Τίτλος παραμονής για θύματα εμπορίας ανθρώπων

Οι τίτλοι παραμονής προσωρινής διάρκειας μπορούν να εκδίδονται για υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν πέσει θύματα εμπορίας ανθρώπων ή (προαιρετικά) έχουν αποτελέσει αντικείμενο ενεργειών παράνομης μετανάστευσης. Υπάρχει η ελπίδα ότι αυτό θα τους ενθαρρύνει να συνεργαστούν με τις αρμόδιες αρχές, ενώ παράλληλα τους παρέχεται η κατάλληλη προστασία.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2004/81/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές

ΣΥΝΟΨΗ

Οι τίτλοι παραμονής προσωρινής διάρκειας μπορούν να εκδίδονται για υπηκόους τρίτων χωρών που έχουν πέσει θύματα εμπορίας ανθρώπων ή (προαιρετικά) έχουν αποτελέσει αντικείμενο ενεργειών παράνομης μετανάστευσης. Υπάρχει η ελπίδα ότι αυτό θα τους ενθαρρύνει να συνεργαστούν με τις αρμόδιες αρχές, ενώ παράλληλα τους παρέχεται η κατάλληλη προστασία.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία καθορίζει τη διαδικασία για την έκδοση και ανανέωση του τίτλου παραμονής, τους όρους για μη ανανέωση ή ανάκληση, καθώς επίσης την περίθαλψη των θυμάτων πριν και αφού τους έχει χορηγηθεί τίτλος παραμονής.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η οδηγία εφαρμόζεται σε υπηκόους τρίτων χωρών ανεξαρτήτως αν έχουν εισέλθει στην ΕΕ παράνομα. Τίτλοι παραμονής μπορούν να χορηγούνται σε εκείνους που έχουν συμπληρώσει την ηλικία ενηλικίωσης στην αντίστοιχη χώρα της ΕΕ, και μπορεί να ισχύουν και για παιδιά υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται από την εθνική νομοθεσία.

Τα ενδιαφερόμενα άτομα πρέπει να είναι ενημερωμένα για τις δυνατότητες που διατίθενται δυνάμει της οδηγίας από τις αρμόδιες αρχές της οικείας χώρας της ΕΕ. Χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών προθεσμία περίσκεψης για να συνέλθουν και να ξεφύγουν από την επιρροή των δραστών των αδικημάτων. Αυτό τους επιτρέπει να λάβουν ενημερωμένη απόφαση σχετικά με τη συνεργασία τους με τις αρμόδιες αρχές. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ενδιαφερόμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών θα πρέπει:

• να μην αποτελούν αντικείμενο κανενός μέτρου απομάκρυνσης·
• αν χρειαστεί, να τους χορηγείται βοήθεια ώστε να διασφαλίζεται ότι διαθέτουν κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και πρόσβαση σε έκτακτη ιατρική περίθαλψη και, αν κρίνεται σκόπιμο, ψυχολογική βοήθεια·
• να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες μετάφρασης και διερμηνείας, αν κρίνεται σκόπιμο·
• να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν νομική βοήθεια, αν προβλέπεται από την εθνική νομοθεσία.

Οι αρμόδιες αρχές είναι υπεύθυνες να αξιολογούν αν:

• η παρουσία του θύματος μπορεί να βοηθήσει στην έρευνα·
• το θύμα έχει επιδείξει σαφή βούληση συνεργασίας·
• το θύμα έχει διακόψει κάθε σχέση με τους εικαζόμενους δράστες των δεδομένων αδικημάτων.

Όταν πληρούνται οι παραπάνω τρεις προϋποθέσεις, εκδίδεται προσωρινός, ανανεώσιμος τίτλος παραμονής με ισχύ για περίοδο τουλάχιστον έξι μηνών. Ο τίτλος παραμονής μπορεί να ανανεωθεί, εφόσον οι σχετικές προϋποθέσεις συνεχίζουν να πληρούνται. Ο τίτλος παρέχει στον δικαιούχο πρόσβαση στην αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση, υπό προϋποθέσεις που καθορίζονται στην εθνική νομοθεσία.

Ο τίτλος παραμονής μπορεί να μην ανανεωθεί, αν οι προϋποθέσεις της παρούσας οδηγίας δεν πληρούνται πια ή αν οι σχετικές διαδικασίες έχουν περατωθεί. Ο τίτλος μπορεί να ανακληθεί για διάφορους λόγους, μεταξύ άλλων αν το θύμα επανασυνδέσει τις σχέσεις του με τους εικαζόμενους δράστες των αδικημάτων ή πάψει να συνεργάζεται ή όταν σταματήσουν οι διαδικασίες.

Οι χώρες της ΕΕ είναι ελεύθερες να εγκρίνουν ή να διατηρούν πιο ευνοϊκές διατάξεις για τα άτομα που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία.

Μολονότι η συλλογή δεδομένων για διάφορα θέματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα οδηγία οφείλει ακόμη να βελτιωθεί, δύο εκθέσεις της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας το 2010 και το 2014 διαπίστωσαν ότι η δυνατότητα έκδοσης τίτλων παραμονής σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία με τις αρχές ίσως έχει υποχρησιμοποιηθεί από τις χώρες της ΕΕ.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η παρούσα οδηγία πρέπει να αναγνωστεί σε συνδυασμό με την οδηγία 2011/36/ΕΕ για την πρόληψη και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και για την προστασία των θυμάτων της. Αυτή η τελευταία διαθέτει οριζόντιο νομικό πλαίσιο για τους πολίτες τόσο της ΕΕ όσο και των τρίτων χωρών και έχει ενισχύσει τις περισσότερες διατάξεις της οδηγίας 2004/81/ΕΚ, συμπεριλαμβανομένου του πλαισίου προστασίας και βοήθειας για τα παιδιά.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την εφαρμογή της οδηγίας 2004/81/EΚ σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές (COM(2010) 493 τελικό της 15.10.2010)

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εφαρμογή της οδηγίας 2004/81/EK σχετικά με τον τίτλο παραμονής που χορηγείται στους υπηκόους τρίτων χωρών θύματα εμπορίας ανθρώπων ή συνέργειας στη λαθρομετανάστευση, οι οποίοι συνεργάζονται με τις αρμόδιες αρχές (COM(2014) 635 final της 17.10.2014)

τελευταία ενημέρωση 02.04.2015