Κύπρος
1) ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Γνώμη της Επιτροπής COM(93) 313 τελικόΈκθεση της Επιτροπής COM(98)710 τελικόΈκθεση της Επιτροπής COM(1999) 502 τελικόΈκθεση της Επιτροπής COM(2000) 702 τελικό.Συνθήκη προσχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση [Επίσημη Εφημερίδα L 236 της 23.09.2003]
2) ΣΥΝΟΨΗ
Στη γνωμοδότησή της του Ιουλίου 1993 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμούσε ότι η προσχώρηση της Κύπρου δεν θα συνεπαγόταν ιδιαίτερες δυσκολίες στον κοινωνικό τομέα. Σήμερα η κοινωνική κατάσταση είναι συγκρίσιμη με αυτή των άλλων κρατών μελών. Στην έκθεση του Νοεμβρίου 1998 καταγραφόταν η πρόοδος στη μεταφορά του κεκτημένου, ωστόσο διατυπωνόταν η εκτίμηση ότι είναι αναγκαία η συνέχιση των προσπαθειών, κυρίως στους τομείς της εργατικής νομοθεσίας, της ασφάλειας και της υγείας στο χώρο εργασίας.
Το Νοέμβριο του 2000, η έκθεση της Επιτροπής καταγράφει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον κοινωνικό τομέα. Ιδιαίτερα, τα θέματα της ισότητας των μισθών και του δικαιώματος για εργασία έχουν ευθυγραμμιστεί σε μεγάλο βαθμό με το κεκτημένο.
Η συνθήκη προσχώρησης υπογράφηκε στις 16 Απριλίου 2003 και η προσχώρηση πραγματοποιήθηκε την 1η Μαΐου 2004.
ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΚΕΚΤΗΜΕΝΟ
Στον κοινωνικό τομέα, εκτός από τα διάφορα ειδικά προγράμματα δράσης, κυρίως όσον αφορά τη δημόσια υγεία και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το νομοθετικό κοινοτικό κεκτημένο καλύπτει την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, το δικαίωμα εργασίας και τις συνθήκες εργασίας, τις ίσες ευκαιρίες για τις γυναίκες και τους άνδρες, το συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης για τους διακινούμενους εργαζόμενους, καθώς και τα προϊόντα καπνού.
Σε όλους αυτούς τους τομείς η κοινωνική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθορίζει ελάχιστες απαιτήσεις σε συνδυασμό με ρήτρες διασφάλιση για τα κράτη με πιο προηγμένα συστήματα.
Εξάλλου, ο κοινωνικός διάλογος σε ευρωπαϊκό επίπεδο θεσπίζεται στη συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση (άρθρο 139, πρώην άρθρο 118Β) και οι διαβουλεύσεις των κοινωνικών εταίρων αναφέρονται στη συμφωνία για την κοινωνική πολιτική.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Στον τομέα της απασχόλησης η κατάσταση είναι ικανοποιητική. Το ποσοστό ανεργίας - περίπου 3% - είναι χαμηλό σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα προγράμματα υπέρ της απασχόλησης εκπονούνται και υιοθετούνται στο πλαίσιο των σχεδίων οικονομικής ανάπτυξης της κυβέρνησης. Μεταξύ των κυριότερων στόχων είναι η ενθάρρυνση της καλύτερης χρησιμοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού κάτω από συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Στον τομέα του εργατικού δικαίου, η Κύπρος βρίσκεται στη διαδικασία εναρμόνισης της νομοθεσίας της με την αντίστοιχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο είναι αναγκαίες επιπλέον προσπάθειες έτσι ώστε να εφαρμοστούν οι σημαντικές οδηγίες. Τον Ιούνιο του 2000 εκδόθηκαν δύο νόμοι σχετικά με την ενημέρωση των εργαζομένων και με τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους στην περίπτωση μεταβιβάσεων εταιρειών ή εγκαταστάσεων. Το Σεπτέμβριο του 2000 προσυπογράφηκε ο τροποποιημένος Ευρωπαϊκός Κοινωνικός Χάρτης. Όσον αφορά την ισότητα των ευκαιριών και την ίση μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών, οι κυριότερες ρυθμίσεις της Ένωσης έχουν μεταφερθεί. Μια γενική ρήτρα για τις μη διακρίσεις εγγυάται την ισότητα απέναντι στην πρόσβαση στην εργασία. Αυτή τη στιγμή συντάσσεται νομοθεσία για τη γονική άδεια, την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών και την καταπολέμηση των έμμεσων διακρίσεων.
Όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας, μια αναθεώρηση της εθνικής νομοθεσίας βρίσκεται σε εξέλιξη. Το 1997 τέθηκε σε ισχύ ένας νόμος για την υγεία και την ασφάλεια στο χώρο εργασίας, με τον οποίο μεταφέρονται οι γενικές αρχές του κεκτημένου. Τον Απρίλιο του 2000 εγκρίθηκε τροποποίηση νόμου σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τον κίνδυνο έκθεσης στον αμίαντο στο χώρο εργασίας. Ένας νόμος που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2000 προωθεί περαιτέρω την ευθυγράμμιση στον τομέα των διατάξεων που αφορούν τη σήμανση ασφάλειας και υγείας στο χώρο εργασίας.
Τέλος, τον Ιούλιο του 2000 εκδόθηκε νόμος για την καθιέρωση της γενικής αρχής των μη διακρίσεων στον τομέα της απασχόλησης.