Κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις

Άρθρο 93 ΣΛΕΕ — συντονισμός των μεταφορών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ;

Οι παρούσες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποσαφηνίζουν τους κανόνες που καθορίζονται από τις Συνθήκες της ΕΕ όσον αφορά τις δημόσιες χρηματοδοτήσεις για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις, και παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με το συμβιβάσιμο των κρατικών ενισχύσεων για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις με τις Συνθήκες της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κρατικές ενισχύσεις της ΕΕ

• Απαγορεύονται οι κρατικές ενισχύσεις που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό στην ενιαία αγορά της ΕΕ (άρθρο 107 παράγραφος 1 ΣΛΕΕ).
• Ωστόσο, προβλέπονται εξαιρέσεις για κρατικές ενισχύσεις που προωθούν την οικονομική ανάπτυξη της ΕΕ γενικότερα (άρθρο 107 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ).
• Επίσης, οι κρατικές ενισχύσεις είναι συμβιβάσιμες με τις Συνθήκες, εφόσον ανταποκρίνονται στις ανάγκες συντονισμού των μεταφορών ή αντιστοιχούν στην αποκατάσταση ορισμένων βαρών παροχής δημόσιας υπηρεσίας (άρθρο 93 ΣΛΕΕ).

Πεδίο εφαρμογής

Οι κατευθυντήριες γραμμές εφαρμόζονται σε σιδηροδρομικές επιχειρήσεις αλλά και σε επιχειρήσεις αστικών, προαστιακών ή περιφερειακών συγκοινωνιών όσον αφορά την αγορά και την ανανέωση τροχαίου υλικού.

Μέτρα στήριξης

Οι κατευθυντήριες γραμμές καλύπτουν διάφορα είδη μέτρων στήριξης:

• 1.

  Στήριξη μέσω της χρηματοδότησης των υποδομών

  • Η εν λόγω στήριξη ενδέχεται να αποτελεί κρατική ενίσχυση εφόσον επιτρέπει στις εταιρείες να επωφελούνται έμμεσα από ένα πλεονέκτημα, λόγω μείωσης των δαπανών τους.
  • Δεν θεωρείται κρατική ενίσχυση όταν η χρήση μιας δημόσια χρηματοδοτημένης υποδομής είναι ανοικτή σε όλους τους εν δυνάμει χρήστες ισότιμα και χωρίς την εισαγωγή διακρίσεων και η πρόσβαση στην υποδομή αυτή τιμολογείται σε επίπεδο σύμφωνο με τη νομοθεσία της ΕΕ.
  • Ακόμα και αν η εν λόγω χρηματοδότηση θεωρείται ενίσχυση, μπορεί να επιτραπεί, εφόσον η εν λόγω υποδομή ανταποκρίνεται στις ανάγκες συντονισμού των μεταφορών.

• 2.

  Ενισχύσεις για την αγορά και ανανέωση του τροχαίου υλικού

Αυτό το είδος στήριξης εξετάζεται ανάλογα με τον στόχο κοινού συμφέροντος στην επίτευξη του οποίου συμβάλλει η ενίσχυση. Καθορίζονται κανόνες για τις ακόλουθες κατηγορίες ενισχύσεων:

• ενισχύσεις για τον συντονισμό των μεταφορών·
• ενισχύσεις για την αναδιάρθρωση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων·
• ενισχύσεις προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις·
• ενισχύσεις για την προστασία του περιβάλλοντος·
• ενισχύσεις για τις υποχρεώσεις παροχής δημόσιας υπηρεσίας, και ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα.

• 3.

  Παραγραφή χρεών από τα κράτη με στόχο την οικονομική εξυγίανση των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων

Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η παραγραφή χρεών μπορεί να θεωρηθεί ενίσχυση συμβιβάσιμη με την ενιαία αγορά, εφόσον αποσκοπεί στη διευκόλυνση της μετάβασης προς μια ανοικτή αγορά σιδηροδρομικών μεταφορών, χωρίς να στρεβλώνει δυσανάλογα τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

• 4.

  Ενισχύσεις αναδιάρθρωσης των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων

Το συμβιβάσιμο των κρατικών ενισχύσεων για την αναδιάρθρωση προβληματικών επιχειρήσεων στον σιδηροδρομικό τομέα αξιολογείται βάσει των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τις ενισχύσεις αναδιάρθρωσης του 2004.

• 5.

  Ενισχύσεις για τον συντονισμό των μεταφορών

Η παρέμβαση των δημόσιων αρχών η οποία αποσκοπεί να προσανατολίσει την εξέλιξη του τομέα των μεταφορών προς το κοινό συμφέρον μπορεί να πάρει διάφορες μορφές:

• ενισχύσεις για τη χρήση της υποδομής·
• ενισχύσεις για τη μείωση του εξωτερικού κόστους, οι οποίες αποσκοπούν στην προώθηση της μεταστροφής από τις οδικές προς τις σιδηροδρομικές μεταφορές·
• ενισχύσεις για την προώθηση της διαλειτουργικότητας και, στον βαθμό που ανταποκρίνονται στις ανάγκες συντονισμού των μεταφορών, ενισχύσεις που ευνοούν την ενίσχυση της ασφάλειας, την εξάλειψη των τεχνικών εμποδίων και τη μείωση του θορύβου·
• ενισχύσεις έρευνας και ανάπτυξης που ανταποκρίνονται στις ανάγκες συντονισμού των μεταφορών.

Στις κατευθυντήριες γραμμές θεσπίζεται λεπτομερώς η μέθοδος καθορισμού των επιλέξιμων δαπανών, καθώς επίσης και οι όροι που θα επιτρέψουν στις εν λόγω ενισχύσεις να πληρούν τους όρους συμβιβάσιμου που αναφέρονται στις Συνθήκες.

• 6.

  Κρατικές εγγυήσεις για τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις

Οι κανόνες που εφαρμόζονται στις κρατικές ενισχύσεις με τη μορφή εγγυήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών, καθορίζονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής για την εφαρμογή των άρθρων 87 και 88 της Συνθήκης ΕΚ (νυν άρθρα 107 και 108 ΣΛΕΕ).

ΠΛΑΙΣΙΟ

• «Κρατικές ενισχύσεις» στον διαδικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής —Κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις (ΕΕ C 184 της 22.7.2008, σ. 13-31)

Ενοποιημένη έκδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VI — Μεταφορές — άρθρο 93 (πρώην άρθρο 73 ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 86)

τελευταία ενημέρωση 10.11.2016