Πολωνία
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής COM(1997)2002 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(1998)701 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(1999)509 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM (2000) 709 τελικό [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM (2001) 700 τελικό - SEC (2001) 1752 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1408 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]·
Έκθεση της Επιτροπής COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1207 [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].
Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Στη γνώμη της του Ιουλίου 1997, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν προέβλεπε κανένα μεγάλο πρόβλημα στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης.
Η έκθεση του Νοεμβρίου 1998 υπογράμμιζε ότι πραγματοποιήθηκε κάποια πρόοδος στον τομέα έρευνας και της τεχνολογίας. Σημειώθηκε επίσης πρόοδος σε θέματα της κοινωνίας της πληροφορίας. Εντούτοις, επιπλέον προσπάθειες έπρεπε να καταβληθούν όσον αφορά την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο στον τομέα των τηλεπικοινωνιών.
Η έκθεση του Οκτωβρίου 1999 υπογράμμιζε ότι σε θέματα ενέργειας η Πολωνία ήταν συνδεδεμένη με το πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο από τον Σεπτέμβριο του 1999. Σημειώθηκε μικρή πρόοδος στη διάρκεια αυτής της περιόδου όσον αφορά την κοινωνία της πληροφορίας. Αντιθέτως, στον τομέα των τηλεπικοινωνιών η Πολωνία σημείωσε αρκετή πρόοδο και εγκαινιάστηκε η διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων.
Το Νοέμβριο 2000, η Επιτροπή έλαβε υπόψη τις σημαντικές προόδους που σημείωσε η Πολωνία τόσο στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των τεχνολογιών της πληροφορίας όσο και στον τομέα της έρευνας.
Σύμφωνα με την έκθεση του Οκτωβρίου 2002, η Πολωνία εξακολούθησε να πραγματοποιεί βήματα προόδου σε ό,τι αφορά την ενίσχυση της οικείας πολιτικής επιστήμης και έρευνας. Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η Πολωνία είχε πραγματοποιήσει ορισμένα βήματα προόδου στην ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της με το κεκτημένο, καθώς και στην απελευθέρωση της αγοράς της.
Η έκθεση του Νοεμβρίου του 2003 καταλήγει στη διαπίστωση ότι η Πολωνία έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις που είχε αναλάβει κατά τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης, κατά το μεγαλύτερο μέρος για τον τομέα των τηλεπικοινωνιών, αλλά εν μέρει μόνο για τις ταχυδρομικές υπηρεσίες. Όσον αφορά την επιστήμη και την έρευνα, η Πολωνία έχει τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της και είναι σε θέση να εφαρμόσει το αντίστοιχο κεκτημένο.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Οι δράσεις στον τομέα της έρευνας και της τεχνολογικής ανάπτυξης (Ε&ΤΑ) σε κοινοτικό επίπεδο, όπως προβλέπονται από το άρθρο 164 της Συνθήκης (πρώην άρθρο 130 Ζ) και το πρόγραμμα πλαίσιο (άρθρο 166, πρώην άρθρο 130 Θ), αποσκοπούν να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και την ποιότητα ζωής, να ενθαρρύνουν την αειφόρο ανάπτυξη και να συμβάλουν στις υπόλοιπες κοινοτικές πολιτικές.
Η ευρωπαϊκή συμφωνία μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Πολωνίας προβλέπει τη συνεργασία στους εν λόγω τομείς, ιδίως μέσω της συμμετοχής του συνδεδεμένου κράτους στο πρόγραμμα πλαίσιο. Η Λευκή Βίβλος για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και την εσωτερική αγορά (1995) δεν περιλαμβάνει άμεσα μέτρα στον εν λόγω τομέα.
Η πολιτική τηλεπικοινωνιών της Κοινότητας έχει στόχο να εξαλείψει τα εμπόδια που παρουσιάζονται στην καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς εξοπλισμού, υπηρεσιών και δικτύων τηλεπικοινωνιών, να ανοίξει τις ξένες αγορές στις κοινοτικές επιχειρήσεις και να θέσει σύγχρονες υπηρεσίες στη διάθεση των υπηκόων και των επιχειρήσεων της Ένωσης. Οι εν λόγω στόχοι πρέπει να επιτευχθούν με την εναρμόνιση των προτύπων και των όρων παροχής υπηρεσιών, την απελευθέρωση των αγορών τερματικών, υπηρεσιών και δικτύων, καθώς και την έγκριση των απαιτούμενων κανονιστικών μέτρων.
Η ευρωπαϊκή συμφωνία ορίζει ότι η ευθυγράμμιση των προτύπων και των πρακτικών που ακολουθούνται στον τομέα των τηλεπικοινωνιών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών, της τυποποίησης, της κανονιστικής ρύθμισης και του εκσυγχρονισμού των υποδομών με το κοινοτικό επίπεδο πρέπει να γίνει δια της οδού της συνεργασίας. Η Λευκή Βίβλος δίνει έμφαση στην προσέγγιση των κανονιστικών διατάξεων, των δικτύων και των υπηρεσιών, καθώς και των μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την σταδιακή απελευθέρωση του τομέα.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη
Από το Σεπτέμβριο του 1999, η Πολωνία συνδέεται με το Πέμπτο πρόγραμμα-πλαίσιο (1). Για το σκοπό αυτό δημιουργήθηκαν πολλές δομές. Η Πολωνία αποφάσισε εξάλλου να ανοίξει τις ερευνητικές της δραστηριότητες στις επιχειρήσεις, τους ερευνητές και τα πανεπιστήμια των κρατών μελών. Έπειτα η Πολωνία προσπάθησε να αυξήσει τη συμμετοχή της στο εν λόγω πρόγραμμα και εξεδήλωσε την επιθυμία να συνδεθεί με το Έκτο πρόγραμμα-πλαίσιο.
Η έκθεση του Νοεμβρίου 2000 συνιστά έντονα την αύξηση των μεικτών εσωτερικών δαπανών που αφιερώνονται στην έρευνα και την ανάπτυξη. Πλην όμως, ο κρατικός προϋπολογισμός του 2002 επέβαλε σημαντικούς περιορισμούς, αφού, σε σύγκριση με το 2001, το ύψος των προβλεπόμενων δαπανών μειώθηκε περίπου κατά 20%. Η χρηματοδότηση εξακολουθεί λοιπόν να είναι δύσκολη, ενώ η Πολωνία καλείται να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την αύξηση των ακαθάριστων εγχώριων δαπανών των αφιερωμένων στην έρευνα και στην ανάπτυξη.
Όσον αφορά τα θεσμικά όργανα του κλάδου, η θέση τους είναι ισχυρή και έχουν ενισχυθεί περαιτέρω τα τελευταία χρόνια. Προβλέπονται, εξάλλου, νέες βελτιώσεις της λειτουργίας της Εθνικής επιτροπής επιστημονικής έρευνας (ΚΒΝ) και του δικτύου συνδέσμων.
Τον Ιανουάριο 2002, υπεγράφη συμφωνία συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμός Διαστήματος, η οποία συνιστά το πλαίσιο συμμετοχής της Πολωνίας στα προγράμματα έρευνας του Οργανισμού.
Στην έκθεση του 2003, η Επιτροπή κρίνει ότι η Πολωνία έχει τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις και υποχρεώσεις που απορρέουν από τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης και ότι θα είναι σε θέση να εφαρμόσει το κεκτημένο στον τομέα της έρευνας, αμέσως μετά την ένταξή της στην Ένωση.
Κοινωνία της πληροφορίας
Στον τομέα της κοινωνίας της πληροφορίας, η Πολωνία διαδραματίζει πάντα ενεργό ρόλο στις συνεδριάσεις της μεικτής επιτροπής ανωτάτου επιπέδου που απαρτίζεται από τις υποψήφιες για προσχώρηση χώρες και την Επιτροπή. Τον Σεπτέμβριο 2001, το Συμβούλιο Υπουργών ενέκρινε το σχέδιο δράσης «ηλεκτρονική Πολωνία» («ePologne»), με τίτλο «Σχέδιο δράσης για την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας στην Πολωνία για την περίοδο 2001-2006», που ακολουθεί την προσέγγιση του σχεδίου δράσης «eEurope+» (2). Το σχέδιο θα επικαιροποιείται κάθε χρόνο. Όσον αφορά τις διοικητικές δυνατότητες, συνεστήθη στη διοίκηση νέα μονάδα «μηχανοργάνωσης». Μεταξύ των αρμοδιοτήτων της οι υποδομές πληροφορικής, η εκπαίδευση στην πληροφορική, τα συστήματα και δίκτυα τηλεπληροφοριών.
Τηλεπικοινωνίες
Στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η Πολωνία πραγματοποίησε ορισμένα βήματα προόδου, επιτυγχάνοντας ένα εύλογο επίπεδο ευθυγράμμισης της νομοθεσίας της με το κοινοτικό κεκτημένο. Ένας νέος νόμος για τις τηλεπικοινωνίες τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2000. Το εν λόγω κείμενο χρησιμεύει ως υπόβαθρο για τη μεταφορά των οδηγιών ΕΚ στον εν λόγω τομέα. Εξάλλου ο νόμος αυτός αφαιρεί από το δημόσιο φορέα TPSA τα αποκλειστικά δικαιώματα που απολάμβανε έως τώρα.
Εκτός από ορισμένες κριτικές, ο νόμος αποτελεί στοιχείο σημαντικής προόδου για την Πολωνία.
Στον τομέα της απελευθέρωσης της αγοράς τηλεπικοινωνιών, οι υπηρεσίες τοπικών τηλεπικοινωνιών απελευθερώθηκαν πλήρως τον Ιανουάριο του 2002. Από τότε, οι φορείς εκμετάλλευσης στις τηλεπικοινωνίες μακρών αποστάσεων δεν είναι πλέον υποχρεωμένοι να ζητούν άδεια: μπορούν να ασκήσουν τις δραστηριότητές τους με απλή άδεια του Γραφείου Ρύθμισης των τηλεπικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών (URTiP). Ο οργανισμός αυτός συνεστήθη τον Μάρτιο 2002, ως εθνική ρυθμιστική αρχή για τις τηλεπικοινωνίες και τις ταχυδρομικές υπηρεσίες στην Πολωνία. Είναι ανεξάρτητος από τους οικονομικούς φορείς εκμετάλλευσης και οι αρμοδιότητές του καθορίζονται από το νόμο.
Η διείσδυση των υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας φθάνει το 26%. Τρεις φορείς εκμετάλλευσης κινητής τηλεφωνίας (GSM) μοιράζονται την αγορά, ενώ έχουν ήδη χορηγηθεί άδειες UMTS, ώστε να είναι δυνατή η εκκίνηση λειτουργίας του συστήματος μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες της αγοράς. Η διείσδυση της αγοράς της σταθερής τηλεφωνίας φθάνει σήμερα το 32% και η πρόοδός της είναι αργή.
Επίσης η Πολωνία πρέπει να επισπεύσει την ενσωμάτωση των υπόλοιπων κειμένων παράγωγου δικαίου, ώστε η αγορά να μπορέσει να διέπεται από σωστές ρυθμίσεις και να είναι πλήρως ανοιχτή προς τον ανταγωνισμό. Χρειάζεται, επίσης, να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες σε νομοθετικό επίπεδο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ευθυγράμμιση στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Ειδικότερα, πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος για τις τηλεπικοινωνίες ούτως ώστε, ιδίως, να καθοριστεί η καθολική υπηρεσία και οι όροι παροχής της, η προεπιλογή και η επιλογή του φορέα εκμετάλλευσης, οι διασυνδέσεις, η δυνατότητα μεταφοράς του αριθμού και η αποδεσμοποίηση της πρόσβασης στον τοπικό βρόχο.
Όπως διαπιστώθηκε το 2003, χρειάζεται ακόμη να γίνουν κάποιες τροποποιήσεις σε ό,τι αφορά την καθολική υπηρεσία και το καθεστώς των διασυνδέσεων. Επιπλέον, δεν έχει ολοκληρωθεί η θέσπιση των απαιτούμενων διατάξεων εφαρμογής, και συγκεκριμένα χρειάζεται ακόμη να τεθεί σε εφαρμογή το πλήρες κεκτημένο που διέπει την καθολική υπηρεσία. Θα πρέπει επίσης να καθορισθούν λογικοί όροι για τις διασυνδέσεις και να τεθεί σε εφαρμογή η αποδεσμοποίηση της πρόσβασης στον τοπικό βρόχο ώστε να ενισχυθεί περαιτέρω ο ανταγωνισμός στην αγορά. Η Πολωνία οφείλει επίσης να μεριμνήσει ώστε να κατοχυρωθούν η προεπιλογή και η επιλογή του φορέα εκμετάλλευσης και η διαμόρφωση των τιμών σε συνάρτηση με το κόστος.
Τέλος, δεν έχει ακόμη μεταφερθεί στην πολωνική νομοθεσία το κοινοτικό κεκτημένο του 2002 που συνίσταται στη θέσπιση νέου κανονιστικού πλαισίου για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.
Ταχυδρομικές υπηρεσίες
Ο ταχυδρομικός τομέας, αντίθετα από τον τομέα των τηλεπικοινωνιών, βρίσκεται σε σαφώς λιγότερο ενθαρρυντική κατάσταση. Επιπλέον, ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων της ταχυδρομικής αγοράς είναι πολύ αργός. Από τον Φεβρουάριο 2002 εξετάζονται σχέδια κειμένου.
Όπως διαπιστώθηκε το 2003, η Πολωνία οφείλει ακόμη να ολοκληρώσει την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας της προς το κοινοτικό κεκτημένο, ιδίως σε ό,τι αφορά την αδειοδότηση, το καθεστώς των ειδικών αδειών και την καθολική υπηρεσία (ποιότητα των παροχών και αρχές τιμολόγησης). Είναι απαραίτητο να θεσπισθούν συμπληρωματικές διατάξεις εφαρμογής, ιδίως σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες διαχείρισης των παραπόνων των πελατών και το σύστημα λογιστικής καταγραφής του κόστους. Τέλος, θα πρέπει να ενισχυθεί η διοικητική ικανότητα στον συγκεκριμένο τομέα, με την πρόσληψη πιο ειδικευμένου προσωπικού και με τη συνεχή επιμόρφωση του προσωπικού.
(1) Απόφαση του Συμβουλίου σύνδεσης ΕΕ-Πολωνίας, της 4ης Αυγούστου 1999, σχετικά με την έγκριση των τρόπων και των όρων συμμετοχής της Πολωνίας στα κοινοτικά προγράμματα έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και επίδειξης (1998-2002)
Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 281 της 4.11.1999
(2) Το σχέδιο δράσης eEurope+ αποβλέπει στην επιτάχυνση της αναδιάρθρωσης των οικονομιών των υποψήφιων για προσχώρηση χωρών, μέσω της προσφυγής στις τεχνολογίες και εργαλεία της κοινωνίας της πληροφορίας.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 03.02.2004