Συνθήκη και πρωτόκολλο για το Χάρτη Ενέργειας

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Απόφαση 98/181/ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ — σύναψη, από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, της συνθήκης για το Χάρτη Ενέργειας και του πρωτοκόλλου του Χάρτη Ενέργειας για την ενεργειακή απόδοση και τα σχετικά περιβαλλοντικά ζητήματα

Τελική πράξη της διεθνούς διάσκεψης και απόφαση της διάσκεψης του Χάρτη Ενέργειας σχετικά με την τροποποίηση των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας — Κοινή δήλωση — Παράρτημα 1: Τροποποίηση των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 2: Αποφάσεις σχετικά με την έγκριση της τροποποίησης των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας

Τελική πράξη της Διάσκεψης της Χάγης για τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 1: Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 2: Αποφάσεις σχετικές με τη συνθήκη για τον Χάρτη Ενεργείας

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ;

• Η συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας αποτελεί ένα πολυμερές πλαίσιο για τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της ενεργειακής ασφάλειας μέσω πιο ανοικτών και ανταγωνιστικών αγορών ενέργειας, με σεβασμό των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης και της κυριαρχίας επί των ενεργειακών πόρων, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στον Χάρτη Ενέργειας.
• Με την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εγκρίνεται η συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας και το πρωτόκολλο για τον Χάρτη Ενέργειας και το πρωτόκολλο για το Χάρτη Ενέργειας εξ ονόματος της Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ) και της Ευρατόμ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι σημαντικότερες ρήτρες της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας αφορούν την προστασία των επενδύσεων, την εμπορία ενεργειακών υλών και προϊόντων, τη διαμετακόμιση και τη διευθέτηση διαφορών.

Εμπόριο, επενδύσεις, εμπορικές συναλλαγές και προστασία

Οι διατάξεις της συνθήκης αφορούν:

• την προώθηση της πρόσβασης στις διεθνείς αγορές βάσει εμπορικών κριτηρίων, και γενικότερα την ανάπτυξη μιας ανοικτής και ανταγωνιστικής αγοράς ενεργειακών υλών και προϊόντων·
• την προστασία των ξένων επενδύσεων, με μεταχείριση όχι λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν που παρέχεται από τους βέλτιστους εθνικούς επενδυτικούς όρους, και έναντι σημαντικών μη εμπορικών κινδύνων·
• τις προσπάθειες για μείωση των στρεβλώσεων της αγοράς και των εμποδίων για τον ανταγωνισμό στις οικονομικές δραστηριότητες στον ενεργειακό τομέα·
• τη διασφάλιση αξιόπιστων διασυνοριακών ροών διαμετακόμισης ενέργειας μέσω αγωγών, δικτύων και άλλων τύπων μεταφοράς·
• την αναγνώριση της σπουδαιότητας των ανοικτών κεφαλαιαγορών στην ενθάρρυνση της ροής κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση του εμπορίου ενεργειακών υλών και προϊόντων, καθώς και για την ενίσχυση των επενδύσεων σε οικονομικές δραστηριότητες στον ενεργειακό τομέα·
• τη δημιουργία σταθερών, δίκαιων και διαφανών συνθηκών για την πραγματοποίηση επενδύσεων στην επικράτεια που καθορίζεται από τη συνθήκη από επενδυτές των άλλων συμβαλλόμενων μερών.

Κυριαρχία επί των ενεργειακών πόρων

Η συνθήκη αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα των χωρών επί των ενεργειακών πόρων και επιβεβαιώνει ότι τα δικαιώματα αυτά πρέπει να ασκούνται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, χωρίς να επηρεάζεται ο γενικός στόχος της προώθησης της πρόσβασης στους ενεργειακούς πόρους και της εξερεύνησης και εμπορικής τους ανάπτυξης.

Περιβαλλοντικές πτυχές

• Τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνούν στην προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και των προσπαθειών να ελαχιστοποιηθεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της παραγωγής και χρήσης ενέργειας.
• Ο ρυπαίνων πρέπει, καταρχήν, να επιβαρύνεται με το κόστος της ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της διαμεθοριακής, χωρίς στρέβλωση των επενδύσεων στον ενεργειακό κύκλο ή του διεθνούς εμπορίου.

Διαφάνεια

Τα μέρη της συνθήκης οφείλουν να ορίσουν τουλάχιστον ένα γραφείο πληροφοριών στο οποίο να μπορούν να απευθύνονται οι αιτήσεις ενημέρωσης σχετικά με νόμους, κανονισμούς, νομικές αποφάσεις και διοικητικά μέτρα γενικής εφαρμογής όσον αφορά ενεργειακές ύλες και προϊόντα.

Διευθέτηση διαφορών

Η συνθήκη περιλαμβάνει διατάξεις για την επίλυση των διαφορών μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών μέσω της διπλωματικής οδού ή ad hoc δικαστηρίων, και στην περίπτωση επενδύσεων μεταξύ επενδυτών και κρατών υποδοχής. Εάν κάποια διαφορά που επικαλείται ο επενδυτής δεν μπορεί να επιλυθεί φιλικά εντός 3 μηνών, μπορεί να επιλέξει την παραπομπή της διαφοράς:

• στα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών·
• σε τυχόν προσυμφωνηθείσα διαδικασία επίλυσης διαφορών ή
• σε διεθνή διαιτησία ή συνδιαλλαγή.

Υπογράφοντα μέρη, Διάσκεψη του Χάρτη Ενέργειας, πρωτόκολλα και δηλώσεις

• Στα υπογράφοντα μέρη της συνθήκης περιλαμβάνονται χώρες της ΕΕ και οργανισμοί περιφερειακής οικονομικής ολοκλήρωσης (όπως η ΕΕ) που δεσμεύονται να τηρούν τις αρχές των ανοικτών και άνευ διακρίσεων αγορών ενέργειας.
• Τα μέρη συνεδριάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Χάρτη Ενέργειας, όπου κάθε μέρος δικαιούται να έχει έναν εκπρόσωπο. Οι τακτικές συνεδριάσεις διεξάγονται ανά διαστήματα που καθορίζονται από τη Διάσκεψη του Χάρτη. Αυτή μπορεί επίσης να επιτρέπει τη διαπραγμάτευση των πρωτοκόλλων ή δηλώσεων του Χάρτη Ενέργειας, για την υλοποίηση των στόχων και των αρχών του Χάρτη.

Εξαιρέσεις

Τα μέρη δεν πρέπει να πραγματοποιούν καμία επένδυση στον τομέα του εμπορίου αν αυτή δεν εναρμονίζεται με τη Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου του 1994 (GATT), με την οποία ιδρύθηκε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ), και καμία διάταξη της συνθήκης δεν εξαιρεί τα μέλη του ΠΟΕ από τη συμφωνία.

Η συνθήκη δεν εμποδίζει κανέναν υπογράφοντα να λαμβάνει μέτρα:

• που είναι απαραίτητα για την προστασία της ζωής ή της υγείας των ανθρώπων, των ζώων ή των φυτών·
• που απαιτούνται για την απόκτηση ή τη διανομή ενεργειακών υλών και προϊόντων σε περίπτωση ελλιπούς εφοδιασμού λόγω εξωτερικών παραγόντων·
• σχεδιασμένα ώστε να ευνοήσουν επενδυτές αυτόχθονες ή οι οποίοι ανήκουν σε οικονομικά ή κοινωνικά μειονεκτούσες ομάδες.

Πρωτόκολλο του Χάρτη Ενέργειας

Το πρωτόκολλο εγκρίθηκε μαζί με τη συνθήκη. Στους στόχους του περιλαμβάνονται:

• η προαγωγή πολιτικών ενεργειακής απόδοσης συμβατών με την αειφόρο ανάπτυξη·
• η δημιουργία συνθηκών ώστε παραγωγοί και καταναλωτές να χρησιμοποιούν αποδοτικά την ενέργεια, σεβόμενοι το περιβάλλον·
• η ενθάρρυνση της συνεργασίας στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης·
• η χάραξη πολιτικών ενεργειακής απόδοσης και η καθιέρωση νομικών και ρυθμιστικών πλαισίων για την προώθηση αποτελεσματικών μηχανισμών της αγοράς, συμπεριλαμβανομένης της τιμολόγησης με όρους της αγοράς.

Διεθνής Χάρτης Ενέργειας

Ένας νέος Διεθνής Χάρτης Ενέργειας εγκρίθηκε και υπογράφηκε το 2015 από περισσότερες από 65 χώρες και οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένου του συνόλου των χωρών της ΕΕ και της ίδιας της ΕΕ. Σκοπός του νέου αυτού χάρτη είναι να κινήσει το ενδιαφέρον όσο το δυνατόν περισσότερων νέων χωρών που είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν στον τομέα της ενέργειας και αναγνωρίζουν τη σημασία της ενεργειακής ασφάλειας για τις χώρες που παράγουν, διαμετακομίζουν και καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Ο νέος χάρτης εκσυγχρονίζει τον Χάρτη Ενέργειας του 1991, τον οποίο έχει ως βάση.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΙΣΧΥΟΣ

Η συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας άρχισε να ισχύει τη 16η Απριλίου 1998, ενώ οι τροποποιήσεις των συναφών με το εμπόριο διατάξεων, κυρίως για την αντικατάσταση των αναφορών στην GATT με εκείνες στον ΠΟΕ, εφαρμόζονται από τις 23η Ιουλίου 1998.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δείτε επίσης:

• Χάρτης Ενέργειας (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Η συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας (Διεθνής Χάρτης Ενέργειας)
• Ο Διεθνής Χάρτης Ενέργειας (2015) (Διεθνής Χάρτης Ενέργειας).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση 98/181/ΕΚ, ΕΚΑΧ, Ευρατόμ του Συμβουλίου και της Επιτροπής, της 23ης Σεπτεμβρίου 1997, σχετικά με τη σύναψη, από τις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας και του πρωτοκόλλου του Χάρτη Ενέργειας για την ενεργειακή απόδοση και τα σχετικά περιβαλλοντικά ζητήματα (ΕΕ L 69 της 9.3.1998, σ. 1-116)

Τελική πράξη της διεθνούς διάσκεψης και απόφαση της διάσκεψης του Χάρτη Ενέργειας σχετικά με την τροποποίηση των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας — Κοινή δήλωση — Παράρτημα 1: Τροποποίηση των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 2: Αποφάσεις σχετικά με την έγκριση της τροποποίησης των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας (ΕΕ L 252 της 12.9.1998, σ. 23-46)

Τελική πράξη της Διάσκεψης της Χάγης για τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 1: Συνθήκη για τον Χάρτη Ενέργειας — Παράρτημα 2: Αποφάσεις σχετικές με τη συνθήκη για τον Χάρτη Ενεργείας (EE L 380 της 31.12.1994, σ. 24-88)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Διάσκεψη του Χάρτη Ενέργειας — Κανόνες που αφορούν τη διαδικασία συνδιαλλαγής για τις διαφορές που προκύπτουν από τη διαμετακόμιση (ΕΕ L 11 της 16.1.1999, σ. 39-44)

Απόφαση 2001/595/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Ιουλίου 2001, για τη συνομολόγηση από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα της τροποποίησης των εμπορικών διατάξεων της συνθήκης για τον Χάρτη Ενέργειας (ΕΕ L 209 της 2.8.2001, σ. 32)

Απόφαση 1999/37/ΕΚ του Συμβουλίου, της 26ης Νοεμβρίου 1998, για τη θέση που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Κοινότητα σχετικά με τους κανόνες που αφορούν τη διαδικασία συνδιαλλαγής για τις διαφορές που προκύπτουν από τη διαμετακόμιση, οι οποίοι θα εγκριθούν από τη διάσκεψη του Χάρτη Ενέργειας (ΕΕ L 11 της 16.1.1999, σ. 37-38)

τελευταία ενημέρωση 25.05.2020