Κανόνες της ΕΕ για τα εγκλήματα τρομοκρατίας και σχετικές κυρώσεις
Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο (2002/475/ΔΕΥ) και η τροποποιητική απόφαση (2008/919/ΔΕΥ) υποχρεώνουν τις χώρες της ΕΕ να εναρμονίσουν τη νομοθεσία τους και να θεσπίσουν ελάχιστες κυρώσεις σχετικά με τα εγκλήματα τρομοκρατίας. Οι δύο αυτές αποφάσεις ορίζουν τα εγκλήματα τρομοκρατίας, καθώς και τα εγκλήματα σχετικά με τρομοκρατικές ομάδες ή τα εγκλήματα που συνδέονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, και θεσπίζουν τους κανόνες για τη μεταφορά τους στο δίκαιο των χωρών της ΕΕ.
ΠΡΆΞΗ
Απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
ΣΎΝΟΨΗ
Η παρούσα απόφαση-πλαίσιο (2002/475/ΔΕΥ) και η τροποποιητική απόφαση (2008/919/ΔΕΥ) υποχρεώνουν τις χώρες της ΕΕ να εναρμονίσουν τη νομοθεσία τους και να θεσπίσουν ελάχιστες κυρώσεις σχετικά με τα εγκλήματα τρομοκρατίας. Οι δύο αυτές αποφάσεις ορίζουν τα εγκλήματα τρομοκρατίας, καθώς και τα εγκλήματα σχετικά με τρομοκρατικές ομάδες ή τα εγκλήματα που συνδέονται με τρομοκρατικές δραστηριότητες, και θεσπίζουν τους κανόνες για τη μεταφορά τους στο δίκαιο των χωρών της ΕΕ.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΈΠΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΟΎΣΕΣ ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ-ΠΛΑΊΣΙΟ;
Οι αποφάσεις ορίζουν:
|
— |
την έννοια του εγκλήματος τρομοκρατίας ως συνδυασμό:
|
|
— |
την τρομοκρατική ομάδα ως διαρθρωμένη ένωση, εγκαθιδρυμένη επί ένα χρονικό διάστημα, δύο ή περισσότερων προσώπων που δρουν από κοινού προκειμένου να τελέσουν τρομοκρατικά εγκλήματα.
|
Επιπλέον, απαιτούν από τις χώρες της ΕΕ:
|
— |
να ποινικοποιήσουν τις προπαρασκευαστικές πράξεις ως εγκλήματα που συνδέονται με τρομοκρατικές ενέργειες. Παραδείγματα τέτοιων πράξεων αποτελούν η δημόσια πρόκληση για τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος, η στρατολόγηση και εκπαίδευση τρομοκρατών και η κλοπή, εκβίαση ή πλαστογραφία με σκοπό την τέλεση τρομοκρατικού εγκλήματος·
|
|
— |
να ποινικοποιήσουν την ηθική αυτουργία, τη συνέργεια καθώς και την απόπειρα τέλεσης ορισμένων ειδών εγκλημάτων·
|
|
— |
να καθιερώσουν την ποινική ευθύνη των νομικών προσώπων και να καθορίσουν κανόνες και όρια για τις προβλεπόμενες ποινές και κυρώσεις·
|
|
— |
να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία τους σχετικά με τα εγκλήματα τρομοκρατίας, όταν διαπράττονται στο έδαφός τους, σε πλοίο που φέρει τη σημαία του ή αεροσκάφος καταχωρημένο στα μητρώα του·
|
|
— |
να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία τους για τις περιπτώσεις που ο δράστης του εγκλήματος είναι υπήκοος ή κάτοικός τους, το έγκλημα τελείται για λογαριασμό νομικού προσώπου εγκατεστημένου στο έδαφός τους, το έγκλημα στρέφεται κατά των θεσμών ή του πληθυσμού τους, ή κατά οργάνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εδρεύει στο έδαφός τους·
|
|
— |
να θεμελιώσουν τη δικαιοδοσία τους στις περιπτώσεις κατά τις οποίες αρνούνται να παραδώσουν ή να εκδώσουν ύποπτο τέλεσης ενός τέτοιου εγκλήματος ή καταδικασμένο γι' αυτό το έγκλημα·
|
|
— |
να συνεργάζονται με άλλες χώρες της ΕΕ και να αποφασίζουν στη δικαιοδοσία ποιας χώρας υπάγεται ένα έγκλημα στο οποίο εμπλέκονται περισσότερες από μία χώρες·
|
|
— |
να θεσπίσουν μέτρα για τη διασφάλιση πρόσφορης αρωγής προς τις οικογένειες των θυμάτων.
|
ΒΑΣΙΚΆ ΣΗΜΕΊΑ
|
— |
Στην έκθεση που εξέδωσε τον Σεπτέμβριο του 2014 σχετικά με την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο του 2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι οι περισσότερες χώρες της ΕΕ (εκτός από την Ιρλανδία και την Ελλάδα) έχουν θεσπίσει μέτρα για την ποινικοποίηση των νέων εγκλημάτων της δημόσιας πρόκλησης, της στρατολόγησης και της εκπαίδευσης τρομοκρατών.
|
|
— |
Υπάρχουν ακόμη ορισμένα ζητήματα σε εκκρεμότητα σχετικά με το πώς θα επηρεάσει η εφαρμογή αυτής της απόφασης-πλαίσιο στο εθνικό δίκαιο των χωρών της ΕΕ την «έμμεση προκληση»* και την ποινικοποίηση των πράξεων που διαπράττουν οι επονομαζόμενοι «μεμονωμένοι δράστες»**. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να διευκρινίσουν ορισμένα ζητήματα, ώστε να ολοκληρώσει την αξιολόγησή της.
|
|
— |
Στην έκθεση επισημαίνεται η ανάγκη πιο ολοκληρωμένης προσέγγισης ως προς την επιβολή του νόμου με στόχο την εστίαση στην έγκαιρη πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης και της στρατολόγησης τρομοκρατών.
|
|
— |
Η έκθεση ενθαρρύνει τις χώρες της ΕΕ να παρακολουθούν και να αξιολογούν την εφαρμογή των μέτρων του ποινικού δικαίου για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας λαμβάνοντας δεόντως υπόψη την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
|
|
— |
Το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, που συνοδεύει την έκθεση, παρέχει λεπτομερέστερη επισκόπηση των μέτρων που έχουν λάβει οι χώρες της ΕΕ για τη μεταφορά των αποφάσεων στο εθνικό δίκαιο.
|
|
— |
Το 2015 η Επιτροπή θα διενεργήσει αξιολόγηση επιπτώσεων εν όψει της επικαιροποίησης της απόφασης-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ το 2016, με στόχο τη διασφάλιση σε ολόκληρη την ΕΕ της συνέπειας της νομοθεσίας για την καταπολέμηση των εγκλημάτων που διαπράττουν αλλοδαποί τρομοκράτες.
|
|
— |
Το Συμβούλιο εξετάζει το ενδεχόμενο υπογραφής εξ ονόματος της ΕΕ της Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 196) και του συμπληρωματικού της πρωτοκόλλου. Το πρωτόκολλο αυτό αφορά το φαινόμενο των αλλοδαπών μαχητών τρομοκρατών λαμβάνοντας υπόψη το ψήφισμα αριθ. 2178 (2014) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, της 24ης Σεπτεμβρίου 2014.
|
ΠΛΑΊΣΙΟ
Βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Τάμπερε του 1999, στα οποία η τρομοκρατία χαρακτηρίζεται μία από τις σοβαρότερες παραβιάσεις των θεμελιωδών ελευθεριών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου, και μετά την έγκριση του σχετικού προγράμματος δράσης του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Σεπτεμβρίου 2001, εγκρίθηκε η απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ για την πιο αποτελεσματική καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
ΒΑΣΙΚΟΊ ΌΡΟΙ
* Έμμεση πρόκληση: έκφραση που συνιστά προτροπή ή ενέχει κίνδυνο προτροπής σε τρομοκρατικές πράξεις μόνο σε έμμεσο επίπεδο, π.χ. στην περίπτωση που οι υποστηρικτές ενός τρομοκράτη θα μπορούσαν να εκλάβουν τις δηλώσεις του ως προτροπή για τη συνέχιση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων.
** Μεμονωμένοι δράστες: τρομοκράτες που δρουν μεμονωμένα.
Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στον διαδικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΈΣ
|
Πράξη |
Έναρξη ισχύος |
Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|
Απόφαση-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ |
22.6.2002 |
31.12.2002 |
|
Πράξη(-εις) τροποποίησης |
Έναρξη ισχύος |
Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών |
Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης |
|
Απόφαση-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ |
9.12.2008 |
9.12.2010 |
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Έκθεση της Επιτροπής βάσει του άρθρου 11 της απόφασης-πλαισίου του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας [COM(2007) 681 τελικό της 6.11.2007].
Έκθεση της Επιτροπής βάσει του άρθρου 11 της απόφασης-πλαίσιο του Συμβουλίου, της 13ης Ιουνίου 2002, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας [COM(2004) 409 τελικό της 8.6.2004].
Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας [COM(2014) 554 final της 5 Σεπτεμβρίου 2014].
Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει το έγγραφο «Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την εφαρμογή της απόφασης-πλαίσιο 2008/919/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008, σχετικά με την τροποποίηση της απόφασης-πλαίσιο 2002/475/ΔΕΥ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας» [SWD(2014) 270 final της 5 Σεπτεμβρίου 2014].
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 02.06.2015