Βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών: Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και για την καταπολέμηση κάθε μορφής διάκρισης εναντίον τους

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει δεσμευτεί να αναλαμβάνει μακροπρόθεσμες δράσεις που αφορούν τα δικαιώματα των γυναικών, εστιάζοντας στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών* και των κοριτσιών.
Οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν στόχους για την ενθάρρυνση της ανάληψης δράσης και της δέσμευσης των χωρών της ΕΕ και του υπόλοιπου κόσμου.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που οφείλεται στις οικονομικές ανισότητες και στις ανισότητες στην εξουσία μεταξύ των φύλων, στα έθιμα, στις παραδόσεις, στις θρησκευτικές αξίες, στην πολιτική αστάθεια και στις ένοπλες συγκρούσεις.

Έχει σοβαρές συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία των θυμάτων, καθώς και για την κοινωνία εν γένει.

Οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν τρεις στόχους που είναι αλληλένδετοι:

την αποτροπή της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών·
την προστασία και την υποστήριξη των θυμάτων·
τη δίωξη όσων ασκούν τέτοια βία.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, σε συνεργασία με τις χώρες της ΕΕ, οι κατευθυντήριες γραμμές επιδιώκουν:

να προωθήσουν την ισότητα και να καταπολεμήσουν τις διακρίσεις κατά των γυναικών, αναγνωρίζοντας ότι τα εμπόδια όσον αφορά τα κοινωνικοοικονομικά και πολιτικά δικαιώματα αυξάνουν την έκθεση των γυναικών στη βία·
να εστιάσουν στη νομοθεσία και τις δημόσιες πολιτικές που εισάγουν διακρίσεις κατά των γυναικών και των κοριτσιών, καταπολεμώντας τις διακρίσεις στην ιδιωτική ζωή και τα στερεότυπα με βάση το φύλο·
να βελτιώσουν τη συλλογή δεδομένων και να βρουν καλύτερους τρόπους αναγνώρισης των σημαδιών βίας κατά των γυναικών·
να σχεδιάσουν συντονισμένες στρατηγικές που επιφέρουν πραγματικά αποτελέσματα και αφορούν κάθε άτομο και τομέα της κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών και των μέσων ενημέρωσης·
να καταπολεμήσουν την ατιμωρησία * όσων ασκούν βία, και να διασφαλίζουν ότι θα λογοδοτήσουν·
να διασφαλίσουν ότι οι πράξεις βίας ερευνώνται γρήγορα και με σοβαρότητα, και ότι το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης λειτουργεί με τρόπους που ενθαρρύνουν τις γυναίκες να παρέχουν αποδεικτικά στοιχεία·
να βελτιώσουν την κατάρτιση στον τομέα της επιβολής του νόμου, τη νομική βοήθεια, την προστασία των θυμάτων και των μαρτύρων και να δημιουργήσουν συνθήκες όπου τα θύματα δεν θα εξαρτώνται πλέον οικονομικά από αυτούς που ασκούν βία.

Η ΕΕ θα θέτει τακτικά το ζήτημα εκτός της ΕΕ, για παράδειγμα στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ). Επίσης, μνεία θα γίνεται στα δικαιώματα των γυναικών σε όλες τις θητείες των ειδικών εντεταλμένων και απεσταλμένων της ΕΕ. Ειδικότερα, η ΕΕ θα ενθαρρύνει τις χώρες να επικυρώσουν τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών.

Η ΕΕ στοχεύει στην αποτροπή της βίας και στην παροχή βοήθειας στα θύματα μέσω της στήριξης για:

την πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα θύματα βίας·
τον ρόλο του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών σε καταστάσεις εκτεταμένης βίας και ατιμωρησίας·
τα μέτρα κατά της ατιμωρησίας μέσω της παρακολούθησης των ένδικων διαδικασιών·
τους υπερασπιστές των δικαιωμάτων των γυναικών και τις γυναίκες που είναι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων * ·
τη δωρεάν ψυχολογική βοήθεια, νομική συνδρομή, διαμονή και την επανένταξη των θυμάτων και των παιδιών τους·
τηνπρόσβαση σε υπηρεσίες ενημέρωσης και υπηρεσίες υγείας , ιδίως για ζητήματα που αφορούν τη γενετήσια και αναπαραγωγική υγεία·
τα προγράμματα που προωθούν το δικαίωμα λήψης αποφάσεων σε σχέση με τη σεξουαλικότητα, χωρίς να υποβάλλονται οι γυναίκες σε εξαναγκασμό, διακρίσεις ή βία·
τα προγράμματα που απευθύνονται σε γυναίκες οι οποίες βρίσκονται σε κατάσταση που αυξάνει τον κίνδυνο να πέσουν θύματα βίας·
τηνεκπαίδευση όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και τη χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών·
τηνευαισθητοποίηση , με έμφαση στην ισότητα των φύλων και τα στερεότυπα, στοχεύοντας συγκεκριμένα σε άντρες και αγόρια·
τα προγράμματα που στοχεύουν στη βελτίωση της οικονομικής ανεξαρτησίας των γυναικών·
τις εκστρατείες που εστιάζουν στην αντιμετώπιση της συστηματικής παραμέλησης των κοριτσιών, ειδικότερα σε σχέση με την υποχρεωτική δήλωση γέννησης στο ληξιαρχείο και τη φοίτηση στο σχολείο.

Σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις, για παράδειγμα όπου διαπράττεται βία ή γίνεται ανεκτή από μια χώρα ενάντια στις διεθνείς δεσμεύσεις, η ΕΕ μπορεί να λάβει ειδικά μέτρα.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Οι κατευθυντήριες γραμμές βασίζονται σε σειρά μελετών και πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένης της εμπεριστατωμένης μελέτης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών (2006), της εργασίας του ειδικού εισηγητή του ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών (2008), του ψηφίσματος 61/143 του ΟΗΕ για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών (2006) και των ψηφισμάτων 1325 (2000) και 1820 (2008) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια.

Βασίζονται επίσης στο ψήφισμα 2005/2215 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κατάσταση των γυναικών στις ένοπλες συρράξεις και τον ρόλο τους στην ανασυγκρότηση.

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε επίσης:

το πρόγραμμα της ΕΕ για τα δικαιώματα, την ισότητα και την ιθαγένεια για την περίοδο από το 2014 έως 2020, το οποίο στόχο έχει να προστατεύει και να προωθεί δικαιώματα και ελευθερίες σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, και
την οδηγία 2012/29/ΕΕ που ορίζει ελάχιστα πρότυπα σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας.

* ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Βία κατά των γυναικών: κάθε πράξη βίας λόγω φύλου που προκαλεί, ή είναι πιθανό να προκαλέσει, σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο σε γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων απειλών για τέτοιες πράξεις, εξαναγκασμού ή αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας. Μπορεί να ασκείται εντός της οικογένειας ή της ευρύτερης κοινότητας, να διαπράττεται ή να γίνεται ανεκτή από τη χώρα συνολικά.

Ατιμωρησία: εξαίρεση ή απαλλαγή από ποινή για προκληθείσα βλάβη.

Υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων: άτομα ή ομάδες που προωθούν και προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως τα ατομικά, πολιτικά, οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των γυναικών.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για τη βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και για την καταπολέμηση κάθε μορφής διάκρισης εναντίον τους, Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της 8ης Δεκεμβρίου 2008

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2012/29/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας και για την αντικατάσταση της απόφασης-πλαισίου 2001/220/ΔΕΥ του Συμβουλίου (ΕΕ L 315 της 14.11.2012, σ. 57–73)

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1381/2013του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση του Προγράμματος «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια» για την περίοδο 2014-2020 (ΕΕ L 354 της 28.12.2013, σ. 62–72)

τελευταία ενημέρωση 27.06.2016