Φαλαινοθηρία

H Eπιτροπή προτείνει να υιοθετήσουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της μια συντονισμένη προσέγγιση σε διεθνές επίπεδο για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των φαλαινών, αντιτιθέμενοι ιδίως στη φαλαινοθηρία για εμπορικούς σκοπούς.

ΠΡΟΤΑΣΗ

Πρόταση απόφασης του Συμβουλίου της 19ης Δεκεμβρίου 2007 για τη θέσπιση της θέσης που θα πρέπει να υιοθετηθεί εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας κατά τις συνόδους της Διεθνούς Επιτροπής Φαλαινοθηρίας.

Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της 19ης Δεκεμβρίου 2007 σχετικά με κοινοτική δράση για τη φαλαινοθηρία [COM(2007) 823 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) υιοθέτησε μέτρα προστασίας των κητωδών (φάλαινες, δελφίνια, κτλ.) από το κυνήγι, τη σύλληψη ή την κράτηση, καθώς και από κάθε άλλη εκούσια όχληση ή εμπορική συναλλαγή, συμπεριλαμβανομένων των προϊόντων που προέρχονται από τα ζώα αυτά από τρίτες χώρες.

Η προστασία των κητωδών διασφαλίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο χάρη σε πολυάριθμες νομοθετικές πράξεις και στρατηγικές, όπως:

• η οδηγία για τα «ενδιαιτήματα», που θεσπίζει το δίκτυο Natura 2000,
• ο κανονισμός για το διεθνές εμπόριο απειλούμενων ειδών της άγριας πανίδας και χλωρίδας (CITES),
• η στρατηγική για το θαλάσσιο περιβάλλον,
• ο κανονισμός για τη διατήρηση και βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων, και
• ο κανονισμός σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο θάλασσα.

Ωστόσο, οι φάλαινες είναι μεταναστευτικά είδη και η προστασία τους μπορεί να είναι αποτελεσματική μόνο εφόσον θεσπιστούν σε παγκόσμια κλίμακα μέτρα διατήρησης αντίστοιχα με εκείνα που λαμβάνονται σε επίπεδο ΕΕ.

Σε διεθνές επίπεδο η φαλαινοθηρία απαγορεύεται από την περίοδο 1985/1986. Το μορατόριουμ αυτό (αναστολή της φαλαινοθηρίας) επιβλήθηκε από τη Διεθνή Επιτροπή Φαλαινοθηρίας (ΔΕΦ), ιδίως λόγω της αβεβαιότητας των επιστημονικών στοιχείων για τα αποθέματα φαλαινών παγκοσμίως.

Η ΔΕΦ είναι ο αρμόδιος διεθνής οργανισμός για τη διατήρηση και τη διαχείριση των αποθεμάτων φαλαινών. Έχει συσταθεί δυνάμει της διεθνούς σύμβασης για τη ρύθμιση της φαλαινοθηρίας το 1946. Το Νοέμβριο 2011 αριθμούσε 89 μέλη, ενώ η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει καθεστώς παρατηρητή.

Υπάρχουν πολλές παρεκκλίσεις που επιτρέπουν σε ορισμένες χώρες να μην τηρούν, στην πράξη, το μορατόριουμ για τη φαλαινοθηρία που ενέκρινε η ΔΕΦ. Για παράδειγμα, η Ισλανδία και η Νορβηγία δεν συνδέονται με το μορατόριουμ λόγω των αντιρρήσεων ή των επιφυλάξεων που προέβαλαν, σύμφωνα με τη σύμβαση του 1946. Επιπλέον, η φαλαινοθηρία επιτρέπεται μόνο με τη χορήγηση ειδικών αδειών από τις εθνικές αρχές για επιστημονικούς σκοπούς. Συγκεκριμένα, η Ιαπωνία εκτελεί «επιστημονικά προγράμματα» και στη συνέχεια μπορεί να διαθέτει το κρέας των φαλαινών στην αγορά στο πλαίσιο αυτών των προγραμμάτων. Τέλος, η φαλαινοθηρία για την επιβίωση των αυτοχθόνων κατοίκων εξακολουθεί να επιτρέπεται.

Επιπλέον, η εντολή της ΔΕΦ αφορά τόσο τη διαχείριση της φαλαινοθηρίας όσο και τη διατήρηση των φαλαινών. Αυτή η διττή αποστολή οδηγεί στην αντιπαράθεση των διαμετρικά αντίθετων απόψεων μεταξύ αντιπάλων και υποστηρικτών της φαλαινοθηρίας, γεγονός που διακυβεύει τη διεθνή συνεργασία και παρεμποδίζει την καθιέρωση συστήματος αποτελεσματικής προστασίας όλων των ειδών φαλαινών.

Για να ενισχυθεί η θέση υπέρ της προστασίας των φαλαινών, η ΕΕ καλεί όλα τα κράτη μέλη τα οποία δεν έχουν ακόμη προσχωρήσει στη σύμβαση του 1946 να το πράξουν. Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της θα συνεργαστούν με τις άλλες χώρες προκειμένου να τις πείσουν να αντιταχθούν στη φαλαινοθηρία.

Η Επιτροπή προτείνει τα κράτη μέλη να διατυπώσουν από κοινού πολιτική θέση προς το συμφέρον της ΕΕ στο πλαίσιο της ΔΕΦ, ώστε να καταστεί δυνατό να θεσπιστεί ένα αποτελεσματικό διεθνές κανονιστικό πλαίσιο για την προστασία των φαλαινών. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, τα κράτη μέλη οφείλουν ιδίως να αντιταχθούν στη μερική ή πλήρη άρση του μορατόριουμ για τη φαλαινοθηρία και στη διεύρυνση της μυστικής ψηφοφορίας στο πλαίσιο της ΔΕΦ. Επιπλέον, πρέπει να στηρίξουν:

• τη δημιουργία καταφυγίων φαλαινών·
• τη φαλαινοθηρία για την επιβίωση των αυτόχθονων κατοίκων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτή δεν διακυβεύει τα σχετικά αποθέματα·
• τη θέσπιση ενός συνολικού κανονιστικού πλαισίου των δραστηριοτήτων που συνδέονται με τη φαλαινοθηρία, ιδίως τη φαλαινοθηρία για επιστημονικούς σκοπούς·
• τις συναφείς με τη θέση της ΕΕ προτάσεις σε σχέση με τη σύμβαση CITES και άλλες διεθνείς συμφωνίες στις οποίες συμμετέχει η ΕΕ·
• τη συνέχιση των δραστηριοτήτων της επιτροπής διατήρησης και τις προτάσεις που αποσκοπούν στη διασφάλιση της διατήρησης των μικρών κητών·
• τη συλλογή επιστημονικών δεδομένων με μη καταστροφικές μεθόδους, οι οποίες δεν βλάπτουν τις φάλαινες, καθώς και την έρευνα για τη διατήρηση των πληθυσμών φαλαινών.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.11.2011