Συμφωνίες επανεισδοχής με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων

 Στόχος των συμφωνιών που υπογράφηκαν μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των χωρών των δυτικών Βαλκανίων είναι η επανεισδοχή ημεδαπού που δεν πληροί, ή δεν πληροί πλέον, τις προϋποθέσεις εισόδου και διαμονής, σε κάποια από αυτές τις χώρες ή σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μετά από σχετική αίτηση. Η συμφωνία αφορά τους υπηκόους του κράτους στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση, αλλά και κάθε πρόσωπο που εισέρχεται παράνομα στο αιτούν κράτος μέσω του κράτους στο οποίο υποβάλλεται η αίτηση επανεισδοχής.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 2005/809/ΕΚ του Συμβουλίου, της 7ης Νοεμβρίου 2005, για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Δημοκρατίας της Αλβανίας για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια.

Αποφάσεις 2007/817/ΕΚ, 2007/818/ΕΚ, 2007/819/ΕΚ και 2007/820/ΕΚ του Συμβουλίου, της 8ης Νοεμβρίου 2007 , για τη σύναψη της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, της Δημοκρατίας του Μαυροβουνίου, της Δημοκρατία της Σερβίας και της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια.

ΣΥΝΟΨΗ

Η χώρα των Δυτικών Βαλκανίων μη μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), η οποία υπογράφει τη συμφωνία («χώρα εταίρος») επιτρέπει την επανεισδοχή, κατόπιν αιτήσεως ενός κράτους μέλους, όλων των υπηκόων της οι οποίοι δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την είσοδο ή διαμονή στο έδαφος του αιτούντος κράτους μέλους. Επιτρέπει την επανεισδοχή υπό την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται ή μπορεί να εκτιμηθεί βάσιμα ότι πρόκειται για ημεδαπό.

Η χώρα εταίρος επιτρέπει επίσης την επανεισδοχή όλων των υπηκόων τρίτων χωρών ή απατρίδων, οι οποίοι δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την είσοδο ή διαμονή στο έδαφος του αιτούντος κράτους μέλους, υπό τον όρο ότι αποδεικνύεται, ή μπορεί να εκτιμηθεί βάσιμα, ότι τα πρόσωπα αυτά εισήλθαν απευθείας και παράνομα στο έδαφος του κράτους μέλους αφού παρέμειναν ή διήλθαν από το έδαφος της χώρας εταίρου.

Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα (ΕΚ) αναλαμβάνει τις ίδιες υποχρεώσεις έναντι της χώρας εταίρου: κάθε κράτος μέλος επιτρέπει την επανεισδοχή, κατόπιν αιτήσεως της χώρας εταίρου, όλων των προσώπων τα οποία δεν πληρούν, ή δεν πληρούν πλέον, τις ισχύουσες προϋποθέσεις για την είσοδο ή διαμονή στο έδαφος της χώρας εταίρου, υπό τον όρο ότι αποδεικνύεται ή μπορεί να εκτιμηθεί βάσιμα ότι πρόκειται για υπηκόους αυτού του κράτους μέλους.

Κάθε κράτος μέλος επιτρέπει επίσης την επανεισδοχή όλων των υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι είναι κάτοχοι θεώρησης ή άδειας παραμονής που έχει εκδοθεί από το κράτος μέλος ή εισήλθαν παράνομα και απευθείας στη χώρα εταίρο αφού παρέμειναν ή διήλθαν από το έδαφός του.

Αίτηση επανεισδοχής

Κάθε μεταγωγή προσώπου υπό επανεισδοχή προϋποθέτει την υποβολή της λεγόμενης αίτησης «επανεισδοχής» προς την αρμόδια αρχή του κράτους στο οποίο απευθύνεται η αίτηση. Εντούτοις, δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης αν το πρόσωπο είναι κάτοχος έγκυρου ταξιδιωτικού εγγράφου και, όπου ισχύει, θεώρησης ή άδειας παραμονής εκδοθείσας από το κράτος στο οποίο απευθύνεται η αίτηση.

Η αίτηση επανεισδοχής πρέπει να περιλαμβάνει το επώνυμο, τα ονόματα, την ημερομηνία και τον τόπο γεννήσεως, τον τελευταίο τόπο διαμονής, τα έγγραφα από τα οποία προκύπτει η υπηκοότητα του προσώπου, φωτογραφία του, δήλωση που να αναφέρει ότι το πρόσωπο, το οποίο πρόκειται να μεταφερθεί, μπορεί να χρειαστεί βοήθεια ή ιατρική περίθαλψη και ένδειξη κάθε άλλου μέτρου προστασίας και ασφάλειας που μπορεί να είναι αναγκαίο για τη μεταγωγή του.

Αποδεικτικά μέσα

Για την επανεισδοχή υπηκόων της χώρας εταίρου ή των κρατών μελών, η συμφωνία παραθέτει τα έγγραφα τα οποία επιτρέπουν:

• την απόδειξη της υπηκοότητας χωρίς να απαιτείται περαιτέρω έρευνα·
• εκ πρώτης όψεως απόδειξη της υπηκοότητας. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη και η χώρα εταίρος θεωρούν την υπηκοότητα αποδειχθείσα, εκτός αν μπορούν να αποδείξουν το αντίθετο.

Για την επανεισδοχή υπηκόων τρίτων χωρών, η συμφωνία παραθέτει τα έγγραφα τα οποία επιτρέπουν:

• την απόδειξη ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις επανεισδοχής χωρίς να απαιτείται περαιτέρω έρευνα·
• εκ πρώτης όψεως απόδειξη ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις επανεισδοχής. Στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη και η χώρα εταίρος θεωρούν ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις επανεισδοχής, εκτός αν μπορούν να αποδείξουν το αντίθετο.

Προθεσμίες

Η αίτηση επανεισδοχής υπηκόου τρίτης χώρας πρέπει να υποβάλλεται εντός μέγιστης προθεσμίας ενός έτους από τη στιγμή που έγιναν γνωστά τα γεγονότα.

Η αίτηση επανεισδοχής πρέπει να λάβει απάντηση εντός προκαθορισμένου χρονικού διαστήματος (για παράδειγμα, 10 ημέρες για τη συμφωνία επανεισδοχής με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, 12 ημέρες για τη συμφωνία με το Μαυροβούνιο, 14 ημέρες για τη συμφωνία επανεισδοχής με την Αλβανία) από την ημερομηνία παραλαβής της αίτησης επανεισδοχής. Σε ορισμένες συμφωνίες, όπως η συμφωνία επανεισδοχής με τη Σερβία και η συμφωνία με την ΠΓΔ της Μακεδονίας, η προθεσμία αυτή μειώνεται αν το άτομο συλληφθεί στην παραμεθόρια περιοχή του αιτούντος κράτους. Αντιστρόφως, η προθεσμία μπορεί να παραταθεί σε ορισμένες περιπτώσεις, για 6 το πολύ ημέρες.

Αν δεν υπάρξει απάντηση εντός της παραταθείσας προθεσμίας, η μεταγωγή θεωρείται ότι έχει εγκριθεί. Αν η αίτηση απορριφθεί, η επανεισδοχή δεν πραγματοποιείται. Η απόρριψη της αίτησης επανεισδοχής πρέπει να αιτιολογείται δεόντως. Αν η αίτηση γίνει δεκτή, πραγματοποιείται η επανεισδοχή. Η μεταγωγή οργανώνεται κατ' αρχήν εντός 3 μηνών από την αποδοχή της αίτησης, αλλά η προθεσμία αυτή μπορεί να παραταθεί.

Τρόποι μεταγωγής

Πριν τον επαναπατρισμό προσώπου, οι αρχές της χώρας εταίρου και του οικείου κράτους μέλους προβαίνουν σε ορισμένες ρυθμίσεις, εγγράφως και εκ των προτέρων, ιδίως σχετικά με την ημερομηνία μεταγωγής, το σημείο εισόδου, την πιθανή συνοδεία.

Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αεροπορικά ή χερσαία μέσα μεταφοράς. Η αεροπορική μεταφορά μπορεί να γίνει με τακτική ή ναυλωμένη πτήση.

Κόστος

Όλα τα έξοδα μεταφοράς στο πλαίσιο της επανεισδοχής μέχρι τα σύνορα του κράτους τελικού προορισμού βαρύνουν το αιτούν κράτος.

Μικτή επιτροπή

Συγκροτούνται μικτές επιτροπές για την παρακολούθηση της εφαρμογής των αντίστοιχων συμφωνιών.

Πλαίσιο

Μετά τη σύνοδο κορυφής μεταξύ της ΕΕ και των χωρών των δυτικών Βαλκανίων που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 21 Ιουνίου 2003 («ατζέντα της Θεσσαλονίκης»), τα θεσμικά όργανα της ΕΕ εγκαινίασαν διαπραγματεύσεις ενόψει της σύναψης συμφωνιών επανεισδοχής με όλες τις χώρες της περιοχής.

Στις 13 Νοεμβρίου 2006, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής με τη Σερβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Οι διαπραγματεύσεις αυτές ολοκληρώθηκαν στις 8 Νοεμβρίου 2007, με την έγκριση από το Συμβούλιο απόφασης για τη σύναψη των συμφωνιών αυτών.

 Όσον αφορά την Αλβανία, η διαδικασία είναι παλαιότερη: στις 28 Νοεμβρίου 2002 το Συμβούλιο εξουσιοδότησε την Επιτροπή να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τη σύναψη συμφωνίας επανεισδοχής. Οι διαπραγματεύσεις αυτές ολοκληρώθηκαν με την έκδοση από το Συμβούλιο απόφασης για τη σύναψη της εν λόγω συμφωνίας.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 21.02.2008