Γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (2001)

Βελτίωση των προϋποθέσεων της οικονομικής ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης, χάρη σε μια στρατηγική οικονομικής πολιτικής που επικεντρώνεται, αφενός σε μακροοικονομικές πολιτικές οι οποίες προσανατολίζονται προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης και της σταθερότητας και, αφετέρου, σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποβλέπουν σε σταθερή και διαρκή ανάπτυξη, η οποία δημιουργεί θέσεις απασχόλησης και δεν συνεπάγεται πληθωρισμό, λαμβάνοντας ταυτοχρόνως υπόψη την αειφόρο ανάπτυξη.

Σύσταση του Συμβουλίου της 15ης Ιουνίου 2001, για τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών των κρατών μελών και της Κοινότητας [Επίσημη Εφημερίδα L 179 της 2.7.2001].

Γενικό πλαίσιο. Οι γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (ΓΠΟΠ) του 2001 επιβεβαιώνουν τις οικονομικές στρατηγικές των προηγουμένων ΓΠΟΠ και τις προεκτείνουν σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Στοκχόλμης του Μαρτίου 2001. Ένας στόχος που εξακολουθεί να έχει κεντρική σημασία για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) είναι η επίτευξη της πλήρους απασχόλησης, για να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, μεταξύ άλλων, η πρόκληση της γήρανσης των πληθυσμών. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε την επιθυμία να ενσωματώσει στους ΓΠΟΠ την προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης.

Η στενότερη συνεργασία μεταξύ όλων των πρωταγωνιστών της οικονομικής πολιτικής, καθώς επίσης και ο διάλογος μεταξύ του Συμβουλίου, της Ευρωομάδας και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), με τη συμμετοχή της Επιτροπής, αποτελούν στοιχεία ουσιαστικής σημασίας για την αρμονική ανάπτυξη της οικονομίας, ιδίως για τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ.

Οι στόχοι υψηλής προτεραιότητας και οι κυριότερες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν

Οι πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις και οι προοπτικές. Αφότου θεσπίστηκαν οι τελευταίοι ΓΠΟΠ, η διεθνής οικονομική συγκυρία έχει εξελιχθεί κατά τρόπο σαφώς λιγότερο ευνοϊκό. Προβλέπεται ότι αυτή η επιβράδυνση θα είναι σχετικά σύντομη, όμως οι κίνδυνοι μιας λιγότερο ευνοϊκής ανάπτυξης είναι σημαντικοί. Σε αυτή την επιβράδυνση συμβάλλουν τρεις παράγοντες: πρώτον, οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν το φθινόπωρο του 2000 και ενδέχεται να εξακολουθήσουν να είναι αρκετά υψηλές. Δεύτερον, η οικονομική κατάσταση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας έχει επιβραδυνθεί σημαντικά. Αυτό το γεγονός έχει επιπτώσεις επίσης και για την οικονομική ανάπτυξη πολλών αναδυομένων χωρών. Τρίτον, η αστάθεια των παγκόσμιων χρηματιστηρίων, όπου σημειώθηκε έντονη προσαρμογή, ιδίως όσον αφορά τις τεχνολογικές αξίες. Αυτό αντικατοπτρίζει μείωση των μακροπρόθεσμων προσδοκιών των επενδυτών όσον αφορά τα κέρδη.

Πάντως, το δεύτερο έτος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) σημείωσε επιτυχία. Η ζώνη του ευρώ παρουσίασε το 2000 τη μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη και το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας της τελευταίας δεκαετίας. Εν συνεχεία, η άνοδος των τιμών του πετρελαίου και η επιβράδυνση της διεθνούς ζήτησης προξένησαν μείωση της οικονομικής ανάπτυξης. Εντούτοις, η ζώνη του ευρώ αναμένεται ότι θα σημειώσει, για τα έτη 2001 και 2002, σχετικά σημαντική ανάπτυξη κατά 2,75 % περίπου. Η ευρωστία των κυριότερων μακροοικονομικών δεικτών, την οποία συμπλήρωσαν οι συγκρατημένες μισθολογικές αυξήσεις, δημιούργησαν έναν «χρηστό κύκλο» ανάπτυξης, ο οποίος τροφοδοτείται από την εσωτερική ζήτηση. Επιπλέον, οι μεγάλες διαστάσεις της εσωτερικής αγοράς, σε συνδυασμό με το ενιαίο νόμισμα, καθιστούν τη ζώνη του ευρώ λιγότερο ευάλωτη και εξασφαλίζουν μια σταθερή βάση για την ανάπτυξη.

Τα κράτη μέλη που δεν συμμετέχουν στη ζώνη του ευρώ, η Δανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Σουηδία, υφίστανται επίσης τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής επιβράδυνσης. Εντούτοις, οι σημαντικές τους πρόοδοι όσον αφορά τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, καθώς επίσης και η υψηλή εσωτερική ζήτηση, αναμένεται ότι θα επιτρέψουν σ' αυτές τις χώρες να αντισταθούν στην υποβάθμιση του εξωτερικού περιβάλλοντος.

Οι βραχυπρόθεσμες προκλήσεις. Ο στόχος είναι η διαφύλαξη της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Σ' ένα παγκόσμιο περιβάλλον το οποίο είναι όλο και λιγότερο ευνοϊκό, η ΕΕ και η ζώνη του ευρώ οφείλουν να υπολογίζουν όλο και περισσότερο στις δικές τους δυνάμεις. Για να ενισχύσουν τη δυναμική της εσωτερικής ανάπτυξης, οι μακροοικονομικές πολιτικές που περιστρέφονται γύρω από την ανάπτυξη και τη σταθερότητα, καθώς και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, έχουν ουσιαστική σημασία. Κατ' αυτό τον τρόπο, θα μπορούσε να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επιχειρήσεων και των καταναλωτών.

Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να αποφεύγουν οποιοδήποτε πλεόνασμα ζήτησης. Αυτό ευνοεί τη σταθερότητα των τιμών και μπορεί να διευκολύνει τη δημιουργία οικονομικών συνθηκών που ευνοούν την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Η επίτευξη δημοσιονομικών θέσεων σχεδόν ισοσκελισμένων ή και πλεονασματικών, θα πρέπει να παραμείνει ως κύριος στόχος της δημοσιονομικής πολιτικής.

Θα πρέπει να διατηρηθεί η συγκράτηση των μισθών, ιδίως στα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν ήδη κάποια ένταση στις αγορές της εργασίας. Η ΟΝΕ επιβάλλει νέες ευθύνες στις κυβερνήσεις και στους κοινωνικούς εταίρους. Οφείλουν να συμβάλλουν στην ισορροπία της υλοποίησης των μακροοικονομικών πολιτικών, στο επίπεδο των κρατών μελών και της ζώνης του ευρώ. Επιπλέον, ο εύστοχος συνδυασμός διαφόρων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μπορεί επίσης να αυξήσει την ικανότητα αντίστασης της οικονομίας στις συνέπειες των διαφόρων κρίσεων.

Οι μεσοπρόθεσμες προκλήσεις. Ο κυριότερος στόχος συνίσταται στη σταθεροποίηση των βάσεων της μελλοντικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Παρόλο που οι αυξήσεις της παραγωγικότητας έχουν συμβάλει στην επιτάχυνση της ανάπτυξης του παραγωγικού δυναμικού κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η επιτάχυνση αυτή δεν φαίνεται ότι μπορεί ακόμα να επιτρέψει ετήσιο ποσοστό ανάπτυξης 3 % κατά τη διάρκεια παρατεταμένων χρονικών διαστημάτων. Η ΕΕ οφείλει, επομένως, να βελτιώσει τη λειτουργία των αγορών της, διορθώνοντας τις ελλείψεις ή τις ατέλειες που εξακολουθούν να υφίστανται. Αυτό θα επιτρέψει τη βελτίωση της χρησιμοποίησης των παραγωγικών πόρων. Οι ανθρώπινοι πόροι, ιδίως, υποχρησιμοποιούνται επί του παρόντος στην ΕΕ, ενώ η ανεργία εξακολουθεί να υπερβαίνει τα αποδεκτά όρια, σε συνδυασμό με σχετικά χαμηλό ποσοστό απασχόλησης, ιδίως όσον αφορά τους ηλικιωμένους εργαζόμενους και τις γυναίκες.

Οι κανονιστικές ρυθμίσεις της αγοράς της εργασίας και οι συναφείς οργανισμοί θα πρέπει, κατά συνέπεια, να αποτελέσουν αντικείμενο αναθεωρήσεων, ούτως ώστε να μειωθεί ο αριθμός και η σημασία των εμποδίων στα οποία προσκρούει η ζήτηση και η προσφορά εργασίας. Το κανονιστικό πλαίσιο θα πρέπει να ενθαρρύνει τους ανθρώπους να εισέρχονται ή να παραμένουν στην αγορά της εργασίας. Προς αυτόν τον σκοπό, τα συστήματα εισφορών και παροχών θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μεταρρυθμίσεων. Αυτή η αύξηση της προσφοράς εργασίας θα πρέπει να συνοδευτεί από βελτίωση του επενδυτικού κλίματος. Για να το επιτύχει αυτό, η ΕΕ δίνει προτεραιότητα στην ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις υπηρεσίες, τον χρηματοπιστωτικό τομέα και τις βιομηχανίες δικτύου. Επιπλέον, η τόνωση του επιχειρηματικού πνεύματος και της καινοτομίας, που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της στρατηγικής της Λισσαβόνας, είναι απαραίτητη για την αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού της Ευρώπης. Προς την ίδια κατεύθυνση, τα κράτη μέλη καλούνται να ενθαρρύνουν τις ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης (Ε&Α).

Στο παγκόσμιο επίπεδο, η τόνωση του ανταγωνισμού συμπληρώνεται, λογικά, από την κοινή εμπορική πολιτική, η οποία ευνοεί το άνοιγμα των αγορών και έναν νέο κύκλο πολυμερών διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).

Οι μακροπρόθεσμες προκλήσεις. Μακροπρόθεσμα, η γήρανση των πληθυσμών αποτελεί τη σημαντικότερη πρόκληση την οποία πρέπει να αντιμετωπίσει η ΕΕ. Το 2050, ο πληθυσμός της ΕΕ που θα είναι σε ηλικία εργασίας θα έχει μειωθεί κατά 40 εκατ. ανθρώπους, ενώ θα έχει διπλασιαστεί το ποσοστό των εξαρτώμενων ηλικιωμένων. Οι συνέπειες της δημογραφίας για τη δημόσια οικονομία είναι ήδη αισθητές σε ορισμένα κράτη μέλη. Οι δημόσιες δαπάνες για τις συντάξεις και τα συστήματα υγείας θα αυξηθούν σημαντικά, πράγμα που θα έχει σοβαρές συνέπειες για τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών.

Η γήρανση των πληθυσμών θα έχει επιπτώσεις για τη δυνητική προσφορά εργασίας καθώς επίσης και για το επίπεδο της συνολικής αποταμίευσης και, κατά συνέπεια, θα επηρεάσει την οικονομική ανάπτυξη. Χρειάζονται φιλόδοξες στρατηγικές για να αντιμετωπιστούν επιτυχώς οι οικονομικές και δημοσιονομικές προκλήσεις: τα συστήματα συνταξιοδότησης πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μεταρρύθμισης, παραδείγματος χάρη μέσω της αύξησης της πραγματικής ηλικίας της συνταξιοδότησης. Θα πρέπει να δημιουργηθούν αποθεματικά κεφάλαια για τις δημόσιες συντάξεις, καθώς επίσης και ιδιωτικά συστήματα επικουρικών συντάξεων.

Ποιότητα και βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών:

Αποδοτικότητα και ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ:

Οι προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών για κάθε χώρα

Βέλγιο: Μετά από το 4% που σημείωσε η οικονομική ανάπτυξη το 2000, η αύξηση του πραγματικού ΑΕγχΠ αναμένεται ότι θα φτάσει στο 3% περίπου το 2001 και 2002. Το 2000, το Βέλγιο κατόρθωσε να πετύχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Για το 2001, η κυβέρνηση προβλέπει πλεόνασμα κατά 0,2 %, και για το 2002 κατά 0,3 %. Η βελγική κυβέρνηση θα πρέπει να μεριμνήσει ούτως ώστε να πραγματοποιήσει το προβλεπόμενο πλεόνασμα στο πρόγραμμα σταθερότητάς της, και να ελέγξει την αύξηση των δαπανών ούτως ώστε να παραμένει εντός των προβλεπομένων ορίων. Το 2002 και πέραν αυτού, τα δημοσιονομικά περιθώρια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να μειωθεί το χρέος.

Για να προετοιμαστεί η χώρα στη γήρανση του πληθυσμού, είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθεί μεταρρύθμιση του συστήματος συνταξιοδότησης. Στην αγορά της εργασίας, η μεταρρύθμιση των συστημάτων εισφορών και παροχών θα πρέπει να συνεχιστεί. Επιπλέον, θα πρέπει να αυξηθεί η ελαστικότητα της αγοράς της εργασίας, καθώς επίσης και η κινητικότητα του εργατικού δυναμικού.

Πρέπει να ενταθεί ο ανταγωνισμός στους τομείς των μεταφορών, του αερίου και του ηλεκτρισμού. Το Βέλγιο ενθαρρύνεται να βελτιώσει τη διαφάνεια των διασυνδέσεων μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, ιδίως στο τοπικό επίπεδο, και να ελαφρύνει τον διοικητικό φόρτο που βαρύνει τις επιχειρήσεις. Η αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων θα πρέπει να αναπτυχθεί..

Δανία: Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται ότι θα επιβραδυνθεί το 2001, ώστε να υπερβεί ελαφρώς το 2%. Σύμφωνα με την κυβέρνηση της Δανίας, το δημοσιονομικό της πλεόνασμα αναμένεται ότι θα φτάσει το 2,8% του ΑΕγχΠ το 2001 και το 2,6% το 2002. Η Δανία θα πρέπει να περιορίσει αυστηρά την αύξηση της δημόσιας κατανάλωσης το 2001 και μεσοπρόθεσμα, και να διατηρήσει τα υψηλά δημόσια πλεονάσματά της.

Για να εξακολουθήσει να έχει επιδόσεις που συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο αποδοτικών της ΕΕ, η κυβέρνηση θα πρέπει ακόμα να μειώσει τη συνολική φορολογική πίεση επί της εργασίας, ιδίως για τους μεσαίους και τους χαμηλούς μισθούς, και να συνεχίσει τη μεταρρύθμιση των συστημάτων μεταφοράς. Η κυβέρνηση θα πρέπει να ενισχύσει την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού και να βελτιώσει τον ανταγωνισμό όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, καθώς επίσης και να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων προσαρμόζοντας περισσότερο το φορολογικό πλαίσιο ούτως ώστε να ευνοούνται οι επενδύσεις.

Γερμανία: Η γερμανική οικονομική ανάπτυξη αναμένεται ότι θα φτάσει στο 2,25% το 2001 και στο 2,5% το 2002. Εκτός από τις άδειες UMTS [ΠΣΚΕ (es de en fr)], το δημόσιο έλλειμμα αντιστοιχούσε στο1,0 % του ΑΕγχΠ το 2000. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, και λόγω της φορολογικής μεταρρύθμισης, το έλλειμμα αναμενόταν ότι θα αυξανόταν κατά 0,5% το 2001 για να μηδενιστεί προοδευτικά ως το 2004. Η κυβέρνηση θα πρέπει να φροντίσει να επιτύχει τα προβλεπόμενα ποσοστά ελλείμματος. Για τη μείωση του ελλείμματος, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν έσοδα μεγαλύτερα από αυτά που προβλέπονται. Είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο συντονισμός μεταξύ των διαφόρων επιπέδων της δημόσιας διοίκησης για να επιτευχθεί εθνικό σύμφωνο σταθερότητας. Η κυβέρνηση καλείται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις του συστήματος συνταξιοδότησης και υγείας.

Τα ενεργά προγράμματα της αγοράς της εργασίας θα πρέπει να καταστούν αποτελεσματικότερα και να επικεντρωθούν στο πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας. Μεταρρυθμίσεις του συστήματος εισφορών θα πρέπει να καταστήσουν την εργασία πιο ενδιαφέρουσα από οικονομική άποψη. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να μειωθούν οι μη μισθολογικές επιβαρύνσεις της εργασίας. Ο ανταγωνισμός στις αγορές προϊόντων και στις δημόσιες συμβάσεις θα μπορούσε να ενισχυθεί. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να μεταρρυθμιστεί ούτως ώστε να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις ειδικευμένου προσωπικού στον τομέα των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ). Η γερμανική κυβέρνηση καλείται να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Ελλάδα: Η οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αναμενόταν ότι θα επιταχυνθεί ακόμα περισσότερο το 2001 για να φτάσει σε αύξηση κατά 4,8% του ΑΕγχΠ το 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, ο ελληνικός προϋπολογισμός αναμενόταν ότι θα ήταν πλεονασματικός κατά 0,5% το 2001, και κατά 1,5 % το 2002. Για τη δημοσιονομική της πολιτική 2001/2002, η κυβέρνηση θα έπρεπε να φροντίσει για τη σταθερότητα των τιμών και, εν συνεχεία, να συνεχίσει τη μεταρρύθμιση του δημόσιου τομέα, αποσκοπώντας στη μείωση του μεγέθους του μεσοπρόθεσμα, και να επιταχύνει τη μεταρρύθμιση της κοινωνικής ασφάλειας για να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα του συστήματος.

Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις της στην αγορά της εργασίας, ιδίως καθιστώντας ελαστικότερη την άκαμπτη νομοθεσία για την προστασία της απασχόλησης, και να αυξήσει τα κίνητρα για εργασία στην επίσημη οικονομία. Οι μισθοί θα πρέπει να λαμβάνουν περισσότερο υπόψη την παραγωγικότητα και τις τοπικές συνθήκες της αγοράς της εργασίας. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να αυξηθούν οι επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.

Η κυβέρνηση καλείται να ελαφρύνει το διοικητικό βάρος επί των επιχειρήσεων και να δώσει κίνητρα για επενδύσεις στον τομέα της Ε&Α και της διάδοσης των ΤΠΕ. Επιπλέον, η ελευθέρωση των τομέων του αερίου και των θαλασσίων μεταφορών θα πρέπει να επιταχυνθεί. Τέλος, οι αγορές των επιχειρηματικών κεφαλαίων θα πρέπει να αναπτυχθούν χάρη, ιδίως, σε χαλάρωση των περιορισμών για τους θεσμικούς επενδυτές.

Ισπανία: Η οικονομική ανάπτυξη της Ισπανίας αναμενόταν ότι θα επιβραδυνθεί το 2001 σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, και ότι θα σημείωνε ελαφρά ανάκαμψη το 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, αναμενόταν ισοσκελισμός του προϋπολογισμού για το 2001 και πλεόνασμα κατά 0,3 % ως το 2004. Η ισπανική κυβέρνηση θα έπρεπε να μειώσει τις τρέχουσες δαπάνες για να εξασφαλίσει τον ισοσκελισμός του προϋπολογισμού για το 2001 και να ελέγχει τις πληθωριστικές πιέσεις. Η φορολογική μεταρρύθμιση που προβλεπόταν για το 2002 δεν θα έπρεπε να θίξει τους δημοσιονομικούς στόχους. Θα έπρεπε να αυξηθούν οι πόροι που διατίθενται για τα αποθεματικά ταμεία για τις δημόσιες συντάξεις.

Όσον αφορά την αγορά της εργασίας, η Ισπανία καλείται να μεταρρυθμίσει τη διαδικασία της διαμόρφωσης των μισθών ούτως ώστε να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι διαφορές παραγωγικότητας, να επενδύει ιδίως στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, να βελτιώσει τον προσανατολισμό των ενεργών πολιτικών της απασχόλησης προς τις ανάγκες της αγοράς της εργασίας και να λάβει μέτρα για να εξασφαλίσει ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και ασφάλειας. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να αυξηθούν τα βασικά προσόντα του πληθυσμού όσον αφορά τις ΤΠΕ και να βελτιωθεί η προσφορά προσωπικού με υψηλά επίπεδα ειδίκευσης. Το κανονιστικό πλαίσιο για τις ΜΜΕ θα πρέπει να απλουστευθεί. Επιπλέον, η κυβέρνηση καλείται να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, ιδίως μειώνοντας τους περιορισμούς για τους θεσμικούς επενδυτές.

Γαλλία: Για το 2001 και το 2002, αναμενόταν οικονομική ανάπτυξη ελαφρώς χαμηλότερη από το 3%. Το δημόσιο έλλειμμα του 2000 είχε φτάσει σε επίπεδο που ήταν κάτω από τον στόχο. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, η μείωση του ελλείμματος θα έπρεπε να συνεχιστεί για να επιτευχθεί πλεονασματικός προϋπολογισμός το 2004. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, η κυβέρνηση θα έπρεπε να ελέγχει τις δημόσιες δαπάνες το 2001 και πέραν αυτού, και να χρησιμοποιεί κάθε περιθώριο ούτως ώστε να σταθεροποιήσει τη δημοσιονομική κατάσταση ενόψει των πιο μακροπρόθεσμων προκλήσεων. Κατά συνέπεια, είχε απευθυνθεί έκκληση στη γαλλική κυβέρνηση για να πραγματοποιήσει νωρίτερα τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος..

Στην αγορά της εργασίας, η Γαλλία θα πρέπει να παγιώσει τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις του συστήματος εισφορών και παροχών, και να προσέξει ιδιαιτέρως την πρόωρη συνταξιοδότηση και τα συστήματα εγγυημένου εισοδήματος. Θα ήταν σκόπιμο να παρακολουθούνται προσεκτικά οι επιπτώσεις της υλοποίησης της εβδομάδας εργασίας 35 ωρών, καθώς επίσης και να επιφέρει τροποποιήσεις στο σύστημα προστασίας της απασχόλησης. Οι βιομηχανίες δικτύου, ιδίως στον τομέα του αερίου και του ηλεκτρισμού, θα έπρεπε να ελευθερωθούν. Απευθύνθηκε έκκληση στη Γαλλία να μειώσει τις κρατικές ενισχύσεις ad hoc, να ελαφρύνει το διοικητικό βάρος επί των επιχειρήσεων και να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, μειώνοντας, ιδίως, τους περιορισμούς για τους θεσμικούς επενδυτές.

Ιρλανδία: Η σημαντική οικονομική ανάπτυξη που γνώρισε η Ιρλανδία αναμενόταν ότι θα σημείωνε κάποια επιβράδυνση το 2001 και 2002. Το πρόγραμμα σταθερότητας προβλέπει δημοσιονομικά πλεονάσματα κατά περίπου 4,2% του ΑΕγχΠ για την περίοδο 2001-2003. Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών είναι υγιής. Εντούτοις, τον Φεβρουάριο το Συμβούλιο απηύθυνε σύσταση στην Ιρλανδία εξαιτίας του επεκτατικού προϋπολογισμού του 2001. Ως εκ τούτου, η κυβέρνηση είχε κληθεί να προσφύγει σε αντισταθμιστικά μέτρα, για να βελτιωθεί η ευθυγράμμιση των δημοσιονομικών προβλέψεων για το 2001 με τους ΓΠΟΠ του 2000, και για να καταρτιστεί για το 2002 προϋπολογισμός που θα συμβάλει στη μείωση του ρυθμού αύξησης της ζήτησης, καθώς επίσης για να βελτιωθεί ο έλεγχος των δαπανών. Εκ παραλλήλου με την διασφάλιση της σταθερότητας του προϋπολογισμού, θα πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις στις υποδομές, στους ανθρώπινους πόρους και στην Ε&Α.

Η ιρλανδική κυβέρνηση θα πρέπει να μεριμνά ώστε η εξέλιξη των μισθών να εξακολουθήσει να είναι συμβατή με τη σταθερότητα των τιμών, και να αυξηθεί το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στην αγορά της εργασίας. Χρειάζεται να ληφθούν μέτρα για να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός σε ειδικές αγορές, ιδίως στον τομέα των μεταφορών, του ηλεκτρισμού και του αερίου, για να αυξηθούν οι δαπάνες της Ε&Α και να αναπτυχθεί η αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Ιταλία: αναμενόταν επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας της Ιταλίας το 2001, αλλά εκ νέου επιτάχυνσή της το 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το δημόσιο έλλειμμα αναμενόταν ότι θα βελτιωνόταν το 2001 και το 2002, για να μηδενιστεί το 2003. Η κυβέρνηση θα πρέπει να μεριμνά ώστε οι στόχοι αυτοί να επιτευχθούν και, ιδίως, να αντισταθμιστεί οποιαδήποτε απώλεια εισοδήματος που θα ήταν συνέπεια φορολογικής μεταρρύθμισης, χάρη σε μείωση των δαπανών και σε εξορθολογισμούς. Θα πρέπει να εκμεταλλευτεί κάθε ευκαιρία για να επιταχυνθεί η μείωση του δείκτη του δημοσίου χρέους, ο οποίος εξακολουθεί να είναι υπερβολικά υψηλός. Το εσωτερικό σύμφωνο σταθερότητας θα πρέπει να ενισχυθεί ούτως ώστε να ελέγχονται οι δαπάνες σε όλα τα διοικητικά επίπεδα. Για να εξασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών, η εξέταση του συστήματος συνταξιοδότησης είναι αναγκαία.

Όσον αφορά την αγορά της εργασίας, η Ιταλία καλείται να βεβαιωθεί ότι η εξέλιξη των μισθών λαμβάνει περισσότερο υπόψη την παραγωγικότητα, να αυξήσει την ελαστικότητα της αγοράς της εργασίας και να μεταρρυθμίσει τη φορολογία της εργασίας και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης, ιδίως για τους χαμηλούς μισθούς. Η κυβέρνηση θα πρέπει να αποβλέπει σε αύξηση των ιδιωτικών δαπανών στην Ε&Α και στη διάδοση των ΤΠΕ, να συνεχίσει την ελευθέρωση του τομέα της ενέργειας, να μειώσει τις διοικητικές πιέσεις επί των επιχειρήσεων, να αυξήσει τον ανταγωνισμό και να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, ιδίως μειώνοντας τους περιορισμούς για τους θεσμικούς επενδυτές.

Λουξεμβούργο: Η οικονομική ανάπτυξη θα προσεγγίσει το 5% του ΑΕγχΠ το 2001 και 2002, τροφοδοτούμενη από σημαντική εσωτερική ζήτηση. Το δημοσιονομικό πλεόνασμα που παρατηρήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας, αναμένεται ότι θα μειωθεί στο 3 και 4% του ΑΕγχΠ ως συνέπεια της φορολογικής μεταρρύθμισης. Η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει πιο περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, ούτως ώστε να εξουδετερώσει τις πληθωριστικές πιέσεις και να επιτηρεί εκ του σύνεγγυς τις δημόσιες δαπάνες.

Στην αγορά της εργασίας, το Λουξεμβούργο θα πρέπει να αυξήσει το εθνικό ποσοστό απασχόλησης, ιδίως όσον αφορά τις γυναίκες και τους ηλικιωμένους εργαζόμενους. Θα ήταν σκόπιμο να υλοποιηθεί η μεταρρύθμιση της νομοθεσίας σχετικά με τον ανταγωνισμό και, ως εκ τούτου, να τεθεί τέλος στις σταθερές και προκαθορισμένες τιμές.

Κάτω Χώρες: Τα πρόσφατα μακροοικονομικά αποτελέσματα των Κάτω Χωρών είναι αξιοσημείωτα. Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται ότι θα αυξηθεί ακόμα κατά 3% το 2001 και το 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το δημόσιο πλεόνασμα αναμένεται ότι θα μειωθεί στο 0,7 % το 2001 ως συνέπεια φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Η κυβέρνηση θα πρέπει να επιτηρεί τις δημόσιες δαπάνες για να ελέγχει τις πληθωριστικές πιέσεις και να βελτιώσει το 2002 τα αποτελέσματα των δημοσίων οικονομικών σε σχέση με το 2001. Τα δημοσιονομικά περιθώρια θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την επιτάχυνση της μείωσης του δημοσίου χρέους.

Στην αγορά της εργασίας, η κυβέρνηση καλείται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων εισφορών και παροχών, ούτως ώστε η εργασία να καταστεί ελκυστικότερη από οικονομική άποψη. Οι Κάτω Χώρες θα πρέπει να προωθήσουν τη χρήση των ΤΠΕ, να δημιουργήσουν κλίμα ευνοϊκότερο για την καινοτομία, να ανοίξουν περισσότερο τις αγορές του αερίου, του ηλεκτρισμού, των καλωδιακών δικτύων και των δημοσίων μεταφορών και να αναπτύξουν την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Αυστρία: Για το 2001, αναμένεται αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας κατά περίπου 2,5%, ενώ ο ρυθμός της ανάπτυξης θα εξακολουθήσει να είναι σταθερός το 2002. Επί του παρόντος εφαρμόζεται πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης και, σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται ότι θα μειωθεί στο 0,75% το 2001 και ότι ο προϋπολογισμός του 2002 θα είναι ισοσκελισμένος. Η κυβέρνηση καλείται να εκτελέσει αυστηρά τους προϋπολογισμούς σε όλα τα διοικητικά επίπεδα, ούτως ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι του προγράμματος σταθερότητας, να ελαφρυνθεί κατά τη διάρκεια των επομένων ετών η φορολογική πίεση χωρίς να διακινδυνεύσει η δημοσιονομική εξυγίανση και να μεταρρυθμιστούν τα συστήματα συνταξιοδότησης και υγείας για να αναχαιτιστεί η αύξηση των δαπανών και να αντιμετωπιστεί η γήρανση των πληθυσμών.

Στην αγορά της εργασίας, η Αυστρία θα πρέπει να λάβει μέτρα ούτως ώστε οι ηλικιωμένοι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερα κίνητρα για να παραμείνουν ενεργείς. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να μεταφερθούν οι κοινοτικές οδηγίες που αφορούν τις δημόσιες συμβάσεις οι οποίες θα πρέπει να ανοιχτούν στον ανταγωνισμό, να προωθηθεί η οικονομία της γνώσης, να αυξηθεί η προσφορά ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στον τομέα των ΤΠΕ και να αναπτυχθεί η αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, ιδίως χάρη στην χαλάρωση των περιορισμών για τους θεσμικούς επενδυτές.

Πορτογαλία: Η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται ότι θα επιβραδυνθεί, ενώ η ανάπτυξη θα υπερβεί ελαφρά το 2,5% το 2001 και 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, αναμένεται πτώση του έλλειμματος στο 1,1% το 2001 και στο 0,7 % το 2002. Η κυβέρνηση θα πρέπει να επιτύχει τον δημοσιονομικό στόχο του 2001, και προς αυτό τον σκοπό, να επιτηρεί αυστηρά τις τρέχουσες δαπάνες, να προετοιμάσει για το 2002 προϋπολογισμό ο οποίος θα αποβλέπει σε μείωση του ελλείμματος ταχύτερη από αυτήν που προβλέπεται στο πρόγραμμα, κατά προτίμηση χάρη σε μείωση των δαπανών, και να μεταρρυθμίσει την κοινωνική ασφάλιση και το σύστημα υγείας.

Όσον αφορά την αγορά της εργασίας, η Πορτογαλία καλείται να επενδύσει περισσότερο στα συστήματα κατάρτισης και εκπαίδευσης, να προωθήσει την ποιότητα των θέσεων απασχόλησης και να εκσυγχρονίσει τους οργανισμούς της αγοράς της εργασίας. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να αυξηθεί το επίπεδο των επενδύσεων σε Ε&Α, να προωθηθεί η διάδοση των ΤΠΕ, να μειωθούν οι κρατικές ενισχύσεις, να ελευθερωθεί ο τομέας της ενέργειας και να αναπτυχθεί η αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, ιδίως χάρη στη χαλάρωση των περιορισμών για τους θεσμικούς επενδυτές.

Φινλανδία: Για το 2001 και το 2002, η οικονομική ανάπτυξη της Φινλανδίας αναμένεται ότι θα προσεγγίσει το 4%. Ο προϋπολογισμός της Φινλανδίας είναι κατά πολύ πλεονασματικός και, σύμφωνα με το πρόγραμμα σταθερότητας, φαίνεται ότι είναι εφικτό μεσοπρόθεσμα πλεόνασμα κατά 4% περίπου του ΑΕγχΠ. Η κυβέρνηση θα πρέπει να τηρήσει τις απαιτήσεις του στόχου των δαπανών και να διατηρήσει τα δημόσια πλεονάσματα κατά το 2001 και πέραν αυτού, ούτως ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει τη γήρανση του πληθυσμού στην οποία η Φινλανδία είναι ιδιαιτέρως εκτεθειμένη. Η πολιτική μείωσης του χρέους θα πρέπει να συνεχιστεί, ενώ θα πρέπει να αυξηθεί η πραγματική ηλικία της αποχώρησης των εργαζομένων λόγω συνταξιοδότησης.

Στην αγορά της εργασίας, η κυβέρνηση καλείται να μειώσει τα ποσοστά της φορολογίας, ιδίως για τους χαμηλούς μισθούς, να προσαρμόσει τις κοινωνικές παροχές ούτως ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν περισσότερα κίνητρα για να αποδέχονται θέσεις εργασίας και για να παραμένουν εντός του ενεργού πληθυσμού, και επίσης να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ενεργών μέτρων υπέρ της απασχόλησης. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να τηρείται περισσότερο η κανονιστική ρύθμιση όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στον οικοδομικό τομέα, στον τομέα της διανομής και των μέσων ενημέρωσης και να αναπτυχθεί η αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Σουηδία: Διαπιστώνεται κάποια επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται ότι θα φτάσει στο 2,7 % το 2001 και στο 3 % το 2002. Σύμφωνα με το πρόγραμμα σύγκλισης, το δημοσιονομικό πλεόνασμα αναμένεται ότι θα φτάσει στο 3,5 % και στο 3,3 % για τα δύο αυτά έτη. Η κυβέρνηση καλείται να διατηρήσει τα σημαντικά δημόσια πλεονάσματα για το 2001 και για τα επόμενα έτη, να συνεχίσει το 2002 την πολιτική μείωσης των φόρων, με ταυτόχρονη επίτευξη του στόχου του δημοσιονομικού πλεονάσματος κατά 2% μεσοπρόθεσμα, και να μειώσει το δημόσιο χρέος.

Στην αγορά της εργασίας, ζητείται από τη Σουηδία να εξασφαλίσει την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ενεργών μέτρων υπέρ της απασχόλησης και να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων φορολογίας και παροχών. Επιπλέον, θα πρέπει να βελτιωθεί η τήρηση των κανόνων στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και ο ανταγωνισμός στους τομείς των εναέριων μεταφορών και της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Τέλος, η Σουηδία καλείται να αναπτύξει την αγορά των επιχειρηματικών κεφαλαίων, προσαρμόζοντας το φορολογικό πλαίσιο.

Ηνωμένο Βασίλειο: Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται ότι θα φτάσει στο 2,7% το 2001 για να αυξηθεί ως το 3% το 2002. Οι πρόσφατες δημοσιονομικές προβολές επισημαίνουν πλεόνασμα του προϋπολογισμού κατά 1,7% του ΑΕγχΠ (εκτός UMTS/ΠΣΚΕ) για τη χρήση 2000-2001, που θα μειωθεί στο 0,5 % κατά τη διάρκεια της επόμενης χρήσης, παρουσιάζοντας εν συνεχεία ένα μικρό έλλειμμα. Η κυβέρνηση θα πρέπει να φροντίσει ώστε τα προβλεπόμενα αποτελέσματα να επιτευχθούν, ενώ θα μπορούσε να διπλασιάσει, όπως έχει αναγγείλει, τις δημόσιες επενδύσεις, με ταυτόχρονη τήρηση των κανόνων του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης..

Στην αγορά της εργασίας, το Ηνωμένο Βασίλειο καλείται να ενισχύσει τα μέτρα που απευθύνονται στους ανθρώπους που είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στον κίνδυνο της ανεργίας και να μεταρρυθμίσει τα συστήματα παροχών ούτως ώστε να παρέχονται τα απαραίτητα κίνητρα. Επιπλέον, θα ήταν σκόπιμο να ανεβεί το χαμηλό επίπεδο της παραγωγικότητας, να εντατικοποιηθεί ο ανταγωνισμός στις τραπεζικές και ταχυδρομικές υπηρεσίες, να αυξηθεί η προσφορά ειδικευμένου εργατικού δυναμικού στον τομέα των ΤΠΕ, να αυξηθούν οι επενδύσεις στον τομέα των δημοσίων μεταφορών και να δοθούν κίνητρα στα ταμεία συντάξεων ώστε να διαδραματίζουν ρόλο σημαντικότερο για την ανάπτυξη της αγοράς των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

5) μεταγενεστερες εργασιες

Έκθεση της Επιτροπής σχετικά με την υλοποίηση των γενικών προσανατολισμών των οικονομικών πολιτικών για το 2001 [COM(2002) 93 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Γενική άποψη των κυριοτέρων τομέων δράσης

Υλοποίηση των μακροοικονομικών πολιτικών. Το μακροοικονομικό περιβάλλον έχει υποβαθμιστεί πολύ περισσότερο απ' όσο προβλεπόταν το 2001, εξαιτίας πολλών δυσμενών οικονομικών εξελίξεων, καθώς επίσης και εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, που είχαν ως συνέπεια την ακινητοποίηση της οικονομικής ανάπτυξης προς το τέλος του έτους. Η δημιουργία θέσεων απασχόλησης επιβραδύνθηκε, παραμένοντας όμως θετική, ενώ ο πληθωρισμός μειώθηκε κατά τη διάρκεια αυτού του έτους.

Δεδομένης της μείωσης των κινδύνων που απειλούν τη σταθερότητα των τιμών, οι νομισματικές αρχές επανειλημμένως μείωσαν τα επιτόκια. Η δημοσιονομική κατάσταση υποβαθμίστηκε εξαιτίας της οικονομικής επιβράδυνσης, υπό την επιρροή των αυτομάτων σταθεροποιητών του προϋπολογισμού, και λόγω των φορολογικών μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν σε ορισμένες χώρες. Το δημόσιο έλλειμμα στην ΕΕ αυξήθηκε από το 0,1% του ΑΕγχΠ το 2000 στο 0,5% το 2001 και από το 0,8% στο 1,1% για τη ζώνη ευρώ (εκτός των εσόδων ΠΣΚΕ). Μόνο στην Ελλάδα, στην Ισπανία, στην Ιταλία και στην Αυστρία σημειώθηκαν βελτιώσεις σε σύγκριση με την κατάσταση του 2000.

Η εξέλιξη των ονομαστικών μισθών εξακολούθησε να είναι συγκρατημένη το 2001, ενώ στη ζώνη του ευρώ σημειώθηκε αύξηση των πραγματικών μισθών η οποία υπερέβαινε ελαφρώς την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.

Ποιότητα και βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Το μέρος των δημοσίων δαπανών του ΑΕγχΠ μειώθηκε, ενώ παρέμειναν σταθερές οι δημόσιες επενδύσεις σε πολλά κράτη μέλη, πράγμα που ευνοεί την ανάπτυξη και την απασχόληση. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός κρατών μελών ανέλαβαν να πραγματοποιήσουν μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν σε βελτίωση του ελέγχου των δαπανών, μέσω πολυετών προγραμμάτων και συμφωνιών μεταξύ διαφόρων επιπέδων των δημόσιων διοικητικών υπηρεσιών. Η πρόοδος της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των οικονομικών είναι άνιση από το ένα κράτος στο άλλο. Ένας μεγάλος αριθμός κρατών μελών έχουν επιτύχει πλεονασματικές δημοσιονομικές καταστάσεις, ενώ άλλα κράτη μέλη (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Πορτογαλία) έχουν ακόμα μπροστά τους πολύ δρόμο. Πολλά κράτη μέλη εξακολούθησαν επιτυχώς τις μεταρρυθμίσεις των συστημάτων συνταξιοδότησης, οι οποίες προσλαμβάνουν κατεπείγοντα χαρακτήρα λόγω της γήρανσης των πληθυσμών.

Η αγορά της εργασίας. Η αγορά της εργασίας υπέφερε από το οικονομικό περιβάλλον και, ως εκ τούτου, η δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης μειώθηκε στο 1,1 %, ενώ το ποσοστό της ανεργίας είχε ελαφρώς μειωθεί στο 7,8 % στο τέλος του έτους. Η κατάσταση κυμαίνεται από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Πολλές χώρες πραγματοποίησαν μεταρρυθμίσεις των συστημάτων εισφορών τους και, κατ' αυτόν τον τρόπο, μείωσαν τη φορολογική πίεση επί της εργασίας, ιδίως επί των χαμηλών μισθών. Η επί του παρόντος πραγματοποιούμενες μεταρρυθμίσεις των συστημάτων παροχών δεν αποβλέπουν επαρκώς στην ενίσχυση των κινήτρων προς εργασία. Ήταν πολύ λίγα τα μέτρα που θεσπίστηκαν με στόχο την αύξηση του ποσοστού γεωγραφικής κινητικότητας, μεταξύ κρατών μελών ή στο εσωτερικό των κρατών μελών. Η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία πραγματοποιούν επί του παρόντος μεταρρυθμίσεις των εκπαιδευτικών τους συστημάτων εν γένει. Οι περισσότερες χώρες αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν τη στοχοθέτηση των προγραμμάτων ενεργών πολιτικών της αγοράς της εργασίας. Αυτά τα τελευταία χρόνια, σε ορισμένα κράτη μέλη, έχει αυξηθεί ο βαθμός της ελαστικότητας της διαχείρισης του χρόνου της εργασίας (εργασία μερικής απασχόλησης, συμβάσεις ορισμένου χρόνου, ευκαιριακή εργασία, τηλεεργασία).

Οι αγορές προϊόντων (αγαθών και υπηρεσιών). Η πρόοδος που επιτεύχθηκε ήταν άνιση. Οι αγορές των αγαθών ενσωματώνονται συνεχώς περισσότερο. Αυξήθηκε το ποσοστό μεταφοράς των οδηγιών που συνδέονται με την εσωτερική αγορά. Εντούτοις, εξακολουθούν να υφίστανται εμπόδια στις διασυνοριακές συναλλαγές όσον αφορά ορισμένα συγκεκριμένα προϊόντα. Αντιθέτως, δεν έχει προχωρήσει καθόλου η δημιουργία της εσωτερικής αγοράς των υπηρεσιών. Το άνοιγμα των δημοσίων συμβάσεων εξακολούθησε. Η ενίσχυση του ανταγωνισμού είχε ως συνέπεια μείωση των τιμών των τηλεπικοινωνιών και του ηλεκτρισμού. Εντούτοις, εξακολουθούν να υφίστανται διαφορές μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ τομέων, ενώ η ελευθέρωση των ταχυδρομικών υπηρεσιών και των σιδηροδρόμων έχει προχωρήσει λιγότερο. Ο συνολικός αριθμός των κρατικών ενισχύσεων, διαθέσιμος μόνο με μια ορισμένη καθυστέρηση, συνέχισε να μειώνεται στη μεγάλη πλειονότητα των κρατών μελών, ενώ αυξήθηκε η διαφάνεια. Ο μέσος όρος της ΕΕ μειώθηκε στο 1,2% του ΑΕγχΠ κατά τη διάρκεια της περιόδου 1997-99.

Αποτελεσματικότητα και ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών της ΕΕ. Η ρύθμιση των ευρωπαϊκών αγορών κινητών αξιών προχώρησε σε μεγάλο βαθμό, με τη συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) όσον αφορά την προσέγγιση που προτείνεται στην έκθεση της Επιτροπής των σοφών. Η υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (ΣΔΧΥ) προόδευσε σημαντικά, καθώς επίσης και η υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τα επιχειρηματικά κεφάλαια (ΣΔΕΚ). Πολλά κράτη μέλη έλαβαν μέτρα για την ανάπτυξη της αγοράς των επιχειρηματικών κεφαλαίων.

Το επιχειρηματικό πνεύμα. Έχουν ληφθεί πολλά μέτρα για να μειωθεί το διοικητικό βάρος επί των επιχειρήσεων, για να ενθαρρυνθεί η δημιουργία επιχειρήσεων ή για να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ΜΜΕ στη χρηματοδότηση. Εξακολουθούν, εντούτοις, να υφίστανται διαφορές μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά τον φορολογικό τομέα. Τα περισσότερα κράτη έχουν λάβει μέτρα για την ενθάρρυνση των νέων επιχειρήσεων και των ΜΜΕ. Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για τη μείωση του φορολογικού βάρους επί των επιχειρήσεων.

Η οικονομία της γνώσης. Τα κράτη μέλη έχουν λάβει μέτρα για να αυξηθούν οι επενδύσεις των επιχειρήσεων στην Ε&Α. Αντιθέτως, δεν τηρήθηκε η προθεσμία για τον καθορισμό των λεπτομερών κανόνων χορήγησης του κοινοτικού διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Όσον αφορά τις ΤΠΕ σημειώθηκε μικρή μόνο αύξηση της χρησιμοποίησής τους σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Δεν έχει προχωρήσει καθόλου ο διαχωρισμός της τοπικής γραμμής. Παρόλο που μειώθηκαν οι τιμές της χρήσης του Διαδικτύου και αυξήθηκε η διάδοσή του στα νοικοκυριά, η ΕΕ δεν έχει καλύψει την καθυστέρησή της σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η διάδοση του Διαδικτύου στα σχολεία υπερβαίνει το 70% στα περισσότερα κράτη μέλη. Πολλές κυβερνήσεις έχουν λάβει μέτρα για να αυξηθεί ο αριθμός των εμπειρογνωμόνων σε ΤΠΕ και να βελτιωθούν οι βασικές δεξιότητες των πολιτών.

Η αειφόρος ανάπτυξη. Έχουν αναληφθεί πολλές πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων η οδηγία σχετικά με την εμπορία των εκπομπών και η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών. Στο επίπεδο των κρατών μελών, σημειώθηκε πρόοδος, και συγκεκριμμένα: το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία έχουν ήδη εισαγάγει σύστημα διαπραγματεύσιμων αδειών εκπομπών, ενώ άλλες χώρες εξετάζουν επί του παρόντος τέτοια σχέδια. Παρόλο που ένας μεγάλος αριθμός διαφορετικών μέτρων έχουν ληφθεί από τα κράτη μέλη αποβλέποντας σε αειφόρο ανάπτυξη, δεν έχουν καθόλου προχωρήσει οι συζητήσεις σχετικά με τη φορολογία της ενέργειας. .

Αξιολόγηση ανά κράτος μέλος

Βέλγιο. Το Βέλγιο έχει προοδεύσει όσον αφορά την υλοποίηση των δημοσιονομικών συστάσεων. Έχει επιτευχθεί ορισμένη πρόοδος με τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς της εργασίας, δεν σημειώθηκαν όμως σημαντικές αλλαγές προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ελαστικότητας των μισθών. Σημειώθηκε πρόοδος στις αγορές προϊόντων και σημαντική πρόοδος στην αγορά των κεφαλαίων.

Δανία. Η κυβέρνηση της Δανίας έχει εφαρμόσει τις δημοσιονομικές συστάσεις των ΓΠΟΠ του 2001, ενώ οι συστάσεις για την αγορά της εργασίας δεν οδήγησαν σε νέα μέτρα το 2001. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά τις αγορές προϊόντων και κεφαλαίων.

Γερμανία. Έχει σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων, παρόλο που τα ελλείμματα επιδεινώθηκαν ως συνέπεια της οικονομικής επιβράδυνσης και των φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Έχει επίσης επιτευχθεί κάποια πρόοδος στην αγορά της εργασίας, ο νόμος «Job Aktiv» αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς την ορθή κατεύθυνση, εναπομένουν όμως ακόμα να γίνουν πολλά. Η κυβέρνηση ακολούθησε τις συστάσεις σχετικά με τις αγορές των προϊόντων και σημειώθηκε επίσης πρόοδος στις κεφαλαιαγορές..

Ελλάδα. Έχει σημειωθεί πρόοδος στο δημοσιονομικό επίπεδο, χάρη στην οποία επετεύχθη σημαντική βελτίωση της κατάστασης των δημοσίων οικονομικών. Η μεταρρύθμιση του τομέα της κοινωνικής ασφάλισης δεν έχει ακόμα πραγματοποιηθεί. Στην αγορά της εργασίας, η Ελλάδα έχει προχωρήσει με την εφαρμογή των συστάσεων. Επίσης στις αγορές των προϊόντων, διαπιστώνονται ορισμένα βήματα προόδου, παρόλο που εναπομένουν τομείς, όπως η Ε&Α και ο ανταγωνισμός, στους οποίους η Ελλάδα προοδεύει με υπερβολική βραδύτητα. Όσον αφορά την κεφαλαιαγορά, η ελληνική κυβέρνηση έχει σημειώσει πρόοδο.

Ισπανία. Η Ισπανία έχει εφαρμόσει τις δημοσιονομικές συστάσεις. Κατά πάσα πιθανότητα έχει επιτευχθεί ισοσκελισμένος προϋπολογισμός για το 2001. Στην αγορά της εργασίας, έχει επιτευχθεί πρόοδος, και πρόοδος σημαντική έχει επιτευχθεί στις αγορές των προϊόντων και στις κεφαλαιαγορές..

Γαλλία. Η Γαλλία έχει προοδεύσει όσον αφορά την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων, παρόλο που έχει κάπως επιβραδυνθεί η δημοσιονομική προσαρμογή. Έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στην αγορά της εργασίας, καθόλου όμως όσον αφορά την προστασία της απασχόλησης. Στην αγορά των προϊόντων, η Γαλλία έχει λίγο προοδεύσει. Όσον αφορά τις κεφαλαιαγορές, έχουν σημειωθεί βήματα προόδου.

Ιρλανδία. Η κυβέρνηση της Ιρλανδίας έχει προοδεύσει κατά τρόπο ικανοποιητικό όσον αφορά την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων. Η Ιρλανδία έχει επιτύχει μια ορισμένη πρόοδο με τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς της εργασίας, μεγάλη πρόοδο στην αγορά των προϊόντων και κάποια πρόοδο στις κεφαλαιαγορές.

Ιταλία. Η Ιταλία έχει σημειώσει δημοσιονομική πρόοδο και η εξυγίανση συνεχίστηκε. Η εφαρμογή των συστάσεων σχετικά με την αγορά της εργασίας έχει κάπως προοδεύσει. Στις αγορές των προϊόντων και στις κεφαλαιαγορές, η ιταλική κυβέρνηση έλαβε επίσης μέτρα για να εφαρμόσει τις συστάσεις των ΓΠΟΠ.

Λουξεμβούργο. Η κυβέρνηση ακολούθησε με ορθό τρόπο τις δημοσιονομικές συστάσεις. Διαπιστώνεται κάποια πρόοδος σχετικά με την αγορά της εργασίας, όμως η εφαρμογή των συστάσεων για τις αγορές των προϊόντων είναι επικριτέα.

Κάτω Χώρες. Κατά γενικό κανόνα, οι Κάτω Χώρες έχουν εφαρμόσει ορθά τις δημοσιονομικές συστάσεις. Στην αγορά της εργασίας διαπιστώνεται μια ορισμένη πρόοδος, δεν έχει όμως ακόμα πραγματοποιηθεί η μεταρρύθμιση του καθεστώτος αναπηρίας. Έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος στις αγορές των προϊόντων και μια ορισμένη πρόοδος στις κεφαλαιαγορές.

Αυστρία. Η κυβέρνηση της Αυστρίας έχει προχωρήσει ικανοποιητικά όσον αφορά την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων. Μια ορισμένη πρόοδος έχει σημειωθεί στις αγορές της εργασίας και των προϊόντων, και σημαντικότερη πρόοδος όσον αφορά τις κεφαλαιαγορές.

20.Πορτογαλία. Σχετικά με την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων, η Πορτογαλία έχει προοδεύσει κατά γενικό κανόνα, παρόλο που το έλλειμμα αυξήθηκε ως συνέπεια της οικονομικής επιβράδυνσης. Ορισμένη πρόοδος έχει επίσης σημειωθεί στην αγορά της εργασίας, παρόλο που η νομοθεσία της προστασίας της απασχόλησης δεν έχει καταστεί πιο ελαστική. Η πρόοδος στις αγορές των προϊόντων ήταν ικανοποιητική και ορισμένη πρόοδος διαπιστώνεται όσον αφορά τις κεφαλαιαγορές.

Φινλανδία. Συνολικά, η Φινλανδία σημείωσε ορισμένη πρόοδο σχετικά με την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων και την κατάσταση των δημοσίων οικονομικών που παρέμεινε υγιής. Σημαντική πρόοδος διαπιστώθηκε στην αγορά της εργασίας, όπου η Φινλανδία προσπάθησε να μειώσει το ποσοστό της διαρθρωτικής ανεργίας. Στις αγορές των προϊόντων και στις κεφαλαιαγορές, η κυβέρνηση της Φινλανδίας σημείωσε κάποια πρόοδο.

Σουηδία. Οι δημοσιονομικές συστάσεις των ΓΠΟΠ έχουν εφαρμοστεί κατά τρόπο ικανοποιητικό. Στην αγορά της εργασίας η Σουηδία έχει επίσης σημειώσει ικανοποιητική πρόοδο. Αντιθέτως, η εφαρμογή των συστάσεων για την αγορά των προϊόντων είναι περιορισμένη, ενώ δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο για να αυξηθεί ο ανταγωνισμός σε συγκεκριμένους τομείς. Κάποια πρόοδος έχει διαπιστωθεί όσον αφορά τις κεφαλαιαγορές.

Ηνωμένο Βασίλειο. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασίλείου έχει σημειώσει ορισμένη πρόοδο σχετικά με την εφαρμογή των δημοσιονομικών συστάσεων. Στην αγορά της εργασίας είναι σημαντική η πρόοδος που σημειώθηκε, και έχει σημειωθεί επίσης πρόοδος στις αγορές των προϊόντων και στις κεφαλαιαγορές.