Κύπρος
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής [COM(93) 313 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(98) 710 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(99) 502 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2000) 702 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1745 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1401 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1202 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Με τη γνώμη που εξέδωσε τον Ιούλιο 1993, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρούσε ότι, υπό την προϋπόθεση ότι οι προσπάθειες θα συνεχίζονταν στην ίδια βάση, η Κύπρος δεν θα αντιμετώπιζε σημαντικές δυσκολίες στην μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου 1998 αντιθέτως, υπογραμμίζονταν οι καθυστερήσεις που έχει συσσωρεύσει αυτή η χώρα στην εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας καθώς και η παρουσία ακατάλληλων δομών για τη διαχείριση του περιβάλλοντος.
Η έκθεση του 1999 τονίζει ότι η ορατή πρόοδος είναι περιορισμένη. Εντούτοις, καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες προπαρασκευής ώστε να έχει ολοκληρωθεί η εναρμόνιση κατά την ημερομηνία ένταξης.
Η έκθεση του Νοεμβρίου του 2000 υπογράμμιζε τη σημειωθείσα πρόοδο στη μεταφορά του κοινοτικού κεκτημένου. Είχε καταρτιστεί πρόγραμμα μεταφοράς και υλοποίησης για την ευθυγράμμιση της νομοθεσίας, των θεσμών, των προγραμμάτων και των πολιτικών της Κύπρου με το κοινοτικό κεκτημένο. Το ζητούμενο ήταν μια στρατηγική και ένα πρόγραμμα εφαρμογής κάθε οδηγίας, καθώς και ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης των επενδύσεων. Οι διοικητικές δομές έπρεπε να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 2001 επισημαίνεται ότι η Κύπρος σημείωσε ικανοποιητική πρόοδο στην ευθυγράμμιση με το κοινοτικό κεκτημένο, ιδίως σε ό,τι αφορά την οριζόντια νομοθεσία, την ποιότητα των υδάτων και τις ουσίες που καταστρέφουν τη στοιβάδα του όζοντος. Η ευθυγράμμιση είχε συνεπώς φθάσει σε πολύ προχωρημένο στάδιο.
Στην έκθεση του Οκτωβρίου 2002, η Επιτροπή επισημαίνει ότι οι εργασίες για την εναρμόνιση της νομοθεσίας έχουν προοδεύσει πολύ. Θεσπίστηκαν σημαντικοί νόμοι και ενισχύθηκε η διοικητική ικανότητα εφαρμογής του κεκτημένου.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 2003 αναφέρεται ότι η Κύπρος τηρεί τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στον τομέα του περιβάλλοντος κατά τις διαπραγματεύσεις ένταξης (ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2002) και θα πρέπει να είναι σε θέση να εφαρμόσει το μεγαλύτερο μέρος του περιβαλλοντικού κεκτημένου την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία ένταξής της στην Ένωση.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Η κοινοτική πολιτική σε θέματα περιβάλλοντος, όπως αυτή προκύπτει από τη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποσκοπεί στην αειφόρο ανάπτυξη βάσει της ολοκλήρωσης της πολιτικής του περιβάλλοντος στις επιμέρους τομεακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, των προληπτικών μέτρων, της αρχής ο ρυπαίνων πληρώνει, της απόδοσης ιδιαίτερης προτεραιότητας στην αντιμετώπιση των απειλών κατά του περιβάλλοντος στην πηγή και στον καταμερισμό των ευθυνών. Το κοινοτικό κεκτημένο περιλαμβάνει περίπου 200 νομικές πράξεις που καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η ρύπανση του ύδατος και του αέρα, η διαχείριση των αποβλήτων και των χημικών προϊόντων, η βιοτεχνολογία, η ακτινοπροστασία και η προστασία της φύσης. Τα κράτη μέλη έχουν την υποχρέωση να εξασφαλίζουν την εκτέλεση μελέτης επιπτώσεων πριν από τη χορήγηση άδειας για την υλοποίηση ορισμένων δημοσίων ή ιδιωτικών έργων με στόχο να διαπιστώνονται οι συνέπειες που θα έχουν τα έργα αυτά στο περιβάλλον.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η Κύπρος, στις 16 Ιουλίου 1999, υπέγραψε το πρωτόκολλο του Κιότο για την αλλαγή του κλίματος.
Η Κύπρος άρχισε να ενσωματώνει την αειφόρο ανάπτυξη στη χάραξη άλλων πολιτικών, ιδίως στους τομείς της γεωργίας, της ενέργειας, του τουρισμού και των μεταφορών. Ο νόμος για την αξιολόγηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον συνέβαλε στον συνυπολογισμό των περιβαλλοντικών θεμάτων στη χάραξη άλλων πολιτικών.
Όσον αφορά την οριζόντια νομοθεσία, τον Απρίλιο του 2001 τέθηκε σε ισχύ ένας νόμος σχετικός με την σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την αξιολόγηση των διασυνοριακών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η εφαρμογή του άρχισε τον Φεβρουάριο του 2002. Ολοκληρώθηκαν ένα σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας καθώς και μια στρατηγική στον ενεργειακό τομέα. Μεταφέρθηκε εξάλλου η οδηγία η σχετικά με την πρόσβαση στις πληροφορίες. Η μεταφορά της οριζόντιας νομοθεσίας έχει περατωθεί. Η μεταφορά της οριζόντιας νομοθεσίας έχει περατωθεί και είναι σύμφωνη με το κεκτημένο, εκτός από την αξιολόγηση των επιπτώσεων των στρατηγικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Η εν λόγω νομοθεσία πρέπει να μεταφερθεί και να εφαρμοστεί το αργότερο έως τον Ιούλιο του 2004.
Η προστασία των υδάτων, πόρος που σπανίζει στην Κύπρο, αποτελεί προτεραιότητα της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας. Η κοινοτική νομοθεσία στον εν λόγω τομέα εγκρίθηκε, εκτός από ορισμένες διατάξεις για τα λύματα, την αποστράγγιση και την οδηγία πλαίσιο περί υδάτων. Όλες αυτές οι διατάξεις πρέπει να μεταφερθούν πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Πρέπει να εντοπιστούν οι ζώνες που εκτίθενται στη νιτρορρύπανση και να ενημερωθεί ο κατάλογος με τις απορρίψεις επικίνδυνων ουσιών. Άλλωστε, πριν από την ένταξη πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή προγράμματα σχετικά με τη νιτρορρύπανση και τις επικίνδυνες απορρίψεις. Το Μάιο του 2001 μεταφέρθηκαν στο εθνικό δίκαιο οι διατάξεις της οδηγίας για το πόσιμο νερό. Έγινε απογραφή και χαρτογράφηση των ζωνών ύδρευσης. Θεσπίστηκε ο νόμος για την καταπολέμηση της ρύπανσης των υδάτων, καθώς και οι κανονισμοί σχετικά με τη ρύπανση των υδάτων από τον αμίαντο και την ιλύ καθαρισμού λυμάτων. Καταρτίστηκε πρόγραμμα επίβλεψης των υδάτων, ενώ η οδηγία σχετικά με τα ύδατα κολύμβησης τηρείται πλήρως. Έως τον Δεκέμβριο του 2012 παρασχέθηκε στην Κύπρο μεταβατική περίοδος για τα αστικά λύματα.
Όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, η νομοθεσία εγκρίθηκε και είναι σύμφωνη με το κεκτημένο. Ωστόσο, δεν εγκρίθηκε το εθνικό πρόγραμμα διαχείρισης αποβλήτων. Ούτε το πρόγραμμα διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Τα συστήματα επίβλεψης της μεταφοράς αποβλήτων και η αδειοδότηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους πρέπει να εφαρμοστούν πλήρως πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Θεσπίστηκε νόμος με τον οποίο επικυρώνεται η τροποποίηση της σύμβασης της Βασιλείας σχετικά με τα επικίνδυνα απόβλητα. Επίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη πρόγραμμα στον τομέα των οικιακών απορριμμάτων. Η θέσπιση συστημάτων αποκομιδής αποβλήτων και κέντρων ανάκτησης και διάθεσης πρέπει να ολοκληρωθεί. Ο νόμος για τα απορρίμματα συσκευασίας και οι κανόνες εφαρμογής του θεσπίστηκαν τον Απρίλιο του 2002. Το ίδιο ισχύει και για τις πράξεις που αφορούν τις ηλεκτρικές στήλες, τα PCB και PCT, τα χρησιμοποιηθέντα έλαια και συσσωρευτές. Παρασχέθηκε μεταβατική περίοδος έως τον Δεκέμβριο του 2005 για την εφαρμογή των διατάξεων για τα απορρίμματα συσκευασίας. Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διοικητική ικανότητα στον τομέα της διαχείρισης αποβλήτων.
Εκκρεμεί η ολοκλήρωση σχεδίων και προγραμμάτων δράσης για την ποιότητα του αέρα, καθώς και η βελτίωση της παρακολούθησής τους πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Όλο το κεκτημένο στον εν λόγω τομέα έχει μεταφερθεί. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά την ποιότητα της βενζίνης και του πετρελαίου ντίζελ, και την περιεκτικότητα σε θείο των υγρών καυσίμων. Για το συγκεκριμένο θέμα που αφορά την περιεκτικότητα σε θείο, χορηγήθηκε στη χώρα μεταβατική περίοδος έως το 2005. Η αξιολόγηση της ποιότητας του αέρα ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2001 με βάση τις οδηγίες σχετικά με την ποιότητα του αέρα και το όζον.
Όσον αφορά τη βιομηχανική ρύπανση και τη διαχείριση κινδύνων, εγκρίθηκε το σύνολο της νομοθεσίας, εκτός από τις διατάξεις σχετικά με τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης και τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών. Τα εν λόγω μέτρα πρέπει να μεταφερθούν πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Θα παρασχεθεί στη χώρα ειδικό καθεστώς για τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης. Έχει δημιουργηθεί η απαραίτητη διοικητική υποδομή για τον αποτελεσματικό έλεγχο στον συγκεκριμένο τομέα. Εντούτοις επιβάλλεται να επιδειχθεί ιδιαίτερη προσοχή όσον αφορά την οδηγία Seveso II (σχετικά με τον έλεγχο των κινδύνων που συνδέονται με σοβαρά ατυχήματα), η οποία απαιτεί την αναθεώρηση των εσωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης και την καθιέρωση εξωτερικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης, πριν από την ένταξη της Κύπρου. Τον Φεβρουάριο του 2001 ολοκληρώθηκε μελέτη σχετικά με την εγκατάσταση μονάδας αποθείωσης καυσαερίων στο σταθμό του Βασιλικού. Πραγματοποιήθηκε η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης (IPPC). Ωστόσο, θα πρέπει να δοθούν άδειες στις σχετικές εγκαταστάσεις, τηρώντας παράλληλα την προθεσμία που προβλέπεται από την οδηγία (Οκτώβριος 2007).
Όσον αφορά τους γενετικώς τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ) και τα χημικά προϊόντα, η νομοθεσία μεταφέρθηκε και είναι σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο, εκτός από τις διατάξεις που αφορούν την περιορισμένη χρήση των ΓΤΟ. Μένει ακόμη να θεσπιστεί ο νόμος για τα βιοκτόνα προϊόντα. Όσον αφορά την περιορισμένη χρήση των ΓΤΟ, πρέπει να ολοκληρωθεί η εφαρμογή των διαδικασιών κοινοποίησης πριν από την ένταξη στην Ένωση.
Όσον αφορά την πυρηνική ασφάλεια και την ακτινοπροστασία, η νομοθεσία μεταφέρθηκε πλήρως και είναι σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο. Ο εξοπλισμός ασφάλειας βελτιώθηκε. Το 2002, θεσπίστηκε νόμος για τις ιονίζουσες ακτινοβολίες και εκδόθηκε κανονισμός σχετικά με την ενημέρωση του πληθυσμού σε περίπτωση εκτάκτου κινδύνου από ακτινοβολίες.
Όσον αφορά την προστασία της φύσης, η νομοθεσία εγκρίθηκε. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι, λόγω της διάχυσης ευθυνών, η εφαρμογή της μπορεί να εμπερικλείει προβλήματα. Πρέπει να ολοκληρωθεί ο κατάλογος των τόπων κοινοτικής σημασίας και να οριστούν οι ζώνες ειδικής προστασίας πριν από την ένταξη της χώρας στην Ένωση. Η Κύπρος είναι ενεργός εταίρος της σύμβασης της Ουάσιγκτον για το εμπόριο των απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών (CITES). Η νομοθεσία, που αποβλέπει στην συνεκτίμηση των κριτηρίων της εν λόγω σύμβασης, θεσπίστηκε τον Ιούλιο του 2000. Κυρώθηκαν, εξάλλου, η σύμβαση σχετικά με την απερήμωση, καθώς και η σύμβαση για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας. Το Μάρτιο του 2001, κυρώθηκε η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους υγροτόπους διεθνούς σημασίας. Τον Οκτώβριο του 2001, κυρώθηκαν τα πρωτόκολλα της σύμβασης της Βαρκελώνης σχετικά με τις ζώνες ειδικής προστασίας και τη βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο και το πρωτόκολλο για την προστασία της Μεσογείου από την ρύπανση από χερσαίες πηγές. Επίσης μεταφέρθηκε στο εθνικό δίκαιο το κεκτημένο σχετικά με τα άγρια ζώα που διατηρούνται σε αιχμαλωσία.
Όσον αφορά τις εκπομπές θορύβου, η μεταφορά προχωρά κατά τα προβλεπόμενα. Η νομοθεσία είναι σύμφωνη με το κεκτημένο, αλλά όχι με το πιο πρόσφατο που αφορά τον περιβαλλοντικό θόρυβο. Το πλέον πρόσφατο κεκτημένο πρέπει να μεταφερθεί πριν από τον Ιούλιο του 2004. Πρέπει να οριστούν οι οργανισμοί που θα επιφορτιστούν με τις δοκιμές. Τον Απρίλιο του 2002 θεσπίστηκε νόμος που ενσωματώνει όλες τις οδηγίες της νέας προσέγγισης. Επίσης, εγκρίθηκε νομοσχέδιο σχετικά με τις εκπομπές θορύβου των οικιακών συσκευών.
Τέλος, η Κύπρος συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EN).
Η διοικητική ικανότητα είναι επαρκής και λειτουργεί με ικανοποιητικό τρόπο. Η έλλειψη ανθρώπινων πόρων αντιμετωπίστηκε με προσφυγή στον ιδιωτικό τομέα και σε έκτακτο προσωπικό. Διοργανώθηκαν μαθήματα ενημέρωσης και κατάρτισης. Η Υπηρεσία Περιβάλλοντος πρέπει να οριστεί ως η αρμόδια αρχή για την αξιολόγηση των επιπτώσεων των στρατηγικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 06.02.2004