Πλαίσιο της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας

Στόχος του πλαισίου αυτού είναι να διασφαλίσει το συμβιβάσιμο των κρατικών ενισχύσεων υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας με τον ορισμό των υπηρεσιών γενικού οικονομικού ενδιαφέροντος.

ΠΡΑΞΗ

Κοινοτικό πλαίσιο για κοινοτικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας [Επίσημη Εφημερίδα C 297 της 29.11.2005].

ΣΥΝΟΨΗ

Η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας καλύπτει το κόστος των επιχειρήσεων που ασκούν καθήκοντα δημόσιας υπηρεσίας που έχουν καθοριστεί από τις αρχές της χώρας της ΕΕ.

Με την πάροδο των ετών, η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (ΔΕΚ) έχουν καθορίσει:

• τι αποτελεί κρατική ενίσχυση αλλά απαλλάσσεται (βλέπε απόφαση 2005/842/EΚ),
• τι δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση και επομένως απαλλάσσεται (βλ. Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αποφάσεις ‘Altmark Trans GmbH’ (2003) και ‘Enirisorse SpA’ (2003)).

Στόχος του εν λόγω πλαισίου είναι να καθορισθούν οι κανόνες και οι αρχές που θέτουν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας που δεν καλύπτεται απότην απόφαση 2005/842/EΚ συμβιβάζεται με το άρθρο 106 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) (πρώην άρθρο 86 παράγραφος 2 της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ΣΕΚ)). Το πλαίσιο αυτό εφαρμόζεται σε όλες τις δραστηριότητες που διέπει η ΣΛΕΕ, εκτός από τον τομέα των μεταφορών και τον τομέα των δημόσιων υπηρεσιών ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων.

Εφόσον οι χώρες της ΕΕ διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια όσον αφορά τη φύση των υπηρεσιών που δύνανται να χαρακτηρισθούν ως γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ), καθήκον της Επιτροπής είναι να εξασφαλίσει ότι οι χώρες της ΕΕ δεν παρεκκλίνουν από τον ορισμό της ΥΓΟΣ που καθορίζεται στο άρθρο 106 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ.

Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει η νομοθεσία των χωρών της ΕΕ να παρέχει σαφείς ενδείξεις όσον αφορά :

• την ακριβή φύση και διάρκεια των υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας,
• τις επιχειρήσεις και τη γεωγραφική περιοχή που αφορά,
• τη φύση των αποκλειστικών ή ειδικών δικαιωμάτων που έχουν ενδεχομένως παραχωρηθεί στην επιχείρηση,
• παραμέτρους για τον υπολογισμό, τον έλεγχο και την αναθεώρηση της αντιστάθμισης,
• ρυθμίσεις για την αποφυγή και την επιστροφή της ενδεχόμενης υπεραντιστάθμισης.

Το ποσό της αντιστάθμισης δεν υπερβαίνει εκείνο που απαιτείται για να καλυφθεί το κόστος εκτέλεσης των υποχρεώσεων δημόσιας υπηρεσίας και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για τη λειτουργία της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος. Η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας περιλαμβάνει όλα τα πλεονεκτήματα που παρέχονται από το κράτος σε οποιαδήποτε μορφή.

Η αντιστάθμιση πρέπει να χρησιμοποιηθεί για τη λειτουργία της σχετικής υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος. Οποιαδήποτε αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας που χορηγείται για δραστηριότητες που δεν εμπίπτουν στον ορισμό της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος δεν δικαιολογείται και συνιστά μη συμβιβάσιμη κρατική ενίσχυση. Το κόστος που πρέπει να ληφθεί υπόψη περιλαμβάνει όλο το κόστος που συνεπάγεται η λειτουργία της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος.

Τα έσοδα που λαμβάνονται υπόψη περιλαμβάνουν τουλάχιστον όλα τα έσοδα που προκύπτουν από την υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος. Η επιχείρηση που λαμβάνει αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας μπορεί ωστόσο, να έχει εύλογο κέρδος. Οι χώρες της ΕΕ καθορίζουν ποια ποσά θεωρούνται ως εύλογο κέρδος. Για το σκοπό αυτό, οι χώρες της ΕΕ μπορούν να θεσπίσουν κριτήρια με παροχή κινήτρων, μεταξύ άλλων, ιδίως σε συνάρτηση με την ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας και τη βελτίωση της παραγωγικότητας.

Η υπεραντιστάθμιση αποτελεί μη συμβιβάσιμη κρατική ενίσχυση εφόσον δεν υπηρετεί τη λειτουργία της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος. Θα πρέπει επομένως να διενεργούνται από τις χώρες της ΕΕ τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι.

Όταν το ποσό της υπεραντιστάθμισης δεν υπερβαίνει το 10 % του ποσού της ετήσιας αντιστάθμισης, η εν λόγω υπεραντιστάθμιση μπορεί να μεταφερθεί στο επόμενο έτος. Η υπεραντιστάθμιση που υπερβαίνει το 10 % μπορεί κατ’ εξαίρεση να δικαιολογηθεί εάν η λειτουργία της υπηρεσίας γενικού οικονομικού συμφέροντος εγγράφεται στο πλαίσιο μεταβλητού κόστους. Αυτή η κατ’ εξαίρεση κατάσταση πρέπει να ελέγχεται τακτικά και δεν μπορεί να διαρκέσει άνω των τεσσάρων ετών.

Μεταφορές υπεραντιστάθμισης μπορούν να λάβουν χώρα εντός της ίδιας επιχείρησης που διαχειρίζεται δύο υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να μεριμνούν ώστε οι μεταφορές αυτές να αποτελούν αντικείμενο κατάλληλου ελέγχου και να τηρούν τους κανόνες διαφάνειας που καθορίζονται στην οδηγία 80/723/ΕΟΚ.

Η αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας υπόκειται στην υποχρέωση προηγούμενης κοινοποίησης.

Το εν λόγω πλαίσιο θα εφαρμοστεί για έξι έτη μετά τη δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα. Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να εναρμονίσουν με το πλαίσιο τα υφιστάμενα καθεστώτα ενισχύσεων σχετικά με την αντιστάθμιση για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας, εντός 18 μηνών από τη δημοσίευση.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 03.11.2011