Πρόγραμμα δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (ΠΔΧΥ)

Η παρούσα ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή σχεδίου δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες προτείνει πολιτικούς στόχους και ειδικά μέτρα για τη βελτίωση της ενιαίας αγοράς των χρηματοπιστωτικών αγορών.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 11ης Μαΐου 1999, σχετικά με την "Εφαρμογή του πλαισίου για τις χρηματοπιστωτικές αγορές: Πρόγραμμα δράσης"[COM (1999) 232 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

ΣΥΝΟΨΗ

Το παρόν πρόγραμμα δράσης αποτελεί συνέχεια της ανακοίνωσης της 28ης Οκτωβρίου 1998 σχετικά με τις "χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες: εκπόνηση ενός πλαισίου δράσης". Το πρόγραμμα αυτό υποβλήθηκε μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Βιέννης, το Δεκέμβριο του 1998, το οποίο έκανε έκκληση για επεξεργασία επείγοντος προγράμματος εργασίας για την αντιμετώπιση των στόχων που επισημαίνονται στο πλαίσιο δράσης για το οποίο εκφράσθηκε ομοφωνία. Το πρόγραμμα δράσης βασίζεται επίσης στις εργασίες της ομάδας χάραξης πολιτικής επί των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (GPSF) η οποία απαρτίστηκε από τους αντιπροσώπους των υπουργών Οικονομικών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ).

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κολωνίας, στις 3 και 4 Ιουνίου 1999, ζήτησε από την Επιτροπή να συνεχίσει το έργο που ξεκίνησε με το πρόγραμμα δράσης στο πλαίσιο της ομάδας χάραξης πολιτικής επί των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Το πρόγραμμα δράσης για μια ενιαία χρηματοπιστωτική αγορά προτείνει αντιπροσωπευτικές προτεραιότητες και ένα χρονοδιάγραμμα ειδικών μέτρων. Το εν λόγω πρόγραμμα αποσκοπεί στην επίτευξη τριών στρατηγικών στόχων: να θεσπισθεί ενιαία χρηματοπιστωτική αγορά για σημαντικούς επενδυτές, να καταστούν προσβάσιμες και σίγουρες οι χρηματοπιστωτικές αγορές για το ευρύ κοινό, να ενισχυθούν οι κανόνες της αξιόπιστης εποπτείας.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές για σημαντικούς επενδυτές

Το ευρώ είναι ο καταλύτης για τον εκσυγχρονισμό των χρηματιστηριακών αγορών και των αγορών παραγώγων. Η οργάνωση των χρηματοπιστωτικών αγορών της Ένωσης παρουσίασε, υπό την επίδραση των δυνάμεων της αγοράς, ορισμένες αλλαγές που εκφράσθηκαν για παράδειγμα με στενότερες σχέσεις μεταξύ των διαφόρων χρηματιστηρίων και με τη βελτίωση των συστημάτων πληρωμής και διακανονισμού κινητών αξιών. Σε γενικές γραμμές, οι προγραμματιζόμενες δράσεις αφορούν τους ακόλουθους έξι τομείς:

Χρηματοπιστωτικές αγορές για το ευρύ κοινό

Στη ριζική μεταρρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών συντελούν σαφώς οι υπηρεσίες που παρέχονται προς τους μεγάλους επενδυτές. Ωστόσο, ο τομέας που απευθύνεται στο ευρύ κοινό βρίσκεται επίσης σε διαδικασία σημαντικών προσαρμογών. Σήμερα υπάρχει νομικό πλαίσιο το οποίο επιτρέπει στους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς να αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους προστατευόμενοι παράλληλα από τη χρεοκοπία των επιχειρήσεων και το συστημικό κίνδυνο. Ωστόσο, πολλά εμπόδια νομικής, διοικητικής φύσεως και ιδιωτικού δικαίου εμποδίζουν την απόκτηση ή τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών του είδους αυτού (ενιαίος τραπεζικός λογαριασμός, ενυπόθηκες πιστώσεις, κλπ) η παρούσα ανακοίνωση προσδιορίζει ορισμένα πρακτικά μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Τα μέτρα αυτά πρέπει να καλύψουν τους έξι ακόλουθους βασικούς τομείς δράσης:

Ενίσχυση των εποπτικών δομών

Οι θεσμικές εγγυήσεις της Ένωσης πρέπει να προσαρμοσθούν στις νέες πηγές οικονομικού κινδύνου και στις καινοτομίες σε θέματα εποπτείας προκειμένου να περιορισθούν οι συστημικοί ή θεσμικοί κίνδυνοι (για παράδειγμα η αντιστοιχία των ιδίων πόρων, το περιθώριο φερεγγυότητας των ασφαλιστικών επιχειρήσεων) και να ληφθούν υπόψη οι εξελίξεις στην αγορά (όπου τα όργανα οργανώνονται σε πανευρωπαϊκή ή διατομεακή βάση). Τα προτεινόμενα μέτρα αφορούν:

Γενικοί όροι

Οι διαφορές που υπάρχουν στις ρυθμίσεις για τη διοίκηση των επιχειρήσεων των διαφόρων κρατών μελών μπορούν να προκαλέσουν νομικά και διοικητικά εμπόδια στην ορθή λειτουργία της χρηματοπιστωτικής αγοράς της Ένωσης. Ο όρος "διοίκηση επιχειρήσεων" περιλαμβάνει μεγάλη σειρά θεμάτων οι επιπτώσεις των οποίων στην ενιαία αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών δεν είναι ακόμη φανερές. Κάθε κοινοτική πρωτοβουλία πρέπει συνεπώς να περιορίζεται σε μια πρώτη φάση στην εξέταση των εθνικών κωδικών διοίκησης επιχειρήσεων που εφαρμόζονται στο επίπεδο των κρατών μελών με σκοπό να προσδιορισθούν τα ενδεχόμενα εμπόδια για την ανάπτυξη της ενιαίας χρηματοπιστωτικής αγοράς στην Ένωση.

Ένα άλλο σημαντικό θέμα αφορά την εξάλειψη των εμποδίων και των στρεβλώσεων φορολογικής φύσεως. Θα ήταν πράγματι δύσκολο από πολιτική άποψη να δημιουργηθεί μια ενιαία αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών ενώ δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η διαδικασία φορολογικού συντονισμού στον τομέα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Στην παρούσα ανακοίνωση γίνεται έκκληση για έγκριση της πρότασης οδηγίας του 1998 που αποβλέπει στην εξασφάλιση ελάχιστου επιπέδου πραγματικής φορολόγησης των εισοδημάτων από τη διασυνοριακή αποταμίευση. Η Επιτροπή θα συνεχίσει επίσης τις προσπάθειές της για την εξάλειψη των φορολογικών εμποδίων που αποτελούν φραγμό για μια ενιαία αγορά χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Προγραμματίζεται η υποβολή προτάσεων οδηγιών που θα αφορούν τα θέματα των ταμείων συντάξεων και των ασφαλειών, με τη στήριξη της ομάδας φορολογικής πολιτικής.

Εφαρμογή

Η ανακοίνωση προβλέπει τη θέσπιση μηχανισμών οι οποίοι θα παρακολουθούν τις προόδους που σημειώνονται και θα συμβάλουν στην υλοποίηση στην πράξη των διαφόρων δράσεων. Οι μηχανισμοί αυτοί περιλαμβάνουν ειδικότερα τη συνέχιση δραστηριοτήτων της ομάδας προσωπικών αντιπροσώπων των υπουργών Οικονομικών για την επισήμανση των μελλοντικών προκλήσεων, την παροχή στρατηγικών δεδομένων και τον καθορισμό των προτεραιοτήτων. Θα μπορούσε ακόμη να συγκροτηθεί ένα φόρουμ σε υψηλό επίπεδο το οποίο θα αναλάβει να συγκεντρώσει τις απόψεις των οργάνων που εκπροσωπούν τις κυριότερες ομάδες συμφερόντων της ΕΕ που ενδιαφέρονται για την ομαλή και αποτελεσματική λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών. Τα αντιπροσωπευτικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει επίσης να διαδραματίσουν ρόλο στην επισήμανση εμπειρογνωμόνων της αγοράς που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Επιτροπή στην αξιολόγηση των επιπτώσεων των περισσότερο τεχνικών λύσεων.

Πρόοδος και προετοιμασία για το μέλλον

Στις 27 Οκτωβρίου 2003 η Επιτροπή συγκρότησε ειδικευμένη ομάδα προκειμένου να εξετάσει την πρόοδο όσον αφορά το ΠΔΧΥ και να προετοιμάσει το μέλλον. Με τη βοήθεια τεσσάρων νέων ομάδων εμπειρογνωμόνων από την εν λόγω αγορά, ξεκίνησε εμπεριστατωμένη αξιολόγηση του βαθμού ενοποίησης των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών. Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε ενώ ολοκληρωνόταν η πενταετής νομοθετική φάση του ΠΔΧΥ. Η αξιολόγηση πρέπει να είναι εκτεταμένη, διαφανής και ανοικτή. Η συγκρότηση ομάδων εμπειρογνωμόνων, αποτελούμενων από ειδικούς υψηλού επιπέδου στους τομείς των τραπεζών, των ασφαλειών, της διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων και της διαπραγμάτευσης τίτλων, αποτελεί το πρώτο στάδιο της εν λόγω διαδικασίας. Οι ομάδες αυτές έχουν ως αποστολή να βοηθήσουν την Επιτροπή να επισημάνει τα κύρια θέματα που θα εξεταστούν κατά τη διαβούλευση που θα ακολουθήσει.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αξιολόγηση του ΠΔΧΥ από τις ομάδες εμπειρογνωμόνων: ΓΔ MARKT (DE) (EN) (FR).

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έγγραφο εργασίας της Επιτροπής, της 5ης Ιανουαρίου 2006, « Έκθεση προόδου 2004-2005 για την ενιαία αγορά στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες » [SEC (2006) 17 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Στην εν λόγω έκθεση παρακολούθησης, η Επιτροπή προβαίνει σε ανασκόπηση των σημαντικότερων γεγονότων σε θέματα χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών από τα μέσα του 2004 και εφεξής. Οι εκθέσεις παρακολούθησης περιλαμβάνονται στις δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του Λευκού Βιβλίου για την πολιτική των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών 2005-2010 το οποίο εκδόθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2005. Η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το 98% των δράσεων που προβλέπονται στο ΠΔΧΥ έχουν ολοκληρωθεί εντός των προβλεπομένων προθεσμιών (2005). Έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την εκτέλεση των μέτρων.

Η έκθεση παρουσιάζει, μεταξύ άλλων, την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την έκδοση:

ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Δέκατη ενδιάμεση έκθεση της 2ας Ιουνίου 2004 « Υπέρβαση των δυσκολιών - προετοιμασία της μετάβασης στην επόμενη φάση της ενοποίησης της ευρωπαϊκής αγοράς κεφαλαίων ».

Η δέκατη αυτή ενδιάμεση έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι σχεδόν το σύνολο των 42 νομοθετικών μέτρων του ΠΔΧΥ (93%) εκδόθηκαν εντός των προβλεπομένων προθεσμιών μέχρι τα μέσα του 2004. Μετά την ένατη έκθεση προόδου, του Νοεμβρίου 2003, συνήφθησαν συμφωνίες που αφορούσαν τα ακόλουθα θέματα:

Η Επιτροπή εξέδωσε επίσης:

Μεταξύ των μελλοντικών προτεραιοτήτων η Επιτροπή υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης των νομοθετικών εργασιών όσον αφορά:

Ένατη έκθεση, της 24ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές αγορές με τίτλο «Τελευταία ευθεία για το ΠΔΧΥ». Η ενδιάμεση αυτή έκθεση (EN) (FR) [PDF] καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το ΠΔΧΥ του οποίου η ολοκλήρωση έχει προβλεφθεί για το 2005, αποτέλεσε έναν από τους κινητήριους μοχλούς της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής αγοράς κεφαλαίων. Το ΠΔΧΥ βελτίωσε τις προοπτικές βιώσιμης ανάπτυξης μέσω των επενδύσεων και των προοπτικών για την απασχόληση. Έχει σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος στην έκδοση των νομοθετικών μέτρων που προβλέπονται από το εν λόγω πρόγραμμα και συγκεκριμένα:

Ωστόσο, στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι λόγω των εκλογών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Μάιο και τον Ιούλιο του 2004, είναι σημαντικό να επιτευχθεί συμφωνία κατά τη διάρκεια των προσεχών τεσσάρων μηνών για σημαντικά εναπομένοντα προς έγκριση μέτρα του ΠΔΧΥ τα οποία είναι συγκεκριμένα: η οδηγία για τις επενδυτικές υπηρεσίες, η οδηγία για τη διαφάνεια και η οδηγία για τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς. Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στην εν λόγω έκθεση στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Επιτροπή για να αξιολογήσει την τρέχουσα κατάσταση ολοκλήρωσης των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών αγορών.

Όγδοη έκθεση, της 2ας Ιουνίου 2003, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες με τίτλο «Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες - εννέα μήνες για την έκδοση των τελευταίων μέτρων που προβλέπονται στο πρόγραμμα δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (ΠΔΧΥ)».

Σύμφωνα με την όγδοη έκθεση (EN) (FR) [PDF], οι γενικές δημοσιονομικές προοπτικές συνηγορούν υπέρ των πολιτικών επιχειρημάτων που υποστηρίζουν την ενοποίηση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πράγματι, μια τέτοια ενοποίηση μέσω του ΠΔΧΥ, θα συνέβαλε στην ενίσχυση της δημοσιονομικής σταθερότητας και της ακεραιότητας της αγοράς, θα επέτρεπε τη θέσπιση πλαισίου για την εφαρμογή κοινής ευρωπαϊκής νομοθεσίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα καθώς και για τον έλεγχό του και θα διασφάλιζε την αρμονική ενσωμάτωση στο κανονιστικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης των νέων αγορών που θα διαθέτει η Ένωση μετά την διεύρυνση.

Παρόλο που πολλά από τα απαιτούμενα νομοθετικά μέτρα για τη δημιουργία ενοποιημένης χρηματοπιστωτικής αγοράς έχουν ήδη θεσπιστεί, η έκθεση υπογραμμίζει ότι πρέπει να ολοκληρωθούν τα υπόλοιπα από τα εν λόγω μέτρα προκειμένου το ΠΔΧΥ να έχει τεθεί πλήρως σε εφαρμογή μέχρι το 2005.

Η Επιτροπή δεν προτίθεται να προτείνει βραχυπρόθεσμα νέο πλήρες πρόγραμμα μέτρων στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, αλλά θα εργαστεί για την επίτευξη δύο μεγάλων πολιτικών στόχων που απαιτούν αυξημένες προσπάθειες για τα προσεχή έτη: α) την ενιαία εφαρμογή και τον από κοινού έλεγχο, ιδίως με την δημιουργία δικτύων με συμμετοχή των αρχών για τον έλεγχο και τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, β) παγκόσμια διάσταση για την ευρωπαϊκή χρηματοπιστωτική αγορά, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Έβδομη έκθεση, της 2ας Δεκεμβρίου 2002, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες

Σύμφωνα με την έβδομη έκθεση (EN) (FR) [PDF], έχει πραγματοποιηθεί σημαντική πρόοδος για την ενοποίηση του τομέα ιδίως όσον αφορά τις υπηρεσίες επενδύσεων, την επάρκεια των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών και των επιχειρήσεων επενδύσεων, την εκκαθάριση και τον διακανονισμό, τη νέα πρόταση για τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς (OPA), τα ενημερωτικά φυλλάδια, τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και τις καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά. Πράγματι, το σύνολο σχεδόν των μέτρων προτεραιότητας που καθορίστηκαν το 2001 έχουν πλέον εγκριθεί. Το κείμενο υπογραμμίζει ωστόσο ότι πρέπει να διατηρηθεί ο ίδιος ρυθμός προκειμένου να τηρηθεί η προθεσμία του 2005 που καθορίστηκε από το ΠΔΧΥ, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στις χρηματοπιστωτικές αγορές και την απώλεια εμπιστοσύνης εκ μέρους των καταναλωτών. Για να διασφαλιστεί η καλύτερη παρακολούθηση του ΠΔΧΥ, η Επιτροπή θα αναπτύξει σειρά δεικτών προκειμένου να ταξινομεί καλύτερα, κατά σειρά προτεραιότητας, τα μέτρα χρηματοπιστωτικής πολιτικής. Είναι επίσης επιθυμητό να επεκταθεί η μέθοδος "Lamfalussy" η οποία επιτρέπει την ταχεία και ευέλικτη αντίδραση στις εξελίξεις της αγοράς, σε όλους τους χρηματοπιστωτικούς τομείς. Πρέπει τέλος να εκπονηθεί, από το 2003, πρόγραμμα δράσης για το δίκαιο των εταιρειών περιλαμβανομένης της εταιρικής διακυβέρνησης.

Έκτη έκθεση, της 3ης Ιουνίου 2002, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες [COM (2002) 267 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η έκτη αυτή έκθεση επισημαίνει ότι πραγματοποιήθηκαν συγκεκριμένες πρόοδοι, αλλά υποστηρίζει ότι τα δεκαπέντε κράτη μέλη πρέπει να προβούν σε περαιτέρω ενέργειες. Υπενθυμίζει κυρίως ότι πρέπει γρήγορα να εγκριθούν ακόμη στον τομέα αυτό οκτώ νομοθετικές προτάσεις. Οι προτάσεις αυτές αφορούν τις καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά, τις οικονομικές εγγυήσεις, το εξ αποστάσεως εμπόριο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, τους μεσολαβητές στον τομέα των ασφαλειών, τα ενημερωτικά φυλλάδια, τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων, τα διεθνή λογιστικά πρότυπα και τα επικουρικά συνταξιοδοτικά ταμεία. Το κείμενο επισημαίνει τη δυσαρέσκεια που εκφράστηκε όσον αφορά την κατάργηση της πρότασης σχετικά με τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς (OPA) μετά από δώδεκα έτη διαπραγματεύσεων και σημειώνει ότι η Επιτροπή θα υποβάλει νέα πρόταση σχετικά με το θέμα. Μετά την αποτυχία του αμερικανικού ομίλου Enron, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων πρέπει επίσης να υποβάλει συστάσεις σχετικά με τις "άριστες ρυθμίσεις για τη διοίκηση και τον έλεγχο των επιχειρήσεων". Ωστόσο, η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι τα περισσότερα από τα προβλήματα που επισημαίνονται στην υπόθεση αυτή καλύπτονται ήδη από το πρόγραμμα δράσης. Τέλος, οι νέες προτάσεις σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς αναλυτές και τους οργανισμούς αξιολόγησης κινδύνων βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης.

Πέμπτη έκθεση, της 30ης Νοεμβρίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες [COM (2001) 712 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η ενδιάμεση έκθεση υπογραμμίζει ότι είναι επείγουσα ανάγκη να γίνει η ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα. Πράγματι, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι τελευταίες εξελίξεις που αφορούν τον τομέα αυτό, όπως είναι η καθιέρωση του ευρώ, η οικονομική επιβράδυνση, ο κλονισμός των χρηματοπιστωτικών αγορών μετά από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Στην έκθεση επισημαίνονται με ικανοποίηση οι πρόοδοι που σημειώθηκαν, όπως είναι η έκδοση της οδηγίας σχετικά με την νομιμοποίηση προσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η συμφωνία σχετικά με τον κανονισμό για τις διασυνοριακές πληρωμές, η έγκριση του καταστατικού της ευρωπαϊκής εταιρείας, η πολιτική συμφωνία σχετικά με την οδηγία για το εξ αποστάσεως εμπόριο και η δημιουργία, στον τομέα των κινητών αξιών, των επιτροπών που προβλέπονται στην έκθεση Lamfalussy. Ωστόσο, οι προτάσεις σχετικά με τα συνταξιοδοτικά ταμεία, τα ενημερωτικά φυλλάδια, τους χρηματοπιστωτικούς ομίλους ετερογενών δραστηριοτήτων και τα διεθνή λογιστικά πρότυπα, όπως και η νέα πρόταση σχετικά με τις δημόσιες προσφορές εξαγοράς (OPA), αποτελούν μέτρα ουσιαστικής σημασίας που θα πρέπει υιοθετηθούν γρήγορα.

Τέταρτη έκθεση, της 5ης Ιουνίου 2001, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες [COM (2001) 286 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η έκθεση αξιολογεί την κατάσταση προόδου των προτάσεων και των οδηγιών στον τομέα αυτό. Επισημαίνει ότι η λήψη αποφάσεων ανήκει πλέον στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Πράγματι, μετά την πρόταση του προγράμματος δράσης, υποβλήθηκαν 18 μέτρα και μολονότι συνάφθηκαν συμφωνίες σε ορισμένα σημεία, ορισμένα άλλα θέματα εξακολουθούν να αποτελούν πραγματικές προκλήσεις. Χρειάζεται πραγματική πολιτική βούληση για την πλήρη εφαρμογή του προγράμματος δράσης μέσα στα πλαίσια των προθεσμιών 2003/2005. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η ίδρυση των δύο επιτροπών σχετικά με τις κινητές αξίες που προβλέπονται στην έκθεση Lamfalussy. Προς το παρόν, το Κοινοβούλιο δεν επιθυμεί καθόλου να αναθέσει εξουσίες σε έναν μη εκλεγμένο οργανισμό και ήρθε σε σύγκρουση με το Συμβούλιο σχετικά με το θέμα αυτό. Η έκθεση τονίζει, επίσης, ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ταχείες μεταβολές που συνέβηκαν στον τραπεζικό τομέα γιατί η μεταρρύθμιση των κανονιστικών ρυθμίσεων (εποπτεία) επείγει περισσότερο από ότι προβλεπόταν. Το κείμενο αναφέρει επίσης τη διασυνοριακή συνεργασία των χρηματιστηρίων. Τέλος, επισημαίνει τις προόδους που σημειώθηκαν (χρηματοπιστωτικοί όμιλοι ετερογενών δραστηριοτήτων, ενημερωτικά φυλλάδια που πρέπει να δημοσιοποιούνται σχετικά με τις αξίες που προσφέρονται στο κοινό ή που γίνονται δεκτές στο χρηματιστήριο, καταχρηστικές πρακτικές στην αγορά, κίνδυνοι που συνδέονται με την ενεχυρίαση και την πίστωση) καθώς και τα σημεία τριβής (συνταξιοδοτικά ταμεία και ηλεκτρονικό εμπόριο).

Τρίτη έκθεση, της 8ης Νοεμβρίου 2000, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές αγορές [COM (2000) 692/2 τελικό - δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ο απολογισμός, συνολικά, είναι ικανοποιητικός έστω και αν, λόγω ανεπαρκούς δυναμικής, το πρόγραμμα δράσης δεν είναι σε θέση να τηρήσει το φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα του 2005. Η Επιτροπή εξέδωσε λεπτομερές χρονοδιάγραμμα ("κρίσιμη πορεία") για την τήρηση των προθεσμιών, πράγμα το οποίο πρέπει να ελέγξει η "Ομάδα 2005". Για την παρακολούθηση των εξελίξεων και των τάσεων της αγοράς, το ευρωπαϊκό εκτελεστικό όργανο κατήρτισε κατάλογο δεικτών.

Δεύτερη έκθεση, της 30ης Μαΐου 2000, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές αγορές [CΟΜ (2000) 336 τελικό, δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Υπενθυμίζεται ότι μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισσαβόνας, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων είχαν ζητήσει να τεθεί σε εφαρμογή μέχρι το 2005 το σχέδιο δράσης για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Η Επιτροπή διαπιστώνει ότι έχουν πραγματοποιηθεί ουσιαστικές πρόοδοι. Ωστόσο, ορισμένοι τομείς έχουν προοδεύσει ελάχιστα: καθεστώς της ευρωπαϊκής κοινωνίας, απάτη και πλαστογράφηση στα συστήματα πληρωμής και μεταφορά από μέρους των κρατών μελών της οδηγίας σχετικά με τον οριστικό χαρακτήρα του κανονισμού. Για να τηρηθεί η ημερομηνία στόχος του 2005, θα πρέπει να επιταχυνθεί η εκτέλεση του σχεδίου δράσης σε πέντε πρωταρχικούς τομείς: "ευρωπαϊκό διαβατήριο" για τους εκδότες μετοχών, αύξηση της δυνατότητας σύγκρισης των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών, κατάργηση των εμποδίων στις επενδύσεις των συνταξιοδοτικών ταμείων και των οργανισμών ομαδικών επενδύσεων σε κινητές αξίες (ΟΣΑΚΑ), καλύτερη λειτουργία της αγοράς συμφωνιών πώλησης και επαναγοράς τίτλων σε διασυνοριακή βάση και ανασύνταξη της οδηγίας για τις επενδυτικές υπηρεσίες.

Πρώτη έκθεση, της 24ης Νοεμβρίου 1999, σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τις χρηματοπιστωτικές αγορές [COM (1999) 630 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Στην έκθεση αυτή γίνεται ένας πρώτος απολογισμός των πέντε μηνών που παρήλθαν από την έγκριση του σχεδίου δράσης. Υπογραμμίζεται ότι μετά την έκδοση ορισμένων από τα προβλεπόμενα μέτρα επιτεύχθηκε πρόοδος σε πολλούς τομείς. Η έκθεση παρέχει επίσης μια θετική συνολική αξιολόγηση των προσπαθειών που καταβλήθηκαν κατά την εκπόνηση των βασικών εργασιών για τις επιμέρους πρωτοβουλίες του προγράμματος δράσης και αναγνωρίζει τη σημασία της συμβολής των διαφόρων φορέων που αναπτύσσουν δραστηριότητα στις αγορές καθώς και των καταναλωτών και των χρηστών. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο αύξησαν σημαντικά τις προσπάθειές τους για την προώθηση νομοθετικών προτάσεων, αν και οι τελευταίες δεν στέφθηκαν πάντα από επιτυχία. Στη συνέχεια καλεί την Επιτροπή να εντείνει τις προσπάθειές της κατά τους επόμενους μήνες προκειμένου να ληφθεί σειρά σημαντικών μέτρων σύμφωνα με το προβλεπόμενο στο πρόγραμμα δράσης χρονοδιάγραμμα (συνταξιοδοτικά ταμεία, πράσινη βίβλος για την οδηγία την σχετική με τις επενδυτικές υπηρεσίες, εκσυγχρονισμός της λογιστικής στρατηγικής, πράσινη βίβλος για το ηλεκτρονικό εμπόριο). Επιπλέον των μέτρων που προβλέπονται στο πρόγραμμα δράσης, η Ένωση θα χρειαστεί επίσης να βελτιώσει τη στρατηγική της σε συνάρτηση με τις διαρθρωτικές αλλαγές που πραγματοποιούνται στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Μαΐου 2003 προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με τίτλο «Εκσυγχρονισμός του εταιρικού δικαίου και ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση - ένα πρόγραμμα για την επίτευξη προόδου» [COM (2003) 284 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η Επιτροπή εκτιμά ότι το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει στην Ευρώπη το εταιρικό δίκαιο και την εταιρική διακυβέρνηση πρέπει να εκσυγχρονιστεί, ιδίως λόγω των πρόσφατων οικονομικών σκανδάλων, της όλο και πιο έντονης τάσης των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων να λειτουργούν σε διακρατικό επίπεδο εντός της εσωτερικής αγοράς, της συνεχούς ολοκλήρωσης των αγορών ευρωπαϊκών κεφαλαίων, της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας και της προσεχούς διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με δέκα νέα κράτη μέλη. Υπό την προοπτική αυτή, η Επιτροπή καθορίζει τους σημαντικούς πολιτικούς στόχους, κατανέμει τις διάφορες ενέργειες σε βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες και υποδεικνύει τα είδη μέσων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν καθώς και το χρόνο χρησιμοποίησής τους.

Οι κύριοι στόχοι που επιδιώκονται από το πρόγραμμα δράσης είναι η ενίσχυση των δικαιωμάτων των μετόχων και της προστασίας των τρίτων καθώς και η προώθηση της αποτελεσματικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Εξάλλου, κατά την επεξεργασία του προγράμματος δράσης της, η Επιτροπή λαμβάνει ιδιαίτερα υπόψη την ανάγκη διασφάλισης ότι κάθε κανονιστική πρωτοβουλία που λαμβάνεται στο πλαίσιό της θα πρέπει να πληροί ορισμένα καθοριστικά κριτήρια και συγκεκριμένα: να λαμβάνει υπόψη της τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, να διαθέτει κάποια ευελιξία κατά την εφαρμογή ενώ να παραμένει αμετάβλητη όσον αφορά τις αρχές, να συμβάλει θετικά στην εξέλιξη των κανονιστικών ρυθμίσεων σε διεθνές επίπεδο.

Στην ολοκληρωμένη αυτή προσέγγιση περιλαμβάνονται πολλές πρωτοβουλίες που συνδέονται με το εν λόγω πρόγραμμα δράσης αλλά είναι ξεχωριστές από αυτό και συγκεκριμένα:

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 20.10.2006