Ετήσια δήλωση για την ευρωζώνη του 2009

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Ανακοίνωση [COM(2009) 527 τελικό] – Ετήσια δήλωση για την ευρωζώνη 2009

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ;

• Περιγράφει την αντίδραση της ζώνης του ευρώ όσον αφορά την οικονομική κρίση του 2008 και πώς πρέπει να βελτιωθεί η λειτουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
• Επισημαίνει την ανάγκη για ευρύτερη μακροοικονομική εποπτεία των χρηματοπιστωτικών συστημάτων εντός της ζώνης του ευρώ έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί μια γρηγορότερη και πιο αποτελεσματική συντονισμένη πολιτική αντίδρασης στο μέλλον.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

• Μετά την οικονομική κρίση που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2007 και κορυφώθηκε το 2008, αρχίζουν να εκδηλώνονται τα πρώτα δείγματα σταθερότητας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το ευρώ προστάτευσε αποτελεσματικά τη ζώνη του ευρώ από ταραχώδεις διακυμάνσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών και των επιτοκίων που είχαν προηγουμένως προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) σε περιόδους κρίσης των χρηματοπιστωτικών αγορών. Η ικανότητα της ζώνης του ευρώ να δρα άμεσα και να συντονίζεται με τις κεντρικές τράπεζες έχει βοηθήσει στη σταθεροποίηση ολόκληρου του διεθνούς νομισματικού συστήματος.
• Η χρηματοπιστωτική κρίση απέδειξε τα οφέλη της συμμετοχής στην ευρωζώνη, καθιστώντας ελκυστικότερο το ευρώ στις χώρες της ΕΕ που δεν ανήκουν στη ζώνη του ευρώ. Τα οφέλη περιλαμβάνουν τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από εγχώρια ιδρύματα.
• Ωστόσο, το ευρώ δεν είναι ικανό να αποτελέσει ασπίδα για τη ζώνη του ευρώ από όλα τα οικονομικά προβλήματα, ιδίως όσα σχετίζονται με μακροοικονομικές ανισορροπίες. Η κρίση έδειξε ορισμένα μειονεκτήματα στη ζώνη του ευρώ. Η ύπαρξη ανισορροπιών εντός της ζώνης του ευρώ συνεπαγόταν ότι κάποιες οικονομίες ήταν πιο εκτεθειμένες στην κρίση από άλλες. Πριν την κρίση πολλές χώρες της ευρωζώνης αγνοούσαν τον κίνδυνο των ανισορροπιών, αλλά η χρηματοπιστωτική κρίση έδειξε την ανάγκη για αλλαγή.

Η αντίδραση της ευρωζώνης στην κρίση

• Υπήρχε έλλειψη επαρκών εποπτικών ρυθμίσεων, που δεν κατάφεραν να δράσουν γρήγορα και να παρέχουν μια συντονισμένη αντίδραση όταν ξέσπασε η κρίση. Οι αρχικές αντιδράσεις είχαν την τάση να ορίζονται κατά κύριο λόγο με βάση τις διαφορετικές εγχώριες εκτιμήσεις των χωρών της ζώνης του ευρώ. Τον Οκτώβριο του 2008, η πρώτη διάσκεψη της Ευρωομάδας συνέβαλε στην οργάνωση της αντίδρασης σε επίπεδο ΕΕ, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρείχε μια κοινή στρατηγική για την εφαρμογή των σχεδίων διάσωσης των εθνικών τραπεζών.
• Η Επιτροπή έχει έκτοτε υποβάλλει επίσημες νομικές προτάσεις που οδήγησαν στη συγκρότηση ενός νέου συστήματος ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής εποπτείας. Ο σκοπός ήταν η αύξηση της προληπτικής εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων καθώς και του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνολικά.
• Παράλληλα με τις εσωτερικές πολιτικές, η ΕΕ καθοδηγεί επίσης την κανονιστική μεταρρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών, συμβάλλοντας στη δημιουργία και στην ανάπτυξη των πρωτοβουλιών και των δεσμεύσεων της ομάδας των 20 (G-20).
• Η δημοσιονομική εξυγίανση εντός της ζώνης του ευρώ, σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, συνεπαγόταν ότι οι περισσότερες χώρες ήταν σε θέση να διαχειριστούν καλύτερα την κρίση από πριν. Ωστόσο, η δημοσιονομική εξυγίανση δεν είχε ολοκληρωθεί σε ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, όπου τα επίπεδα του δημόσιου χρέους παρέμεναν υψηλά και τα δημόσια οικονομικά παρέμεναν εξαρτημένα από φορολογικά έσοδα. Ως αποτέλεσμα, κάποιες χώρες του ευρώ δεν ήταν σε θέση να συνεισφέρουν στα κοινά μέτρα παροχής δημοσιονομικών κινήτρων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την ανάκαμψη της οικονομίας.
• Λόγω της στενής οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σχέσης με ένα κοινό νόμισμα και μια ενιαία νομισματική πολιτική, ο συντονισμός είναι απαραίτητος για τις χώρες στη ζώνη του ευρώ. Η αντίδραση της ζώνης του ευρώ στην κρίση θα ήταν πιο γρήγορη και αποτελεσματική αν υπήρχε καλύτερος συντονισμός μεταξύ των χωρών μελών.

Η μελλοντική πορεία - ευρύτερη μακροοικονομική εποπτεία

• Η κρίση έδειξε την ανάγκη οι χώρες που είναι μέλη της ζώνης του ευρώ να προχωρήσουν και να εφαρμόσουν την ατζέντα μεταρρυθμίσεων ΟΝΕ@10. Στην εν λόγω ανακοίνωση της 7ης Μαΐου 2008, η Επιτροπή πρότεινε μια ατζέντα μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της λειτουργίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) ενόψει του ταχέως μεταβαλλόμενου παγκόσμιου περιβάλλοντος, της γήρανσης του πληθυσμού και των εντεινόμενων ανησυχιών για την ενέργεια και την αλλαγή του κλίματος. Το σκέλος της εξωτερικής πολιτικής της ατζέντας μεταρρυθμίσεων ανέφερε ότι η ευρωζώνη θα πρέπει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση.
• Ανισορροπίες εντός της ζώνης του ευρώ δεν αντιμετωπίζονταν πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση. Ως εκ τούτου, πρέπει να εφαρμοστεί ευρύτερη εποπτεία για να θεσπιστεί συντονισμένη πολιτική αντίδρασης. Η εν λόγω ευρύτερη εποπτεία πρέπει να περιλαμβάνει τις εξελίξεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Το υπερβολικό χρέος στον ιδιωτικό τομέα οδήγησε σε μη βιώσιμες οικονομικές τάσεις. Αυτές οι χρηματοπιστωτικές ανισορροπίες πρέπει να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται νωρίτερα.
• Η εποπτεία πρέπει να διευρυνθεί για τη διασφάλιση βιώσιμων δημόσιων οικονομικών. Ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης σε συνδυασμό με αύξηση του χρέους θέτει κινδύνους για τα δημόσια οικονομικά ακριβώς τη στιγμή που άρχισαν να γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις της γήρανσης του πληθυσμού. Μια πάγια στρατηγική δέσμευση απαιτείται για την επίτευξη ενισχυμένης δημοσιονομικής συνεργασίας, που εξισορροπεί επαρκώς τα προβλήματα σταθερότητας και βιωσιμότητας σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
• Πρέπει να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ πολιτικών και χωρών της ζώνης του ευρώ για να καταστεί δυνατή η χάραξη κατάλληλων στρατηγικών εξόδου. Ο συντονισμός θα πρέπει κυρίως να λάβει τη μορφή κοινών συμφωνιών για τον χρόνο, τον ρυθμό και τη σειρά των ενεργειών εναρμόνισης των παραμέτρων των πολιτικών.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα: – Ετήσια δήλωση για την ευρωζώνη 2009 [COM(2009) 527 τελικό της 7.10.2009]

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, την Επιτροπή των Περιφερειών και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα - EMU@10: επιτυχίες και προκλήσεις μετά από δέκα έτη λειτουργίας της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης {SEC(2008) 553} [COM(2008) 238 τελικό της 7.5.2008]

τελευταία ενημέρωση 28.03.2017