Υπήκοοι τρίτων χωρών — κανόνες για επί μακρόν διαμένοντες

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Οδηγία 2003/109/ΕΚ — καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

• Θεσπίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση αλλά και την ανάκληση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος σε μη ευρωπαίους πολίτες (υπηκόους τρίτων χωρών*) που διαμένουν νόμιμα σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για τουλάχιστον 5 έτη.
• Ορίζει τα δικαιώματά τους και τους τομείς όπου διαθέτουν ίσες ευκαιρίες με τους πολίτες της ΕΕ.
• Καθορίζει τις προϋποθέσεις που απαιτούνται αν επιθυμούν να πάνε σε άλλη χώρα της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Για την απόκτηση του καθεστώτος του επί μακρόν διαμένοντος, οι πολίτες τρίτων χωρών πρέπει να έχουν μείνει νόμιμα και αδιάλειπτα σε χώρα της ΕΕ για 5 έτη.
• Οι απουσίες για λιγότερο από 6 συνεχόμενους μήνες και οι οποίες δεν υπερβαίνουν τους 10 μήνες συνολικά επιτρέπονται για τον υπολογισμό των 5 ετών.
• Οι υπήκοοι τρίτων χωρών πρέπει να αποδεικνύουν ότι έχουν σταθερούς και τακτικούς οικονομικούς πόρους για να καλύπτουν τα έξοδα των ίδιων και της οικογένειάς τους και ότι διαθέτουν ασφάλιση υγείας.
• Οι εθνικές αρχές πρέπει να εκδίδουν αποφάσεις όσον αφορά αιτήσεις, που συνοδεύονται από τα σχετικά δικαιολογητικά, εντός 6 μηνών από τη λήψη αυτών.
• Οι αρχές έχουν το δικαίωμα να αρνούνται τη χορήγηση άδειας παραμονής για λόγους δημόσιας πολιτικής ή δημόσιας ασφάλειας, αλλά όχι για οικονομικούς λόγους.
• Οι αιτούντες που λαμβάνουν θετική απάντηση λαμβάνουν άδεια παραμονής που ισχύει για τουλάχιστον 5 χρόνια και ανανεώνεται αυτοδικαίως.
• Οι επί μακρόν διαμένοντες είναι δυνατόν να χάσουν το εν λόγω καθεστώς σε περίπτωση:
  • απόκτησης του καθεστώτος με απάτη·
  • θέσπισης μέτρου απέλασης επειδή θεωρούνται σοβαρή απειλή για τη δημόσια πολιτική ή ασφάλεια,·ή
  • απουσίας επί διάστημα 12 διαδοχικών μηνών από την ΕΕ.
• Οι επί μακρόν διαμένοντες έχουν ίσες ευκαιρίες με τους υπηκόους της χώρας σε τομείς, όπως η απασχόληση, η εκπαίδευση, η κοινωνική ασφάλιση, η φορολογία και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Ωστόσο, σε μερικές περιπτώσεις, οι χώρες της ΕΕ έχουν το δικαίωμα να περιορίσουν αυτή την ισότητα ευκαιριών.
• Οι επί μακρόν διαμένοντες έχουν το δικαίωμα να μετακινηθούν για να ζήσουν, να εργαστούν ή να σπουδάσουν σε άλλη χώρα της ΕΕ για περισσότερο από 3 μήνες, εφόσον πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις. Μπορούν να συνοδεύονται από μέλη της οικογένειάς τους.
• Υπάρχουν εθνικά σημεία επαφής για την αποστολή και τη λήψη σχετικών πληροφοριών μεταξύ των χωρών της ΕΕ.
• Η νομοθεσία δεν καλύπτει ορισμένες κατηγορίες υπηκόων τρίτων χωρών, όπως οι σπουδαστές ή όσοι εργάζονται προσωρινά ως άμισθοι βοηθοί (au pair) ή ως εποχιακοί εργαζόμενοι.

Η νομοθεσία δεν εφαρμόζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο (1), στην Ιρλανδία ή στη Δανία όπου υπάρχει ειδικό καθεστώς όσον αφορά την πολιτική μετανάστευσης και ασύλου.

Το 2011 η οδηγία τροποποιήθηκε για να καλύπτει υπηκόους τρίτων χωρών, όπως οι πρόσφυγες και οι απάτριδες που έχουν δικαίωμα διεθνούς προστασίας.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Εφαρμόζεται από τις 23 Ιανουαρίου 2004. Οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να την ενσωματώσουν στο εθνικό τους δίκαιο έως τις 23 Ιανουαρίου 2006.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στη σελίδα:

• «Επί μακρόν διαμένοντες» στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
• Ανακοίνωσης της Επιτροπής — COVID-19 Οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή του προσωρινού περιορισμού των μη ουσιωδών μετακινήσεων προς την ΕΕ, με τη διευκόλυνση των ρυθμίσεων διέλευσης για τον επαναπατρισμό των πολιτών της ΕΕ και με τις συνέπειες στην πολιτική θεωρήσεων

* ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2003/109/ΕΚ του Συμβουλίου, της 25ης Νοεμβρίου 2003, σχετικά με το καθεστώς υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι επί μακρόν διαμένοντες (ΕΕ L 16 της 23.1.2004, σ. 44–53)

Διαδοχικές τροποποιήσεις και διορθώσεις της οδηγίας 2003/109/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο πρωτότυπο κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2004/114/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισδοχής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό τις σπουδές, την ανταλλαγή μαθητών, την άμισθη πρακτική άσκηση ή την εθελοντική υπηρεσία (ΕΕ L 375 της 23.12.2004, σ. 12–18)

Οδηγία (ΕΕ) 2016/801 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2016, σχετικά με τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής υπηκόων τρίτων χωρών με σκοπό την έρευνα, τις σπουδές, την πρακτική άσκηση, την εθελοντική υπηρεσία, τις ανταλλαγές μαθητών ή τα εκπαιδευτικά προγράμματα και την απασχόληση των εσωτερικών άμισθων βοηθών (au pair) (ΕΕ L 132 της 21.5.2016, σ. 21–57)

τελευταία ενημέρωση 04.05.2020

(1) Το Ηνωμένο Βασίλειο αποχωρεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και γίνεται τρίτη χώρα (χώρα εκτός ΕΕ) από την 1η Φεβρουαρίου 2020.