Ο έλεγχος των κρατικών ενισχύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ): ένα μείζον ζήτημα ανταγωνισμού
ΣΎΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΌΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΆΦΟΥ:
ΣΎΝΟΨΗ
Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) απαγορεύει τις κρατικές ενισχύσεις εκτός εάν αυτές δικαιολογούνται για λόγους γενικής οικονομικής ανάπτυξης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αρμόδια να διασφαλίζει ότι οι κρατικές ενισχύσεις συμμορφώνονται με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προκειμένου να αποτρέπονται οι επιχειρήσεις στην εσωτερική αγορά της ΕΕ από το να επωφελούνται από επιλεκτικά πλεονεκτήματα που νοθεύουν τον ανταγωνισμό, απαγορεύονται, κατά κανόνα, οι κρατικές ενισχύσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ωστόσο, η κρατική παρέμβαση είναι απαραίτητη για την αντιστάθμιση της ανεπάρκειας της αγοράς. Η Επιτροπή διασφαλίζει ότι τηρούνται οι εν λόγω κανόνες και εφαρμόζονται οι εξαιρέσεις ισότιμα σε όλη την ΕΕ. Οι διαδικασίες καθορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, στις πράξεις τροποποίησης και στα μέτρα εφαρμογής του.
Τα διάφορα καθεστώτα ενισχύσεων εξετάζονται από την Επιτροπή
Κατά κανόνα, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να κοινοποιούννέα μέτρα ενισχύσεων στην Επιτροπή πριν τα εφαρμόσουν. Στην κοινοποίηση, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να παρέχουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου να μπορέσει η Επιτροπή να λάβει απόφαση.
Η Επιτροπή πρέπει επίσης να εξετάζει τις πληροφορίες που λαμβάνει σχετικά με εικαζόμενες παράνομες ενισχύσεις, δηλ. ενισχύσεις που χορηγούνται χωρίς πρότερη έγκριση. Εάν η καταγγελία είναι βάσιμη, η Επιτροπή ξεκινά προκαταρκτική έρευνα· το ίδιο συμβαίνει και για περιπτώσεις κοινοποιημένων ενισχύσεων.
Η Επιτροπή εξετάζει επίσης υφιστάμενα καθεστώτα ενίσχυσης προκειμένου να διασφαλίσει ότι αυτά εξακολουθούν να είναι συμβιβάσιμα με την εσωτερική αγορά.
Προκαταρκτική εξέταση
Κάθε κοινοποίηση κινεί διαδικασία προκαταρκτικής έρευνας. Από την παραλαβή μιας πλήρους κοινοποίησης, η Επιτροπή έχει δύο μήνες για να αποφασίσει εάν:
|
— |
δεν υφίσταται ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ· ή
|
|
— |
η ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη με τους κανόνες της ΕΕ, διότι οι θετικές επιπτώσεις που απορρέουν από αυτή αντισταθμίζουν τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού· ή
|
|
— |
εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές αμφιβολίες για το συμβατό του μέτρου με τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων.
|
Στις πρώτες 2 περιπτώσεις, το μέτρο μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, ωστόσο, στην τρίτη περίπτωση, η Επιτροπή κινεί διαδικασία διεξοδικής έρευνας.
Επίσημη διαδικασία έρευνας
Η απόφαση για την κίνηση της εν λόγω διαδικασίας αποστέλλεται στην αντίστοιχη χώρα της ΕΕ. Περιλαμβάνει το πραγματικό και νομικό υπόβαθρο της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της προσωρινής εκτίμησης της Επιτροπής. Οι χώρες της ΕΕ και οι ενδιαφερόμενες τρίτες χώρες έχουν ένα μήνα στη διάθεσή τους για να υποβάλλουν σχόλια. Η οικεία χώρα της ΕΕ καλείται επίσης να υποβάλλει σχόλια σχετικά με παρατηρήσεις που έχουν υποβάλλει ενδιαφερόμενα μέρη.
Οριστική απόφαση
Η Επιτροπή εκδίδει οριστική απόφαση μετά το πέρας της επίσημης έρευνας. Υπάρχουν 3 πιθανά αποτελέσματα:
|
— |
θετική απόφαση (δηλ. το μέτρο δεν αποτελεί ενίσχυση ή η ενίσχυση είναι συμβιβάσιμη με την εσωτερική αγορά)
|
|
— |
υπό όρους απόφαση (το μέτρο είμαι συμβιβάσιμο, ωστόσο η εφαρμογή του υπόκειται σε όρους)
|
|
— |
αρνητική απόφαση (το μέτρο δεν είναι συμβιβάσιμο και δεν μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή).
|
Η υπόθεση μπορεί επίσης να κλείσει εάν η χώρα της ΕΕ αποσύρει την κοινοποίηση.
Ανάκτηση της ενίσχυσης
Εάν η Επιτροπή λάβει αρνητική απόφαση σχετικά με ενίσχυση που έχει ήδη καταβληθεί, απαιτεί συνήθως από τη χώρα της ΕΕ να ανακτήσει την ενίσχυση (συν τους τόκους) από τον δικαιούχο. Εάν η χώρα της ΕΕ δεν συμμορφωθεί με την απόφαση σε εύθετο χρόνο, η Επιτροπή μπορεί να την παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η προθεσμία παραγραφής για την ανάκτηση ανέρχεται σε δέκα χρόνια.
ΠΡΆΞΗ
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου, της 22ας Μαρτίου 1999, περί λεπτομερών κανόνων για την εφαρμογή του άρθρου 108 της συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης
ΠΑΡΑΠΟΜΠΈΣ
|
Πράξη |
Έναρξη ισχύος |
Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών |
Επίσημη Εφημερίδα |
|
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 659/1999 |
16.4.1999 |
- |
|
Πράξη (εις) τροποποίησης |
Έναρξη ισχύος |
Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών |
Επίσημη Εφημερίδα |
|
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 734/2013 |
20.8.2013 |
- |
Διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 έχουν ενσωματωθεί στο βασικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση είναι μόνο για σκοπούς αναφοράς.
ΣΥΝΑΦΕΊΣ ΠΡΆΞΕΙΣ
Εκτελεστικές πράξεις
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 794/2004 της Επιτροπής, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του Συμβουλίου για τη θέσπιση λεπτομερών κανόνων εφαρμογής του άρθρου 93 της συνθήκης ΕΚ (ΕΕ L 140 της 30.4.2004 σ. 1-134)
Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 372/2014 της Επιτροπής, της 9ης Απριλίου 2014, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 794/2004 όσον αφορά τον υπολογισμό ορισμένων προθεσμιών, την εξέταση καταγγελιών και τον προσδιορισμό και την προστασία εμπιστευτικών πληροφοριών [ΕΕ L 109 της 12.4.2014, σ.14-22)
Ανακοίνωση της Επιτροπής
Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με απλοποιημένη διαδικασία για την εξέταση ορισμένων κατηγοριών κρατικών ενισχύσεων (ΕΕ C 136 της 16.6.2009, σ.3-12)
τελευταία ενημέρωση 21.09.2015