Γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (2002)

Βελτίωση των συνθηκών για μια οικονομική ανάπτυξη και τη σύσταση θέσεων εργασίας μέσω μιας στρατηγικής οικονομικής πολιτικής που επικεντρώνεται, αφενός, σε μακροοικονομικές πολιτικές οι οποίες προσανατολίζονται προς την ανάπτυξη και τη σταθερότητα και αφετέρου, στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ενόψει μιας αειφόρου ανάπτυξης, που θα δημιουργήσει θέσεις απασχόλησης και θα μειώσει τον πληθωρισμό.

Σύσταση του Συμβουλίου, της 21ης Ιουνίου του 2002, για τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Κοινότητας [Επίσημη Εφημερίδα L 182 της 11.7.2002].

Οι κυριότερες προτεραιότητες και οι βασικές δράσεις που πρέπει να αναληφθούν

Μετά από μια απότομη και απρόσμενη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας και μια μείωση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης το 2001, η οικονομική ανάπτυξη φαίνεται να σημειώνει μια καινούργια αρχή. Μια βελτίωση της εμπιστοσύνης καθώς και μια αύξηση της εξωτερικής ζήτησης επιτρέπουν να ελπίζουμε σε επίπεδο ανάπτυξης κοντινό από το εκτιμώμενο για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2002. Πάντως, δεν είναι πιθανό να υποχωρήσει η ανεργία με αισθητό τρόπο πριν από το 2003. Οι πληθωριστικές τάσεις αναμένεται να εξακολουθήσουν να ισχύουν.

Η Ένωση στοχεύσει σε μια ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας συγχρόνως ισορροπημένη και αειφόρο. Για την επίτευξη του στόχου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας που είναι να καταστεί η Ευρώπη η πλέον ανταγωνιστική και πλέον δυναμική οικονομία της γνώσης από τώρα έως το 2010, ο δείκτης δυνητικής οικονομικής ανάπτυξης πρέπει να αυξηθεί και οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να επιταχυνθούν. Οι απαραίτητες δράσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τέσσερις μεγάλους τομείς:

Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών ενθαρρύνουν τα κράτη μέλη να λαμβάνουν μέτρα στους ακόλουθους τομείς:

Βελτίωση της ποιότητας και της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές προϊόντων:

Αποτελεσματικότητα και ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ:

Κατευθυντήριες γραμμές των οικονομικών πολιτικών ανά χώρα

Βέλγιο: Η ανάπτυξη της οικονομικής δραστηριότητας το 2002 προφανώς δεν θα υπερβεί το 1%, αλλά θα έπρεπε να ανέλθει περίπου σε 3% το 2003. Το Βέλγιο θα πρέπει να αποφύγει οποιαδήποτε υποβάθμιση των δημοσίων οικονομικών το 2002 σε συνάρτηση με το 2001. Για το 2003, ο στόχος είναι δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 0,5%. Το Βέλγιο θα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις των φορολογικών συστημάτων, να αυξήσει την κινητικότητα του εργατικού δυναμικού, να προωθήσει την ισορροπία μεταξύ ευκαμψίας και ασφάλειας της απασχόλησης και να βελτιώσει το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών. Εξάλλου, είναι απαραίτητο να ενταθεί ο ανταγωνισμός στους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, καθώς και να μειωθούν οι διοικητικές δυσχέρειες που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις.

Δανία: Αναμένεται οικονομική ανάπτυξη ύψους 1,75 % το 2002 και 2,5 % το 2003, που ουσιαστικά προωθείται από την εσωτερική ζήτηση. Ο δανικός προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός, αλλά η Δανία θα πρέπει να φροντίσει για την τήρηση του κυβερνητικού στόχου που περιορίζει την ανάπτυξη της κατανάλωσης του δημοσίου. Η δανική αγορά εργασίας είναι η πιο αναπτυγμένη στην ΕΕ με ποσοστό απασχόλησης 76 %, ενώ η ανεργία μειώθηκε σε ποσοστό 4,3% το 2001. Η Δανία θα έπρεπε να συνεχίσει την πολιτική της του ανοίγματος των αγορών στον ανταγωνισμό, ιδίως στον τομέα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Γερμανία: Η οικονομική δραστηριότητα θα έπρεπε να σημειώσει ανάκαμψη κατά τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου του 2002, αλλά η οικονομική ανάπτυξη παρόλα αυτά θα είναι κάτω του 1%. Το 2001, η Γερμανία σημείωσε δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 2,7 % και κατά συνέπεια ξεπέρασε τον στόχο που ανήγγειλε στο τελευταίο της πρόγραμμα σταθερότητας. Έτσι, η γερμανική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να τηρήσει την αξία αναφοράς ύψους 3% του ΑΕγχΠ και να επιτύχει ένα προϋπολογισμό που θα πλησιάζει την ισορροπία για το 2004. Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να επιδιώκει το έλλειμμα να μην υπερβεί το 3% του ΑΕγχΠ καθώς επίσης και μια μείωση του ελλείμματος το 2003 ώστε να μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος του 2004. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε περιθώριο για την αποκατάσταση του ελλείμματος και είναι απαραίτητη μια μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας. Εξάλλου, η Γερμανία θα πρέπει να αναμορφώσει τα συστήματά της φορολογίας και παροχών ώστε να καταστήσει την εργασία πολύ ελκυστικότερη από οικονομική άποψη, να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων απόδοσης της εργασίας και να καταστήσει την οργάνωση της εργασίας περισσότερο εύκαμπτη. Η Γερμανία θα έπρεπε επίσης να διασφαλίσει έναν αποτελεσματικό ανταγωνισμό στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.

Ελλάδα: Η κυβέρνηση ακολούθησε την πολιτική της για τη μείωση του ελλείμματος και προβλέπει, για το 2002, δημοσιονομικό πλεόνασμα ύψους 0,8 % του ΑΕγχΠ. Μια επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης προβλέπεται για το 2003. Η ελληνική δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να στοχεύει στο να μη συμβάλει σε πληθωριστικές τάσεις, να εφαρμόζει σαφείς κανόνες για τις τρέχουσες δαπάνες και να επιταχύνει τη μεταρρύθμιση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης. Η Ελλάδα θα έπρεπε επίσης να αναμορφώσει τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα, να βελτιώσει το σύστημά της εκπαίδευσης και κατάρτισης, να συνεχίσει να περιορίζει τις στρεβλώσεις στα κίνητρα εργασίας και να μεταρρυθμίσει το σύστημα διαμόρφωσης των μισθών. Θα έπρεπε να ενθαρρυνθούν η συμμετοχή των επιχειρήσεων στην Ε&Α και η διάδοση των τεχνολογιών πληροφοριών. Επιπλέον, επιβάλλεται ορθολογική οργάνωση της δημόσιας διοίκησης, καθώς επίσης και η προώθηση ενός αποτελεσματικού ανταγωνισμού στις ελευθερωμένες βιομηχανίες δικτύου.

Ισπανία: Μετά από επιβράδυνση, η οικονομική δραστηριότητα θα πρέπει να φθάσει στο δυναμικό ανάπτυξής της το 2003. Το 2001, για πρώτη φορά σε 25 χρόνια, ο ισπανικός προϋπολογισμός ήταν ισοσκελισμένος. Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει την πολιτική περιορισμού των δαπανών της και να φροντίσει η φορολογική μεταρρύθμιση του 2003 να μην αποτρέψει τη σταθερότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Εξάλλου, επιβάλλεται μια πλήρης αναμόρφωση του συστήματος συνταξιοδότησης. Στην ισπανική αγορά εργασίας, θα έπρεπε να επανεξεταστεί η διαμόρφωση των τιμών, να αυξηθεί η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού και να αυξηθεί το ποσοστό δραστηριότητας, ιδίως των γυναικών. Επιπλέον, η Ισπανία θα έπρεπε να μειώσει τις διοικητικές δυσχέρειες που επιβαρύνουν τις επιχειρήσεις και να αυξήσει τον ανταγωνισμό, μεταξύ άλλων στους ελευθερωμένους τομείς των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας.

Γαλλία: Η οικονομική δραστηριότητα θα ξεκινήσει και πάλι κατά τη διάρκεια του έτους 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα πρέπει να ανέλθει σε 1,9% του ΑΕγχΠ και να μειωθεί το 2003· η νέα κυβέρνηση ξεκίνησε έλεγχο των δημοσίων οικονομικών. Η γαλλική κυβέρνηση θα πρέπει να φροντίσει ώστε το δημοσιονομικό έλλειμμα να μην υπερβεί, το 2002, την αξία αναφοράς ύψους 3% του ΑΕγχΠ και επίσης οποιεσδήποτε φορολογικές ελαφρύνσεις να μην μειώσουν το έλλειμμα, ώστε να επιτύχει το 2004, έναν προϋπολογισμό σχεδόν ισοσκελισμένο. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, ιδίως του συστήματος συνταξιοδότησης, είναι απαραίτητες. Η Γαλλία θα πρέπει να παγιώσει τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις του συστήματος φορολογίας και παροχών και να παρακολουθήσει τις επιπτώσεις της εφαρμογής της εβδομάδας των 35 ωρών. Η Γαλλία ενθαρρύνεται να ελαφρύνει τις διοικητικές δυσχέρειες που βαρύνουν τις επιχειρήσεις και να επιταχύνει την ελευθέρωση των τομέων του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ιρλανδία: Με οικονομική ανάπτυξη το 2002, η Ιρλανδία θα έπρεπε να σημειώσει οικονομική ανάπτυξη ύψους περίπου 5 έως 6 % το 2003. Το πρόγραμμα σταθερότητας στοχεύει σε ελαφρύ πλεόνασμα για τον προϋπολογισμό του 2002 και σε ένα ελάχιστο έλλειμμα για το 2003. Η ιρλανδική κυβέρνηση πρέπει να φροντίσει ώστε η δημοσιονομική πολιτική να είναι συνολικά ουδέτερη το 2002 και στη συνέχεια να συνεχίσει να τηρεί την απαίτηση ενός προϋπολογισμού σχεδόν ισοσκελισμένου ή πλεονασματικού. Η κατάσταση της αγοράς εργασίας παραμένει προφανώς κοντινή στην πλήρη απασχόληση και η Ιρλανδία θα πρέπει να προωθήσει μια εξέλιξη των μισθών σύμφωνα με την εξέλιξη της παραγωγικότητας. Η Ιρλανδία ενθαρρύνεται να αναπτύξει τον αποτελεσματικό ανταγωνισμό στους τομείς των τοπικών τηλεπικοινωνιών, της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου και των μεταφορών.

Ιταλία: Η οικονομική ανάπτυξη θα έπρεπε να επιταχυνθεί κατά τη διάρκεια του έτους 2002, αλλά θα παραμείνει κάτω του 2% ώστε να ανέλθει σε 2,75 % το 2003. Για το 2002, το πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 0,5 %, και στη συνέχεια έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το 2003. Η κυβέρνηση θα πρέπει να φροντίσει να τηρηθούν οι δεσμεύσεις μείωσης του ελλείμματος και η φορολογική μεταρρύθμιση να μην θέσει σε κίνδυνο το στόχο ενός ισοσκελισμένου προϋπολογισμού. Εξάλλου, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει ιδίως το σύστημα συνταξιοδότησης στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης. Η Ιταλία ενθαρρύνεται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις για την ανάπτυξη της ευκαμψίας της αγοράς εργασίας, να ενθαρρύνει τους κοινωνικούς εταίρους να αντικατοπτρίζουν περισσότερο τις αποκλίσεις παραγωγικότητας στους μισθούς, να αυξήσει το ποσοστό δραστηριότητας του εργατικού δυναμικού, ιδίως των γυναικών και να ελαφρύνει τη φορολογία της εργασίας, ιδίως στους χαμηλούς μισθούς. Η Ιταλία θα έπρεπε να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό στον τομέα των υπηρεσιών και στην αγορά της ενέργειας. Ο διοικητικός φόρτος που βαρύνει τις επιχειρήσεις θα έπρεπε επίσης να μειωθεί.

Λουξεμβούργο: Το δημοσιονομικό πλεόνασμα θα έπρεπε να σημειώσει μια νέα υποχώρηση το 2002, αλλά να αυξηθεί σε μικρό βαθμό το 2003, με την οικονομική ανάκαμψη. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να προσπαθήσει να συγκρατήσει τις τρέχουσες δημόσιες δαπάνες. Όσον αφορά την αγορά εργασίας, το Λουξεμβούργο θα έπρεπε να λάβει μέτρα για να αυξήσει το εθνικό του ποσοστό απασχόλησης, ιδίως για τους ηλικιωμένους εργαζομένους και τις γυναίκες. Επίσης, η αναγγελθείσα μεταρρύθμιση του δικαίου του ανταγωνισμού θα έπρεπε να υλοποιηθεί. Οι διοικητικές δυσχέρειες που βαρύνουν τις επιχειρήσεις θα έπρεπε να μειωθούν.

Κάτω Χώρες: Αναμένεται μια οικονομική ανάκαμψη σε ποσοστό 1,5 % για το 2002 και σε ποσοστό 2,75% για το 2003. Ο προϋπολογισμός θα είναι ισοσκελισμένος το 2002 και θα σημειώσει ελαφρό έλλειμμα το 2003. Οι Κάτω Χώρες θα έπρεπε να φροντίσουν η δημοσιονομική τους πολιτική να μην τροφοδοτεί τις πληθωριστικές τάσεις το 2002 και να αποφύγουν επιδείνωση των δημοσιονομικών το 2003. Η κατάσταση της αγοράς εργασίας παραμένει εξαιρετική. Η κυβέρνηση θα έπρεπε να καταστήσει την εργασία από οικονομική άποψη περισσότερο ενδιαφέρουσα, τροποποιώντας το καθεστώς των παροχών και θεσπίζοντας μια μεταρρύθμιση του συστήματος για τους αναπήρους. Οι Κάτω Χώρες θα έπρεπε να ενθαρρύνουν τις επενδύσεις στην Ε&Α και να θέσουν τέλος στους φραγμούς του ανταγωνισμού στον τομέα των υπηρεσιών.

Αυστρία: Το 2003, η οικονομική ανάπτυξη θα έπρεπε να προσεγγίσει, χάρη στην οικονομική ανάπτυξη, το δυναμικό της, ήτοι 2,5 %. Ο αυστριακός προϋπολογισμός θα έπρεπε να παραμείνει ισοσκελισμένος κατά τα έτη 2002 και 2003 σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η κυβέρνηση θα έπρεπε να πραγματοποιήσει διαρθρωτικές οικονομίες, ιδίως στις αποκεντρωμένες διοικήσεις. Η προβλεπόμενη ελάφρυνση της υψηλής φορολογικής πίεσης δεν θα έπρεπε να θέσει σε κίνδυνο την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού. Το σύστημα των συντάξεων θα έπρεπε να επανεξεταστεί. Η κατάσταση της αγοράς εργασίας παραμένει εξαιρετικά ικανοποιητική. Η κυβέρνηση θα πρέπει να ενθαρρύνει τη διάδοση των τεχνολογιών της πληροφόρησης και της επικοινωνίας καθώς και τις επενδύσεις στην Ε&Α, όπως επίσης τη μείωση των διοικητικών βαρών στις επιχειρήσεις.

Πορτογαλία: Η οικονομική ανάπτυξη θα έπρεπε να ανέλθει σε 1,5 % το 2002 και 2,25 % το 2003. Το πορτογαλικό δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε το 2001, υπερβαίνοντας κατά πολύ το στόχο του 1,1 %. Η πορτογαλική κυβέρνηση δεσμεύτηκε κατά συνέπεια να τηρήσει την αξία αναφοράς του 3 % του ΑΕγχΠ και να επιτύχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό το 2004. Η νέα κυβέρνηση ενέκρινε, τον Μάιο του 2002, έναν διορθωτικό προϋπολογισμό. Η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να φροντίσει να μην ξεπεραστεί το ποσοστό 3 % του ΑΕγχΠ για το έλλειμμα του 2002 και να επιτύχει έναν προϋπολογισμό σχεδόν ισοσκελισμένο από τώρα μέχρι το 2004. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, είναι απαραίτητο να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα σε συνάρτηση με το πρόγραμμα σταθερότητας που ενημερώθηκε το 2001. Επίσης, πρέπει να συνεχιστεί η μεταρρύθμιση των συντάξεων και ο έλεγχος των δαπανών στον τομέα της υγείας. Για να διατηρηθεί η ευνοϊκή κατάσταση της αγοράς εργασίας, η Πορτογαλία θα έπρεπε να βελτιώσει το σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης, να ελέγξει την εξέλιξη των μισθών και να εκσυγχρονίσει τους θεσμούς της αγοράς εργασίας. Επιπλέον, η κυβέρνηση θα έπρεπε να ενθαρρύνει τις επενδύσεις για την Ε&Α και να ενισχύσει τον ανταγωνισμό, ιδίως στον τομέα της ενέργειας.

Φινλανδία: Η Φινλανδία θα έπρεπε να σημειώσει ανάκαμψη της οικονομικής της δραστηριότητας το 2002-22003. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, το δημοσιονομικό πλεόνασμα μειώθηκε. Η δημοσιονομική πολιτική θα έπρεπε να αποφύγει να απομακρυνθεί υπερβολικά από τις προβλέψεις δαπανών σε μεσοπρόθεσμη βάση, να βελτιώσει τη δημοσιονομική πειθαρχία των τοπικών διοικήσεων και να συνεχίσει τη μεταρρύθμιση στις συντάξεις ώστε να αντιμετωπίσει τη γήρανση του φινλανδικού πληθυσμού. Για τη μείωση του ποσοστού της ανεργίας, ιδίως του διαρθρωτικού ποσοστού, η Φινλανδία θα έπρεπε να λάβει μέτρα ώστε να καταστήσει την εργασία ελκυστικότερη από οικονομική άποψη, να καταστήσει αποτελεσματικότερα τα ενεργά προγράμματα για την αγορά εργασίας και να στρέψει τα προγράμματα αυτά προς την ανεργία μακράς διάρκειας. Η φινλανδική κυβέρνηση θα έπρεπε εξάλλου να διευκολύνει τη σύσταση επιχειρήσεων, να ενισχύει τον ανταγωνισμό στον τομέα των δημοσίων υπηρεσιών και να αναμορφώσει την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου του ανταγωνισμού.

Σουηδία: Αναμένεται οικονομική ανάπτυξη ύψους 1,7 % το 2002 και 2,8 % το 2003. Η κυβέρνηση προβλέπει πλεονασματικό προϋπολογισμό με 1,8 % του ΑΕγχΠ για τα δύο αυτά έτη. Για την επίτευξη πλεονασματικού προϋπολογισμού σε ποσοστό 2% κατά μέσο όρο επί του συνόλου του επιχειρηματικού κύκλου που είχε καθορίσει, η Σουηδία θα έπρεπε να συνεχίσει την πολιτική της για τη μείωση της φορολογίας το 2002, τηρώντας συγχρόνως το καθορισθέν όριο δαπανών και συνεχίζοντας έναν αυστηρό έλεγχο των δαπανών για το 2003. Για μια περαιτέρω βελτίωση της αγοράς εργασίας, η Σουηδία θα έπρεπε να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων παροχών και φορολογίας και να καταστήσει αποτελεσματικότερα τα ενεργά προγράμματα για την απασχόληση. Εξάλλου, η σουηδική κυβέρνηση θα έπρεπε να ενισχύσει τον ανταγωνισμό στην παροχή δημοσίων υπηρεσιών.

Ηνωμένο Βασίλειο: Η οικονομική ανάπτυξη για το 2002 θα έπρεπε να ανέλθει σε 2%. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης, το δημοσιονομικό πλεόνασμα των προηγούμενων ετών θα αντιμετωπίσει ένα έλλειμμα σε ποσοστό περίπου 1% του ΑΕγχΠ κατά τα φορολογικά έτη 2002 - 2003 και επόμενα. Το δημόσιο χρέος θα έπρεπε να μειωθεί ώστε να ανέλθει σε 3,3% το 2006-2007. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να επιτρέψει μια αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, αποφεύγοντας συγχρόνως επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών. Για να διασφαλίσει τον δυναμισμό της αγοράς εργασίας, το Ηνωμένο Βασίλειο θα έπρεπε να ενισχύσει τα ενεργά μέτρα που προορίζονται για τα περισσότερα απειλούμενα από την ανεργία πρόσωπα και να αναμορφώσει τα συστήματα υγειονομικών παροχών και αναπηρίας. Η κυβέρνηση θα πρέπει να συνεχίσει να εντείνει τον ανταγωνισμό σε ειδικούς τομείς και να πραγματοποιήσει τις επενδύσεις που προανήγγειλε στην υποδομή των σιδηροδρόμων.

5) μεταγενεστερες εργασιες

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την εφαρμογή των γενικών προσανατολισμών οικονομικής πολιτικής του 2002 [COM(2003) 4 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. 1. Η Επιτροπή παρουσιάζει μία αξιολόγηση της εφαρμογής των συστάσεων που διατυπώθηκαν στους ΓΠΟΠ 2002 συνολικά, καθώς και για το καθένα από τα κράτη μέλη.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΏΝ

Οικονομική ανάπτυξη και πληθωρισμός. Η οικονομική ανάπτυξη δεν επιταχύνθηκε κατά τη διάρκεια του έτους 2002. Συνεχίστηκε η δημιουργία θέσεων εργασίας παρόλη τη χαμηλή ανάπτυξη (η οποία εκτιμάται ότι είναι κάτω του 1 %). Αντιθέτως, ο πληθωρισμός δεν υποχώρησε πολύ και παραμένουν οι διαφορές πληθωρισμού μεταξύ των κρατών μελών. Σύμφωνα με την Eurostat, η μετάβαση στο ευρώ δεν συνέβαλε στον πληθωρισμό της ευρωζώνης παρά μόνο κατά 0 έως 0,2 % για το πρώτο ήμισυ του 2002.

Επιτόκια. Η νομισματική πολιτική της ΕΚΤ παρέμεινε αμετάβλητη για το μεγαλύτερο μέρος του 2002. Τον Δεκέμβριο, λόγω της μείωσης των πληθωριστικών κινδύνων, η ΕΚΤ μείωσε τα επιτόκιά της κατά 0,5 %.

Ποιότητα και βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Η δημοσιονομική κατάσταση, υπό την επίδραση των αυτόματων σταθεροποιητών, επιδεινώθηκε καθαρά. Επιπλέον, τούτο οφείλεται, σε ορισμένα κράτη μέλη, σε μία ηθελημένη χαλάρωση των δημοσιονομικών πολιτικών. Ορισμένα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ακόμα υψηλά δομικά ελλείμματα δεν πραγματοποίησαν πρόοδο προς δημοσιονομικές θέσεις πλησίον της ισορροπίας ή πλεονασματικές και ορισμένα κράτη μέλη, απεναντίας, οπισθοχώρησαν. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή έλαβε τα μέτρα που προβλέπονται στο σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης και στη Συνθήκη. Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών, τούτη απέχει πολύ από το να είναι εγγυημένη στα περισσότερα κράτη μέλη και ιδίως στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Αυστρία και την Πορτογαλία, τα οποία πρέπει ακόμα να πραγματοποιήσουν πρόοδο.

Αγορές εργασίας. Παρόλη την έλλειψη ευρωστίας της οικονομικής ανάπτυξης, οι αγορές εργασίας συμπεριφέρθηκαν μάλλον καλά το 2002 με συνεχή αύξηση της απασχόλησης. Το ποσοστό ανεργίας στην ΕΕ αυξήθηκε ελαφρά κατά 0,2 % και ανήλθε στο 7,6 % του ενεργητικού πληθυσμού. Ωστόσο, οι μεταρρυθμίσεις των αγορών εργασίας προχώρησαν με βραδύ ρυθμό. Αν και το μεγαλύτερο μέρος των κρατών μελών προσάρμοσαν τα εθνικά τους καθεστώτα εισφορών και παροχών ώστε η εργασία να καθίσταται πιο ελκυστική από χρηματοοικονομικής πλευράς, κατά γενικό κανόνα τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν ασυντόνιστα.

Οι αγορές προϊόντων. Η πρόοδος στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς ήταν απογοητευτική, αφού μόνο 5 κράτη μέλη επέτυχαν το στόχο να οδηγήσουν το έλλειμμα εφαρμογής της νομοθεσίας σχετικά με την εσωτερική αγορά σε 1,5 % ή και λιγότερο. Επιπλέον, ο αριθμός των διαδικασιών παράβασης είναι ακόμα πολύ υψηλός. Απεναντίας, διαπιστώθηκε πρόοδος σε ό,τι αφορά την ενίσχυση των αρχών ρύθμισης και ανταγωνισμού και οι κρατικές ενισχύσεις συνέχισαν να μειώνονται στα περισσότερα από τα κράτη μέλη. Η απελευθέρωση των αγορών των τηλεπικοινωνιών και της ενέργειας έχει αρχίσει να έχει θετικές επιπτώσεις στους καταναλωτές. Όμως, γενικά, ο ανταγωνισμός παραμένει ανεπαρκής στις βιομηχανίες δικτύου.

Κεφαλαιαγορές. Η ολοκλήρωση των χρηματαγορών έχει προοδεύσει σημαντικά και οι στόχοι που έθεσε το Συμβούλιο της Βαρκελώνης θα επιτευχθούν κατά μεγάλο μέρος. Ο διασυνοριακός συντονισμός της χρηματοοικονομικής εποπτείας μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω.

Επιχειρηματικό πνεύμα. Το κανονιστικό περιβάλλον έχει βελτιωθεί σε όλα τα κράτη μέλη. Ορισμένα από αυτά ανέπτυξαν πρωτοβουλίες για να ελαφρύνουν τη διοικητική επιβάρυνση των επιχειρήσεων, να συντομεύσουν τις προθεσμίες και να μειώσουν τα έξοδα σύστασης μια νέας επιχείρησης, να ενισχύσουν τον ανταγωνισμό και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα του δημόσιου τομέα και των δημοσίων διοικήσεων. Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής χάρτας για τις μικρές επιχειρήσεις προοδεύει σε όλα τα κράτη μέλη.

Κοινωνία της γνώσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση καλύπτει αργά την καθυστέρησή της έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της χρήσης των TIC αλλά παραμένουν σημαντικές διαφορές στον τομέα των διπλωμάτων ευρεσιτεχνιών, καθώς και της έρευνας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Η χρήση του διαδικτύου συνεχίζει να επεκτείνεται.

Βιώσιμη ανάπτυξη. Ελήφθησαν διάφορα μέτρα, όπως αύξηση των φόρων στην κατανάλωση ενέργειας (es de en fr), ενώ άλλα μέτρα έχουν ως στόχο να προστατεύσουν το περιβάλλον και διαπιστώνεται πρόοδος στις διαπραγματεύσεις για την σύσταση ενός κοινοτικού συστήματος διαπραγματεύσιμων δικαιωμάτων εκπομπής (es de en fr).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΑ ΚΡΑΤΟΣ ΜΕΛΟΣ

Βέλγιο. Το Βέλγιο διατήρησε την ισορροπημένη δημοσιονομική θέση του. Διαπιστώνεται επίσης πρόοδος στην αγορά εργασίας (εκτός της προώθησης της γεωγραφικής κινητικότητας) και στις αγορές προϊόντων, στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην κοινωνία της γνώσης.

Δανία. Η Δανία μπορεί να θεωρηθεί ως μία από τις χώρες που εφάρμοσαν καλύτερα τις συστάσεις ανά χώρα των ΓΠΟΠ 2002. Διαπιστώνεται, ιδίως, πρόοδος σε ό,τι αφορά στα δημόσια οικονομικά και στην αγορά προϊόντων, στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην κοινωνία της γνώσης.

Γερμανία. Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία επέδειξε μικρή πρόοδο στην εφαρμογή των συστάσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά (η Γερμανία υπερέβη το όριο του 3% του δημοσίου ελλείμματος που προβλέπεται από τη Συνθήκη). Επίσης, όσον αφορά την αγορά εργασίας οι συστάσεις ακολουθήθηκαν πολύ λίγο. Απεναντίας, σημειώθηκε ορισμένη πρόοδος στους τομείς της αγοράς προϊόντων, στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην κοινωνία της γνώσης.

Ελλάς. Η Ελλάδα πραγματοποίησε πρόοδο όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά, συμπεριλαμβανομένης μίας περιορισμένης μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας. Διαπιστώνεται ορισμένη πρόοδος στις αγορές προϊόντων, στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην κοινωνία της γνώσης.

Ισπανία. Πρόοδος πραγματοποιήθηκε σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά. Ο ισπανικός προϋπολογισμός παρέμεινε ισορροπημένος. Ορισμένη πρόοδος πραγματοποιήθηκε στην αγορά εργασίας, καθώς και στους τομείς των αγορών προϊόντων, στην προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και στην κοινωνία της γνώσης, παραδείγματος χάρη για να ευνοήσει την εισαγωγή νέων τεχνολογιών στις επιχειρήσεις.

Γαλλία. Η χώρα πραγματοποίησε περιορισμένη πρόοδο σε ό,τι αφορά την εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών. Απεναντίας, η εφαρμογή των συστάσεων σχετικά με την αγορά εργασίας προόδευσε κάπως. Μέτρα ελήφθησαν για να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση των επιχειρήσεων και για να ενθαρρυνθεί η χρήση του Διαδικτύου.

Ιρλανδία. Διαπιστώνεται πρόοδος στα δημόσια οικονομικά, αν και η δημοσιονομική πολιτική ήταν πιο επεκτατική από τις προβλέψεις. Μέτρα ελήφθησαν για την αγορά εργασίας, ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών. Οι συστάσεις που αφορούν τις αγορές προϊόντων, την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και την κοινωνία της γνώσης ακολουθήθηκαν με θετικά αποτελέσματα, καθώς και η αύξηση του ανταγωνισμού στις βιομηχανίες δικτύου.

Ιταλία. Η πρόοδος όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά ήταν περιορισμένη. Η εφαρμογή των συστάσεων σχετικά με την αγορά εργασίας απεναντίας παρουσίασε πρόοδο. Στους άλλους τομείς ελήφθησαν μέτρα για να ελαφρύνουν τη διοικητική επιβάρυνση, να αυξήσουν τον ανταγωνισμό και να ενθαρρύνουν τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Λουξεμβούργο. Το Λουξεμβούργο παρουσίασε πρόοδο όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά και την αγορά εργασίας. Όσον αφορά τις αγορές προϊόντων, την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και την κοινωνία της γνώσης, η χώρα δεν πραγματοποίησε αρκετή πρόοδο, αλλά ελήφθησαν μέτρα για να μειώσουν τη διοικητική επιβάρυνση των επιχειρήσεων.

Κάτω Χώρες. Οι Κάτω Χώρες πραγματοποίησαν πρόοδο σε ό,τι αφορά την κατάσταση των δημοσίων οικονομικών και της αγοράς εργασίας, ιδίως χάρη στα μέτρα που καθιστούν την εργασία οικονομικά πιο ελκυστική. Επίσης, ελήφθησαν μέτρα για να αυξήσουν τον ανταγωνισμό στον τομέα των υπηρεσιών και για να ευνοήσουν τη χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας.

Αυστρία. Η πρόοδος της χώρας σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά ήταν περιορισμένη και δεν επιτεύχθηκε δημοσιονομική ισορροπία το 2002. Επίσης η πρόοδος στην αγορά εργασίας ήταν περιορισμένη. Απεναντίας, διαπιστώνεται πρόοδος στις αγορές προϊόντων, την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και την κοινωνία της γνώσης, χορηγήθηκαν συμπληρωματικοί πόροι στην έρευνα και μειώθηκε η διοικητική επιβάρυνση.

Πορτογαλία. Η Πορτογαλία πραγματοποίησε πρόοδο σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά και το δημόσιο έλλειμμα μειώθηκε καθαρά το 2002. Πρόοδος διαπιστώνεται στην αγορά εργασίας με τη θέση σε ισχύ μιας νέας εθνικής στρατηγικής για τη δια βίου μάθηση. Η Πορτογαλία σημείωσε, ομοίως, πρόοδο όσον αφορά την εκπαίδευση, την έρευνα και την ανάπτυξη, τη χρήση νέων τεχνολογιών και τον ανταγωνισμό στις βιομηχανίες δικτύου.

Φινλανδία. Η Φινλανδία σημείωσε ορισμένη πρόοδο όσον αφορά τα δημόσια οικονομικά. Ωστόσο, οι δαπάνες της κεντρικής διοίκησης υπερέβησαν τον αρχικό στόχο. Η εφαρμογή των συστάσεων όσον αφορά την αγορά εργασίας προόδευσε, ιδίως με τη φορολογική ελάφρυνση των χαμηλών και μεσαίων μισθών. Η χώρα δεν προόδευσε πολύ σε ό,τι αφορά τις αγορές προϊόντων, την προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος και την κοινωνία της γνώσης.

Σουηδία. Η χώρα πραγματοποίησε ικανοποιητική πρόοδο σε ό,τι αφορά τα δημόσια οικονομικά, με ικανοποιητικά δημοσιονομικά πλεονάσματα. Μέτρα ελήφθησαν για την αγορά εργασίας σύμφωνα με τις συστάσεις. Σημειώθηκε ορισμένη πρόοδος σε άλλους τομείς, ιδίως χάρη σε μέτρα που έχουν στόχο να αυξήσουν τον ανταγωνισμό σε διάφορους τομείς.

Ηνωμένο Βασίλειο. Το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποίησε πρόοδο στην εφαρμογή των συστάσεων σχετικά με τα δημόσια οικονομικά και οι επενδύσεις αυξήθηκαν σύμφωνα με τις συστάσεις. Τα μέτρα που ελήφθησαν στην αγορά εργασίας βελτίωσαν τη δυνατότητα απασχόλησης. Σε ό,τι αφορά τις αγορές προϊόντων, την πρόοδο του επιχειρηματικού πνεύματος και την κοινωνία της γνώσης, η πρόοδος ήταν ικανοποιητική, ιδίως στον τομέα του ανταγωνισμού.