Καθεστώς τελωνειακών ατελειών της ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 για τη θέσπιση ενός καθεστώτος τελωνειακών ατελειών της ΕΕ

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ;

• Ο κανονισμός επιτρέπει την απαλλαγή από τους δασμούς που κανονικά θα έπρεπε να καταβληθούν για εμπορεύματα που εισάγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και για εμπορεύματα που εξάγονται από αυτήν.
• Ορίζει τις περιπτώσεις στις οποίες παρέχεται απαλλαγή από εισαγωγικούς και εξαγωγικούς δασμούς και από μέτρα που εγκρίθηκαν βάσει του άρθρου 207 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων στην ΕΕ ή κατά την εξαγωγή εμπορευμάτων εκτός της ΕΕ.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς

Διάφορες κατηγορίες εμπορευμάτων είναι επιλέξιμες για απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, τα εμπορεύματα απαλλάσσονται από τους εισαγωγικούς δασμούς όταν αφορούν τα εξής.

• Προσωπικά είδη:
  • προσωπικά είδη προσώπων που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους από μια τρίτη χώρα σε κράτος μέλος της ΕΕ, εφόσον η κατοικία τους βρισκόταν εκτός ΕΕ για 12 τουλάχιστον συνεχείς μήνες·
  • είδη που εισάγονται επ’ ευκαιρία γάμου, εφόσον το ενδιαφερόμενο πρόσωπο είχε την κατοικία του εκτός ΕΕ για 12 τουλάχιστον συνεχείς μήνες και δύναται να προσκομίσει πιστοποιητικό γάμου·
  • προσωπικά είδη που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο κληρονομιάς από κάτοικο της ΕΕ·
  • ρουχισμός, εκπαιδευτικό υλικό και έπιπλα μαθητών ή φοιτητών που έρχονται για σπουδές στην ΕΕ.
• Εμπορεύματα αμελητέας αξίας, αγαθά μη εμπορικού χαρακτήρα, επενδυτικά αγαθά και εμπορεύματα που περιέχονται στις προσωπικές αποσκευές των ταξιδιωτών:
  • αγαθά αμελητέας αξίας·
  • αγαθά μη εμπορικού χαρακτήρα που αποστέλλονται απευθείας από ιδιώτη από τρίτη χώρα σε ιδιώτη εντός της ΕΕ·
  • επενδυτικά αγαθά και άλλου είδους εξοπλισμός που ανήκουν σε επιχείρηση που παύει οριστικά τις δραστηριότητές της σε τρίτη χώρα και μεταφέρεται στην ΕΕ·
  • εμπορεύματα που περιέχονται στις προσωπικές αποσκευές ταξιδιωτών που έρχονται από τρίτες χώρες, και τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).
• Γεωργικά, βιολογικά, χημικά, φαρμακευτικά και ιατρικά προϊόντα:
  • προϊόντα γεωργίας, κτηνοτροφίας, μελισσοκομίας, κηπουρικής και δασοκομίας που έχουν παραχθεί σε ακίνητα που βρίσκονται σε τρίτες χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ, και τα οποία εκμεταλλεύονται αγρότες της ΕΕ·
  • σπόροι προς σπορά, λιπάσματα και προϊόντα για την επεξεργασία του εδάφους και φυτά που εισάγονται από αγρότες παραγωγούς τρίτων χωρών, αλλά που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε κράτη μέλη που συνορεύουν με την ΕΕ·
  • πειραματόζωα και βιολογικές ή χημικές ουσίες που προορίζονται αποκλειστικά για την έρευνα·
  • θεραπευτικές ουσίες ανθρώπινης προέλευσης και αντιδραστήρια για τον καθορισμό των ομάδων αίματος και των ομάδων ιστών·
  • όργανα και εξοπλισμός που προορίζονται για την ιατρική έρευνα, τη διάγνωση ή τη θεραπευτική αγωγή·
  • ουσίες αναφοράς για τον έλεγχο της ποιότητας των φαρμακευτικών προϊόντων·
  • φαρμακευτικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται επ’ ευκαιρία διεθνών αθλητικών εκδηλώσεων.
• Άλλες κατηγορίες:
  • είδη εκπαιδευτικού, επιστημονικού ή πολιτιστικού χαρακτήρα καθώς και επιστημονικά όργανα και εξοπλισμός·
  • εμπορεύματα που προορίζονται για φιλανθρωπικούς οργανισμούς (βλέπε επίσης παρακάτω)·
  • παράσημα και τιμητικά βραβεία, δώρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο διεθνών σχέσεων καθώς και εμπορεύματα που προορίζονται να χρησιμοποιηθούν από μονάρχες ή αρχηγούς κρατών·
  • εμπορεύματα που εισάγονται για λόγους εμπορικής προώθησης·
  • εμπορικά σήματα, υποδείγματα ή σχέδια που αποστέλλονται σε οργανισμούς αρμόδιους για θέματα προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων ή της βιομηχανικής και της εμπορικής ιδιοκτησίας·
  • τουριστικά ενημερωτικά έντυπα·
  • διάφορα παρεπόμενα υλικά που χρησιμοποιούνται για τη στοιβασία και την προστασία των εμπορευμάτων κατά τη μεταφορά τους·
  • στρωμνή, χορτονομή και άλλα είδη τροφής που συνοδεύουν τα ζώα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους·
  • καύσιμα και λιπαντικά τα οποία περιέχονται στα μηχανοκίνητα οχήματα και στις μοτοσικλέτες που εισέρχονται στην ΕΕ·
  • υλικά για την ανέγερση ή τη συντήρηση μνημείων πολέμου·
  • φέρετρα που περιέχουν σωρούς, τεφροδόχοι που περιέχουν τέφρα, και αντικείμενα νεκρώσιμου διάκοσμου.

Όταν η απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς προϋποθέτει συγκεκριμένη χρήση, η απόδειξη της εκπλήρωσης των προϋποθέσεων αυτών προς τις αρμόδιες αρχές παρέχεται από τον σχετικό παραλήπτη. Στην περίπτωση αυτή, μόνο οι αρμόδιες αρχές του εκάστοτε κράτους μέλους μπορούν να χορηγήσουν την απαλλαγή.

Απαλλαγή από εξαγωγικούς δασμούς

Διάφορες κατηγορίες εμπορευμάτων είναι επιλέξιμες για απαλλαγή από εξαγωγικούς δασμούς. Υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τα εμπορεύματα απαλλάσσονται από τους εξαγωγικούς δασμούς όταν αφορούν:

• αγαθά αμελητέας αξίας·
• κατοικίδια ζώα που εξάγονται επ’ ευκαιρία της μεταφοράς των δραστηριοτήτων γεωργικής επιχείρησης από ένα κράτος μέλος σε μια τρίτη χώρα·
• γεωργικά ή κτηνοτροφικά προϊόντα που παράγουν αγρότες σε τρίτες χώρες που συνορεύουν με την ΕΕ·
• σπόρους σποράς που εξάγονται από αγρότες παραγωγούς, για να χρησιμοποιηθούν σε κτήματα που βρίσκονται σε τρίτες χώρες·
• ζωοτροφές και άλλα είδη τροφής που συνοδεύουν τα ζώα κατά την εξαγωγή τους.

Παραδείγματα απαλλαγών από εισαγωγικούς δασμούς και ΦΠΑ

Σε ορισμένες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ο κανονισμός προβλέπει ότι η χορήγηση της απαλλαγής από δασμούς προϋποθέτει απόφαση της Επιτροπής, η οποία αποφασίζει μετά από αίτηση του ή των ενδιαφερομένων κρατών μελών.

• Με την πάροδο των ετών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε αποφάσεις που επιτρέπουν την αδασμολόγητη εισαγωγή εμπορευμάτων που προορίζονται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν σε θύματα σεισμών (για παράδειγμα, στην Ιταλία, μετά από σεισμούς το 2009, το 2012 και το 2016) ή πλημμυρών (στην Πολωνία και στην Ουγγαρία το 2010).
• Τον Μάρτιο του 2020, τα κράτη μέλη αιτήθηκαν να υποβληθούν σε καθεστώς ατέλειας για τους εισαγωγικούς δασμούς και απαλλαγής από ΦΠΑ κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση της επιδημικής έκρηξης της νόσου COVID-19. Δεδομένου ότι η πανδημία και οι προκλήσεις που έθεσε αποτέλεσαν καταστροφή κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009, η Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση (ΕΕ) 2020/491 που επιτρέπει την εισαγωγή αυτών των εμπορευμάτων χωρίς εισαγωγικούς δασμούς από τις 30 Ιανουαρίου 2020 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2021.
• Τον Ιούλιο του 2022, καθώς η ανθρωπιστική κρίση που προκλήθηκε από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει επιφέρει σημαντικές συνέπειες όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και σε ορισμένα κράτη μέλη και συνιστά καταστροφή που πλήττει ορισμένα κράτη μέλη κατά την έννοια του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 και της οδηγίας 2009/132/ΕΚ, η Επιτροπή εξέδωσε τις αποφάσεις (ΕΕ) 2022/1108 και 2023/829. Οι εν λόγω αποφάσεις επιτρέπουν την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή εμπορευμάτων που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο και στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία. Το καθεστώς ατέλειας και απαλλαγής θα παραμείνει σε ισχύ έως την 31η Δεκεμβρίου 2023.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ;

Εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2010.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

• Δασμολογική ατέλεια (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1186/2009 του Συμβουλίου, της 16ης Νοεμβρίου 2009, για τη θέσπιση του κοινοτικού καθεστώτος τελωνειακών ατελειών (ΕΕ L 324 της 10.12.2009, σ. 23-57).

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2009, για καθορισμό του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 143 στοιχεία β) και γ) της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών (ΕΕ L 292 της 10.11.2009, σ. 5-30).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/132/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος πέμπτο — Η εξωτερική δράση της Ένωσης — Τίτλος II — Κοινή εμπορική πολιτική — Άρθρο 207 (πρώην άρθρο 133 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 140-141).

Απόφαση (ΕΕ) 2022/1108 της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2022, σχετικά με την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία (ΕΕ L 178 της 5.7.2022, σ. 57-60).

Απόφαση (ΕΕ) 2020/491 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2020, σχετικά με την απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19 κατά τη διάρκεια του 2020 (ΕΕ L 103 I της 3.4.2020, σ. 1-3).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 05.05.2023