ΠΟΕ: συμφωνία για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ:

Απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου σχετικά με την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σύναψη των συμφωνιών που απέρρευσαν από τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994)

Πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994) — Συμφωνία για την ίδρυση του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) — πιο συγκεκριμένα συμφωνία για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ;

• Η απόφαση εγκρίνει τη συμφωνία για την ίδρυση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (σήμερα Ευρωπαϊκή Ένωση – ΕΕ), η οποία περιλαμβάνει τη Συμφωνία για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS).
• Η συμφωνίαTRIPS έχει 2 βασικούς στόχους:
  • διασφαλίζει αποτελεσματική και κατάλληλη προστασία σε δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές των εθνικών νομικών συστημάτων·
  • θεσπίζει πολυμερείς ελάχιστους κανόνες για την καταπολέμηση της παραχάραξης.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι βασικές αυτές αρχές αφορούν την εθνική μεταχείριση καθώς καιτη μεταχείριση του πλέον ευνοούμενου κράτους. Αυτό σημαίνει ότι τα μέλη του ΠΟE πρέπει να μεταχειρίζονται στους υπηκόους των υπόλοιπων χωρών μελών εξίσου ευνοϊκά με τους υπηκόους τους. Επιπλέον, κάθε προνόμιο που χορηγείται στους υπηκόους μιας άλλης χώρας μέλους πρέπει επίσης να χορηγείται, αμέσως και άνευ όρων, στους υπηκόους όλων των υπολοίπων χωρών μελών, ακόμη και εάν η μεταχείριση αυτή είναι πιο ευνοϊκή από εκείνη που επιφυλάσσει στους ίδιους του τους υπηκόους.

ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Κανόνες σχετικά με την ύπαρξη, το πεδίο εφαρμογής και την άσκηση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας

• Η συμφωνία στοχεύει στην εξασφάλιση της εφαρμογής των κατάλληλων κανόνων προστασίας της πνευματικής ιδιοκτησίας σε όλες τις χώρες-μέλη, με βάση τις βασικές υποχρεώσεις που προβλέπει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΠΙ) στις διάφορες συμβάσεις σχετικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (σύμβαση του Παρισιού για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, σύμβαση της Βέρνης για την προστασία των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων, σύμβαση της Ρώμης για την προστασία των ερμηνευτών ή εκτελεστών, των παραγωγών φωνογραφημάτων και των οργανισμών ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων και σύμβαση της Ουάσινγκτον πνευματική ιδιοκτησία σε θέματα ολοκληρωμένων κυκλωμάτων). Σειρά νέων ή πιο αυστηρών κανόνων εισάγονται στους τομείς όπου οι υπάρχοντες κανόνες είναι ανεφάρμοστοι ή ανεπαρκείς.
• Όσον αφορά τα πνευματικά δικαιώματα, τα μέλη του ΠΟΕ πρέπει να συμβιβάζονται με τους θεμελιώδεις κανόνες της σύμβασης της Βέρνης για την προστασία των λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών έργων. Τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών θα προστατεύονται στο μέλλον ως λογοτεχνικά.
• Όσον αφορά τα δικαιώματα ενοικίασης, οι δημιουργοί προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών και οι παραγωγοί φωνογραφημάτων μπορούν να επιτρέπουν ή να απαγορεύουν την ενοικίαση των έργων τους στο κοινό για εμπορικούς σκοπούς. Ένα αποκλειστικό ανάλογο δικαίωμα ισχύει για τα κινηματογραφικά έργα.
• Η συμφωνία ορίζει τα είδη των σημάτων για τα οποία είναι δυνατόν να παρασχεθεί προστασία για την ιδιότητα του εμπορικού σήματος καθώς και τα ελάχιστα δικαιώματα που αναγνωρίζονται στον δικαιούχο τους. Εξάλλου, η συμφωνία διευκρινίζει τις υποχρεώσεις όσον αφορά:
  • τη χρήση εμπορικών σημάτων καθώς και σημάτων υπηρεσιών·
  • τη διάρκεια της προστασίας·
  • την παραχώρηση αδειών και την εκχώρηση σημάτων.
• Για τις γεωγραφικές ενδείξεις, τα μέλη του ΠΟΕ πρέπει να αποφεύγουν τη χρησιμοποίηση κάθε παραπλανητικής ένδειξης όσον αφορά την προέλευση του προϊόντος καθώς και κάθε χρησιμοποίησης που θα αποτελούσε αθέμιτο ανταγωνισμό. Η συμφωνία προβλέπει επίσης μια πρόσθετη προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων για τον οίνο και τα οινοπνευματώδη, ακόμη και όταν δεν υπάρχει κίνδυνος παραπλάνησης των καταναλωτών.
• Τα βιομηχανικά σχέδια και μοντέλα προστατεύονται βάσει της συμφωνίας για μια δεκαετία. Οι δικαιούχοι τους έχουν το δικαίωμα να εμποδίσουν την κατασκευή, την πώληση ή την εισαγωγή αντικειμένων των οποίων το σχέδιο είναι μοντέλο-αντίγραφο προστατευόμενου σχεδίου ή μοντέλου.
• Σε ό,τι αφορά τις ευρεσιτεχνίες, τα μέλη του ΠΟΕ υποχρεούνται, γενικά, να συμμορφώνονται με τη Σύμβαση του Παρισιού του 1967. Εξάλλου, η συμφωνία TRIPS αναφέρει ότι όλες οι εφευρέσεις πρέπει να προστατεύονται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας επί εικοσαετίας.
  • Ορισμένες εφευρέσεις δύνανται να εξαιρούνται από το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εάν η χρήση τους απαγορεύεται για λόγους δημόσιας τάξης και ηθικής.
  • Οι υπόλοιπες επιτρεπόμενες εξαιρέσεις περιλαμβάνουν:
    • τις διαγνωστικές, θεραπευτικές και χειρουργικές μεθόδους για τη θεραπεία τόσο των ανθρώπων όσο και των ζώων·
    • των φυτών και των ζώων (εκτός των μικροοργανισμών)·
    • και τις κυρίως βιολογικές μεθόδους παραγωγής φυτών και ζώων (εκτός των μη βιολογικών ή μικροβιολογικών μεθόδων). Ωστόσο, τα μέλη πρέπει να είναι σε θέση να προβλέπουν την προστασία φυτικών ποικιλιών με διπλώματα ευρεσιτεχνίας ή με ένα ειδικό και μοναδικό σύστημα.
• Τα μέλη του ΠΟΕ πρέπει να προβλέπουν την προστασία των μορφών συνδεσμολογίας των ολοκληρωμένων κυκλωμάτωνσύμφωνα με τη συνθήκη της Ουάσινγκτον σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία σε θέματα ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. Η συμφωνία TRIPS προβλέπει έναν ορισμένο αριθμό άλλων κανόνων κυρίως όσον αφορά τη διάρκεια της προστασίας.
• Το εμπορικό απόρρητο και οι τεχνικές γνώσεις που έχουν εμπορική αξία πρέπει να προστατεύονται κατά της κατάχρησης εμπιστοσύνης και κατά κάθε πρακτικής που αντίκειται στις θεμιτές εμπορικές μεθόδους. Εξάλλου, οι πρακτικές που ακολουθούνται κατά του ανταγωνισμού στις άδειες εκμετάλλευσης δύνανται να αποτελέσουν αντικείμενο μέτρων πρόληψης και/ή ελέγχου από τα μέρη.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ

Μέσα επιβολής της τήρησης της πνευματικής ιδιοκτησίας

• Οι νομοθεσίες των χωρών-μελών του ΠΟΕ πρέπει να περιλαμβάνουν διαδικασίες με στόχο την επιβολή της τήρησης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, τόσο από τους αλλοδαπούς δικαιούχους όσο και από τους ίδιους τους υπηκόους τους. Οι διαδικασίες αυτές αναμένεται να επιτρέψουν την αποτελεσματική δράση εναντίον κάθε ενέργειας που μπορεί να θίγει τα δικαιώματα αυτά. Οι διαδικασίες αυτές πρέπει να είναι θεμιτές, να ευνοούν την ισότητα, να μην είναι άσκοπα περίπλοκες και δαπανηρές και να μην προβλέπουν παράλογες προθεσμίες. Οι τελικές διοικητικές αποφάσεις πρέπει να μπορούν να αναθεωρηθούν από κάποια δικαστική αρχή.
• Η συμφωνία παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με τα αποδεικτικά στοιχεία, τις διαταγές, τις αποζημιώσεις, τα προσωρινά μέτρα και τα άλλα μέσα προσφυγής.

Μεταβατική περίοδος

Για την εφαρμογή της συμφωνίας, οι αναπτυγμένες χώρες διαθέτουν μια μεταβατική περίοδο 1 έτους για τη συμμόρφωση της νομοθεσίας και των πρακτικών τους με τις διατάξεις της συμφωνίας. Η περίοδος αυτή έγινε πενταετής για τις αναπτυσσόμενες χώρες καθώς και για τις χώρες των οποίων το καθεστώς κατευθυνόμενης οικονομίας μεταβάλλεται σε οικονομία της αγοράς, και ενδεκαετής για τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες.

Θεσμικό πλαίσιο

• Βάσει της συμφωνίας δημιουργήθηκε το συμβούλιο για τις πτυχές των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας που διέπουν το εμπόριο (το Συμβούλιο TRIPS). Το συμβούλιο αυτό είναι επιφορτισμένο με την παρακολούθηση της λειτουργίας της συμφωνίας, με τον έλεγχο της πλήρωσης των υποχρεώσεων των μελών καθώς και με την προώθηση των διαβουλεύσεων μεταξύ των μελών.
• Η διευθέτηση των διαφορών σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας διέπεται από τις διαδικασίες του συστήματος διευθέτησης των διαφορών που προκύπτουν από τις διαπραγματεύσεις του κύκλου της Ουρουγουάης

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΚΑΙ Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ;

• Η απόφαση εφαρμόζεται από τις 22 Δεκεμβρίου 1994.
• Η συμφωνία εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 1995.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στο εξής: «ΕΕ και ΠΟΕ» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 94/800/ΕΚ του Συμβουλίου, της 22ας Δεκεμβρίου 1994, σχετικά με την εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σύναψη των συμφωνιών που προέκυψαν από τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994), καθόσον αφορά τα θέματα που εμπίπτουν στις αρμοδιότητές της (ΕΕ L 336 της 23.12.1994, σ. 1–2)

Πολυμερείς διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ουρουγουάης (1986-1994) — Συμφωνία για την ίδρυση του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)

τελευταία ενημέρωση 18.04.2017