Διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μέτρα για την πρόληψη ή μείωση τυχόν δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υγεία από τη διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ - Δήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής

ΣΥΝΟΨΗ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει μέτρα για την πρόληψη ή μείωση τυχόν δυσμενών επιπτώσεων στο περιβάλλον και την υγεία από τη διαχείριση αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ ΑΥΤΗ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία 2006/21/ΕΚ θεσπίζει μέτρα για την ασφαλή διαχείριση των αποβλήτων που προκύπτουν από την εξόρυξη, την επεξεργασία και την αποθήκευση ορυκτών πόρων και από την εκμετάλλευση λατομείων.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ένας φορέας εκμετάλλευσης μιας εγκατάστασης χρειάζεται άδεια για τη λειτουργία μιας εγκατάστασης αποβλήτων εξορυκτικής βιομηχανίας. Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες για τη χορήγηση αδειών σε φορείς εκμετάλλευσης από τις αρχές που ορίζονται από κάθε χώρα της ΕΕ.

Οι αρχές πρέπει να λαμβάνουν μέτρα κατά την κατασκευή μιας νέας εγκατάστασης ή τη μεταβολή μιας υφιστάμενης εγκατάστασης όσον αφορά:

• τη χωροθέτηση·
• τη φυσική σταθερότητα·
• τη διασφάλιση της πρόληψης της ρύπανσης του εδάφους, του αέρα και των υδάτων·
• την παρακολούθηση και την επιθεώρηση·
• το κλείσιμο της εγκατάστασης, την αποκατάσταση του εδάφους και τη φάση μετά το κλείσιμο.

Εγκαταστάσεις αποβλήτων κατηγορίας Α*

Οι φορείς εκμετάλλευσης εγκαταστάσεων κατηγορίας Α (οι οποίες εγκυμονούν ειδικούς κινδύνους για την υγεία και το περιβάλλον) πρέπει να καταρτίσουν:

• πολιτική πρόληψης ατυχημάτων και σύστημα διαχείρισης της ασφάλειας·
• εσωτερικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης που θα προσδιορίζει τα επιτόπια μέτρα που θα ληφθούν εάν συμβεί ατύχημα.

Τα κριτήρια ταξινόμησης των εγκαταστάσεων κατηγορίας Α ορίζονται περαιτέρω στην απόφαση 2009/337/ΕΚ.

Οι εθνικές αρχές πρέπει να καταρτίζουν εξωτερικά σχέδια έκτακτης ανάγκης που θα προσδιορίζουν μέτρα εκτός των εγκαταστάσεων σε περίπτωση ατυχήματος.

Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να παρέχουν χρηματική εγγύηση έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι καλύπτονται οι υποχρεώσεις της οδηγίας πριν την έναρξη εργασιών. Πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι διατίθεται χρηματοδότηση για την αποκατάσταση του χώρου όταν κλείνει μια εγκατάσταση.

Η απόφαση 2009/335/ΕΚ ορίζει τις τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές για τη σύσταση της χρηματικής εγγύησης.

Διαχείριση αποβλήτων

Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να καταρτίζουν σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων που προλαμβάνει ή μειώνει την παραγωγή αποβλήτων και ενθαρρύνει την αξιοποίησή τους και την ασφαλή διάθεσή τους. Το εν λόγω σχέδιο πρέπει να επανεξετάζεται από τις αρχές κάθε 5 έτη.

Πρέπει να περιλαμβάνει:

• περιγραφή και χαρακτηρισμό των αποβλήτων (δηλ. τα χημικά, φυσικά και γεωλογικά χαρακτηριστικά τους). Οι τεχνικές απαιτήσεις για τον χαρακτηρισμό των αποβλήτων που θεσπίζονται στο παράρτημα II της οδηγίας ορίζονται εκτενέστερα στην απόφαση 2009/360/ΕΚ. Επιπλέον, η απόφαση 2009/359/ΕΚ συμπληρώνει τον ορισμό των αδρανών απόβλητων·
• περιγραφή των ουσιών που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των ορυκτών πόρων και των μεθόδων που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά και την επεξεργασία των αποβλήτων·
• τις διαδικασίες ελέγχου και παρακολούθησης·
• μέτρα για το κλείσιμο εγκατάστασης και παρακολούθηση μετά το κλείσιμο·
• προληπτικά μέτρα για τη ρύπανση των υδάτων και του εδάφους.

Οι αρχές πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι φορείς εκμετάλλευσης έχουν λάβει μέτρα για την πρόληψη της μόλυνσης των υδάτων και του εδάφους, ειδικότερα μέσω:

• της αξιολόγησης και της πρόληψης της παραγωγής εκπλυμάτων (δηλ. κάθε υγρού που διηθείται μέσω των αποτεθέντων αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της ρυπανθείσας απορροής) ούτως ώστε να αποφεύγεται η μόλυνση των επιφανειακών και των υπόγειων υδάτων από τα απόβλητα·
• της συλλογής και της υποβολής σε επεξεργασία των μολυσμένων υδάτων και των εκπλυμάτων προκειμένου να διασφαλίζεται η αποχέτευσή τους.

Όσον αφορά τη χρήση του κυανίου στην εξόρυξη ορυκτών, η οδηγία θεσπίζει μέτρα για τον περιορισμό της συγκέντρωσής του σε ταμιευτήρες απορριμμάτων κατεργασίας* και λύματα.

Επιθεωρήσεις και υποβολή εκθέσεων

Οι αρχές πρέπει να επιθεωρούν τις εγκαταστάσεις αποβλήτων σε τακτά χρονικά διαστήματα, όπως και μετά το κλείσιμό τους. Οι φορείς εκμετάλλευσης απαιτούνται να τηρούν ενήμερα αρχεία όλων των εργασιών και να τα θέτουν στη διάθεση των αρχών προς επιθεώρηση. Ανά τριετία, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διαβιβάζουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας.

ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ;

Από την 1η Μαΐου 2006.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

* Εγκαταστάσεις αποβλήτων κατηγορίας Α: μια εγκατάσταση αποβλήτων ταξινομείται στην κατηγορία Α εάν:

• βάσει εκτίμησης κινδύνων κατά την οποία λαμβάνονται υπόψη παράγοντες όπως το παρόν ή το μελλοντικό μέγεθος, η θέση και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εγκατάστασης αποβλήτων, συμπεραίνεται ότι θα μπορούσε να προκληθεί σοβαρό ατύχημα λόγω βλάβης ή λανθασμένου χειρισμού, όπως η κατάρρευση σωρού αποβλήτων ή η ρήξη φράγματος, ή
• περιέχει απόβλητα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα (σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο), ή
• περιέχει ουσίες ή παρασκευάσματα που ταξινομούνται ως επικίνδυνα (σε ποσότητες που υπερβαίνουν ορισμένο όριο).

* Ταμιευτήρες απορριμμάτων κατεργασίας: τα απορρίμματα κατεργασίας είναι στείροι και λύματα (ορισμένα από αυτά χημικά, όπως το κυάνιο) από τη διαδικασία εξόρυξης. Τα απορρίμματα κατεργασίας διοχετεύονται συχνά σε ταμιευτήρες για να υποβληθούν σε ιζηματαπόθεση όπου τα διάφορα υγρά διαχωρίζονται από τα ύδατα.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Εξορυκτικά απόβλητα

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση 2009/335/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ης Απριλίου 2009, σχετικά με τις τεχνικές κατευθυντήριες γραμμές για τη σύσταση της χρηματικής εγγύησης σύμφωνα με την οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (ΕΕ L 101 της 21.4.2009, σ. 25-25)

Απόφαση 2009/337/ΕΚ της Επιτροπής, της 20ης Απριλίου 2009, σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων ταξινόμησης των εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με το παράρτημα III της οδηγίας 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων από εξορυκτικές βιομηχανίες (ΕΕ L 102 της 22.4.2009, σ. 7-11)

Απόφαση 2009/358/ΕΚ της Επιτροπής, της 29ης Απριλίου 2009, για την εναρμόνιση και την τακτική διαβίβαση των πληροφοριών και του ερωτηματολογίου που προβλέπονται στο άρθρο 22 παράγραφος 1 στοιχείο α) και στο άρθρο 18 της οδηγίας 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (ΕΕ L 110 της 1.5.2009, σ. 39-45)

Απόφαση 2009/359/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ης Απριλίου 2009, για τη συμπλήρωση του ορισμού των αδρανών αποβλήτων κατ’ εφαρμογή του άρθρου 22 παράγραφος 1 στοιχείο στ) της οδηγίας 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (ΕΕ L 110 της 1.5.2009, σ. 46-47)

Απόφαση 2009/360/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ης Απριλίου 2009, για τη συμπλήρωση των τεχνικών απαιτήσεων όσον αφορά το χαρακτηρισμό των αποβλήτων, τις οποίες ορίζει η οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας (ΕΕ L 110 της 1.5.2009, σ. 48-51)

τελευταία ενημέρωση 09.09.2015