Θεματική στρατηγική για το αστικό περιβάλλον

Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθορίζει μέτρα συνεργασίας και κατευθύνσεις με σκοπό τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Τα μέτρα αυτά αφορούν κυρίως την ανταλλαγή πείρας και τη διάδοση των γνώσεων στα πιο ενδεδειγμένα επίπεδα, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας και να προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές μεταξύ των τοπικών αρχών.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Ιανουαρίου 2006, σχετικά με μια θεματική στρατηγική για το αστικό περιβάλλον [COM(2005) 718 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕE) καθορίζει μέτρα συνεργασίας και κατευθύνσεις, απευθυνόμενα στα κράτη μέλη και τις τοπικές αρχές, για τους δώσει τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη διαχείριση του περιβάλλοντος στις πόλεις της Ευρώπης.

Η στρατηγική έχει ως στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος, οδηγώντας σε πόλεις που θα είναι ελκυστικότεροι και πιο υγιεινοί τόποι διαβίωσης, εργασίας και επένδυσης και σε μείωση των δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων των πολεοδομικών συγκροτημάτων.

Η στρατηγική προβλέπει τα ακόλουθα βασικά μέτρα:

Δημοσίευση κατευθύνσεων για την ένταξη των περιβαλλοντικών ζητημάτων στις πολιτικές που αφορούν τις αστικές περιοχές. Οι κατευθύνσεις αυτές θα βασίζονται στις βέλτιστες πρακτικές και στις γνωμοδοτήσεις των ειδικών. Η ολοκληρωμένη διαχείριση του περιβάλλοντος θα επιτρέψει τη βελτίωση του σχεδιασμού και την αποφυγή των αντιθέσεων μεταξύ των διαφόρων μέτρων.
Δημοσίευση κατευθύνσεων για σχέδια αειφόρων αστικών μεταφορών. Οι κατευθύνσεις αυτές θα βασίζονται επίσης στις βέλτιστες πρακτικές και στις γνωμοδοτήσεις των ειδικών. Για να είναι αποτελεσματικός, ο σχεδιασμός των μεταφορών πρέπει να καλύπτει τους επιβάτες και τα εμπορεύματα και να προάγει την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση μεταφορικών μέσων ποιότητας που δεν είναι πολύ ρυπογόνα.
Υποστήριξη της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, κυρίως με τη δικτύωση των πληροφοριών, την ανάπτυξη έργων επίδειξης που θα χρηματοδοτηθούν από το LIFE+, καθώς και με τη συγκρότηση δικτύου εθνικών σημείων επαφής.
Βελτίωση, αφενός της ενημέρωσης των τοπικών αρχών μέσω του Διαδικτύου και, αφετέρου, της κατάρτισης του προσωπικού των περιφερειακών και τοπικών διοικητικών υπηρεσιών σε θέματα διαχείρισης των αστικών περιοχών.
Αξιοποίηση των υφιστάμενων κοινοτικών προγραμμάτων στήριξης που εντάσσονται στην πολιτική για τη συνοχή και για την έρευνα.

Λόγω του διακλαδικού χαρακτήρα των ζητημάτων διαχείρισης των αστικών περιοχών, κάθε στρατηγική που αποσκοπεί στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος απαιτεί συντονισμό με τις άλλες συναφείς πολιτικές στον τομέα του περιβάλλοντος. Πρόκειται για τις πολιτικές που αφορούν την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος (δόμηση που προάγει την ενεργειακή αποδοτικότητα, σχέδια αστικών μεταφορών κ.λπ.), την προστασία της φύσης και της βιοποικιλότητας (περιορισμός της επέκτασης των πόλεων, αποκατάσταση εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών ζωνών κ.λπ.), την ποιότητα ζωής και την υγεία (περιορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της ηχορύπανσης κ.λπ.), την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων, καθώς και την πρόληψη και ανακύκλωση των αποβλήτων.

Πλαίσιο

Τέσσερις στους πέντε ευρωπαίους πολίτες ζουν σε πόλεις. Οι περισσότερες αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα: κακή ποιότητα του αέρα, πυκνή οδική κυκλοφορία και συμφόρηση, μεγάλη ηχορύπανση, μέτρια ποιότητα δομημένου περιβάλλοντος, εγκαταλελειμμένες περιοχές, εκπομπές αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου, άναρχη δόμηση (επέκταση των πόλεων), δημιουργία απορριμμάτων και λυμάτων.

Τα προβλήματα αυτά είναι ιδιαιτέρως σύνθετα, τα δε αίτιά τους αλληλένδετα. Γι' αυτό ακριβώς είναι απαραίτητη η ολοκληρωμένη προσέγγιση. Ο καθορισμός κατευθύνσεων και μέτρων συνεργασίας ενδείκνυται περισσότερο από την νομοθετική δράση, λόγω της ποικιλομορφίας των αστικών περιοχών και των ήδη υφιστάμενων υποχρεώσεων, που απαιτούν εξειδικευμένες λύσεις, αλλά και επειδή είναι δύσκολο να θεσπιστούν κοινά πρότυπα για το αστικό περιβάλλον. Ως εκ τούτου, η στρατηγική αυτή βασίζεται στην επικουρικότητα και αποδίδει προτεραιότητα στις τοπικές πρωτοβουλίες, με έμφαση, ταυτόχρονα, στη συνεργασία μεταξύ των διαφόρων επιπέδων λήψης αποφάσεων (κοινοτικό, εθνικό και τοπικό) και στην ολοκλήρωση των διαφόρων πτυχών της διαχείρισης του αστικού περιβάλλοντος.

Η στρατηγική για το αστικό περιβάλλον αποτελεί μία από τις επτά θεματικές στρατηγικές που προβλέπονται στο έκτο πρόγραμμα δράσης για το περιβάλλον.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Φεβρουαρίου 2004, με τον τίτλο «Προς μια θεματική στρατηγική για το αστικό περιβάλλον» [COM (2004) 60 τελικό - Επίσημη Εφημερίδα C 98 της 23ης Απριλίου 2004]. Η ΕΕ επιδιώκει, με ευρωπαϊκή στρατηγική για το αστικό περιβάλλον, να ενισχύσει τη συμβολή της περιβαλλοντικής πολιτικής στην αειφόρο ανάπτυξη των αστικών περιοχών, κυρίως κατευθύνοντας τα μέτρα που πρόκειται να μελετηθούν προς τέσσερις άξονες: διαχείριση των πόλεων, μεταφορές, δόμηση και πολεοδομικός σχεδιασμός.

Απόφαση αριθ. 1411/2001/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά με το κοινοτικό πλαίσιο συνεργασίας για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης σε αστικό περιβάλλον [Επίσημη Εφημερίδα L 191, 13.07.2001].

See also