Πρόγραμμα για την προαγωγή των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων

Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι να θεσπίσει πρόγραμμα για την προαγωγή των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), το οποίο θα περιλαμβάνει νομοθετικές, τεχνικές και επιχειρησιακές δράσεις.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής: πρόγραμμα για την προαγωγή των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων [COM (2003) 155 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή πολιτική μεταφορών με χρονικό ορίζοντα το 2010 υπογραμμίζει τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων στον περιορισμό της αύξησης της κίνησης των βαρέων φορτηγών, στην ανακατανομή του ειδικού βάρους των επιμέρους μέσων μεταφοράς και στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης στις χερσαίες μεταφορές. Η ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων μπορεί επίσης να συμβάλει στον περιορισμό της αύξησης των οδικών μεταφορών, στην ανακατανομή του ειδικού βάρος των επιμέρους τρόπων μεταφοράς, στην εξάλειψη των σημείων συμφόρησης και στην υποβοήθηση της αειφόρου ανάπτυξης και της ασφάλειας.

Το πρόγραμμα που κατήρτισε η Επιτροπή συνδυάζει 14 δραστηριότητες υποδιαιρούμενες σε μέτρα, ενώ για κάθε μέτρο αναφέρονται οι εκτελεστικοί φορείς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης (2003-2010). Το πρόγραμμα αυτό περιγράφει τις νομοθετικές, τεχνικές και επιχειρησιακές πρωτοβουλίες προκειμένου να αναπτυχθούν οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων σε επίπεδο ΕΕ, και σε εθνικό, περιφερειακό και βιομηχανικό επίπεδο.

Οι νομοθετικές δράσεις συνίστανται στα εξής:

• εφαρμογή της οδηγίας σχετικά με τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων για τα πλοία κατά τον κατάπλου και απόπλου από τους λιμένες των χωρών της ΕΕ - η οδηγία αυτή απλοποιεί τις διοικητικές διαδικασίες που αφορούν τις θαλάσσιες μεταφορές ζητώντας από τις χώρες της ΕΕ να αναγνωρίσουν τα πρότυπα έντυπα FAL του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΔΜΟ) (EN), χάρη στα οποία συλλέγονται όλες οι πληροφορίες οι σχετικές με τον κατάπλου και τον απόπλου πλοίου σε έντυπη μορφή. Η εν λόγω οδηγία για τις διατυπώσεις υποβολής δηλώσεων έχει πλέον αντικατασταθεί από την οδηγία 2010/65/ΕΕ, με την οποία θεσπίζεται η πρότυπη ηλεκτρονική μεταβίβαση δεδομένων·
• εφαρμογή του προγράμματος Marco Polo - τα προγράμματα Marco Polo και Marco Polo II, με ετήσιο προϋπολογισμό 18,75 εκατ. ευρώ κατά μέσον όρο, θα επιτρέψουν την κατ' έτος μεταφορά 12 δισ. τόνων/χιλιομέτρων οδικών μεταφορών προς τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων, τις σιδηροδρομικές μεταφορές και τις εσωτερικές πλωτές μεταφορές·
• τυποποίηση και εναρμόνιση των διατροπικών μονάδων φόρτωσης - η ποικιλοσχημία που χαρακτηρίζει τις διατροπικές μονάδες φόρτωσης (εμπορευματοκιβώτια και ανταλλασσόμενα αμαξώματα) προκαλούν καθυστερήσεις κατά τη μετάβαση από τον ένα τρόπο μεταφοράς στον άλλο·
• ανάπτυξη των θαλάσσιων αρτηριών - οι θαλάσσιες αρτηρίες αναμένεται να επιτρέψουν την παράκαμψη των χερσαίων σημείων συμφόρησης στην Ευρώπη, στο πλαίσιο εκτενών αλυσίδων εφοδιασμού από πόρτα σε πόρτα, προτείνοντας αποδοτικές, τακτικές και συχνές υπηρεσίες, ικανές να ανταγωνιστούν τις οδικές μεταφορές, ιδίως εις ό,τι αφορά τη διάρκεια της διαμετακόμισης και την τιμή·
• βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων - εν γένει, οι θαλάσσιες μεταφορές είναι λιγότερο επιβλαβείς για το περιβάλλον για κάθε μεταφερόμενο τόνο ή επιβάτη. Λόγου χάριν, η στροφή προς τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων θα μπορούσε να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κυότο.

Οι τεχνικές δράσεις συνίστανται στα εξής:

• οδηγός των τελωνειακών διαδικασιών που εφαρμόζονται στις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων - η Επιτροπή δημοσίευσε οδηγό των τελωνειακών διαδικασιών που εφαρμόζονται στις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων, με διττό στόχο: πρώτον, την περιγραφή των τελωνειακών κανονιστικών διατάξεων, επισημαίνοντας τις περιπτώσεις κατά τις οποίες θα ήταν δυνατή η υιοθέτηση απλουστευμένων διαδικασιών (η βάση για τον δεύτερο στόχο) και δεύτερον, τον εντοπισμό συγκεκριμένων αναγκών υπό το πρίσμα μιας πρόσθετης απλούστευσης·
• καταγραφή και άρση των εμποδίων στην πρόοδο των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων - από το 1999 και μετά, η Επιτροπή προβαίνει σε καταγραφή των σημείων συμφόρησης που κωλύουν την ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων. Τα εμπόδια αυτά μπορούν να καταταγούν σε πέντε κατηγορίες: παρωχημένη εικόνα των εν λόγω μεταφορών, σύνθετες διοικητικές διαδικασίες, έλλειψη αποδοτικότητας των λιμένων, ασυνέπεια στην εφαρμογή των κανόνων και διαδικασιών μεταξύ των χωρών της ΕΕ, και μη ενσωμάτωση στη διατροπική αλυσίδα εφοδιασμού·
• σύγκλιση των εθνικών πρακτικών και μηχανογράφησης εις ό,τι αφορά τις τελωνειακές διαδικασίες της ΕΕ - η πρωτοβουλία «eCustoms» (ηλεκτρονικά τελωνεία) αποβλέπει στην επιτάχυνση και απλούστευση των διαδικασιών δήλωσης των μεταφερόμενων εμπορευμάτων. Μία από τις πρώτες δράσεις της πρωτοβουλίας είναι η εφαρμογή, σε 3000 περίπου τελωνεία 22 χωρών, του Νέου Μηχανογραφημένου Συστήματος Διαμετακόμισης (NCTS), το οποίο θα αντικαταστήσει τις γραφειοκρατικές διατυπώσεις που απαιτούνται βάσει του ενιαίου διοικητικού εγγράφου (SAD)·
• έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη - οι ερευνητικές εργασίες αποβλέπουν στη βελτίωση της ποιότητας, της ασφάλειας και των περιβαλλοντικών επιδόσεων στις θαλάσσιες μεταφορές. Εντός των ορίων του Έκτου προγράμματος-πλαισίου καθιερώθηκε θεματικό δίκτυο για τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων ώστε να διεξάγεται η άμεσα συνδεδεμένη ερευνητική δραστηριότητα.

Οι επιχειρησιακές δράσεις συνίστανται στα εξής:

• ενιαίες διοικητικές θυρίδες στους λιμένες αποβλέπουν στην απλούστευση των διατυπώσεων των σχετικών με τον είσπλου, τον απόπλου και τις άδειες των πλοίων. Η ενιαία διοικητική θυρίδα περιορίζει τον αριθμό των διοικητικών αρχών που επιβιβάζονται για τους ελέγχους σε κάθε πλοίο, ενώ προσφέρει παράλληλα στους χρήστες των λιμένων ένα ενιαίο σημείο επαφής ή κεντρικό γραφείο αρωγής για τις διοικητικές διατυπώσεις·
• διασφάλιση του ζωτικού ρόλου των Εστιακών Σημείων για τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων - είναι απαραίτητη η διασφάλιση συνεχούς συνεργασίας μεταξύ των Εστιακών Σημείων και της Επιτροπής μέσω της διοργάνωσης τακτικών συνεδριάσεων και με την εξασφάλιση της συνεχούς ροής πληροφοριών μέσω του διαδικτυακού εργαλείου "CIRCA" (Communication and Information Resource Centre Administrator/ Διοικητικό Κέντρο Επικοινωνιακών και Πληροφοριακών Πόρων). Είναι αναγκαίο να συμμετέχουν επίσης στις εργασίες οι υποψήφιες για προσχώρηση χώρες, προκειμένου να συνειδητοποιήσουν τη σημασία των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων·
• εξασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας και της καθοδήγησης των κέντρων προαγωγής των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων - τα κέντρα αυτά κατευθύνονται από επιχειρηματικά συμφέροντα και συνιστούν ένα πρακτικό μέσο προαγωγής της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων σε εθνικό επίπεδο. Τα εθνικά κέντρα επί του παρόντος ενσωματώνονται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Θαλάσσιων Μεταφορών Μικρών Αποστάσεων (ESN) το οποίο αποτελεί κοινό μέσο προαγωγής των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων στην Ευρώπη. Στόχος του δικτύου είναι η ανταλλαγή πληροφοριών και καλών πρακτικών, καθώς και η παροχή πρακτικών συμβουλών σχετικά με τις διαφορετικές φάσεις μιας διαδρομής μικρής απόστασης·
• προβολή των θαλάσσιων μεταφορών μικρών αποστάσεων ως ικανοποιητικής εναλλακτικής λύσεως έναντι των άλλων τρόπων μεταφοράς - οι θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων καλούνται να αποκτήσουν μια περισσότερο σύγχρονη και δυναμική εικόνα, προβάλλοντας τις δυνατότητές τους, δηλαδή την ταχύτητα, την αξιοπιστία, την ευελιξία, την τακτικότητα και το υψηλό επίπεδο ασφάλειας για τα μεταφερόμενα εμπορεύματα·
• συλλογή στατιστικών στοιχείων - οι στατιστικές της ΕΕ που αφορούν το θαλάσσιο εμπόριο μικρών αποστάσεων δεν είναι αρκούντως λεπτομερείς. Το αιτούμενο είναι η συλλογή πληροφοριών σχετικών με τις θαλάσσιες μεταφορές μικρών αποστάσεων που θα παρέχει η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Θαλάσσιων Λιμένων (ESPO), μέχρις ότου η οδηγία για τις ναυτιλιακές στατιστικές εξασφαλίσει επαρκείς πληροφορίες που επιτρέπουν συγκρίσεις.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 05.09.2011