Στρατηγική έκθεση σχετικά με την ανανεωμένη στρατηγική της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση: κύκλος 2008-2010

Η Επιτροπή παρουσιάζει μια σειρά δράσεων που θα πρέπει να επιτρέψουν την έναρξη του δεύτερου κύκλου (2008-2010) μεταρρυθμίσεων της στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση και την επίτευξη των στόχων της. Προς το σκοπό αυτό, η δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών μελών της πρέπει να ενισχυθεί σε τέσσερις βασικούς τομείς: την ελευθέρωση του δυναμικού των επιχειρήσεων, την επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και τον εκσυγχρονισμό των αγορών εργασίας, τη γνώση και την καινοτομία, την καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος και την ενεργειακή απόδοση.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο, της 11ης Δεκεμβρίου 2007 «Στρατηγική έκθεση σχετικά με την ανανεωμένη στρατηγική της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση: έναρξη του νέου κύκλου (2008-2010)» μέρος I [COM(2007) 803 τελικό – Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Το έγγραφο αυτό παρουσιάζει την έναρξη ενός δεύτερου κύκλου δράσεων στον τομέα της ανάπτυξης και της απασχόλησης, οι οποίες θα πρέπει να επιτρέψουν στα κράτη μέλη να υλοποιήσουν πλήρως τους στόχους που καθορίζει η ανανεωμένη στρατηγική της Λισαβόνας. Πράγματι, μολονότι ο απολογισμός των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων του πρώτου κύκλου (2005-2008) είναι γενικά θετικός, είναι αναγκαίο να υπάρξει μεγαλύτερη εμβάθυνση.

Πρέπει να καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά τους ακόλουθους τομείς:

• αύξηση των επενδύσεων υπέρ των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας·
• πραγματική υλοποίηση της εσωτερικής αγοράς, η οποία σημειώνει καθυστέρηση, ιδίως σε σχέση με την εφαρμογή των κανόνων που διέπουν τη διανοητική και τη βιομηχανική ιδιοκτησία·
• υλοποίηση πραγματικής επιχειρηματικής κουλτούρας·
• δημιουργία εκπαιδευτικών συστημάτων που επιτρέπουν τη διά βίου μάθηση.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι η αρχή της «ευελιξίας με ασφάλεια ("flexicurity")», μολονότι εφαρμόζεται στις μεταρρυθμίσεις της κοινωνικής ασφάλισης που πραγματοποιούνται στα μισά κράτη μέλη, δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα, μεταξύ άλλων λόγω της απουσίας συνοδευτικών διατάξεων.

Απέναντι σε αυτά τα προβλήματα και στους κινδύνους χρηματοοικονομικών αναταραχών που συνδέονται ιδίως με την αύξηση των τιμών των πρώτων υλών, η στρατηγική της Λισαβόνας θα πρέπει να προχωρήσει περισσότερο, ιδίως όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τους ακόλουθους τομείς:

• την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο, ούτως ώστε η νέα γενιά προγραμμάτων για την πολιτική συνοχής της ΕΕ να μπορέσει να τονώσει όσο το δυνατόν περισσότερο την ανάπτυξη και την απασχόληση. Μέχρι το 2013, θα κινητοποιηθούν περίπου 70 δις ευρώ ετησίως, κατά κύριο λόγο υπέρ των εθνικών προγραμμάτων μεταρρύθμισης (es de en fr) (ΕΠΜ)·
• την ευρύτερη συμμετοχή ενδιαφερόμενων μερών στη στρατηγική της Λισαβόνας·
• την ενίσχυση του συντονισμού της οικονομικής πολιτικής με έμφαση στην εταιρική σχέση ΕΕ και κρατών μελών για την επικαιροποίηση και την εφαρμογή των ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών·
• την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται σε κοινοτικό επίπεδο, ιδίως στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος της Λισαβόνας (ΚΠΛ)·
• την άσκηση επιρροής στις διεθνείς εξελίξεις εξασφαλίζοντας την πρόσβαση των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στις αγορές τρίτων χωρών μέσω της διατήρησης του ανοίγματος της ΕΕ και της ενίσχυσης του στρατηγικού διαλόγου με τις τρίτες αυτές χώρες·
• την ενσωμάτωση της εθνικής, της κοινοτικής και της διεθνούς δράσης σε μια αποτελεσματική πολιτική βασισμένη σε μια σχέση συνεργασίας που αρθρώνεται γύρω από τους τέσσερις βασικούς τομείς που καθόρισε το εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2006, δηλαδή γνώση και καινοτομία, ελευθέρωση του δυναμικού των επιχειρήσεων, επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό και εκσυγχρονισμός των αγορών εργασίας, αγώνας κατά των κλιματικών αλλαγών και ενεργειακή απόδοση.

Δράσεις στους τέσσερις βασικούς τομείς

Στο πλαίσιο του δεύτερου κύκλου μεταρρυθμίσεων της Λισαβόνας (2008-2010), η Επιτροπή προτείνει να εφαρμοστεί μια σειρά δράσεων σε κοινοτικό και εθνικό επίπεδο. Τα μέτρα αυτά αφορούν τους τέσσερις βασικούς τομείς που έχει καθορίσει η Επιτροπή.

Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και ο εκσυγχρονισμός των αγορών εργασίας, ιδίως στον τομέα της ευελιξίας με ασφάλεια, θα πρέπει να βοηθήσουν τους εργαζομένους και τους εργοδότες να επωφεληθούν από την παγκοσμιοποίηση. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, η Επιτροπή προτείνει δράσεις τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόσει η Κοινότητα:

• παρουσίαση ενός ανανεωμένου κοινωνικού προγράμματος που θα λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα της Ευρώπης·
• αξιολόγηση και πρόληψη των μελλοντικών αναγκών σε δεξιότητες στην αγορά εργασίας, μεταξύ άλλων με βάση την πρωτοβουλία του Συμβουλίου για τις νέες δεξιότητες για νέες θέσεις εργασίας [PDF]·
• λήψη μέτρων για μια κοινή μεταναστευτική πολιτική.

Από την πλευρά τους, τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να εφαρμόσουν ορισμένες δράσεις, και συγκεκριμένα:

• να καθορίσουν εθνικά σχετικά μέτρα στο πλαίσιο των ΕΠΜ·
• να βελτιώσουν τις υπηρεσίες φύλαξης των παιδιών (από άποψη κόστους, ποιότητας και θέσεων)·
• να καταπολεμήσουν την πρόωρη εγκατάλειψη της σχολικής εκπαίδευσης και να λάβουν μέτρα για τη βελτίωση των βασικών δεξιοτήτων ανάγνωσης·
• να αυξήσουν τις διεθνείς ανταλλαγές·
• να καταρτίσουν, έως το 2010, εθνικά πλαίσια απόκτησης επαγγελματικών προσόντων ευθυγραμμισμένα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί επίσης στην ελευθέρωση του δυναμικού των επιχειρήσεων, και ιδίως των ΜΜΕ. Προς τον σκοπό αυτό, προτείνονται πολλές δράσεις σε κοινοτικό επίπεδο:

• θέσπιση ενός μέτρου για τις μικρές επιχειρήσεις·
• μείωση του διοικητικού φόρτου και εφαρμογή ενός φιλόδοξου προγράμματος απλούστευσης·
• ενίσχυση της ενιαίας αγοράς, ιδίως στον τομέα των υπηρεσιών.

Απαιτείται επίσης ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη, τα οποία θα πρέπει να λάβουν τα ακόλουθα μέτρα:

• να θέσουν σε εφαρμογή την οδηγία για τις υπηρεσίες έως τα τέλη του 2009·
• να καθορίσουν και να ανακοινώσουν εθνικούς στόχους μείωσης του διοικητικού φόρτου·
• να εντείνουν τον εκσυγχρονισμό των δημόσιων διοικήσεων.

Η επένδυση στη γνώση και στην καινοτομία πρέπει να εντείνει τη μετάβαση της ΕΕ προς μια δημιουργική οικονομία της γνώσης. Η «πέμπτη ελευθερία», δηλαδή η ελεύθερη κυκλοφορία της γνώσης, πρέπει να μπορέσει να συγκεκριμενοποιηθεί. Προς τον σκοπό αυτό, η Κοινότητα θα πρέπει:

• να βελτιώσει τις βασικές προϋποθέσεις για καινοτομία·
• να άρει τα εμπόδια στη διασυνοριακή κινητικότητα ερευνητών βάσει ενός ευρωπαϊκού «διαβατηρίου»·
• να διαχειριστεί καλύτερα την κοινή χρησιμοποίηση των πόρων της ΕΕ και των κρατών μελών στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης·
• να προγραμματίσει μια νέα γενεά ερευνητικών υποδομών παγκόσμιου κύρους και να βελτιώσει τον ανταγωνισμό για σύνδεση Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας.

Προβλέπονται επίσης δράσεις για τα κράτη μέλη, τα οποία θα πρέπει:

• να συντονίσουν καλύτερα τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση των βασικών προϋποθέσεων για καινοτομία·
• να αναφέρουν τον τρόπο με τον οποίο θα επιτευχθούν οι στόχοι για το 2010 ως προς τις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και ως προς την υλοποίηση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας·
• να διευκολύνουν την κινητικότητα των ερευνητών μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών ερευνητικών κέντρων·
• να καταρτίσουν στρατηγικές που θα αναφέρουν τις νέας γενεάς ερευνητικές υποδομές παγκόσμιου κύρους·
• να καθορίσουν εθνικούς στόχους για τη χρήση Διαδικτύου υψηλής ταχύτητας σε ποσοστό 30%.

Προτεραιότητα αποτελεί επίσης η μεταμόρφωση της Ευρώπης σε μια ενεργειακά αποδοτική οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή προτείνει να υποδείξει η ΕΕ τη σωστή κατεύθυνση με τις ακόλουθες δράσεις:

• στόχος μείωσης τουλάχιστον κατά 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε 20%, έως το 2020. Επίσης, η Κοινότητα θα πρέπει να ευνοήσει μια πιο αειφόρο παραγωγή και κατανάλωση·
• επανεξέταση της ενεργειακής φορολογίας προκειμένου να συνδεθεί στενότερα με τους ενεργειακούς και περιβαλλοντικούς στόχους·
• ενίσχυση των απαιτήσεων για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.

Αλλά και τα κράτη μέλη θα πρέπει να δραστηριοποιηθούν στον τομέα αυτό, και συγκεκριμένα:

• να επανεξετάσουν τα οικονομικά τους μέσα που συνδέονται με το βιώσιμο αγώνα κατά των κλιματικών αλλαγών·
• να φροντίσουν να περιλαμβάνουν συστηματικά την ενεργειακή αποδοτικότητα στα κριτήρια ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων·
• να καθορίσουν υποχρεωτικούς στόχους μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας για τα δημόσια κτίρια·
• να βελτιώσουν τη διασυνδεσιμότητα των ενεργειακών δικτύων.

Πλαίσιο

Με την ανανέωση της στρατηγικής της Λισαβόνας το 2005, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της εισήλθαν σε νέα σχέση συνεργασίας με σκοπό την εξασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης και απασχόλησης. Μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου (2005-2008), έχουν γίνει ήδη αισθητά τα αποτελέσματα σχετικά με το ποσοστό ανάπτυξης (ιδίως χάρη στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις), τη δημιουργία θέσεων εργασίας και τα ποσοστά απασχόλησης και ανεργίας. Ο σημαντικός ρόλος της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας επιβεβαιώθηκε κατά το άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνήλθε στη Λισαβόνα τον Οκτώβριο του 2007. Το Συμβούλιο ζήτησε επίσης την εμβάθυνση της στρατηγικής κατά τη διάρκεια του επόμενου κύκλου. Το μέρος ΙΙ της ανακοίνωσης περιλαμβάνει αξιολόγηση της προόδου που έχει επιτελεστεί σε κάθε κράτος μέλος. Το πακέτο μέτρων της Λισαβόνας περιλαμβάνει επίσης, μεταξύ άλλων, ένα μέρος IV στο οποίο εκτίθενται οι ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την απασχόληση (2008-2010). Το σύνολο των εγγράφων αυτών θα πρέπει να επιτρέψει στο εαρινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του 2008 να εγκαινιάσει ένα νέο φιλόδοξο κύκλο, ιδίως εγκρίνοντας τις παρούσες δράσεις που προτείνει η Επιτροπή.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Συμπεράσματα της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των Βρυξελλών (13/14 Μαρτίου 2008) [Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]. Με βάση τα έγγραφα της Επιτροπής και το έργο που έχει επιτελεστεί στις αρμόδιες συνθέσεις του Συμβουλίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξαγγέλλει την έναρξη του δεύτερου τριετούς κύκλου της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας για την ανάπτυξη και την απασχόληση (2008-2010). Σχετικά, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τις ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές, ενέκρινε τις συστάσεις ανά χώρα και επιβεβαίωσε τους τέσσερις τομείς προτεραιότητας της ανανεωμένης στρατηγικής της Λισαβόνας . Βάσει των δράσεων που πρότεινε η Επιτροπή και του έργου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε επίσης μια σειρά συγκεκριμένων δράσεων προς υλοποίηση.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 11.06.2008