Απαγόρευση εμπορίου μέσων βασανισμού

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι αντίθετη στη θανατική ποινή, στα βασανιστήρια και σε κάθε άλλη σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία* σε χώρες εκτός ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, απαγορεύει το εμπόριο ορισμένων ειδών εξοπλισμού και προϊόντων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιους σκοπούς, όπως αγχόνες, ηλεκτρικές καρέκλες και συστήματα θανατηφόρας ένεσης.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2005, για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι αντίθετη στη θανατική ποινή, στα βασανιστήρια και σε κάθε άλλη σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία* σε χώρες εκτός ΕΕ. Για τον λόγο αυτό, απαγορεύει το εμπόριο ορισμένων ειδών εξοπλισμού και προϊόντων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιους σκοπούς, όπως αγχόνες, ηλεκτρικές καρέκλες και συστήματα θανατηφόρας ένεσης.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Απαγορεύει οποιαδήποτε εξαγωγή ή εισαγωγή ειδών που δεν έχουν άλλη πρακτική χρήση πλην της επιβολής της θανατικής ποινής, βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Επίσης, καθιερώνει ένα σύστημα άδειας για την εξαγωγή αντικειμένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιους σκοπούς.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Οι αρχές των χωρών της ΕΕ θα πρέπει να κάνουν διάκριση μεταξύ αντικειμένων που δεν έχουν άλλη πρακτική χρήση πλην της επιβολής της θανατικής ποινής ή βασανιστηρίων και αντικειμένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τέτοιους σκοπούς.
• Τα αντικείμενα που καλύπτονται από αυτόν τον κανονισμό απαριθμούνται στα παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δύναται να τροποποιεί αυτούς τους καταλόγους όταν εμφανίζεται νέος εξοπλισμός στην αγορά.
• Εάν τα εν λόγω αντικείμενα πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στη χώρα προορισμού για δημόσια έκθεση σε μουσείο, οι αρχές της χώρας εξαγωγής της ΕΕ μπορούν να τα εξαιρέσουν από την απαγόρευση.
• Προκειμένου να αρνηθούν την έκδοση άδειας εξαγωγής, οι αρχές μιας χώρας της ΕΕ πρέπει να έχουν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι τα αντικείμενα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή ή ασυνήθιστη τιμωρία.
• Οι άδειες εξαγωγής και εισαγωγής εκδίδονται χρησιμοποιώντας έντυπο σύμφωνο με το υπόδειγμα του παραρτήματος V. Αυτό το έντυπο ισχύει σε όλη την ΕΕ.
• Οι αρχές των χωρών της ΕΕ δύνανται να αρνηθούν την έκδοση άδειας εξαγωγής και να ακυρώσουν, να αναστείλουν, να τροποποιήσουν ή να ανακαλέσουν ήδη χορηγηθείσα άδεια.
• Εάν δεν χορηγηθεί άδεια οι τελωνειακές αρχές δεσμεύουν τα δηλωθέντα αντικείμενα και εφιστούν την προσοχή στη δυνατότητα υποβολής αίτησης για άδεια. Μετά την πάροδο έξι μηνών, εάν δεν έχει υποβληθεί αίτηση χορήγησης αδείας, οι τελωνειακές αρχές καταστρέφουν τα αντικείμενα
• Εάν ληφθεί απόφαση απόρριψης αίτησης για την έκδοση αδείας, οι αρχές χώρας της ΕΕ πρέπει να ενημερώσουν όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
• Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εκπονούν ετήσιες εκθέσεις δραστηριοτήτων, ει δυνατόν σε συνεργασία με την Επιτροπή.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η απόλυτη απαγόρευση των βασανιστηρίων και της κακομεταχείρισης που προβλέπεται στις βασικές συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα αντικατοπτρίζεται σε επίπεδο ΕΕ στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ο οποίος δηλώνει ότι «κανείς δεν επιτρέπεται να υποβληθεί σε βασανιστήρια ούτε σε απάνθρωπες ή εξευτελιστικές ποινές ή μεταχείριση». Επίσης, ο Χάρτης απαγορεύει τη θανατική ποινή.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

*Ασυνήθιστη τιμωρία: τιμωρία η οποία προκαλεί πόνο, οδύνη ή εξευτελισμό που υπερβαίνει την ηθική μιας κοινότητας.

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα μέτρα κατά των βασανιστηρίων.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 775/2014 της Επιτροπής, της 16ης Ιουλίου 2014, για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία (ΕΕ L 210 της 17.7.2014, σ. 1-10)

τελευταία ενημέρωση 03.08.2015