Σύμβαση του Ελσίνκι: πρόληψη της ρύπανσης των διεθνών υδατορευμάτων και λιμνών
ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:
Απόφαση 95/308/ΕΚ για τη σύναψη σύμβασης για την προστασία και τη χρησιμοποίηση των διαμεθοριακών υδατορευμάτων και των διεθνών λιμνών
Σύμβαση για την προστασία και τη χρησιμοποίηση των διαμεθοριακών υδατορευμάτων και των διεθνών λιμνών
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ;
Με την απόφαση 95/308/ΕΚ η Ευρωπαϊκή Κοινότητα (πλέον ΕΕ) γίνεται συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης για την προστασία και τη χρησιμοποίηση των διαμεθοριακών υδατορευμάτων* και των διεθνών λιμνών (Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Ευρώπη — UNECE Σύμβαση για τα Ύδατα).
Αυτή η σύμβαση είναι γνωστή ως σύμβαση του Ελσίνκι, καθώς υπογράφηκε εκεί το 1992.
ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ
- Η Σύμβαση παρέχει νομικό πλαίσιο εντός του οποίου 2 ή περισσότερα συμβαλλόμενα μέρη μπορούν να συνεργαστούν με σκοπό:
- την πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης των υδάτων πέρα των εθνικών συνόρων·
- την ορθολογική και αμερόληπτη χρησιμοποίηση των διαμεθοριακών υδάτων.
- Τα μέρη πρέπει να λάβουν όλα τα κατάλληλα διαμεθοριακά μέτρα με σκοπό:
- την πρόληψη, τον έλεγχο και τη μείωση της τρέχουσας ή πιθανής ρύπανσης·
- τη διασφάλιση οικολογικά αξιόπιστης διαχείρισης των υδάτων, τη συντήρηση των πόρων και την περιβαλλοντική προστασία, μεταξύ άλλων και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων, εφόσον χρειάζεται·
- την ορθολογική και αμερόληπτη χρησιμοποίηση των πόρων.
- Τα συμβαλλόμενα μέρη πρέπει:
- να εφαρμόζουν την αρχή της προληπτικής δράσης, δηλ. το να μην απέχουν από δράση επειδή η επιστήμη δεν έχει ακόμη πλήρως αποδείξει τη σχέση αιτίου και αιτιατού μεταξύ των συγκεκριμένων ουσιών και της ρύπανσης·
- να εφαρμόζουν την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», δηλ. το συμβαλλόμενο μέρος που είναι υπεύθυνο για την πρόκληση ρύπανσης πληρώνει το κόστος για την πρόληψη, τον έλεγχο και τη μείωση·
- να διαχειρίζονται τους υδάτινους πόρους με τέτοιον τρόπο ώστε να μην θίγονται οι ανάγκες των μελλοντικών γενεών·
- να θεσπίσουν προγράμματα για την παρακολούθηση των διαμεθοριακών υδάτων·
- να συνεργάζονται μεταξύ τους, ιδίως όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών και την έρευνα ώστε να αναπτύξουν αποτελεσματικές τεχνικές για την πρόληψη, τον έλεγχο και τη μείωση της διαμεθοριακής ρύπανσης·
- να υποστηρίζουν διεθνείς πρωτοβουλίες που σκοπό έχουν να εκπονηθούν κανόνες, κριτήρια και διαδικασίες όσον αφορά τις ευθύνες για τυχόν ρύπανση.
- Τα μέτρα πρέπει:
- να λαμβάνονται, ει δυνατόν, στην πηγή·
- να μην προκαλούν, άμεσα ή έμμεσα, τη μεταφορά της ρύπανσης σε άλλους τόπους.
- Συμφωνίες μεταξύ 2 ή περισσοτέρων συμβαλλομένων μερών μπορεί να καλύπτουν θέματα όπως:
- συγκέντρωση δεδομένων και κατάρτιση καταλόγων·
- εκπόνηση κοινών προγραμμάτων επιτήρησης·
- καθορισμός των ορίων εκπομπής για τα λύματα καθώς και κοινών στόχων ποιότητας των υδάτων·
- δημιουργία μηχανισμών παρακολούθησης και συναγερμού·
- χρησιμοποίηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
- Τα συμβαλλόμενα μέρη μιας συμφωνίας οφείλουν:
- να παρέχουν βοήθεια το ένα στο άλλο, όταν απαιτείται·
- να εξασφαλίζουν ότι διατίθενται στο κοινό πληροφορίες για την κατάσταση των διαμεθοριακών υδάτων και για τυχόν μέτρα.
- Το 2003, η Σύμβαση τροποποιήθηκε για να επιτρέψει την προσχώρηση χωρών εκτός της Ευρώπης. Η τροποποίηση τέθηκε σε ισχύ στις 6 Φεβρουαρίου 2013 και με την απόφαση 2013/790/ΕΕ έγινε αποδεκτή. Από τον Μάρτιο του 2016 όλα τα κράτη μέλη του ΟΗΕ μπορούν να προσχωρήσουν σε αυτήν.
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ
Η σύμβαση τέθηκε σε ισχύ στις 6 Οκτωβρίου 1996.
ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Τα περισσότερα περιβαλλοντικά προβλήματα υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και ενδέχεται να είναι ακόμη και παγκόσμιου χαρακτήρα. Για αυτόν τον λόγο, η Συνθήκη της Λισαβόνας (άρθρο 191 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης) αναθέτει στην ΕΕ την προώθηση διεθνών μέτρων για την καταπολέμηση περιφερειακών ή παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Η ΕΕ είναι αρμόδια να διαπραγματεύεται και να προσυπογράφει διεθνείς περιβαλλοντικές συμφωνίες. Έχει κάνει τόσα πολλά σε τόσους πολλούς τομείς, είτε υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών είτε σε περιφερειακό είτε σε υποπεριφερειακό επίπεδο. Έχει επικυρώσει 6 συμβάσεις για το νερό.
Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στα εξής:
ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ
Διαμεθοριακά υδατορεύματα: νοούνται όλα τα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα που αποτελούν σύνορο μεταξύ 2 ή περισσοτέρων χωρών, τα διασχίζουν ή βρίσκονται επί αυτών των συνόρων
ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Απόφαση 95/308/ΕΚ του Συμβουλίου, της 24ης Ιουλίου 1995, όσον αφορά στη σύναψη, εξ ονόματος της Κοινότητας της συμβάσεως για την προστασία και τη χρησιμοποίηση των διαμεθοριακών υδατορευμάτων και των διεθνών λιμνών (ΕΕ L 186 της 5.8.1995, σ. 42-58)
Σύμβαση για την προστασία και χρήση των διαμεθοριακών υδατορευμάτων και των διεθνών λιμνών (ΕΕ L 186 της 5.8.1995, σ. 44-58)
Διαδοχικές τροποποιήσεις της σύμβασης έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.
τελευταία ενημέρωση 10.07.2020