Γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών 2003-2005

Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών αποτελούν τον κεντρικό κρίκο του συντονισμού των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών. Για πρώτη φορά, αυτοί οι γενικοί προσανατολισμοί καλύπτουν τρία συνεχόμενα έτη με σκοπό να εξορθολογιστεί η διαδικασία συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και να εκσυγχρονιστεί με την πολιτική της απασχόλησης. Οι γενικοί προσανατολισμοί 2003-2005 δίνουν έμφαση στη συνδρομή που προσφέρουν οι οικονομικές πολιτικές στο πρόγραμμα της Λισσαβόνας, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να καταστεί παγκοσμίως, μέχρι το 2010, η πιο ανταγωνιστική και η πιο δυναμική οικονομία της γνώσης.

ΠΡΑΞΗ

Σύσταση 2003/555/EΚ του Συμβουλίου της 26ης Ιουνίου 2003 για τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Κοινότητας (για την περίοδο από το 2003 έως το 2005) [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Το πρώτο μέρος περιέχει τους γενικούς προσανατολισμούς για όλα τα κράτη μέλη και την Κοινότητα και ένα τμήμα αφιερωμένο στις προκλήσεις της ευρωζώνης. Το δεύτερο μέρος αφιερώνεται στις συστάσεις που απευθύνονται ατομικά στα κράτη μέλη και λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες καταστάσεις τους. Η ευρωπαϊκή Επιτροπή καθιστά επίκαιρους τους γενικούς προσανατολισμούς του 2004 με μια νέα σύσταση, η οποία ενσωματώνει τα 10 νέα κράτη μέλη στο τρέχον πλαίσιο συντονισμού των οικονομικών πολιτικών. Οι προσανατολισμοί παραμένουν επίκαιροι για τα παλαιά 15 κράτη μέλη.

ΓΕΝΙΚΟΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ

Επίτευξη του στρατηγικού στόχου της Λισσαβόνας

Πρόγραμμα της Λισσαβόνας. Την άνοιξη του 2000, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έθεσε ως στόχο να καταστεί παγκοσμίως «η πιο ανταγωνιστική και πιο δυναμική οικονομία της γνώσης». Για την καλύτερη επίτευξη αυτού του στόχου, η ΕΕ αποφάσισε να εξορθολογίσει τις διάφορες διαδικασίες συντονισμού των οικονομικών πολιτικών και της απασχόλησης. Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (ΓΠΟΠ) δίνουν έμφαση στη συνδρομή αυτών των πολιτικών στο πρόγραμμα της Λισσαβόνας μεταξύ 2003 και 2005. Οι ΓΠΟΠ επικεντρώνονται στα βασικά ζητήματα των οικονομικών πολιτικών και των προτεραιοτήτων για τα επόμενα τρία έτη. Οι ίδιοι περιέχουν επίσης συστάσεις για τις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις οι οποίες εν ανάγκη θα προσαρμόζονται κάθε έτος.

Πολιτική απασχόλησης. Επιπλέον των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών, τα κράτη μέλη οφείλουν επίσης να εφαρμόσουν τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση και τις σχετικές συστάσεις.

Ενίσχυση της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Οικονομική ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη είναι σαφώς χαμηλότερη από την προβλεφθείσα, λόγω των γεωπολιτικών εντάσεων, της επιβράδυνσης της εξωτερικής ζήτησης και της πτώσης της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Κατά συνέπεια, είναι πιθανή μια επιδείνωση των προοπτικών της απασχόλησης κατά το 2003. Ο πληθωρισμός διατηρήθηκε μόλις πάνω του 2%, αλλά θα μπορούσε να πέσει κάτω απ' αυτό το όριο σε μια μελλοντική προοπτική. Κατά συνέπεια, οι οικονομικές πολιτικές θα έπρεπε να στηρίξουν την εμπιστοσύνη και επίσης να συνεισφέρουν στην εγχώρια ζήτηση, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην αύξηση του δυναμικού ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα.

Μακροοικονομικές πολιτικές στηριζόμενες στην ανάπτυξη και στη σταθερότητα

Μακροοικονομικές πολιτικές. Αυτές οι πολιτικές παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στη στήριξη της ανάπτυξης και της απασχόλησης και στη διατήρηση της σταθερότητας των τιμών. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη οφείλουν:

Σε ό,τι αφορά τους μισθούς, τα κράτη μέλη θα πρέπει να προωθήσουν ένα κατάλληλο πλαίσιο για τις διαπραγματεύσεις των αμοιβών μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε:

Οικονομικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτές είναι απαραίτητες για την ενίσχυση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ένωσης. Για να δημιουργήσουν τις υψηλότερες συνεργίες, αυτές θα πρέπει να τεθούν σε λειτουργία κατά τρόπο όσο το δυνατό πιο συντονισμένο. Τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν τα ακόλουθα μέτρα στα επόμενα τρία χρόνια (οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ως στόχο να αυξήσουν την απασχόληση περιγράφονται λεπτομερέστερα στις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση):

Απασχόληση:

Παραγωγικότητα:

Ενίσχυση του βιώσιμου χαρακτήρα της ανάπτυξης

Μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών:

Οικονομική και κοινωνική συνοχή:

Περιβάλλον:αποτελεσματική διαχείριση των φυσικών πόρων

Οι προκλήσεις της ευρωζώνης

Προκλήσεις. Το 2002, η οικονομική ανάπτυξη παρέμεινε κάτω από το δυναμικό της. Οι προσανατολισμοί απαριθμούν τέσσερις προκλήσεις για την ευρωζώνη, ιδίως:

Συστάσεις. Το Συμβούλιο συνιστά στους λαμβάνοντες τις αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο στην ευρωζώνη να φροντίσουν ώστε οι οικονομικές πολιτικές να είναι συμβατές με τη σταθερότητα των τιμών, την εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών. Επιπλέον, οι χώρες της ευρωζώνης πρέπει να διατηρήσουν τις δημοσιονομικές τους θέσεις κοντά στο σημείο ισορροπίας ή ακόμη και πλεονασματικές, διορθωμένες κατά τις συγκυριακές μεταβολές. Εν ανάγκη, οι χώρες της ευρωζώνης θα πρέπει να εγγυηθούν μια ετήσια βελτίωση τουλάχιστον κατά μισή εκατοστιαία μονάδα του ΑΕγχΠ και σε περίπτωση υπερβολικού ελλείμματος να επανορθώσουν την κατάσταση. Αυτές καλούνται να αναλύσουν τις αποκλίσεις των ποσοστών πληθωρισμού για να λάβουν μέτρα στους τομείς όπου αυτές οι αποκλίσεις είναι ανεπιθύμητες. Σε ό,τι αφορά τον συντονισμό των πολιτικών, τα κράτη της ευρωζώνης θα πρέπει να εμβαθύνουν την ανάλυση και τη συζήτηση για τις οικονομικές εξελίξεις (ανταλλαγή πληροφοριών, εξωτερική εκπροσώπηση κ.λπ.) και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών συντονισμού στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΝΑ ΧΩΡΑ

Το δεύτερο μέρος των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών περιέχει τις προκλήσεις για κάθε κράτος μέλος, και στα πλαίσια της συνολικής στρατηγικής ειδικές συστάσεις που λαμβάνουν υπόψη τις διαφορές επιδόσεων, τις προοπτικές και τις δομές. Εδώ αναφέρονται αποκλειστικά οι κύριες προκλήσεις τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσει κάθε κράτος μέλος.

Βέλγιο

Δανία

Γερμανία

Ελλάδα

Ισπανία

Γαλλία

Ιρλανδία

Ιταλία

Λουξεμβούργο

Κάτω Χώρες

Αυστρία

Πορτογαλία

Φινλανδία

Σουηδία

Ηνωμένο Βασίλειο

Κύπρος

Τσεχική Δημοκρατία

Εσθονία

Ουγγαρία

Λεττονία

Λιθουανία

Μάλτα

Πολωνία

Σλοβακία

Σλοβενία

Παραπομπες

Πράξη

Θέση σε ισχύ

Μεταφορά στα κράτη μέλη

Επίσημη Εφημερίδα

Σύσταση του Συμβουλίου 2003/555/EΚ

-

-

ΕΕ L 195 της 1.8.2003

Τροποποιητικές πράξεις

Θέση σε ισχύ

Μεταφορά στα κράτη μέλη

Επίσημη Εφημερίδα

Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με την επικαιροποίηση των ΓΠΟΠ (περίοδος 2003-2005) [COM(2004) 238]

-

-

-

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Σύσταση της Επιτροπής σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς της οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών της Κοινότητας [COM(2005) 141 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στις 12 Απριλίου 2005 μια σύσταση σχετικά με τους γενικούς προσανατολισμούς οικονομικής πολιτικής των κρατών μελών για την περίοδο 2005-2008. Η Επιτροπή επανενεργοποιεί τη στρατηγική της Λισσαβόνας και επιθυμεί να υλοποιήσει τους στόχους με τους ΓΠΟΠ.

Η Επιτροπή πραγματεύεται:

- να επιτύχουν έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό·

- να εξασφαλίσουν τη διαχρονικότητα της οικονομίας·

- να ευνοήσουν μια πιο αποτελεσματική κατανομή των πόρων·

- να εξασφαλίσουν τη συνοχή των μακροοικονομικών και διαρθρωτικών πολιτικών·

- να μεριμνήσουν ώστε οι μισθοί να συνεισφέρουν στη μακροοικονομική σταθερότητα·

- να διασφαλίσουν το δυναμισμό και την καλή λειτουργία της ζώνης ευρώ.

- να αναπτύξουν και να εμβαθύνουν την εσωτερική αγορά μέσω επιτάχυνσης της μεταφοράς των οδηγιών·

- να διασφαλίσουν την προσβασιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των αγορών·

- να βελτιώσουν την ελκυστικότητα της χρηματοοικονομικής αγοράς·

- να διευκολύνουν την πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση·

- να αναπτύξουν τις κατάλληλες υποδομές στον τομέα των μεταφορών·

- να ενθαρρύνουν την έρευνα και να καταβάλουν προσπάθειες για τη βελτίωση των υπηρεσιών καινοτομίας, ιδίως για τη μεταφορά τεχνολογίας·

- να ενθαρρύνουν την αειφόρο χρήση των πόρων και να ενισχύσουν τη συνέργια μεταξύ της προστασίας του περιβάλλοντος και της οικονομικής ανάπτυξης·

- να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών και των νέων αγορών.

Η παρούσα σύσταση της Επιτροπής εντάσσεται στις κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την απασχόληση (2005-2008). Η σύσταση συνιστά το πρώτο μέρος του πλήρους εγγράφου. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών.

Ανακοίνωση της Επιτροπής - Δεύτερη έκθεση για τη θέση σε εφαρμογή των ΓΠΟΠ 2003-2005 (που υποβλήθηκε σύμφωνα με το άρθρο 99, παράγραφος 3 της συνθήκης ΕΚ) [COM(2005) 8 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Η Επιτροπή συμπέρανε στη δεύτερη έκθεσή της ότι η θέση σε εφαρμογή των ΓΠΟΠ 2003-2005 είναι μέτρια. Ορισμένα κράτη μέλη παρουσιάζουν ταχύτερη πρόοδο από άλλα: το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο εξασφάλισαν μια σχετικά καλή συνέχιση των ΓΠΟΠ. Σε ό,τι αφορά τα νέα κράτη μέλη, η θέση σε εφαρμογή των ΓΠΟΠ πραγματοποιείται προς τη σωστή κατεύθυνση, ιδίως στην Κύπρο και τη Σλοβακία. Η Επιτροπή εκτιμά ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον βελτιώθηκε για τις επιχειρήσεις, ότι η αποτελεσματικότητα των πολιτικών ανταγωνισμού ενισχύθηκε και ότι η περιβαλλοντική διαχρονικότητα βελτιώθηκε. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασίας φαίνεται να έχει διατηρηθεί. Απεναντίας, η Επιτροπή εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για το γεγονός ότι η πρόοδος στη διαδικασία μετάβασης προς μια οικονομία που βασίζεται στη γνώση είναι περιορισμένη. Επιπλέον, η διαδικασία ολοκλήρωσης της αγοράς φαίνεται να έχει επιβραδυνθεί. Η Επιτροπή ανησυχεί για το γεγονός ότι πολλά κράτη μέλη δεν έχουν υγιή δημοσιονομική θέση ή/και δεν μειώνουν τα υπερβολικά τους ελλείμματα. Η μακροχρόνια βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών δεν είναι πάντα εξασφαλισμένη στα 14 κράτη μέλη το 2004. Συνολικά, ο γενικός ρυθμός μεταρρυθμίσεων παραμένει αμετάβλητος το 2004. Είναι εμφανές ότι με τον τρέχοντα ρυθμό μεταρρυθμίσεων η συνολική θέση σε εφαρμογή των ΓΠΟΠ 2003-2005 δεν είναι εγγυημένη και κατά συνέπεια θα είναι δύσκολο να υλοποιηθούν οι φιλόδοξοι στόχοι της Λισσαβόνας.

Ανακοίνωση της Επιτροπής για τη θέση σε εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών οικονομικής πολιτικής για το 2003-2005 [COM(2004) 20 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Στην παρούσα ανακοίνωση, η εξετάζει τα μέτρα που ελήφθησαν ή που ελήφθησαν υπόψη το 2003. Η Επιτροπή παρουσιάζει επίσης τις απαραίτητες πληροφορίες για την επικαιροποίηση των γενικών προσανατολισμών το 2004. Λεπτομερής αξιολόγηση της θέσης σε εφαρμογή των ειδικών συστάσεων για κάθε κράτος παρουσιάζεται σε παράρτημα [SEC(2004) 44 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Γενικά, η Επιτροπή διαπιστώνει ότι ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων επιταχύνθηκε σε ορισμένους τομείς όπως των αγορών εργασίας, του ανταγωνισμού, του περιβάλλοντος των επιχειρήσεων, των νέων τεχνολογιών, της εκπαίδευσης και της μεταρρύθμισης των συνταξιοδοτικών συστημάτων. Αντιθέτως, η πρόοδος εμφανίζεται ανεπαρκής στους τομείς της ολοκλήρωσης των αγορών, των επενδύσεων στην έρευνα, της κοινωνικής βιωσιμότητας και της αειφορίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, η Επιτροπή ανησυχεί για την επιδείνωση των δημοσιονομικών θέσεων πολλών κρατών μελών.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 04.07.2005