Ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικίνδυνων παρασκευασμάτων

Οι κανόνες που αφορούν την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικίνδυνων ουσιών και παρασκευασμάτων έχουν εναρμονιστεί για να διασφαλιστεί η προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος καθώς και η ελεύθερη κυκλοφορία των εν λόγω προϊόντων. Οι κανόνες αυτοί τροποποιήθηκαν με τη θέση σε ισχύ του νέου κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 και τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 1999/45/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαΐου 1999, για την προσέγγιση των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων των κρατών μελών που αφορούν την ταξινόμηση, συσκευασία και επισήμανση των επικίνδυνων παρασκευασμάτων [Βλέπε πράξεις τροποποίησης].

ΣΥΝΟΨΗ

Πεδίο εφαρμογής

Η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται στα επικίνδυνα παρασκευάσματα που περιέχουν τουλάχιστον μία επικίνδυνη ουσία κατά την έννοια του άρθρου 2 ή σε παρασκευάσματα που θεωρούνται επικίνδυνα κατά την έννοια των άρθρων 5, 6 ή 7. Ο όρος «παρασκεύασμα» καλύπτει μείγματα ή διαλύματα που αποτελούνται από δύο ή περισσότερες ουσίες.

Η παρούσα οδηγία προβλέπει ειδικές διατάξεις για τα παρασκευάσματα που δε θεωρούνται επικίνδυνα (κατά την έννοια των άρθρων 5, 6 ή 7), τα οποία μπορούν ωστόσο να περικλείουν ειδικούς κινδύνους.

Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στα ακόλουθα παρασκευάσματα που βρίσκονται στην τελική τους μορφή και προορίζονται για τον τελικό καταναλωτή:

• στα φάρμακα που προορίζονται για χρήση από τον άνθρωπο ή για κτηνιατρική χρήση·
• στα καλλυντικά προϊόντα·
• σε ορισμένα μείγματα ουσιών υπό μορφή αποβλήτων (που καλύπτονται από την οδηγία 2006/12/ΕΚ σχετικά με τη διάθεση των αποβλήτων)·
• στα τρόφιμα
• στις ζωοτροφές·
• στα παρασκευάσματα που περιέχουν ραδιενεργές ουσίες·
• στα επεμβατικά ιατροτεχνολογικά βοηθήματα ή στα ιατροτεχνολογικά βοηθήματα που χρησιμοποιούνται σε άμεση φυσική επαφή με το ανθρώπινο σώμα·
• στις σιδηροδρομικές, οδικές, ποτάμιες, θαλάσσιες ή αεροπορικές μεταφορές επικίνδυνων παρασκευασμάτων·
• στα υπό διαμετακόμιση παρασκευάσματα που υπόκεινται σε τελωνειακό έλεγχο, εφόσον δεν υφίστανται οιαδήποτε κατεργασία ή μεταποίηση.

Ταξινόμηση

Η ταξινόμηση των επικίνδυνων παρασκευασμάτων βασίζεται στους ορισμούς των κατηγοριών κινδύνου που αναφέρονται στο άρθρο 2 της οδηγίας. Οι κατηγορίες αυτές λαμβάνουν υπόψη το βαθμό και την ειδική φύση των κινδύνων. Περιλαμβάνουν τα παρασκευάσματα που θεωρούνται επικίνδυνα λόγω:

• φυσικοχημικών ιδιοτήτων (για παράδειγμα εκρηκτικά, οξειδωτικά, εύφλεκτα)· και/ή
• κινδύνων που παρουσιάζουν τα παρασκευάσματα για την υγεία (για παράδειγμα τοξικά, , καρκινογόνα ή επιβλαβή)· και/ή
• κινδύνων που παρουσιάζουν τα παρασκευάσματα για το περιβάλλον.

Οι γενικές αρχές ταξινόμησης και επισήμανσης των επικίνδυνων ουσιών στηρίζονται στις μεθόδους που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 440/2008 και τα κριτήρια που προβλέπονται στην οδηγία 67/548/ΕΟΚ για την ταξινόμηση, τη συσκευασία και την επισήμανση των επικίνδυνων ουσιών, εκτός αν εφαρμόζονται άλλα κριτήρια της οδηγίας.

Συσκευασία

Οι σπουδαιότερες απαιτήσεις όσον αφορά τη συσκευασία είναι οι ακόλουθες:

• οι συσκευασίες πρέπει να σχεδιάζονται και να κατασκευάζονται κατά τρόπον ώστε να αποφεύγεται οποιαδήποτε απώλεια του περιεχομένου·
• το υλικό από το οποίο κατασκευάζονται η συσκευασία και τα πώματα δεν πρέπει να προσβάλλεται από το περιεχόμενο ούτε να σχηματίζει με αυτό επικίνδυνες ενώσεις·
• όλα τα μέρη της συσκευασίας και των πωμάτων πρέπει να είναι στερεά και ανθεκτικά ώστε να αποκλείεται κάθε χαλάρωση και να ανταποκρίνονται ασφαλώς στις συνήθεις απαιτήσεις χειρισμού·
• το σχήμα ή/και η παρουσίαση δεν πρέπει να διεγείρουν την ενεργό περιέργεια των παιδιών ή να παραπλανούν τους καταναλωτές·
• πρέπει να είναι σχεδιασμένα με τρόπο ώστε να μη συγχέονται με τρόφιμα, ζωοτροφές, φάρμακα ή καλλυντικά·
• τα δοχεία που περιέχουν παρασκευάσματα είναι εφοδιασμένα με σφράγισμα ασφαλείας για τα παιδιά και/ή φέρουν ανάγλυφη προειδοποίηση κινδύνου.

Επισήμανση

Οι συσκευασίες πρέπει να φέρουν με τρόπο ευανάγνωστο και ανεξίτηλο ορισμένες ειδικές ενδείξεις:

• την εμπορική ονομασία του παρασκευάσματος·
• το όνομα και τα στοιχεία του υπευθύνου για τη διάθεσή του στην αγορά·
• γενικά, τη χημική ονομασία τής ή των ουσιών που περιέχονται στο παρασκεύασμα και που οδήγησαν στην ταξινόμησή του όσον αφορά τους κινδύνους για την υγεία·
• τα σύμβολα και τις ενδείξεις κινδύνου, τις τυποποιημένες φράσεις κινδύνου και τις οδηγίες προφυλάξεως. Οι ειδικές διατάξεις σχετικά με την παρουσίαση, τη μορφή και τους όρους αυτών των πληροφοριών ορίζονται στα παραρτήματα ΙΙ και VI της οδηγίας 67/548/ΕΟΚ.

Τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτήσουν η ετικέτα του παρασκευάσματος να συνταχθεί στη ή στις επίσημες γλώσσες τους.

Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, πολύ περιοριστικές, που προσδιορίζονται στο άρθρο 12 της οδηγίας, ορισμένα επικίνδυνα παρασκευάσματα μπορούν να εξαιρούνται των γενικών κανόνων συσκευασίας και επισήμανσης. Στο εξής, η επισήμανση των παρασκευασμάτων αυτών μπορεί να είναι προαιρετική ή να διαφέρει από τους ισχύοντες κανόνες, εφόσον τα εν λόγω παρασκευάσματα περιέχονται σε τόσο μικρή ποσότητα ώστε να μην εγκυμονούν κανένα κίνδυνο για τους χρήστες.

Υποχρεώσεις και καθήκοντα των κρατών μελών

Τα κράτη μέλη ορίζουν την αρμόδια αρχή η οποία ενημερώνει την Επιτροπή σχετικά με την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας. Οι υπεύθυνοι για τη διάθεση των επικίνδυνων παρασκευασμάτων στην αγορά οφείλουν να θέτουν στη διάθεση της ανωτέρω αρχής όλα τα σχετικά με την ταξινόμηση του παρασκευάσματος στοιχεία (δεδομένα ασφαλείας κ.λπ.).

Τα κράτη μέλη οφείλουν να ορίσουν τους οργανισμούς που θα είναι επιφορτισμένοι με τη συγκέντρωση των πληροφοριών για τις επιπτώσεις του παρασκευάσματος στην υγεία. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα ιατρικής φύσεως.

Εχεμύθεια

Ο υπεύθυνος για τη διάθεση επικίνδυνου παρασκευάσματος στην αγορά μπορεί να υποβάλει αίτηση τήρησης εχεμύθειας. Η αίτηση αυτή απευθύνεται στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους στο οποίο το παρασκεύασμα θα διατεθεί για πρώτη φορά στην αγορά. Με τη διαδικασία αυτή αποφεύγεται να τεθεί σε κίνδυνο ο εμπιστευτικός χαρακτήρας της πνευματικής ιδιοκτησίας λόγω της αποκάλυψης της χημικής ταυτότητας μιας ουσίας στην επισήμανση. Όταν η αρμόδια αρχή αποφανθεί, διαβιβάζει την απόφασή της στον υπεύθυνο για τη διάθεση στην αγορά.

Ρήτρα ελεύθερης κυκλοφορίας

Τα κράτη μέλη δεν μπορούν να απαγορεύουν, να περιορίζουν ή να παρεμποδίζουν τη διάθεση στην αγορά παρασκευασμάτων που ανταποκρίνονται στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας.

Ρήτρα διασφάλισης

Ένα κράτος μέλος μπορεί προσωρινά να απαγορεύσει ή να εξαρτήσει από ειδικούς όρους στην επικράτειά του τη διάθεση στην αγορά ενός επικίνδυνου προϊόντος, ακόμη και αν αυτό ανταποκρίνεται στις διατάξεις της παρούσας οδηγίας

Το κράτος μέλος ενημερώνει αμέσως την Επιτροπή και τα άλλα κράτη μέλη για τη λήψη ενός τέτοιου μέτρου, προσδιορίζοντας τους λόγους που δικαιολογούν την απόφασή του. Η Επιτροπή διαβουλεύεται, το ταχύτερο δυνατό, με τα κράτη μέλη, προτού λάβει την απόφασή της.

Διαδικασία προσαρμογής στην τεχνική πρόοδο

Η Επιτροπή, επικουρούμενη από κανονιστική επιτροπή η οποία απαρτίζεται από τους αντιπροσώπους των κρατών μελών και προεδρεύεται από αντιπρόσωπο της Επιτροπής, προβαίνει στις αναγκαίες τροποποιήσεις για την προσαρμογή των εννέα παραρτημάτων στην τεχνική πρόοδο.

Πλαίσιο

Η παρούσα οδηγία καταργείται, με ισχύ από 1ης Ιουνίου 2015, από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 για την ταξινόμηση, επισήμανση και τη συσκευασία των χημικών ουσιών και των μειγμάτων τους.

See also

• Γενική ασφάλεια των προϊόντων (RAPEX)
• Καταχώριση, αξιολόγηση και αδειοδότηση των χημικών ουσιών (REACH)

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 09.09.2011