Οικολογικός σχεδιασμός όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Η οδηγία 2009/125/EK θεσπίζει ένα πλαίσιο για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Θεσπίζει ένα πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το οποίο θα προβλέπει τις ελάχιστες απαιτήσεις ενός εναρμονισμένου οικολογικού σχεδιασμού* όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα που πωλούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Δεν εφαρμόζεται στα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά προσώπων ή εμπορευμάτων.
Επιδιώκει να βελτιώσει την ενεργειακή απόδοση* των προϊόντων και την προστασία του περιβάλλοντος, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην αειφόρο ανάπτυξη, ενώ ταυτόχρονα το πράττει με εναρμονισμένο τρόπο για να στηρίξει την ενιαία αγορά της ΕΕ και να αποφύγει τον κατακερματισμό της αγοράς και τις υψηλότερες τιμές που θα μπορούσαν να προκύψουν από αποκλίνουσες εθνικές διατάξεις για τις ίδιες πτυχές.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού μπορεί να καλύπτουν όλα τα στάδια της ζωής ενός προϊόντος, καθώς και την επισκευή και την ανακύκλωση στο τέλος της ζωής του. Μέχρι στιγμής και στις περισσότερες περιπτώσεις η έμφαση δινόταν στην κατανάλωση ενέργειας κατά τη χρήση, διότι η δράση σε αυτόν τον τομέα είχε προτεραιότητα. Οι πιο πρόσφατοι κανονισμοί, ωστόσο, έχουν μια πιο ολιστική προοπτική, λαμβάνοντας υπόψη το σύνολο της ενέργειας που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια ζωής του προϊόντος. Για τα ηλεκτρονικά προϊόντα, ειδικότερα, η φάση της κατασκευής αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο έως και τα δύο τρίτα της ενέργειας που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της ζωής του προϊόντος, γεγονός που υποδεικνύει απαιτήσεις για τη μεγιστοποίηση της χρήσης της εν λόγω ενσωματωμένης ενέργειας με απαιτήσεις για αξιοπιστία και δυνατότητα επισκευής με στόχο την παράταση της ζωής του προϊόντος και την ανακύκλωσή του, για την αποτελεσματικότερη ανάκτηση υλικών.
Τα προϊόντα που πληρούν τις απαιτήσεις φέρουν τη σήμανση CE και μπορούν να πωλούνται παντού στην ΕΕ.

Εκτελεστικές πράξεις

Μέσω εκτελεστικών πράξεων που εκδόθηκαν βάσει της οδηγίας, η Επιτροπή έχει θεσπίσει απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τη διάθεση στην αγορά των ακόλουθων εμπορευμάτων:

οικιακά πλυντήρια πιάτων [Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1275/2008]·
ανεμιστήρες με κινητήρα ηλεκτρικής ισχύος εισόδου μεταξύ 125 W και 500 kW [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 327/2011]·
κλιματιστικά και ανεμιστήρες δροσισμού [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 206/2012]·
υδραντλίες [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 547/2012]·
αυτόνομοι και ενσωματωμένοι σε προϊόντα στεγανοί κυκλοφορητές [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 622/2012]·
οικιακά στεγνωτήρια ρούχων [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 2023/2533]·
υπολογιστές και εξυπηρετητές υπολογιστών [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 617/2013]·
ηλεκτρικές σκούπες [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 666/2013]·
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού οικιακού και γραφειακού εξοπλισμού σε λειτουργία αναμονής ή εκτός λειτουργίας [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 801/2013]·
θερμαντήρες χώρου και θερμαντήρες συνδυασμένης λειτουργίας [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 813/2013]·
θερμαντήρες νερού και δεξαμενές αποθήκευσης ζεστού νερού [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 814/2013]·
οικιακοί φούρνοι, εστίες και απορροφητήρες κουζίνας [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 66/2014]·
μετασχηματιστές μικρής, μεσαίας και μεγάλης ισχύος [Κανονισμός (ΕE) αριθ. 548/2014]·
μονάδες εξαερισμού [Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1253/2014]·
επαγγελματικά ψυκτικά ερμάρια, ταχυψύκτες/ταχυκαταψύκτες, συγκροτήματα συμπιεστή-συμπυκνωτή και ψύκτες διεργασιών [Κανονισμός (ΕE) 2015/1095]·
τοπικοί θερμαντήρες χώρου με στερεό καύσιμο [Κανονισμός (ΕE) 2015/1185]·
τοπικοί θερμαντήρες χώρου [Κανονισμός (ΕE) 2015/1188]·
λέβητες στερεού καυσίμου [Κανονισμός (ΕE) 2015/1189]·
συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα, προϊόντα για θέρμανση αέρα, ψυκτικά προϊόντα, ψύκτες διεργασιών υψηλής θερμοκρασίας και μονάδες ανεμιστήρα-στοιχείου [Κανονισμός (ΕE) 2016/2281]·
εξυπηρετητές και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων [Κανονισμός (ΕE) 2019/424]·
ηλεκτρικοί κινητήρες και συστήματα μετάδοσης μεταβλητής ταχύτητας [Κανονισμός (ΕE) 2019/1781]·
εξωτερικά τροφοδοτικά [Κανονισμός (ΕE) 2019/1782]·
μετασχηματιστές μικρής, μεσαίας και μεγάλης ισχύος [Κανονισμός (ΕE) 2019/1783]·
εξοπλισμό συγκόλλησης [Κανονισμός (ΕΕ) 2019/1784]·
ψυκτικές συσκευές [Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2019]·
φωτεινές πηγές και χωριστές διατάξεις χειρισμού [Κανονισμός (ΕE) 2019/2020]·
ψυκτικές συσκευές με λειτουργία άμεσης πώλησης [Κανονισμός (ΕE) 2019/2024]·
ηλεκτρονικές διατάξεις [Κανονισμός (ΕΕ) 2019/2021].

Ο κανονισμός (ΕE) 2023/826, ο οποίος καταργεί τους κανονισμούς (ΕΚ) αριθ. 1275/2008 και 107/2009, θεσπίζει απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού οικιακού και γραφειακού εξοπλισμού εκτός λειτουργίας, σε λειτουργία αναμονής και σε δικτυωμένη λειτουργία αναμονής και θα ισχύει από την 9η Μαΐου 2025.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως τις 20 Νοεμβρίου 2010. Οι κανονισμοί που θεσπίζουν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για συγκεκριμένες ομάδες προϊόντων είναι δεσμευτικοί σε όλα τα κράτη μέλη και δημιουργούν υποχρεώσεις από την ημερομηνία(ες) εφαρμογής που ορίζε(ο)ται στους επιμέρους κανονισμούς.

Η οδηγία θα αντικατασταθεί σταδιακά ως νομική βάση για τις διατάξεις ειδικά για τα προϊόντα που θα θεσπίσει η Επιτροπή τα επόμενα χρόνια από τον νέο κανονισμό για τον οικολογικό σχεδιασμό βιώσιμων προϊόντων που εγκρίθηκε το 2024.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

Ενεργειακή ετικέτα και οικολογικός σχεδιασμός (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Κανονισμός για τον οικολογικό σχεδιασμό βιώσιμων προϊόντων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Οικολογικός σχεδιασμός. Η ένταξη των περιβαλλοντικών πτυχών στον σχεδιασμό του προϊόντος με στόχο τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων του προϊόντος καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του.

Ενεργειακή απόδοση. H χρήση λιγότερης ενέργειας για την παροχή της ίδιας υπηρεσίας. Παραδείγματα προϊόντων είναι τα ενεργειακά αποδοτικά ψυγεία και τα πλυντήρια.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2009/125/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10-35).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/125/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) 2023/826 της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2023, για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού οικιακού και γραφειακού εξοπλισμού εκτός λειτουργίας, σε λειτουργία αναμονής και σε δικτυωμένη λειτουργία αναμονής σύμφωνα με την οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1275/2008 και (ΕΚ) αριθ. 107/2009 της Επιτροπής (ΕΕ L 103 της 18.4.2023, σ. 29-47).

Κανονισμός (ΕΕ) 2019/424 της Επιτροπής, της 15ης Μαρτίου 2019, για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για εξυπηρετητές και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων σύμφωνα με την οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 617/2013 της Επιτροπής (ΕΕ L 74 της 18.3.2019, σ. 46-66).