Εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων: η διαφάνεια των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη

Ακόμα και με την επίτευξη δικαστικής απόφασης, η διασυνοριακή είσπραξη απαιτήσεων μπορεί στην πράξη να είναι δυσχερής για τους δανειστές εάν δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη ή τον τόπο διαμονής του. Για τους λόγους αυτούς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Πράσινη Βίβλο με την οποία ξεκινά μια δημόσια διαβούλευση σχετικά με τον τρόπο βελτίωσης της είσπραξης απαιτήσεων με την ενδεχόμενη λήψη μέτρων όπως τα μητρώα και οι δηλώσεις του οφειλέτη.

ΠΡΑΞΗ

Πράσινη Βίβλος της 6ης Μαρτίου 2008 για την αποτελεσματική εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση: η διαφάνεια των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη [COM(2008) 128 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η υπερημερία κατά την πληρωμή και η απουσία πληρωμής των απαιτήσεων προκαλούν ζημία στις επιχειρήσεις και στους καταναλωτές, ιδίως όταν δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής του οφειλέτη ή τα περιουσιακά του στοιχεία. Πρόκειται για ένα ειδικό διασυνοριακό ζήτημα που αφορά την είσπραξη απαιτήσεων και το οποίο δύναται να επηρεάσει την ομαλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Ξεκινώντας μια δημόσια διαβούλευση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τα προβλήματα της τρέχουσας κατάστασης και τις ενδεχόμενες λύσεις στην παρούσα Πράσινη Βίβλο. Τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους το αργότερο μέχρι την 30ή Σεπτεμβρίου 2008.

Ισχύουσα κατάσταση

Η έρευνα που αφορά τη διεύθυνση του οφειλέτη καθώς και πληροφορίες σχετικές με την οικονομική του κατάσταση αποτελούν συχνά το σημείο εκκίνησης των διαδικασιών εκτέλεσης. Σε εθνικό επίπεδο, τα περισσότερα κράτη μέλη χρησιμοποιούν κυρίως δύο διαφορετικά συστήματα για την επίτευξη πληροφοριών:

συστήματα δήλωσης του συνόλου της περιουσίας του οφειλέτη ή τουλάχιστον μέρους της για την ικανοποίηση της απαίτησης·
συστήματα έρευνας που παρέχουν ειδικές πληροφορίες (μητρώα).

Στην παρούσα Πράσινη Βίβλο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικεντρώνεται περισσότερο σε μια σειρά μέτρων, παρά σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό μέτρο, ώστε να επιτρέψει στον δανειστή να επιτύχει αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τον τόπο διαμονής του οφειλέτη και τα περιουσιακά του στοιχεία μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Τα προβλεπόμενα μέτρα περιλαμβάνουν:

Τη σύνταξη εγχειριδίου σχετικά με τις εθνικές διατάξεις και πρακτικές που διέπουν την εκτέλεση : Τώρα, υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με τα διάφορα συστήματα εκτέλεσης στα 27 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το εγχειρίδιο αυτό θα μπορούσε να προσδιορίζει για κάθε χώρα όλες τις πηγές διαθέσιμων πληροφοριών σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία των προσώπων· διευθύνσεις επαφής, κόστος κ.λπ.
Την αύξηση των πληροφοριών που διατίθενται στα μητρώα και τη βελτίωση της πρόσβασης σε αυτά: οι κύριες πηγές πληροφοριών για τον οφειλέτη είναι τα δημόσια αρχεία, ιδίως τα εμπορικά μητρώα ή τα δημοτολόγια. Πάντως, αυτά ποικίλλουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Η Επιτροπή ρωτά αν πρέπει να αυξηθούν οι διαθέσιμες πληροφορίες και η πρόσβαση στα εμπορικά μητρώα και κατά ποιο τρόπο θα μπορούσε να ενισχυθεί η πρόσβαση στα υπάρχοντα δημοτολόγια. Εξάλλου, η πρόσβαση των αρχών εκτέλεσης στα φορολογικά μητρώα καθώς και τα μητρώα κοινωνικής ασφάλισης μπορεί να διευκολυνθεί, τηρουμένων των κανόνων σχετικά με την προστασία των δεδομένων και του απορρήτου που ισχύει στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης και στον φορολογικό τομέα.
Την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ αρχών εκτέλεσης: επί του παρόντος, τα όργανα εκτέλεσης δεν μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στα (μη δημόσια) μητρώα άλλου κράτους μέλους, στα οποία έχουν πρόσβαση τα όργανα εκτέλεσης αυτού του κράτους μέλους. Επίσης, δεν υπάρχουν διεθνείς πράξεις σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εθνικών οργάνων εκτέλεσης. Ελλείψει μητρώων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών εκτέλεσης και η άμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών αυτών θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία πιθανή λύση.
Τα μέτρα σχετικά με τη δήλωση του οφειλέτη: σε πολλά κράτη μέλη, οι αρχές εκτέλεσης έχουν την ευχέρεια να απευθύνουν ερωτήματα άμεσα στον οφειλέτη για τα περιουσιακά στοιχεία, ενώ σε άλλα, η δήλωση του οφειλέτη έχει τη μορφή κατάθεσης ενώπιον του δικαστηρίου εκτέλεσης. Σε ορισμένα κράτη μέλη, ο οφειλέτης πρέπει να συμπληρώσει ένα υποχρεωτικό έντυπο· σε άλλα κράτη μέλη δεν προβλέπεται δήλωση του οφειλέτη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει τη θέσπιση ευρωπαϊκής δήλωσης περιουσιακών στοιχείων, η οποία θα αναγκάζει τους οφειλέτες να γνωστοποιούν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία στον ευρωπαϊκό δικαστικό χώρο. Έτσι, η διαφάνεια των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη δεν θα περιορίζεται από την εδαφικότητα των διαδικασιών εκτέλεσης.

See also