Εταιρική σχέση με τη Σερβία, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου

Μέσο της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης, η εταιρική σχέση με τη Σερβία, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου, όπως ορίζεται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, έχει ως στόχο την παροχή πρόσθετης και κατάλληλης στήριξης στις αρχές ώστε να υλοποιήσουν την ευρωπαϊκή προοπτική στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Έχει ως στόχο τον προσδιορισμό των πρωταρχικών τομέων στους οποίους πρέπει να πραγματοποιηθούν μεταρρυθμίσεις και να καταβληθούν προσπάθειες, και καλεί ιδίως σε μία προσέγγιση με την κοινοτική νομοθεσία. Διαμορφώνει επίσης ένα πλαίσιο αναφοράς για τη χρηματοδοτική βοήθεια που χορηγούν τα κοινοτικά ταμεία.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2008/213/ΕΚ του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2008, για τις αρχές, τις προτεραιότητες και τους όρους που περιλαμβάνονται στην ευρωπαϊκή εταιρική σχέση με τη Σερβία, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου, όπως ορίζεται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών της 10ης Ιουνίου 1999, και για την κατάργηση της απόφασης 2006/56/ΕΚ.

ΣΥΝΟΨΗ

Η ευρωπαϊκή εταιρική σχέση με τη Σερβία, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου, όπως ορίζεται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών [EN], της 10ης Ιουνίου 1999, αποτελεί την κύρια πράξη που έχει ως στόχο να βοηθήσει τις τοπικές αρχές να υλοποιήσουν την ευρωπαϊκή προοπτική. Η προοπτική αυτή επιβεβαιώθηκε κατά τη Διάσκεψη Κορυφής του Ζάγκρεμπ [EN], το 2000 και επιβεβαιώθηκε στη Διάσκεψη Κορυφής της Θεσσαλονίκης [EN], το 2003.

Η ευρωπαϊκή εταιρική σχέση αποτελεί μέσο της διαδικασίας σταθεροποίησης και σύνδεσης (PSA)που έχει θεσπιστεί σύμφωνα με την ημερήσια διάταξη της Θεσσαλονίκης (2003) [EN] για τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Η ημερήσια διάταξη της Θεσσαλονίκης εμπλούτισε τη διαδικασία αυτή με το νέο αυτό μέσο, βασισμένου στις εταιρικές σχέσεις για την προσχώρηση των υποψηφίων χωρών, ώστε να στηρίξει ακόμα περισσότερο τις εν λόγω χώρες όσον αφορά την ευρωπαϊκή τους προοπτική. Οι ευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις για τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων έχουν ως νομική βάση τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 533/2004.

ΣΤΟΧΟΣ

Η ευρωπαϊκή εταιρική σχέση έχει ως στόχο την ένταξη σε ένα γενικό πλαίσιο αναφοράς:

των πρωταρχικών τομέων δράσης όπου πρέπει να πραγματοποιηθούν μεταρρυθμίσεις και να καταβληθούν προσπάθειες. Ο προσδιορισμός των τομέων αυτών πραγματοποιείται σε συνάρτηση με τις ανάγκες της εκάστοτε χώρας και περιλαμβάνει τη θέσπιση της κατάλληλης νομοθεσίας ή/και την εφαρμογή της,
μιας κατευθυντήριας γραμμής για τη χρηματοδοτική βοήθεια ενόψει της πραγματοποίησης εργασιών σ’ αυτούς τους πρωταρχικούς τομείς δράσης,
των αρχών και των όρων που πλαισιώνουν την υλοποίηση της εταιρικής σχέσης.

Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εγκρίνει την ευρωπαϊκή εταιρική σχέση, καθώς και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις της, με ειδική πλειοψηφία, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής.

Με την παρούσα εταιρική σχέση ενημερώνεται η προηγούμενη που είχε εγκριθεί το 2006. Οι εταιρικές σχέσεις αποτελούν ουσιαστικά ελαστικά μέσα τα οποία εξελίσσονται σε συνάρτηση με τις προόδους που πραγματοποιούν οι ενδιαφερόμενες χώρες. Σ’αυτές επισημαίνονται οι προσπάθειες που πρέπει ακόμα να καταβληθούν στους άλλους τομείς, όπως προκύπτει από τις αξιολογήσεις της Επιτροπής.

Για την υλοποίηση των στόχων που προσδιορίζονται στην ευρωπαϊκή εταιρική σχέση, η Σερβία πρέπει να υιοθετήσει ένα σχέδιο δράσης στο οποίο να παρουσιάζει τις λεπτομέρειες, καθώς και ένα χρονοδιάγραμμα για την τήρηση των προτεραιοτήτων της εν λόγω εταιρικής σχέσης. Όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο, έχει εκπονηθεί, από κοινού με τις αρμόδιες αρχές, ένα διαφορετικό σχέδιο.

Η παρακολούθηση και η εφαρμογή της εταιρικής σχέσης εξασφαλίζεται στο πλαίσιο του PSA και των μηχανισμών της, ιδίως μέσω της ετήσιας έκθεσης παρακολούθησης που υποβάλλει η Επιτροπή.

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ

Η ευρωπαϊκή εταιρική σχέση καθορίζει τις προτεραιότητες, οι οποίες αποτελούν αντίστοιχους ρεαλιστικούς και υλοποιήσιμους στόχους. Για τον λόγο αυτό, διακρίνει τις βραχυπρόθεσμες από τις μακροπρόθεσμες προτεραιότητες η υλοποίηση των οποίων προβλέπεται αντιστοίχως για μία προθεσμία από ένα έως δύο έτη και από τρία έως τέσσερα έτη.

Οι προτεραιότητες αυτές βασίζονται κυρίως στην ικανότητα της Σερβίας να τηρήσει:

τα κριτήρια της Κοπεγχάγης [EN] που καθορίστηκαν το 1993,
τους όρους που έχουν καθοριστεί για την υλοποίηση της PSA (συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 1997 και 21ης και 22ας Ιουνίου 1999),
τη δήλωση του Ζάγκρεμπ, του 2000,
την ημερήσια διάταξη της Θεσσαλονίκης, του 2003.

Όσον αφορά τη Σερβία, οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες κατατάσσονται ως ακολούθως:

Ουσιαστικές προτεραιότητες, που είναι βραχυπρόθεσμες προτεραιότητες . Αφορούν την τήρηση των υποχρεώσεων της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης (ΣΣΣ) και της ενδιάμεσης συμφωνίας, την ανεπιφύλακτη συνεργασία με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ΔΠΔΓ) και την εποικοδομητική συνεργασία για θέματα που αφορούν το Κοσσυφοπέδιο, την εφαρμογή των συνταγματικών διατάξεων σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανόνες, τους θεσμούς και τη δημόσια διοίκηση (τη μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα, τις δομές ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, τον συντονισμό των πολιτικών) τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, την καταπολέμηση της διαφθοράς και την ολοκλήρωση της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης.
Πολιτικά κριτήρια. Αφορούν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου (Σύνταγμα, κοινοβούλιο, δημόσια διοίκηση, πολιτικός έλεγχος των σωμάτων ασφαλείας, δικαστικό σύστημα, ανθρώπινα δικαιώματα και δικαιώματα των μειονοτήτων, ατομικά και πολιτικά δικαιώματα, κοινωνικά, οικονομικά και πολιτισμικά δικαιώματα , δικαιώματα και προστασία των μειονοτήτων, περιφερειακά θέματα και διεθνείς υποχρεώσεις (τήρηση των συμφωνιών του Ντέιτον, ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, της συνδιαλλαγής και των σχέσεων καλής γειτονίας, σύναψη συμφωνιών με τις γείτονες χώρες προς ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας, ρύθμιση των συνοριακών θεμάτων, επιστροφή και αφομοίωση των προσφύγων, καθώς και εφαρμογή της δήλωσης του Σεράγεβου).
Οικονομικά κριτήρια. Αφορούν ιδίως την εφαρμογή μιας σταθερής και βιώσιμης δημοσιονομικής πολιτικής, τη μεταρρύθμιση και διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, σταθερή νομισματική πολιτική, βελτίωση των διαδικασιών πτώχευσης, ελευθέρωση των εναπομενουσών κρατικά ελεγχόμενων τιμών, ενίσχυση του δημοσιονομικού ελέγχου, μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος και του συστήματος ασφάλισης ασθένειας, την αναδιάρθρωση και ιδιωτικοποίηση του ασφαλιστικού τομέα, πάταξη της παραοικονομίας, ανάπτυξη σταθερής και βιώσιμης αγοράς ακινήτων και οικοπέδων, την προώθηση της απασχόλησης (κατάρτιση, μείωση τις διαρθρωτικής ακαμψίας και βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και του περιβάλλοντος των επιχειρήσεων), ιδιωτικοποίηση και ενίσχυση της πολιτικής του ανταγωνισμού.
Ευρωπαϊκοί κανόνες. Παραπέμπουν σε ορισμένες πτυχές του κοινοτικού κεκτημένου, ήτοι στην εσωτερική αγοράς και στις κοινοτικές τομεακές πολιτικές, καθώς και στον χώρο δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας. Στους τομείς αυτούς η Σερβία πρέπει να καταβάλει προσπάθειες εναρμόνισης της νομοθεσίας της και κατόπιν να εξασφαλίσει την εφαρμογή της.

Όσον αφορά το Κοσσυφοπέδιο, οι βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες προτεραιότητες στηρίζονται σε κανόνες που καθορίζονται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών [FR] για την εξασφάλιση ενός Κοσσυφοπεδίου ασφαλούς, δημοκρατικού και πολυεθνικού. Αυτές κατατάσσονται ως ακολούθως:

Κύριες βραχυπρόθεσμες προτεραιότητες. Αφορούν τον σεβασμό του κράτους δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την προστασία των μειονοτήτων και την ελευθερία του θρησκεύματος την εξασφάλιση της δημοκρατικής διακυβέρνησης και της παροχής δημοσίων υπηρεσιών, την εγκαθίδρυση μίας υπεύθυνης και διαφανούς δημόσιας υπηρεσίας, τη συνέχιση της μεταρρύθμισης της τοπικής αυτοδιοίκησης και την αύξηση της διοικητικής ικανότητας. Έχουν ως στόχο την εγκαθίδρυση ενός κλίματος συνδιαλλαγής, διεθνικής ανοχής και βιώσιμου πλουραλισμού κατάλληλου για την επιστροφή των εκτοπισθέντων ατόμων. Οι προτεραιότητες αυτές έχουν επίσης ως στόχο τη συνεργασία σε θέματα σχετικά με τη Σερβία, με το ΔΠΔΓ, καθώς και με τις ομάδες σχεδιασμού που προετοιμάζουν τη διεθνή αποστολή της ΕΕ. Εξάλλου θα πρέπει να συνεχιστεί η καταπολέμηση της διαφθοράς, του οργανωμένου και του οικονομικού εγκλήματος Έχουν τέλος στόχο τη δημιουργία μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις, με ενσωμάτωση των ομάδων μειονεκτούντων ατόμων, καθώς και την ενίσχυση του δικαιώματος ιδιοκτησίας, του νομικού πλαισίου και της προσβασιμότητας των δικαστηρίων.
Πολιτικά κριτήρια. Αφορούν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου (προσωρινούς θεσμούς αυτοδιοίκησης, καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της διαφθοράς, κοινοβούλιο/εκλογές, δημόσια διοίκηση, δικαστικό σύστημα, ανθρώπινα δικαιώματα, δικαιώματα και προστασία των μειονοτήτων, πολιτισμικά δικαιώματα). Αφορούν επίσης , περιφερειακά θέματα και διεθνείς υποχρεώσεις (ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας, της συνδιαλλαγής και των σχέσεων καλής γειτονίας, εφαρμογή της συμφωνίας ελευθέρων συναλλαγών Κεντρικής Ευρώπης (CEFTA) και συμμετοχή σε όλες τις δέουσες περιφερειακές πρωτοβουλίες.
Οικονομικά κριτήρια. Αφορούν τη διατήρηση υγειών δημοσιονομικών πολιτικών, τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των κοινοτικών πολιτικών που επικεντρώνονται στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, την αύξηση των ποσοστών είσπραξης των τιμολογίων των επιχειρήσεων παροχής δημοσίων υπηρεσιών, τη βελτίωση της διακυβέρνησης και της εκπαίδευσης –ποιοτικά και ποσοτικά-, την ιδιωτικοποίηση και την αναδιάρθρωση, τη χρηματοοικονομική αποτελεσματικότητα των δημοσίων επιχειρήσεων, τη δημιουργία μιας επίσημης αγοράς εργασίας, την ενίσχυση του δικαιώματος ιδιοκτησίας, του κράτους δικαίου και της προσβασιμότητας των δικαστηρίων, της εφαρμογής ενεργών πολιτικών της αγοράς εργασίας και την αύξηση των ικανοτήτων εξαγωγής.
Ευρωπαϊκοί κανόνες. Παραπέμπουν σε ορισμένες πτυχές του κοινοτικού κεκτημένου, ήτοι στην εσωτερική αγορά και στις κοινοτικές τομεακές πολιτικές καθώς και στον χώρο δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας. Στους τομείς αυτούς, το Κοσσυφοπέδιο καταβάλλει προσπάθειες εναρμόνισης της νομοθεσίας του με το κοινοτικό κεκτημένο και εξασφάλισης κατόπιν της εφαρμογής τους. Επιπλέον, πρέπει να αναπτύξει και ενισχύσει τις διοικητικές ικανότητές του, για να εξασφαλίσει τη συνοχή μεταξύ των πολιτικών του και των νομοθεσιών και απαιτήσεων της ΕΕ και να θέσει σε εφαρμογή τους κανόνες αυτούς.

Οι προσδιορισθείσες από την παρούσα εταιρική σχέση προτεραιότητες αποτελούν επίσης τη βάση των αξιολογήσεων της Επιτροπής.

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Η Σερβία, συμπεριλαμβανομένου και του Κοσσυφοπεδίου, σύμφωνα με την απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, απολαύει του μέσου προενταξιακής βοήθειας (IAP) για τη χρονική περίοδο 2007-2013. Η ευρωπαϊκή εταιρική σχέση αποτελεί έγγραφο αναφοράς για τον καθορισμό των διαφόρων τομέων κατανομής των πόρων (σε συνάρτηση με τις προτεραιότητες). Ωστόσο, τα έγγραφα προγραμματισμού αποτελούν πραγματικά το νομικό πλαίσιο της χρηματοδοτικής βοήθειας.

Κατά το πέρας του πολυετούς ενδεικτικού χρηματοδοτικού πλαισίου (ΠΕΔΠ) για τη χρονική περίοδο 2009-2011(συμπεριλαμβανομένου του 2007 και του 2008), το εγκριθέν ποσό ενίσχυσης ανέρχεται αντιστοίχως σε 4976,8 εκατ. ευρώ για τη Σερβία και σε 395,1 εκατ. ευρώ για το Κοσσυφοπέδιο. Το IAΡ διαδέχεται έτσι το πρόγραμμα CARDS (2000-2006), βάσει του οποίου η χρηματοδοτική ενίσχυση υπέρ της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, συμπεριλαμβανομένου και του Μαυροβουνίου, έχει ανέλθει σε 2.559,8 εκατ. ευρώ.

Η χορήγηση της κοινοτικής βοήθειας υπόκειται στην τήρηση, από μέρους των χρηματοδοτουμένων χωρών, ουσιαστικών όρων που διέπουν τις σχέσεις τους με την ΕΕ, ιδίως την ουσιαστική πραγματοποίηση μεταρρυθμίσεων. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εταιρική σχέση, είναι καίριας σημασίας η τήρηση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης, των προτεραιοτήτων που καθορίζονται από την εταιρική σχέση και των όρων που καθορίζονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 29ης Απριλίου 1997. Σε αντίθετη περίπτωση, το Συμβούλιο μπορεί να αναστείλει τη χορήγηση της χρηματοδοτικής βοήθειας.

Εξάλλου, το 2006, το Κοσσυφοπέδιο έλαβε έκτακτη χρηματοδοτική βοήθεια, υπό μορφή δωρεάς, με στόχο την ενίσχυση των δημοσίων οικονομικών του και της οικονομικής και δημοσιονομικής του κατάστασης, δεδομένου ότι η χώρα αυτή δεν μπορεί ακόμα να προσχωρήσει στα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (ΔΧΙ) ούτε να τύχει ενισχύσεων υπό μορφή δανείων. Η χρηματοδοτική αυτή ενίσχυση, που αρχικά προβλεπόταν για διετή χρονική περίοδο και δεν έχει ακόμα καταβληθεί, έχει επίσης ως στόχο την ενίσχυση του Κοσσυφοπεδίου ώστε επιτύχει βιώσιμη φορολογική πολιτική.

Εξάλλου, η Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο απολαύουν χρηματοδοτήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕ) [EN], κυρίως στο πλαίσιο του εξωτερικού δανεισμού των γειτονικών χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Οι χορηγούμενες από την ΕΤΕ χρηματοδοτήσεις λαμβάνουν τη μορφή μη επιστρέψιμων ενισχύσεων και δανείων. Παρότι το Κοσσυφοπέδιο είχε υπογράψει συμφωνία πλαίσιο με την ΕΤΕ το 2005, δεν έχει ακόμα λάβει χρηματοδοτήσεις από την τράπεζα αυτή.

Παραπομπες

Πράξη (εις) τροποποίησης	Πράξη (εις) τροποποίησης	Πράξη (εις) τροποποίησης	Πράξη (εις) τροποποίησης
Απόφαση 2008/213/ΕΚ	21.03.2008	-	ΕΕ L 80, της 19.03.2008

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, της 5ης Μαρτίου 2008, με τίτλο: « Δυτικά Βαλκάνια: ενίσχυση της ευρωπαϊκής προοπτικής» [CΟΜ(2008) 127 τελικό– Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 27ης Ιανουαρίου 2006 με τίτλο: «Η πορεία των Δυτικών Βαλκανίων προς την ΕΕ: εδραίωση της σταθερότητας και προώθηση της ευημερίας» [COM(2006) 27– Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου, της 17ης Ιουλίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (IAΡ) [Επίσημη Εφημερίδα L 210, της 31.07.2006].

Ενδεικτικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για τη χρονική περίοδο:

2008-2010 [COM(2006) 672 τελικό –Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].
2009-2011 [COM(2007) 689 τελικό –Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ενδεικτικά έγγραφα πολυετούς σχεδιασμού 2007 – 2009 για τη Σερβία [EN] και το Κοσσυφοπέδιο [EN].

Απόφαση 2006/880/ΕΚ του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2006, για τη χορήγηση έκτακτης κοινοτικής χρηματοδοτικής συνδρομής στο Κοσσυφοπέδιο [Επίσημη Εφημερίδα L 339, της 06.12.2006].

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Σερβία

Έκθεση της Επιτροπής, της 6ης Νοεμβρίου 2007 [COM(2007) 663 τελικό – SEC(2007) 1435 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].Έκθεση της Επιτροπής, της 8ης Νοεμβρίου 2006 –Σερβία [COM(2006) 649 τελικό – SEC(2006) 1389 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Κοσσυφοπέδιο δυνάμει της απόφασης 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Έκθεση της Επιτροπής, της 6ης Νοεμβρίου 2007 [COM(2007) 663 τελικό – SEC(2007) 1433 – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Έκθεση της Επιτροπής, της 8ης Νοεμβρίου 2006 – Κοσσυφοπέδιο (όπως ορίζεται στην απόφαση 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών) [COM(2006) 649 τελικό – SEC(2006) 1386– Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

See also