Προστασία των εργαζομένων από την έκθεση σε βιολογικούς παράγοντες

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2000/54/EΚ — προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που διατρέχουν λόγω έκθεσής τους σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Θεσπίζει κανόνες σχετικά με την αξιολόγηση και τον περιορισμό των κινδύνων, εάν δεν μπορεί να αποφευχθεί η έκθεση της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων σε βιολογικούς παράγοντες.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Αυτή η οδηγία προστατεύει την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που εκτίθενται σε βιολογικούς παράγοντες* (π.χ. μικροοργανισμοί* ή κυτταροκαλλιέργειες*) κατά την εκτέλεση της εργασίας τους.

Οι βιολογικοί παράγοντες κατατάσσονται σε τέσσερις ομάδες κινδύνου, ανάλογα με τον βαθμό του κινδύνου μόλυνσης:

η ομάδα 1 περιλαμβάνει παράγοντες που είναι απίθανο να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο·
η ομάδα 2 αφορά παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο, αλλά δεν υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να εξαπλωθούν στο κοινωνικό σύνολο και για τους οποίους υπάρχει αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή·
η ομάδα 3 περιλαμβάνει παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο και ενδέχεται να υπάρχει κίνδυνος να εξαπλωθούν στο κοινωνικό σύνολο, αλλά υπάρχει προληπτική ή θεραπευτική αγωγή·
η ομάδα 4 αφορά παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια στον άνθρωπο. Παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο εξάπλωσης στο κοινωνικό σύνολο και συνήθως δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή.

Αξιολόγηση των κινδύνων

Η αξιολόγηση των κινδύνων πρέπει να διενεργείται για όλες τις επαγγελματικές δραστηριότητες οι οποίες ενδέχεται να εκθέσουν τους εργαζομένους σε βιολογικούς παράγοντες. Προσδιορίζονται η φύση, ο βαθμός και η διάρκεια της έκθεσης ώστε να σχεδιάζονται προληπτικά μέτρα.

Ο εργοδότης πρέπει να συμμετέχει σε τακτικές αξιολογήσεις των κινδύνων.

Υποχρεώσεις των εργοδοτών

Εάν το επιτρέπει η δραστηριότητα, ο εργοδότης πρέπει να αντικαθιστά τους επιβλαβείς παράγοντες με παράγοντες που είναι ακίνδυνοι ή είναι λιγότερο επικίνδυνοι, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες χρήσης τους και το επίπεδο των επιστημονικών γνώσεων σχετικά με αυτούς.

Επιπλέον, εάν υπάρχει κίνδυνος για την ασφάλεια ή την υγεία των εργαζομένων, ο εργοδότης πρέπει να διασφαλίζει ότι ο κίνδυνος αυτός μειώνεται σε ένα αρκετά χαμηλό επίπεδο. Ο εργοδότης μπορεί:

να μειώσει, στο ελάχιστο δυνατόν, τον αριθμό των εργαζομένων που εκτίθενται·
να ελέγχει την απελευθέρωση βιολογικών παραγόντων στον χώρο εργασίας, χρησιμοποιώντας τεχνικές διαδικασίες·
να οργανώνει συλλογικά ή/και ατομικά μέτρα προστασίας·
να προλαμβάνει ή να μειώνει τη λόγω λάθους απελευθέρωση εκτός του χώρου εργασίας, χρησιμοποιώντας μέτρα υγιεινής·
να εγκαθιστά προειδοποιητικά σήματα κινδύνου·
να εκπονεί σχέδια για την αντιμετώπιση των ατυχημάτων·
να μεριμνά για τη συλλογή, την αποθήκευση και την αποκομιδή των αποβλήτων·
να φροντίζει για τις συνθήκες ασφαλούς χειρισμού και μεταφοράς των βιολογικών παραγόντων.

Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να τηρεί κατάλογο των εργαζομένων που εκτίθενται στους παράγοντες της ομάδας 3 ή/και 4. Ο κατάλογος αυτός μπορεί να κρατείται για έως και 40 χρόνια σε ορισμένες περιπτώσεις.

Επιπλέον, ο εργοδότης οφείλει να ενημερώνει την αρμόδια εθνική αρχή, όταν βιολογικοί παράγοντες της ομάδας 2, της ομάδας 3 ή της ομάδας 4 χρησιμοποιούνται για πρώτη φορά.

Τέλος, ο εργοδότης πρέπει να εξασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι ή/και οι εκπρόσωποί τους έχουν επαρκή πληροφόρηση και εκπαίδευση, όσον αφορά:

τους ενδεχόμενους κινδύνους για την υγεία·
τις προφυλάξεις που πρέπει να λαμβάνονται για την πρόληψη της έκθεσης·
τους κανόνες υγιεινής·
τη χρήση προστατευτικού εξοπλισμού και ιματισμού·
τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται σε περίπτωση ατυχήματος.

Εάν συμβεί ατύχημα ή περιστατικό, ο εργοδότης οφείλει να ενημερώνει τους εργαζόμενους ή/και τους εκπροσώπους τους το συντομότερο δυνατό σχετικά με τις αιτίες, τους κινδύνους και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

Ιατρική παρακολούθηση

Οι χώρες της ΕΕ πρέπει να λαμβάνουν μέτρα προκειμένου να εξασφαλίσουν την ιατρική παρακολούθηση των εργαζομένων, πριν και μετά την έκθεση σε βιολογικούς παράγοντες.

Τροποποιήσεις

Τα παραρτήματα της οδηγίας 2000/54/ΕΚ επικαιροποιήθηκαν εκ βάθρων με την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1833 για την τροποποίηση των παραρτημάτων I, III, V και VI της οδηγίας 2000/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά καθαρά τεχνικές προσαρμογές.

Η τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2020/739 προσθέτει τον ιό SARS-CoV-2 στον κατάλογο των βιολογικών παραγόντων για τους οποίους είναι γνωστό ότι προσβάλλουν τον άνθρωπο, και επομένως τροποποιείται το παράρτημα ΙΙΙ της οδηγίας 2000/54/ΕΚ αναλόγως.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Η ΟΔΗΓΙΑ;

Η οδηγία εφαρμόζεται από τις 6 Νοεμβρίου 2000.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Βιολογικοί παράγοντες: οι μικροοργανισμοί, μεταξύ των οποίων και οι γενετικά τροποποιημένοι, οι κυτταροκαλλιέργειες και τα ενδοπαράσιτα του ανθρώπου, που είναι δυνατόν να προκαλέσουν οποιαδήποτε μόλυνση, αλλεργία ή τοξικότητα.

Μικροοργανισμός: η μικροβιακή οντότητα, κυτταρική ή ακκυταρική, που είναι ικανή να αναπαράγεται ή να μεταφέρει γενετικό υλικό.

Κυτταροκαλλιέργεια: η in-vitro ανάπτυξη κυττάρων που προέρχονται από πολυκύτταρους οργανισμούς.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2000/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Σεπτεμβρίου 2000, για την προστασία των εργαζομένων από κινδύνους που διατρέχουν λόγω έκθεσής τους σε βιολογικούς παράγοντες κατά την εργασία (έβδομη ειδική οδηγία κατά την έννοια του άρθρου 16 παράγραφος 1 της οδηγίας 89/391/ΕΟΚ) (ΕΕ L 262 της 17.10.2000, σ. 21-45)

Διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2000/54/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Η παρούσα ενοποιημένη έκδοση έχει μόνο αξία τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Οδηγία (ΕΕ) 2020/739 της Επιτροπής, της 3ης Ιουνίου 2020, για την τροποποίηση του παραρτήματος III της οδηγίας 2000/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τη συμπερίληψη του ιού SARS-CoV-2 στον κατάλογο των βιολογικών παραγόντων για τους οποίους είναι γνωστό ότι προσβάλλουν τον άνθρωπο, και για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2019/1833 της Επιτροπής (ΕΕ L 175 της 4.6.2020, σ. 11-14)

Οδηγία (ΕΕ) 2019/1833 της Επιτροπής, της 24ης Οκτωβρίου 2019, για την τροποποίηση των παραρτημάτων I, III, V και VI της οδηγίας 2000/54/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά καθαρά τεχνικές προσαρμογές (ΕΕ L 279 της 31.10.2019, σ. 54-79)

Οδηγία 2010/32/ΕΕ του Συμβουλίου, της 10ης Μαΐου 2010, για την εφαρμογή της συμφωνίας-πλαισίου σχετικά με την πρόληψη των τραυματισμών που προκαλούνται από αιχμηρά αντικείμενα στο νοσοκομειακό και υγειονομικό τομέα, η οποία συνήφθη από τις οργανώσεις HOSPEEM και EPSU (ΕΕ L 134 της 1.6.2010, σ. 66-72)

Οδηγία 89/391/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 12ης Ιουνίου 1989, σχετικά με την εφαρμογή μέτρων για την προώθηση της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία (ΕΕ L 183 της 29.6.1989, σ. 1-8)

Βλέπε ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 18.06.2020