Συμφωνία για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία (ΣΕΑΣ) με τη Νότια Αφρική
ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Συμφωνία για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ;
Η συμφωνία αποσκοπεί στην ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Νότιας Αφρικής σε διαφόρους τομείς, όπως το εμπόριο, η ανάπτυξη και η συνεργασία.
Με την απόφαση εγκρίνεται η συμφωνία εξ ονόματος της ΕΕ.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
Η συμφωνία έχει διάφορους στόχους:
Βασιζόμενη στον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του κράτους δικαίου, η συμφωνία καθιερώνει τακτικό πολιτικό διάλογο για θέματα κοινού ενδιαφέροντος, τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο [στο πλαίσιο του διαλόγου της ΕΕ με τις χώρες της Μεσημβρινής Αφρικής και με την ομάδα των χωρών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ)].
Η συμφωνία είναι αορίστου διαρκείας, αλλά μπορεί να αναθεωρηθεί εντός 5 ετών από την έναρξη της ισχύος της προκειμένου να εξεταστεί το ενδεχόμενο τροποποιήσεων.
Η συμφωνία καλύπτει αρκετούς τομείς και περιλαμβάνει ρήτρα μελλοντικών εξελίξεων, γεγονός που καθιστά δυνατή τη διεύρυνση του πεδίου συνεργασίας.
Εμπόριο
Η ΣΕΑΣ θεσπίζει καθεστώς προτιμησιακών συναλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής, με την προοδευτική δημιουργία ζώνης ελεύθερων συναλλαγών (ΖΕΣ). Η ΕΕ είναι ο κύριος εμπορικός και επενδυτικός εταίρος της Νότιας Αφρικής. Η ΖΕΣ αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης της Νότιας Αφρικής στην αγορά της ΕΕ και της πρόσβασης της ΕΕ στην αγορά της Νότιας Αφρικής. Ως εκ τούτου, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για την ένταξη της Νότιας Αφρικής στην παγκόσμια οικονομία. Η συμφωνία καλύπτει περίπου το 90 % του τρέχοντος διμερούς εμπορίου μεταξύ των δύο μερών.
Η συμφωνία προβλέπει την ελευθέρωση του 95 % των εισαγωγών της ΕΕ από τη Νότια Αφρική εντός 10 ετών και του 86 % των εισαγωγών της Νότιας Αφρικής από την ΕΕ σε 12 έτη. Για την προστασία των ευάλωτων τομέων των δύο μερών, ορισμένα προϊόντα εξαιρούνται από τη ΖΕΣ, ενώ άλλα αποτελούν αντικείμενο μερικής ελευθέρωσης. Για την ΕΕ, αυτό αφορά κυρίως γεωργικά προϊόντα, ενώ για τη Νότια Αφρική αφορά βιομηχανικά προϊόντα, ιδίως ορισμένα προϊόντα αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς και ορισμένα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και ενδύματα. Ωστόσο, από τον Δεκέμβριο του 2006 υπάρχει διάταξη για την ενίσχυση της ελευθέρωσης του εμπορίου στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας.
Η συμφωνία θεσπίζει λεπτομερείς κανόνες καταγωγής ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα που επωφελούνται από το προτιμησιακό καθεστώς προέρχονται αποκλειστικά από τη Νότια Αφρική ή την ΕΕ. Για να ληφθούν υπόψη οι διεθνείς σύγχρονες διαδικασίες παραγωγής, λαμβάνονται ειδικά μέτρα που καθιστούν τους κανόνες καταγωγής πιο ευέλικτους.
Η Νότια Αφρική και η ΕΕ μπορούν να εφαρμόζουν μέτρα διασφάλισης όταν ένα εισαγόμενο προϊόν κινδυνεύει να προκαλέσει σοβαρή ζημία στην εθνική βιομηχανία. Η συμφωνία επιτρέπει επίσης στη Νότια Αφρική να υιοθετήσει μεταβατικά μέτρα διασφάλισης (για παράδειγμα, την αύξηση ή αποκατάσταση των δασμών). Εξάλλου, η λήψη τέτοιου είδους μέτρων επιτρέπει την προστασία των οικονομιών των μελών της Τελωνειακής Ένωσης της Κεντρικής Αφρικής και των πλέον απομακρυσμένων περιοχών της Ένωσης (όπως είναι η Νήσος Ρεϋνιόν).
Η συμφωνία περιλαμβάνει διατάξεις που αποσκοπούν στην αποφυγή της κατάχρησης από εταιρείες που κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην αγορά και, συνεπώς, στην εξασφάλιση του ελεύθερου ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών της ΕΕ και της Νότιας Αφρικής. Η συνεργασία συντελείται στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων μεταξύ των αρμόδιων αρχών. Επιπλέον, η ΕΕ παρέχει τεχνική βοήθεια για την αναδιάρθρωση της νομοθεσίας της Νότιας Αφρικής για τον ανταγωνισμό. Η συμφωνία αναγνωρίζει επίσης την ανάγκη παροχής επαρκούς προστασίας στην πνευματική ιδιοκτησία και προβλέπει επείγουσες διαβουλεύσεις, όπου κρίνεται αναγκαίο, καθώς και τεχνική βοήθεια για τη Νότια Αφρική.
Τέλος, η ΣΕΑΣ προβλέπει στενή συνεργασία σε μεγάλο φάσμα τομέων που σχετίζονται με το εμπόριο, όπως οι τελωνειακές υπηρεσίες, η ελεύθερη κυκλοφορία υπηρεσιών και κεφαλαίων και τα τεχνικά εμπόδια, όπως η πιστοποίηση και η τυποποίηση.
Αναπτυξιακή συνεργασία
Η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ προς τη Νότια Αφρική υλοποιείται κυρίως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ μέσω του μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας.
Το πολυετές ενδεικτικό πρόγραμμα συνεργασίας με τη Νότια Αφρική για την περίοδο 2014-2020 εστιάζει σε 3 τομείς:
Όπως και σε άλλες συμφωνίες αναπτυξιακής συνεργασίας, η αποκεντρωμένη συνεργασία αποτελεί βασικό στοιχείο της συνδρομής και, ως εκ τούτου, απαιτείται υψηλός βαθμός συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών στην αναπτυξιακή διαδικασία.
Οικονομική συνεργασία
Τα δύο μέρη εντείνουν τη συνεργασία τους σε πολλούς τομείς, όπως η βιομηχανία (προκειμένου να διευκολυνθεί η αναδιάρθρωση της βιομηχανίας της Νότιας Αφρικής), η κοινωνία των πληροφοριών, η δημιουργία και η ανάπτυξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι μεταφορές και η ενέργεια. Η συνεργασία σε αυτόν τον τομέα πρέπει να περιλαμβάνει επίσης την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των οικονομιών τους και την προστασία του περιβάλλοντος.
Άλλες πτυχές
Οι διατάξεις της συμφωνίας καλύπτουν τη συνεργασία σε ποικίλους τομείς, όπως οι εξής:
Τέλος, η ΣΕΑΣ περιλαμβάνει ορισμένες θεσμικές διατάξεις. Συστήνεται συμβούλιο συνεργασίας για τη διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της συμφωνίας. Επιπλέον, προβλέπεται τακτική επαφή μεταξύ των μερών· για παράδειγμα, μεταξύ των κοινοβουλίων τους και μεταξύ της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής της ΕΕ και του νοτιοαφρικανικού εταίρου της, του εθνικού συμβουλίου οικονομικής ανάπτυξης και εργασίας.
ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ;
Η ΣΕΑΣ υπογράφηκε την 11η Οκτωβρίου 1999 στην Πρετόρια και τέθηκε σε πλήρη ισχύ την 1η Μαΐου 2004. Ωστόσο, ορισμένες διατάξεις που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2000.
Τον Ιούνιο του 2016, η Νότια Αφρική υπέγραψε τη ΣΟΕΣ μεταξύ της ΕΕ και της ΚΑΜΑ (συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης με την Κοινότητα Ανάπτυξης της Μεσημβρινής Αφρικής) μαζί με άλλες 5 χώρες της Μεσημβρινής Αφρικής (Μποτσουάνα, Λεσότο, Μοζαμβίκη, Ναμίμπια και Σουαζιλάνδη). Μετά την επικύρωσή της, η ΣΟΕΣ θα αντικαταστήσει τους εμπορικούς κανόνες της ΣΕΑΣ.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Η συμφωνία συμπληρώνεται από 3 πρόσθετες συμφωνίες: τη συμφωνία επιστήμης και τεχνολογίας και τις συμφωνίες για τον οίνο και τα οινοπνευµατώδη ποτά. Η συμφωνία για την αλιεία, που προβλέπεται από τη ΣΕΑΣ, δεν συνήφθη. Επιπλέον, η Νότια Αφρική έχει προσχωρήσει υπό όρους στη συμφωνία της Κοτονού, η οποία διέπει τις σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των χωρών ΑΚΕ.
Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε:
ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Συμφωνία για το εμπόριο, την ανάπτυξη και τη συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου - Πρωτόκολλο αριθ. 1 σχετικά με τον ορισμό της εννοίας «καταγόμενα προϊόντα ή προϊόντα καταγωγής» και με τις μεθόδους διοικητικής συνεργασίας - Πρωτόκολλο αριθ. 2 για την αμοιβαία διοικητική συνδρομή στον τελωνειακό τομέα - Τελική πράξη - Δηλώσεις (ΕΕ L 311 της 4.12.1999, σ. 3-415)
Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της συμφωνίας έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.
Απόφαση 2004/441/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Απριλίου 2004, σχετικά με τη σύναψη της συμφωνίας εμπορίου, ανάπτυξης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των κρατών μελών της, αφενός, και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής, αφετέρου (ΕΕ L 127 της 29.4.2004, σ. 109)
ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2793/1999 του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 1999, σχετικά με ορισμένες διαδικασίες για την εφαρμογή της συμφωνίας εμπορίου, ανάπτυξης και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Δημοκρατίας της Νότιας Αφρικής (ΕΕ L 337 της 30.12.1999, σ. 29-33)
Βλέπε ενοποιημένη έκδοση.
τελευταία ενημέρωση 08.10.2018