Διάθεση των αποβλήτων (έως τα τέλη 2010)

Η Ευρωπαϊκή Ένωση διαθέτει πλαίσιο συντονισμένης διαχείρισης των αποβλήτων στα κράτη μέλη με στόχο τον περιορισμό της παραγωγής τους και την οργάνωση της επεξεργασίας και της διάθεσής τους.

ΠΡΑΞΗ

Οδηγία 2006/12/EK του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Απριλίου 2006 περί των στερεών αποβλήτων.

ΣΥΝΟΨΗ

Τα εν λόγω μέτρα ισχύουν για κάθε ουσία ή αντικείμενο που ο κάτοχός τους απορρίπτει ή υποχρεούται να απορρίψει δυνάμει των εθνικών διατάξεων των κρατών μελών. Αντίθετα τα μέτρα αυτά δεν ισχύουν για τα καυσαέρια, για τα ραδιενεργά απόβλητα, τα απόβλητα από μεταλλευτικές εργασίες, τα πτώματα ζώων και τα γεωργικά απόβλητα, τα λύματα και τα αποχαρακτηρισμένα εκρηκτικά, εφόσον οι ως άνω κατηγορίες αποβλήτων διέπονται από ειδικές κοινοτικές κανονιστικές ρυθμίσεις.

Η Επιτροπή δημοσίευσε κατευθυντήριες γραμμές βασιζόμενες ιδίως στη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), προκειμένου να βοηθήσει τις αρμόδιες αρχές και τον ιδιωτικό τομέα να καθορίσουν εάν ένα προϊόν συνιστά ή όχι απόβλητο (βλέπε παρακάτω ενότητα «Συναφείς πράξεις»).

Τα κράτη απαγορεύουν την εγκατάλειψη, την απόρριψη και την ανεξέλεγκτη διάθεση των αποβλήτων και οφείλουν να προάγουν την πρόληψη, την ανακύκλωση και τη μετατροπή των αποβλήτων με στόχο την επαναχρησιμοποίησή τους. Ενημερώνουν την Επιτροπή για κάθε σχέδιο κανονιστικής ρύθμισης η οποία συνεπάγεται ενδεχομένως τη χρήση προϊόντων που μπορεί να αποτελέσουν πηγή τεχνικών δυσκολιών και υπερβολικών δαπανών διάθεσης, και η οποία ενθαρρύνει τη μείωση των ποσοτήτων ορισμένων αποβλήτων, την επεξεργασία των αποβλήτων με στόχο την ανακύκλωση ή την επαναχρησιμοποίησή τους, την αξιοποίηση της ενέργειας από ορισμένα απόβλητα καθώς και τη χρήση φυσικών πόρων που μπορούν να αντικατασταθούν από ανακτηθέντα υλικά.

Τα μέτρα προβλέπουν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών με στόχο τη συγκρότηση ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων τελικής διάθεσης (λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών), ώστε να είναι σε θέση η Κοινότητα να εξασφαλίζει αυτόνομα τη διάθεση των αποβλήτων της και τα κράτη μέλη να κινούνται το καθένα χωριστά προς την επίτευξη του εν λόγω στόχου. Το ως άνω δίκτυο πρέπει να επιτρέπει τη διάθεση των αποβλήτων σε μια από τις πλησιέστερες εγκαταστάσεις που να εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο προστασίας του περιβάλλοντος.

Τα κράτη μέλη οφείλουν να εξασφαλίσουν ότι κάθε κάτοχος αποβλήτων θα τα παραδίδει σε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα αποκομιδής ή σε επιχείρηση διάθεσης ή θα εξασφαλίζει ο ίδιος τη διάθεση με παράλληλη τήρηση των διατάξεων των παρόντων μέτρων.

Οι επιχειρήσεις ή οι εγκαταστάσεις που εξασφαλίζουν την επεξεργασία, την αποθήκευση ή την εναπόθεση των αποβλήτων για λογαριασμό τρίτων επιβάλλεται να διαθέτουν άδεια της αρμόδιας αρχής, ιδίως σε ό,τι αφορά τους τύπους και τις ποσότητες των προς επεξεργασία αποβλήτων, τις γενικές τεχνικές προδιαγραφές και τα αναγκαία προληπτικά μέτρα. Οι αρμόδιες αρχές μπορούν να ελέγχουν περιοδικά κατά πόσον τηρούνται οι ως άνω προϋποθέσεις χορήγησης αδείας. Ελέγχουν επίσης τις επιχειρήσεις μεταφοράς, αποκομιδής, αποθήκευσης, εναπόθεσης ή επεξεργασίας των αποβλήτων τους ή των αποβλήτων τρίτων.

Τα κέντρα ανάκτησης (αξιοποίησης) και οι επιχειρήσεις που ασχολούνται οι ίδιες με τη διάθεση των αποβλήτων τους πρέπει επίσης να λαμβάνουν άδεια.

Το κόστος της διάθεσης των αποβλήτων καλείται να επωμιστεί ο κάτοχος ο οποίος παραδίδει τα απόβλητα σε φορέα αποκομιδής ή σε επιχείρηση ή/και οι προηγούμενοι κάτοχοι ή ο παραγωγός του προϊόντος που δημιουργεί τα απόβλητα σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει».

Οι αρμόδιες αρχές που ορίζονται από τα κράτη μέλη για την εφαρμογή των παρόντων μέτρων εκπονούν ένα ή περισσότερα σχέδια διαχείρισης των αποβλήτων, όπου αναφέρονται ιδίως οι τύποι, οι ποσότητες και η προέλευση των προς ανάκτηση ή διάθεση αποβλήτων, οι γενικές τεχνικές προδιαγραφές, όλες οι ειδικές διατάξεις για τα επιμέρους απόβλητα, καθώς και οι χώροι και οι εγκαταστάσεις που προσφέρονται για τη διάθεση των αποβλήτων.

Πλαίσιο

Η παρούσα οδηγία κωδικοποιεί και αντικαθιστά την οδηγία 75/442/ΕΟΚ και τις μετέπειτα τροποποιήσεις της. Με την εν λόγω κωδικοποίηση επιχειρείται η διευκρίνιση και ο εξορθολογισμός της κείμενης νομοθεσίας για θέματα αποβλήτων, δίχως να μεταβάλλεται το περιεχόμενο των κανόνων που ισχύουν εν προκειμένω.

Η παρούσα οδηγία καταργείται από την οδηγία 2008/98/ΕΚ από την 12η Δεκεμβρίου 2010.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Φεβρουαρίου 2007 σχετικά με την ερμηνευτική ανακοίνωση για τα απόβλητα και τα παραπροϊόντα [COM(2007) 59 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η Επιτροπή διευκρίνισε τις έννοιες «προϊόν», «κατάλοιπο» και «παραπροϊόν» βασιζόμενη κυρίως στις αποφάσεις του ΔΕΚ. Επίσης, παρέχει κατευθυντήριες γραμμές προκειμένου να βοηθήσει τις αρμόδιες αρχές να καθορίσουν τι συνιστά απόβλητο και τι όχι. Έτσι, ένα κατάλοιπο παραγωγής δεν συνιστά απόβλητο όταν η επαναχρησιμοποίηση της παραγόμενης ύλης αποτελεί βεβαιότητα και όχι μόνο πιθανότητα, χωρίς προηγούμενη μετατροπή, και στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης διαδικασίας παραγωγής· επιπλέον, το παραπροϊόν δεν πρέπει να είναι ύλη από την οποία ο παραγωγός της έχει την υποχρέωση να απαλλαγεί ή της οποίας η χρήση απαγορεύεται. Εξάλλου, ορισμένα στοιχεία συνιστούν ενδείξεις που επιτρέπουν να χαρακτηρισθεί μια ύλη απόβλητο, ιδίως το γεγονός ότι δεν μπορεί να προβλεφθεί καμία άλλη χρήση παρά μόνο η διάθεση, ότι η προβλεπόμενη χρήση έχει μεγάλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις ή απαιτεί ειδικά μέτρα προστασίας, ότι η εφαρμοζόμενη διαδικασία επεξεργασίας είναι η συνήθης διαδικασία για την επεξεργασία αποβλήτων, ότι η επιχείρηση θεωρεί το προϊόν απόβλητο ή ακόμη ότι η επιχείρηση επιδιώκει να περιορίσει την ποσότητα της παραγόμενης ύλης. Τέλος, η Επιτροπή παρέχει κατάλογο με παραδείγματα προϊόντων που είναι απόβλητα και άλλα που δεν είναι.

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 21ης Δεκεμβρίου 2005 με τίτλο: «Ένα βήμα μπροστά για την αειφόρο χρήση των πόρων: Θεματική στρατηγική για την πρόληψη της δημιουργίας και την ανακύκλωση των αποβλήτων» [COM(2005) 666– Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Η εν λόγω στρατηγική χαράσσει κατευθύνσεις και περιγράφει μέτρα με στόχο τη μείωση των πιέσεων που υφίσταται το περιβάλλον λόγω της παραγωγής και της διαχείρισης των αποβλήτων. Οι κύριοι στόχοι της στρατηγικής αφορούν την τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας για την καλύτερη εφαρμογή της, την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων και την προαγωγή της αποτελεσματικής ανακύκλωσης.

Απόφαση 2000/532/ΕΕ [Επίσημη Εφημερίδα L 226 της 6.9.2000] Με την εν λόγω απόφαση θεσπίζεται κατάλογος αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των επικίνδυνων αποβλήτων.

Βλέπε ενοποιημένη έκδοση (pdf).

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 04.03.2009