ΟΝΕ@10: Επιτυχίες και προκλήσεις μετά από 10 έτη Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης

Πριν από δέκα χρόνια, οι ιθύνοντες της Ευρώπης αποφάσισαν να εισαγάγουν το κοινό νόμισμα, το ευρώ. Στην παρούσα ανακοίνωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αξιολογεί την κτηθείσα πείρα κατά την πρώτη δεκαετία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ), προσδιορίζει στόχους και προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ζώνη του ευρώ και προτείνει μια πολιτική ατζέντα για τη συνέχιση της επιτυχίας της ΟΝΕ.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 7ης Μαΐου 2008, προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: ΟΝΕ@10 – επιτυχίες και προκλήσεις μετά από δέκα έτη λειτουργίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης [COM(2008) 238 τελικό –Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Μετά το τέλος της πρώτης του δεκαετίας, το ευρώ αποτελεί μια ιστορία επιτυχίας και το πιο απτό επίτευγμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι χαμηλοί και σταθεροί δείκτες πληθωρισμού και τα χαμηλά και σταθερά επιτόκια κατά την τελευταία δεκαετία, αύξησαν τις επενδύσεις στη ζώνη του ευρώ. Η δημοσιονομική ενοποίηση συνεχίστηκε, η δε δημιουργία θέσεων απασχόλησης έφθασε επίπεδα ρεκόρ. Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγής και της παραγωγικότητας ήταν χαμηλότερες απ' ό,τι σε άλλες αναπτυγμένες οικονομίες, και αυξήθηκαν οι ανησυχίες όσον αφορά την κατανομή του εισοδήματος. Στο μέλλον, η ΟΝΕ θα αντιμετωπίσει προκλήσεις που συνδέονται με την εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης, με τη γήρανση του πληθυσμού, την αύξηση του κόστους των τροφίμων και της ενέργειας, καθώς και των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Δέκα έτη νομισματικής και οικονομικής σταθερότητας και ολοκλήρωσης

Η ΟΝΕ ενδυνάμωσε την οικονομική ολοκλήρωση και την ολοκλήρωση της αγοράς εξαλείφοντας τους συναλλαγματικούς κινδύνους και μειώνοντας τις δαπάνες κατά τις διασυνοριακές συναλλαγές, βοηθώντας την ανάπτυξη της ενιαίας αγοράς και ολοκληρώνοντας τις αγορές προϊόντων. Το ευρώ καθιερούμενο ως το δεύτερο νόμισμα στον κόσμο μετά αμερικανικό δολάριο, αποτελεί ισχυρό καταλύτη για την ολοκλήρωση της χρηματοοικονομικής αγοράς. Ο ενιαίος χώρος πληρωμών σε ευρώ (SEPA) [EN] θα εξαλείψει τις διαφορές μεταξύ εθνικών και διασυνοριακών πληρωμών λιανικής.

Δημιουργήθηκαν 16 εκατομμύρια θέσεις εργασίας -αριθμός ρεκόρ- κατά την πρώτη δεκαετία της ΟΝΕ, ενώ η ανεργία μειώθηκε γύρω στο 7 %, το χαμηλότερο ποσοστό εδώ και περισσότερα από 15 χρόνια. Επιπλέον, η ΟΝΕ επέφερε σημαντικά οφέλη στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία μπήκαν σε μια διαδικασία ανάκτησης του χαμένου χρόνου μέσω της μακροοικονομικής σταθερότητας και των χαμηλών επιτοκίων σε συνδυασμό με τη στήριξη μέσω της πολιτικής της συνοχής και των διαρθρωτικών ταμείων.

Η ενιαία νομισματική πολιτική, που εφήρμοσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), σε συνδυασμό με τις ήδη συντονισμένες εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές εξασφαλίζουν μακροοικονομική σταθερότητα. Οι συναλλαγματικές διακυμάνσεις και οι αναπροσαρμογές των συναλλαγματικών ισοτιμιών στο πλαίσιο της ζώνης του ευρώ αποτελούν πλέον παρελθόν. Επιπλέον, η νομισματική πολιτική σταθεροποίησε τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις για τον πληθωρισμό ο οποίος κυμάνθηκε γύρω στο 2 % κατά την πρώτη δεκαετία της ΟΝΕ, μειούμενος από το 3 % της δεκαετίας του '90 και το 8 % έως 10 % της δεκαετίας του '70 και του '80. Αυτό συνέβαλε στην αύξηση της ανθεκτικότητας της ζώνης του ευρώ ενάντια σε δυσμενείς εξωτερικές εξελίξεις.

Το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης (ΣΣΑ) αύξησε τη δημοσιονομική πειθαρχία, η δε οικονομία της ζώνης του ευρώ ακολούθησε έναν ταχύτερο ρυθμό χρηματοοικονομικής ολοκλήρωσης απ' ό,τι η υπόλοιπη ΕΕ. Με τη στήριξη της μακροοικονομικής σταθερότητας, η δημοσιονομική ενοποίηση υπήρξε εντυπωσιακή κατά τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα ένα έλλειμμα ύψους μόλις 0,6 % του ΑΕΠ το 2007 σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 4 % κατά τις δεκαετίες του '80 και του '90.

Οι εναπομένουσες προκλήσεις για την ΟΝΕ αυξημένες από τις νέες παγκόσμιες τάσεις

Παρότι η πρώτη δεκαετία της ΟΝΕ παρουσιάζει μια γενικά θετική εικόνα, υπάρχουν ακόμα ανεκπλήρωτες προσδοκίες και εναπομένουσες προκλήσεις, όπως η παγκοσμιοποίηση, η αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας και η γήρανση του πληθυσμού. Η εν δυνάμει αύξηση, γύρω στα 2 % τον χρόνο, παραμένει ιδιαίτερα χαμηλή και εξακολουθεί να παρουσιάζει ουσιαστικές διαφορές από τη μία χώρα στην άλλη όσον αφορά τον πληθωρισμό και το κόστος της εργασίας. Σε διεθνές επίπεδο απαιτείται μια σαφής στρατηγική ώστε η ζώνη του ευρώ να μπορέσει να προβάλει μια ισχυρή άποψη στα διεθνή φόρουμ, σε έναν όλο και περισσότερο παγκοσμιοποιούμενο κόσμο. Η δημόσια τέλος εικόνα του ευρώ δεν αντικατοπτρίζει πλήρως την επιτυχή οικονομική απόδοση της ΟΝΕ. Σε πολλές χώρες οι πολίτες πιστεύουν ότι οι τιμές έχουν αυξηθεί σημαντικά λόγω του ευρώ. Ουσιαστικά, ακόμα και αν ο γενικός πληθωρισμός μόνο οριακά επηρεάστηκε κατά τη στιγμή της μετάβασης, περιστασιακές καταχρηστικές αυξήσεις τιμών σε συγκεκριμένους τομείς και χώρες αμαύρωσαν την εικόνα του ενιαίου νομίσματος.

Προς αντιμετώπιση των προκλήσεων κατά την επόμενη δεκαετία, θα πρέπει να χτίσουμε πάνω στην υπάρχουσα μακροοικονομική σταθερότητα με ταυτόχρονη προώθηση της εν δυνάμει αύξησης και της περαιτέρω ευημερίας των πολιτών της ζώνης του ευρώ, εξασφαλίζοντας μία ομαλή αναπροσαρμοστική ικανότητα κατά την διεύρυνση της ΟΝΕ προς νέα μέλη και επιτυχή προστασία των συμφερόντων της ζώνης του ευρώ στην παγκόσμια οικονομία. Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή έχει διαμορφώσει μία ατζέντα σε τρεις άξονες:

Ιστορικό

Το Μάιο 1998, το Συμβούλιο έλαβε απόφαση μετάβασης στο τρίτο και τελικό στάδιο της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) και εισαγωγής του ενιαίου νομίσματος, του ευρώ. Το ευρώ χρησιμοποιούμενο από την 1η Ιανουαρίου 1999 ως λογιστική νομισματική μονάδα, εισήχθη ως χαρτονόμισμα και κέρμα από την 1η Ιανουαρίου 2002, σε 12 κράτη μέλη. Σήμερα, 17 από τα 27 κράτη μέλη αποτελούν τμήμα της ζώνης του ευρώ.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 11.06.2008