Ασφάλιση ζωής: ελεύθερη παροχή υπηρεσιών (μέχρι τον Νοέμβριο 2012)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προβαίνει σε αναδιατύπωση των ειδικών διατάξεων για την ελεύθερη παροχή διασυνοριακών υπηρεσιών στον τομέα της ασφάλισης ζωής, έτσι ώστε να απλοποιηθεί η ισχύουσα νομοθεσία στον εν λόγω τομέα.

Οδηγία 2002/83/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 5ης Νοεμβρίου 2002, σχετικά με την ασφάλιση ζωής (αναδιατύπωση) [Βλέπε τροποποιητικές πράξεις].

Η παρούσα οδηγία θεσπίζει κανόνες για την ανάληψη και την άσκηση μη μισθωτών δραστηριοτήτων πρωτασφάλισης εκ μέρους επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες ή επιθυμούν να εγκατασταθούν σε κράτος μέλος. Αφορά ιδίως τις ασφάλειες ζωής που απορρέουν από μια σύμβαση και ορισμένες λειτουργίες αποταμίευσης που απορρέουν από μια σύμβαση.

Η πρόσβαση στις μη μισθωτές δραστηριότητες ασφάλισης υπόκειται στην εκ των προτέρων λήψη άδειας. Η αίτηση άδειας υποβάλλεται στις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους καταγωγής, ισχύει στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (UE) και επιτρέπει στην ασφαλιστική επιχείρηση να ασκήσει δραστηριότητες, είτε υπό καθεστώς εγκατάστασης, είτε υπό καθεστώς ελεύθερης παροχής υπηρεσιών.

Για να μπορεί να ζητήσει και να αποκτήσει άδεια, η ασφαλιστική επιχείρηση θα πρέπει να πληροί τα ακόλουθα κριτήρια: να έχει την κατάλληλη νομική μορφή, να κατέχει το ελάχιστο κεφάλαιο εγγύησης και να χορηγήσει τις πληροφορίες που απαιτούνται από τις εποπτικές αρχές. Κάθε άρνηση χορήγησης άδειας πρέπει να αιτιολογείται και να κοινοποιείται στην ενδιαφερόμενη επιχείρηση. Σε κάθε ανάλογη περίπτωση, η αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής ενημερώνει σχετικά τις αρμόδιες αρχές των άλλων κρατών μελών, οι οποίες πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα.

Στα πρακτορεία ή υποκαταστήματα που είναι εγκατεστημένα στο εσωτερικό της ΕΕ, αλλά που εξαρτώνται από επιχειρήσεις η έδρα των οποίων βρίσκεται εκτός της ΕΕ, χορηγείται άδεια εφόσον ικανοποιούν συγκεκριμένα τις ακόλουθες προϋποθέσεις: να έχουν εγκριθεί δυνάμει της εθνικής νομοθεσίας, να ιδρύουν πρακτορείο ή υποκατάστημα στο έδαφος του οικείου κράτους μέλους, και να διορίζουν γενικό αντιπρόσωπο, ο οποίος πρέπει να τύχει αποδοχής από την αρμόδια αρχή.

Η χρηματοπιστωτική εποπτεία εμπίπτει στην αρμοδιότητα των αρχών του κράτους μέλους καταγωγής. Οι εν λόγω αρμόδιες αρχές ελέγχουν το σύνολο των δραστηριοτήτων της ασφαλιστικής επιχείρησης και την κατάσταση φερεγγυότητάς της. Επιβεβαιώνουν επίσης τη σύσταση των τεχνικών αποθεματικών, την καλή διοικητική και λογιστική οργάνωση και την εφαρμογή κατάλληλων διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις.

Η οδηγία προβλέπει ιδίως ότι οι αρμόδιες αρχές κρίνουν την καταλληλότητα του υποψήφιου αγοραστή και κατά πόσον η προτεινόμενη απόκτηση είναι ορθή, υπό το πρίσμα της χρηματοοικονομικής ευρωστίας, εφαρμόζοντας συγκεκριμένα κριτήρια:

Η παρούσα οδηγία πλαισιώνει αυστηρά τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιούνται οι εμπιστευτικές πληροφορίες: οι αρμόδιες αρχές μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν μόνο στα πλαίσια των καθηκόντων τους και τα πρόσωπα που ασκούν δραστηριότητα για τις αρμόδιες αρχές δεσμεύονται από το επαγγελματικό απόρρητο.

Τεχνικά αποθεματικά και διαφοροποίηση των επενδύσεων

Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις πρέπει να συστήσουν τεχνικά αποθεματικά, το ύψος των οποίων υπολογίζεται βάσει προβλεπτικής αναλογιστικής μεθόδου και των οποίων το επιτόκιο καθορίζεται από την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις πρέπει να θέτουν στη διάθεση του κοινού τις βάσεις και τις μεθόδους που χρησιμοποιούν για την αξιολόγηση των τεχνικών αποθεματικών.

Η οδηγία απαιτεί από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να διαφοροποιούν τις επενδύσεις τους: στο πλαίσιο αυτό, η οδηγία καθορίζει τα κατώτατα όρια που πρέπει να τηρούν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις όσον αφορά την επένδυση των στοιχείων του ενεργητικού που αντιπροσωπεύουν τεχνικά αποθεματικά.

Περιθώρια φερεγγυότητας και κεφάλαιο εγγύησης

Κάθε ασφαλιστική επιχείρηση πρέπει να τηρεί επαρκές περιθώριο φερεγγυότητας. Αυτό το περιθώριο μπορεί να αποτελείται από την περιουσία - καταβληθέν εταιρικό κεφάλαιο, αποθεματικά και μεταφορά του κέρδους ή της ζημίας - ή από άλλα χρηματοπιστωτικά στοιχεία του ενεργητικού της ασφαλιστικής επιχείρησης.

Ένα τρίτο του ποσού του περιθωρίου φερεγγυότητας αποτελεί το κεφάλαιο εγγύησης, το οποίο πρέπει να ανέρχεται σε τουλάχιστον 3 εκατομμύρια ευρώ. Το ύψος του κεφαλαίου εγγύησης αναθεωρείται κάθε έτος.

Στις συμβάσεις που καλύπτονται από την παρούσα οδηγία εφαρμόζεται η νομοθεσία του κράτους μέλους της ασφαλιστικής υποχρέωσης. Ωστόσο, ορισμένες διατάξεις εξυπηρετούν το σκοπό να εξασφαλίσουν την ελευθερία επιλογής άλλου δικαίου των συμβάσεων. Ο ασφαλιζόμενος που συνάπτει σύμβαση ατομικής ασφάλισης ζωής με δική του πρωτοβουλία έχει στη διάθεσή μια περίοδο 14 έως 30 ημερών για την ακύρωση της σύμβασης.

Δικαίωμα εγκατάστασης και ελεύθερη παροχή υπηρεσιών

Κάθε ασφαλιστική επιχείρηση που επιθυμεί να ιδρύσει υποκατάστημα σε άλλο κράτος μέλος ή που προτίθεται να ασκήσει σε ένα ή περισσότερα κράτη μέλη τις δραστηριότητές της υπό το καθεστώς της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών προβαίνει σε σχετική γνωστοποίηση προς την αρμόδια αρχή του κράτους μέλους καταγωγής και της διαβιβάζει τις απαραίτητες πληροφορίες. Το οικείο κράτος μέλος είναι αρμόδιο να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να τεθεί τέρμα σε κάθε παράνομη κατάσταση μιας ασφαλιστικής επιχείρησης στο έδαφός του.

Συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και Επιτροπής

Οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών συνεργάζονται στενά με την Επιτροπή, που επικουρείται από την επιτροπή ασφαλιστικών θεμάτων Comité des assurances, προκειμένου να διευκολύνεται η εποπτεία των ασφαλιστικών επιχειρήσεων.

Παραπομπες

Πράξη	Έναρξη ισχύος	Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών	Επίσημη Εφημερίδα
Οδηγία 2002/83/ΕΚ	19.12.2002	Σύμφωνα με τα άρθρα:19.6.0417.11.0220.9.03	ΕΕ L 345 της 19.12.2002

Πράξη (εις) τροποποίησης	Έναρξη ισχύος	Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών	Επίσημη Εφημερίδα
Οδηγία 2004/66/EK	1.5.2004	1.5.2004	ΕΕ L 168 της 1.5.2004
Οδηγία 2005/1/ΕΚ	13.4.2005	13.5.2005	ΕΕ L 79 της 24.3.2005
Οδηγία 2005/68/ΕΚ	10.12.2005	10.12.2007	ΕΕ L 323 της 9.12.2005
Οδηγία 2006/101/ΕΚ	1.1.2007	1.1.2007	ΕΕ L 363 της 20.12.2006
Οδηγία 2007/44/ΕΚ	21.9.2007	20.3.2009	ΕΕ L 247 της 21.9.2007
Οδηγία 2008/19/ΕΚ	20.3.2008	-	ΕΕ L 76 της 19.3.2008

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις της οδηγίας 2002/83/EK έχουν ενσωματωθεί στο βασικό κείμενο. Η ενοποιημένη αυτή έκδοση έχει μόνον αξία τεκμηρίωσης.