Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)

Ο παρών κανονισμός διευκρινίζει το πεδίο παρέμβασης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την περίοδο 2000-2006. Σκοπός του είναι η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής με τη διόρθωση των κυριότερων περιφερειακών ανισορροπιών και τη συμμετοχή στην ανάπτυξη και στην αναδιάρθρωση των περιφερειών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα συνεργία με τις παρεμβάσεις των άλλων διαρθρωτικών ταμείων.

ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1783/1999 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 1999 σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης [Επίσημη Εφημερίδα L 213 της 13.08.1999].

ΣΥΝΟΨΗ

Πλαίσιο και αποστολή

Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1261/1999 υπάγεται στο γενικό πλαίσιο που έχει θεσπιστεί με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1260/1999 του Συμβουλίου περί γενικών διατάξεων για τα διαρθρωτικά ταμεία. Ο κανονισμός προβλέπει ότι το ΕΤΠΑ παρεμβαίνει στο πλαίσιο του Στόχου1 και του Στόχου 2 των κοινοτικών πρωτοβουλιών για τη διασυνοριακή, διεθνική και διαπεριφερειακή συνεργασία (INTERREG III) και την οικονομική και κοινωνική αναζωογόνηση των πόλεων και των περιοχών που αντιμετωπίζουν προβλήματα (URBAN II), καθώς και στις καινοτόμες ενέργειες και στα μέτρα τεχνικής βοήθειας που θεσπίστηκαν από τον γενικό κανονισμό.

Για τη μείωση της διαφοράς των επιπέδων ανάπτυξης στις διάφορες περιφέρειες και της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών ή νησιών, συμπεριλαμβανομένων των αγροτικών περιοχών, το ΕΤΠΑ συμβάλλει στην αρμονική, ισορροπημένη και διαρκή ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων, στον υψηλό βαθμό ανταγωνιστικότητας, στο υψηλό επίπεδο απασχόλησης και προστασίας του περιβάλλοντος και στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Πεδίο εφαρμογής

Για την επίτευξη της αποστολής υπέρ της περιφερειακής ανάπτυξης, το ΕΤΠΑ συμμετέχει στη χρηματοδότηση των ακόλουθων μέτρων:

• παραγωγικές επενδύσεις που επιτρέπουν τη δημιουργία ή τη διατήρηση σταθερών θέσεων απασχόλησης·
• επενδύσεις σε έργα υποδομής που συμβάλλουν, στις περιφέρειες του στόχου 1, στην ανάπτυξη, στη διαρθρωτική προσαρμογή, στη δημιουργία και τη διατήρηση θέσεων απασχόλησης και σε όλες τις επιλέξιμες περιφέρειες, στη διαφοροποίηση, στην αναζωογόνηση, στην άρση της απομόνωσης και στην ανακαίνιση των οικονομικών εγκαταστάσεων και των παρακμαζουσών βιομηχανικών περιοχών, των αστικών περιοχών που βρίσκονται σε παρακμή καθώς και των αγροτικών περιοχών και των περιοχών που εξαρτώνται από την αλιεία. Οι εν λόγω επενδύσεις μπορούν επίσης να εστιαστούν στην ανάπτυξη των διευρωπαϊκών δικτύων στους τομείς των μεταφορών, των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας στις περιφέρειες του στόχου 1·
• ανάπτυξη του ενδογενούς δυναμικού με μέτρα ενίσχυσης των πρωτοβουλιών τοπικής ανάπτυξης και απασχόλησης και των δραστηριοτήτων των μικρομεσαίων επιχειρήσεων· οι εν λόγω ενισχύσεις αφορούν την παροχή υπηρεσιών στις επιχειρήσεις, τη μεταφορά των τεχνολογιών, την ανάπτυξη των χρηματοδοτικών μέσων, τις άμεσες ενισχύσεις στις επενδύσεις, την πραγματοποίηση υποδομών γειτονίας και την ενίσχυση των διαρθρώσεων των υπηρεσιών γειτονίας·
• επενδύσεις στους τομείς της παιδείας και της υγείας, μόνο στο πλαίσιο του στόχου 1.

Οι τομείς που ενισχύονται από τα εν λόγω μέτρα είναι ιδίως η ανάπτυξη παραγωγικού περιβάλλοντος, η έρευνα και η τεχνολογική ανάπτυξη, η ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας, η προστασία και η βελτίωση του περιβάλλοντος, η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την απασχόληση, και η διασυνοριακή, διεθνική και διαπεριφερειακή συνεργασία.

Σύμφωνα με τον γενικό κανονισμό, η κοινοτική πρωτοβουλία INTERREG III καθώς και οι καινοτόμες ενέργειες (μελέτες, πρότυπα σχέδια και ανταλλαγή εμπειριών) που υπάγονται στον τομέα της περιφερειακής ή τοπικής ανάπτυξης χρηματοδοτούνται μόνο από το ΕΤΠΑ. Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής του εν λόγω Ταμείου μπορεί να διευρυνθεί σε εκείνο των άλλων διαρθρωτικών ταμείων για να καλύψει τα αναγκαία μέτρα για την εφαρμογή των προγραμμάτων πρωτοβουλίας ή του σχετικού πρότυπου σχεδίου.

Λεπτομέρειες εφαρμογής

Η θέσπιση των λεπτομερειών εφαρμογής του κανονισμού ΕΤΠΑ μπορεί να πραγματοποιηθεί μετά από γνωμοδότηση της επιτροπής για την ανάπτυξη και την ανασυγκρότηση των περιφερειών.

’λλες διατάξεις

Ο εν λόγω κανονισμός καταργεί τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 4254/88 την 1η Ιανουαρίου 2000. Προβλέπεται ότι ο εν λόγω κανονισμός θα επανεξεταστεί το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου 2006.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 2004 για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης [COM(2004) 495 τελικό].

Το έγγραφο αυτό προτείνει την κατάργηση του παρόντος κανονισμού.

Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου της 14ης Ιουλίου 2004 περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής [COM (2004) 492 τελικό].

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΤΠΑ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 31.01.2001 «Οι περιφέρειες στη νέα οικονομία: κατευθύνσεις για τις καινοτόμες ενέργειες του ΕΤΠΑ για την περίοδο 2000-2006» [COM(2001) 60 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η εν λόγω ανακοίνωση (esdeenfr) που βασίζεται στο άρθρο 22 του κανονισμού 1260/99 του Συμβουλίου προβλέπει ότι στόχος των καινοτόμων ενεργειών (μελέτες, πρότυπα σχέδια και ανταλλαγή εμπειριών) στις οποίες συμμετέχει το ΕΤΠΑ, είναι η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας μέσω της μείωσης των διαφορών μεταξύ των περιφερειών με την ενίσχυση της καινοτομίας, της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης και της χρησιμοποίησης νέων τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνίας. Κατ' αυτό τον τρόπο, η εν λόγω ανακοίνωση εγγράφεται στην ευρωπαϊκή στρατηγική που εγκρίθηκε κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβώνας (23/24 Μαρτίου 2000), η οποία εστιάζεται στην ενίσχυση της απασχόλησης, της οικονομικής ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής στο πλαίσιο μιας οικονομίας που στηρίζεται στη γνώση.

Οι καινοτόμες ενέργειες της περιόδου 2000-2006 πρέπει, επομένως, να ανταποκρίνονται στα τρία θέματα προτεραιότητας:

• περιφερειακή οικονομία που στηρίζεται στη γνώση και στην τεχνολογική καινοτομία: ενίσχυση των μειονεκτικών περιφερειών ώστε να ανυψωθεί το τεχνολογικό τους επίπεδο·
• κοινωνία της πληροφορίας στην υπηρεσία της περιφερειακής ανάπτυξης (eEurope-regio)·
• περιφερειακή ταυτότητα και βιώσιμη ανάπτυξη: ενίσχυση της περιφερειακής συνοχής και ανταγωνιστικότητας μέσω ολοκληρωμένης προσέγγισης των οικονομικών περιβαλλοντικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.

Η εφαρμογή των καινοτόμων ενεργειών θα πρέπει, εξάλλου, να επιτρέπει:

• τη βελτίωση της ποιότητας των παρεμβάσεων των προγραμμάτων των στόχων 1 και 2 στα οποία συμμετέχει το ΕΤΠΑ·
• την αξιοποίηση και την ενίσχυση της περιφερειακής εταιρικής σχέσης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα·
• την εκμετάλλευση των συνεργιών μεταξύ της περιφερειακής πολιτικής και των άλλων κοινοτικών πολιτικών·
• τις ανταλλαγές μεταξύ περιφερειών και τη συλλογική εκμάθηση χάρη στη σύγκριση και στη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών.

Οι καινοτόμες ενέργειες πλαισιώνονται από περιφερειακά προγράμματα καινοτόμων ενεργειών των οποίων η στρατηγική καθορίζεται, στο πλαίσιο της τήρησης της αρχής της περιφερειακής εταιρικής σχέσης, από οργανωτική επιτροπή. Οι προτάσεις των προγραμμάτων πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή από το 2001 έως το 2005 το αργότερο μέχρι τις 31 Μαΐου κάθε έτους ώστε το όργανο αυτό να είναι σε θέση να επιλέξει τα προγράμματα τα οποία θα συγχρηματοδοτηθούν από το ΕΤΠΑ.

Για τις καινοτόμες ενέργειες προβλέπονται ετησίως συνολικά κονδύλια ύψους 400 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 0,4 % του ετήσιου προϋπολογισμού που χορηγείται στο ΕΤΠΑ. Η συγχρηματοδότηση των εξόδων τους μπορεί να ανέρχεται:

• έως το 80 %, στις περιφέρειες του στόχου 1·
• έως το 50 %, ή και το 60 % εφόσον το δικαιολογεί το κοινοτικό συμφέρον των καινοτόμων ενεργειών, στις περιφέρειες του στόχου 2.

Για λόγους συνοχής, θα ήταν σκόπιμο οι υπεύθυνοι για την πληρωμή και τον έλεγχο των προγραμμάτων καινοτόμων ενεργειών, να είναι οι ίδιοι με εκείνους που ορίζονται στο πλαίσιο των προγραμμάτων των στόχων 1 και 2.

Προγραμματισμός σύμφωνα με τον γενικό κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1260/1999.

See also

Για περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ):

Ιστότοπος της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 29.03.2007