγορά επενδύσεων σε μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία είναι κατακερματισμένη, στοιχείο που αποτελεί, παράλληλα, επιχείρημα υπέρ της δημιουργίας των ΕΜΕΚ και εμπόδιο στην αποτελεσματική διάδοσή τους. Τα ΕΜΕΚ πρέπει να συνδυάζουν την προσέλκυση και τη δημιουργία ζήτησης σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις με την εξασφάλιση πολλαπλών επιλογών για τους επενδυτές (τα ΕΜΕΚ ως κίνητρο πραγματοποίησης μακροπρόθεσμων επενδύσεων πέραν των εθνικών συνόρων)·

υπογραμμίζει την ανάγκη παρακολούθησης του τρόπου εφαρμογής του κανονισμού καθότι αποτελεί ένα περαιτέρω εργαλείο με ενδεχόμενη συμβολή στη διάθεση μακροπρόθεσμων κεφαλαίων και δεδομένου ότι η ευρωπαϊκή αγορά επενδύσεων σε μακροπρόθεσμα περιουσιακά στοιχεία είναι, επί του παρόντος, κατακερματισμένη·

10.	εκτιμά ότι η πρόταση κανονισμού σχετικά με τα ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια θα πρέπει να συνοδεύεται από προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση από τα κράτη μέλη των απαιτήσεων που αφορούν την κοινοποίηση και τα εμπορικά έγγραφα για την εμπορία των κεφαλαίων·

11.

προειδοποιεί ότι οι διαφορές στο φορολογικό καθεστώς μεταξύ των κρατών μελών — ιδίως δε οι διαφορές στα φορολογικά κίνητρα και ο κίνδυνος διπλής φορολογίας, όταν οι επενδυτές έχουν τη βάση τους σε κράτος μέλος διαφορετικό από εκείνο του διαχειριστή του ταμείου — θα μπορούσαν να αποτελέσουν εμπόδιο στη συγκέντρωση κεφαλαίων σε ΕΜΕΚ και, ως εκ τούτου, στην ανάπτυξη των εν λόγω κεφαλαίων, ιδίως στις περιπτώσεις διασυνοριακών έργων·

12.

συμφωνεί ότι πρέπει το νέο ΕΜΕΚ να είναι ελαστικό όσον αφορά τις περιόδους κατοχής συμμετοχών και πιστεύει ότι θα πρέπει να επαφίεται στον κάθε διαχειριστή χαρτοφυλακίου ΕΜΕΚ ο καθορισμός της διάρκειας ζωής του επενδυτικού κεφαλαίου ή των όρων (πρόωρης) εξαγοράς. Φρονεί ότι ο εκ των προτέρων επιβεβλημένος καθορισμός της διάρκειας ζωής του επενδυτικού κεφαλαίου ενδέχεται να αντίκειται στα συμφέροντα του ίδιου του κεφαλαίου, του επενδυτή ή και του επενδύσεων·

13.

πιστεύει ότι προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδυτών και διαχειριστών χαρτοφυλακίου στα ΕΜΕΚ είναι να επιτραπεί η χρήση ορισμένων διαρθρωτικών τεχνικών όπως οι ΦΕΣ (3). Θα πρέπει να δοθεί προσοχή, ώστε τα κεφάλαια να καταστούν ενδιαφέρουσα επένδυση για τους επενδυτές (περιλαμβανομένων των τοπικών και των περιφερειακών αρχών) και να μπορούν να συναγωνιστούν άλλες μορφές επένδυσης.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Αιτιολογική σκέψη 2

Αιτιολογία

Αυτονόητη.

Τροπολογία 2

Άρθρο 20

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Διανομή εσόδων

1. Ένα ΕΜΕΚ δύναται να διανέμει τακτικά στους επενδυτές τα έσοδα που παράγονται από τα περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονται στο χαρτοφυλάκιο. Τα έσοδα αυτά συνίστανται στα εξής:

α)	οποιαδήποτε έσοδα που παράγουν τακτικά τα περιουσιακά στοιχεία·

β)	την υπεραξία κεφαλαίου που πραγματοποιήθηκε μετά την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου, αλλά εξαιρουμένων των αρχικών δεσμεύσεων κεφαλαίου.

α)	οποιαδήποτε έσοδα που παράγουν τακτικά τα περιουσιακά στοιχεία·

β)	την υπεραξία κεφαλαίου που πραγματοποιήθηκε μετά την πώληση ενός περιουσιακού στοιχείου, αλλά εξαιρουμένων των αρχικών δεσμεύσεων κεφαλαίου.

2. Τα έσοδα δεν διανέμονται εφόσον είναι απαραίτητα για μελλοντικές δεσμεύσεις του ΕΜΕΚ.

2. Αυτές οι διανομές δεν θα γίνονται Τα έσοδα δεν διανέμονται εφόσον είναι απαραίτητες α για μελλοντικές δεσμεύσεις του ΕΜΕΚ.

3. Το ΕΜΕΚ αναφέρει στον κανονισμό ή τα καταστατικά του έγγραφα την πολιτική διανομών που θα εφαρμόζει κατά τη διάρκεια ζωής του κεφαλαίου.

Αιτιολογία

Είναι προς το συμφέρον των επενδυτών και των επενδύσεών τους να διαθέτουν οι διαχειριστές χαρτοφυλακίου ορισμένη ευελιξία ως προς τις (πρόωρες) εξαγορές και τον καθορισμό του κύκλου ζωής των ΕΜΕΚ.

Τροπολογία 3

Άρθρο 21 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

ε)	οποιαδήποτε άλλη πληροφορία που θεωρείται από τις αρμόδιες αρχές σχετική για την εφαρμογή της παραγράφου 2.

ε)	οποιαδήποτε άλλη πληροφορία που θεωρείται από τις αρμόδιες αρχές σχετική για την εφαρμογή της παραγράφου 2.

Αιτιολογία

Η εμπειρία από τους ΟΣΕΚΑ έχει δείξει ότι σημεία όπως τα ανωτέρω χρησιμοποιούνται συχνά για την παρεμβολή εμποδίων στην ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς.

Τροπολογία 4

Άρθρο 28

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία

Άρθρο 28

Εξουσίες και αρμοδιότητες της ΕΑΚΑΑ

1. Η ΕΑΚΑΑ διαθέτει τις απαραίτητες εξουσίες για την εκτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με τον παρόντα κανονισμό.

Άρθρο 28

Εξουσίες και αρμοδιότητες της ΕΑΚΑΑ

1. Η ΕΑΚΑΑ διαθέτει τις απαραίτητες εξουσίες και τους πόρους που απαιτούνται για την εκτέλεση των καθηκόντων που της ανατίθενται με τον παρόντα κανονισμό.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) CdR(2013) 3609.

(2) SWD(2013) 231 final.

(3) Φορέας ειδικού σκοπού.

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/11

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πράσινη Βίβλος: Πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030»

2014/C 126/04

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επισημαίνει την καίρια σημασία και τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στην ανάπτυξη προσεγγίσεων σχετικά με την κλιματική αλλαγή και το μέλλον των τοπικών κοινοτήτων. Εκφράζει, συνεπώς, τη βαθιά απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στην Πράσινη Βίβλο δεν γίνεται η παραμικρή μνεία στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και στα μέτρα που ήδη εφαρμόζουν για την προστασία του κλίματος και την εξοικονόμηση ενέργειας·

2.	καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει και να ενθαρρύνει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και τα κράτη μέλη σε θέματα κλίματος και ενέργειας μέσω στοχοθετημένων προγραμμάτων ανάπτυξης, χρηματοδότησης και παρακολούθησης·

3.	θεωρεί ότι είναι απαραίτητος ο μετριασμός της αλλαγής του κλίματος σε λιγότερο από δύο βαθμούς σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή·

4.	θεωρεί σημαντικό, στην 21η διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP 21) το 2015, να επιτευχθεί δεσμευτική διεθνής συναίνεση όσον αφορά τη συμφωνία για το κλίμα, σύμφωνα με την απόφαση που ελήφθη από την COP 17 στο Durban το 2011·

5.	ζητά από την ΕΕ να δεσμευτεί νομικά για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 50% έως το 2030 με έτος αναφοράς το 1990 και καλεί τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν μεταξύ τους χωριστά τους όρους κατανομής του κόστους για τη μείωση των εκπομπών·

επισημαίνει ότι η νομική δέσμευση της ΕΕ για την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα με το ενιαίο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) καλύπτει πάνω από το 40% των εκπομπών των κρατών μελών (εξαιρουμένης της εμπορίας των εκπομπών των αεροπορικών μεταφορών). Το ποσοστό των εκπομπών που θα καλύπτεται από το ΣΕΔΕ, καθώς και η πιθανή συμπερίληψη νέων τομέων (π.χ. των χερσαίων και των θαλάσσιων μεταφορών) σε αυτό το σύστημα, θα πρέπει να καθοριστούν σε συνάρτηση με τον στόχο που έχει τεθεί για τη μείωση των εκπομπών. Υπό την παρούσα μορφή του, το ΣΕΔΕ δεν αποφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα λόγω διαφόρων συστημικών προβλημάτων που οδηγούν σε ανεπαρκή τιμή του άνθρακα·

εκφράζει τη βαθειά της λύπη για το χαμηλό επίπεδο φιλοδοξιών της ανακοίνωσης της Επιτροπής με θέμα «Ένα πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια κατά την περίοδο 2020 έως 2030» (1) και θεωρεί σημαντικό, επιπροσθέτως του στόχου μείωσης των εκπομπών, να καθοριστούν δεσμευτικοί στόχοι και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση (όχι μόνο ο στόχος του 27% για ολόκληρη την ΕΕ και εθελοντικός για τα κράτη μέλη)· Τονίζει ότι για να μπορέσει η ΕΕ να υλοποιήσει τη φιλοδοξία να καλύψει το 100% των αναγκών της έως το 2050 από ανανεώσιμη ενέργεια, πρέπει να θέσει ρεαλιστικούς ενδιάμεσους στόχους για το 2030 και το 2040·

θεωρεί απαραίτητο η αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας να αποτελούν δύο επιμέρους δεσμευτικούς στόχους για κάθε κράτος μέλος το οποίο για τον σκοπό αυτό θα βασίζεται στη θέσπιση σχετικών περιφερειακών στρατηγικών, ώστε να υποστηριχθεί η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας και η υλοποίηση της αρχής της επικουρικότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο·

εκφράζει τη βαθιά ανησυχία της για τις ανεπαρκείς δυνατότητες χρηματοδότησης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών και για την τρέχουσα οικονομική κρίση, που δυσχεραίνει τη σημαντική αποστολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών όσον αφορά τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την ανάπτυξη δυνατοτήτων προσαρμογής·

10.	στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας, χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής να συζητηθεί η χρησιμότητα ενός στόχου για την εξοικονόμηση ενέργειας στη βιομηχανία, ο οποίος θα βασίζεται στην ενεργειακή ένταση σε σχέση με το ΑΕγχΠ ή την Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία·

11.

σημειώνει ότι, για να καταστεί πραγματικά ανταγωνιστική η ΕΕ, θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ευκαιρίες και τις δυνατότητες απασχόλησης που παρέχει η μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών. Επομένως, κρίνει αναγκαίο να αποσυρθούν τα μέτρα στήριξης των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να υπάρξει στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, τα πιθανά δε έσοδα από τους πλειστηριασμούς των δικαιωμάτων εμπορίας των εκπομπών ή οποιαδήποτε έσοδα από έναν ενδεχόμενο φόρο διοξειδίου του άνθρακα θα πρέπει να μετατρέπονται από τα κράτη μέλη σε αποτελεσματικά μέτρα για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή·

12.

πιστεύει ότι η ενεργειακή αυτάρκεια και η ασφάλεια του εφοδιασμού θα μπορούσαν να ενισχυθούν με την περαιτέρω ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, παραδείγματος χάριν μέσω νέων τρόπων μεταφοράς, ενεργειακής παραγωγής μικρής κλίμακας από τους ίδιους τους καταναλωτές και αποθήκευσης ενέργειας με τη βοήθεια έξυπνων μηχανισμών, καθώς και ότι η διαφοροποίηση των βιώσιμων πηγών ενέργειας συγκρατεί τις τιμές της αγοράς, καθιστά το ενεργειακό σύστημα λιγότερο ευάλωτο και ενδέχεται να μειώσει τις διαταραχές του εφοδιασμού· Κατά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μην περιοριστούν οι δυνατότητες αποκεντρωμένου εφοδιασμού ενέργειας σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

13.

θεωρεί ότι κατά την περαιτέρω ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς ενέργειας μέσω της κατασκευής νέων αγωγών για γραμμές ηλεκτρικής ενέργειας, πρέπει να επιτευχθεί δίκαιος επιμερισμός της επιβάρυνσης μεταξύ των περιφερειών και να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις της χωροταξίας. Πρέπει οπωσδήποτε να αποφευχθεί η άνιση επιβάρυνση μεμονωμένων περιφερειών·

14.

υπογραμμίζει ότι κατά τη χάραξη των πολιτικών των κρατών μελών και της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η διατήρηση της τιμής της ενέργειας σε λογικά επίπεδα και η διαχείριση των φορολογικών επιβαρύνσεων των πολιτών. Επίσης, πρέπει να διατυπωθεί σύσταση προς τα κράτη μέλη να λάβουν ειδικά μέτρα σχετικά με τις τιμές της ενέργειας υπέρ των οικογενειών και των ευάλωτων καταναλωτών·

15.	θεωρεί ότι τα μακροπρόθεσμα εξωτερικά οφέλη που θα έχει η κατάργηση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη δημόσια υγεία ή στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας θα πρέπει να αξιολογούνται καλύτερα και να συμβάλλουν στη χάραξη των πολιτικών·

16.

τονίζει ότι η συζήτηση σχετικά με ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια θα πρέπει να καλύπτει επίσης τη χρήση του άνθρακα που αποθηκεύεται με βιώσιμο τρόπο (όπως η ξυλεία που χρησιμοποιείται στις κατασκευές και τα προϊόντα ξυλείας και φελλού) ως υποκατάστατου των προϊόντων με υψηλό επίπεδο εκπομπών. Θα πρέπει επιπλέον να περιλαμβάνει όλες τις φυσικές καταβόθρες άνθρακα, που βελτιώνουν τους δασικούς πόρους, τα αγρο-δασο-κτηνοτροφικά συστήματα παραγωγής και την οικολογική γεωργία που συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος·

17.

θεωρεί πρωταρχικής σημασίας να βελτιωθούν οι συμβουλές που παρέχουν στις διάφορες κατηγορίες καταναλωτών και ομάδες του πληθυσμού (με βάση την ηλικία, το φύλο, το πολιτιστικό υπόβαθρο, την κοινωνική και οικονομική κατάσταση κλπ.) και να αυξηθεί η επαγγελματική εμπειρογνωμοσύνη των υπευθύνων για την κατανάλωση ενέργειας·

Α. Χωροταξικός σχεδιασμός και προετοιμασία για την κλιματική αλλαγή

18.

επισημαίνει ότι οι δήμοι και οι περιφέρειες είναι οι κυρίως υπεύθυνοι για τον μακροπρόθεσμο χωροταξικό σχεδιασμό και, επομένως, για τη δομή των τοπικών κοινοτήτων στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών που θα χρησιμοποιούνται από τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις: καθαρό νερό, επεξεργασία λυμάτων και αποβλήτων, παραγωγή και διανομή ενέργειας, δίκτυα ΤΠΕ, δρόμοι, δημόσιες συγκοινωνίες και δυνατότητα χρήσης ήπιων τρόπων μετακίνησης. Αυτή η βασική υποδομή θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την υιοθέτηση από τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις κατάλληλων συμπεριφορών για τη μείωση των εκπομπών·

19.

υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία και τον σημαντικό ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, στην προετοιμασία και την προσαρμογή στις μεταβολές και στη διευθέτηση των ενεργειακών ζητημάτων. Οι δήμοι και οι περιφέρειες, παρέχοντας υπηρεσίες στους κατοίκους, καταναλώνουν και οι ίδιοι ενέργεια και αποτελούν σημαντική πηγή δημόσιων συμβάσεων. Η παραγωγή ενέργειας και οι επενδύσεις σε τοπικό επίπεδο στηρίζουν την τοπική οικονομία και την απασχόληση·

20.	οι τοπικές αγορές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή αγορά της ΕΕ, αναδεικνύοντας τη συνεισφορά της στην πλήρη ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας·

21.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αναγνωρίζονται από πολλές πλευρές (τους πολίτες, τα κράτη μέλη, την ΕΕ, τους διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις) ως σημαντικοί φορείς της προσαρμογής και της προετοιμασίας για την κλιματική αλλαγή. Ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι πλημμύρες και οι καταιγίδες, μαζί με τις διακοπές ρεύματος που μπορούν να προξενήσουν, είναι τοπικά γεγονότα που προκαλούν αγωνία και υπογραμμίζουν τη σημασία των υπηρεσιών πυρόσβεσης και διάσωσης και της διαχείρισης της ενέργειας. Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των τοπικών κοινοτήτων δεν αποτελούν εναλλακτικές μεταξύ τους επιλογές, αλλά δραστηριότητες που αλληλοσυμπληρώνονται·

Β. Στόχος για το κλίμα και COP 21

22.

επισημαίνει τα ανησυχητικά επικαιροποιημένα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2013 από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), σύμφωνα με τα οποία η υπερθέρμανση του πλανήτη από ανθρωπογενείς αιτίες θα ανέλθει σε περίπου 5o C μέχρι το 2100. Η υπερθέρμανση του βορείου ημισφαιρίου του πλανήτη ενδέχεται να είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο και η τήξη του μόνιμα παγωμένου εδάφους (περμαφρόστ) στις τούνδρες θα μπορούσε να επιταχύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη ακόμα περισσότερο. Η αύξηση της ξηρασίας σε ορισμένες περιοχές και της ποσότητας των βροχοπτώσεων σε άλλες θα θέσει σε κίνδυνο την παραγωγή τροφίμων και θα επιταχύνει τις μεταναστεύσεις πληθυσμών. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα προκαλούν ανθρώπινο πόνο και σημαντικές υλικές ζημιές·

23.

πιστεύει ότι στην 21η διάσκεψη των μερών της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (COP 21) το 2015 θα πρέπει να επιτευχθεί ευρεία συναίνεση για την επέκταση του πρωτοκόλλου του Κιότο και της έκτασης που καλύπτει. Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη δεύτερη περίοδο δέσμευσης του Πρωτοκόλλου του Κιότο (2013-2020) παράγουν το 15% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στον κόσμο. Η σημαντική επέκταση του πρωτοκόλλου ώστε να καλύψει και άλλες μεγάλες βιομηχανικές και ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες είναι καθοριστικής σημασίας παράγοντας για να είναι αξιόπιστη η συνέχισή του·

24.	πρέπει να καταπολεμηθεί με αποφασιστικότητα η διαρροή άνθρακα και να ληφθούν υπόψη οι παγκόσμιες επιπτώσεις της μη βιώσιμης κατανάλωσης·

25.

επισημαίνει ότι η ΕΕ είναι από τα βασικά συμβαλλόμενα μέρη κάθε συμφωνίας για το κλίμα και ευθύνεται για το 10-11% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου παγκοσμίως. Η ΕΕ έχει ως στόχο την πράσινη και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και τις απαιτούμενες διαρθωτικές μεταβολές με ένα σαφές σύνολο στόχων μείωσης των εκπομπών έως το 2030. Η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να διαπραγματευθεί με τους στόχους της την επέκταση του πρωτοκόλλου·

Γ. Οι εμπειρίες από τους στόχους 20-20-20

26.

επισημαίνει ότι, για να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των εκπομπών κατά 20% μέχρι το 2020, η ΕΕ χρησιμοποιεί ένα ενιαίο, δεσμευτικό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων, έχει θέσει δεσμευτικούς εθνικούς στόχους για την κατανάλωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και έναν στόχο για την ενεργειακή απόδοση και την αύξηση της χρήσης των βιοκαυσίμων στο 10% των συνολικών καυσίμων των μεταφορών. Επιπλέον, στον ενεργειακό χάρτη πορείας για το 2050 υπάρχει ένα κοινό όραμα μείωσης των εκπομπών κατά 80-95%. Η πράσινη οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα έχει τεθεί στο επίκεντρο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»·

27.

υπενθυμίζει ότι η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να έχει τεθεί πλέον σε εφαρμογή και ότι η οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των νεόδμητων και των υφιστάμενων κτιρίων έχει περάσει στην εθνική νομοθεσία. Η ενέργεια και η κλιματική αλλαγή κατέχουν πρωτεύουσα θέση σε προγράμματα έρευνας και χρηματοδότησης όπως το «Ευφυής ενέργεια για την Ευρώπη». Η περιφερειακή ανάπτυξη με χαμηλές ανθρακούχους εκπομπές θα αποτελέσει προτεραιότητα κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού των διαρθρωτικών ταμείων. Καταβλήθηκαν επίσης προσπάθειες για την πραγματοποίηση επενδύσεων μέσω του προγράμματος ELENA της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Οι συσκευές ευρείας κατανάλωσης καλύφθηκαν από την οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό και την ενεργειακή επισήμανση, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα·

28.

επισημαίνει ότι το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ αφορά εγκαταστάσεις της βιομηχανίας και της παραγωγής ενέργειας με υψηλό ποσοστό εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ένα ποσοστό των δικαιωμάτων εκπομπής κατανέμεται δωρεάν με βάση ένα σύστημα συγκριτικής αξιολόγησης. Σε αυτό το πλαίσιο δίνεται προτεραιότητα σε κλάδους με διαρροή άνθρακα (απειλή μετεγκατάστασης της παραγωγής σε τρίτες χώρες) και στην παραγωγή θέρμανσης και ψύξης σε εγκαταστάσεις συμπαραγωγής. Το ανώτατο όριο εκπομπών μειώνεται κατά γραμμικό συντελεστή 1,74% ετησίως. Τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς των δικαιωμάτων εμπορίας των εκπομπών διοχετεύονται στα κράτη μέλη. Επειδή η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου είναι μέχρι στιγμής χαμηλότερη από 5€ ανά τόνο διοξειδίου του άνθρακα, η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών δεν επιφέρει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα όσον αφορά τον ρυθμιστικό ρόλο της πολιτικής για την προστασία του κλίματος·

29.

σημειώνει ότι η εμπορία εκπομπών, η οποία θα συνεχιστεί έως το 2020, συνέβαλε κατά τους περασμένους μήνες σε τιμές πιστοποίησης που προσφέρουν μόνον ελάχιστα κίνητρα για επενδύσεις σε τεχνολογίες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και, θεωρεί, συνεπώς, ότι η πολιτική συμφωνία για το λεγόμενο «backloading» (μετάθεση σε μεταγενέστερο στάδιο), το οποίο προβλέπει την προσωρινή εξαίρεση των πλεονασματικών πιστοποιητικών διοξειδίου του άνθρακα, θα μπορούσε να αποτελέσει μία δυνατότητα για την αντιμετώπιση αυτής της εξέλιξης. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί μια βραχυπρόθεσμη, προσωρινή σταθεροποίηση του ΣΕΔΕ·

30.

είναι, ωστόσο, της γνώμης ότι παρά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σχετικά με τη μετάθεση της εφαρμογής, η διαρθρωτική μεταρρύθμιση του ΣΕΔΕ είναι απαραίτητη. Το ΣΕΔΕ θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί μακροπρόθεσμα χάρη στη θέσπιση φιλόδοξων στόχων για την πολιτική της ΕΕ για το κλίμα και στην ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των πιστοποιητικών εκπομπών. Επίσης, θα πρέπει να εξευρεθεί και μία λύση όσον αφορά την οριστική εξαίρεση των πλεονασματικών πιστοποιητικών από την αγορά·

31.

επισημαίνει ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι μείωσης των εκπομπών για το έτος 2020 σε επίπεδο ΕΕ. Η κατανάλωση ενέργειας μειώνεται στα κράτη μέλη και σημειώνεται στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στα μέσα άσκησης πολιτικής έχουν συμπεριληφθεί εθνικοί φόροι, επιδοτήσεις για επενδύσεις και τιμολόγια τροφοδότησης. Δυστυχώς, οι φόροι χρησιμοποιούνται κυρίως για να εξισορροπηθούν τα κρατικά ταμεία και, μόνο επικουρικώς, για τον έλεγχο της χρήσης της ενέργειας. Η ύφεση και οι διαρθρωτικές αλλαγές στη βιομηχανία έχουν συμβάλει στη μείωση της κατανάλωσης και οι εκπομπές στη μείωση του κόστους της απασχόλησης·

32.

επισημαίνει ότι οι δεσμευτικοί στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση θα πρέπει να αλληλοενισχύονται. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο γενικός στόχος είναι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η εξοικονόμηση ενέργειας πρέπει να προέρχεται πρωτίστως από την κατανάλωση ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει λόγος να σπαταλώνται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ότι η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ο καλύτερος τρόπος εξασφάλισης φθηνής ενέργειας·

33.

εκφράζει την ανησυχία της για τις πιθανές συνέπειες των κανόνων κρατικών ενισχύσεων που αφορούν το ΣΕΔΕ, οι οποίοι θα επιτρέπουν στα κράτη μέλη από το 2013 να παρέχουν αποζημίωση για μέρος του έμμεσου κόστους του ΣΕΔΕ στους κλάδους με τη μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Συμφωνεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι το πλαίσιο του 2013 για τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων που αφορούν την ενέργεια και το περιβάλλον θα πρέπει να εξετάσει το εν λόγω ζήτημα·

34.

υπογραμμίζει ότι ο στόχος παραγωγής ενέργειας στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ ολοένα και περισσότερο από ανανεώσιμες πηγές πρέπει να συντονιστεί με τις άλλες προσπάθειες ενθάρρυνσης των καταναλωτών ενέργειας να επενδύσουν σε δικές τους ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή να μειώσουν την κατανάλωσή τους. Η μείωση της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπών πρέπει να είναι επαρκώς υψηλή ώστε να ενθαρρύνει τη μετατόπιση της παραγωγής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας·

Δ. Δεσμευτικός στόχος μείωσης των εκπομπών έως το 2030

35.

θεωρεί ότι ο στόχος της μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πρέπει να καθοριστεί στο 50% των επιπέδων του 1990 έως το 2030 και να είναι δεσμευτικός. Ένας δεσμευτικός στόχος για τις συνολικές εκπομπές, καθώς και στόχοι για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση, θα τονώσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, των επιχειρήσεων και των φορέων λήψεως αποφάσεων όσον αφορά τη σταθερή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

36.

τονίζει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία σχετικά με τον τρόπο επιμερισμού των προσπαθειών για την επίτευξη του στόχου της μείωσης των εκπομπών με χρονικό ορίζοντα το 2030. Ο επιμερισμός θα πρέπει να πραγματοποιηθεί με δίκαιο τρόπο, λαμβανομένης υπόψη της οικονομίας κάθε κράτους μέλους, της υφιστάμενης δομής των εκπομπών, των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και των περιβαλλοντικών συνθηκών. Μέρος του στόχου μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση των μηχανισμών της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή·

37.

θεωρεί ότι θα πρέπει να ληφθεί απόφαση για την επέκταση του ενιαίου δεσμευτικού ΣΕΔΕ της ΕΕ και μετά το 2020, και, ειδικότερα, για τον τρόπο με τον οποίο η μείωση των εκπομπών θα επιμεριστεί μεταξύ του τομέα εμπορίας εκπομπών και άλλων τομέων δραστηριότητας. Η εμπορία εκπομπών επηρεάζει την παραγωγή ενέργειας. Τα έσοδα από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων θα πρέπει να οδηγήσουν σε μέτρα για τον αποτελεσματικό μετριασμό της κλιματικής αλλαγής και την προσαρμογή σε αυτή·

Ε. Επιμέρους στόχοι ανά χώρα

38.

επισημαίνει ότι οι επιμέρους στόχοι ανά χώρα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενεργειακή απόδοση μπορούν να χρησιμοποιηθούν παράλληλα με την εμπορία εκπομπών για την επίτευξη ενός δεσμευτικού κοινού στόχου μείωσης των εκπομπών. Με δεδομένες τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των χωρών, οι στόχοι πρέπει να διατυπώνονται κατά τρόπο που να παρέχει μια ενδεικτική επιλογή των μέσων. Επιτυγχάνεται έτσι η βέλτιστη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας, η πλέον κατάλληλη επιλογή των μέτρων και η καλύτερη σειρά εφαρμογής αυτών. Αποφεύγονται επίσης πιθανές επικαλύψεις και συγκρούσεις μεταξύ των διαφόρων κατευθυντήριων μέτρων και πολιτικών, όπως η εμπορία εκπομπών·

39.	υπενθυμίζει ότι στα κράτη μέλη επικρατούν διαφορετικές συνθήκες για τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, λόγω των πρώτων υλών, των φυσικών συνθηκών και των συστημάτων παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας. Επίσης μεγάλες είναι οι διαφορές όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων·

40.

πιστεύει ότι οι επιμέρους στόχοι ανά χώρα επιτρέπουν στις οικονομίες και στις επιχειρήσεις των κρατών μελών να αναπτύξουν δεξιότητες, τεχνολογία, νέες καινοτομίες και πρότυπα για την ένταξη στα δίκτυα παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας μικρής κλίμακας ή για ίδια κατανάλωση καθώς και να χρησιμοποιήσουν τους τοπικούς φυσικούς πόρους με τον πλέον ενδεδειγμένο τρόπο. Τα αποτελέσματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σε άλλα κράτη μέλη μέσω της εσωτερικής αγοράς. Τούτο εξασφαλίζει επίσης την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας·

ΣΤ. Κατευθυντήριες γραμμές για την πολιτική της ΕΕ όσον αφορά το κλίμα και την ενέργεια

41.

θεωρεί ότι ο βασικός στόχος της πολιτικής της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια πρέπει να είναι βιώσιμος από οικολογική, κοινωνική και οικονομική πλευρά και να αποσκοπεί στην προστασία και στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού. Για τον σκοπό αυτόν χρειάζεται η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η χρήση εγχώριων πηγών ενέργειας καθώς και η ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας. Οι στόχοι αυτοί θα συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στη βελτίωση της δημόσιας υγείας και της κατάστασης του περιβάλλοντος, καθώς και στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

42.

επισημαίνει ότι η ενέργεια ακριβαίνει λόγω των τιμών της παγκόσμιας αγοράς, της εμπορίας των δικαιωμάτων εκπομπών, αλλά και λόγω του ισχύοντος συστήματος χρηματοδότησης της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης και της προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των νέων τεχνολογιών και της φορολογίας καθώς και των διαφόρων συνδυασμών όλων αυτών. Οι υψηλότερες αυτές τιμές της ενέργειας είναι οπωσδήποτε θετικό στοιχείο, καθώς ενθαρρύνουν τη μείωση των εκπομπών, την ανάπτυξη εναλλακτικών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά θα πρέπει να ληφθούν μέτρα ώστε το κόστος να μην είναι υπερβολικά υψηλό για τις ασθενέστερες ομάδες του πληθυσμού ή τις επιχειρήσεις. Η άνοδος των τιμών πρέπει να περιοριστεί οπωσδήποτε στο απολύτως αναγκαίο επίπεδο, μέσω της χρήσης στον τομέα της ενέργειας αποτελεσματικών μέσων ανταγωνισμού της οικονομίας της αγοράς·

43.	ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προωθήσει μέτρα που διευκολύνουν τη διάδοση της μικροπαραγωγής ενέργειας και την ένταξή της στα δίκτυα διανομής, καθώς και να μεριμνήσει, στο πλαίσιο της σχετικής διαδικασίας, ώστε οι καταναλωτές να μπορούν να κάνουν πλήρη χρήση οικονομικά προσιτής ενέργειας·

44.

επισημαίνει ότι οι καταναλωτές ενέργειας μπορούν να επηρεάσουν τη δική τους κατανάλωση ενέργειας και τις επιλογές τους. Επομένως, είναι πολύ σημαντική η αμερόληπτη ενημέρωση ατόμων ή των διαφόρων ομάδων καταναλωτών. Οι ενεργειακοί έλεγχοι δείχνουν τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μέσω της βελτίωσης της συντήρησης, των υπηρεσιών και των συστημάτων πληροφοριών. Επίσης με τη χρήση των πληροφοριακών συστημάτων λαμβάνονται πληροφορίες για την επιτευχθείσα εξοικονόμηση ενέργειας·

45.

πιστεύει ότι η ενεργειακή αυτάρκεια και η πολυμορφία ρυθμίζουν τις μεταβολές των τιμών, βελτιώνουν την οικονομική και πολιτική αυτονομία και συμβάλλουν στη διατήρηση της οικονομικής δραστηριότητας. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι καινοτομίες για την εξοικονόμηση ενέργειας συμβάλλουν στην αύξηση του δυναμισμού μιας περιοχής και στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων·

46.	ζητεί τα προτεινόμενα από την Επιτροπή μέτρα να επαρκούν για την ενίσχυση των καταναλωτών και την καταπολέμηση της ενεργειακής ένδειας, και ζητεί να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία των ευάλωτων καταναλωτών·

47.

υπενθυμίζει ότι οι πηγές ενέργειας των κρατών μελών είναι διαφορετικές. Η ενεργειακή αυτάρκεια πρέπει να βελτιωθεί με την ανάπτυξη μιας πολιτικής της εσωτερικής αγοράς. Τα διάφορα διασυνοριακά δίκτυα μεταφοράς μπορούν να συνδυαστούν για τη βελτίωση της ασφάλειας του εφοδιασμού ηλεκτρικής ενέργειας και να εξομαλύνουν τις περιόδους αιχμής της κατανάλωσης. Όσον αφορά την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, η σύνδεση ευφυών δικτύων ή η αποθήκευση ενέργειας θα συμβάλει στην εξισορρόπηση των περιόδων αιχμής της παραγωγής·

48.

πιστεύει ότι, για να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης των εκπομπών με χρονικό ορίζοντα το 2030 απαιτείται συνοχή, ένταξη και ενσωμάτωση των διαφόρων πολιτικών της Ένωσης. Ένα πολλά υποσχόμενο παράδειγμα είναι η έμφαση που δίδεται στο ΕΤΠΑ για την περίοδο 2014-2020 σχετικά με τη μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα·

Ζ. Πρωτοβουλίες σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο

49.

επισημαίνει ότι πολλές πόλεις και δήμοι της Ευρώπης ξεκίνησαν με δική τους πρωτοβουλία φιλόδοξα προγράμματα και έλαβαν πρακτικά μέτρα για την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής. Στα παραδείγματα τοπικών σχεδίων σε διεθνές επίπεδο περιλαμβάνονται η Ατζέντα 21, που δρομολογήθηκε το 1992 στη Διάσκεψη για τον Πλανήτη, η οποία κατά την τελευταία εικοσαετία έδωσε τη δυνατότητα σε σχεδόν δέκα χιλιάδες τοπικές αρχές να αναπτύξουν πολιτικές και δράσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη, και ιδίως για τη βελτίωση του περιβάλλοντος, τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, η Climate-Alliance και η ICLEI's Cities for Climate Protection. Η ένωση των ενεργειακών πόλεων πραγματοποιεί εξαιρετικό έργο σε θέματα ενέργειας. Το πρόγραμμα «European Energy Award» επιβραβεύει δήμους με υψηλή ενεργειακή απόδοση και ενθαρρύνει τις τοπικές αρχές, μέσω μίας ευρείας προσέγγισης, να λαμβάνουν μέτρα για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, την προστασία του κλίματος και τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Περισσότεροι από 1000 δήμοι λαμβάνουν ήδη μέρος στο πρόγραμμα αυτό. Το Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Δήμων και Περιφερειών συνέταξε δημοσίευμα για τους τοπικούς φορείς λήψεως αποφάσεων με τίτλο «Εξοικονομήστε ενέργεια, σώστε το κλίμα, εξοικονομήστε χρήματα». Ως ένα παράδειγμα από τις πολλές τοπικές πρωτοβουλίες για την επίτευξη ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα θα μπορούσε να αναφερθεί το πρόγραμμα του δήμου Växjö στη Σουηδία, με στόχο τη μείωση κατά 100% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2030. Στη Φινλανδία επίσης 14 δήμοι HINKU (με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα) συνεργάζονται με τις τοπικές επιχειρήσεις, τους φορείς λήψεως αποφάσεων και τους κατοίκους. Στόχος τους είναι να μειώσουν κατά 80% τις εκπομπές και παράλληλα να προωθήσουν την πράσινη οικονομία. Στην εκστρατεία των δήμων για το κλίμα (CCP-Finland) συμμετέχουν 53 δήμοι και 115 δήμοι έχουν δική τους στρατηγική για το κλίμα. Στο Σύμφωνο των Δημάρχων για το κλίμα (Covenant of Mayors) συμμετέχουν χιλιάδες δήμοι και πόλεις που έχουν σχέδια δράσης για τη βιώσιμη ενέργεια και προγράμματα μείωσης των εκπομπών. Πολλοί τοπικοί και περιφερειακοί οργανισμοί ενέργειας που έχουν συσταθεί με χρηματοδότηση της ΕΕ παρέχουν σήμερα συμβουλές σε θέματα ενέργειας·

50.

επισημαίνει ότι δήμοι που παράγουν ενέργεια με γνώμονα τους καταναλωτές, όπως το Beckerich στο Λουξεμβούργο, καθώς και η παραγωγή ενέργειας από νοικοκυριά ή επιχειρήσεις για δική τους χρήση, αποτελούν παραδείγματα νέων προσεγγίσεων. Με τον τρόπο αυτό οι παραδοσιακοί οργανισμοί παραγωγής ενέργειας αναγκάζονται να αλλάξουν τόσο τους κανόνες που διέπουν την πρόσβαση στα δίκτυα όσο και το κόστος παραγωγής ενέργειας που σχετίζεται με τις νέες ρυθμίσεις. Οι καταναλωτές ενέργειας γίνονται και παραγωγοί ενέργειας. Για παράδειγμα, η αμφίδρομη μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι δυνατή μέσω των υφιστάμενων δικτύων ενέργειας·

51.

υπογραμμίζει ότι χρειάζονται περισσότερες συνέργειες μεταξύ υφιστάμενων πρωτοβουλιών της ΕΕ για την τοπική αειφορία, όπως είναι η Τοπική Ατζέντα 21,το Σύμφωνο των Δημάρχων της ΕΕ, η πρωτοβουλία «Έξυπνες πόλεις και κοινότητες» και άλλα προγράμματα με ενωσιακή χρηματοδότηση, καθώς και το δίκτυο των τοπικών και περιφερειακών αρχών για την προσαρμογή που έχει προταθεί στη στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Εν προκειμένω, χρειάζεται να επιταχυνθούν οι εργασίες για τη θέσπιση ενιαίας κοινής μεθοδολογίας όσον αφορά την υλοποίηση σχεδίων προσαρμογής και προώθησης της ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ τοπικών και περιφερειακών αρχών·

Η. Κτίρια και μεταφορές

52.

σημειώνει ότι τα κτίρια ευθύνονται για το 40% περίπου της κατανάλωσης ενέργειας και για περισσότερο από το ένα τρίτο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα των χωρών της ΕΕ. Για οικονομικούς λόγους και για να ελαχιστοποιηθεί η περίοδος κατά την οποία τα κτίρια παραμένουν ακατοίκητα, οι ανακαινίσεις σχεδιάζονται και πραγματοποιούνται βήμα προς βήμα (step by step). Τα νεόδμητα κτίρια θα πρέπει να έχουν σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας·

53.

θεωρεί ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον έλεγχο των νέων κτιρίων ή των υπό ανακαίνιση κτιρίων. Ενδέχεται να υπάρξει σπατάλη ενέργειας λόγω λανθασμένης χρήσης ή μεθόδων. Είναι σημαντική η χρήση επαγγελματικών τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας όπως η συντήρηση, η ανακαίνιση και η τακτική παρακολούθηση των εγκαταστάσεων παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. Είναι ύψιστης σημασίας να υπάρξει καθοδήγηση των χρηστών και των κατοίκων των χώρων. Τονίζεται ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να ανταλλάσουν τα κράτη μέλη τις εμπειρίες τους σχετικά με πρακτικά παραδείγματα·

54.

συνιστά στα κράτη μέλη, και ιδίως στις τοπικές και περιφερειακές αρχές, να υιοθετήσουν προγράμματα για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας σε δημόσια κτίρια. Τα προγράμματα αυτά θα πρέπει να αφορούν όχι μόνο τις ενεργειακές εγκαταστάσεις, αλλά και τη θέσπιση μεθόδων που να προβλέπουν τη συνεργασία με τους χρήστες ενός κτιρίου όσον αφορά τα μέτρα εξοικονόμησης και απόδοσης·

55.

πιστεύει ότι οι αστικές μέθοδοι κεντρικής θέρμανσης όπως η τηλεθέρμανση, και η συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (ΣΗΘ), είναι υψηλής ενεργειακής απόδοσης και πολλά υποσχόμενες όσον αφορά την ποιότητα του αέρα. Η τηλεψύξη είναι η πιο αποδοτική ενεργειακά μέθοδος ψύξης, για παράδειγμα με την αξιοποίηση των ψυχρότερων θερμοκρασιών των υδάτων. Η τηλεψύξη εξοικονομεί σημαντικό ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με τα συστήματα ψύξης ειδικά για τα κτίρια και τις συσκευές ψύξης. Είναι σημαντικό οι απαιτήσεις σχετικά με την σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση κτιρίων να διατυπωθούν έτσι ώστε να μην εισάγουν διακρίσεις έναντι τέτοιων κοινών συστημάτων ενεργειακού εφοδιασμού·

56.

υπενθυμίζει ότι η ανανεώσιμη ξυλεία και τα μεταποιημένα προϊόντα ξύλου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αντικαταστήσουν το σκυρόδεμα και τον χάλυβα, η παραγωγή των οποίων απαιτεί σημαντική ποσότητα ενέργειας, καθώς και μη-ανανεώσιμους φυσικούς πόρους, όπως τα χαλίκια και ο άνθρακας. Η δόμηση κτιρίων με ξυλεία αποτελεί μια μακροχρόνια δεξαμενή άνθρακα και παράγει εκπομπές με μικρό κύκλο ζωής·

57.

επισημαίνει ότι οι μεταφορές ευθύνονται σχεδόν για το 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα κράτη μέλη της ΕΕ. Από αυτές, το 60% προέρχεται από τα οχήματα ιδιωτικής χρήσης. Με την πρόταση οδηγίας της Επιτροπής σχετικά με τα εναλλακτικά συστήματα πρόωσης, θα υπάρχει ευρεία επιλογή καυσίμων για τις οδικές μεταφορές. Δεν είναι ακόμη βέβαιο ποια πιθανή τεχνολογία ή τεχνολογίες θα αποδειχθούν αποτελεσματικές και εμπορεύσιμες στα διάφορα κράτη μέλη. Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να απαιτήσουν στις δημόσιες συγκοινωνίες τη χρήση καυσίμων που να μειώνουν τις εκπομπές.

58.

υπενθυμίζει ότι αποδίδεται όλο και μεγαλύτερη σημασία στον αειφόρο σχεδιασμό της χρήσης γης με βάση τα βιοκλιματικά στοιχεία κατά τις περιόδους αλλαγής του κλίματος σε σχέση με την κατανάλωση ενέργειας των κατοικημένων περιοχών και της κυκλοφορίας, καθώς επίσης και στην ποιότητα της ζωής των πολιτών·

59.

επισημαίνει ότι, εκτός από την ανάπτυξη καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα, των εναλλακτικών συστημάτων πρόωσης και της επαναξιολόγησης της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, πρέπει να εξετασθεί κυρίως η λήψη μέτρων στον αστικό, οικονομικό και κοινωνικό τομέα, που θα συνεπάγονται μείωση της κυκλοφορίας (Ηλ-διακυβέρνηση, τηλεργασία) και αλλαγή της συμπεριφοράς των πολιτών (Κοινή χρήση αυτοκινήτων (Car-Sharing), αυτοπεριορισμός)·

60.	υπενθυμίζει ότι κατά την παραγωγή και διανομή ενέργειας, αλλά και σε σχέση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η προσοχή θα πρέπει να επικεντρωθεί σε συμμετοχικά μοντέλα για να επιταθεί η συναίνεση του πληθυσμού και ο ρυθμός μεταβολής των καταναλωτικών προτύπων·

61.	υπογραμμίζει τη σημασία της συνεχούς ανάπτυξης έξυπνων δικτύων και της ενδυνάμωσης των εννοιών της ηλεκτρονικής προμήθειας ενέργειας προκειμένου να εξασφαλισθεί η διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας, θερμότητας και ψύξης κατά τρόπο ελεγχόμενο και αποτελεσματικό.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCARCEL SISO

(1) COM(2014) 15 final

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/17

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση στον κόσμο»

2014/C 126/05

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ,

Διεθνοποίηση και ανταγωνιστικότητα

1.	εκφράζει την ικανοποίησή της που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει μεγάλη σημασία στη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής Ευρώπη 2020 και διατυπώνει προτάσεις για το ενδεδειγμένο πλαίσιο πολιτικής στον τομέα αυτό·

2.	συμφωνεί ότι η διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν είναι μόνο ουσιαστική στο πλαίσιο της στρατηγικής Ευρώπη 2020, αλλά και ότι συμβάλλει ποικιλοτρόπως στη συνολική πορεία της ανάπτυξης και ότι οι συνέπειες στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο είναι αδιαμφισβήτητες·

3.	θεωρεί σημαντικό ότι, όσον αφορά τη διεθνοποίηση, σημειώθηκαν σημαντικές εξελίξεις σε όλη την ιστορία της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, δεδομένου ότι η διεθνής εμπειρία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα ορισμένων επαγγελμάτων και ειδικοτήτων·

εφιστά την προσοχή στον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν σε μια πολύγλωσση και πολυεθνική Ευρώπη τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που παρέχουν κατάρτιση σε περισσότερες από μία γλώσσες στις οποίες συμπεριλαμβάνονται μειονοτικές γλώσσες. Πράγματι, σε αυτού του τύπου τους πολυπολιτισμικούς κύκλους, οι φοιτητές μπορούν εύκολα να εξοικειωθούν με τουλάχιστον δύο ευρωπαϊκές γλώσσες και αυτή η πολυγλωσσία μπορεί να καταστήσει ελκυστικά αυτά τα ιδρύματα στο πλαίσιο της διεθνούς κινητικότητας των φοιτητών·

5.	ως εκ τούτου, τονίζει τη σημασία που έχουν οι γλωσσικές δεξιότητες στις προσπάθειες διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές σε αυτό το πλαίσιο, διευκολύνοντας την απόκτηση τέτοιων δεξιοτήτων·

θεωρεί πρωταρχικής σημασίας, στο πλαίσιο της διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τα ιδρύματα του τομέα αυτού και τα κράτη μέλη να μην λησμονούν τις αξιόλογες ευρωπαϊκές επιδόσεις της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στους τομείς της φιλοσοφίας, των ανθρωπιστικών επιστημών και των τεχνών που διαδραματίζουν παραδοσιακά σημαντικό ρόλο στη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και συμβάλλουν τα μάλα στην ανταγωνιστικότητα των περιφερειών στις οποίες βρίσκονται τα κορυφαία πανεπιστήμια σε αυτούς τους τομείς·

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία οι μέχρι σήμερα σημειωθείσες επιτυχίες δεν οφείλονται μόνο στην καινοτομία, στην έρευνα ή στα προγράμματα κατάρτισης αλλά και στη συνεπή εφαρμογή της διαδικασίας της Μπολόνια, στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς και συσσώρευσης ακαδημαϊκών μονάδων (ECTS), στις ευέλικτες εθνικές ρυθμίσεις που διέπουν τα εκπαιδευτικά συστήματα τα οποία επιτρέπουν την απονομή κοινών και διπλών διπλωμάτων, καθώς και στη διάδοση τυποποιημένων συμπληρωμάτων διπλώματος·

εκτιμά ότι η επέκταση των βέλτιστων πρακτικών και των συστημικών λύσεων του ευρωπαϊκού συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις γειτονικές χώρες και στα υπό ένταξη κράτη παρέχουν μεγάλες δυνατότητες, διότι, μεταξύ άλλων, θα συμβάλουν στην καλύτερη εξασφάλιση της κινητικότητας των φοιτητών από τις χώρες αυτές προς την Ευρώπη και, ενδεχομένως, στην ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στον αγώνα δρόμου για την εξεύρεση ταλέντων·

κρίνει ιδιαίτερα σημαντικό να θεωρηθεί ότι η πρόσβαση σε καινοτόμο και ψηφιακή εκπαίδευση θα συμβάλλει σημαντικά στην κοινωνική ένταξη και, ιδίως, στην ένταξη στην αγορά εργασίας των κατοίκων απομακρυσμένων περιοχών, των ανθρώπων με αναπηρία και άλλων ευπαθών ομάδων και ότι, στο πλαίσιο αυτό, η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων, η ενισχυμένη από τη διεθνοποίηση ανάπτυξη ψηφιακών και επιγραμμικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων και περιεχομένων καθώς και η δημιουργία και η αναγνώριση της άτυπης μάθησης θα συμβάλουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας·

10.	συμφωνεί ότι η κινητικότητα των φοιτητών, των ερευνητών και του διδακτικού προσωπικού πρέπει να είναι στο επίκεντρο των στρατηγικών διεθνοποίησης, δεδομένου κυρίως του ρόλου της κινητικότητας των διδασκόντων στη μετάδοση γνώσεων·

Συνοχή πολιτικών

11.

τονίζει ότι είναι καθήκον και ευθύνη των κρατών μελών και των περιφερειακών και τοπικών αρχών να υλοποιήσουν την πρόταση της Επιτροπής, στην οποία αναφέρεται ότι οι τοπικοί και περιφερειακοί εταίροι πρέπει να διαδραματίσουν συγκεκριμένο ρόλο στη χάραξη στρατηγικών υπέρ της διεθνοποίησης και ότι πρέπει να τους δοθούν οι απαιτούμενες για τον σκοπό αυτό δυνατότητες·

12.

συνιστά στις τοπικές και περιφερειακές αρχές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις εταιρικής σχέσης με τη μέγιστη δυνατή διαφάνεια και αποφασιστικότητα, να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο και να αναπτύξουν καινοτόμες λύσεις υπέρ της διεθνοποίησης, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην ενίσχυση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της περιφέρειάς τους προκειμένου αυτή να καταστεί πιο ελκυστική·

13.

επισημαίνει ότι, αν και τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του προγραμματισμού των πόρων του Κοινού Στρατηγικού Πλαισίου, μπορούν σαφώς να λάβουν υπόψη τους στόχους των προγραμμάτων «Ορίζοντας 2020» και Erasmus+, η υπό εξέταση ανακοίνωση δεν διασαφηνίζει το σημείο αυτό όσον αφορά τις στρατηγικές διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ η πολιτική συνοχής και τα μέσα υπέρ της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας μπορούν να επιφέρουν σημαντική προστιθέμενη αξία εάν τα εθνικά, περιφερειακά και τοπικά στρατηγικά πλαίσια λαμβάνουν υπόψη την εδαφική διάσταση·

14.

υπογραμμίζει ότι η δυνατότητα της μεταφοράς γνώσης από τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα ερευνητικά ιδρύματα αποτελεί βασική προϋπόθεση για την αγροτική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας, της δασοκομίας και της αλιείας, όπως επισημαίνεται στο σύνολο των μέσων της κοινής γεωργικής πολιτικής για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Υπό την έννοια αυτή, είναι χρήσιμο, στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της ανάπτυξης των προσπαθειών για τη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, να ληφθούν υπόψη αυτές οι δυνατότητες συνεργειών σε όλα τα εδαφικά επίπεδα, προκειμένου να διασφαλιστεί ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Ευρώπης στην παγκόσμια σκηνή στον τομέα αυτό·

15.

υπενθυμίζει ότι πολλά κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν πολλές προσπάθειες ακόμη για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής Ευρώπη 2020 όσον αφορά τις δαπάνες Ε & Α και τονίζει ότι τα πρόσθετα έσοδα που προέρχονται από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα μέσω της διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να υποκαταστήσουν ή να μειώσουν τις παρεμβάσεις των κρατών μελών στον τομέα αυτό·

16.	προτείνει οι στόχοι και τα μέσα των στρατηγικών που αναπτύσσονται σε συνεργασία με τα εθνικά, περιφερειακά και τοπικά επίπεδα διακυβέρνησης να καθορίζονται στη βάση εκ των προτέρων αξιολογήσεων του εδαφικού αντικτύπου·

Πολυεπίπεδες εταιρικές σχέσεις, επικουρικότητα

17.

εκφράζει την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής δεν προβάλλεται επαρκώς ο κεντρικός ρόλος που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στη διαδικασία διεθνοποίησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό θα ευθυγραμμιζόταν με την προσέγγιση του συστήματος «U-Multirank» το οποίο λαμβάνει υπόψη, μεταξύ άλλων, την περιφερειακή ενσωμάτωση των ιδρυμάτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

18.

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Επιτροπή καθορίζει επακριβώς τα δυνατά επίπεδα δράσης που δικαιολογούν την παρέμβαση της Ένωσης, διότι η παρέμβαση της Ένωσης είναι και αυτή, σε σχέση με τη δράση των κρατών μελών, σαφώς απαραίτητη λόγω των κοινών στόχων, τόσο από πλευράς εσωτερικής όσο και από πλευράς εξωτερικής διεθνοποίησης·

19.

επικροτεί το γεγονός ότι τα κράτη μέλη μπορούν να στηρίξουν με τον σωστό και κατάλληλο τρόπο τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές και να εφαρμόσουν ενδεχομένως ευρείες εταιρικές σχέσεις σε περιφερειακό επίπεδο, προκειμένου να υπάρξει καλύτερη αντιστοιχία των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τις ανάγκες και τις οικονομικές, κοινωνικές και διαχειριστικές δυνατότητες της ενδιαφερόμενης περιφέρειας·

20.

τονίζει τη σημασία του αμφίδρομου χαρακτήρα της κινητικότητας. Σύμφωνα με τις αρχές της χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης, η κινητικότητα πρέπει να εξυπηρετεί πράγματι τα συμφέροντα της περιοχής προέλευσης και της περιοχής υποδοχής, διαφορετικά μπορεί να προκαλέσει προβλήματα όσον αφορά τη μετανάστευση, τη δημογραφία και την ανταγωνιστικότητα, τα οποία προφανώς δεν συνάδουν με τους στόχους της συνοχής ούτε με την αρχή της αλληλεγγύης·

21.

υπογραμμίζει ότι, στον τομέα της διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η δημιουργία και η προσφυγή σε πολυεπίπεδες εταιρικές σχέσεις έχουν μια εγγενή διάσταση κοινωνικής καινοτομίας. Χάρη σε αυτές τις εταιρικές σχέσεις, οι τοπικές αρχές, οι μη κυβερνητικοί και οι ιδιωτικοί φορείς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, οι οποίοι συμμετέχουν σε αυτές, έχουν επίσης τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν πρόσθετους πόρους για την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί από κοινού·

22.

υπενθυμίζει πόσο σημαντικό είναι να επιτυγχάνονται οι ευρύτερες δυνατές συμφωνίες κατά τη θέσπιση στρατηγικών εταιρικών σχέσεων και να λαμβάνεται μέριμνα ώστε τα άτομα που ανήκουν σε μειονεκτικές ομάδες, ή βρίσκονται ακόμη στο περιθώριο — λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας, γλώσσας ή εθνότητας- να μην βρεθούν σε ακόμη δυσμενέστερη κατάσταση μετά την εφαρμογή των στρατηγικών διεθνοποίησης·

Καθορισμός των κριτηρίων

23.	αναγνωρίζει και χαιρετίζει τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέρ της εναρμόνισης, της διαφάνειας και της απλούστευσης της διαχείρισης των διαφόρων ευρωπαϊκών ενισχύσεων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, την καινοτομία και την έρευνα·

24.

τονίζει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να αναπτύξουν προγράμματα και μηχανισμούς ενίσχυσης, σε εθνικό επίπεδο ή με στόχο περιφέρειες που βρίσκονται σε ιδιαίτερη κατάσταση, ώστε να συνδράμουν τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο κατά την εφαρμογή των στρατηγικών για τη διεθνοποίησή τους·

25.

συμφωνεί με την πρόθεση της Επιτροπής να ενισχύσει, στον τομέα της διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, την ανάπτυξη και τη λήψη αποφάσεων με βάση μελέτες και αποτελέσματα της έρευνας, ειδικότερα στον βαθμό που οι αναλύσεις θα αφορούν τον ρόλο των τοπικών και των περιφερειακών αρχών καθώς και τις βέλτιστες πρακτικές, τόσο στον τομέα του εκσυγχρονισμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και στον τομέα της διεθνοποίησής της·

26.

θεωρεί ανεπαρκές το γεγονός ότι η διεθνοποίηση εμφανίζεται μόνο στη δήλωση αποστολής των πανεπιστημίων και των άλλων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και θεωρεί απαραίτητο κάθε ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ανεξάρτητα από το νομικό του καθεστώς και τις πραγματικές του αρμοδιότητες όσον αφορά τη διεθνοποίηση, να αναζητεί λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες του και να εφαρμόζει τις δικές του δομές διαχείρισης και σχεδιασμού καθώς και τα δικά του πεδία συνεργασίας·

27.

είναι της γνώμης ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα προκειμένου τα ιδρύματα που δεν είναι μεν δημόσια, αποτελούν όμως αντικείμενο διαχείρισης και λαμβάνουν χρηματοδότηση από άλλα ιδρύματα ή από ιδιώτες, να μπορούν, όπως και τα δημόσια ιδρύματα, να συμμετέχουν σε διαδικασίες διεθνοποίησης χωρίς να παρεμποδίζονται από κανέναν, ενδεχομένως αδικαιολόγητο, περιορισμό και να επωφελούνται απρόσκοπτα των μέτρων υποστήριξης των ιδρυμάτων αυτών·

28.

υπενθυμίζει ότι, στην περίπτωση δράσεων, επενδύσεων και άλλων εξελίξεων που συγχρηματοδοτούνται από κεφάλαια του ΚΣΠ, είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη να διευκολυνθεί η ενίσχυση της διεθνοποίησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αφού ληφθούν υπόψη οι ανάγκες και οι πραγματικές δυνατότητες των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης·

29.	συνιστά, ειδικά όσον αφορά τις υποψήφιες χώρες, να χρησιμοποιηθούν τα προ-ενταξιακά και τα ενταξιακά ταμεία για την ενθάρρυνση της διεθνοποίησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης τους·

30.

καλεί την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να λάβουν όλα τα αναγκαία μέτρα ώστε η εφαρμογή των στρατηγικών διεθνοποίησης να ενισχύσει το δυναμικό των περιοχών που παρουσιάζουν καθυστέρηση και τα ιδρύματα που έχουν προχωρήσει περισσότερο στη διεθνοποίηση να ενσωματώσουν στις στρατηγικές τους την προώθηση της μεταφοράς γνώσεων σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των οποίων το δυναμικό διεθνοποίησης είναι τώρα μειωμένο·

31.

απευθύνει έκκληση για την ταχεία υιοθέτηση από το Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της πρότασης για αναδιατυπωμένη οδηγία σχετικά με την εισερχόμενη μετανάστευση, τη μετανάστευση και τις θεωρήσεις, προκειμένου να επιτευχθεί χωριστή, ευέλικτη και διαφανής διαχείριση, επαρκώς ασφαλής καθώς και αποτελεσματική, προσιτή και γρήγορη, των διεθνών συνεργασιών στον τομέα της έρευνας, της καινοτομίας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό θα πρέπει να οδηγήσει στην έγκυρη μεταφορά αυτού του νομοθετικού εργαλείου στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών και στην εφαρμογή του, σε συνεργασία με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/20

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Άνοιγμα της εκπαίδευσης»

2014/C 126/06

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγή

επιδοκιμάζει την πρόταση της Επιτροπής με τίτλο Άνοιγμα της εκπαίδευσης και είναι της γνώμης ότι είναι πλέον καιρός να προωθηθούν καινοτόμοι τρόποι μάθησης και διδασκαλίας υψηλής ποιότητας μέσω των νέων τεχνολογιών και του ψηφιακού περιεχομένου. Πρωταρχικός στόχος των μέτρων που περιέχει η ανακοίνωση της Επιτροπής είναι η βελτίωση των αποτελεσμάτων και των επιδόσεων μέσω ισχυρότερων κινήτρων και αποτελεσματικότερων μεθόδων διδασκαλίας·

διαπιστώνει ότι βασικός στόχος των προτεραιοτήτων που αναφέρονται είναι:

—	ένα ανοικτό εκπαιδευτικό περιβάλλον με νέες συνθήκες και μορφές μάθησης και διδασκαλίας για την προετοιμασία σε έναν ψηφιακό κόσμο, και με εκπαιδευτικούς που να γνωρίζουν καλά τις ψηφιακές τεχνολογίες·

—	ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι (open educational resources — OER), δηλαδή καλύτερη πρόσβαση στη γνώση, σε υλικά διδασκαλίας και μάθησης και σε άλλη διαδικτυακή υποστήριξη·

—	η προαγωγή της δικτύωσης και των κοινών προσπαθειών διαφόρων ενδιαφερόμενων και ομάδων για την ανάδειξη της παρούσας κατάστασης και την τόνωση και την ενθάρρυνση των πτυχών μίας αποτελεσματικής αγοράς Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας·

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι «Οι ανοικτές τεχνολογίες επιτρέπουν σε όλα τα άτομα να μαθαίνουν, Οπουδήποτε, Οποτεδήποτε μέσω Οποιασδήποτε συσκευής, με την υποστήριξη των Οποιωνδήποτε». Ωστόσο, τονίζει ότι για να γίνει αυτό πραγματικότητα, θα απαιτηθεί σημαντική συμμετοχή των τοπικών και περιφερειακών αρχών, σε πρώιμο στάδιο·

συμφωνεί με τα συμπεράσματα της Επιτροπής ότι:

—	οι συνθήκες πλαίσιο για τα εκπαιδευτικά ιδρύματα πρέπει να τροποποιηθούν, έτσι ώστε να μπορέσουν να εφαρμοστούν οι μορφές μάθησης που περιλαμβάνουν ΤΠΕ και ανοικτά μαθησιακά περιβάλλοντα, όπως μέθοδοι εξέτασης και αξιολόγησης,

—	η κατάρτιση των εκπαιδευτικών πρέπει να επικαιροποιηθεί και να παρέχεται μέσω ψηφιακών παιδαγωγικών μεθόδων (digital pedagogies),

—	οι ψηφιακές δεξιότητες δεν περιλαμβάνουν μόνο την απλή χρήση των υπολογιστών, αλλά πρόκειται κυρίως για τη δυνατότητα δημιουργικής και κριτικής χρήσης,

—	είναι ζωτικής σημασίας να δοθεί πρόσβαση σε δωρεάν και υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικό υλικό. Επίσης, πρέπει να εξευρεθεί λύση στα διασυνοριακά ζητήματα πνευματικών δικαιωμάτων,

—	ιδιαίτερη σημασία κατέχει και η στρατηγική επέκταση των ευρυζωνικών συνδέσεων·

θεωρεί ότι μεγάλη πρόκληση αποτελεί η ενίσχυση της πρόσβασης σε ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους (ΑΕΠ) (1). Πρόοδος έχει ήδη σημειωθεί. Όμως, θα πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί συστηματικά, έτσι ώστε να περιλαμβάνει τους πάντες, όχι μόνο εκείνους που δείχνουν αυθόρμητο ενδιαφέρον·

επίσης, θεωρεί καίριο να αποκτήσουν οι φορείς παροχής εκπαίδευσης, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές ψηφιακές δεξιότητες και, συνεπώς, να αναπτύξουν αυτούς τους τρόπους μάθησης και διδασκαλίας. Οι διεργασίες αυτές πρέπει να στηριχθούν, να ενεργοποιηθούν και να επιταχυνθούν. Ήδη υπάρχουν διδακτικά προγράμματα για τη στήριξη των εκπαιδευτικών και των σχολικών διευθυντών όσον αφορά τις «ψηφιακές δεξιότητες»·

δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη θα δημιουργήσει αυτόματα μια σειρά από νέες τεχνικές δυνατότητες οι οποίες θα αξιοποιούνται από τους πολίτες που αυθόρμητα και τάχιστα αποδέχονται τις νέες εξελίξεις. Η ΕτΠ θεωρεί ότι πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες σε ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η παροχή βιώσιμων και ασφαλών συστημάτων που θα έχουν αντίκτυπο σε ολόκληρο τον εκπαιδευτικό τομέα και θα επιτυγχάνουν το βέλτιστο εκπαιδευτικό αποτέλεσμα. Δεν διαθέτουν όλοι την ίδια ικανότητα αξιοποίησης των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες. Είναι, επομένως, απαραίτητο να ληφθούν ειδικά μέτρα προκειμένου να μην αυξηθεί το χάσμα μεταξύ των διαφόρων κοινωνικών ομάδων.

θεωρεί ότι τα μέτρα αυτά πρέπει να συστηματοποιηθούν και να διαμορφωθούν κατά τρόπο που να εξασφαλίζει ότι θα λειτουργούν χωρίς αποκλεισμούς και ανεξάρτητα από παράγοντες όπως η εκπαίδευση, ο τύπος του σχολείου, η εκπαιδευτική κατάσταση, το φύλο, η ηλικία, η κοινωνική προέλευση, η εθνικότητα και ο τόπος κατοικίας. Η τεχνολογία θα πρέπει επίσης να εφαρμόζεται με τρόπο που να σέβεται την ακεραιότητα των ατόμων και τις κοινές αξίες. Κατά την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών για εκπαιδευτικούς σκοπούς και την ανάπτυξη καινοτόμων μεθόδων μάθησης και διδασκαλίας, είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί η προστασία της ατομικής ακεραιότητας και των προσωπικών δεδομένων, τα οποία υπόκεινται σε διαχείριση από εκπαιδευτικούς·

συμφωνεί με την Επιτροπή ότι οι ψηφιακές δεξιότητες περιλαμβάνουν πολύ περισσότερα από την απλή τεχνική δεξιότητα χρήσης υπολογιστή, όπως για παράδειγμα, την κριτική και λελογισμένη εξέταση πληροφοριών και την υπεύθυνη χρήση διαδραστικών μέσων. Η δεξιότητα αυτή ενισχύεται από το ενδιαφέρον συμμετοχής σε κοινότητες και δίκτυα για πολιτιστικούς, κοινωνικούς ή/και επαγγελματικούς σκοπούς·

10.

επισημαίνει ότι ένας από τους κύριους στόχους της πρωτοβουλίας της Επιτροπής είναι να ξεκινήσει μια ευρεία συζήτηση στην Ευρώπη σχετικά με τους ανοικτούς εκπαιδευτικούς πόρους (ΑΕΠ), με σκοπό την ανάπτυξη νέων καινοτόμων και καταλληλότερων τρόπων μάθησης με τη χρήση νέων τεχνολογιών και την αξιοποίηση των νέων ευκαιριών που παρέχουν, προκειμένου να δημιουργηθούν και να χρησιμοποιηθούν οι επαφές και τα δίκτυα που διαμορφώνονται από αυτές τις μεθόδους μάθησης και διδασκαλίας·

11.

υποστηρίζει τον στόχο αυτό και θεωρεί ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές μπορούν να αναλάβουν καθοριστικό ρόλο στη διάδοση και εφαρμογή των διαφόρων μέτρων για την ανάπτυξη των υποδομών, καθώς και στις συζητήσεις και στους προβληματισμούς. Οι δράσεις αυτές θα πρέπει συνεπώς να αφορούν όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης (ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό)·

12.

επισημαίνει ότι οι τοπικές και περιφερειακές αρχές επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τις εξελίξεις στα θέματα αυτά, τόσο ως κοινωνικοί φορείς όσο και ως φορείς παροχής εκπαίδευσης. Χρειάζονται, επίσης, καλά καταρτισμένους πολίτες με κατάλληλες δεξιότητες για την εργασία και τον κοινωνικό βίο, την περαιτέρω ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή·

13.

θεωρεί ότι, όσον αφορά τη χρήση των νέων τεχνολογιών, η έμφαση πρέπει να μετατοπιστεί από την εξέταση αποκλειστικά των ψηφιακών δεξιοτήτων και της στάσης των μεμονωμένων καθηγητών, προκειμένου να λαμβάνεται υπόψη και το συνολικό πλαίσιο στο οποίο εργάζονται οι εκπαιδευτικοί. Τα σχολικά ιδρύματα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή, έτσι ώστε, μέσω των σχολικών προγραμμάτων και πολιτικών, να γίνεται μεγαλύτερη χρήση της πληροφορικής στη διδασκαλία·

Καινοτόμοι τρόποι μάθησης και διδασκαλίας

14.

σημειώνει ότι στην ανακοίνωση της Επιτροπής υπογραμμίζεται ότι οι εξελίξεις στην ΕΕ δεν ακολουθούν τον ρυθμό άλλων περιοχών του κόσμου, με κίνδυνο να σημειωθεί καθυστέρηση. Συνεπώς, θεωρεί ότι υπάρχει πραγματική ανάγκη να εξεταστούν προσεκτικά οι λόγοι για τους οποίους π.χ. οι ΗΠΑ και ορισμένες χώρες της Ασίας έχουν επενδύσει με επιτυχία σε στρατηγικές που βασίζονται σε ΤΠΕ με σκοπό να αναδιαμορφώσουν τα εκπαιδευτικά τους συστήματα·

15.

ως εκ τούτου, υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής ότι τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα Erasmus+ και Ορίζων 2020 πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη των παρόχων εκπαίδευσης στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών και εκπαιδευτικών προτύπων και στην ανάληψη δραστηριοτήτων για τη δοκιμή καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, την ανάπτυξη προγραμμάτων σπουδών και την αξιολόγηση δεξιοτήτων·

16.

θεωρεί ότι η διαμόρφωση κριτηρίων για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού επιπέδου που να αντιστοιχεί στις νέες μεθόδους και στα νέα περιβάλλοντα διδασκαλίας αποτελεί βασικό παράγοντα για την προώθηση αυτών των νέων καινοτόμων μεθόδων εκπαίδευσης και διδασκαλίας. Η Επιτροπή είχε ήδη ασχοληθεί με το θέμα αυτό στο παρελθόν (2)·

17.

επισημαίνει ότι μελέτες έχουν δείξει σαφώς ότι, είτε ηθελημένα, είτε όχι, η εκπαίδευση τείνει να επικεντρωθεί στις πτυχές που είναι υπό δοκιμή, με άλλα λόγια «διδασκαλία με δοκιμή». Εάν διατηρηθούν οι παραδοσιακές μορφές των εθνικών δοκιμασιών και εξετάσεων, αυτές οι νέες δεξιότητες είναι απίθανο να έχουν πραγματικά σημαντικό αντίκτυπο. Σε πολλά υπερβολικά παραδοσιακά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, η χρήση των ΤΠΕ και των smartphones θεωρείται απάτη·

18.	θεωρεί ότι οι νέες προσεγγίσεις για την αξιολόγηση των δεξιοτήτων πρέπει συχνά να αποσυνδέονται από τον παραδοσιακό κατακερματισμό των σχολικών μαθημάτων. Με τον τρόπο αυτό, οι μέθοδοι αξιολόγησης θα μπορούν να περιλαμβάνουν στόχους που προέρχονται από την ανάγκη ανάπτυξης βασικών ικανοτήτων·

19.

θεωρεί ότι χρειάζεται απομάκρυνση από τις παραδοσιακές σωρευτικές εξετάσεις, που ενδεχομένως πραγματοποιούνται μέσω υπολογιστή, και να υπάρξει στροφή προς μια συνεχή αξιολόγηση σε όλη τη μαθησιακή διαδικασία που θα λαμβάνει υπόψη τις δυναμικές αλλαγές και θα παρέχει συνεχή ανατροφοδότηση σχετικά με προβλήματα κατανόησης και λάθη. Εάν οι μαθητές εργάζονται σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, μπορούν να αναπτυχθούν εργαλεία που θα συλλέγουν τις πληροφορίες αυτές συνεχώς και θα παρέχουν αποτελεσματική ανατροφοδότηση. Η δυνατότητα μιας πιο συγκροτημένης και διαφανούς παρακολούθησης διευκολύνει τους εκπαιδευτικούς να παρακολουθούν κάθε μαθητή χωριστά και να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα σε πρώιμο στάδιο, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής·

20.

επίσης στο πλαίσιο αυτό, σημειώνει την πρόθεση της Επιτροπής να διερευνήσει και να δοκιμάσει, σε συνεργασία με ενδιαφερόμενα μέρη και κράτη μέλη, πλαίσια ψηφιακών ικανοτήτων και εργαλεία αυτοαξιολόγησης για εκπαιδευόμενους, εκπαιδευτικούς και οργανισμούς. Σχετικά, η ΕτΠ θεωρεί σημαντικό οι τοπικές και περιφερειακές αρχές, οι οποίες δραστηριοποιούνται επιτόπου, να συμμετέχουν σε πρώιμο στάδιο και να ενεργούν αποφασιστικά για την ανάπτυξη και τη μεταβολή των διαδικασιών·

21.

θεωρεί ότι η Επιτροπή πρέπει να αναλάβει ένα σημαντικό ρόλο σε διάφορες δράσεις για την προώθηση της μάθησης πέρα από εθνικά και γλωσσικά σύνορα με τη χρήση νέων τεχνολογιών και δημιουργικών και καινοτόμων μορφών μάθησης. Σε πολλές περιπτώσεις, τούτο θα ενθαρρύνει και θα τονώσει την εκμάθηση ξένων γλωσσών, αλλά πρέπει να περιλαμβάνει και κοινωνικά, πολιτιστικά, καλλιτεχνικά και επιστημονικά ζητήματα·

22.

θεωρεί σημαντικό τα κράτη μέλη και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να υποστηρίζουν καινοτόμα πλαίσια διδασκαλίας και μάθησης, για παράδειγμα, μέσω διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων της ΕΕ. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται επανεξέταση σε εθνικό -ή στο εκάστοτε νομοθετικό- επίπεδο ώστε να διαπιστωθεί ποιες απαιτήσεις των προγραμμάτων σπουδών ενδέχεται να αποτελούν εμπόδια στις μορφές μάθησης και μεταφοράς γνώσεων που απομακρύνονται από την παραδοσιακή σχολική αίθουσα. Η επανεξέταση αυτή ενδεχομένως να οδηγήσει στην αναδιοργάνωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των σχετικών απαιτήσεων, ώστε να ενθαρρυνθεί η χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων στη μάθηση, τη διδασκαλία, τον έλεγχο και την αξιολόγηση·

23.

τονίζει ότι από άποψη εδαφικής ανάπτυξης έχει ιδιαίτερη σημασία να ληφθεί μέριμνα ώστε το ψηφιακό χάσμα που μειώνεται σταδιακά όσον αφορά την πρόσβαση στον εξοπλισμό ΤΠΕ, να μην αντικατασταθεί από ένα άλλο παρόμοιο χάσμα όσον αφορά τον τρόπο χρήσης αυτών των τεχνολογιών. Για τον σκοπό αυτόν χρειάζονται συμπληρωματικά προγράμματα, κυρίως στις αγροτικές περιφέρειες, ή προγράμματα για μειονεκτούσες κοινωνικές ομάδες, με στόχο είτε την πρόληψη του λεγόμενου «δευτερεύοντος ψηφιακού χάσματος», είτε, σε περίπτωση που το χάσμα αυτό έχει ήδη σημειωθεί, προγράμματα κάλυψης της καθυστέρησης.

24.

επισημαίνει ότι πολλές από τις υφιστάμενες μορφές μάθησης με βάση τις ΤΠΕ σχετίζονται με την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Σε αυτό το επίπεδο, οι σπουδαστές έχουν συχνά ήδη αποκτήσει την ικανότητα να λειτουργούν ανεξάρτητα για την εξεύρεση και την επεξεργασία πληροφοριών. Πλέον, είναι δυνατόν κάποιος να σπουδάσει εντελώς δωρεάν στο Στάνφορντ, το MIT και το Χάρβαρντ και να αποκτήσει προσόντα, χωρίς προϋποθέσεις πρόσβασης, ειδίκευση ή διαδικασίες επιλογής. Αυτή η εισροή εκατομμυρίων φοιτητών αλλάζει ριζικά το καθιερωμένο πανεπιστημιακό πρότυπο·

25.

πιστεύει ότι αυτό εγείρει το σημαντικό ερώτημα εάν, σε 15 χρόνια, ορισμένα περίφημα πανεπιστήμια, τα περισσότερα από αυτά αγγλόφωνα, θα κυριαρχήσουν στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να θεωρηθούν ενδεχομένως λιγότερο ελκυστικά πολλά εθνικά ή περιφερειακά πανεπιστήμια, ή αν το φαινόμενο αυτό θα έχει μόνο περιθωριακή σημασία·

26.

σημειώνει ότι η αύξηση του διεθνούς ανταγωνισμού μπορεί να επηρεάσει διαφορετικές ειδικότητες σε διαφορετικό βαθμό. Τομείς ή πεδία με σημαντική εθνική διάσταση, όπως το δίκαιο ή η κατάρτιση των εκπαιδευτικών, όπου τόσο η διδακτέα ύλη όσο και τα βιβλία ως επί το πλείστον είναι εξειδικευμένα σε κάθε χώρα, είναι πιθανό να επηρεαστούν λιγότερο από τομείς με διεθνή χαρακτήρα, όπως πολλά τεχνικά και επιστημονικά πεδία, η ιατρική και οι σύγχρονες γλώσσες·

27.	επισημαίνει ότι οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις έχουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη, καθώς και στην περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη. Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός και οι νέες τεχνολογίες μεταβάλλουν τις απαιτήσεις για γνώσεις και δεξιότητες·

28.

επισημαίνει ότι τόσο οι οργανώσεις όσο και τα άτομα υποχρεώνονται όλο και πιο συχνά να μεταβάλλονται -αποκτώντας νέες δεξιότητες και γνώσεις- ώστε να επιβιώσουν στο μέλλον. Αυτό καθιστά ακόμη πιο αναγκαίο για τις επιχειρήσεις και τις περιφέρειες να αναπτύξουν καινοτόμους τρόπους για να καλύψουν τις μελλοντικές ανάγκες τους σε δεξιότητες. Η έλλειψη των κατάλληλων γνώσεων και δεξιοτήτων θεωρείται το μεγαλύτερο εμπόδιο. Η ΕτΠ θεωρεί ότι η μεγαλύτερη πρόσβαση του κοινού στην ανοικτή εκπαίδευση, όπως τα διαδικτυακά μαθήματα, αποτελούν σημαντικό μέσο για την εξάλειψη αυτού του εμποδίου·

29.

πιστεύει ότι χρειάζονται ιδιαίτερες προσπάθειες έτσι ώστε να παρέχεται συστηματική και ολοκληρωμένη στήριξη στην εξέλιξη των νεότερων μαθητών. Μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά μπορούν να μάθουν εύκολα να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικούς αναγνώστες (e-book-readers) σε νεαρή ηλικία. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει επίσης ανάγκη να συγκεντρωθεί εμπειρία για τρόπους διδασκαλίας και μετάδοσης γνώσεων σε νεώτερους μαθητές με τη χρήση σύγχρονης ψηφιακής τεχνολογίας·

30.

θεωρεί ότι πρωταρχικός στόχος είναι να βελτιωθεί η στήριξη για την ανάπτυξη των κατάλληλων και συνδεδεμένων μεταξύ τους δεξιοτήτων, για παράδειγμα, να μπορούν τα παιδιά να αναλαμβάνουν πρωτοβουλία, να καθοδηγούν τη μάθησή τους και να αξιολογούν την πρόοδό τους. Μερικές θετικές πρωτοβουλίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, αλλά η ΕτΠ επιθυμεί να τονίσει την ανάγκη για περαιτέρω προσπάθειες προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι μαθητές θα μπορέσουν να επωφεληθούν·

31.

παρατηρεί γενικά στην Ευρώπη έντονες μεταναστευτικές ροές από αραιοκατοικημένες και αγροτικές περιοχές καθώς και από μικρές και μεσαίες πόλεις προς τα μεγάλα αστικά κέντρα. Κατά την ΕτΠ, θα πρέπει να εξεταστεί λεπτομερώς με ποιον τρόπο μπορούν τα νέα τεχνολογικά μέσα να υποστηρίξουν τη μάθηση, την απόκτηση πληροφοριών, την επικοινωνία και τη δημιουργία δικτύων σε πιο αραιοκατοικημένες περιοχές στις οποίες ο αριθμός των μαθητών μειώνεται, τα σχολεία κινδυνεύουν να κλείσουν και οι μαθητές αναγκάζονται να χάνουν πολύ χρόνο σε μετακινήσεις. Οι νέες τεχνολογίες βεβαίως δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τους καταρτισμένους παιδαγωγούς στο χώρο εκπαίδευσης, θα πρέπει όμως να εξεταστούν και να διαδοθούν τρόποι χρήσης των ΤΠΕ και να αποκτούν οι εκπαιδευτικοί κατάλληλη κατάρτιση, ώστε να παρέχουν ένα σημαντικό και ευρύ φάσμα εκπαίδευσης υψηλού επιπέδου·

32.

επιπλέον, παραπέμπει στις απαιτήσεις της κατάρτισης ενηλίκων, η οποία θα πρέπει, στο πλαίσιο αυτό, να ενισχυθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω. Κατά την άποψη της ΕτΠ, οι συνθήκες που προκύπτουν από τις νέες τεχνολογίες και τις νέες παιδαγωγικές μεθόδους δημιουργούν νέες δυνατότητες διαμόρφωσης πιο ευέλικτων μορφών μάθησης για ενήλικες· με τον τρόπο αυτόν, οι ενήλικες συνδυάζουν σπουδές σε διαφορετικά εκπαιδευτικά επίπεδα και μπορούν έτσι να αποκτήσουν ταχύτερα τις ικανότητες που χρειάζονται στην αγορά εργασίας, ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους·

33.

σημειώνει δε ότι αυτό μπορεί να υλοποιηθεί εάν παρέχονται σε τοπικό ή/και σε περιφερειακό επίπεδο οι δυνατότητες ατομικής στήριξης για τον σχεδιασμό σπουδών, μέσω υποστήριξης σε ζητήματα επικύρωσης και μέσω καθοδήγησης· επίσης θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα αναγνώρισης δεξιοτήτων αποκτήθηκαν εκτός επίσημης εκπαίδευσης ή στο εξωτερικό, π.χ. μέσω επικύρωσης. Ωστόσο, στο σημείο αυτό απαιτείται επανεξέταση, ώστε να αρθούν εμπόδια στα εθνικά κανονιστικά πλαίσια, καθώς και να δημιουργηθούν κίνητρα συνεργασίας ή συμμετοχής για μεμονωμένους φορείς, π.χ. πανεπιστήμια·

34.

επιπροσθέτως, θεωρεί απαραίτητο να εξεταστεί ο τρόπος με τον οποίο μπορεί να πιστοποιείται μέσω επικύρωσης –σύμφωνα με τα εργαλεία που αναπτύσσονται σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο– η αναγνώριση δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν με ψηφιακές τεχνολογίες ή διαδικτυακά. Για αυτόν τον σκοπό, έχει τεράστια σημασία να δημιουργηθεί ένας γνήσια ευρωπαϊκός τομέας δεξιοτήτων και προσόντων. Ως εκ τούτου, προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διατυπώσει σύντομα συγκεκριμένη πρόταση σε αυτόν τον τομέα··

35.	υπογραμμίζει ότι η επιτυχημένη μάθηση μέσω της χρήσης ΤΠΕ δημιουργεί τις προϋποθέσεις, ώστε οι μαθητές να προετοιμάζονται καλύτερα για τις σημερινές και τις μελλοντικές ανάγκες της αγοράς εργασίας. Το ζήτημα έχει μεγάλη σημασία για το τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο·

36.

διαπιστώνει ότι με τις νέες μορφές μάθησης δημιουργούνται νέα και διαφορετικά προφίλ δεξιοτήτων, τα οποία, συχνά, δεν αντιστοιχούν με τα παραδοσιακά πρότυπα εκπαίδευσης, τα πιστοποιητικά και τις παραδοσιακές μορφές εξέτασης. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αναπτυχθεί και να προωθηθεί μία προηγούμενη κατανόηση του θέματος στον κόσμο της εργασίας. Οι τοπικές και τις περιφερειακές αρχές θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο προσφέροντας σε αυτά τα θέματα στήριξη στους εργοδότες και τους εκπροσώπους του επαγγελματικού βίου σε τοπικό και σε περιφερειακό επίπεδο·

Πρόσβαση στη γνώση. Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η «ανοικτή γνώση»;

37.	τονίζει ότι το δωρεάν και υψηλής αξίας εκπαιδευτικό υλικό αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της επιτυχημένης εκπαίδευσης. Στην ανακοίνωση της Επιτροπής τονίζεται η σημασία της ελεύθερης διάθεσης της γνώσης, με την έννοια της διάθεσης με μέσα που είναι προσβάσιμα σε όλους·

38.

τονίζει, όπως και η Επιτροπή, ότι δεν πρόκειται για ένα είδος καθαρής μάθησης εξ αποστάσεως στην πιο παραδοσιακή μορφή της. Αντιθέτως, πρόκειται για τη διάθεση παραδοσιακού υλικού διδασκαλίας και μάθησης μαζί με πιο συμβατικά εκπαιδευτικά μέσα, γεγονός που επιτρέπει τον συνδυασμό άμεσης διδασκαλίας και διαδικτυακής μάθησης. Σύμφωνα με τη δημόσια διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε, μια τέτοια εκπαίδευση χρησιμοποιείται έως τώρα υπέρμετρα αποσπασματικά και σποραδικά·

39.

θεωρεί απαραίτητο να διαθέτουν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί πρόσβαση στον απαραίτητο σύγχρονο εξοπλισμό. Επίσης, πιστεύει ότι η πρόσβαση σε ευρυζωνική σύνδεση αποτελεί προϋπόθεση για τη συμμετοχή όλων. Όπως αναφέρεται, μεταξύ άλλων, και σε εκθέσεις του ΟΟΣΑ, ο υπολογιστής καθαυτός είναι λιγότερο σημαντικός από την πρόσβαση στο διαδίκτυο (3). Η κατάσταση διαφέρει τόσο κατά τη σύγκριση μεταξύ κρατών μελών αλλά και στο εσωτερικό των κρατών μελών

40.

θεωρεί απαραίτητη τη στήριξη των περιφερειών με σημαντική καθυστέρηση στην ανάπτυξη, προκειμένου να έχουν όλοι οι μαθητές τις ίδιες δυνατότητες χρήσης της τεχνολογίας. Το κλειδί στο θέμα αυτό είναι η στρατηγική ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων. Σε μειονεκτούσες περιφέρειες και περιοχές, οι νέοι είναι αποκλεισμένοι από τις νέες δυνατότητες μάθησης και δημοκρατικής εκπαίδευσης, ενώ σε άλλα μέρη υφίστανται τέτοιες βάσεις ανάπτυξης (4)·

41.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι θα ήταν σκόπιμο να συνδεθούν όλα τα σχολεία και, ιδανικά, όλες οι αίθουσες διδασκαλίας με το ευρυζωνικό δίκτυο και να έχουν πρόσβαση σε ανοικτές δικτυακές πύλες ψηφιακής διδασκαλίας χάρη στη χρήση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων και του ταμείου επενδύσεων. Η ΕτΠ υπενθυμίζει την παλαιότερη παρατήρησή της, ότι η ευρεία εφαρμογή λύσεων ΤΠΕ σε παρόχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλει ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των φοιτητών αυτής της βαθμίδας σε αραιοκατοικημένες περιοχές, νήσους, ορεινές περιοχές και εξόχως απόκεντρες περιφέρειες (5)·

42.

υπογραμμίζει, ωστόσο, ότι δεν αρκεί να χρησιμοποιούνται οι πιο σύγχρονες τεχνολογίες, εάν δεν εφαρμόζονται παράλληλα και οι πιο σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι. Παραδοσιακά, εκπαίδευση σημαίνει ότι δημιουργείται περισσότερη γνώση μόνο εφόσον διατίθενται περισσότερες πληροφορίες. Με αυτόν τον τρόπο μετατίθεται η ευθύνη για τη γνώση στους ίδιους τους μαθητές. Ωστόσο, η εν λόγω πρακτική δεν είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματική. Για τον λόγο αυτόν, θα πρέπει να υπάρξει διαχωρισμός ανάμεσα στην πρόσβαση σε πληροφορίες και στη μετατροπή τους σε γνώσεις, η οποία πραγματοποιείται πάντοτε σε ατομικό επίπεδο·

43.

διαπιστώνει ότι η διαδικασία μετατροπής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ατομική κατάσταση, την προηγούμενη κατανόηση, το ενδιαφέρον και τα κίνητρα. Οι δυνατότητες για την ψηφιακή κτήση δεξιοτήτων και τις προσαρμοσμένες σε αυτές παιδαγωγικές δραστηριότητες πρέπει να εξεταστούν σε αυτό το πλαίσιο. Έτσι, θα μπορούσαν, με τη βοήθεια της νέας τεχνολογίας να προσφέρονται διάφορες μορφές μάθησης που είναι προσαρμοσμένες στον ατομικό τρόπο μάθησης του μαθητή. Όλα τα είδη διδασκαλίας και μάθησης μπορούν να υποστηριχθούν πολύ καλύτερα πλέον με τη βοήθεια ψηφιακών τεχνολογιών·

Νομικά ζητήματα που χρήζουν διευκρινίσεων

44.

επισημαίνει ότι το υπολογιστικό νέφος χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο σε διάφορους τομείς και ιδίως στην άμεση αποθήκευση δεδομένων. Με την εν λόγω υπηρεσία, οι πάροχοι προσφέρουν σε επιχειρήσεις και οργανώσεις ορισμένο χώρο αποθήκευσης, στον οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση μέσω διαδικτύου. Εδώ και περίπου μία δεκαετία υπάρχουν διάφορες μορφές διαδικτύου. Μία θεμελιώδης αρχή είναι ότι ο χρήστης δεν θα πρέπει να διαπιστώνει διαφορά μεταξύ της πρόσβασης σε δεδομένα που έχουν αποθηκευτεί σε τοπικό τερματικό και της πρόσβασης σε δεδομένα που βρίσκονται σε μία μονάδα σε απόσταση χιλιάδων χιλιομέτρων·

45.

ωστόσο, διατηρεί επιφυλάξεις σχετικά με την αποθήκευση προσωπικών δεδομένων και δεδομένων μαθητών από έναν ιδιώτη πάροχο, ο οποίος βρίσκεται συχνά σε κάποιο άλλο μέρος της γης. Ένα σχετικό ζήτημα είναι εάν η επιχείρηση είναι πρόθυμη να υπογράψει συμφωνίες χρήσης με πολυάριθμες τοπικές, περιφερειακές ή εθνικές αρχές σε διάφορες χώρες. Η Επιτροπή των Περιφερειών θα επικροτούσε, στο πλαίσιο αυτό, μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της Επιτροπής·

46.

διαπιστώνει ότι τίθεται έτσι ζήτημα ποιος θα κατέχει τα δικαιώματα στο υλικό που δημιουργούν οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί εντός ή εκτός της σχολικής δραστηριότητας. Όλο και περισσότεροι από αυτούς δημιουργούν δικό τους υλικό διδασκαλίας και μάθησης, παράλληλα με το υλικό που δημιουργείται από άλλους και μπορεί να τροποποιηθεί. Η ποσότητα του υλικού που δημιουργείται με ατομική πρωτοβουλία αυξάνεται για διαφορετικούς λόγους, μεταξύ άλλων λόγω των πιο προσιτών οικονομικά συσκευών παραγωγής, όπως είναι οι υπολογιστές, οι βιντεοκάμερες και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές·

47.

επισημαίνει ότι οι συσκευές είναι όλο και πιο εύχρηστες και ότι οι χρήστες είναι όλο και πιο εξοικειωμένοι με αυτές. Μέσω διαδικασιών αδειοδότησης, μπορούν όσοι έχουν αναπτύξει υλικό να επιλέξουν ποια δικαιώματα επιθυμούν να διατηρήσουν και ποια θα μπορούσαν να παραχωρήσουν. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να διευκρινιστούν δικαιώματα που σχετίζονται με ψηφιακό περιεχόμενο, π.χ. δικτυακοί τόποι, εκπαιδευτικό υλικό, μουσική, ταινίες, φωτογραφίες και ιστολόγια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πρόκειται για άδειες που προσαρμόζονται στη σχετική νομοθεσία πολλών χωρών. Κατά την άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών, η Επιτροπή θα πρέπει να συμβάλει ώστε να καθοριστούν, στο πλαίσιο αυτό, τεχνικές λύσεις και σταθερές γενικές συνθήκες·

48.	τονίζει ότι είναι σημαντικό ζήτημα, τουλάχιστον για τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές, η διάρκεια της υποχρέωσης διατήρησης της δημόσιας πρόσβασης σε ατομικά δελτία επιδόσεων και σε άλλα σχετικά έγγραφα·

49.	στο πλαίσιο αυτό, επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή σε ένα ακόμη ζήτημα, ήτοι το «Data Mining» («εξόρυξη δεδομένων»)· θα πρέπει δηλαδή να καθοριστεί ο τρόπος αντιμετώπισης των επιχειρήσεων που επεξεργάζονται δεδομένα σχετικά με τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς με σκοπό την πώλησή τους·

Συνεργασία στην εκπαίδευση, δίκτυα

50.

θεωρεί ότι μπορεί να υπάρξει συνεργασία μεταξύ διαφόρων ευρωπαϊκών περιοχών μόνο εάν — όπως σημειώθηκε ανωτέρω — δοθεί ιδιαίτερη σημασία στις μειονεκτούσες περιοχές· με τον τρόπο αυτόν, τα κράτη μέλη και οι περιοχές που παρουσιάζουν αναπτυξιακή καθυστέρηση σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη θα αναπτύξουν τις τοπικές δομές ΤΠΕ τους με υποστήριξη από διαρθρωτικά και επενδυτικά κεφάλαια και θα συμμετάσχουν σε κοινά προγράμματα με άλλα σχολεία στην Ευρώπη, ενώ θα μπορούν να προσφέρουν ανοικτό υλικό διδασκαλίας και μάθησης·

51.

επισημαίνει ότι για τους περισσότερους ανθρώπους η απόκτηση γνώσης ενισχύεται εάν αποκτήσουν τη δυνατότητα συνεργασίας και ανάπτυξης νέων ιδεών, καθώς και υποβολής ερωτημάτων και καλλιέργειας κριτικής σκέψης. Το εν λόγω είδος δεξιοτήτων θεωρείται όλο και πιο σημαντικό για την παρούσα και τη μελλοντική αγορά εργασίας και την κοινωνία. Κατά την άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών, με τα πρότυπα και τις δομές που αναπτύσσονται σήμερα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα βιντεοπαιχνίδια, καθώς και τη γενικώς αυξανόμενη αλληλεπίδραση στην ψηφιακή κοινωνία, θα πρέπει η μάθηση στην εποχή μας να ενσωματώνει τέτοιες πλατφόρμες·

52.

τονίζει ότι στην έρευνα του ΟΟΣΑ που αναφέρεται ανωτέρω (6) σημειώνονται και τα συχνότερα είδη δραστηριοτήτων ΤΠ. Στο πλαίσιο αυτό, διαπιστώνεται ότι το εκπαιδευτικό προσωπικό προετοιμάζει ασκήσεις για τους μαθητές και χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για την προπαρασκευή μαθημάτων και παρουσιάσεων. Αρκετά σπανιότερα καταγράφεται η ψηφιακή επικοινωνία μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων, ώστε να αξιολογηθούν η πρόοδος των μαθητών ή οι ψηφιακές πηγές μάθησης. Κατά την άποψη της Επιτροπής των Περιφερειών, το εν λόγω γεγονός υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να επεκταθούν και να αναπτυχθούν οι παιδαγωγικές δραστηριότητες με τη χρήση ΤΠΕ, με στόχο, μεταξύ άλλων, να αξιοποιηθεί η δυνατότητα της επικοινωνίας με άλλα σχολεία, με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές τους·

Κοινές προσπάθειες

53.

θεωρεί σημαντικό να δημιουργηθεί μία κοινή ευρωπαϊκή πλατφόρμα, ανοικτή σε διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη, προκειμένου να αναπτυχθούν εργαλεία μέτρησης και δείκτες που καθιστούν δυνατή τη μέτρηση της προόδου όσον αφορά τις τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας σε διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών εκπαίδευσης, σε σχολεία και άλλα πεδία διδασκαλίας·

Ειδικές συστάσεις της Επιτροπής των Περιφερειών

54.

υπογραμμίζει ότι η ανάγκη ανάπτυξης που επισημαίνεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής –όσον αφορά την ανάγκη προώθησης υψηλής αξίας και καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης μέσω των νέων τεχνολογιών και του ψηφιακού περιεχομένου– επηρεάζει σημαντικά τις τοπικές και περιφερειακές αρχές με διάφορους τρόπους: με την ιδιότητα της αρχής, του παρόχου υπηρεσιών και, σε πολλές περιπτώσεις, με την ιδιότητα του παρόχου εκπαίδευσης και του λήπτη τέτοιων υπηρεσιών, καθότι οι εν λόγω αρχές έχουν συμφέρον και ανάγκη για υπαλλήλους με καλή εκπαίδευση και για πολίτες με τα κατάλληλα εφόδια. Ωστόσο, στη γνωμοδότηση υπάρχει ελάχιστη αναφορά στις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές·

55.

ζητεί μεγαλύτερη συμμετοχή και αναγνώριση των τοπικών και περιφερειακών αρχών στις μελλοντικές σχετικές εργασίες· οι εν λόγω αρχές αποτελούν φόρουμ συζήτησης και μέτρων με στόχο την εξασφάλιση των νέων τεχνικών προϋποθέσεων μάθησης μέσω ψηφιακών τεχνολογιών, για την ανάπτυξη καινοτόμων σχετικών παιδαγωγικών μεθόδων, για την πρόσβαση σε ανοικτό υλικό διδασκαλίας και μάθησης και για την υποστήριξη κατά την ανάπτυξη δικτύων και επαφών για αυτό το είδος μάθησης.

Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2014.

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) Οι Ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι (ΑΕΠ), όπως ορίστηκαν από την UNESCO το 2002, είναι «υλικά διδασκαλίας, εκμάθησης ή έρευνας που είναι ελεύθερης χρήσης ή διατίθενται με άδεια διανοητικής ιδιοκτησίας που επιτρέπει την ελεύθερη χρήση, προσαρμογή και διανομή τους». Η Ανοικτή Εκπαίδευση (OE) είναι μια ευρύτερη έννοια που αναφέρεται σε πρακτικές και οργανισμούς που στοχεύουν στην άρση των εμποδίων για την πρόσβαση στην εκπαίδευση. Οι ΑΕΠ αποτελούν μέρος της ΑΕ, η οποία έλαβε ισχυρή ώθηση μέσω της χρήσης των ΤΠΕ.

(2) COM (2012) 669

(3) ΟΟΣΑ (2012) «Connected minds. Technolology and Today’s learners» (Παρίσι).

(4) CdR 3597/2013· CdR 2414/2012

(5) CdR 2392/2012

(6) ΟΟΣΑ (2012) Connected minds. Technology and Today’s learners. (Παρίσι).

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/26

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Οι ανισότητες στον τομέα της υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση»

2014/C 126/07

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Εισαγωγή

χαιρετίζει την έκθεση (1), η οποία αποτελεί μια έκθεση προόδου σχετικά με την εφαρμογή της ανακοίνωσης του 2009 (2) και περιλαμβάνει ένα χρονοδιάγραμμα των δράσεων για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας· αναγνωρίζει τον διεξοδικό και μαζί προσωρινό χαρακτήρα της έκθεσης, θεωρεί, ωστόσο, ότι θα ήταν χρήσιμο να είχε προβληθεί ο βαθμός επιτυχίας συγκεκριμένων δράσεων και να είχαν ιεραρχηθεί εκείνες που θα πρέπει να συνεχιστούν και να ολοκληρωθούν·

πιστεύει ότι η υγεία και η ευημερία τόσο των ατόμων όσο και του πληθυσμού είναι ο μεγαλύτερος πόρος τους· ανεξαρτήτως του άρθρου 35 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, θεωρεί ότι η έκταση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας τόσο μεταξύ κρατών μελών όσο και στο εσωτερικό τους αποτελεί μια πρόκληση έναντι της δέσμευσης της ΕΕ υπέρ της αλληλεγγύης, της κοινωνικής, οικονομικής και εδαφικής συνοχής, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των ευκαιριών·

αναγνωρίζει ότι μεταξύ των στοιχείων που είναι καθοριστικά για την κατάσταση της υγείας, περιλαμβάνεται ένα πολύ ευρύ φάσμα προσωπικών, κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων η αλληλεπίδραση των οποίων είναι καθοριστικής σημασίας για την ατομική υγεία και για την υγεία του πληθυσμού –οι ανισότητες στην υγεία οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε κοινωνικοοικονομικά μειονεκτήματα, ενώ, συν τοις άλλοις, η υγεία και η ευημερία επηρεάζονται άμεσα από αποφάσεις πολιτικής που λαμβάνονται από αρχές όλων των επιπέδων, από ατομικές επιλογές που κάνουν οι άνθρωποι σχετικά με τον τρόπο ζωής τους και σχετικά με τον τρόπο συμμετοχής τους στις κοινότητές τους, από βιολογικούς παράγοντες και από γεωγραφικές συνθήκες·

τονίζει ότι –δεδομένης της ποικιλομορφίας των καθοριστικών παραγόντων– οι ανισότητες στον τομέα της υγείας δεν είναι δυνατόν να μειωθούν αποκλειστικά από τους φορείς του τομέα υγείας και ότι απαιτείται συνεπώς δράση από όλους τους φορείς έργο των οποίων είναι η προαγωγή της υγείας και της ευημερίας μέσω ολοκληρωμένων και συντονισμένων σχεδίων γενικής διακυβέρνησης, της προσέγγισης «Υγεία σε όλες τις πολιτικές» (HiAP), και μέσω της ευρύτερης συμμετοχής της κοινωνίας· υπογραμμίζει ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την προώθηση και εφαρμογή όσων προαναφέρθηκαν είναι η πολιτική και η οργανωτική ηγεσία να δεσμευτούν ότι θα αντιμετωπίσουν τις ανισότητες στον τομέα της υγείας με στρατηγικό τρόπο·

μολονότι αναγνωρίζει την ποικιλομορφία των συστημάτων υγείας σε όλη την ΕΕ, υπογραμμίζει ότι οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην παροχή υπηρεσιών δημόσιας υγείας, στην προαγωγή της υγείας και στην πρόληψη των ασθενειών· εξάλλου, οι πολιτικές για την απασχόληση, τη στέγαση, τις μεταφορές, τον προγραμματισμό, το περιβάλλον και τη δημόσια ασφάλεια είναι μερικές άλλες λειτουργίες των περιφερειακών και των τοπικών αρχών με τις οποίες καθίσταται σαφές ότι οι εν λόγω αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες για την προώθηση της δημόσιας υγείας και τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας· πιστεύει ότι είναι συχνά στο περιφερειακό και στο τοπικό επίπεδο που μπορούν εύκολα να αναπτυχθούν, να εφαρμοστούν –κατά τρόπο αποτελεσματικότερο και καλύτερα στοχοθετημένο– και να φέρουν αποτελέσματα διατομεακές προσεγγίσεις καθοριστικής σημασίας για τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας·

ανησυχεί ότι η τρέχουσα οικονομική συγκυρία αποτελεί σημαντική απειλή, καθώς οι περικοπές του προϋπολογισμού για την υγεία προστίθενται στις καλά τεκμηριωμένες δημογραφικές προκλήσεις της γήρανσης, με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας να συνιστούν ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση –η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας πρέπει να γίνει αντιληπτή ως βασικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή, καθώς πολλές αρχές στα κράτη μέλη βρίσκονται σήμερα ενώπιον μιας μεταρρύθμισης των συστημάτων υγείας τους, προκειμένου να μπορέσουν να αποβούν πιο αποτελεσματικές και βιώσιμες·

επισημαίνει, όπως απλώς αναφέρει η έκθεση, ότι «ορισμένες ανισότητες στον τομέα της υγείας συνδέονται με το γεγονός ότι η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών υγείας που παρέχονται σε όλη την ΕΕ παρουσιάζουν διαφορές» (3)· θεωρεί ότι η ταυτόχρονη δημοσίευση της έκθεσης Marmot «Έκθεση για τις ανισότητες στον τομέα της υγείας στην ΕΕ» (4) ίσως να ενίσχυσε την εν λόγω δήλωση και, ενδεχομένως, να συνέβαλε στην καλύτερη εστίαση των συμπερασμάτων της έκθεσης·

Οι ανισότητες στην υγεία: ορισμένα γεγονότα και αριθμοί

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι η έκθεση επιβεβαιώνει ότι εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές και απαράδεκτα μεγάλες ανισότητες στον τομέα της υγείας, τόσο μεταξύ των κρατών μελών όσο και στο εσωτερικό τους –τα τελευταία χρόνια, ο βαθμός των ανισοτήτων έχει περιοριστεί ως προς μικρό αριθμό δεικτών, παρέμεινε ο ίδιος στην περίπτωση άλλων και επιδεινώθηκε ως προς ελάχιστους άλλους· επισημαίνει ιδιαίτερα τις εξαιρετικά μεγάλες αποκλίσεις, έως και σχεδόν 19 έτη, που παρατηρούνται όσον αφορά τα υγιή έτη ζωής μεταξύ των κρατών μελών, με αποτέλεσμα, ενώ το προσδόκιμο ζωής φαίνεται να αυξάνεται, οι άνθρωποι να ζουν περισσότερα χρόνια με χρόνιες ασθένειες·

εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι τα ποσοστά θνησιμότητας έχουν περιοριστεί και το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί –ωστόσο, οι βελτιώσεις αυτές κινδυνεύουν να υπονομευθούν εξαιτίας της αύξησης αντίθετων τάσεων που σχετίζονται με την παχυσαρκία, τον διαβήτη και τη σωματική αδράνεια· η προβλεπόμενη αύξηση της εμφάνισης χρόνιων ασθενειών προαναγγέλλει ένα ανθυγιεινό και πολυδάπανο μέλλον, εκτός και εάν το φαινόμενο αντιμετωπιστεί·

10.

τονίζει ότι –καθώς τα εμπόδια που τίθενται στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας (όπως το κόστος, η απόσταση και ο χρόνος αναμονής) είναι πολύ υψηλά σε ορισμένα κράτη μέλη, επιπλέον δε το είδος και η ποιότητα της ιατρικής περίθαλψης που παρέχονται είναι συνήθως συνάρτηση των διαθέσιμων υπηρεσιών στον τόπο διαβίωσης του ενδιαφερόμενου– εάν παρασχεθούν κίνητρα στους ιατρούς και διευκολυνθεί εγκατάσταση υπηρεσιών σε μειονεκτικές και απομονωμένες περιοχές αυτό θα απέφερε οφέλη για την κοινωνία·

11.

δεδομένου ότι υφίσταται κοινωνική διαβάθμιση όσον αφορά το καθεστώς υγείας, θεωρεί ότι βασική προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας είναι να εφαρμοστεί η έννοια της εξίσωσης προς τα πάνω των ανισοτήτων και όχι η στατιστική εξάλειψή τους, ούτως ώστε η κατάσταση της υγείας όλων των τμημάτων του πληθυσμού να βελτιωθεί, προσεγγίζοντας το επίπεδο των πλέον υγιών μελών της κοινωνίας·

Πρόοδος στην εφαρμογή της δράσης «Αλληλεγγύη στον τομέα της υγείας»

12.

χαιρετίζει την κοινή δράση για τις ανισότητες στον τομέα της υγείας για την περίοδο 2011-2014, στην οποία συμμετέχουν 15 κράτη μέλη· υποστηρίζει την επέκταση της πρωτοβουλίας με ενίσχυση της σχετικής δέσμευσης και βελτίωση της εστίασής της, δεδομένου ότι είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί ότι θα εξακολουθήσει να θεωρείται προτεραιότητα και δεν θα πάψουν να αξιοποιούνται οι επιτυχίες της· ενθαρρύνει επίσης την αναζήτηση πιο ευέλικτων συγχρηματοδοτικών μηχανισμών για την συμμετοχή στην εν λόγω κοινή δράση·

13.

παροτρύνει να υιοθετηθούν και να τεθούν σε εφαρμογή, στα κατάλληλα επίπεδα διακυβέρνησης, οριζόντιες διατομεακές στρατηγικές συνοδευόμενες από τους απαιτούμενους πόρους, δεδομένου ότι για να μειωθούν οι ανισότητες στον τομέα της υγείας θα απαιτηθεί,, αναγκαστικά, η ανάληψη δεσμεύσεων από πολλά υπουργεία και επίπεδα διακυβέρνησης, τα οποία συχνά συναγωνίζονται το ένα το άλλο για την εξασφάλιση πόρων, η δε θεώρησή τους είναι συχνά πολύ στενή· η υιοθέτηση στρατηγικών σε εθνικό επίπεδο μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη περιφερειακών και τοπικών στρατηγικών και το αντίστροφο·

Βελτίωση της βάσης δεδομένων και γνώσεων

14.

υποστηρίζει τα τρέχοντα προγράμματα διάδοσης των γνώσεων που αποκομίστηκαν από επιτυχημένα έργα, με σκοπό τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ έρευνας, πολιτικής και πρακτικών και την ενθάρρυνση της υιοθέτησης παρόμοιων έργων· ωστόσο, δεδομένου του τεράστιου όγκου των πληροφοριών που πρέπει να επεξεργαστούν οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής και οι επαγγελματίες του τομέα, τάσσεται υπέρ της παρουσίασης των εν λόγω γνώσεων με προσιτό και συνοπτικό τρόπο· πιο συγκεκριμένα, προτείνει να αυξηθούν τα σύντομα μηνύματα και να συνοδεύονται με στοιχεία από επιτυχή παραδείγματα· επιπλέον, συνιστά την ανάπτυξη και προώθηση μιας μόνον κεντρικής πύλης για την πρόσβαση στις σχετικές πληροφορίες·

15.

επιδοκιμάζει τις σημαντικές δεσμεύσεις συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διεθνών οργανισμών και δημοσίων φορέων, και συνιστά να επιδιωχθεί το υψηλότερο επίπεδο εταιρικής σχέσης με την ΠΟΥ Ευρώπης για τον συντονισμό των πολιτικών, την από κοινού χρήση των πόρων και την προώθηση πρωτοβουλιών, όπως το πρόγραμμα Υγιείς Πόλεις , το δίκτυο Περιφέρειες για την υγεία του ΠΟΥ και το διεθνές δίκτυο Πόλεις και Κοινότητες φιλικές προς τους ηλικιωμένους· υποστηρίζει, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας μέσω των προγραμμάτων εργασίας των αρμόδιων οργανισμών της ΕΕ·

16.

καλεί όλες τις αρχές –καθώς χωρίς τα απαιτούμενα δεδομένα είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετρηθεί η πρόοδος– να συνεχίσουν να εργάζονται με στόχο την καθιέρωση τυποποιημένων Ευρωπαϊκών Βασικών Δεικτών Υγείας (ECHI), οι οποίοι θα πρέπει να αναπτυχθούν σε στενή συνεννόηση με τους εκπροσώπους των περιφερειακών και των τοπικών αρχών· αυτό προβλέπεται ότι θα διευκολύνει, στα μέτρα του δυνατού, τις προσπάθειες που καταβάλλει το υποεθνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας· υπογραμμίζει ότι είναι αναγκαίο να αποφευχθεί το ενδεχόμενο πολλαπλασιασμού του διοικητικού φόρτου που συνδέεται με τη συλλογή δεδομένων, εξαιτίας των διαφόρων υποχρεώσεων αναφοράς που έχουν αναλάβει εθνικοί και διεθνείς φορείς·

17.

επικροτεί το ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ για τις ανισότητες στον τομέα της υγείας και προτείνει στα προς διερεύνηση θέματα να συμπεριληφθούν η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων για τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, οι παράγοντες στους οποίους οφείλονται οι διαφορές στα έτη υγιούς ζωής, μια διεξοδικότερη ανάλυση των διαχρονικών μελετών για την καλύτερη κατανόηση του τί επηρεάζει τις ανισότητες στον τομέα της υγείας, οι δείκτες ψυχικής υγείας, καθώς και το ερώτημα γιατί περιφέρειες με σχετικά χαμηλό ΑΕγχΠ παρουσιάζουν καλούς δείκτες υγείας και αντιστρόφως·

Στράτευση της κοινωνίας σε όλη της την έκταση

18.

επαναλαμβάνει ότι η επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» είναι θεμελιώδους σημασίας για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, και υπογραμμίζει τη σχέση μεταξύ υγιών πληθυσμών και παραγωγικών, βιώσιμων οικονομιών· επίσης υπογραμμίζει ότι οι στόχοι υψηλού επιπέδου πρέπει να μετατραπούν σε απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα στο περιφερειακό και στο τοπικό επίπεδο·

19.

τονίζει ότι η εξασφάλιση μιας θέσης απασχόλησης και υγιεινών χώρων εργασίας είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία του πληθυσμού· υπογραμμίζει ότι για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, θα πρέπει η μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας και της ανεργίας των νέων να αποτελούν επιτακτικές προτεραιότητες· ανησυχεί τόσο για τις τρέχουσες όσο και για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που έχει για την υγεία των ανέργων, τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική, το συναίσθημα ότι αποκλείονται από οποιαδήποτε συμβολή στην κοινωνία·

20.

τονίζει ότι είναι απαραίτητο να υπάρχουν ισχυρά δίκτυα κοινωνικής υποστήριξης, δεδομένου ότι η υποστήριξη που παρέχουν η οικογένεια, οι φίλοι και η αντίστοιχη τοπική κοινότητα συνδέεται με καλύτερη υγεία, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής, αυτό δε ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των ηλικιωμένων που αντιμετωπίζουν προβλήματα απομόνωσης, κινητικότητας και επικοινωνίας·

21.

θεωρεί επιτακτικά αναγκαία –καθώς οι προϋπολογισμοί για τη διαφήμιση καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών παραγκωνίζουν τα μηνύματα για την υγεία και καθώς για τη βελτίωση της υγείας είναι απαραίτητη η συνεισφορά της ευρύτερης κοινωνίας– την ευαισθητοποίηση του ιδιωτικού τομέα, ώστε να συμμετάσχει στις σχετικές δράσεις, είτε μέσω πρωτοβουλιών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης είτε μέσω νομοθετικών ή φορολογικών μέτρων, ούτως ώστε να επιτευχθούν πιο υγιή αποτελέσματα στο επίπεδο της κοινωνίας, π.χ. μείωση των νωπών αποβλήτων τροφίμων, σαφέστερη επισήμανση, κατάλληλη τιμολόγηση της ενέργειας κλπ.·

22.

υποστηρίζει την ανάλυση του τρόπου με τον οποίον μπορεί να γίνει χρήση της φορολογίας για να αποθαρρυνθεί η κατανάλωση καπνού, η κατάχρηση οινοπνευματωδών και η υπερβολική κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών, ούτως ώστε να αντικατοπτρίζεται καλύτερα το κόστος τους στη δημόσια υγεία και σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες· υποστηρίζει, επίσης, τη λήψη αντίστοιχων μέτρων παροχής κινήτρων, με σκοπό την παραγωγή πιο υγιεινών ειδών διατροφής και την προαγωγή πιο υγιεινών τρόπων ζωής, για να ενθαρρύνεται η αλλαγή συμπεριφοράς·

23.

εκτιμά ότι οι σχετικές πολιτικές διακυβέρνησης θα πρέπει να προσανατολιστούν προς τη θωράκιση της υγείας μέσω αξιολογήσεων των επιπτώσεων στην υγεία, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το τελικό αποτέλεσμα της δημόσιας πολιτικής είναι η βελτίωση της υγείας και της ευημερίας του πληθυσμού και, ταυτόχρονα, η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας·

Κάλυψη των αναγκών των ευάλωτων ομάδων

24.

πιστεύει ότι έχει ζωτική σημασία να εξασφαλιστεί στα παιδιά το καλύτερο δυνατό ξεκίνημα, καθώς η πιο κατάλληλη στιγμή για παρέμβαση με σκοπό τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας είναι πριν από τη γέννηση και κατά την πρώιμη παιδική ηλικία· συνιστά να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, στα προγράμματα για τη μείωση των ανισοτήτων, στην υγεία των παιδιών και υπογραμμίζει τη σημασία της παιδικής μέριμνας υψηλής ποιότητας· τα μέτρα αυτού του είδους αποδίδουν περισσότερο από ό, τι οι παρεμβάσεις σε μεταγενέστερη φάση·

25.

εφιστά την προσοχή στον θετικό αντίκτυπο των τεκμηριωμένων και οικονομικά αποδοτικών προγραμμάτων θετικής γονικής συμπεριφοράς (5), με τα οποία προτείνονται στους γονείς πρακτικές στρατηγικές για να μπορούν να υιοθετήσουν την κατάλληλη συμπεριφορά καθώς και να διαχειριστούν τη συμπεριφορά των παιδιών τους, και προτείνει να αποβούν τα προγράμματα αυτά ευρύτερα διαθέσιμα, ιδιαίτερα στα παιδιά που κινδυνεύουν περισσότερο και στους γονείς τους·

26.

θεωρεί ότι η παιδική παχυσαρκία αποτελεί πλέον μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις, καθώς οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες είναι πια αισθητές σε αρκετά νεαρή ηλικία, το βάρος της παιδικής ηλικίας αφήνει έντονα ίχνη μέχρι την ενηλικίωσή τους, επηρεάζει δε την ανάπτυξή τους και επιδεινώνει την πορεία των χρόνιων ασθενειών, επιφέροντας καίριο πλήγμα τόσο στην ιατρική οικονομία όσο και στην προσωπική υγεία· αναμένει ότι το προτεινόμενο σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αντιμετωπίσει το ζήτημα αυτό·

27.

θεωρεί ότι –καθώς η ΠΟΥ αποδίδει σχεδόν το 60 % των ασθενειών στην Ευρώπη σε επτά βασικούς παράγοντες κινδύνου (6)– η αντιμετώπιση αυτών των παραγόντων κινδύνου και η αύξηση των προσδοκιών υγείας, ιδίως μέσω της εκπαίδευσης, μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, προτείνει δε να βελτιωθεί η στόχευση των ομάδων μέσω των ΤΠΕ και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και μέσω ρόλων-προτύπων, ούτως ώστε οι πληροφορίες σχετικά με την υγεία και τον υγιεινό τρόπο ζωής να παρουσιάζονται με προσιτή, αξιόπιστη μορφή, δεδομένου ότι για ορισμένους οι μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία ενδέχεται να μην αποτελούν άμεση προτεραιότητα·

28.

καλεί την Επιτροπή να προωθήσει, αφενός, την ανταλλαγή εμπειριών όσον αφορά την εκπαίδευση σε θέματα υγείας και την προαγωγή του υγιεινού τρόπου ζωής και, αφετέρου, την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την θεραπεία βλαβερών συνηθειών, όπως η κατάχρηση οινοπνεύματος, το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η παχυσαρκία και τα ναρκωτικά· επιπλέον, καλεί τις αρχές των κρατών μελών να προαγάγουν τη σωματική άσκηση, τους υγιεινούς τρόπους ζωής και βασικά προγράμματα δεξιοτήτων που αφορούν την καθημερινή ζωή (γνώσεις σχετικά με την υγεία, βασικές επιστημονικές γνώσεις, ικανότητα ελέγχου των πληροφοριών, λογιστικές γνώσεις για την κατάρτιση προϋπολογισμού κλπ.), δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους νέους και στις ευάλωτες ομάδες·

29.

δίνει έμφαση –καθώς ένας συνδυασμός παραγόντων μπορεί να επηρεάσει τους ηλικιωμένους, αλλά και εκείνους με χαμηλό εισόδημα, χρόνιες παθήσεις, προβλήματα απομόνωσης και κινητικότητας, και καθώς, εξάλλου, οι άνθρωποι ζουν πλέον περισσότερο– στη σημασία της επίτευξης των στόχων της ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας για την ενεργό και υγιή γήρανση και υποστηρίζει την ευρεία εφαρμογή των σχεδίων δράσης της· εξάλλου επιθυμεί να προωθήσει τη Διακήρυξη του Δουβλίνου σχετικά με τις φιλικές προς τους ηλικιωμένους πόλεις και κοινότητες της Ευρώπης του 2013 (7)·

30.

τονίζει ότι τα προγράμματα για τη δημόσια υγεία που μειώνουν τις ανισότητες στην υγεία μπορούν να είναι οικονομικά αποτελεσματικά –όπως ο έλεγχος, η ανίχνευση και η θεραπεία για ομάδες κινδύνου με κληρονομικές παθήσεις που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ορισμένων ασθενειών· συνεπώς θα μπορούσε να δοθεί προτεραιότητα σε αυτού του είδους τα προγράμματα (π.χ. βελτίωση της πρόσβασης σε προσυμπτωματικό έλεγχο για καρκίνο του τραχήλου της μήτρας για τις γυναίκες με χαμηλό εισόδημα) για λόγους αποτελεσματικότητας·

31.

υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας με τη συμβολή των αρχών και των υπηρεσιών του τοπικού επιπέδου καθώς και των οργανώσεων με ενεργό δραστηριότητα στην ανάπτυξη τοπικών κοινοτήτων, που είναι καλύτερα σε θέση να αντιλαμβάνονται τις ανάγκες των κατά τόπους ευάλωτων ομάδων και να συμμετέχουν με τον πλέον επωφελή τρόπο στα προγράμματα·

Ανάπτυξη της συμβολής των πολιτικών της ΕΕ

32.

θεωρεί ότι ενώ οι αρχές στα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη της οργάνωσης και της παροχής των υπηρεσιών υγείας, η έκθεση και οι δράσεις της Επιτροπής για την υποστήριξη και τον συντονισμό των προσπαθειών των κρατών μελών μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι σύμφωνες με την εφαρμογή των αρχών της επικουρικότητας και της αναλογικότητας· είναι της γνώμης ότι οι διάφορες πολιτικές και προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ –όπως αυτά που αφορούν τα κοινωνικά θέματα, την έρευνα και την καινοτομία, την εκπαίδευση, την ενέργεια, την αγροτική ανάπτυξη και την περιφερειακή πολιτική– έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την υγεία και τους καθοριστικούς γι' αυτήν παράγοντες, και να συμβάλουν στη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας·

33.

επικροτεί τη δέσμη θεματικών στόχων που επέλεξε η Επιτροπή η οποία επιτρέπει να επικεντρωθούν οι δαπάνες και να ενταχθεί ο στόχος της μείωσης των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας μεταξύ των επενδυτικών προτεραιοτήτων του ΕΤΠΑ· πιστεύει ότι η ενσωμάτωση πτυχών που σχετίζονται με την υγεία σε διαφορετικά προγράμματα της ΕΕ και στις πηγές χρηματοδότησης αποτελεί ένα ακόμη κίνητρο για την χάραξη υψηλού επιπέδου διατομεακών στρατηγικών· συμφωνεί με τους σχετικούς εκ των προτέρων όρους που έχουν τεθεί βάσει του κανονισμού περί κοινών διατάξεων και θεωρεί ότι, για να επιτευχθεί ο επιθυμητός αντίκτυπος, οποιοδήποτε στρατηγικό πλαίσιο πολιτικής προκύψει θα πρέπει να εφαρμοστεί στο κατάλληλο επιχειρησιακό επίπεδο·

34.

εκφράζει την ανησυχία της για την αναφερόμενη έλλειψη ικανότητας των συστημάτων υγείας να προσελκύσουν επενδύσεις με σκοπό την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας (8)· τονίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην ανάπτυξη ικανότητας για την επιτυχή προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων της ΕΕ· υποστηρίζει, για να διευκολυνθεί αυτό, την ευρύτερη προώθηση πόρων –βλ. το εργαστήριο «Αξιοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ» της δράσης ισότητας (Equity Action)– και επαναλαμβάνει ότι είναι απαραίτητο να προβλεφθούν κατάλληλα προβαλλόμενα σημεία επαφής στα κράτη μέλη·

35.

υπογραμμίζει ότι έχει καίρια σημασία να διευκολυνθεί η συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών συστημάτων υγείας και αρχών σε όλα τα στάδια του κύκλου προγραμματισμού των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι αναγκαίες βελτιώσεις στον τομέα της υγείας ιεραρχούνται ορθά, ιδίως κατά την χρήση στοιχείων των επιχειρησιακών προγραμμάτων που εισάγουν διακρίσεις, καθώς στο σύνολο των περιφερειών εντοπίζονται συχνά θύλακες φτώχειας·

36.

εκφράζει την απογοήτευσή της, διότι η μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας δεν αποτελεί ειδικό στόχο του προγράμματος «Υγεία για την ανάπτυξη»· ενθαρρύνει, γενικότερα, την εξασφάλιση ισορροπίας μεταξύ επενδύσεων σε υποδομές και προληπτικών μέτρων υγείας, καθώς και την εξασφάλιση ισορροπίας, όσον αφορά τις επενδύσεις σε υποδομές, μεταξύ μιας ανάπτυξης νοσοκομείων σε μεγάλη κλίμακα (όπου αυτό ισχύει) και της ανάπτυξης πιο προσιτών, ολοκληρωμένων υπηρεσιών φροντίδας σε επίπεδο κοινότητας· υπογραμμίζει, επίσης, την ανάγκη να διεξαχθεί μία εκτίμηση των δαπανών της ΕΕ, με έμφαση στον αντίκτυπο, τη βιωσιμότητα και την απόδοση κάθε επένδυσης·

37.

ενθαρρύνει την αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Ομίλου Εδαφικής Συνεργασίας (ΕΟΕΣ) από τις αρχές και τους φορείς για την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων και τη διευκόλυνση των διασυνοριακών έργων, με στόχο τη μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, για παράδειγμα όσον αφορά τις υποδομές και την πρόσβαση σε ιατρικό εξοπλισμό αιχμής·

Συμπεράσματα

38.

επιδοκιμάζει –δεδομένης της αύξησης των δημογραφικών και των δημοσιονομικών πιέσεων– τις ευρύτερες ενωσιακές πρωτοβουλίες παροχής συνδρομής στις αρχές των κρατών μελών για την ανάπτυξη βιώσιμων και αποτελεσματικών συστημάτων υγείας, ιδιαίτερα μέσω επενδύσεων στην προληπτική ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, προκειμένου να μειωθεί το μελλοντικό μακροπρόθεσμο κόστος και να αναδιαρθρωθούν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, ώστε να μπορούν να εξασφαλίζουν ισότιμη πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη·

39.

χαιρετίζει την πρόοδο που σημειώνεται στο πλαίσιο των δράσεων της Επιτροπής για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας, και τονίζει ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης –για παράδειγμα, η διαδικασία του ευρωπαϊκού εξαμήνου παρέχει ευκαιρίες να προβληθούν ζητήματα που έχουν σχέση με ανισότητες στον τομέα της υγείας στα κράτη μέλη· επίσης, οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές για τη μείωση των ανισοτήτων στο υποεθνικό επίπεδο με τη βοήθεια τεκμηριωμένων και οικονομικά αποδοτικών δράσεων, με πόρους που εστιάζονται στις πλέον ευάλωτες ομάδες·

40.

προσδοκεί –δεδομένων των αρμοδιοτήτων των τοπικών και περιφερειακών αρχών– να συμμετάσχει στις σχετικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προτίθεται να καταστήσει τους πόρους της διαθέσιμους για το σκοπό αυτό· θα επιθυμούσε την υποβολή, εντός των επόμενων τριών ετών, νέας έκθεσης προόδου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να υπάρξει ενημέρωση ως προς την πρόοδο στον συγκεκριμένο τομέα.

Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/report_healthinequalities_swd_2013_328_en.pdf «Report on Health Inequalities in the European Union» [«Έκθεση για τις ανισότητες στον τομέα της υγείας στην ΕΕ»], SWD(2013)328.

(2) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2009:0567:FIN:EL:PDF «Αλληλεγγύη στον τομέα της υγείας: Μείωση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας», COM(2009)567.

(3) http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/report_healthinequalities_swd_2013_328_en.pdf SWD (2013) 328, σ. 20.

(4) M. Marmot κ.ά, Report on Health Inequalities in the EU [Έκθεση για τις ανισότητες στον τομέα της υγείας στην ΕΕ]– Ευρωπαϊκή Επιτροπή (υπό έκδοση).

(5) Βλ., π.χ., http://www.triplep.net/glo-en/home.

(6) Αρτηριακή πίεση, κατανάλωση καπνού, κατάχρηση οινοπνεύματος, παχυσαρκία, περιορισμένη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και έλλειψη σωματικής άσκησης. Πηγή: WHO, Global Health Risks — Mortality and burden of disease attributable to selected major health risks (2009).

(7) http://www.ahaconference2013.ie/dublin_declaration/dublin_declaration_text

(8) http://ec.europa.eu/health/social_determinants/docs/report_healthinequalities_swd_2013_328_en.pdf SWD(2013) 328, σ. 16.

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/31

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Η κοινωνική διάσταση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης»

2014/C 126/08

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

1.	χαιρετίζει την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της οικονομικής και νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ), η οποία εγγράφεται στα πλαίσια του χάρτη πορείας για την ολοκλήρωση της ΟΝΕ που υιοθέτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 13ης και 14ης Δεκεμβρίου 2012·

2.	εκτιμά ότι η ανακοίνωση αυτή αποτελεί ένα πρώτο εποικοδομητικό βήμα που θα οδηγήσει, χάρη στην εφαρμογή των προτάσεών της, στη δημιουργία των βάσεων ενός πραγματικού κοινωνικού πυλώνα της ΟΝΕ·

επισημαίνει εν προκειμένω, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 19ης και 20ής Δεκεμβρίου, ενέκρινε ρητά την προσφυγή σε καθοριστικής σημασίας δείκτες για κοινωνικά θέματα και θέματα απασχόλησης κατά το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2014 αλλά εκφράζει τη λύπη της που η χρήση τους περιορίζεται στην ανάλυση των εξελίξεων στον κοινωνικό τομέα. Επαναλαμβάνει, συνεπώς, την έκκλησή της για την ενσωμάτωση της κοινωνικής διάστασης της ΟΝΕ στη διαχείριση, στον συντονισμό και στην εποπτεία των οικονομικών πολιτικών·

επικροτεί κάθε πρόταση της Επιτροπής με στόχο την επαναφορά ισορροπίας στη ζώνη του ευρώ —η οποία μέχρι τούδε επικεντρωνόταν στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης και στη «δέσμη έξι μέτρων»— και τη στήριξη της ιδέας να προστεθεί στους υφιστάμενους πυλώνες της ΟΝΕ (οικονομικός, δημοσιονομικός, τραπεζικός και πολιτικός) ένας κοινωνικός πυλώνας·

επιβεβαιώνει ότι ο μελλοντικός αυτός κοινωνικός πυλώνας της ΟΝΕ πρέπει κατ’ ανάγκη να έχει εγκάρσιο χαρακτήρα, προκειμένου να συνεκτιμώνται καλύτερα η κοινωνική διάσταση και οι κοινωνικές συνέπειες της οικονομικής διακυβέρνησης της ΟΝΕ. Πρόκειται για ζήτημα καίριας σημασίας, αφενός, για την εύρυθμη λειτουργία και τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της ΟΝΕ, αφετέρου για τη νομιμότητα της διαδικασίας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης·

υπενθυμίζει ότι η εύρυθμη λειτουργία μιας ζώνης με ενιαίο νόμισμα προϋποθέτει έναν βαθμό συμμετρίας ανάμεσα στις οικονομίες των μελών της, προκειμένου να περιορίζονται κατά το δυνατόν οι επανειλημμένοι ασύμμετροι κλονισμοί και οι συνέπειές τους· εκτιμά ότι οι κίνδυνοι κοινωνικού ανταγωνισμού μεταξύ κρατών μελών στην περίπτωση τέτοιων κλονισμών είναι πλέον αποδεδειγμένοι και ότι είναι πλέον σαφής η εμφάνιση, από την περίοδο 2007- 2008, ενός φαινομένου πόλωσης μεταξύ κέντρου και περιφέρειας, ειδικότερα ως προς την απασχόληση·

διαβεβαιώνει ότι στόχοι της εμβάθυνσης στην κοινωνική διάσταση είναι να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης κοινωνικού ανταγωνισμού, τον οποίο μπορεί να προκαλέσει η εγκατάλειψη των μηχανισμών οικονομικής προσαρμογής, -όπως οι συναλλαγματικές ισοτιμίες ή το ευρωπαϊκό πλαίσιο των φορολογικών πολιτικών-, και να αντισταθμίζονται οι δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης και των πολιτικών λιτότητας·

είναι πεπεισμένη ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να καλυφθεί το έλλειμμα δημοκρατικής νομιμότητας της ΟΝΕ είναι να πεισθούν οι ευρωπαίοι πολίτες ότι προωθείται η αρχή της κοινωνικής προόδου και ότι η απασχόληση και οι κοινωνικοί κανόνες δεν θεωρούνται απλώς κατάλοιπο των μεταβλητών της μακροοικονομικής προσαρμογής·

τονίζει, εν προκειμένω, ότι οι κύριοι κοινωνικοί δείκτες έχουν, σχεδόν όλοι, υπερβεί όρια που ποτέ δεν είχαν φθάσει, είτε πρόκειται για το ποσοστό ανεργίας των νέων, που αγγίζει το 23 % του αριθμού των μακροχρόνια ανέργων, ο οποίος στα περισσότερα κράτη μέλη έχει αυξηθεί, είτε για το ποσοστό του ευρωπαϊκού πληθυσμού που απειλείται με κοινωνικό αποκλεισμό, το οποίο ανέρχεται σήμερα στο 25 %·

10.

υπογραμμίζει ότι η κρίση ανέτρεψε τη διαδικασία σύγκλισης του περιφερειακού κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ και της ανεργίας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ότι οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται σήμερα με ταχύτερους ρυθμούς εντός της ΟΝΕ παρά στην υπόλοιπη ΕΕ, και ότι υπονομεύουν τις οικονομικές επιδόσεις της ΟΝΕ και την πολιτική σταθερότητα των κρατών που την απαρτίζουν·

11.

συμπεραίνει ότι η ζώνη του ευρώ δεν πλήττεται μόνο από τα δημοσιονομικά ελλείμματα των κρατών, αλλά και από τις αποκλίσεις μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ περιφερειών ως προς την κοινωνική και εδαφική συνοχή και ότι απαιτείται πράγματι να τεθεί η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ στο ίδιο επίπεδο με τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών. Στο πλαίσιο αυτό, η επίλυση των διαρθρωτικών προβλημάτων θα πρέπει να αποτελέσει κύρια προτεραιότητα·

12.

επιμένει ότι η κοινωνική διάσταση της ΟΝΕ πρέπει να διαφυλάξει την ύπαρξη των διαφόρων υφιστάμενων εθνικών κοινωνικών προτύπων και να καταστήσει δυνατή τη συνύπαρξή τους, ενώ υπενθυμίζει ότι στόχος της δεν είναι να προβεί σε κοινωνική εναρμόνιση αλλά στη διαφύλαξη της αρχής «ενότητα στην πολυμορφία»·

13.

είναι πεπεισμένη ότι η αποστολή της ΕΕ συνίσταται περισσότερο στην ενίσχυση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και στην προώθηση των κοινωνικοπολιτικών στόχων, καθώς και στη θέσπιση νομικά δεσμευτικών ελάχιστων προτύπων σε επίπεδο Ένωσης, λαμβανομένων υπόψη, των δυνατοτήτων δράσης των κρατών μελών στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής·

14.

απευθύνει έκκληση να εγγραφεί η εμβάθυνση της κοινωνικής διάστασης της ζώνης του ευρώ σε μια λογική ανοιχτής ενισχυμένης συνεργασίας, ούτως ώστε τα κράτη που έχουν δεσμευθεί μέσω Συνθήκης να προσχωρήσουν στην ΟΝΕ, αλλά και τα λοιπά κράτη μέλη της ΕΕ, να δύνανται να συμμετάσχουν στη συνεργασία αυτή, δεδομένου ότι η εμβάθυνση της κοινωνικής διάστασης φαίνεται αναγκαία για το σύνολο της ΕΕ·

15.	επαναλαμβάνει την έκκλησή της υπέρ του καλύτερου συντονισμού των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών μεταξύ του ευρωπαϊκού και του εθνικού επιπέδου, στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, και ζητά να προωθηθεί μεγαλύτερη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης στον συντονισμό αυτόν (1)·

16.

επιμένει ότι, κατά τη διαδικασία συντονισμού των κοινωνικών πολιτικών, πρέπει να υπάρχει μέριμνα για τη στήριξη των προσπαθειών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) όσον αφορά την εφαρμογή κατάλληλων κοινωνικών πολιτικών και πολιτικών απασχόλησης. Η διαδικασία αυτή προϋποθέτει λεπτομερή εξέταση των ειδικών κατά τόπους προκλήσεων στους τομείς αυτούς, καθώς και διευκόλυνση της ανταλλαγής ορθών πρακτικών σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο·

17.

συμμερίζεται τη φιλοδοξία της Επιτροπής για «βελτίωση της ικανότητας παρακολούθησης των εξελίξεων σχετικά με την απασχόληση και άλλες κοινωνικές προκλήσεις», «ενεργοποίηση μέτρων και κονδυλίων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ανεργίας […] με αποτελεσματικό και βιώσιμο τρόπο», «[συνδυασμό] των ενεργειών υπεύθυνης και πειθαρχημένης οικονομικής διαχείρισης με την επίδειξη μεγαλύτερης αλληλεγγύης και την παροχή ευρύτερης χρηματοδοτικής στήριξης», «μείωση των υφιστάμενων εμποδίων στη διασυνοριακή εργατική κινητικότητα» και «ενίσχυση του ρόλου του κοινωνικού διαλόγου»·

18.

επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Επιτροπή να εμβαθύνει το ζήτημα της ποιότητας των δημοσίων δαπανών, ειδικότερα δε να αξιολογήσει κατά πόσον θα ήταν σκόπιμη η θέσπιση διάκρισης μεταξύ των τρεχουσών δαπανών και των δαπανών επενδύσεων κατά τον υπολογισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, ώστε να αποτραπεί η παρεμπόδιση των δημοσίων επενδύσεων που μακροπρόθεσμα παράγουν καθαρά κέρδη·

19.	εκτιμά, ομοίως, ότι η συνεκτίμηση των κοινωνικών επενδύσεων στον υπολογισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων θα πρέπει πραγματοποιείται κατά τρόπο ισορροπημένο·

Ειδικές παρατηρήσεις

Πίνακας αποτελεσμάτων με βασικούς δείκτες για την απασχόληση και κοινωνικούς δείκτες

20.

υποστηρίζει την ιδέα της Επιτροπής σχετικά με την εισαγωγή ενός νέου πίνακα αποτελεσμάτων, με βασικούς δείκτες για την απασχόληση και κοινωνικούς δείκτες, καθώς και την ενσωμάτωση των νέων κοινωνικών δεικτών και των δεικτών απασχόλησης στη διαδικασία εποπτείας των μακροοικονομικών ανισορροπιών και στον μηχανισμό συναγερμού·

21.

πιστεύει ότι η θέσπιση ενός τέτοιου μηχανισμού για την ανίχνευση των κοινωνικών αποκλίσεων εντός της ζώνης του ευρώ συνιστά πρόοδο στην πορεία προς την αλληλέγγυο ολοκλήρωση και σηματοδοτεί την έναρξη μιας αναγκαίας εξισορρόπησης των οικονομικών και των κοινωνικών πολιτικών στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου·

22.

εκφράζει ωστόσο τη λύπη της για το γεγονός ότι το φάσμα των δεικτών που προτείνει η Επιτροπή δεν διασαφηνίζεται επαρκώς και ότι είναι πολύ περιορισμένο για να αντικατοπτρίζει πλήρως την κοινωνική κατάσταση και την εξέλιξή της στα κράτη μέλη. Πριν λάβει θέση επ' αυτού, η ΕΟΚΕ ζητεί από την Επιτροπή να εξηγήσει επακριβώς ποιοι δείκτες θα ήταν ορθοί·

23.	προτείνει, επίσης, κατά την κατάρτιση του πίνακα κοινωνικών αποτελεσμάτων, να ληφθούν υπόψη τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, δηλαδή οι συνταξιούχοι, οι οποίοι αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό της κατηγορίας των «φτωχών» σε ορισμένα κράτη μέλη·

24.

συνιστά, λοιπόν, στην Επιτροπή να αναπτύξει περαιτέρω τον πίνακα κοινωνικών αποτελεσμάτων σε συνεργασία με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, με στόχο τη συμπερίληψη δεικτών που υπάρχουν ήδη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο αλλά και — ανάλογα με την περίπτωση — πρόσθετων δεικτών όπως δείκτες σχετικά με το ποσοστό φτώχιας των παιδιών, έναν δείκτη αξιοπρεπούς εργασίας και έναν δείκτη ελάχιστου εισοδήματος, καθώς επίσης και να απεικονίζονται τα στοιχεία τόσο σε στατιστική όσο και σε νομισματική μορφή (π.χ. να εμφανίζεται το κόστος των ατόμων εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης (ΕΕΑΚ) εκπεφρασμένο ως ποσοστό του ΑΕγχΠ), ούτως ώστε να παρέχεται ακριβέστερη εικόνα των οικονομικών συνεπειών που επιφέρουν οι κοινωνικές προοπτικές και οι προοπτικές απασχόλησης και να εκπέμπεται ένα ισχυρότερο και σαφέστερο μήνυμα προς τους πολιτικούς ιθύνοντες·

25.

προτείνει, επίσης, να συμπεριληφθεί και η πτυχή του φύλου στους δείκτες που θα επιλεγούν, ειδικότερα δε στο ποσοστό ανεργίας, το ποσοστό των νέων ΕΕΑΚ, το ποσοστό απασχόλησης των νέων και το ποσοστό κινδύνου φτώχιας, δεδομένου ότι η αναγνώριση των ανισοτήτων μεταξύ ανδρών και γυναικών έναντι των κοινωνικών δυσχερειών θα μπορούσε να οδηγήσει στην υιοθέτηση πολιτικών με ακριβέστερα προσανατολισμένο στόχο, και άρα αποτελεσματικότερων·

26.	συνιστά στην Επιτροπή να μεριμνήσει ώστε να αναληφθούν πρόσθετες προσπάθειες για την έγκαιρη διάθεση πρόσφορων στατιστικών στοιχείων που θα χαρακτηρίζουν τους δείκτες του πίνακα αποτελεσμάτων. Αυτό θα διευκόλυνε τη διάθεση πιο χρήσιμων πληροφοριών και σε πιο κατάλληλες προθεσμίες·

27.

εκφράζει την ανησυχία της για το γεγονός ότι ο πίνακας αποτελεσμάτων, εφόσον θα καταρτίζεται με βάση τη συγκεντρωτική παρουσίαση εθνικών δεικτών, δεν θα μπορεί να αντικατοπτρίζει ενδεχόμενες ανισότητες σε περιφερειακό επίπεδο και προτείνει, συνεπώς, την προσφυγή σε καταλληλότερους μηχανισμούς για την εκτίμηση των ενδοκρατικών ανισοτήτων (2)·

28.

εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν προτείνεται καμία ποσοτική ένδειξη που να προσδιορίζει τα όρια συναγερμού. Τονίζει, εν προκειμένω, ότι η απουσία ενός ορίου ελάχιστης προστασίας αναγνωρισμένου σε ευρωπαϊκή κλίμακα, καθώς και οιασδήποτε αναφοράς της ανακοίνωσης της Επιτροπής σε κοινά κοινωνικά πρότυπα δεν επιτρέπει, επί του παρόντος, να συναχθεί το επίπεδο των κατωφλίων που προβλέπει η Επιτροπή·

29.	θεωρεί ότι τα όρια συναγερμού, πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να προσδιοριστούν σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους·

30.	υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι ο πίνακας αποτελεσμάτων συνιστά απλώς και μόνον ένα στατιστικό εργαλείο εκ των υστέρων μέτρησης και πρέπει να συμπληρωθεί με μια προληπτική ανάλυση προοπτικών των κοινωνικών εξελίξεων, ώστε να μπορούν να αναλαμβάνονται προληπτικές δράσεις και όχι μόνο διορθωτικές·

31.

ζητά από την Επιτροπή να αποσαφηνίσει ότι, σε κοινωνικά θέματα, η καταπολέμηση των ανισορροπιών δεν είναι δυνατόν να συνίσταται σε αυτόματη επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση υπέρβασης των ορίων συναγερμού. Αντιθέτως, πρέπει να στηρίζεται σε έναν μηχανισμό προώθησης της σύγκλισης, με βάση κοινούς στόχους, και να ευνοεί την αμοιβαία υιοθέτηση των καλύτερων δοκιμασμένων πρακτικών·

32.	καλεί, συνεπώς, την Επιτροπή να διευκρινίσει ποιοι μηχανισμοί θα πρέπει να εφαρμόζονται σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος υπερβεί ένα συγκεκριμένο όριο συναγερμού·

Επιτάχυνση των μέτρων υπέρ της απασχόλησης και της κινητικότητας των εργαζομένων

33.	αναγνωρίζει τον καθοριστικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει, στην παρούσα οικονομική συγκυρία, η κινητικότητα των εργαζομένων εντός της ΟΝΕ και τονίζει, συνεπώς, την αναγκαία συμβολή της στην προώθηση μιας βιώσιμης ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς·

34.

συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι ο αριθμός των διακινούμενων εργαζομένων εντός της Ευρώπης εξακολουθεί να είναι πολύ μικρός για να αποτελέσει μια πραγματική ευρωπαϊκή αγορά εργασίας και υπενθυμίζει ότι οι πολίτες που επιθυμούν να εφαρμόσουν την επαγγελματική κινητικότητα θα έπρεπε να διαθέτουν πιο αξιόπιστη και ποιοτική πληροφόρηση, καθώς και εξατομικευμένη παροχή συμβουλών·

35.

παρατηρεί ότι μία καλύτερα προσανατολισμένη γλωσσική κατάρτιση θα μπορούσε να συμβάλει στην εξέλιξη των συνηθειών ως προς την επαγγελματική κινητικότητα. Εξάλλου, η θέσπιση μηχανισμών προώθησης των περιόδων επαγγελματικής επιμόρφωσης και μαθητείας, τόσο για τους φοιτητές όσο και για τους εργαζομένους, έχει ύψιστη σημασία για την προώθηση της κινητικότητας στις ευρωπαϊκές περιφέρειες·

36.

καλεί την Επιτροπή να καταβάλει εντατικές προσπάθειες για την εξάλειψη των εμποδίων στη διασυνοριακή κινητικότητα των εργαζομένων εντός της ΕΕ. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για τα εμπόδια νομικής (όπως, για παράδειγμα, η συμβατότητα των εθνικών συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης) και πρακτικής φύσης (όπως, λόγου χάρη, η γνώση ξένων γλωσσών ή η διαπολιτισμική κατάρτιση)·

37.

τονίζει ότι ο συντονισμός σε εθνικό επίπεδο των ευρωπαϊκών υπηρεσιών απασχόλησης (EURES), που αναμένεται από το 2015, είναι σημαντικό να δρομολογηθεί σε στενή συνεργασία με τους ΟΤΑ, οι οποίοι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην προώθηση της κινητικότητας των εργαζομένων· εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι, με την αναβάθμιση του δικτύου EURES σε πανευρωπαϊκή υπηρεσία για την στήριξη της πρόσληψης, αντιστοίχισης και τοποθέτησης στην αγορά εργασίας, δεν πρέπει να υποκατασταθεί, ούτε να περιοριστεί ο συμβουλευτικός του ρόλος. Αντιθέτως, οι υπηρεσίες των συμβούλων του EURES σχετικά με πρακτικά ζητήματα που αφορούν την εργασία και την κοινωνική ασφάλιση στην αλλοδαπή, όπως, για παράδειγμα, η ανεργία, η ασθένεια, οι ιδιαιτερότητες της προσωρινής εργασίας, τα μέτρα επανένταξης, η ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση αναπηρίας ή εργατικού ατυχήματος, καθώς και οι δυνατότητες συνεχούς επαγγελματικής κατάρτισης θα πρέπει να παραμείνουν στον πυρήνα των δραστηριοτήτων του δικτύου. Οι υπηρεσίες παροχής συμβουλών των διασυνοριακών εταιρικών σχέσεων του EURES είναι ύψιστης σημασίας, ιδίως στις μεθοριακές περιφέρειες, και συμβάλλουν, μέσα από τις δράσεις τους, στην κινητικότητα·

38.	αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι θα ήταν ουτοπία να θεωρηθεί η προώθηση της κινητικότητας των εργαζομένων ως επαρκής καταλύτης για την αντιστάθμιση των ανισορροπιών και των ασύμμετρων κλονισμών εντός της ζώνης του ευρώ·

Τόνωση της αλληλεγγύης χάρη στην ενίσχυση των χρηματοδοτικών μηχανισμών

39.	υπενθυμίζει ότι απαιτείται αλληλεγγύη έναντι των κρατών μελών που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα κρίση, δεδομένου ότι τα κράτη μέλη είναι αλληλεξαρτώμενα, όχι μόνο από οικονομική αλλά και από κοινωνική άποψη·

40.

υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να αναπτυχθούν αποτελεσματικότερες στρατηγικές ενεργού ένταξης και να αξιοποιούνται καλύτερα τα κονδύλια των κοινωνικών πολιτικών· ομοίως, με τη στήριξη κυρίως του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ), θα ήταν σκόπιμο να επιτευχθεί πιο εύστοχος προσανατολισμός της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης υπέρ του κοινωνικού τομέα, στα πλαίσια των συμφωνιών σύμπραξης και της προετοιμασίας των επιχειρησιακών προγραμμάτων της περιόδου 2014-2020· υπενθυμίζει, εξάλλου, ότι η ΕτΠ ανέκαθεν υποστηρίζει το νέο πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία, με το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση και την Πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων·

41.

εκφράζει τη λύπη της, ωστόσο, για το γεγονός ότι οι προτάσεις της Επιτροπής επί του θέματος περιορίζονται στην ενεργοποίηση ήδη υφιστάμενων μηχανισμών, οι στόχοι και η οριοθέτηση των οποίων δεν ανταποκρίνονται κατ’ ανάγκη στις ιδιαίτερες προβληματικές της ΟΝΕ· προτείνει, λοιπόν, να ενσωματώσει η Επιτροπή στον προβληματισμό της τη δυνατότητα μηχανισμών παροχής κινήτρων προς όφελος των χωρών της ΟΝΕ που θα δρομολογήσουν μεταρρυθμίσεις ικανές να επιτύχουν τους κοινωνικούς στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισορροπιών·

42.	διευκρινίζει ότι οι μηχανισμοί επιτήρησης και συντονισμού των οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών δεν είναι δυνατόν ποτέ να εξαλείψουν τον κίνδυνο ασύμμετρων κλονισμών, λόγω των οικονομικών και βιομηχανικών ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν το εκάστοτε κράτος μέλος·

43.	συνάγει ότι η ΟΝΕ θα πρέπει να αποκτήσει ειδικά εργαλεία και μηχανισμούς που θα της επιτρέπουν να μετριάζει τις επιπτώσεις των κλονισμών αυτών στην απασχόληση και στις κοινωνικές πολιτικές των κρατών μελών, χάρη σε προληπτικές δράσεις·

44.

διευκρινίζει ότι έχουν εκπονηθεί από τους πανεπιστημιακούς κύκλους πλήθος μελέτες, υποθέσεις εργασίας και προσομοιώσεις αυτόματων σταθεροποιητών· υπενθυμίζει ότι άλλες ζώνες νομισματικής ένωσης, με πρώτες τις Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν αναπτύξει δικούς τους αυτόματους σταθεροποιητές, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει δοκιμασθεί· διαπιστώνει ότι η Επιτροπή δεν έχει προωθήσει περαιτέρω τον σχετικό προβληματισμό, κι ας προϋποθέτει τροποποίηση των Συνθηκών· ζητά, επομένως, από την Επιτροπή να συντάξει πράσινη βίβλο για τους αυτόματους σταθεροποιητές στη ζώνη του ευρώ, προκειμένου να εντοπιστεί ακριβέστερα ποιες από τις υφιστάμενες μελέτες, υποθέσεις εργασίας και προσομοιώσεις θα ήταν οι καταλληλότερες για τη ζώνη του ευρώ·

45.

επισημαίνει, εν προκειμένω, ότι ένας μηχανισμός απορρόφησης των ασύμμετρων κλονισμών δεν αποτελεί κατ’ ανάγκη μηχανισμό αλληλεγγύης με μονομερείς μεταβιβάσεις από το κέντρο προς την περιφέρεια· μπορεί, αντιθέτως, να συνίσταται σε σύστημα ασφάλισης με αποστολή να προστατεύει όλες τις χώρες της ΟΝΕ από τυχόν συλλογική ευάλωτη κατάσταση συνδεόμενη με τη ζώνη του ευρώ·

46.

επαναλαμβάνει το αίτημά της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μελετήσει περαιτέρω κατά πόσον θα ήταν εφικτό ένα σύστημα ασφάλισης κατά της ανεργίας σε επίπεδο ΕΕ, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργεί ως αυτόματος σταθεροποιητής σε επίπεδο ΟΝΕ (3). Το σύστημα αυτό θα μπορούσε να στηρίζεται στο ποσοστό ανεργίας μικρής διάρκειας, που είναι ιδιαίτερα ευπαθές στις συγκυριακές εξελίξεις και, επομένως, θα μπορούσε να συμβάλει στην αποφυγή μονομερών δημοσιονομικών μεταβιβάσεων. Θα ήταν επίσης σκόπιμο ένα τέτοιο σύστημα να μπορεί να υπόκειται σε αυστηρές προϋποθέσεις, όπως η υιοθέτηση ενεργού πολιτικής για την καταπολέμηση της ανεργίας·

Ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου και του διαλόγου με τους ΟΤΑ

47.	επικροτεί τις προτάσεις της Επιτροπής υπέρ της προώθησης της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών και των πολιτικών υπέρ της απασχόλησης, καθώς και στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο·

48.

ενθαρρύνει θερμά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταβάλει ανάλογες προσπάθειες για τη συμμετοχή των ΟΤΑ, δεδομένου ότι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην εφαρμογή των κοινωνικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης. Εξάλλου, η μοναδική εμπειρία τους και η τεχνογνωσία τους θα μπορούσαν να συντελέσουν στην καλύτερη κατανόηση των κοινωνικών εξελίξεων που συντελούνται εντός της ΟΝΕ.

Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) Ψήφισμα της ΕτΠ με θέμα «Προτεραιότητες της Επιτροπής των Περιφερειών για το 2013 βάσει του νομοθετικού προγράμματος και του προγράμματος εργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» (CDR2204-2012_00_00_TRA_RES, http://eur-lex.europa.eu/JOHtml.do?uri=OJ:C:2013:017:SOM:EL:HTML ΕΕ C 17 της 19.1.2013, σ. 1).

(2) Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Μέτρηση της προόδου πέρα από το ΑΕγχΠ» (CdR 163/2010 fin, http://eur-lex.europa.eu/JOHtml.do?uri=OJ:C:2011:015:SOM:EL:HTML ΕΕ C 15 της 18.1.2011, σ. 17).

(3) Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών «Δέσμη μέτρων της ΕΕ για τις κοινωνικές επενδύσεις», σημείο 20 (ECOS-V-042, 9.10.2013, δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί στην ΕΕ).

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/37

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας»

2014/C 126/10

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επικροτεί την πρόταση της Επιτροπής να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας όσον αφορά τη δίωξη των ποινικών αδικημάτων σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Η παρούσα πρόταση αποτελεί τη βάση για μια εποικοδομητική συζήτηση·

επιδοκιμάζει τον στόχο της παρούσας πρότασης σχετικά με τη σύσταση ενός ανεξάρτητου οργανισμού για τη δίωξη διασυνοριακών ποινικών αδικημάτων που αποβαίνουν σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθότι, διαθέτοντας ανεξάρτητη νομική προσωπικότητα και δικούς της χρηματοοικονομικούς πόρους, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα εξαρτάται πλέον αποκλειστικά από τις εθνικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι, μέχρι σήμερα, δεν διαθέτει συγκρίσιμους μηχανισμούς για την προστασία των συμφερόντων της·

3.	χαιρετίζει επίσης αυτόν τον στόχο επειδή η συστηματική δίωξη της απάτης και της κατάχρησης ενισχύει τη φορολογική συμμόρφωση και, ως εκ τούτου, διασφαλίζει την χρηματοοικονομική επάρκεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών·

υπογραμμίζει ότι, ειδικά από την πλευρά των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, είναι απαραίτητη η αποτελεσματική προστασία των χρηματοοικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεδομένου ότι ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των ποινικών αδικημάτων συνδέεται με τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων, ενώ, συγχρόνως, η αποτελεσματική και στοχευμένη εφαρμογή των ευρωπαϊκών ενισχύσεων σε δράσεις προώθησης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών αποκτά ζωτική σημασία·

5.	τονίζει τη σημασία της προστασίας των περιφερειών από τις (οικονομικές) ζημιές και την ανάληψη αποφασιστικής δράσης ενάντια στην κατάχρηση των ευρωπαϊκών ενισχύσεων·

6.	επικροτεί ιδιαίτερα την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να βελτιώσει την εκπαίδευση και την κατάρτιση των επαγγελματιών του νομικού τομέα προκειμένου να είναι δυνατή η αποτελεσματική δίωξη των αντίστοιχων ποινικών αδικημάτων·

δεν διατυπώνει ουσιαστικές αντιρρήσεις ως προς την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας εάν εφαρμοστεί το άρθρο 86 της ΣΛΕΕ, σύμφωνα με το οποίο εκχωρούνται στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία οι αρμοδιότητες δίωξης ποινικών αδικημάτων σε βάρος της ΕΕ, παρά τις επιπτώσεις που αυτό θα έχει στην εθνική κυριαρχία σε έναν από τους πιο ευαίσθητους τομείς·

σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνει τους ενδοιασμούς που εξέφρασαν τα εθνικά κοινοβούλια καθώς και την «κίτρινη κάρτα» που επέδειξαν κατά τους ελέγχους επικουρικότητας, γεγονός που υποχρεώνει την Επιτροπή να επανεξετάσει και ενδεχομένως να επεξεργαστεί εκ νέου την πρότασή της. Επισημαίνει ότι οι ενδοιασμοί που εκφράστηκαν αφορούν εν μέρει θέματα που έχουν σχέση με την επικουρικότητα, καθώς και επικρίσεις σχετικά με την αναλογικότητα των προτεινόμενων μέτρων ή τη διαδικασία·

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι εθνικές/περιφερειακές αρχές δίωξης είναι ήδη αρμόδιες για τη δίωξη ποινικών αδικημάτων που διαπράττονται σε βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υπογραμμίζει, ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον και την προθυμία της να συμμετέχει ενεργά στην περαιτέρω πορεία της διαδικασίας·

10.

σημειώνει την ανακοίνωση της Επιτροπής η οποία απαντά στις αιτιολογημένες γνώμες των εθνικών κοινοβουλίων και των νομοθετικών σωμάτων αυτών των κοινοβουλίων· (1) υπενθυμίζει στην Επιτροπή ότι έχει την θεμελιώδη υποχρέωση να αιτιολογεί τις προτάσεις της όσον αφορά την επικουρικότητα και την αναλογικότητα· ως εκ τούτου, καλεί την Επιτροπή να παρέχει τις απαιτούμενες εμπεριστατωμένες εκθέσεις εγκαίρως και να διασφαλίζει ότι είναι διαθέσιμες σε όλους όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία· τονίζει επίσης ότι, αν και η αρχή της επικουρικότητας — όπως αυτή ορίζεται στο άρθρο 5 παρ. 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση — κάνει σαφή διάκριση μεταξύ εθνικού, περιφερειακού και τοπικού επιπέδου, η Επιτροπή δεν λαμβάνει δεόντως υπόψη στην ανακοίνωσή της την υποεθνική διάσταση όταν εξετάζει την επάρκεια της δράσης των κρατών μελών· ως εκ τούτου, προτρέπει την Επιτροπή να λαμβάνει στο μέλλον δεόντως υπόψη την περιφερειακή και την τοπική διάσταση της επικουρικότητας.

Νομοθετική μέθοδος

11.	επισημαίνει ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να προστατευτούν σε όλα τα κράτη μέλη ανεξαιρέτως, και για το λόγο αυτό ένα υπερεθνικό πλαίσιο και ένας υπερεθνικός οργανισμός μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία έναντι της επιβολής του νόμου σε εθνικό επίπεδο·

12.	σημειώνει επιπλέον ότι μπορεί να επιτευχθεί η μέγιστη προστιθέμενη αξία με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας εάν συμμετέχουν όλα τα κράτη μέλη και όχι μόνον ορισμένα, δεδομένου ότι τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να διασφαλιστούν ανεξαιρέτως σε όλα τα κράτη μέλη·

13.

εκφράζει, ωστόσο, την απογοήτευσή της για το γεγονός ότι η σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας ενδεχομένως να επιφέρει σαφώς υψηλότερο κόστος για τα κράτη μέλη, καθότι, οι υφιστάμενες δομές (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης — OLAF, Eurojust) πρέπει να διατηρηθούν και να επεκταθούν·

14.	υπογραμμίζει ότι ορισμένα εθνικά κοινοβούλια έχουν εκφράσει ανησυχίες όσον αφορά την τήρηση της αρχής της επικουρικότητας και αναμένει ότι αυτές οι ανησυχίες θα αντιμετωπιστούν κατά την περαιτέρω εξέλιξη της υπό εξέταση πρότασης·

Σύσταση και σχεδιασμός

15.

επικροτεί, κατ' αρχήν, την προσέγγιση της πρότασης της Επιτροπής για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ως κεντρικής δομής που αναθέτει αρμοδιότητες στις εισαγγελικές αρχές των κρατών μελών, οι οποίες, ως Εντεταλμένοι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς, ενεργούν υπό διττή ιδιότητα αρχών επιβολής του νόμου, αφενός για την Ευρωπαϊκή Ένωση και, αφετέρου, για το κράτος μέλος που εκπροσωπούν·

16.

συνιστά, ωστόσο, τη συμπλήρωση της πρότασης, έτσι ώστε από κάθε κράτος μέλος να συμμετέχει ένα τουλάχιστον εθνικό/περιφερειακό μέλος στην έδρα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας με στόχο να μπορέσει να αξιοποιηθεί η εθνική/περιφερειακή γλωσσική και νομική εμπειρογνωσία κατά τη διάρκεια των διεξαγόμενων ερευνών και μέτρων έρευνας·

17.	επιδοκιμάζει το γεγονός ότι η δίωξη περίπλοκων υποθέσεων ανατίθεται σε έμπειρους εθνικούς/περιφερειακούς Εντεταλμένους Ευρωπαίους Εισαγγελείς οι οποίοι έχουν βαθιά γνώση των τοπικών συνθηκών και περιστάσεων, ούτως ώστε οι διαδικασίες να ολοκληρώνονται γρήγορα και με επιτυχία·

18.

χαιρετίζει το γεγονός ότι η πρόταση της Επιτροπής, στις διατάξεις της σχετικά με τις οδηγίες του Ευρωπαίου Εισαγγελέα προς τους Εντεταλμένους Ευρωπαίους Εισαγγελείς, λαμβάνει υπόψη το ότι οι Εντεταλμένοι Ευρωπαίοι Εισαγγελείς είναι ταυτόχρονα και εθνικοί εισαγγελείς, και θεωρεί δεδομένο ότι ο Ευρωπαίος Εισαγγελέας θα συνεκτιμά και τα συμφέροντα των εθνικών/περιφερειακών αρχών επιβολής του νόμου κατά την έκδοση των οδηγιών·

Συνεργασία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας με τις δικαστικές αρχές των κρατών μελών

19.	τονίζει την ανάγκη στενής και καλόπιστης συνεργασίας μεταξύ των εθνικών/περιφερειακών αρχών επιβολής του νόμου και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για την επιτυχή διεξαγωγή των ερευνών, λαμβανομένων υπόψη των περιφερειακών διαδικασιών και περιστάσεων·

20.

επισημαίνει ότι οι αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να περιοριστούν σε συγκεκριμένα αδικήματα, τα οποία θίγουν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ ή συνδέονται άρρηκτα με αυτά, προκειμένου να συνυπολογιστούν επαρκώς οι ανησυχίες σχετικά με τα ζητήματα επικουρικότητας που διατυπώθηκαν παραπάνω·

21.	φρονεί ότι τα ποινικά αδικήματα που εμπίπτουν στο πεδίο αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να καθοριστούν σε παράρτημα της παρούσας πρότασης κανονισμού, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί επακριβώς και αμετακλήτως η απαραίτητη νομική και διαδικαστική σαφήνεια·

22.	θεωρεί σημαντικό οι έρευνες να διεξάγονται με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα και κρίνει σκόπιμο να αντιμετωπιστούν οι υφιστάμενες κανονιστικές ελλείψεις, καλώντας τα κράτη μέλη να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση μέσω του ποινικού δικαίου της απάτης και της κατάχρησης·

23.

κρίνει υπερβολική την προβλεπόμενη αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να διώκει ποινικά αδικήματα εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης και τάσσεται υπέρ της συντρέχουσας αρμοδιότητας των κρατών μελών και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ενώ, παράλληλα, θα πρέπει να προβλεφθεί η δυνατότητα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να αναλαμβάνει τις έρευνες (υπαινιγμός) σε περιπτώσεις όπου οι εθνικές εισαγγελικές αρχές διεξάγουν ήδη έρευνες και τα οικονομικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης διακυβεύονται.

Ευρωπαϊκές ποινικές διαδικασίες — Τήρηση των κανόνων του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων

24.

υπογραμμίζει την ανάγκη να τηρηθούν, στο πλαίσιο της νομοθετικής διαδικασίας, οι κανόνες του κράτους δικαίου και να διαφυλαχθούν τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και τα υφιστάμενα εθνικά δικαιώματα των προσώπων που εμπλέκονται στις διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ως μέρος των κανονιστικών διατάξεων·

25.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι εξουσίες και οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας θα πρέπει να συνάδουν με το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως θεμελιώνεται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ), και στις συνταγματικές παραδόσεις των κρατών μελών·

26.	υπογραμμίζει ότι, κατά την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού, και στον βαθμό που αυτό συνεπάγεται την εφαρμογή του εθνικού δικαίου, τα κράτη μέλη δεσμεύονται επίσης από τα θεμελιώδη δικαιώματα που ισχύουν στο εσωτερικό τους καθώς και από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ)·

27.

σε αυτό το πλαίσιο, θεωρεί αναγκαίο να ρυθμιστεί επαρκώς η μεταφορά δεδομένων και στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα μέσω της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών για τους σκοπούς της πρόληψης και της καταπολέμησης αδικημάτων ή για την αποτροπή επικείμενου σοβαρού κινδύνου για τη δημόσια ασφάλεια, κατά τρόπον ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις για την προστασία δεδομένων, με την έννοια του σχεδίου οδηγίας για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από αρμόδιες αρχές για τους σκοπούς της πρόληψης, διερεύνησης, ανίχνευσης ή δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης ποινικών κυρώσεων, και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (COM (2012) 10)·

28.

υπό αυτό το πρίσμα, θεωρεί ότι το πρότυπο που καθιερώθηκε με την απόφαση πλαίσιο 2008/977/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2008 για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι ενδεδειγμένο για τη διαβίβαση και την περαιτέρω επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που ανταλλάσσονται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και των κρατών μελών, χωρίς, ωστόσο, να αποκλείεται το ενδεχόμενο της λήψης περαιτέρω μέτρων·

29.

θεωρεί αναγκαίο να καθοριστούν σχετικοί κανόνες που θα εξασφαλίζουν ότι τα στοιχεία και τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που προκύπτουν από ποινικές υποθέσεις των κρατών μελών δεν διαβιβάζονται σε τρίτες χώρες, σε διεθνείς οργανισμούς ή σε άλλους τρίτους φορείς, εκτός εάν οι αρχές που τις κοινοποίησαν έχουν δώσει τη ρητή συγκατάθεσή τους·

30.	κρίνει επειγόντως απαραίτητο να καθοριστούν στον προτεινόμενο κανονισμό αφενός οι μεμονωμένες παρεμβατικές εξουσίες έρευνας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, και αφετέρου οι ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να διατηρηθούν όσον αφορά τη δικονομική διαδικασία·

31.	επιπλέον, κρίνει αναγκαίο, στο πλαίσιο αυτό, το σύνολο των παρεμβατικών μέτρων έρευνας να επανεξετάζεται από έναν δικαστή και η ισχύς του παραδεκτού των αποδείξεων να περιορίζεται στις διαδικασίες που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία·

32.

επισημαίνει ότι στην παρούσα πρόταση κανονισμού προβλέπεται να λήγει η αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας όταν τίθεται σε ισχύ μια απόφαση, επισημαίνει, όμως, ότι ο προτεινόμενος κανονισμός δεν περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με την εκτέλεση των ποινών, ζήτημα για το οποίο πρέπει να καταρτιστούν σχετικές ρυθμίσεις·

33.	τάσσεται υπέρ του προσδιορισμού κανόνων σχετικά με τις διαδικαστικές δαπάνες και το κόστος εκτέλεσης·

34.

κατά την ολοκλήρωση των ερευνών σύμφωνα με τα κριτήρια σκοπιμότητας με έναν «συμβιβασμό» στις λεγόμενες μεικτές υποθέσεις όπου μπορεί να θίγονται και τα οικονομικά συμφέροντα ενός κράτους μέλους ή άλλων εθνικών δικαστικών οντοτήτων ενός κράτους μέλους, θεωρεί απαραίτητο να ζητείται η έγκριση όχι μόνον του υπόπτου αλλά και του θιγόμενου κράτους μέλους·

35.	θεωρεί ότι, σε περίπτωση απόρριψης μιας υπόθεσης με την επιβολή προστίμου, το ποσό αυτού του προστίμου θα πρέπει να διοχετεύεται στο κράτος όπου διεκπεραιώνεται η ποινική διαδικασία·

36.	φρονεί ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί στους ζημιωθέντες που έχουν υποστεί ζημίες λόγω δίωξης η δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση αποζημίωσης βάσει του ισχύοντος ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου του κράτους μέλους και στο κράτος μέλος όπου ανήκουν.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 6 παράγραφος 2, 2η πρόταση (και 3η νέα πρόταση)

Αιτιολογία

Κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να εκπροσωπείται στην έδρα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, στο επίπεδο του σώματος της Εισαγγελίας, από τουλάχιστον ένα εθνικό/περιφερειακό μέλος, ούτως ώστε, στο πλαίσιο των ερευνών και των μέτρων έρευνας, να μπορεί να αξιοποιηθεί η εθνική/περιφερειακή τεχνογνωσία τόσο από γλωσσική όσο και από νομοτεχνική άποψη.

Τροπολογία 2

Άρθρο 9 παράγραφος 3

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η επιλογή των αναπληρωτών του Ευρωπαίου Εισαγγελέα γίνεται βάσει ανοικτής πρόσκλησης υποβολής υποψηφιοτήτων, η οποία δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα. Στη συνέχεια, η Επιτροπή, με τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωπαίου Εισαγγελέα, καταρτίζει κατάλογο υποψηφίων τον οποίον υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Ο εν λόγω κατάλογος επιτρέπει να αντικατοπτρίζεται το δημογραφικό και γεωγραφικό φάσμα του συνόλου των κρατών μελών.

Αιτιολογία

Ο διαγωνισμός για την επιλογή των αναπληρωτών Ευρωπαίων Εισαγγελέων θα πρέπει να προσαρμοστεί στην πρόταση του διατυπώνεται στην τροπολογία 1, σύμφωνα με την οποία, κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να ορίζει τουλάχιστον έναν αναπληρωτή Ευρωπαίο Εισαγγελέα.

Τροπολογία 3

Άρθρο 29 παράγραφος 1, 2η πρόταση (και 3η νέα πρόταση)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Εφόσον ο ύποπτος αποδεχθεί τον συμβιβασμό, καταβάλλει το κατ’ αποκοπή πρόστιμο στην Ένωση.

Εφόσον ο ύποπτος αποδεχθεί τον συμβιβασμό, καταβάλλει το κατ’ αποκοπή πρόστιμο στην Ένωση. Στον βαθμό που τα αδικήματα, τα οποία αποτελούν αντικείμενο διερεύνησης της ποινικής διαδικασίας, θίγουν και τα οικονομικά συμφέροντα ενός κράτους μέλους ή άλλων εθνικών δικαστικών οντοτήτων ενός κράτους μέλους, πέρα από την αποδοχή του συμβιβασμού εκ μέρους του υπόπτου, απαιτείται και η έγκριση του αντίστοιχου θιγόμενου κράτους μέλους. Η Ένωση μεταβιβάζει κατ' αναλογία το καταβληθέν ποσό στο κράτος μέλος/στα κράτη μέλη, στο βαθμό που οι αρμόδιες εθνικές αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές του/των εν λόγω κράτους/κρατών συμμετείχαν ή συμμετέχουν στην ποινική διαδικασία. Εάν συμμετείχαν περισσότερα κράτη μέλη, το καταβληθέν ποσό κατανέμεται σε συνάρτηση με τον βαθμό συμμετοχής των αρμόδιων εθνικών αρχών επιβολής του νόμου και των δικαστικών αρχών.

Αιτιολογία

Κατά την ολοκλήρωση των ερευνών σύμφωνα με τα κριτήρια σκοπιμότητας με έναν «συμβιβασμό», ενδέχεται, στις λεγόμενες μεικτές υποθέσεις, να θίγονται και τα οικονομικά συμφέροντα ενός κράτους μέλους ή άλλων εθνικών δικαστικών οντοτήτων ενός κράτους μέλους. Στην προκειμένη περίπτωση, θα πρέπει να παραχωρηθεί στα κράτη μέλη που θίγονται ή στο έδαφος των οποίων βρίσκονται οι θιγόμενες εθνικές δικαστικές οντότητες το δικαίωμα συναπόφασης κατά την απόρριψη μιας υπόθεσης.

Επιπλέον, δεδομένου ότι, κατά κανόνα, οι αρμόδιες εθνικές αρχές επιβολής του νόμου και οι δικαστικές αρχές των κρατών μελών συμμετέχουν ιδιαίτερα ενεργά στις ποινικές διαδικασίες, κρίνεται σκόπιμο να επωφελούνται κατ' αναλογία από τα καταβληθέντα ποσά της ποινικής διαδικασίας.

Τροπολογία 4

Άρθρο 69 παράγραφος 3α (νέα) και παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
—	(3α) Οι ζημιωθέντες που έχουν υποστεί ζημίες λόγω δίωξης μπορούν να υποβάλουν αίτηση αποζημίωσης βάσει του ισχύοντος ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου του κράτους μέλους και στο κράτος μέλος όπου ανήκουν.
(4) Η παράγραφος 3 ισχύει και για τις ζημίες που προξενούνται λόγω υπαιτιότητας Εντεταλμένου Ευρωπαίου Εισαγγελέα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.	(4) Η παράγραφος 3 και η παράγραφος 3α ισχύει ισχύουν και για τις ζημίες που προξενούνται λόγω υπαιτιότητας Εντεταλμένου Ευρωπαίου Εισαγγελέα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.

Αιτιολογία

Παρά τη διαφορετική ορολογία που χρησιμοποιείται, οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 69 του προτεινόμενου κανονισμού μπορούν να ερμηνευθούν υπό την έννοια ότι δύναται να υποβληθούν αιτήματα αποζημίωσης ανεξάρτητα από την ύπαρξη υπαιτιότητας. Στην προκειμένη περίπτωση, δεν κρίνεται λογικό οι ζημιωθέντες που έχουν υποστεί ζημίες λόγω δίωξης που κίνησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να παραπέμπονται σε ένα άγνωστο γι' αυτούς δίκαιο και να τους υποδεικνύεται η προσφυγή στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, οι ζημιωθέντες που έχουν υποστεί ζημίες λόγω δίωξης μπορούν να υποβάλουν αίτηση αποζημίωσης βάσει του ισχύοντος ουσιαστικού και δικονομικού δικαίου του κράτους μέλους και στο κράτος μέλος όπου ανήκουν.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και τα Εθνικά Κοινοβούλια για την αναθεώρηση της πρότασης κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σε ό,τι αφορά την αρχή της επικουρικότητας, σύμφωνα με το πρωτόκολλο αριθ. 2 COM (2013)851

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/42

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Πρόταση κανονισμού σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων»

2014/C 126/11

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικά

πιστεύει ότι οι μεταφορές αποβλήτων είναι ένα από τα σημαντικότερα πεδία της νομοθεσίας για τα απόβλητα στα οποία χρειάζεται συνεπέστερη εφαρμογή των κείμενων διατάξεων. Ενώ σε ορισμένα κράτη μέλη οι μεταφορές αποβλήτων ελέγχονται επαρκώς, δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο για κάποια άλλα, με συνέπεια να ακολουθείται η τακτική της αποφυγής συγκεκριμένων λιμένων. Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις παράνομων μεταφορών αποβλήτων, οι οποίες αντίκεινται ευθέως στη Σύμβαση της Βασιλείας και στον κανονισμό για τις μεταφορές αποβλήτων, ιδίως όσον αφορά τις εξαγωγές επικίνδυνων αποβλήτων (π.χ. απόβλητων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού/ΑΗΗΕ) εκτός του ΟΟΣΑ με σήμανση εκ νέου χρήσης και τις εξαγωγές μη επικίνδυνων αποβλήτων σε αναπτυσσόμενες χώρες για περιβαλλοντική αθέμιτη απόρριψη ή επεξεργασία·

2.	σημειώνει ότι, κατόπιν επιθεωρήσεων που πραγματοποίησαν από κοινού το δίκτυο IMPEL-TFS (1) με 22 κράτη μέλη, διαπιστώθηκαν 863 παραβάσεις σε δείγμα 3 454 φορτίων, ήτοι μη συμμόρφωση με τις διατάξεις στο 25% των περιπτώσεων·

υπογραμμίζει ότι η αποτελεσματική εφαρμογή του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων πρέπει να συμβάλει στα εξής:

—	σε οικονομικά οφέλη χάρη στην εξοικονόμηση δαπανών εξυγίανσης και επαναπατρισμού,

—	στην εφαρμογή των ίδιων κανόνων σε ενωσιακό και παγκόσμιο επίπεδο για την τήρηση υψηλών προδιαγραφών ανακύκλωσης,

—	στην πρόληψη των σοβαρών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην υγεία εξαιτίας της ανεξέλεγκτης απόρριψης ή επεξεργασίας παράνομων φορτίων αποβλήτων σε εγκαταστάσεις ευρισκόμενες στις χώρες αποστολής που δεν πληρούν τις προδιαγραφές·

—

στην προαγωγή τεχνικών διαλογής και ανακύκλωσης υψηλών προδιαγραφών (συμπεριλαμβανομένων των επικίνδυνων αποβλήτων) εντός της ΕΕ και στην εκπλήρωση των στόχων τόσο της Πρωτοβουλίας της ΕΕ για την αποδοτική χρήση των πόρων όσο και της οικονομικής ανάπτυξης και της τόνωσης της απασχόλησης στον κλάδο της επεξεργασίας αποβλήτων στην ΕΕ·

—	στην αποφυγή των παράνομων εξαγωγών πολύτιμων δευτερογενών πρώτων υλών, πράγμα που αντίκειται στους στόχους της Πρωτοβουλίας για τις πρώτες ύλες της ΕΕ·

—	στην εκπλήρωση των ποσοτικών ενωσιακών στόχων για τη συλλογή, την ανάκαμψη και την ανακύκλωση (π.χ. στις οδηγίες για τα ΑΗΗΕ, τα ELV/οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, τις συσκευασίες και τις ηλεκτρικές στήλες)·

4.	κρίνει θετικούς τους ελέγχους στις εγκαταστάσεις των παραγωγών και των συλλεκτών αποβλήτων προηγούμενου σταδίου με σκοπό τη μικρότερη επιβάρυνση των λιμένων·

5.	τάσσεται υπέρ της ευρείας και ενεργού συνεργασίας με τη βιομηχανία διαχείρισης αποβλήτων και λοιπών υλών καθότι ο περιορισμός των παράνομων αποστολών θα αποβεί εις όφελος όσων εταιρειών επεξεργασίας αποβλήτων από την ΕΕ χρησιμοποιούν μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον·

6.	επισημαίνει τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης για τις προτεινόμενες τροποποιήσεις, βάσει των οποίων το 90% των ερωτηθέντων τάσσονται υπέρ της λήψης ενωσιακών νομοθετικών μέτρων για τις αποστολές αποβλήτων·

Σχεδιασμός των επιθεωρήσεων μεταφορών αποβλήτων

επιδοκιμάζει την πρόταση να καταστούν υποχρεωτικά τα σχέδια επιθεωρήσεων και ο καθορισμός του περιεχομένου για όλη την ΕΕ με σκοπό την παγίωση του τακτικού και συνεπούς σχεδιασμού επιθεωρήσεων σε όλα τα κράτη μέλη. Ο κατάλληλος σχεδιασμός των επιθεωρήσεων θα βοηθήσει τις αρχές να διενεργούν πιο αποτελεσματικές επιθεωρήσεις·

παρατηρεί ότι η ελλιπής εφαρμογή των οικείων διατάξεων σε ένα κράτος μέλος ενδέχεται να προκαλεί επιπρόσθετο φόρτο εργασίας και κόστος σε κάποιο άλλο κράτος μέλος και άρα είναι προς το συμφέρον όλων η παγίωση εναρμονισμένων διαδικασιών επιθεώρησης, καλύτερης συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών πέραν των εθνικών συνόρων·

υπενθυμίζει ότι τα σχέδια επιθεωρήσεων είναι μεν βασική συνιστώσα των κατευθυντήριων γραμμών του δικτύου IMPEL με θέμα τις επιθεωρήσεις των μεταφορών αποβλήτων (2), προειδοποιεί όμως ότι το προσωπικό που θα διατεθεί για τον σχεδιασμό των επιθεωρήσεων δεν πρέπει να προέρχεται από το προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με τη διενέργεια αυτών των επιθεωρήσεων·

10.	συμφωνεί με την πρόταση τα σχέδια να καλύπτουν το σύνολο της γεωγραφικής περιοχής του εκάστοτε κράτους μέλους, αλλά θεωρεί ότι πρέπει να διατυπωθεί πιο αναλυτικά έτσι ώστε να επιτρέπεται η διενέργειά τους σε περιφερειακή κλίμακα·

11.	συνιστά να συμπεριληφθούν στα σχέδια μετρήσιμοι στόχοι, σε συνάρτηση με τις ήδη υπάρχουσες βέλτιστες πρακτικές, έτσι ώστε να αξιολογούνται οι επιδόσεις από τους αρμοδίους για τη λήψη αποφάσεων·

12.

τάσσεται σαφώς υπέρ της διάταξης να διενεργούνται εκτιμήσεις κινδύνων, οι οποίες θα καλύπτουν συγκεκριμένες ροές αποβλήτων και πηγές παράνομης μεταφοράς με τη βοήθεια δεδομένων προερχόμενων από συλλογή πληροφοριών όπως αστυνομικές έρευνες. Επίσης, προτρέπει τις αρμόδιες αρχές να εφαρμόζουν τις σχετικές εισηγήσεις του δικτύου IMPEL για την καλύτερη ιεράρχηση των προτεραιοτήτων στη χρήση των περιορισμένων δυνατοτήτων επιθεώρησης·

13.	θεωρεί ότι, βάσει και των εισηγήσεων του δικτύου IMPEL, στα σχέδια επιθεωρήσεων πρέπει να συμπεριληφθούν οι πλωτές μεταφορές·

14.	καλεί την Επιτροπή να θεσπίσει τη χρήση ενός πίνακα μετατροπής μεταξύ κωδικών των τελωνείων και κωδικών των αποβλήτων, έτσι ώστε να μπορεί να γίνεται χρήση των διεθνών κωδικών του δασμολογίου που χρησιμοποιούν οι τελωνειακές αρχές για την επιλογή των προς επιθεώρηση μεταφορών υψηλού κινδύνου·

Η δημοσίευση των σχεδίων επιθεώρησης

15.

συμμερίζεται τις ανησυχίες που έχει εκφράσει το Συμβούλιο (3) ότι η δημοσίευση των σχεδίων επιθεώρησης ενδέχεται να βοηθά όσους εμπλέκονται σε παράνομες μεταφορές αποβλήτων. Ως εκ τούτου, πιστεύει ότι πρέπει να δημοσιεύονται μόνο τα σχέδια επιθεώρησης στρατηγικού χαρακτήρα, σε αντίθεση με όσα είναι επιχειρησιακού χαρακτήρα·

16.

αντιλαμβάνεται ότι είναι καθήκον των τοπικών και περιφερειακών αρχών προς τους πολίτες τους να μεριμνούν για τον συμβατό με το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία τρόπο διαχείρισης όσων υλικών αποθηκεύονται στην επικράτειά τους για εκ νέου χρήση, ανακύκλωση, ανάκτηση ή απόρριψη. Όταν οι απλοί πολίτες πληροφορούνται περιστατικά επιβλαβούς για το περιβάλλον επεξεργασίας παρανόμων φορτίων αποβλήτων, αποθαρρύνονται από το να συμμετάσχουν ενεργά στη λειτουργία των συστημάτων ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων·

17.	συνιστά, επομένως, τη δημοσίευση ετήσιας έκθεσης με τις διενεργηθείσες επιθεωρήσεις, τα αποτελέσματά τους και τις ποινές που έχουν τυχόν επιβληθεί·

Η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης

18.

επικροτεί την πρόταση να υποχρεούται ο υπεύθυνος του φορτίου να αποδεικνύει ότι λειτουργεί πλήρως το αντικείμενο που υποτίθεται ότι εξάγεται για επαναχρησιμοποίηση. Τούτο ισχύει για τα είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (και όχι τα ΑΗΗΕ) και τα οχήματα (σε αντίθεση με τα ELV/οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους). Αυτή η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης αναμένεται να διευκολύνει το έργο των αρχών επιθεώρησης να εντοπίζουν τις παράνομες εξαγωγές μη λειτουργικών αντικειμένων (δηλ. αποβλήτων), τα οποία ειδάλλως θα προορίζονταν για κανονική ανακύκλωση ή επεξεργασία εκτός της ΕΕ. Αυτά τα αντικείμενα πρέπει να υφίστανται επεξεργασία σε εγκαταστάσεις ευρισκόμενες εντός της ΕΕ προς αποφυγή απώλειας πολύτιμων πρώτων υλών και για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας στις τρίτες χώρες·

19.

επιδοκιμάζει την πρόταση σύμφωνα με την οποία, εφόσον για κάποιο φορτίο που προορίζεται για εργασίες αξιοποίησης υπάρχουν υπόνοιες παράνομης μεταφοράς αποβλήτων, θα μπορεί η αρμόδια αρχή να ζητεί από τον υπεύθυνο του φορτίου αποδεικτικό έγγραφο με τις μεθόδους, την τεχνολογία και τα πρότυπα επεξεργασίας αποβλήτων που εφαρμόζει η μονάδα αξιοποίησης στη χώρα προορισμού. Μάλιστα, η ΕτΠ φρονεί ότι αυτή η απαίτηση θα πρέπει να ισχύει και για όλα τα σχετικά φορτία που υπάγονται στον κανονισμό για τις μεταφορές αποβλήτων. Επίσης, θα πρέπει να δημοσιεύεται ο τελικός προορισμός για λόγους διαφάνειας και εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης στην αλυσίδα διαχείρισης αποβλήτων και λοιπών υλών·

Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων

20.

συμφωνεί με την καθιέρωση της ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων όσον αφορά τις αποστολές αποβλήτων, μέσω της οποίας θα μπορούσε να καταρτιστεί μια ασφαλής βάση δεδομένων ηλεκτρονικής καταχώρισης των φορτίων. Τα δεδομένα αυτά θα περιλαμβάνουν τα στοιχεία του αποστολέα, του μεταφορέα, των εμπορικών μεσαζόντων και του τελικού προορισμού του φορτίου. Συν τοις άλλοις, η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της διεξαγωγής ευρείας διαβούλευσης με τις τοπικές και περιφερειακές αρχές, καθώς και με άλλους άμεσα ενδιαφερομένους κατά την κατάρτιση αυτής της βάσης δεδομένων·

21.	υποστηρίζει ότι πρόσβαση στην εν λόγω βάση δεδομένων πρέπει να έχουν όλες οι αρμόδιες αρχές (επιθεωρήσεις περιβάλλοντος, τελωνεία, αστυνομία), θα πρέπει δε να περιέχει τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων έτσι ώστε διευκολύνεται το έργο των αρχών στη διενέργεια των επιθεωρήσεων·

22.

παρατηρεί ότι τέσσερις χώρες εφαρμόζουν ήδη την ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων για την κοινοποίηση διακίνησης φορτίων επικίνδυνων αποβλήτων (4). Εκτιμάται ότι, όταν αυτή η ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων εφαρμοστεί σε όλη την ΕΕ, οι επιχειρήσει θα εξοικονομούν περισσότερα από 40 εκατ. ευρώ ετησίως σε διοικητικές διατυπώσεις (5). Μάλιστα την καθιέρωση της χρήσης της σε όλα τα κράτη μέλη έχει ζητήσει και η Ομάδα υψηλού επιπέδου ανεξάρτητων παραγόντων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον διοικητικό φόρτο.

Άλλα θέματα

23.

επαναλαμβάνει ότι, πέραν της τροποποίησης του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων, απαιτείται συμπληρωματικά η περαιτέρω ενίσχυση του δικτύου IMPEL μέσω της εξασφαλισμένης μακροπρόθεσμης χρηματοδότησής του. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το εν λόγω δίκτυο θα μπορεί να χρησιμοποιεί πιο συστηματικά τις επιθεωρήσεις από ομοτίμους, καθώς και να εντοπίζει και να μοιράζεται ευκολότερα θετικές πρακτικές μέσω της επέκτασής του στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο (6)·

24.

επαναλαμβάνει τα αιτήματά της προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή α) να καταρτίσει ένα γενικό ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο για τις επιθεωρήσεις και την εποπτεία περιβαλλοντικού χαρακτήρα, βάσει του οποίου θα εκχωρούνται ελεγκτικές εξουσίες στην ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, β) να στηριχθεί ο ρόλος των τοπικών και περιφερειακών αρχών στην εφαρμογή της ενωσιακής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, γ) να μειωθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός εξαιτίας των αποκλίσεων ή ακόμα και της απουσίας καθεστώτων επιθεώρησης και δ) να κατοχυρωθεί η κοινή νομική αντιμετώπιση (7)·

Επικουρικότητα, αναλογικότητα και βελτίωση της νομοθεσίας

25.	υπενθυμίζει ότι η περιβαλλοντική πολιτική είναι ένας τομέας στον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη μοιράζονται τις αρμοδιότητες και, ότι ως εκ τούτου, ισχύει η αρχή της επικουρικότητας·

26.	επισημαίνει ότι οι μεταφορές αποβλήτων είναι διεθνείς και άρα η ίση μεταχείριση και η αποφυγή κινδύνων για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία προϋποθέτουν ομοιόμορφη εφαρμογή και τήρηση της νομοθεσίας σε όλα τα κράτη μέλη. Συνεπώς, απαιτείται κινητοποίηση σε επίπεδο ΕΕ·

27.

τονίζει ότι πρέπει να ληφθούν πλήρως υπόψη οι συνέπειες για τις αρμοδιότητες των τοπικών και περιφερειακών αρχών της εφαρμογής της ηλεκτρονικής ανταλλαγής δεδομένων με κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις της Επιτροπής. Συνεπώς, θα πρέπει η Επιτροπή να προβαίνει σε άμεση διαβούλευση με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, ή με εκπροσώπους τους, πριν προτείνει οποιαδήποτε κατ’ εξουσιοδότηση πράξη.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

COM(2013) 516 final, άρθρο 1, παράγραφος 2 — Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1013/2006, άρθρο 26 νέα παράγραφος 5

Αιτιολογία

Πρέπει να πραγματοποιηθούν οι κατάλληλες διαβουλεύσεις –και μεταξύ ειδημόνων– με τις αρμόδιες τοπικές και περιφερειακές αρχές. Σήμερα υφίστανται μία ενιαία θυρίδα για τα τελωνεία και μία για τη ναυτιλία. Στα σχετικά στοιχεία πρέπει να μπορούν να έχουν πρόσβαση όλες οι σχετικές υπηρεσίες, π.χ. οι αστυνομικές, τελωνειακές, ελεγκτικές και λιμενικές αρχές.

Τροπολογία 2

COM(2013) 516 final, άρθρο 1, παράγραφος 3 στοιχείο β) — Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1013/2006, άρθρο 50 νέα παράγραφος 2 στοιχείο α)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν ότι οι οικείες αρμόδιες αρχές καταρτίζουν σχέδια για τις επιθεωρήσεις που έχουν ως στόχο τον έλεγχο της συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό. Τα σχέδια καλύπτουν το σύνολο της γεωγραφικής περιοχής του κράτους μέλους και ισχύουν για όλες τις επιθεωρήσεις που αφορούν μεταφορές αποβλήτων και διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 2, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρήσεων σε εγκαταστάσεις και επιχειρήσεις, σε οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και σε αποστολές σε λιμένες. Τα εν λόγω σχέδια περιλαμβάνουν:

Τα κράτη μέλη μεριμνούν ώστε οι οικείες αρμόδιες αρχές να καταρτίζουν σχέδια για τις επιθεωρήσεις που έχουν ως στόχο τον έλεγχο της συμμόρφωσης με τον παρόντα κανονισμό. Τα σχέδια καλύπτουν το σύνολο της γεωγραφικής περιοχής του κράτους μέλους στα κατάλληλα διοικητικά επίπεδα, υπάρχει συντονισμός των σχεδίων επιθεώρησης –εφόσον θα καταρτίζονται πολλαπλά– και ισχύουν για όλες τις επιθεωρήσεις που αφορούν μεταφορές αποβλήτων και διενεργούνται σύμφωνα με την παράγραφο 2, συμπεριλαμβανομένων των επιθεωρήσεων σε εγκαταστάσεις και επιχειρήσεις, σε οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και σε αποστολές σε λιμένες. Τα εν λόγω σχέδια περιλαμβάνουν:

α)	τη στρατηγική και τους στόχους των επιθεωρήσεων που αφορούν μεταφορές αποβλήτων, με μνεία των αναγκαίων ανθρώπινων, χρηματοοικονομικών και λοιπών πόρων·

α)	τη στρατηγική και τους –μετρήσιμους– στόχους των επιθεωρήσεων που αφορούν μεταφορές αποβλήτων, με μνεία των αναγκαίων ανθρώπινων, χρηματοοικονομικών και λοιπών πόρων·

β)	εκτίμηση κινδύνων που καλύπτει συγκεκριμένες ροές αποβλήτων και πηγές παράνομης μεταφοράς και στην οποία εξετάζονται δεδομένα προερχόμενα από συλλογή πληροφοριών, όπως αστυνομικές έρευνες και αναλύσεις εγκληματικών δραστηριοτήτων·

β)	εκτίμηση κινδύνων, η οποία καλύπτει συγκεκριμένες ροές αποβλήτων και πηγές παράνομης μεταφοράς και στην οποία εξετάζονται δεδομένα προερχόμενα από συλλογή πληροφοριών, όπως αστυνομικές έρευνες και αναλύσεις εγκληματικών δραστηριοτήτων·

γ)	τις προτεραιότητες και περιγραφή του τρόπου με τον οποίο καθορίστηκαν οι εν λόγω προτεραιότητες με βάση τις στρατηγικές, τους στόχους και την εκτίμηση κινδύνων·

γ)	τις προτεραιότητες και περιγραφή του τρόπου με τον οποίο καθορίστηκαν οι εν λόγω προτεραιότητες με βάση τις στρατηγικές, τους στόχους και την εκτίμηση κινδύνων·

δ)	πληροφορίες για τους αριθμούς και τα είδη των προβλεπόμενων επιθεωρήσεων σε χώρους εγκαταστάσεων αποβλήτων, σε οδικές και σιδηροδρομικές μεταφορές και σε αποστολές σε λιμένες·

δ)	πληροφορίες για τους αριθμούς και τα είδη των προβλεπόμενων επιθεωρήσεων σε χώρους εγκαταστάσεων αποβλήτων, σε οδικές, αεροπορικές, πλωτές και σιδηροδρομικές μεταφορές και σε αποστολές σε λιμένες, βάσει εκτιμήσεων του κινδύνου και προτεραιοτήτων·

ε)	ανάθεση καθηκόντων σε κάθε αρχή που μετέχει στις επιθεωρήσεις οι οποίες αφορούν μεταφορές αποβλήτων·

ε)	ανάθεση καθηκόντων σε κάθε αρχή που μετέχει στις επιθεωρήσεις οι οποίες αφορούν μεταφορές αποβλήτων·

στ)	μέσα συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων αρχών που μετέχουν στις επιθεωρήσεις και

στ)	μέσα αποδοτικής και αποτελεσματικής συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων αρχών που μετέχουν στις επιθεωρήσεις, και

ζ)	εκτίμηση της ανάγκης κατάρτισης των επιθεωρητών σε τεχνικά ή νομικά θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση και τις μεταφορές αποβλήτων, καθώς και διατάξεις σχετικά με προγράμματα τακτικής κατάρτισης.

ζ)	εκτίμηση της ανάγκης κατάρτισης των επιθεωρητών σε τεχνικά ή νομικά θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση και τις μεταφορές αποβλήτων, καθώς και διατάξεις σχετικά με προγράμματα τακτικής κατάρτισης.,

η)	μια στρατηγική προώθησης της επικοινωνίας και της συμμόρφωσης για τη συμμετοχή της υπό ρύθμιση κοινότητας και του ευρύτερου κοινού, και

θ)	πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους η υπό ρύθμιση κοινότητα και το ευρύτερο κοινό μπορούν να διατυπώνουν τις ανησυχίες τους σε αρμόδια αρχή (καταγγελία δυσλειτουργιών).

Τα σχέδια επανεξετάζονται τουλάχιστον ετησίως και, κατά περίπτωση, επικαιροποιούνται. Κατά την επανεξέταση αξιολογείται ο βαθμός υλοποίησης των στόχων και των λοιπών στοιχείων των σχεδίων. Θα συμπεριλαμβάνει δε συνοπτική αναφορά των εκθέσεων που διενεργήθηκαν το προηγούμενο έτος, τα αποτελέσματά τους και τις τυχόν επιβληθείσες ποινές.

Τα σχέδια δημοσιοποιούνται από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με την οδηγία 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2003, για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες (8).

Τα σχέδια δημοσιοποιούνται σε μόνιμη βάση υπό τη μορφή συνοπτικής επισκόπησης, μεταξύ άλλων σε ηλεκτρονική μορφή, από την αρμόδια αρχή σύμφωνα με την οδηγία 2003/4/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 28ης Ιανουαρίου 2003, για την πρόσβαση του κοινού σε περιβαλλοντικές πληροφορίες (9).

Τα κράτη μέλη μεριμνούν, έτσι ώστε τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων που προβλέπονται βάσει των σχεδίων που αναφέρονται στο παρόν άρθρο, τα τυχόν διορθωτικά μέτρα που έλαβαν οι αρμόδιες αρχές ως συνέχεια των εν λόγω επιθεωρήσεων, τα ονόματα των επιχειρήσεων που εμπλέκονται σε παράνομες μεταφορές και οι ποινές που επιβλήθηκαν, να είναι μονίμως διαθέσιμα στο κοινό, μεταξύ άλλων σε ηλεκτρονική μορφή.

Αιτιολογία

Δεδομένου ότι σε ορισμένα κράτη μέλη κάθε περιφέρεια είναι αρμόδια για την εκπόνηση του δικού της σχεδίου επιθεωρήσεων, θα μπορούσαν να συντονιστούν έτσι ώστε να καλύπτεται ολόκληρη η περιοχή. Η προσθήκη μετρήσιμων στόχων είναι σύμφωνη με τις υφιστάμενες βέλτιστες πρακτικές που ακολουθούνται στα κράτη μέλη και μέσω αυτών των στόχων θα μπορούν οι αρμόδιοι για τη λήψη αποφάσεων να προβαίνουν στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των επιθεωρήσεων. Όσον αφορά τις πλωτές και τις αεροπορικές μεταφορές, πιστεύουμε ότι πρέπει να συμπεριληφθούν καθότι αποτελούν άλλη μία οδό μεταφοράς των αποβλήτων. Η βιομηχανία αποβλήτων και πόρων, όπως επίσης και το ευρύ κοινό, έχουν να διαδραματίσουν τον δικό τους ρόλο όσον αφορά τη συμμόρφωση προς τους κανονισμούς που διέπουν τις μεταφορές αποβλήτων και θα πρέπει να είναι σε θέση να προβαίνουν σε καταγγελίες για το δημόσιο συμφέρον σε αρμόδια αρχή, δίχως τον φόβο παρενόχλησης ή αντιποίνων. Θα πρέπει να αναφέρεται ρητώς ότι ο αριθμός και ο τύπος των επιθεωρήσεων θα πρέπει να βασίζονται σε εκτιμήσεις του κινδύνου και σε προτεραιότητες, όπως αναφέρεται στα σημεία β) και γ).

Η δημοσίευση των ευρημάτων των επιθεωρήσεων κρίνεται απαραίτητη ως αποδεικτικό στοιχείο της τήρησης των διατάξεων του κανονισμού, καθώς και για τη διατήρηση της εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης στην επεξεργασία των αποβλήτων. Τέλος, θεωρούμε ότι πρέπει να δημοσιεύεται μόνο μια συνοπτική επισκόπηση των σχεδίων, καθότι μια πιο λεπτομερής περιγραφή ενδεχομένως να διευκόλυνε το έργο όσων επιχειρούν να αποφύγουν την επιθεώρηση των φορτίων.

Τροπολογία 3

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1013/2006, άρθρο 50 παράγραφος 5

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προτείνει καμία τροποποίηση του άρθρου 50 παράγραφος 5 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006

Προτεινόμενη τροποποίηση άρθρου 50 παράγραφος 5 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006:

Τα κράτη μέλη συνεργάζονται μεταξύ τους, διμερώς ή και πολυμερώς, ώστε να διευκολύνεται η πρόληψη και ο εντοπισμός παράνομων μεταφορών. Θα πρέπει δε να ανταλλάσσουν πληροφορίες ως προς τα φορτία αποβλήτων και τα εφαρμοστικά μέτρα που λαμβάνουν. Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να δημιουργήσει προς τούτο έναν δίαυλο που θα περιλαμβάνει όλα τα κράτη μέλη.

Αιτιολογία

Προς το παρόν, η συνεργασία γίνεται προαιρετικά και από αυτήν απέχουν βασικά κράτη μέλη. Η παράνομη αποστολή αποβλήτων από μία χώρα σε άλλη μπορεί να παταχθεί μόνο με τη συνεργασία όλων των κρατών μελών και γι’ αυτόν τον λόγο κρίνεται αναγκαία η δημιουργία ενός κοινού διαύλου.

Βρυξέλλες, 30 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) Δίκτυο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή και την επιβολή του δικαίου του περιβάλλοντος — Διακρατικό σύμπλεγμα μεταφοράς αποβλήτων.

(2) IMPEL (2012) «Doing the right thing for waste shipment inspections» («Η σωστή μέθοδος επιθεώρησης των μεταφορών αποβλήτων»).

(3) Συμβούλιο Περιβάλλοντος, 14 Οκτωβρίου 2013.

(4) European Date Interchange for waste notification (EUDIN/Ευρωπαϊκή υπηρεσία ανταλλαγής δεδομένων προς κοινοποίηση φορτίων αποβλήτων).

(5) Ομάδα υψηλού επιπέδου ανεξάρτητων παραγόντων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον διοικητικό φόρτο (2009): Γνωμοδότηση της ομάδας υψηλού επιπέδου με θέμα «Η μείωση του διοικητικού φόρτου με προτεραιότητα το περιβάλλον» («Administrative burden reduction; priority area Environment»)

(6) CdR1119/2012 fin.

(7) CdR 593/2013 fin, CdR 1119/2012 fin, CdR164/2010 fin.

(8) ΕΕ L 41, της 14/2/2003 σ. 26.

(9) ΕΕ L 41, της 14/2/2003 σ. 26.

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/48

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δέσμη μέτρων NAIADES II»

2014/C 126/12

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Γενικές παρατηρήσεις

χαιρετίζει τη δέσμη μέτρων NAIADES ΙΙ ως λογική συνέχεια της δέσμης NAIADES I, η οποία ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη προσέγγιση σε επίπεδο ΕΕ για την ανάπτυξη των εσωτερικών πλωτών μεταφορών· υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες της Επιτροπής να αναζωογονήσει τον τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και να αυξήσει το μερίδιό της στο σύνολο των μεταφορών, προκειμένου να αξιοποιηθεί το πλήρες δυναμικό της·

2.	υποστηρίζει την προτεραιότητα που δίνει η Επιτροπή στη στροφή από τις οδικές προς τις σιδηροδρομικές, τις εσωτερικές πλωτές και τις θαλάσσιες μεταφορές, επιμένοντας την ίδια στιγμή στην εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους όλων των τρόπων μεταφοράς·

τάσσεται υπέρ της ανάπτυξης του τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και πιστεύει ότι παρέχει ένα μέσο για την αντιμετώπιση του προβλήματος της συμφόρησης στο οδικό δίκτυο· εκτιμά ότι, χάρη στις επιδόσεις του κλάδου όσον αφορά την ασφάλεια και τον περιβαλλοντικό του αντίκτυπο, πρόκειται για ένα αξιόπιστο, ασφαλή και βιώσιμο τρόπο μεταφοράς·

τονίζει τον ρόλο που διαδραματίζουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στη χρήση της γης και τον σχεδιασμό των μεταφορών, όπου ο αποτελεσματικός χωροταξικός σχεδιασμός μπορεί να διευκολύνει τη συγκέντρωση οικονομικών δραστηριοτήτων, τη δημιουργία ολοκληρωμένων δικτύων τα οποία μειώνουν την ανάγκη για μετακινήσεις και να καταστήσει τις πολυτροπικές μεταφορές μια πιο ελκυστική επιλογή· αναγνωρίζει, επίσης, τη σημασία της υποδομής μεταφορών για την περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη και τον ρόλο που διαδραματίζουν οι λιμένες εσωτερικής ναυσιπλοΐας ως οικονομικά κέντρα, καθώς και τη συμβολή των πλωτών οδών στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης στους λιμένες και σε άλλα συστήματα μεταφορών· επιθυμεί να τονίσει ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές επωμίζονται σημαντικό κόστος όσον αφορά την ανάπτυξη και τη διαχείριση βασικών στοιχείων ενεργητικού των υποδομών και πρέπει να κατέχουν κεντρική θέση στις προσπάθειες να μεγιστοποιηθεί η χρήση της ικανότητας των εσωτερικών πλωτών οδών·

αναγνωρίζει ότι, σε αντίθεση με άλλες οδούς μεταφοράς, οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές δεν εξυπηρετούν μόνον ανάγκες μεταφοράς, αλλά διαδραματίζουν επίσης καθοριστικό ρόλο για την ύδρευση, την αντιπλημμυρική προστασία, την παραγωγή ενέργειας, καθώς και τις δραστηριότητες αναψυχής και τον τουρισμό· εξάλλου, αποτελούν σημαντικά οικοσυστήματα και εξυπηρετούν τη γεωργία και την αλιεία· ενθαρρύνει, εν προκειμένω, τον κλάδο των εσωτερικών πλωτών μεταφορών να διατηρήσει την ηγετική του θέση ως ένας φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος μεταφοράς και να συνεχίζει να διατηρεί μια σωστή ισορροπία μεταξύ των δραστηριοτήτων του και των άλλων (ενίοτε ανταγωνιστικών) λειτουργιών των πλωτών οδών·

στηρίζει δημόσιες παρεμβάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του τομέα, της υποδομής, της περιβαλλοντικής απόδοσης, της καινοτομίας και της ενσωμάτωσης αυτού στην εφοδιαστική αλυσίδα, και πιστεύει ότι, ενώ οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές ελευθερώνονται και λειτουργούν σε μια εσωτερική αγορά μεταφορών, οι δημόσιες επενδύσεις αυτού τους είδους μπορεί να θεωρηθούν δικαιολογημένες, λόγω του σημαντικού αντικτύπου που έχουν λόγω της οικονομικής κρίσης στον κλάδο και του κοινωνικοοικονομικού και περιβαλλοντικού οφέλους που παράγουν·

Επικουρικότητα και αναλογικότητα

7.	θεωρεί ότι η δέσμη μέτρων NAIADES II συνάδει με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας·

Ειδικές παρατηρήσεις επί της ανακοίνωσης

συμφωνεί με τη γενική εκτίμηση της Επιτροπής όσον αφορά τον κλάδο της εσωτερικής ναυσιπλοΐας: κυριαρχία των μικροεπιχειρήσεων και κατακερματισμός της προσφοράς· αποδυνάμωση της θέσης του σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις στον τομέα των μεταφορών και μακρά και σταθερή παρακμή του μεριδίου σε σύγκριση με τις οδικές μεταφορές· πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα και επακόλουθος ανταγωνισμός τιμών· αδυναμία του κλάδου να επανεπενδύσει και να καινοτομήσει. Σε αυτά προστίθενται η περιορισμένη πρόοδος στην αντιμετώπιση των βασικών ελλείψεων σε υποδομές και των σημείων συμφόρησης και η απώλεια ανταγωνιστικότητας που έχει προκαλέσει στον κλάδο η επιβράδυνση της οικονομίας της ΕΕ·

συμφωνεί, ως εκ τούτου, με τους βασικούς τομείς παρέμβασης της δέσμης NAIADES II και με τον στόχο της να καταστεί ο κλάδος της εσωτερικής ναυσιπλοΐας ένας ποιοτικός τρόπος μεταφοράς, ευνομούμενος, αποτελεσματικός, ασφαλής, ενσωματωμένος στην αλυσίδα των συνδυασμένων μεταφορών, με ποιοτικές θέσεις εργασίας και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, ο οποίος τηρεί υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα· πιστεύει ακράδαντα ότι ο κλάδος των εσωτερικών πλωτών μεταφορών μπορεί να συμβάλει σημαντικά και θα πρέπει να ενταχθεί επαρκώς στην ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών·

10.	επισημαίνει ότι αυτό που απαιτείται τώρα είναι η πλήρης δέσμευση των κρατών μελών να τηρήσουν τους βασικούς στόχους, και ο κλάδος της εσωτερικής ναυσιπλοΐας να υιοθετήσει μια πιο ενεργητική και συνεκτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση ορισμένων από τις βασικές αδυναμίες του·

11.

αναγνωρίζει τις ελλείψεις της δέσμης NAIADES I και συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για λόγους ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας της δέσμης μέτρων NAIADES II, να χαράξει –ενδεχομένως σε συνδυασμό με τους πόρους στο πλαίσιο της πλατφόρμας PLATINA (1)– έναν σαφή οδικό χάρτη εφαρμογής, με στόχους και ορόσημα και με μια πιο συνεκτική προσέγγιση στην εξεύρεση οικονομικών και άλλων πόρων·

α) Ποιοτική υποδομή

12.	εφιστά την προσοχή στο ενδεχόμενο της θεώρησης των εσωτερικών πλωτών μεταφορών χωριστά από τους άλλους τρόπους μεταφοράς και πιστεύει ότι η αύξηση της διασυνδεσιμότητάς τους με άλλους τρόπους μεταφοράς θα βοηθήσει στην ενίσχυση του συνόλου του τομέα·

13.

χαιρετίζει το γεγονός ότι οι εσωτερικές πλωτές μεταφορές έχουν ενσωματωθεί σε έξι από τους εννέα διαδρόμους του κεντρικού δικτύου των ΔΕΔ-Μ και ελπίζει ότι η υλοποίηση και οι δομές διακυβέρνησης για τους διαδρόμους αυτούς θα είναι αρκετά αντιπροσωπευτικές όλων των τρόπων μεταφοράς και ότι το δυναμικό και η ιδιαιτερότητα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας θα αναγνωριστούν δεόντως στο πλαίσιο του ΔΕΔ-Μ, έτσι ώστε να υπάρξει η κατάλληλη ανταπόκριση στα ζητήματα που σχετίζονται με τα βασικά σημεία συμφόρησης της εσωτερικής ναυσιπλοΐας και τις ελλείπουσες διασυνδέσεις·

14.	ελπίζει ότι η μακροπρόθεσμη δέσμευση στο κεντρικό και ολοκληρωμένο δίκτυο θα παράσχει κατά κάποιο τρόπο ένα σταθερό νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα πρέπει να βοηθήσει στην προσέλκυση νέων επενδύσεων στον τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών·

15.

παροτρύνει τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να συνεργαστούν με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη προκειμένου να τηρήσουν τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί και να υποβάλουν στην Επιτροπή λεπτομερείς προτάσεις προγραμμάτων για τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές και τους λιμένες, ώστε να μπορέσουν να επωφεληθούν από τη διευκόλυνση Συνδέοντας την Ευρώπη (ΔΣΕ), καθώς και από την πιθανή αύξηση της συγχρηματοδότησης (έως 40%) που διατίθεται για τέτοια σχέδια· θεωρεί ότι οι επενδύσεις τόσο στις υλικές όσο και στις άυλες υποδομές θα βοηθήσουν τον κλάδο να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές του·

16.

ζητά, επίσης, από τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές κατά την κατάρτιση επενδυτικών σχεδίων και τη διαμόρφωση κρατικών μέσων σχεδιασμού, και να θέσουν ήδη σε εφαρμογή τις ανειλημμένες δεσμεύσεις τους, ώστε να υποστηριχθεί η σύσταση και περαιτέρω ανάπτυξη περιφερειακών οικονομικών κέντρων·

17.	υπογραμμίζει τη σημασία που έχει να διασφαλιστεί η διατήρηση των μικρότερων διαύλων και η τελειοποίησή τους, κατά περίπτωση, για τους σκοπούς της ναυτιλίας, προκειμένου να διατηρηθεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο και να διασφαλιστεί, επίσης, η βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσεων του κλάδου·

β) Ποιότητα μέσω της καινοτομίας

18.

αναγνωρίζει ότι υπάρχει έλλειψη πνεύματος καινοτομίας καθώς και τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό στον κλάδο της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, και συμφωνεί με την Επιτροπή ότι ο κλάδος πρέπει να οικειωθεί το θεματολόγιο της ΕΑΚ (έρευνα, ανάπτυξη, καινοτομία), να προσδιορίσει τις μελλοντικές του προτεραιότητες και να είναι περισσότερο προορατικός στην αξιοποίηση ευκαιριών·

19.	θεωρεί ότι οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές μπορούν να συμβάλουν στην εφαρμογή καινοτομιών στον κλάδο με τη στήριξη προσαρμοσμένων πολιτικών για την καινοτομία και με την εύστοχη χρήση των διαθέσιμων πόρων και των χρηματοπιστωτικών μέσων·

γ) Η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς

20.

στηρίζει τις προσπάθειες της Επιτροπής για τη μείωση του κατακερματισμού και την ενθάρρυνση της συνέργειας μεταξύ των παραγόντων της αγοράς· αναγνωρίζει ότι ορισμένοι κανόνες που αφορούν τον τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας καθορίζονται σε περιφερειακό ή σε εθνικό επίπεδο και θεωρεί ότι η Επιτροπή, αφού λάβει υπόψη την αρχή της επικουρικότητας, θα πρέπει να αναζητήσει τη μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία στην πορεία προς την εναρμόνιση·

21.

υποστηρίζει την εσωτερίκευση του εξωτερικού κόστους για όλους τους τρόπους μεταφορών, αλλά πιστεύει ότι αυτό δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσο για την αύξηση του κόστους των μεταφορών· θεωρεί ότι με τον υπολογισμό της ορθής τιμής των εξωτερικών συντελεστών, κάθε τρόπος μεταφοράς θα είναι πιο συγκρίσιμος, πράγμα που θα μπορούσε να οδηγήσει στη χρήση των φιλικότερων προς το περιβάλλον τρόπων μεταφοράς, να παρακινήσει τον κλάδο να αντιμετωπίσει το εξωτερικό κόστος και θα ωφελήσει ειδικά τις πλωτές μεταφορές·

22.

θεωρεί, από την άλλη πλευρά, ότι το θέμα της τιμολόγησης των νέων υποδομών ή της διατήρησης των υφιστάμενων πρέπει να εξεταστεί προσεκτικά, καθώς αυτό θα αποτελέσει πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση για τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές, ενώ επίσης θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα της χρέωσης άλλων χρηστών των πλωτών οδών·

23.	σημειώνει την πρόταση της Επιτροπής να αξιολογηθούν τα εμπόδια για την ανάπτυξη των λιμένων εσωτερικής ναυσιπλοΐας και θα επιθυμούσε περαιτέρω διαβούλευση για το θέμα αυτό με τις ενδιαφερόμενες τοπικές και περιφερειακές αρχές πριν από την προσφυγή σε νομοθετικές διαδικασίες·

δ) Περιβαλλοντική ποιότητα με τη μείωση των εκπομπών

24.	στηρίζει τις προσπάθειες για το πρασίνισμα του στόλου και τη μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων και υπογραμμίζει ότι η προσέγγιση πρέπει να είναι ουδέτερη από την άποψη της τεχνολογίας των κινητήρων και της επιλογής καυσίμων, και πρέπει να προσφέρει την καλύτερη σχέση κόστους-οφέλους·

25.

παρατηρεί ότι ο προσδιορισμός των πιθανών οφελών από άποψη ενέργειας και άνθρακα που σχετίζονται με το πρασίνισμα του στόλου απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση με συνεκτίμηση της ηλικίας του σκάφους, τις επιδόσεις του κινητήρα που φέρει και τα χαρακτηριστικά φόρτωσης του πλοίου, καθώς και κατανόηση της μεγάλης ενσωματωμένης ενέργειας που απαιτείται για την παροχή νέων κινητήρων. Προς τούτο, ζητά να γίνει μεγαλύτερη προσπάθεια για τη βελτίωση της οικονομικής σκοπιμότητας και την τυποποίηση του μεταγενέστερου εξοπλισμού και με απώτερο σκοπό τη μείωση του κόστους και τον περιορισμό των εκπομπών ρύπων από όλα τα υπάρχοντα σκάφη·

26.

θεωρεί ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει στον τομέα των εσωτερικών πλωτών μεταφορών πρόβλημα έλλειψης κινήτρων, είτε με νομικά μέσα ή/και δημοσιονομικά μέτρα, για τη δραστική μείωση των εκπομπών. Η ΕτΠ συνιστά για τον σκοπό αυτόν μία ολιστική προσέγγιση, που να επιτρέπει τη χρήση διάφορων ταμείων όπως το LIFE+, το TEN-T και το «Ορίζων 2020» για το πρασίνισμα του στόλου των εσωτερικών πλωτών μεταφορών και προσβλέπει στην εκτίμηση των επιπτώσεων των διαφόρων επιλογών που εξετάζονται για τα όρια εκπομπών όσον αφορά τα μεγάλα και τα μικρά, τα υφιστάμενα και τα νέα πλοία, για την καταπολέμηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην πηγή·

27.

αμφισβητεί την υπόθεση που περιλαμβάνεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής ότι το LNG (2) είναι η μόνη λύση για τις εκπομπές που επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα και τη φαινομενικά εύκολη δυνατότητα μεταφοράς τεχνολογικών λύσεων από έναν τρόπο μεταφοράς σε άλλο, ενώ συνεχίζεται η συζήτηση ως προς την πλέον κατάλληλη τεχνολογική λύση που θα επιτρέψει στον κλάδο αυτό να συμμορφωθεί με τα πρότυπα· θεωρεί ότι το LNG είναι μια πολλά υποσχόμενη επιλογή, αλλά είναι μόνο μία από τις επιλογές που υπάρχουν, και πιστεύει ότι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης δεν φαίνεται να είναι ρεαλιστικό·

28.	υπογραμμίζει ότι, χωρίς τη δέουσα δέσμευση των ίδιων των ενδιαφερομένων, θα είναι δύσκολο να στηριχθεί η ανάπτυξη πιο οικολογικών εσωτερικών πλωτών μεταφορών·

ε) Ειδικευμένο εργατικό δυναμικό και ποιοτικές θέσεις εργασίας

29.

υποστηρίζει την προσέγγιση που προτείνει η Επιτροπή για τη βελτίωση των δεξιοτήτων και των προσόντων στον κλάδο, η οποία θα πρέπει να διευκολύνει την πρόσβαση στην απασχόληση και την κινητικότητα, να αυξήσει την ασφάλεια, να βελτιώσει την ποιότητα των θέσεων εργασίας και να οδηγήσει στη δημιουργία ίσων όρων ανταγωνισμού·

στ) Ενσωμάτωση των εσωτερικών πλωτών μεταφορών στην πολυτροπική εφοδιαστική αλυσίδα

30.	επισημαίνει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην καλύτερη ολοκλήρωση του συστήματος εφοδιαστικής στις εσωτερικές πλωτές μεταφορές στα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας που έχουν χαράξει·

31.

ευνοεί, όπου είναι εφικτό, την ενσωμάτωση των κατάλληλων ροών πληροφοριών από άλλους τρόπους μεταφοράς στις υπηρεσίες πληροφοριών εσωτερικής ναυσιπλοΐας (ΥΠΕΝ)· αναγνωρίζει μεν ότι υπάρχουν θέματα που αφορούν: α) την ανταλλαγή πληροφοριών που ενδέχεται να είναι ευαίσθητες από εμπορική άποψη, και β) την επιβάρυνση των επιχειρηματιών να επενδύσουν σε ευφυή συστήματα μεταφορών, πιστεύει, ωστόσο, ότι οι τροποποιημένες ΥΠΕΝ θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα πολύτιμο εργαλείο για τη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού, τη βελτιστοποίηση των εμπορευματικών ροών και τη μείωση του κόστους και των εκπομπών·

32.

αναμένει με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της αξιολόγησης για την εξέλιξη των ΥΠΕΝ και ελπίζει ότι η Επιτροπή θα είναι σε θέση να προτείνει τροποποιήσεις της οδηγίας ΥΠΕΝ, καθώς η ΕτΠ θεωρεί ότι τα ευφυή συστήματα μεταφορών (Intelligent Transport Systems — ITS) είναι ένα σημαντικό στοιχείο στην προσπάθεια διευκόλυνσης της αποδοτικότητας των συνδυασμένων μεταφορών, για την ομαλή λειτουργία των εσωτερικών πλωτών οδών και για τη μείωση των διοικητικών επιβαρύνσεων, συμπεριλαμβανομένων των περίπλοκων διασυνοριακών απαιτήσεων μεταξύ κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών·

Διακυβέρνηση

33.

υποστηρίζει την πρόθεση για μια νέα προσέγγιση της διακυβέρνησης του τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, με σκοπό την αντιμετώπιση της επικάλυψης νομικών διατάξεων και αρμοδιοτήτων• από την άποψη αυτή, χαιρετίζει την υπογραφή της διοικητικής ρύθμισης μεταξύ της ΓΔ Κινητικότητας και Μεταφορών (MOVE)και της Κεντρικής Επιτροπής για τη Ναυσιπλοΐα στο Ρήνο (Central Commission for Navigation of the Rhine — CCNR) η οποία παρέχει ένα πλαίσιο για την ενίσχυση της συνεργασίας με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης του τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας· προσβλέπει δε στη σύναψη παρόμοιων συμφωνιών με άλλες επιτροπές ποταμών·

34.	ενθαρρύνει τους φορείς του κλάδου της εσωτερικής ναυσιπλοΐας να ενισχύσουν το συντονισμό προκειμένου να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο εκπροσωπείται ο κλάδος και να αναλάβουν άμεση ευθύνη για κάποιους από τους στόχους της δέσμης μέτρων NAIADES ΙΙ·

35.

τονίζει τις δυνατότητες που παρέχει η στρατηγική της ΕΕ για την περιοχή του Δούναβη (EUSDR) από την άποψη της ολοκληρωμένης ανάπτυξης και διακυβέρνησης μιας λεκάνης απορροής ποταμού και θεωρεί ότι η εφαρμογή της EUSDR θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ναυσιπλοΐα στο Δούναβη, ο οποίος διαθέτει μεγάλη ικανότητα αύξησης του όγκου της κυκλοφορίας·

Χρηματοδότηση

36.	σημειώνει ότι στην ανακοίνωση υπάρχουν αναφορές σε διάφορα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΕ (ΕΚΤ, ΔΣΕ, Ορίζων 2020), φαίνεται όμως ότι δεν υπάρχει μια συνεκτική ή συστηματική προσέγγιση ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα ταμεία αυτά θα συμβάλουν στην υλοποίηση των στόχων·

37.

ζητεί από την Επιτροπή να προσκομίσει επειγόντως το προτεινόμενο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της για τη χρηματοδότηση της δέσμης NAIADES· συνιστά, παράλληλα με τον προσδιορισμό και την ποσοτικοποίηση των επενδυτικών αναγκών του τομέα της εσωτερικής ναυσιπλοΐας, να δοθεί προσοχή και στην παροχή σαφών οδηγιών για την πρόσβαση του κλάδου σε χρηματοδότηση και να αποτελέσει αυτό το έγγραφο εργασίας μια χρήσιμη συμβολή στον οδικό χάρτη για την εφαρμογή (όπως προτείνεται στο σημείο 11 παραπάνω)·

38.

θεωρεί ότι τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και τα ταμεία επενδύσεων μπορούν να υποστηρίξουν τους βασικούς στόχους της δέσμης NAIADES, διατηρεί, εντούτοις, ορισμένες επιφυλάξεις ως προς το ότι οι βασικοί δείκτες για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων των εν λόγω ταμείων, κυρίως για το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής, αφορούν μόνον τις οδικές και τις σιδηροδρομικές υποδομές και φαίνεται να αποτελούν κίνητρα για επενδύσεις σε αυτούς τους τρόπους μεταφοράς παρά στην εσωτερική ναυσιπλοΐα, όταν υπάρχουν τέτοιες επιλογές·

39.	σημειώνει την αναφορά στα χρηματοδοτικά μέσα και θεωρεί ότι υπάρχουν κάποια περιθώρια για τη χρηματοδότηση του κλάδου της εσωτερικής ναυσιπλοΐας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων·

Ειδικές παρατηρήσεις επί της πρότασης κανονισμού

40.

υποστηρίζει το σκεπτικό της προτεινόμενης τροποποίησης του κανονισμού σχετικά με την πολιτική ρύθμισης της μεταφορικής ικανότητας των κοινοτικών στόλων, η οποία, αν είναι αποτελεσματική, θα καταστήσει ευκολότερη την ανάπτυξη του Αποθεματικού Ταμείου και τη χρήση του για τη λήψη πρόσθετων μέτρων με σκοπό την προώθηση των εσωτερικών πλωτών μεταφορών, σύμφωνα με τους στόχους της δέσμης μέτρων NAIADES II·

Ειδικές παρατηρήσεις επί της πρότασης κανονισμού

41.	υποστηρίζει τον στόχο της προτεινόμενης οδηγίας να διαχωριστούν τα τεχνικά πρότυπα από τις διαδικαστικές πτυχές, πράγμα που θα οδηγήσει στην απλοποίηση της διαδικασίας για την ενημέρωση των προτύπων αυτών, καθώς και στην επίτευξη μεγαλύτερης σαφήνειας και διαφάνειας στον τομέα

42.	υποστηρίζει την πραγματιστική και ευέλικτη προσέγγιση που προτείνεται, σύμφωνα με την οποία θα ισχύουν μειωμένες απαιτήσεις ή μερική εφαρμογή των τεχνικών απαιτήσεων για συγκεκριμένες ζώνες (κράτη μέλη), με βάση τη φύση των εσωτερικών πλωτών οδών τους.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

COM(2013) 621 final

Αιτιολογική σκέψη 2

Αιτιολογία

Η αιτιολογική σκέψη 2 του κανονισμού αναφέρεται στην προσαρμογή των σκαφών στην τεχνολογική πρόοδο. Η Επιτροπή των Περιφερειών προτείνει να περιληφθεί αναφορά στην καινοτομία όσον αφορά τον στόχο να καταστούν τα πλοία φιλικά προς το περιβάλλον, στοιχείο που αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους της δέσμης μέτρων NAIADES II.

Τροπολογία 2

COM(2013) 621 final

Άρθρο 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Το άρθρο 8 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 718/1999 αντικαθίσταται από το ακόλουθο κείμενο:

«Άρθρο 8

Με την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφος 5, οιοδήποτε κράτος μέλος μπορεί να λάβει ιδίως τα ακόλουθα μέτρα προκειμένου:

—	να διευκολυνθεί η πρόωρη συνταξιοδότηση των μεταφορέων της εσωτερικής ναυσιπλοΐας ή η απασχόλησή τους σε άλλη οικονομική δραστηριότητα·

—	να οργανωθούν καθεστώτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή μετειδίκευσης για τα μέλη πληρωμάτων που εγκαταλείπουν τον κλάδο·

—	να βελτιωθούν τα επαγγελματικά προσόντα των πληρωμάτων, ώστε να διαφυλαχθεί η ανάπτυξη και το μέλλον του κλάδου·

—	να ενθαρρυνθούν οι μικροεπαγγελματίες να καταστούν μέλη των επαγγελματικών ενώσεων και να ενισχυθούν οι οργανώσεις εκπροσώπησης του κλάδου της εσωτερικής ναυσιπλοΐας σε επίπεδο Ένωσης·

—	να ενθαρρυνθεί η τεχνολογική προσαρμογή των σκαφών, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας και να προαχθεί η ασφάλεια·

—	να ενθαρρυνθεί η ανακαίνιση των σκαφών και η προσαρμογή τους στην τεχνική πρόοδο όσον αφορά το περιβάλλον.»

«Άρθρο 8

—	να διευκολυνθεί η πρόωρη συνταξιοδότηση των μεταφορέων της εσωτερικής ναυσιπλοΐας ή η απασχόλησή τους σε άλλη οικονομική δραστηριότητα·

—	να οργανωθούν καθεστώτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή μετειδίκευσης για τα μέλη πληρωμάτων που εγκαταλείπουν τον κλάδο·

—	να βελτιωθούν τα επαγγελματικά προσόντα των πληρωμάτων, ώστε να διαφυλαχθεί η ανάπτυξη και το μέλλον του κλάδου·

—	να ενθαρρυνθούν υποστηριχθούν οι μικροεπαγγελματίες να καταστούν μέλη των επαγγελματικών ενώσεων και να ενισχυθούν οι οργανώσεις εκπροσώπησης του κλάδου της εσωτερικής ναυσιπλοΐας σε επίπεδο Ένωσης·

—	να ενθαρρυνθεί προωθηθεί η τεχνολογική προσαρμογή των σκαφών, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας και να προαχθεί η ασφάλεια·

—	να ενθαρρυνθεί η ανακαίνιση των σκαφών και η προσαρμογή τους στην τεχνική πρόοδο όσον αφορά το περιβάλλον.»

Μπορούν να ληφθούν και άλλα μέτρα, εφόσον συνάδουν με τους στόχους της δέσμης μέτρων NAIADES και συμβάλλουν στην επίτευξή τους.

Αιτιολογία

Η Επιτροπή των Περιφερειών θα επιθυμούσε να χρησιμοποιείται το Αποθεματικό Ταμείο προληπτικά και να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της δέσμης μέτρων NAIADES. Επίσης, θεωρεί ότι η λέξη «ενθαρρυνθεί» είναι πολύ ασαφής και θα πρέπει να αντικατασταθεί από ισχυρότερη φρασεολογία προκειμένου να εξασφαλιστεί μια πιο ενεργητική προσέγγιση από τα κράτη μέλη.

Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

(1) PLATINA: πλατφόρμα για την εφαρμογή της δέσμης NAIADES, χρηματοδοτούμενη στο πλαίσιο του ΠΠ7.

(2) υγροποιημένο φυσικό αέριο

26.4.2014

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

C 126/53

Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών»

2014/C 126/13

I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

επιδοκιμάζει τον γενικό στόχο της πρότασης της Επιτροπής να δημιουργηθεί μία ενιαία αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην οποία οι πολίτες και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οπουδήποτε αυτές παρέχονται στην Ένωση, χωρίς διασυνοριακούς περιορισμούς ή αδικαιολόγητο πρόσθετο κόστος και οι επιχειρήσεις που παρέχουν δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα έχουν τη δυνατότητα να δραστηριοποιούνται και να τις παρέχουν οπουδήποτε είναι εγκατεστημένη η επιχείρηση ή οπουδήποτε βρίσκονται οι πελάτες τους εντός της ΕΕ·

2.	υιοθετεί τον στόχο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και του Ψηφιακού Θεματολογίου της Ένωσης να δημιουργηθεί μία αναπτυσσόμενη, επιτυχημένη και δυναμική ενιαία ψηφιακή αγορά, προς όφελος όλων των οικονομικών κλάδων·

3.	υπογραμμίζει τη σημασία της σύνδεσης με ηλεκτρονικά δίκτυα επικοινωνιών και της εντατικότερης ολοκλήρωσης της αγοράς για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές και, συγχρόνως, επισημαίνει τις ευκαιρίες που προσφέρει η ενιαία ψηφιακή αγορά για την ευρωπαϊκή κοινωνία στο σύνολό της·

4.	προειδοποιεί, όμως, ότι, κατά την προσαρμογή του ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, θα πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη οι πραγματικές και οι νομικές συνθήκες που επικρατούν στα κράτη μέλη και στις περιφέρειες·

ζητεί, επίσης, να ληφθεί υπόψη ότι, με δεδομένα το ψηφιακό χάσμα που υφίσταται στην ΕΕ, τις ελλιπείς υποδομές των ΤΠΕ, τις διαφορετικές βασικές προϋποθέσεις, τις σημαντικές διαφορές ως προς τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα εντός αλλά και μεταξύ των κρατών μελών, η ψηφιακή κοινωνία και η σταδιακή σύγκλιση μπορούν να επιτευχθούν μόνον μέσω μίας προοδευτικής προσέγγισης πολλαπλών ταχυτήτων·

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι ορισμένα κράτη μέλη ήδη έχουν θεσπίσει κανόνες που αποσκοπούν στην εξισορρόπηση των αποκλίσεων μεταξύ των πόλεων και της υπαίθρου, όσον αφορά την ευρυζωνική κάλυψη. Οι κανόνες σε επίπεδο ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ετερογένεια των σημείων εκκίνησης στα κράτη μέλη·

υπενθυμίζει ότι, σε περιοχές όπου δεν επαρκούν οι μηχανισμοί της αγοράς, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές πρέπει να διαδραματίζουν καίριο ρόλο και να αναλαμβάνουν σημαντική ευθύνη όσον αφορά την εξασφάλιση ισότιμης και οικονομικά προσιτής ευρυζωνικής πρόσβασης για την προώθηση πιλοτικών έργων που αποσκοπούν στη γεφύρωση του υφιστάμενου ψηφιακού χάσματος και για την ανάπτυξη νέων ανθρωποκεντρικών προσεγγίσεων όσον αφορά τις ηλεκτρονικές δημόσιες υπηρεσίες προς τον πολίτη·

επισημαίνει ότι, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία των ιδιωτικών φορέων εκμετάλλευσης να καλύψουν περιοχές τις οποίες αξιολογούν ως ελάχιστα προσοδοφόρες, όπως οι αγροτικές περιοχές, οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές αναγκάζονται να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση των ψηφιακών υποδομών. Για να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών και όλων των περιοχών στις νέες τεχνολογίες, η ΕτΠ καλεί την Επιτροπή αφενός να στηρίξει τις προσπάθειες χρηματοδότησης από τους ΟΤΑ, επιτρέποντας τη συμμετοχή των ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων στη χρηματοδότηση των ψηφιακών υποδομών σε όλες τις περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και, αφετέρου, να αναγνωρίσει τα έργα ψηφιακού εξοπλισμού των αραιοκατοικημένων αγροτικών περιοχών ως υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος·

9.	επικρίνει, στο πλαίσιο αυτό, την περιορισμένη χρηματοδότηση της ανάπτυξης του ευρυζωνικού δικτύου στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη» για την περίοδο 2014 έως 2020·

10.	επισημαίνει ότι η ταχεία ανάπτυξη των δικτύων οπτικών ινών έως το «τελευταίο χιλιόμετρο», συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την μετατόπιση του βάρους της μεταφοράς δεδομένων, ακόμη και στην κινητή τηλεφωνία, προς το δίκτυο σταθερής τηλεφωνίας, μέσω κατάλληλων δρομολογητών·

11.	θεωρεί αυτονόητο ότι η θέσπιση νομοθεσίας σε επίπεδο ΕΕ δεν πρέπει να συνεπάγεται ανταγωνιστικά μειονεκτήματα στα κράτη μέλη με μικρό πληθυσμό και μικρή έκταση·

12.	επαναλαμβάνει την άποψή της ότι οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) οι οποίες στηρίζουν μια ανοικτή σε όλους κοινωνία της πληροφορίας, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες όλων των πολιτών, ιδίως εκείνων που διατρέχουν τον κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού·

13.	τονίζει ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που προβλέπεται στον παρόντα κανονισμό θα πρέπει να υπόκειται στην υφιστάμενη ενωσιακή και εθνική νομοθεσία, και ειδικότερα στις οδηγίες 95/46/ΕΚ και 2002/58/ΕΚ·

14.	διαπιστώνει με λύπη ότι δεν πραγματοποιήθηκε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την πρόταση κανονισμού, στο πλαίσιο της οποίας όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούσαν να είχαν εκφράσει τη γνώμη τους σχετικά με τις συγκεκριμένες νομικές τροποποιήσεις·

15.	θεωρεί απολύτως αναγκαία την εμπεριστατωμένη εξέταση των εκτενών προτάσεων και θεωρεί υπερβολικά φιλόδοξη την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να θέσει τον κανονισμό σε εφαρμογή την 1η Ιουλίου 2014.

Ενιαία ενωσιακή αδειοδότηση

16.	επιδοκιμάζει καταρχήν την απλούστευση των κατακερματισμένων σε εθνικό επίπεδο διαδικασιών αδειοδότησης που επιδιώκεται με την καθιέρωση της ενιαίας αδειοδότησης σε επίπεδο ΕΕ, με σκοπό την ρυθμιστική ομοιομορφία και τη δυνατότητα πρόβλεψης για τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις·

17.	ζητεί να διασφαλιστεί ότι μία διαδικασία ενιαίας ενωσιακής αδειοδότησης δεν θα προκαλέσει μεγαλύτερη ανασφάλεια δικαίου και λιγότερο προβλέψιμα ρυθμιστικά μέτρα·

18.

διαπιστώνει ότι η προτεινόμενη τροποποίηση της οδηγίας 2002/21/EΚ σχετικά με κοινό κανονιστικό πλαίσιο για δίκτυα και υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών συνεπάγεται σημαντική μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΕΕ σε βάρος των εθνικών ρυθμιστικών αρχών. Ειδικά το δικαίωμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να απαιτεί την απόσυρση σχεδίων μέτρων των εθνικών ρυθμιστικών αρχών, περιορίζει καθοριστικά τις δυνατότητες παρέμβασης των αρχών αυτών·

19.

ζητεί να εξασφαλιστεί ότι η αποκλειστική αρμοδιότητα της εθνικής ρυθμιστικής αρχής του κράτους μέλους της έδρας να εμποδίσει ή να ανακαλέσει τα δικαιώματα ενός ευρωπαϊκού παρόχου ηλεκτρονικών επικοινωνιών (άρθρο 6 παράγραφος 1) δεν θα προκαλέσει ρυθμιστικό ανταγωνισμό προς το κατώτερο επίπεδο («race to the bottom») και σε αγώνα δρόμου για την ευνοϊκότερη νομοθεσία («forum shopping»)·

Συντονισμός της χρήσης του ραδιοφάσματος

20.	τονίζει ότι το ραδιοφάσμα συνιστά σπάνιο δημόσιο πόρο·

21.	συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής ότι η αποτελεσματική διαχείριση του ραδιοφάσματος είναι σημαντική για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των παρόχων και για την προώθηση της καινοτομίας και της πολιτισμικής πολυμορφίας·

22.

διαπιστώνει ότι η προτεινόμενη αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταρτίζει δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα για τη διαχείριση του ραδιοφάσματος καθώς και να μπορεί να απαιτεί από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές την απόσυρση προτεινόμενων μέτρων αποκατάστασης, συνιστά εκτενή μεταφορά αρμοδιοτήτων σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τη διαχείριση του ραδιοφάσματος·

23.

επαναλαμβάνει τους ενδοιασμούς που είχε εκφράσει και σχετικά με τη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση του τομέα των τηλεπικοινωνιών το 2008 και οι οποίοι δεν εξαλείφονται με την νέα πρόταση κανονισμού, όσον αφορά την περαιτέρω μεταφορά αρμοδιοτήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τη διαχείριση του ραδιοφάσματος·

24.	υπενθυμίζει ότι τα μέτρα του προγράμματος πολιτικής για το ραδιοφάσμα (ΠΠΡΦ), όπως, μεταξύ άλλων, ο απολογισμός έως το 2015, δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη και ότι θα πρέπει πρώτα να αξιολογηθούν·

25.	διαπιστώνει ότι η ρύθμιση της χρήσης του ραδιοφάσματος σε επίπεδο ΕΕ προσκρούει σε νομικούς και τεχνικούς όρους των κρατών μελών που μπορούν να καταργηθούν μόνο μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα·

26.	επισημαίνει ότι σε περίπτωση αναδιοργάνωσης του ραδιοφάσματος και των διαδικασιών εκχώρησης ραδιοφάσματος πρέπει να ληφθούν υπόψη οι υφιστάμενες άδειες εκμετάλλευσης που ισχύουν για μία περίοδο έως και 20 χρόνων·

27.

δεδομένου ότι σε ορισμένα κράτη μέλη ήδη έχει προγραμματιστεί η εκχώρηση ραδιοφάσματος του λεγόμενου ψηφιακού μερίσματος ΙΙ και προβλέπεται να πραγματοποιηθεί στο τέλος του 2014 ή τις αρχές του 2015, θεωρεί απολύτως αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η κατάσταση σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών, πριν από τη θέσπιση κανονισμού·

28.	τονίζει ότι τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες πρέπει να διαθέτουν επαρκές απόθεμα ραδιοφάσματος για καινοτόμες εφαρμογές·

29.	θεωρεί σημαντικό να εξαντληθούν οι τεχνολογικές και οι νομικές δυνατότητες για την αξιοποίηση του μεριζόμενου ραδιοφάσματος και καινοτόμων νέων τεχνολογιών, όπως οι τεχνολογίες ευφυών ραδιοσυστημάτων και υπερευρυζωνικών και λευκού φάσματος, ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματική χρήση του ραδιοφάσματος·

30.	εκφράζει τις ανησυχίες της δεδομένου ότι η προτεινόμενη τροποποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου μπορεί να οδηγήσει σε καθυστέρηση της κατανομής ραδιοφάσματος κατά τους επόμενους 12 έως 18 μήνες·

31.

για τον λόγο αυτόν, απορρίπτει τα μέτρα που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εναρμόνιση της διαχείρισης του ραδιοφάσματος και επισημαίνει τη δυνατότητα διασφάλισης μίας εύρυθμης διαχείρισης του ραδιοφάσματος μέσω διεθνών συμβάσεων και με τη διατήρηση της δικαιοδοσίας των κρατών μελών σε θέματα ραδιοφάσματος·

32.

συνιστά, πριν από τη δημιουργία ευρωπαϊκού καθεστώτος ραδιοφάσματος, να καταγραφεί καταρχάς η παρούσα κατάσταση όσον αφορά τον προγραμματισμό κατανομής ραδιοφάσματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και των αντίστοιχων προθεσμιών, ώστε να αναπτυχθεί, με βάση αυτές τις πληροφορίες, ένα σχέδιο για μία μακροπρόθεσμα ενιαία διαδικασία κατανομής ραδιοφάσματος·

33.

προτείνει να προσδιοριστεί καταρχάς ο κυριότερος τομέας της πολιτικής ραδιοφάσματος που έχει στρατηγική σημασία για μια πολιτική υποδομών δικτύων ευρωπαϊκού επιπέδου, και προτείνει να επικεντρωθούν οι προσπάθειες στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, στις αντίστοιχες δυνατότητες πρόσβασης σε δίκτυα όπως το Wi-Fi και σε ένα ευρυζωνικό δίκτυο νέας τεχνολογίας LTE (Long Term Evolution), σε ολόκληρη την ΕΕ·

34.	θεωρεί, επίσης, ότι ο περιορισμός στο ραδιοφάσμα κινητής τηλεφωνίας συμβάλει στην τήρηση της αρχής της επικουρικότητας, διότι σε αυτήν την περίπτωση κατανέμονται σε όλη την επικράτεια της ΕΕ μόνον συχνότητες των οποίων η αποτελεσματικότητα μπορεί να βελτιωθεί με αυτή τη διαδικασία·

35.	επιδοκιμάζει ρητά την πρόταση για διευκόλυνση της χρήσης δημόσιων ασύρματων τοπικών δικτύων ραδιοεπικοινωνιών (RLAN) που θα συμβάλει στην ευρύτερη πρόσβαση σε δημόσιες συνδέσεις Διαδικτύου·

36.	διαπιστώνει ότι το καθεστώς γενικής αδειοδότησης για τη σύνδεση και τη λειτουργία σημείων ασύρματης πρόσβασης μικρής εμβέλειας διακριτικού χαρακτήρα, — κατά τον ορισμό της Επιτροπής -, περιορίζει τις δυνατότητες παρέμβασης των τοπικών και των περιφερειακών αρχών·

Δικτυακή ουδετερότητα και δικαιώματα των τελικών χρηστών

37.

επιδοκιμάζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να διασφαλίσει με την εναρμόνιση των κανόνων που αφορούν τα δικαιώματα των τελικών χρηστών ηλεκτρονικών επικοινωνιών ότι οι πολίτες και οι πάροχοι σε όλη την ΕΕ έχουν συγκρίσιμα δικαιώματα και συγκρίσιμες υποχρεώσεις, ιδίως τη δυνατότητα να εμπορεύονται και να αποκτούν διασυνοριακές υπηρεσίες υπό τους ίδιους όρους·

38.	συμμερίζεται τον στόχο να διασφαλιστεί για τους τελικούς χρήστες η αμερόληπτη πρόσβαση σε δίκτυα και υπηρεσίες επικοινωνίας που παρέχονται από μια επιχείρηση εγκαταστημένη σε κάποιο άλλο κράτος μέλος·

39.	στηρίζει τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει την προστασία των καταναλωτών και των δικαιωμάτων των χρηστών στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών, μέσω της λεπτομερούς ενημέρωσης των καταναλωτών σχετικά με τις τιμές και τους όρους παροχής των υπηρεσιών·

40.	θεωρεί την αρχή της δικτυακής ουδετερότητας σημαντική προϋπόθεση ώστε να καταστεί δυνατό ένα καινοτόμο Διαδίκτυο με δυναμικές και σύνθετες δομές και να εξασφαλιστούν ίσοι όροι στην υπηρεσία των Ευρωπαίων πολιτών και των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων·

41.	συμμερίζεται την άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι λύσεις σχετικά με την δικτυακή ουδετερότητα μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω μίας ενιαίας ευρωπαϊκής προσέγγισης και επιδοκιμάζει καταρχήν την πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να προτείνει σχετικούς κανόνες·

42.

τονίζει ότι ο ανοικτός χαρακτήρας του Διαδικτύου αποτέλεσε καθοριστική κινητήρια δύναμη της ανταγωνιστικότητας, της οικονομικής ανάπτυξης, της κοινωνικής ανάπτυξης και της καινοτομίας, γεγονός που έχει οδηγήσει σε θεαματική ανάπτυξη των διαδικτυακών εφαρμογών, του περιεχομένου και των υπηρεσιών, και κατά συνέπεια της ανάπτυξης, της προσφοράς και ζήτησης περιεχομένου και υπηρεσιών, και επισημαίνει ότι το Διαδίκτυο συνέβαλε καθοριστικά στην επιτάχυνση της ελεύθερης κυκλοφορίας γνώσεων, ιδεών και πληροφοριών, ακόμη και σε χώρες όπου η πρόσβαση σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης είναι περιορισμένη·

43.

συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι οποιαδήποτε απόκλιση από την δικτυακή ουδετερότητα και την αρχή της «βέλτιστης προσπάθειας», συνεπάγεται κινδύνους, όπως παραδείγματος χάρη η αντιανταγωνιστική συμπεριφορά, η παρεμπόδιση καινοτομιών, ο περιορισμός της ελευθερίας έκφρασης και της πολυμορφίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης, η ελλιπής καταναλωτική συνείδηση και η παραβίαση της ιδιωτικότητας, πράγμα που θα έβλαπτε συνολικά την οικονομία, τους καταναλωτές και κάθε δημοκρατική κοινωνία·

44.	είναι πεπεισμένη ότι το άρθρο 23 της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν ανταποκρίνεται σε αυτήν την έννοια της αρχής της δικτυακής ουδετερότητας και συνιστά να επανεξεταστεί ενδελεχώς αυτή η διάταξη·

45.	εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο να επηρεαστεί η δικτυακή ουδετερότητα από συμφωνίες για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών βελτιωμένης ποιότητας μεταξύ παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και παρόχων περιεχομένων·

46.

εκφράζει τον φόβο ότι η εφαρμογή του άρθρου 23 παράγραφος 2 ενδέχεται να οδηγήσει σε ευνοϊκή μεταχείριση οικονομικά ισχυρών επιχειρήσεων ή στη δυσμενή μεταχείριση των μικρότερων παρόχων περιεχομένων και των τελικών καταναλωτών, και προειδοποιεί ότι δεν πρέπει να υπονομευτεί η απρόσκοπτη προσβασιμότητα ως συστατικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής του Διαδικτύου, να περιοριστεί η ικανότητα καινοτομίας του Διαδικτύου και να διακυβευτεί η πολιτισμική πολυμορφία στο Διαδίκτυο·

47.

στηρίζει το αίτημα να εξασφαλιστεί ότι οι πάροχοι υπηρεσιών Διαδικτύου δεν αποκλείουν, εισάγουν διακρίσεις, παρεμποδίζουν, ή περιορίζουν τη δυνατότητα οποιουδήποτε προσώπου να έχει ελεύθερη πρόσβαση σε υπηρεσία προκειμένου να έχει πρόσβαση, να χρησιμοποιεί, να αποστέλλει, να δημοσιεύει, να λαμβάνει ή να προσφέρει οποιοδήποτε περιεχόμενο, οποιαδήποτε εφαρμογή ή υπηρεσία της επιλογής του, ανεξάρτητα από πηγή ή προορισμό·

48.

επιδοκιμάζει, συνεπώς, ρητά την απαγόρευση της παρεμπόδισης, της επιβράδυνσης, της υποβάθμισης ή της εισαγωγής διακρίσεων έναντι συγκεκριμένου περιεχομένου, εφαρμογών ή υπηρεσιών (άρθρο 23 παράγραφος 5), αλλά παρατηρεί ότι οι προτεινόμενες εξαιρέσεις μπορεί να υπονομεύσουν την αρχή αυτή, λόγω της ασάφειάς τους και της νομικής αβεβαιότητας που τις χαρακτηρίζει·

49.

εκφράζει το φόβο ότι ένας νομικά ασαφής ορισμός των εύλογων μέτρων διαχείρισης της κυκλοφορίας θα μπορούσε να υπονομεύσει τον επιθυμητό αποκλεισμό φραγμών στο Διαδίκτυο, καθώς και ότι η απεριόριστη επέκταση στην «εφαρμογή νομοθετικής διάταξης» (άρθρο 23 παράγραφος 5,στοιχείο α) δεν συμβιβάζεται με την αρχή της αναλογικότητας. και τις απαιτήσεις σχετικά με την προστασία δεδομένων·

50.	συνιστά, λαμβανομένων υπόψη των υφιστάμενων κανόνων, να επανεξεταστεί η σκοπιμότητα των προτεινόμενων διατάξεων σχετικά με τα μέτρα διαχείρισης της κυκλοφορίας·

51.	συμφωνεί με τον στόχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να ενισχύσει με κατάλληλα μέτρα την προστασία των καταναλωτών, να διαμορφώσει με μεγαλύτερη διαφάνεια την αγορά ηλεκτρονικών υπηρεσιών και να διευκολύνει την πρόσβαση των παραγόντων της αγοράς σε αξιόπιστες και κατανοητές πληροφορίες·

52.

εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι οι εθνικές νομικές διατάξεις που θεσπίζονται για την υλοποίηση του ευρωπαϊκού πλαισίου τηλεπικοινωνιών, συχνά λαμβάνουν υπόψη σημαντικές εθνικές ιδιαιτερότητες και συνιστά, για τον σκοπό αυτόν, μία ενδελεχή διαβούλευση με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές και τις οργανώσεις προστασίας των καταναλωτών·

53.

διαπιστώνει ότι η προτεινόμενη εναρμόνιση των δικαιωμάτων των τελικών χρηστών δεν πρέπει να οδηγήσει σε μείωση του επιπέδου προστασίας που ισχύει στα κράτη μέλη και συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη δυνατότητα ενίσχυσης των δικαιωμάτων των τελικών χρηστών μέσω μίας ελάχιστης εναρμόνισης·

Περιαγωγή

54.

επιδοκιμάζει ρητά τη μείωση των ανώτατων τελών για ρυθμιζόμενες επικοινωνίες περιαγωγής καθώς και την ατελή χρήση παθητικών επικοινωνιών περιαγωγής και στηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να καταργήσει το αδικαιολόγητο πρόσθετο κόστος και να επιδιώξει ενιαίο τιμολόγιο για επικοινωνίες εσωτερικού και εξωτερικού·

55.	στηρίζει την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να επιτύχει, μέσω διμερών ή πολυμερών συμφωνιών περιαγωγής, την εφαρμογή των εγχώριων τιμών τόσο σε εγχώριες όσο και σε ρυθμιζόμενες υπηρεσίες περιαγωγής·

56.	θεωρεί σημαντικό να ληφθεί μέριμνα ώστε το δικαίωμα του τελικού χρήστη να αποποιηθεί του οφέλους της εφαρμογής του τιμολογίου εγχώριων υπηρεσιών με αντάλλαγμα άλλα οφέλη, δεν συνιστά μέσο παράκαμψης της χρέωσης της περιαγωγής ως εγχώριας υπηρεσίας·

57.	ζητεί να διασφαλιστεί ότι με τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές που πρόκειται να θεσπιστούν για την εφαρμογή κριτηρίων εύλογης χρήσης, οι τελικοί χρήστες θα μπορούν πράγματι να αναπαράγουν τη συνήθη εγχώρια κατανάλωσή τους και σε άλλα κράτη μέλη·

58.	εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο ενδεχόμενης (αντισταθμιστικής) αύξησης της χρέωσης εγχώριων επικοινωνιών και καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει την πτυχή αυτή ιδιαίτερα υπόψη κατά την αξιολόγηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 531/2012·

59.	διαπιστώνει ότι πρέπει να ελεγχθεί λεπτομερώς αν οι διμερείς και πολυμερείς συμφωνίες περιαγωγής περιορίζουν τον ανταγωνισμό ή ενδέχεται να ενισχύουν την ανταγωνιστική θέση ισχυρών παρόχων της αγοράς·

Επικουρικότητα και αναλογικότητα

60.

θεωρεί ότι πολλές από τις διατάξεις που περιέχει η πρόταση κανονισμού πρέπει να εξεταστούν ενδελεχώς ως προς τη συμβατότητά τους με την αρχή της επικουρικότητας, όπως, για παράδειγμα η μεταφορά αρμοδιοτήτων για τη ρύθμιση του ραδιοφάσματος και τις διαδικασίες εκχώρησης ραδιοφάσματος, το δικαίωμα αρνησικυρίας της Επιτροπής όσον αφορά μέτρα για τους ευρωπαϊκούς παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών (European Electronic Communications Provider — EECP) και η απαίτηση για προσφορά τυποποιημένου εικονικού προϊόντος πρόσβασης με ενδεχόμενη συνέπεια την κατάργηση της υποχρέωσης για υλική αποδεσμοποίηση στη γραμμή πρόσβασης του τελικού καταναλωτή·

61.

επισημαίνει ότι η επιλογή του νομικού μέσου του κανονισμού και η αρμοδιότητα για την έκδοση εκτελεστικών πράξεων, για την εναρμόνιση της διαθεσιμότητας του ραδιοφάσματος, του χρονοδιαγράμματος των εκχωρήσεων και της διάρκειας των δικαιωμάτων χρήσης του ραδιοφάσματος (βλ. Κεφάλαιο ΙΙΙ — Τμήμα 1 — Συντονισμός της χρήσης του ραδιοφάσματος εντός της ενιαίας αγοράς της πρότασης κανονισμού) εγείρουν ερωτήματα όσον αφορά τη συμβατότητά τους με την αρχή της αναλογικότητας

62.	επιπλέον φρονεί ότι η παρούσα πρόταση περιέχει μία σειρά μεμονωμένων θεμάτων, των οποίων η καταλληλότητα, η σκοπιμότητα και η αναλογικότητα για τη δημιουργία μιας ενιαίας ψηφιακής αγοράς πρέπει να εξεταστούν κατά περίπτωση·

63.	καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, λόγω των προαναφερθέντων ενδοιασμών, η πρόταση της Επιτροπής, κατά μεγάλο μέρος, δεν μπορεί ακόμη να θεωρηθεί ώριμη για λήψη απόφασης·

64.	προτείνει να εφαρμοστούν οι διατάξεις για την κατάργηση των χρεώσεων περιαγωγής εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας και να υποβληθούν τα υπόλοιπα μέτρα σε επανεξέταση και επεξεργασία μετά από διαβούλευση με τους κυριότερους παράγοντες και λαμβανομένων υπόψη των σχετικών παρατηρήσεων.

II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ

Τροπολογία 1

Άρθρο 2 παράγραφος 15

Αιτιολογία

Ο ορισμός είναι περιττός, εφόσον προτείνεται η διαγραφή της σχετικής ρύθμισης στο άρθρο 23 παράγραφος 2.

Τροπολογία 2

Άρθρο 14

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Άρθρο 14 — Πρόσβαση σε ασύρματα τοπικά δίκτυα

1. Οι αρμόδιες εθνικές αρχές επιτρέπουν την παροχή πρόσβασης, μέσω ασύρματων τοπικών δικτύων, στο δίκτυο του παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιών στο κοινό, καθώς και τη χρήση του εναρμονισμένου ραδιοφάσματος για την εν λόγω παροχή, βάσει μόνο γενικής αδειοδότησης.

1. Οι αρμόδιες εθνικές δημόσιες αρχές επιτρέπουν την παροχή πρόσβασης, μέσω ασύρματων τοπικών δικτύων, στο δίκτυο του παρόχου υπηρεσιών ηλεκτρονικών τηλεπικοινωνιών στο κοινό, καθώς και τη χρήση του εναρμονισμένου ραδιοφάσματος για την εν λόγω παροχή, βάσει μόνο γενικής αδειοδότησης.

2. Οι αρμόδιες εθνικές αρχές δεν εμποδίζουν τους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο κοινό να παρέχουν δημόσια πρόσβαση στα δίκτυά τους, μέσω ασύρματων τοπικών δικτύων, τα οποία δύναται να είναι εγκατεστημένα σε χώρους τελικών χρηστών, με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με τους όρους αδειοδότησης και τη συναίνεση του τελικού χρήστη κατόπιν ενημέρωσης.

2. Οι αρμόδιες εθνικές δημόσιες αρχές δεν εμποδίζουν τους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών υπηρεσιών στο κοινό να παρέχουν δημόσια πρόσβαση στα δίκτυά τους, μέσω ασύρματων τοπικών δικτύων, τα οποία δύναται να είναι εγκατεστημένα σε χώρους τελικών χρηστών, με την επιφύλαξη της συμμόρφωσης με τους όρους αδειοδότησης και τη συναίνεση του τελικού χρήστη κατόπιν ενημέρωσης.

3. Οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στο κοινό δεν περιορίζουν μονομερώς:

α)	το δικαίωμα πρόσβασης των τελικών χρηστών σε ασύρματα τοπικά δίκτυα της επιλογής τους, τα οποία παρέχονται από τρίτα μέρη·

β)

το δικαίωμα των τελικών χρηστών να επιτρέπουν σε άλλους τελικούς χρήστες την αμοιβαία ή γενικότερη πρόσβαση στα δίκτυα των εν λόγω παρόχων μέσω ασύρματων τοπικών δικτύων, καθώς και βάσει πρωτοβουλιών τρίτων μερών που συνενώνονται και παρέχουν δημόσια πρόσβαση σε ασύρματα τοπικά δίκτυα διαφόρων τελικών χρηστών.

α)	το δικαίωμα πρόσβασης των τελικών χρηστών σε ασύρματα τοπικά δίκτυα της επιλογής τους, τα οποία παρέχονται από τρίτα μέρη·

β)

4. Οι αρμόδιες εθνικές αρχές δεν περιορίζουν το δικαίωμα των τελικών χρηστών να επιτρέπουν σε άλλους τελικούς χρήστες την αμοιβαία ή γενικότερη πρόσβαση στα ασύρματα τοπικά τους δίκτυα, όπως βάσει πρωτοβουλιών τρίτων μερών που συνενώνονται και παρέχουν δημόσια πρόσβαση σε ασύρματα τοπικά δίκτυα διαφόρων τελικών χρηστών.

4. Οι αρμόδιες εθνικές δημόσιες αρχές δεν περιορίζουν το δικαίωμα των τελικών χρηστών να επιτρέπουν σε άλλους τελικούς χρήστες την αμοιβαία ή γενικότερη πρόσβαση στα ασύρματα τοπικά τους δίκτυα, όπως βάσει πρωτοβουλιών τρίτων μερών που συνενώνονται και παρέχουν δημόσια πρόσβαση σε ασύρματα τοπικά δίκτυα διαφόρων τελικών χρηστών.

5. Οι αρμόδιες εθνικές αρχές δεν περιορίζουν την παροχή δημόσιας πρόσβασης σε ασύρματα τοπικά δίκτυα:

5. Οι αρμόδιες εθνικές δημόσιες αρχές δεν περιορίζουν την παροχή δημόσιας πρόσβασης σε ασύρματα τοπικά δίκτυα:

α)	σε χώρους στους οποίους στεγάζονται δημόσιες αρχές ή σε χώρους άμεσης γειτνίασης με αυτούς, όταν οι χώροι αυτοί επικουρούν τις δημόσιες υπηρεσίες που παρέχονται στους κύριους χώρους·

β)

σε πρωτοβουλίες μη κυβερνητικών οργανώσεων ή δημόσιων αρχών που συνενώνονται και παρέχουν αμοιβαία ή γενικότερη πρόσβαση στα ασύρματα τοπικά δίκτυα διαφόρων τελικών χρηστών, συμπεριλαμβανομένων, κατά περίπτωση, των ασυρμάτων τοπικών δικτύων στα οποία παρέχεται δημόσια πρόσβαση σύμφωνα με το εδάφιο α).

α)	σε χώρους στους οποίους στεγάζονται δημόσιες αρχές ή σε χώρους άμεσης γειτνίασης με αυτούς, όταν οι χώροι αυτοί επικουρούν τις δημόσιες υπηρεσίες που παρέχονται στους κύριους χώρους·

β)

6. Μια επιχείρηση, δημόσια αρχή ή άλλος τελικός χρήστης δεν θεωρείται πάροχος υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στο κοινό αποκλειστικά λόγω της παροχής δημόσιας πρόσβασης σε ασύρματα τοπικά δίκτυα, όταν η εν λόγω παροχή δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα ή είναι απλώς παρεπόμενη άλλης εμπορικής δραστηριότητας ή δημόσιας υπηρεσίας η οποία δεν εξαρτάται από τη μεταφορά σημάτων σε τέτοια δίκτυα.

Αιτιολογία

Σε πολλά κράτη μέλη, η ρύθμιση της πρόσβασης σε ασύρματα τοπικά δίκτυα αποτελεί αρμοδιότητα των περιφερειακών ή των τοπικών αρχών και όχι των εθνικών.

Τροπολογία 3

Άρθρο 23

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

Άρθρο 23 — Ελευθερία παροχής και χρήσης ανοικτής πρόσβασης στο διαδίκτυο, και εύλογη διαχείριση της κίνησης

1. Οι τελικοί χρήστες είναι ελεύθεροι να έχουν πρόσβαση και να διανέμουν πληροφορίες και περιεχόμενο, να εκτελούν εφαρμογές και να χρησιμοποιούν υπηρεσίες της επιλογής τους μέσω της υπηρεσίας πρόσβασης στο διαδίκτυο.

Οι τελικοί χρήστες είναι ελεύθεροι να συνάπτουν συμφωνίες σχετικά με τους όγκους δεδομένων και τις ταχύτητες με παρόχους υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο και, σύμφωνα με τις εν λόγω συμφωνίες που σχετίζονται με τους όγκους δεδομένων, να επωφελούνται από τυχόν προσφορές των παρόχων περιεχομένου, εφαρμογών και υπηρεσιών στο διαδίκτυο.

2. Οι τελικοί χρήστες είναι επίσης ελεύθεροι να συνάπτουν συμφωνίες με παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στο κοινό ή με παρόχους περιεχομένου, εφαρμογών και υπηρεσιών για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών με βελτιωμένη ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Για τη διευκόλυνση της παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών σε τελικούς χρήστες, οι πάροχοι περιεχομένου, εφαρμογών και υπηρεσιών, και οι πάροχοι υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στο κοινό είναι ελεύθεροι να συνάπτουν συμφωνίες μεταξύ τους για τη μετάδοση των σχετικών όγκων δεδομένων ή κίνησης ως εξειδικευμένων υπηρεσιών με καθορισμένη ποιότητα υπηρεσιών ή αποκλειστική χωρητικότητα. Η παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών δεν επηρεάζει κατά επαναλαμβανόμενο ή συνεχή τρόπο την γενική ποιότητα των υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο.

3. Το παρόν εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας που σχετίζεται με τη νομιμότητα των μεταδιδόμενων πληροφοριών, περιεχομένου, εφαρμογών ή υπηρεσιών.

3. 2. Το παρόν εφαρμόζεται με την επιφύλαξη της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας που σχετίζεται με τη νομιμότητα των μεταδιδόμενων πληροφοριών, περιεχομένου, εφαρμογών ή υπηρεσιών.

4. Η άσκηση των ελευθεριών που προβλέπονται στις παραγράφους 1 και 2 διευκολύνεται από την παροχή πλήρων πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 25 παράγραφος 1, το άρθρο 26 παράγραφος 2 και το άρθρο 27 παράγραφοι 1 και 2.

4. 3. Η άσκηση των ελευθεριών που προβλέπονται στην παράγραφο 1 και 2 διευκολύνεται από την παροχή πλήρων πληροφοριών σύμφωνα με το άρθρο 25 παράγραφος 1, το άρθρο 26 παράγραφος 2 και το άρθρο 27 παράγραφοι 1 και 2.

5. Στο πλαίσιο των συμβατικά συμφωνημένων όγκων δεδομένων ή ταχυτήτων για την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο, οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο δεν περιορίζουν της ελευθερίες που προβλέπονται στην παράγραφο 1 παρεμποδίζοντας, επιβραδύνοντας, υποβαθμίζοντας ή εισάγοντας διακρίσεις έναντι συγκεκριμένου περιεχομένου, εφαρμογών ή υπηρεσιών ή συγκεκριμένων κατηγοριών αυτών, εκτός από τις περιπτώσεις όπου είναι αναγκαία η εφαρμογή εύλογων μέτρων διαχείρισης της κίνησης. Τα εύλογα μέτρα διαχείρισης της κίνησης είναι διαφανή, αμερόληπτα, αναλογικά και απαραίτητα για τα εξής:

5. 4. Στο πλαίσιο των συμβατικά συμφωνημένων όγκων δεδομένων ή ταχυτήτων για την παροχή υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο, οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο δεν περιορίζουν της ελευθερίες που προβλέπονται στην παράγραφο 1 παρεμποδίζοντας, επιβραδύνοντας, υποβαθμίζοντας ή εισάγοντας διακρίσεις έναντι συγκεκριμένου περιεχομένου, εφαρμογών ή υπηρεσιών ή συγκεκριμένων κατηγοριών αυτών, εκτός από τις περιπτώσεις όπου είναι αναγκαία η εφαρμογή εύλογων μέτρων διαχείρισης της κίνησης. Τα εύλογα μέτρα διαχείρισης της κίνησης είναι διαφανή, αμερόληπτα, αναλογικά και απαραίτητα για τα εξής: Εξαιρέσεις επιτρέπονται μόνον με σκοπό:

α)	την εφαρμογή νομοθετικής διάταξης ή δικαστικής απόφασης, ή για την πρόληψη ή αποτροπή σοβαρών εγκλημάτων·

β)	τη διατήρηση της ακεραιότητας και της ασφάλειας του δικτύου και των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω αυτού, και των τερματικών των τελικών χρηστών·

γ)	την αποτροπή της μετάδοσης ανεπίκλητων επικοινωνιών σε τελικούς χρήστες που έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους εκ των προτέρων για την εφαρμογή παρόμοιων περιοριστικών μέτρων·

δ)	την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων προσωρινής ή έκτακτης συμφόρησης δικτύου εφόσον ανάλογοι τύποι κίνησης αντιμετωπίζονται ισότιμα.

α)	την εφαρμογή νομοθετικής διάταξης ή δικαστικής απόφασης, ή για την πρόληψη ή αποτροπή σοβαρών εγκλημάτων·

β) α)

τη διατήρηση της ακεραιότητας και της ασφάλειας του δικτύου και των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω αυτού, και των τερματικών των τελικών χρηστών·

γ) β)

την αποτροπή της μετάδοσης ανεπίκλητων επικοινωνιών σε τελικούς χρήστες που έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους εκ των προτέρων για την εφαρμογή παρόμοιων περιοριστικών μέτρων·

δ) γ)

την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων προσωρινής ή έκτακτης συμφόρησης δικτύου εφόσον ανάλογοι τύποι κίνησης αντιμετωπίζονται ισότιμα.

Η εύλογη διαχείριση της κίνησης συνεπάγεται μόνο την επεξεργασία δεδομένων που είναι απαραίτητη και αναλογική για την επίτευξη των σκοπών που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο.

Τα μέτρα που προβλέπονται στα εδάφια α), β) ή γ) πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαφάνεια, να μην εισάγουν διακρίσεις, να είναι ανάλογα και απαραίτητα. Η εύλογη διαχείριση της κίνησης εφαρμογή των μέτρων αυτών συνεπάγεται μόνο την επεξεργασία δεδομένων που είναι απαραίτητη και αναλογική για την επίτευξη των σκοπών που καθορίζονται στην παρούσα παράγραφο.

Αιτιολογία

Η σύναψη ειδικών συμφωνιών μεταξύ παρόχων πρόσβασης στο Διαδίκτυο και παρόχων περιεχομένων σχετικά με την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών δεν συνάδει με τις αρχές τις ανοικτής πρόσβασης στο διαδίκτυο χωρίς διακρίσεις. Αφετέρου, υπάρχει κίνδυνος να δοθεί προτεραιότητα στις οικονομικά ισχυρές επιχειρήσεις έναντι μικρών παρόχων.

Ο ασαφής ορισμός των μέτρων διαχείρισης της κυκλοφορίας είναι περιττός από τη στιγμή που ο κανονισμός ρυθμίζει και ορίζει σαφώς τις εξαιρέσεις. Οι παρεκκλίσεις που, λόγω της ασάφειάς τους ή του εύρους τους, μπορούν να υπονομεύσουν την αρχή της μη εφαρμογής αποκλεισμού ή διακρίσεων, θα δημιουργούσαν σημαντική έλλειψη ασφάλειας δικαίου.

Τροπολογία 4

Άρθρο 24 παράγραφος 1

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή	Τροπολογία της ΕτΠ
Άρθρο 24 — Διασφαλίσεις για την ποιότητα υπηρεσιών	Άρθρο 24 — Διασφαλίσεις για την ποιότητα υπηρεσιών
1. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν στενά και διασφαλίζουν την αποτελεσματική δυνατότητα των τελικών χρηστών να επωφελούνται από τις ελευθερίες που προβλέπονται στο άρθρο 23 παράγραφοι 1 και 2, τη συμμόρφωση με το άρθρο 23 παράγραφος 5 και τη συνεχή διαθεσιμότητα υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο χωρίς διακρίσεις, με επίπεδο ποιότητας που αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις της τεχνολογίας και οι οποίες δεν εμποδίζονται από εξειδικευμένες υπηρεσίες. Σε συνεργασία με άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, παρακολουθούν επίσης τις επιπτώσεις των εξειδικευμένων υπηρεσιών στην πολιτιστική ποικιλομορφία και την καινοτομία. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές υποβάλλουν ετήσια έκθεση στην Επιτροπή και τον φορέα ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (BEREC) για την παρακολούθηση και τα πορίσματά τους.	1. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν στενά και διασφαλίζουν την αποτελεσματική δυνατότητα των τελικών χρηστών να επωφελούνται από τις ελευθερίες που προβλέπονται στο άρθρο 23 παράγραφος παράγραφοι 1 και 2, τη συμμόρφωση με το άρθρο 23 παράγραφος 5 και τη συνεχή διαθεσιμότητα υπηρεσιών πρόσβασης στο διαδίκτυο χωρίς διακρίσεις, με επίπεδο ποιότητας που αντικατοπτρίζει τις εξελίξεις της τεχνολογίας και οι οποίες δεν εμποδίζονται από εξειδικευμένες υπηρεσίες. Σε συνεργασία με άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, παρακολουθούν επίσης τις επιπτώσεις των εξειδικευμένων υπηρεσιών στην πολιτιστική ποικιλομορφία και την καινοτομία. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές υποβάλλουν ετήσια έκθεση στην Επιτροπή και τον φορέα ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες (BEREC) για την παρακολούθηση και τα πορίσματά τους.

Αιτιολογία

Συνέπεια της προτεινόμενης τροπολογίας για το άρθρο 23.

Τροπολογία 5

Άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο γ)

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

γ)	στην παράγραφο 5, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο αα):

γ)	στην παράγραφο 5, παρεμβάλλεται το ακόλουθο στοιχείο αα):

«αα)

να λάβει απόφαση με την οποία ζητεί από την οικεία εθνική ρυθμιστική αρχή να αποσύρει το σχέδιο μέτρου, μαζί με συγκεκριμένες προτάσεις για την τροποποίησή του, όταν το σχεδιαζόμενο μέτρο αποσκοπεί στην επιβολή, τροποποίηση ή άρση υποχρέωσης ενός ευρωπαϊκού παρόχου ηλεκτρονικών επικοινωνιών κατά την έννοια του κανονισμού [XXX/2014].»

«αα)

Αιτιολογία

Η ΕτΠ απορρίπτει τη μεταφορά αρμοδιοτήτων που προβλέπεται στο άρθρο 35 παράγραφος 2 στοιχείο γ). Κατά τη γνώμη της, η δυνατότητα που προβλέπεται στο άρθρο 7α παράγραφος 5 της οδηγίας πλαισίου να εκδίδει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συστάσεις, επαρκεί απόλυτα.

Τροπολογία 6

Άρθρο 37 παράγραφος 4

Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Τροπολογία της ΕτΠ

3. Οι επιμέρους τελικοί χρήστες που εξυπηρετούνται από πάροχο περιαγωγής βάσει του παρόντος άρθρου δύνανται, με αίτημά τους, να επιλέξουν εκουσίως και σαφώς να αποποιηθούν του οφέλους της εφαρμογής του ισχύοντος τιμολογίου εγχώριων υπηρεσιών στις ρυθμιζόμενες υπηρεσίες περιαγωγής στο πλαίσιο ενός δεδομένου πακέτου λιανικής με αντάλλαγμα άλλα οφέλη προσφερόμενα από τον εν λόγω πάροχο. Ο πάροχος περιαγωγής υπενθυμίζει στους εν λόγω τελικούς χρήστες τη φύση των πλεονεκτημάτων της περιαγωγής που θα απολέσουν εάν προβούν στην επιλογή αυτή. Οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές παρακολουθούν ιδίως το κατά πόσον οι πάροχοι περιαγωγής που υπάγονται στο παρόν άρθρο εφαρμόζουν επιχειρηματικές πρακτικές που θα ισοδυναμούσαν με παράκαμψη του προκαθορισμένου καθεστώτος.

Αιτιολογία

Οι απαραίτητες προσπάθειες για τη μείωση των χρεώσεων των επικοινωνιών περιαγωγής δεν πρέπει να υπονομευτούν από τη δυνατότητα που παρέχεται στις επιχειρήσεις να αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους μέσω της προσφοράς ασαφών «άλλων οφελών»

Βρυξέλλες, 31 Ιανουαρίου 2014

Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών

Ramón Luis VALCÁRCEL SISO

		ISSN 1977-0901
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης		C 126

Έκδοση στην ελληνική γλώσσα	Ανακοινώσεις και Πληροφορίες	57ό έτος 26 Απριλίου 2014

Ανακοίνωση αριθ	Περιεχόμενα	Σελίδα
	I Ψηφίσματα, συστάσεις και γνωμοδοτήσεις
	ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	105η σύνοδος ολομέλειας, 30- 31 Ιανουαρίου 2014
2014/C 126/01	Ψήφισμα της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Η κατάσταση στην Ουκρανία	1

	ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ
	Επιτροπή των Περιφερειών
	105η σύνοδος ολομέλειας, 30- 31 Ιανουαρίου 2014
2014/C 126/02	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Μια νέα δασική στρατηγική της ΕΕ: για τα δάση και τον δασικό τομέα	3

2014/C 126/03	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ευρωπαϊκά μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια	8

2014/C 126/04	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πράσινη Βίβλος: Πλαίσιο για τις πολιτικές που αφορούν το κλίμα και την ενέργεια με χρονικό ορίζοντα το έτος 2030	11

2014/C 126/05	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ευρωπαϊκή τριτοβάθμια εκπαίδευση στον κόσμο	17

2014/C 126/06	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Άνοιγμα της εκπαίδευσης	20

2014/C 126/07	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Οι ανισότητες στον τομέα της υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση	26

2014/C 126/08	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Η κοινωνική διάσταση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης	31

2014/C 126/09	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις για τη διάσωση και αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων	35

	III Προπαρασκευαστικές πράξεις
	ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ
	105η σύνοδος ολομέλειας, 30- 31 Ιανουαρίου 2014
2014/C 126/10	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας	37

2014/C 126/11	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Πρόταση κανονισμού σχετικά με την τροποποίηση του κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων	42

2014/C 126/12	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Δέσμη μέτρων NAIADES II	48

2014/C 126/13	Γνωμοδότηση της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα Ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρονικών επικοινωνιών	53