Κοινό πλαίσιο για κοινό πολυετή προγραμματισμό

Στην παρούσα ανακοίνωση προτείνεται ένα κοινό πλαίσιο για τον προγραμματισμό της αναπτυξιακής βοήθειας ώστε να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά της. Ο προγραμματισμός αντιπροσωπεύει μία από τις συνιστώσες του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 2ας Μαρτίου 2006 με τίτλο: «Ενίσχυση του ευρωπαϊκού αντίκτυπου: κοινό πλαίσιο για την κατάρτιση των εγγράφων στρατηγικής ανά χώρα και για τον κοινό πολυετή προγραμματισμό» [COM(2006) 88 τελικό - Επίσημη Εφημερίδα C 130 της 3.6.2006].

ΣΥΝΟΨΗ

Το πλαίσιο προγραμματισμού για τα στρατηγικά έγγραφα ανά χώρα (ΕΣΧ) εγκρίθηκε το 2000, στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της διαχείρισης της εξωτερικής βοήθειας της Επιτροπής. Μεταξύ του 2002 και 2006, εφαρμόστηκε στον προγραμματισμό των ΕΣΧ και των εγγράφων στρατηγικής ανά περιφέρειες (ΕΣΠ) για όλες τις αναπτυσσόμενες χώρες που χρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) και από τα προγράμματα ALA, MEDA, TACIS και CARDS. Η χρησιμοποίηση των ΕΣΧ/ΕΣΠ παρέσχε τη δυνατότητα βελτίωσης της διαδικασίας προγραμματισμού της Επιτροπής. Εξάλλου, η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα των ΕΣΧ ενισχύθηκαν μέσω ενδιάμεσων επανεξετάσεων το 2004 και 2005. Οι περιφερειακές στρατηγικές επανεξετάστηκαν το 2005.

Στην παρούσα ανακοίνωση προτείνεται η ενημέρωση του πλαισίου προγραμματισμού για τα ΕΣΧ του 2000, ώστε να προβλεφθεί κοινός πολυετής προγραμματισμός με στόχο:

• τη διευκόλυνση της προοδευτικής ευθυγράμμισης των παρόχων κεφαλαίων με τους κύκλους πολυετούς προγραμματισμού της χώρας εταίρου,
• την αύξηση της δυνατότητας συγχρονισμού των διαδικασιών προγραμματισμού των κρατών μελών και της Επιτροπής.

Ο κοινός πολυετής προγραμματισμός αποτελεί μία από τις συνιστώσες του σχεδίου δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, καθώς και μία από τις αρχές που έχουν διατυπωθεί στην «ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη».

Οι αρχές ενός αποτελεσματικού προγραμματισμού

Η Επιτροπή συνιστά η δομή των ΕΣΧ και των ουσιαστικών συνιστωσών τους να διέπεται από τις ακόλουθες αρχές:

• την τήρηση των συμφωνιών συνεργασίας και εταιρικής σχέσης και τη συμφωνία με τις περιφερειακές στρατηγικές,
• την τήρηση των στόχων της ευρωπαϊκής συναίνεσης (εξάλειψη της φτώχειας, βιώσιμη ανάπτυξη, προώθηση της δημοκρατίας κ.λπ.),
• τη συνοχή μεταξύ των στόχων της αναπτυξιακής πολιτικής και εκείνων των άλλων πολιτικών που καθορίζουν τις σχέσεις με τη χώρα εταίρο,
• τη θεώρηση της ποικιλομορφίας των εταίρων, τόσο ως προς τη γενική πολιτική όσο και ως προς τα προγράμματα συνεργασίας, καθώς και τα οριζόντια θέματα, όπως η ισότητα των φύλων, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το βιώσιμο περιβάλλον,
• τη μετάδοση των πληροφοριών στους άλλους ενδιαφερόμενους φορείς και την παραπληρωματική σχέση μεταξύ των παρεμβάσεων της Επιτροπής και εκείνων των κρατών μελών και τις δραστηριότητες των άλλων διεθνών χορηγών,
• τη χρησιμοποίηση της γενικής ή και τομεακής δημοσιονομικής στήριξης ως μέσου υλοποίησης,
• την επικέντρωση σε περιορισμένο αριθμό τομέων παρέμβασης,
• την προπαρασκευή της στρατηγικής και του προγραμματισμού βάσει της «ατζέντας» της χώρας εταίρου,
• τη χρησιμοποίηση δεικτών αποτελεσμάτων στον προγραμματισμό, στην εφαρμογή και στην αξιολόγηση, ώστε να μετράται ο αντίκτυπος της ενίσχυσης,
• τη συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, του ιδιωτικού τομέα, των τοπικών αρχών και του Κοινοβουλίου στην εκπόνηση της συνεργασιακής στρατηγικής και την εφαρμογή της,
• τη συστηματική αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των ΕΣΧ προς αναπροσανατολισμό της στρατηγικής σε συνάρτηση με τα αποτελέσματα.

Ουσιαστικές συνιστώσες για τα ΕΣΧ

Η Επιτροπή προτείνει τα ΕΣΧ να συμπεριλάβουν συνιστώσες που θεωρεί ουσιαστικής σημασίας, ήτοι:

• το πλαίσιο σχέσεων μεταξύ του χορηγού και της χώρας εταίρου (συμπεριλαμβανομένων των συμφωνιών σύνδεσης και εταιρικής σχέσης),
• τη διάγνωση της χώρας:

- ανάλυση της πολιτικής, οικονομικής, εμπορικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής κατάστασης της χώρας εταίρου,

- την «ατζέντα» της χώρας εταίρου, συμπεριλαμβανομένης και της αναπτυξιακής στρατηγικής,

- μία ανάλυση της διαφάνειας των εφαρμοζόμενων πολιτικών στη χώρα και των μεσοπρόθεσμων προκλήσεων,

• μία γενική άποψη της παρελθούσας και τρέχουσας συνεργασίας του χορηγού,
• μία περιγραφή της κατάστασης της εταιρικής σχέσης με τη χώρα εταίρο,
• τη στρατηγική συνεργασίας του χορηγού, τους ειδικούς στόχους του, τη συνοχή με τα άλλα μέσα εξωτερικής βοήθειας και τις πολιτικές, την παραπληρωματική σχέση με τα προγράμματα άλλων παρόχων κεφαλαίων,
• ένα ενδεικτικό εθνικό πρόγραμμα (ΕΕΠ), δηλαδή ένα πρόγραμμα εργασίας που να καλύπτει πολλές χώρες με καθορισμό μετρήσιμων στόχων, ομάδων-στόχων, προγραμμάτων προς εφαρμογή για την επίτευξη των εν λόγω στόχων, συνεισφορά του παρόχου κεφαλαίων, της φύσης και της σημασίας των μηχανισμών στήριξης, των αναμενόμενων αποτελεσμάτων και ενός χρονοδιαγράμματος εφαρμογής,
• παραρτήματα που περιλαμβάνουν συνοπτικό πίνακα της χώρας, μία σύνοψη της περιβαλλοντικής κατάστασής της, έναν πίνακα χρηματοοικονομικών δεδομένων των παρόχων κεφαλαίων, μία εικόνα της μετανάστευσης, μία περιγραφή της διαβούλευσης με τους μη κρατικούς εταίρους και, ενδεχομένως, ένα χάρτη πορείας όσον αφορά την εναρμόνιση.

Βάσει των συνιστωσών αυτών η Επιτροπή θα εκπονήσει τα ΕΣΧ σταδιακά: για τις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (χώρες ΑΚΕ) αμέσως, και αργότερα, για τις περιφέρειες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής, για τις χώρες που καλύπτονται από την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας και για τη Ρωσία.

Η διαδικασία εκπόνησης ενός ΕΣΧ

Ο κοινός προγραμματισμός πρέπει να αποτελεί διαδικασία:

• ευέλικτη, που να προσαρμόζεται στην κατάσταση των χωρών εταίρων και των παρόχων κεφαλαίων, οι οποίοι μπορούν να είναι περισσότερο ή λιγότερο έτοιμοι για την εναρμόνιση,
• σταδιακή μέσω προοδευτικών σταδίων «ένταξης» ανάλογα με την εξέλιξη της κατάστασης,
• ανοικτή πέραν των κρατών μελών, που να μπορεί να ενσωματωθεί στις ενδεχόμενες διαδικασίες που υπάρχουν με στόχο τη θέσπιση κοινού προγράμματος,
• κατά την οποία η χώρα εταίρος διαδραματίζει κινητήριο ρόλο στην προετοιμασία και το συντονισμό του κοινού προγραμματισμού. Οι χώρες που δεν έχουν την ικανότητα να το πράξουν πρέπει να λάβουν την απαιτούμενη στήριξη προς ανάπτυξη του ρόλου αυτού,
• προερχόμενη από τις αντιπροσωπείες της Κοινότητας και τους άλλους επιτόπου εταίρους, οι οποίοι εξασφαλίζουν συχνές ανταλλαγές μεταξύ της έδρας και των τοπικών αντιπροσωπειών.

Τα στάδια του κοινού προγραμματισμού

Το πρώτο στάδιο της διαδικασίας κοινού προγραμματισμού είναι η κοινή εφαρμογή ουσιαστικών στοιχείων ανάλυσης προς χάραξη μιας συνεργασιακής στρατηγικής, ήτοι:

• αξιολόγηση της γενικής πολιτικής κατάστασης,
• αξιολόγηση του μακροοικονομικού κοινωνικού και περιβαλλοντικού πλαισίου της χώρας,
• έκθεση των προτεραιοτήτων της χώρας εταίρου,
• ανάλυση των διδαγμάτων που έχουν προκύψει από την προηγούμενη συνεργασία, καθώς και από τη συνοχή των άλλων πολιτικών στη χώρα εταίρο.

Το δεύτερο στάδιο είναι η εκπόνηση κοινής στρατηγικής αντιμετώπισης μέσω:

• του κοινού καθορισμού των στόχων της συνεργασίας με τη χώρα εταίρο,
• του καθορισμού τομέων δράσης, συμπεριλαμβανομένης και της κατανομής εργασίας μεταξύ των εταίρων (πίνακας χρηματοοικονομικών δεδομένων των παρόχων κεφαλαίων),
• των ενδείξεων για τη διάθεση των χρηματοοικονομικών πόρων και την ανάλυση των κινδύνων και των δεσμεύσεων που ανέλαβαν οι χώρες εταίροι κατόπιν κοινής συμφωνίας.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη «Χρηματοδότηση της αναπτυξιακής βοήθειας και η αποτελεσματικότητά της: παροχή μεγαλύτερης, αποτελεσματικότερης και ταχύτερης βοήθειας». Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων - 11 Απριλίου 2006 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Το Συμβούλιο εγκρίνει πρόταση της Επιτροπής σχετικά με τον κοινό πολυετή προγραμματισμό και εγκρίνει πρότυπο αναφοράς για ένα κοινό πλαίσιο για την εκπόνηση των εγγράφων στρατηγικής, ανά χώρα, καθώς και των αρχών που αφορούν τον κοινό πολυετή προγραμματισμό.

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 2ας Μαρτίου 2006 με τίτλο «Χρηματοδότηση της ανάπτυξης και αποτελεσματικότητα της βοήθειας - Οι προκλήσεις για την κλιμάκωση της βοήθειας της ΕΕ 2006-2010» [COM(2006) 85 τελικό () - Επίσημη Εφημερίδα C 130 της 3.6.2006].

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Μαρτίου 2006 με τίτλο: «Βοήθεια της ΕΕ: Περισσότερη, αποτελεσματικότερη, ταχύτερη» [COM(2006) 87 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 31.08.2007