Ανάπτυξη ενός ευρωμεσογειακού δικτύου μεταφορών

Η παρούσα ανακοίνωση έχει σκοπό να προωθήσει τη συνεργασία με τις χώρες της νότιας πλευράς της Μεσογείου, προκειμένου να βελτιωθούν οι υποδομές μεταφορών και να ευαισθητοποιούν οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την ανάπτυξη ενός ευρωμεσογειακού δικτύου μεταφορών [COM (2003) 376 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

ΠΛΑΙΣΙΟ

Η παρούσα ανακοίνωση αναλύει τις οικονομικές, πολιτικές και χρηματοδοτικές πτυχές της ανάπτυξης του ευρωμεσογειακού δικτύου μεταφορών. Το ζητούμενο είναι να προσδιοριστούν τα όσα διακυβεύονται σε σχέση με το εν λόγω δίκτυο, συνεκτιμώντας, εκ παραλλήλου, τα σχετικά με την ασφάλεια έναντι ατυχημάτων και την ασφάλεια έναντι ηθελημένων κακόβουλων πράξεων, ή τα σχετικά με τη χρηματοδότηση, στο πλαίσιο της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Οι μεταφορές μεταξύ των δύο ακτών της Μεσογείου είναι πυκνότατες και η ΕΕ αποτελεί τον κυριότερο εταίρο των θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών, ιδίως δε με τις χώρες του Μαγκρέμπ. Εκ παραλλήλου, έχουν διαμορφωθεί νέες ανάγκες και περιορισμοί εις ό,τι αφορά την τουριστική ανάπτυξη, την ασφάλεια έναντι ατυχημάτων και την ασφάλεια έναντι ηθελημένων κακόβουλων πράξεων, ενώ ελλοχεύει η διεθνής τρομοκρατία.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ

Σχεδιασμός του δικτύου και προσδιορισμός των έργων προτεραιότητας εις ό,τι αφορά τις υποδομές

Ο σχεδιασμός και ο προσδιορισμός των έργων προτεραιότητας έχει μόλις αρχίσει στο πλαίσιο του προγράμματος MEDA.

Είναι αναγκαίο να προσδιοριστούν τα έργα προτεραιότητας εις ό,τι αφορά τις υποδομές και να αποσπασθεί η έγκριση των ευρωμεσογειακών υπουργών μεταφορών εις ό,τι αφορά τον κατάλογο των έργων των θεωρούμενων ως έργων προτεραιότητας. Στην πρακτική αυτή, η Επιτροπή εισηγείται μια προσέγγιση βασισμένη στους διαδρόμους, η οποία επιτρέπει την ιεράρχηση των εν λόγω προτεραιοτήτων.

Ενδεικτικά, δύο πολυτροπικοί διάδρομοι διαθέτουν χαρακτηριστικά ικανά να προαγάγουν την περιφερειακή ολοκλήρωση::

-Ο πολυτροπικός διάδρομος που διασχίζει το Μαγκρέμπ: ένα δίκτυο σιδηροδρόμων και αυτοκινητοδρόμων που θα επιτρέψει τη διασύνδεση των κυριότερων πόλεων του Μαρόκου, της Αλγερίας και της Τυνησίας.

-Ο διπλός διάδρομος της Ανατολικής Μεσογείου:ο διάδρομος ξεκινά από τη Βουλγαρία, διασχίζει την Τουρκία και χωρίζεται σε δύο σκέλη, εκ των οποίων το ένα διασχίζει τη Συρία, τον Λίβανο, το Ισραήλ και την Αίγυπτο παράλληλα με την ακτή, το δε άλλο διασχίζει τα συριακά και ιορδανικά οροπέδια.

Ολοκλήρωση των κοινών στόχων επί θεμάτων πολιτικής μεταφορών

-Θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων: η δημιουργία των θαλάσσιων αρτηριών οι οποίες συνδέουν τους διαδρόμους και τις ακτές των κρατών μελών και των γύρω περιοχών τους, αποδεικνύεται αναγκαία. Στο πλαίσιο αυτό, η μεσογειακή λεκάνη αποτελεί προνομιακό πεδίο ανάπτυξης των θαλάσσιων αρτηριών.

Η διατροπικότητα των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων μπορεί να συνοδευθεί από την ενδεχόμενη συμμετοχή πρότυπων έργων του προγράμματος Marco Polo.

-Θαλάσσιες μεταφορές: το ζητούμενο είναι η αποφυγή ενός νέου «Erika» ή «Prestige», σε μία κλειστή και οικολογικά εύθραυστη θάλασσα, όπως η Μεσόγειος, εξαιτίας της θαλάσσιας μεταφοράς υδρογονανθράκων. Οι νέες προτάσεις του πακέτου «Erika I (es de en fr)και II » βρίσκουν την προέκτασή τους σε ευρωμεσογειακό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, ένα νέο περιφερειακό έργο στο πλαίσιο του προγράμματος MEDA υλοποιεί τα κύρια μέτρα πρόληψης.

-Εναέριες μεταφορές: οι εναέριες μεταφορές διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο λόγω, ιδίως, της τουριστικής ανάπτυξης και της κινητικότητας των μεταναστευτικών πληθυσμών. Στόχος είναι η βελτίωση των αερολιμενικών δυνατοτήτων και η ολοκλήρωση των συστημάτων διαχείρισης της εναέριας κυκλοφορίας, με στόχο τη δημιουργία του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού. Οι προσπάθειες αυτές θα συμπληρωθούν από την ενδεχόμενη σύναψη συμφωνιών « Ανοικτών ουρανών » μεταξύ της ΕΕ και των ενδιαφερομένων μεσογειακών εταίρων, καθώς και από τη συμμετοχή στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια των Αεροπορικών Μεταφορών.

-Σιδηροδρομικές μεταφορές: στόχος είναι η ανάπτυξη του σιδηροδρομικού δικτύου προκειμένου να διευκολυνθούν οι ανταλλαγές Νότος-Νότος, η βελτίωση της διαλειτουργικότητας (es de en fr)και ο περιορισμός των εκπομπών CO2.

-Galileo: το σχέδιο Galileo, το οποίο θα αποδώσει τους πρώτους επιχειρησιακούς καρπούς το 2008, θέτει το ευρωπαϊκό σύστημα δορυφορικής πλοήγησης στην υπηρεσία μιας ασφαλέστερης και καλύτερα προστατευμένης Μεσογείου. Το ζητούμενο είναι η εμπλοκή των μεσογειακών εταίρων και των επιχειρήσεών τους στη χρηματοδότηση της κοινής επιχείρησης Galileo.

-Ερευνητικά προγράμματα: οι μεσογειακοί εταίροι μπορούν να συμμετάσχουν στο 6ο Πρόγραμμα-πλαίσιο έρευνας, ειδικότερα δε στις προτεραιότητες « Αεροναυπηγική και διάστημα » και «Βιώσιμες και χερσαίες μεταφορές» προκειμένου να βελτιωθεί η ασφάλεια έναντι ατυχημάτων και η ασφάλεια έναντι ηθελημένων κακόβουλων πράξεων του ευρωμεσογειακού δικτύου μεταφορών.

Χρηματοδότηση του δικτύου

Το κυριότερο πρόβλημα αποτελούν οι ιδιωτικές επενδύσεις. Οι δημόσιες χρηματοδοτήσεις, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων σε επίπεδο ΕΕ, θα συνεχίσουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον τομέα των υποδομών. Η ανακοίνωση συνιστά εν προκειμένω την προσφυγή στις συνεργασίες δημοσίου-ιδιωτικού τομέα και τη δημιουργία ανεξάρτητου οργανισμού επιφορτισμένου με την προαγωγή του δικτύου και την χρηματοδότηση των μεγάλων έργων υποδομών.

Από την άλλη πλευρά, η συνεργασία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός Ταμείου επενδυτικού μέσου και εταιρικής σχέσης (FEMIP) στο πλαίσιο της ΕΤΕπ.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο « Ευρύτερη Ευρώπη - Γειτονικές σχέσεις: ένα νέο πλαίσιο σχέσεων με τους γείτονές μας στα ανατολικά και νότια σύνορά μας » [COM (2003) 104 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής « Ενίσχυση της Ευρω-μεσογειακής συνεργασίας στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας » [COM (2001) 126 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής « Ανάπτυξη του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών - Καινοτόμος χρηματοδότηση, διαλειτουργικότητα τηλεδιοδίων » [COM (2003) 132 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.11.2006