Καταπολέμηση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Ανακοίνωση [COM(2008) 420] — Καταπολέμηση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες: ανανεωμένη δέσμευση

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

• Παρουσιάζει την προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) όσον αφορά
  • την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, φύλου ή γενετήσιου προσανατολισμού και
  • την προώθηση των ίσων ευκαιριών.
• Επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι σε όλους δίδονται ίσες ευκαιρίες για πραγμάτωση του δυναμικού που διαθέτουν.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ενδυνάμωση της καταπολέμησης των διακρίσεων

• Η παρούσα ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επισημαίνει ότι οι διακρίσεις δεν είναι δυνατό να καταπολεμηθούν μόνο με νομοθετικά μέσα. Ωστόσο, οι αποτελεσματικοί και καταλλήλως εφαρμοζόμενοι νόμοι μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο ως προς την επίτευξη πραγματικής αλλαγής στις στάσεις και συμπεριφορές των ανθρώπων.
• Ως προς αυτό, η Επιτροπή πρέπει να εκπληρώσει δύο σημαντικά καθήκοντα:
  • να εξασφαλίσει ότι εφαρμόζονται οι υφιστάμενοι νόμοι της ΕΕ (μεταξύ των παραδειγμάτων περιλαμβάνονται οι οδηγίες για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, για την ίση μεταχείριση ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής και για την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών εκτός της αγοράς εργασίας),
  • να προτείνει νέα νομοθεσία ώστε να επεκταθεί η έννομη προστασία έναντι των διακρίσεων κάθε μορφής σε όλους τους τομείς του βίου (για παράδειγμα, η πρόταση οδηγίας για την ίση μεταχείριση των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Ενδυνάμωση των μέσων άσκησης πολιτικής με στόχο την ενεργό προώθηση των ίσων ευκαιριών

Η ανακοίνωση, που συμπληρώνει τα νομικά μέτρα, υπογραμμίζει τον ρόλο ορισμένων μέσων άσκησης πολιτικής.

• Ενισχυμένα μέσα άσκησης πολιτικής είναι αναγκαία, εφόσον υπάρχει η επιθυμία για αποτελεσματική προαγωγή των ίσων ευκαιριών. Αυτά περιλαμβάνουν:
  • ενσωμάτωση της διάστασης της καταπολέμησης των διακρίσεων σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ — συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα των πολιτικών απασχόλησης, κοινωνικής ένταξης, εκπαίδευσης και κατάρτισης. Δημοσιεύτηκε οδηγός για τις δημόσιες συμβάσεις με κοινωνική υπευθυνότητα με σκοπό την ευαισθητοποίηση των χωρών της ΕΕ σχετικά με τον τρόπο ενίσχυσης της καταπολέμησης των διακρίσεων και της παροχής ίσων ευκαιριών μέσω της πολιτικής και των πρακτικών στον τομέα των δημόσιων συμβάσεων·
  • μέτρηση των διακρίσεων και αξιολόγηση της προόδου — η Επιτροπή πρόκειται να διερευνήσει αν είναι εφικτή η τακτική συλλογή στατιστικών στοιχείων από τις χώρες της ΕΕ σχετικά με την κλίμακα και τις επιπτώσεις των διακρίσεων, καθώς και η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής ενότητας έρευνας για τις διακρίσεις. Η Επιτροπή συνεργάζεται επίσης με το δίκτυο Equinet, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φορέων για την Ισότητα, προκειμένου να αναπτύξει σύστημα συγκέντρωσης πληροφοριών για τις καταγγελίες που επεξεργάζονται οι εθνικοί φορείς για την ισότητα·
  • θετική δράση — η νομοθεσία της ΕΕ δεν εμποδίζει τις χώρες της ΕΕ να διατηρήσουν ή να υιοθετήσουν συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη ή την αντιστάθμιση των δυσμενών διακρίσεων για λόγους για τους οποίους προβλέπεται η παροχή προστασίας. Γίνεται έκκληση στις χώρες της ΕΕ να αξιοποιούν όλες τις δυνατότητες για θετική δράση, ιδιαίτερα όσον αφορά την πρόσβαση στην εκπαίδευση, την απασχόληση, τη στέγαση και την υγειονομική περίθαλψη.
  • ευαισθητοποίηση και δραστηριότητες κατάρτισης — όπως εκστρατείες ενημέρωσης ώστε να διασφαλίζεται ότι οι εργοδότες, οι πάροχοι υπηρεσιών και οι διοικητικοί φορείς γνωρίζουν τις υποχρεώσεις τους·
  • προώθηση των οφελών από την πολυμορφία στον χώρο εργασίας — η νομοθεσία είναι πιο αποτελεσματική όταν συμβαδίζει με προοδευτικές και καινοτόμους στρατηγικές που εφαρμόζουν οι εργοδότες για τη διοίκηση ενός ολοένα και πιο πολύμορφου εργατικού δυναμικού. Οι πρωτοβουλίες περιλαμβάνουν εθελοντικούς χάρτες και συνεργασία μεταξύ των επιχειρήσεων, των εμπορικών σχολών και των πανεπιστημίων για θέματα που έχουν σχέση με την πολυμορφία·
• Διάλογος για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τις ίσες ευκαιρίες μέσω της συμμετοχής όλων των παραγόντων και της κοινωνίας των πολιτών είναι αναγκαίος. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τις συνόδους κορυφής για την ισότητα που έχουν πραγματοποιηθεί σε τακτική βάση για την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειρογνωμοσύνης.
• Η προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης των Ρομά, της μεγαλύτερης εθνοτικής μειονότητας της Ευρώπης, αποτελεί πολιτική προτεραιότητα στην οποία προσδίδεται σημασία τόσο σε επίπεδο ΕΕ όσο και στις χώρες της ΕΕ. Κάθε χώρα της ΕΕ έχει προετοιμάσει μια εθνική στρατηγική ένταξης των Ρομά, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες για την καταπολέμηση των αρνητικών εκδηλώσεων κατά των Ρομά. Αυτό αποσκοπεί στην ανάπτυξη μηχανισμών αποτελεσματικής και χωρίς αποκλεισμούς συνεργασίας μεσοπρόθεσμα, όπου θα συμμετέχουν η κοινωνία των πολιτών και εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές.

Χρηματοδότηση

• Επί του παρόντος, διατίθεται χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο για τη στήριξη των παραπάνω δραστηριοτήτων σε χώρες της ΕΕ. Ο μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας προσφέρει χρηματοδοτική βοήθεια σε υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες ώστε να καταφέρουν να συμμορφωθούν με τις μελλοντικές υποχρεώσεις λόγω προσχώρησης στην ΕΕ, όπως ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων, η ισότητα των φύλων, η ανεκτικότητα και η κοινωνική ενσωμάτωση.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Ο σεβασμός για τις κοινές αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών κατοχυρώνονται στις ιδρυτικές Συνθήκες της ΕΕ. Οι Συνθήκες αναγνωρίζουν ότι κάθε άτομο θεωρείται ισότιμο και, επομένως, θα πρέπει να έχει ισότιμη πρόσβαση στις ευκαιρίες που παρουσιάζονται στη ζωή.

Για περισσότερες πληροφορίες, ανατρέξτε στην ενότητα:

• «Καταπολέμηση των διακρίσεων» στον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών —Καταπολέμηση των διακρίσεων και ίσες ευκαιρίες: ανανεωμένη δέσμευση [COM(2008) 420 τελικό, 2.7.2008]

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Οδηγία 2000/43/ΕΚ του Συμβουλίου, της 29ης Ιουνίου 2000, περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής (ΕΕ L 180 της 19.7.2000, σ. 22-26)

Οδηγία 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (ΕΕ L 303 της 2.12.2000, σ. 16-22)

Οδηγία 2004/113/ΕΚ του Συμβουλίου, της 13ης Δεκεμβρίου 2004, για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών (ΕΕ L 373 της 21.12.2004, σ. 37-43)

Απόφαση-πλαίσιο 2008/913/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2008, για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας μέσω του ποινικού δικαίου (ΕΕ L 328 της 6.12.2008, σ. 55-58)

Σύσταση του Συμβουλίου, της 9ης Δεκεμβρίου 2013, για αποτελεσματικά μέτρα ένταξης των Ρομά στα κράτη μέλη (ΕΕ C 378 της 24ης Δεκεμβρίου 2013, σ. 1-7)

Πρόταση οδηγία του Συμβουλίου για την εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των προσώπων ανεξαρτήτως θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού [COM(2008) 426 τελικό, 2.7.2008]

τελευταία ενημέρωση 12.01.2017