Πολωνία
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής [COM(97) 2002 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(98) 701 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(1999) 509 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2000) 709 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2001) 700 τελικό - SEC(2001) 1752 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2002) 700 τελικό - SEC(2002) 1408 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης]
Έκθεση της Επιτροπής [COM(2003) 675 τελικό - SEC(2003) 1207 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]
Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Με βάση τη γνώμη του Ιουλίου 1997, η πλήρης μεταφορά του περιβαλλοντικού κεκτημένου στην Πολωνία θα μπορούσε, μεσοπρόθεσμα, να επιτευχθεί. Ωστόσο, η διαδικασία ευθυγράμμισης σε ορισμένους τομείς (επεξεργασία των αστικών λυμάτων, πόσιμο νερό, διαχείριση των αποβλήτων, νομοθεσία σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση, κτλ.) θα απαιτούσε μακρύτερα χρονικά περιθώρια και αύξηση των δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου 1998 διαπιστώνεται ότι το συνολικό πλαίσιο είναι ακατάλληλο και δεν επέτρεπε την αξιολόγηση της βραχυπρόθεσμης προόδου. Αναφέρονταν επίσης η απουσία ουσιαστικής προόδου στον νομοθετικό τομέα.
Στην έκθεση του Οκτωβρίου 1999 απευθυνόταν έκκληση στην Πολωνία να επιταχύνει τους ρυθμούς προσαρμογής της στο κεκτημένο στον τομέα του περιβάλλοντος. Εντούτοις είχαν πραγματοποιηθεί ορισμένα βήματα προόδου, χάρις στην μερική εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, η διοικητική μεταρρύθμιση που είχε δρομολογηθεί την 1η Ιανουαρίου βελτίωσε τις θεσμικές δομές σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στον τομέα αυτόν. Η Πολωνία έπρεπε ωστόσο να μεριμνήσει για την προσαρμογή ολόκληρου του νομοθετικού πλαισίου.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου 2000 υπογραμμιζόταν ότι η Πολωνία είχε σημειώσει μικρή πρόοδο όσον αφορά την μεταφορά του κεκτημένου. Είχε προετοιμαστεί ολόκληρη σειρά νόμων, αλλά έπρεπε ακόμη να εγκριθούν, ώστε η Πολωνία να φτάσει σε ένα καλό επίπεδο μεταφοράς των οδηγιών. Τα προγράμματα για την πρόληψη της ρύπανσης του αέρα, για τα απόβλητα, το νερό και τη βιομηχανία δεν είχαν θεσπιστεί.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 2001 υπογραμμιζόταν η πρόοδος που είχε επιτευχθεί κατά την θέσπιση των νόμων πλαίσιο, όπως οι νόμοι για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για την πρόσβαση στην πληροφόρηση, για τη διαχείριση των αποβλήτων και για την προστασία του περιβάλλοντος. Εκπονήθηκαν προγράμματα εφαρμογής του κεκτημένου.
Στην έκθεση του Οκτωβρίου του 2002 αναφερόταν ότι η Πολωνία είχε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τη θέσπιση εκτελεστικών κανονιστικών διατάξεων και την ενίσχυση της διοικητικής της ικανότητας, προκειμένου να εφαρμόσει το κεκτημένο. Μολαταύτα έπρεπε να ολοκληρωθεί η μεταφορά του κεκτημένου. Χρειαζόταν να ενισχυθεί η περιβαλλοντική διοίκηση.
Στην έκθεση του Νοεμβρίου του 2003 επισημαίνεται ότι η Πολωνία τηρεί, επί το πλείστον, τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει όσον αφορά το περιβάλλον κατά τις διαπραγματεύσεις προσχώρησης (ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2002). Εάν η χώρα ενισχύσει τις διοικητικές ικανότητες σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, αναμένεται ότι θα επιτύχει να μεταφέρει στην εθνική νομοθεσία το μεγαλύτερο μέρος του περιβαλλοντικού κεκτημένου πριν από την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία προσχώρησής της στην Ένωση.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Η περιβαλλοντική πολιτική της Κοινότητας, όπως προκύπτει από τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποσκοπεί στη βιώσιμη ανάπτυξη με βάση την ένταξη της πολιτικής περιβάλλοντος στις κοινοτικές τομεακές πολιτικές, στην προληπτική δράση, στην αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει, στην αντιμετώπιση των οικολογικών καταστροφών στην πηγή τους και στον καταμερισμό των αρμοδιοτήτων. Το κοινοτικό κεκτημένο περιλαμβάνει περίπου διακόσιες νομικές πράξεις που καλύπτουν ευρύ φάσμα θεμάτων, εκ των οποίων τη ρύπανση των υδάτων και του αέρα, τη διαχείριση των αποβλήτων και των χημικών ουσιών, τη βιοτεχνολογία, την προστασία από την ακτινοβολία και την προστασία της φύσης. Τα κράτη μέλη είναι υποχρεωμένα να εξασφαλίζουν ότι θα διεξάγεται αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν από τη χορήγηση έγκρισης σε ορισμένα δημόσια ή ιδιωτικά έργα.
Η ευρωπαϊκή συμφωνία καθορίζει ότι η πολιτική οικονομικής ανάπτυξης της Πολωνίας πρέπει να κατευθύνεται από την αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης και να ενσωματώνει πλήρως την περιβαλλοντική θεώρηση.
Στη Λευκή Βίβλο σχετικά με τις χώρες της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και την εσωτερική αγορά (1995) καλύπτεται μικρό μόνο μέρος του περιβαλλοντικού κεκτημένου, και συγκεκριμένα η νομοθεσία στον τομέα των προϊόντων που έχει άμεση σχέση με την ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η Πολωνία συμμετέχει στην εφαρμογή του προγράμματος δράσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη, το οποίο υιοθετήθηκε από όλες τις χώρες που βρέχονται από τη Βαλτική. Θεσπίστηκε μια μακροπρόθεσμη πολιτική για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Το εκτελεστικό πρόγραμμα που προαναφέρεται λαμβάνει υπόψη του την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών θεμάτων στις άλλες τομεακές πολιτικές.
Όσον αφορά την οριζόντια νομοθεσία, έχει θεσπισθεί η απαιτούμενη νομοθεσία, και η νομοθεσία αυτή ευθυγραμμίζεται με τις διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου, με εξαίρεση εκείνες που αφορούν τη στρατηγική εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Ο νόμος για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για την πρόσβαση στην πληροφόρηση τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2001. Έχει συσταθεί ένα κέντρο πληροφόρησης για το περιβάλλον. Η μεταρρύθμιση της διοίκησης στην Πολωνία άλλαξε εκ βάθρων τη θεσμική δομή στον εν λόγω τομέα. Οι νέες περιφέρειες (βοεβοδάτα) και οι επαρχίες (poviats) είναι πλέον επιφορτισμένες με τους ελέγχους και την έκδοση αδειών. Ο νόμος για την προστασία του περιβάλλοντος θεσπίστηκε τον Απρίλιο του 2001. Έχει επικυρωθεί η σύμβαση πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος.
Στον τομέα του νερού, έχουν μεταφερθεί ορθώς στην εθνική νομοθεσία της Πολωνίας οι διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου, με εξαίρεση τις πλέον πρόσφατες διατάξεις πλαίσιο σχετικά με τα ύδατα. Θα πρέπει να βελτιωθεί η επιτήρηση της ποιότητας του πόσιμου νερού. Μέχρι την 1η Μαΐου 2004, θα πρέπει να έχει οριστικοποιηθεί ο κατάλογος των περιοχών που κινδυνεύουν από νιτρορρύπανση και να έχει ολοκληρωθεί η απογραφή των χώρων υγειονομικής ταφής επικίνδυνων ουσιών. Το ίδιο ισχύει και για τις άδειες απορρίψεων και τα προγράμματα καταπολέμησης της νιτρορρύπανσης. Για ό,τι αφορά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων και την απόρριψη επικίνδυνων ουσιών, έχουν παραχωρηθεί μεταβατικές περίοδοι, εκτεινόμενες χρονικά έως τον Δεκέμβριο του 2015 και τον Δεκέμβριο του 2007, αντιστοίχως.
Όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων, έχουν μεταφερθεί ορθώς στην εθνική νομοθεσία της Πολωνίας οι διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου, με εξαίρεση τις πλέον πρόσφατες διατάξεις που αφορούν τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, η μεταφορά των οποίων θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από την ημερομηνία προσχώρησης της χώρας στην Ένωση. Το εθνικό σχέδιο διαχείρισης των αποβλήτων θα πρέπει να εφαρμοσθεί σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο (σε επίπεδο βοεβοδάτων, επαρχιών, δήμων και κοινοτήτων). Θα πρέπει να θεσπισθούν, πριν από την ένταξη της χώρας στην Ένωση, συστήματα επιτήρησης της μεταφοράς αποβλήτων και αποταξινόμησης των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Θα πρέπει να συνεχισθεί η ανάπτυξη συστημάτων συλλογής και εγκαταστάσεων ανάκτησης και διάθεσης των αποβλήτων. Οι διοικητικές ικανότητες στον συγκεκριμένο τομέα θα πρέπει να ενισχυθούν σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Για τα απόβλητα συσκευασιών, τους χώρους υγειονομικής ταφής και τη μεταφορά αποβλήτων, έχουν παραχωρηθεί μεταβατικά καθεστώτα, εκτεινόμενα χρονικώς έως την 31η Δεκεμβρίου 2007, την 1η Ιουλίου 2012 και την 31η Δεκεμβρίου 2012, αντιστοίχως.
Ο νέος νόμος για την προστασία της φύσης θα πρέπει να θεσπισθεί προκειμένου να ολοκληρωθεί η μεταφορά των οδηγιών περί ενδιαιτημάτων (Natura 2000) και περί πτηνών. Χρειάζεται ακόμη να καταρτισθούν οι κατάλογοι των τόπων κοινοτικής σημασίας και των ζωνών ειδικής προστασίας. Είναι απαραίτητο να ενισχυθούν οι διοικητικές ικανότητες, ιδίως σε ό,τι αφορά τις διαδικασίες διαβούλευσης σε επίπεδο βοεβοδάτων.
Όσον αφορά τη βιομηχανική ρύπανση και τη διαχείριση βιομηχανικών κινδύνων, έχουν μεταφερθεί ορθώς στην εθνική νομοθεσία της Πολωνίας οι διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου, με εξαίρεση τις διατάξεις που αφορούν τις εκπομπές που προέρχονται από τους διαλύτες και τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, και τα εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών. Όλες αυτές οι διατάξεις θα πρέπει να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο της χώρας πριν από την 1η Μαΐου 2004. Θα πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες για την κατοχύρωση της έκδοσης αδειών για όλες τις εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις της οδηγίας περί ολοκληρωμένης πρόληψης και ελέγχου της ρύπανσης (IPPC). Η συμμόρφωση των εγκαταστάσεων προς τις άδειες θα πρέπει να έχει επαληθευθεί πριν από τον Οκτώβριο του 2007. Η μεταφορά των διατάξεων της οδηγίας Seveso II πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από την ένταξη της χώρας στην Ένωση. Για ό,τι αφορά τον έλεγχο και την πρόληψη της βιομηχανικής ρύπανσης και τις μεγάλες εγκαταστάσεις καύσης, έχουν παραχωρηθεί μεταβατικές περίοδοι, εκτεινόμενες χρονικά έως τον Δεκέμβριο του 2010 και τον Δεκέμβριο του 2017, αντιστοίχως.
Όσον αφορά την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, έχουν μεταφερθεί ορθώς στην εθνική νομοθεσία οι διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου. Θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα σχέδια και προγράμματα που αφορούν την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα και να βελτιωθεί ο έλεγχός τους. Για ό,τι αφορά τις εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων που οφείλονται στην αποθήκευση και τη διανομή βενζίνης, καθώς και την περιεκτικότητα των υγρών καυσίμων σε θείο, έχουν παραχωρηθεί μεταβατικά καθεστώτα, εκτεινόμενα χρονικώς έως τον Δεκέμβριο του 2005 και τον Δεκέμβριο του 2006, αντιστοίχως.
Όσον αφορά τις ηχητικές οχλήσεις, η μεταφορά του κεκτημένου προχωρά σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Έχουν μεταφερθεί ορθώς στην εθνική νομοθεσία οι διατάξεις του κεκτημένου, με εξαίρεση τις πλέον πρόσφατες διατάξεις περί περιβαλλοντικού θορύβου, η μεταφορά των οποίων θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν από τον Ιούλιο του 2004. Θα πρέπει ακόμη να ορισθούν οργανισμοί αρμόδιοι σε θέματα θορύβου.
Όσον αφορά τις χημικές ουσίες και τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ), έχει ολοκληρωθεί η μεταφορά του κεκτημένου στην εθνική νομοθεσία της χώρας. Η εθνική νομοθεσία ευθυγραμμίζεται με τις διατάξεις του κεκτημένου, με εξαίρεση εκείνες που αφορούν τα βιοκτόνα. Οι διαδικασίες έκδοσης αδειών για τα βιοκτόνα πρέπει να θεσπιστούν πριν από την 1η Μαΐου 2004. Έχει συσταθεί μια επιτροπή για τους ΓΤΟ, καθώς και μια υπηρεσία επιθεώρησης χημικών προϊόντων. Θα πρέπει να βελτιωθεί ο συντονισμός μεταξύ των αρμόδιων οργανισμών.
Στο τομέα της ακτινοπροστασίας και της πυρηνικής ασφάλειας, το κεκτημένο έχει μεταφερθεί πλήρως και ορθώς στην εθνική νομοθεσία της χώρας. Ο Εθνικός Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας έχει ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων και των ακτινοβολημένων καυσίμων εντός της χώρας. Για ό,τι αφορά την έκθεση σε ακτινοβολίες για ιατρικούς σκοπούς, έχει παραχωρηθεί μεταβατική περίοδος εκτεινόμενη έως τον Δεκέμβριο του 2006.
Η Πολωνία δεν έχει σταματήσει να επενδύει στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος, ιδίως χάρη στις παρεμβάσεις του Εθνικού Ταμείου Προστασίας του Περιβάλλοντος. Οι σχετικές επενδύσεις ανέρχονται σε περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, και αντιστοιχούν στο 1,7 % του Ακαθάριστου Εσωτερικού Προϊόντος της Πολωνίας.
Η Πολωνία συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (EN) και στο ευρωπαϊκό δίκτυο πληροφοριών και παρατηρήσεων σχετικά με το περιβάλλον.
Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με το συγκεκριμένο κεφάλαιο έχουν σταματήσει.
Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 16.02.2004