Βελτίωση των διαβουλεύσεων για τη διαχείριση της κοινοτικής αλιείας

Η ανακοίνωση προτείνει ορισμένες σημαντικές τροποποιήσεις όσον αφορά τη διαδικασία ετοιμασίας του ετήσιου κανονισμού του Συμβουλίου για τις αλιευτικές δυνατότητες. Ο στόχος που επιδιώκεται είναι η ευρεία συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών σε όλα τα στάδια της πολιτικής, από τη σύλληψη έως την εφαρμογή της.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της 24ης Μαΐου 2006 με θέμα τη βελτίωση των διαβουλεύσεων για τη διαχείριση της κοινοτικής αλιείας [COM(2006) 246 τελικό - δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Επιτροπή επιθυμεί την αλλαγή του χρονοδιαγράμματος για τη λήψη αποφάσεων όσον αφορά τις αλιευτικές δυνατότητες. Με τις τροποποιήσεις αυτές επιδιώκεται η οργάνωση των διαβουλεύσεων κατά τρόπο πιο έγκαιρο έτσι ώστε να καταρτιστούν οι καλύτερες αποφάσεις.

Το σύστημα διαβούλευσης και λήψης αποφάσεων για τον τομέα διαχείρισης της αλιείας αναπτύχθηκε κατά τη χάραξη της κοινής αλιευτικής πολιτικής στις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Ο κανονισμός του Συμβουλίου σχετικά με τα συνολικά επιτρεπόμενα αλιεύματα (TAC) και τις ποσοστώσεις που διατίθενται στα κράτη μέλη βασίζεται σε πρόταση κανονισμού της Επιτροπής. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή εκδίδει τις προτάσεις της με μεγάλη καθυστέρηση εντός του έτους για να είναι δυνατόν να ληφθούν υπόψη οι πιο πρόσφατες επιστημονικές και τεχνικές πληροφορίες ώστε να καθοριστούν οι αλιευτικές δυνατότητες. Αυτό το χρονοδιάγραμμα παρέχει εξαιρετικά περιορισμένο χρονικό περιθώριο για διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Υφιστάμενη διαδικασία

Η λήψη αποφάσεων για τον τομέα διαχείρισης της αλιείας βασίζεται σε χρονοδιάγραμμα που καθορίζει κάθε έτος τις αλιευτικές δυνατότητες για τα κράτη μέλη και το σύνολο των ενδιαφερ;omeνων μερών. Για τα περισσότερα αποθέματα βενθοπελαγικής αλιείας, το χρονοδιάγραμμα έχει ως εξής:

• τοn Σεπτέμβριο ολοκληρώνονται οι τελευταίες έρευνες και αναλύονται τα στοιχεία επί των ερευνητικών πλοίων·
• τον Οκτώβριο, οι επιστημονικές αξιολογήσεις παρουσιάζονται στη Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Διαχείριση της Αλιείας (ACFM) του Διεθνούς Συμβουλίου Εξερεύνησης της Θάλασσας [ICES (es de en fr)], το οποίο διαβιβάζει τις γνωμοδοτήσεις του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Επιτροπή Αλιείας Βορειοανατολικού Ατλαντικού (NEAFC)·
• τον Νοέμβριο, οι επιστημονικές γνωμοδοτήσεις αναλύονται από την Επιτροπή που διαβουλεύεται επίσης με την Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας [ΕΤΟΕΑ (es de en fr)] και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται με τη Νορβηγία και άλλα παράκτια κράτη σχετικά με τα αποθέματα που τελούν υπό κοινή διαχείριση·
• στις αρχές Δεκεμβρίου, η Επιτροπή εκδίδει την πρότασή της για τον κανονισμό σχετικά με τις αλιευτικές δυνατότητες, η οποία πρέπει να εγκριθεί στη συνέχεια από το Συμβούλιο.

Συνεπώς, απομένει ελάχιστος χρόνος για μια αποτελεσματική και εποικοδομητική διαβούλευση με τον τομέα της αλιείας. Ωστόσο, είναι δυνατόν να βελτιωθεί η προπαρασκευή των διαχειριστικών αποφάσεων για την αλιεία και να διευρυνθούν οι διαβουλεύσεις.

Βέλτιστη χρήση των κανόνων αλίευσης

Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προπαρασκευή των διαχειριστικών αποφάσεων για την αλιεία βελτιώνεται με την εφαρμογή μεθόδου διαχείρισης που βασίζεται στους κανόνες αλίευσης. Οι κανόνες χρησιμεύουν για τον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών για την κατάρτιση των συνολικών επιτρεπόμενων αλιευμάτων (TAC).

Οι κανόνες αλίευσης αφορούν τα εξής:

• ετήσια διακύμανση των TAC·
• μείωση του ποσοστού θνησιμότητας λόγω αλίευσης με στόχο ένα βιώσιμο επίπεδο·
• ρύθμιση της αλιευτικής προσπάθειας (ημέρες στη θάλασσα) ανάλογα με τα ποσοστά θνησιμότητας λόγω αλίευσης (το ποσοστό των ψαριών στη θάλασσα που αλιεύονται κατά τη διάρκεια του έτους).

Στην ιδανική περίπτωση, οι ίδιοι κανόνες θα μπορούσαν να θεσπιστούν στο πλαίσιο των κανονισμών του Συμβουλίου χωρίς να υπόκεινται σε τακτικές επικαιροποιήσεις. Αφορούν τους κυριότερους τύπους αλιείας και τα αλιευτικά αποθέματα που καλύπτονται από την κοινή αλιευτική πολιτική. Εάν ακολουθηθεί μια τέτοια προσέγγιση, θα διατίθεται περισσότερος χρόνος για τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τις αρχές διαχείρισης, ενώ το ICES και η ΕΤΟΕΑ θα μπορούσαν να συνεχίσουν την επιστημονική αξιολόγηση των επακριβών ποσοτήτων διαθέσιμων αλιευμάτων.

Για τα αποθέματα που δεν υπόκεινται σε μακροπρόθεσμα σχέδια, η Επιτροπή θα μπορούσε να παρουσιάζει, ήδη από τον Απρίλιο, τις προθέσεις της για τον καθορισμό των TAC κατά το επόμενο έτος. Με βάση τις τάσεις των επιστημονικών γνωμοδοτήσεων του προηγούμενου έτους, αυτή η πολιτική δήλωση προθέσεων θα περιλάμβανε συγκεκριμένα τα ακόλουθα:

• δέσμευση για βαθμιαία αύξηση των αποθεμάτων στα πιο κατάλληλα επίπεδα προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιώσιμη εκμετάλλευσή τους με ταυτόχρονη παροχή υψηλών αποδόσεων·
• τα TAC και τα επίπεδα της αλιευτικής προσπάθειας για το επόμενο έτος, τα οποία θα πρέπει να καθορίζονται είτε σύμφωνα με τους κανόνες των σχεδίων αποκατάστασης ή των υφιστάμενων μακροπρόθεσμων προγραμμάτων διαχείρισης είτε σύμφωνα με την αρχή ότι η θνησιμότητα λόγω αλίευσης δεν πρέπει να αυξάνεται σε κανένα απόθεμα στο οποίο η θνησιμότητα υπερβαίνει το επίπεδο που θα οδηγούσε σε υψηλές μακροπρόθεσμες αποδόσεις·
• τα αποθέματα που είναι σε παρόμοια επίπεδα εκμετάλλευσης ή εξάντλησης πρέπει να αντιμετωπίζονται με όμοιο τρόπο·
• κανόνες για τη διακύμανση των TAC, ανάλογα με τις ειδικές περιστάσεις που μπορεί να απαιτήσουν σημαντικότερη αλλαγή για συγκεκριμένα αποθέματα.

Με βάση την πολιτική αυτή δήλωση, η Επιτροπή θα μπορούσε να διαβουλεύεται το καλοκαίρι με τα κράτη μέλη και τα Περιφερειακά Γνωμοδοτικά Συμβούλια [ΠΓΣ (es de en fr)]. Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα έχουν έτσι τη δυνατότητα στρατηγικής συμμετοχής στις συζητήσεις για τις αλιευτικές δραστηριότητες προτού παρέμβει το Συμβούλιο τον Οκτώβριο για να σχολιάσει την προτεινόμενη στρατηγική της Επιτροπής.

Νέο χρονοδιάγραμμα

Η νέα αυτή προσέγγιση επιβάλλει την τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τις αλιευτικές δυνατότητες.

Η Επιτροπή έχει ήδη διαβουλευθεί με το ICES και την ΕΤΟΕΑ σχετικά με το χρονοδιάγραμμα κατάθεσης των επιστημονικών γνωμοδοτήσεων. Η Επιτροπή έχει ρωτήσει κατά πόσο οι γνωμοδοτήσεις μπορούν να παρασχεθούν ελαφρώς νωρίτερα εντός του έτους, αρχής γενομένης από το 2007. Η παροχή επιστημονικών γνωμοδοτήσεων νωρίτερα θα οδηγήσει, σε ορισμένες περιπτώσεις, σε μια λιγότερο επακριβή πρόβλεψη, αλλά η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτό αποτελεί αποδεκτή συνέπεια.

Όσον αφορά την τροποποίηση του χρονοδιαγράμματος αποφάσεων, η Επιτροπή προτείνει μια προσέγγιση σε δύο φάσεις, με την εξέταση των αλιευτικών αποθεμάτων για τα οποία οι επιστημονικές γνωμοδοτήσεις για τις ποσότητες διατίθενται τον Ιούνιο, και εκείνων που εξαρτώνται σε σημαντικό βαθμό από την ετήσια είσοδο στο απόθεμα, δηλαδή από την ποσότητα των νεαρών ψαριών που ενσωματώνονται στο συγκεκριμένο απόθεμα στο οποίο περιλαμβάνονται είδη με μεγάλο εμπορικό ενδιαφέρον αλλά είναι βιολογικά ευάλωτα. Το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα έχει ως εξής:

• το πρώτο στάδιο τοποθετείται μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου. Το ICES και η ΕΤΟΕΑ παρέχουν επιστημονικές γνωμοδοτήσεις για ορισμένα αποθέματα, γνωστά και ως «αποθέματα του Ιουνίου». Η Επιτροπή εκδίδει την πρότασή της για κανονισμό σχετικά με τις αλιευτικές δυνατότητες για τα «αποθέματα του Ιουνίου» στις αρχές Σεπτεμβρίου, ύστερα από διαπραγματεύσεις με τα Περιφερειακά Γνωμοδοτικά Συμβούλια. Το Συμβούλιο εγκρίνει τον Οκτώβριο τα TAC για τα «αποθέματα του Ιουνίου»·
• το δεύτερο στάδιο τοποθετείται μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου. Στην περίπτωση αυτή, το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα δεν διαφέρει σημαντικά από το υφιστάμενο. Το ICES οριστικοποιεί τις γνωμοδοτήσεις του το φθινόπωρο (και ίσως από το 2007, ήδη από τον Σεπτέμβριο) σχετικά με τα αλιεύματα των «αποθεμάτων του Οκτωβρίου», που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ετήσια είσοδο στο απόθεμα. Η Επιτροπή υποβάλλει την πρότασή της τον Νοέμβριο χωρίς τούτη να περιλαμβάνει εκπλήξεις για τα ενδιαφερόμενα μέρη. Οι διαβουλεύσεις με τον τομέα της αλιείας θα έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε προηγούμενη χρονική περίοδο με βάση την πολιτική δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τα αποθέματα που δεν υπόκεινται σε μακροπρόθεσμα σχέδια. Το Συμβούλιο εκδίδει τον Δεκέμβριο κανονισμό σχετικά με τις αλιευτικές δυνατότητες για τα «αποθέματα του Οκτωβρίου».

Οι ισχύοντες κοινοτικοί κανόνες θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο της προγραμματισμένης αναθεώρησης του σχεδίου αποκατάστασης του γάδου. Η Επιτροπή θεωρεί ότι ενδείκνυται να περιμένει έως το 2007 προτού προτείνει έναν νέο κανονισμό για τους σχετικούς κοινοτικούς κανόνες.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 14.02.2008