Πρόγραμμα δράσης «Νεολαία» 2000-2006

Το πρόγραμμα «Νεολαία» προσφέρει στους νέους ευκαιρίες κινητικότητας και τη δυνατότητα να συμμετάσχουν ενεργά στην οικοδόμηση της Ευρώπης και συμβάλλει στην ανάπτυξη της πολιτικής για τη νεολαία με βάση την ανεπίσημη εκπαίδευση. Στοχεύει στην προώθηση των ανταλλαγών και των συναντήσεων για τη διεξαγωγή διαλόγου μεταξύ των νέων, της εθελοντικής εργασίας, της ενεργού συμμετοχής και άσκησης της ιδιότητας του πολίτη καθώς και της καινοτομίας και της βελτίωσης των δεξιοτήτων σε θέματα διεθνούς κατάρτισης και συνεργασίας στον τομέα της νεολαίας.

ΠΡΑΞΗ

Απόφαση 1031/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 13ης Απριλίου 2000 για τη θέσπιση του κοινοτικού προγράμματος δράσης «Νεολαία».

ΣΥΝΟΨΗ

Το κοινοτικό πρόγραμμα δράσης «Νεολαία» συγκεντρώνει σε ένα μέσο διάφορες δραστηριότητες που προϋπήρχαν σε προγενέστερα προγράμματα, όπως «Νεολαία για την Ευρώπη» και Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία, για την περίοδο 2000-2006.

Βασίζεται, επίσης, στους στόχους που καθόρισε η Επιτροπή στην ανακοίνωσή της «Για μια Ευρώπη της γνώσης» και αποσκοπεί στην προώθηση της υλοποίησης ενός ευρωπαϊκού χώρου εκπαίδευσης.

Οι βασικοί στόχοι του προγράμματος είναι οι ακόλουθοι:

• να προσφέρει στους νέους τη δυνατότητα να αποκτήσουν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που μπορούν να τους χρησιμεύσουν στη μελλοντική τους εξέλιξη·
• να προωθήσει την ενεργό συμμετοχή των νέων στην ευρωπαϊκή οικοδόμηση με τη συμμετοχή τους σε διακρατικές ανταλλαγές·
• να ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή των νέων ως πολιτών και να τους επιτρέψει να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες·
• να ενθαρρύνει το πνεύμα πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας καθώς και τη δημιουργικότητα των νέων ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν ενεργά στην κοινωνία, συμβάλλοντας παράλληλα στην αναγνώριση της αξίας μιας άτυπης εκπαιδευτικής εμπειρίας που αποκτάται σε ευρωπαϊκό πλαίσιο·
• να υποστηρίξει την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και την καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας·
• να ενισχύσει τη συνεργασία στον τομέα της νεολαίας.

Η υλοποίηση αυτών των στόχων σε ευρωπαϊκό επίπεδο συμπληρώνει τις ενέργειες που διεξάγονται από τα κράτη μέλη και εντός αυτών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μεριμνά ώστε οι δράσεις του προγράμματος να είναι σύμφωνες προς άλλες δράσεις και πολιτικές της Κοινότητας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος υλοποιούνται οι ακόλουθες δράσεις:

• Νεολαία για την Ευρώπη: δράσεις κινητικότητας ομάδων νέων (από 15 έως 25 ετών) σύντομης διάρκειας στο πλαίσιο διεθνικών συμπράξεων·
• Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία: συμμετοχή ενός εθελοντή νέου (από 18 ως 25 ετών), σε κράτος μέλος άλλο από εκείνο στο οποίο κατοικεί ή σε τρίτη χώρα, σε μη κερδοσκοπική και μη αμειβόμενη δραστηριότητα περιορισμένης διάρκειας που να έχει σημασία για το κοινωνικό σύνολο (έως 12 μήνες)·
• Πρωτοβουλίες υπέρ των νέων: στήριξη καινοτόμων και δημιουργικών σχεδίων, σε τοπικό επίπεδο, τα οποία προωθούν νέοι·
• Κοινές δράσεις: μπορεί να δοθεί κοινοτική στήριξη για δράσεις που διεξάγονται από κοινού με άλλες κοινοτικές παρεμβάσεις οι οποίες εμπίπτουν στον τομέα της πολιτικής της γνώσης·
• Συνοδευτικά μέτρα: δραστηριότητες συνεργασίας, κατάρτισης και πληροφόρησης με σκοπό την ενθάρρυνση της καινοτομίας και των δεξιοτήτων στον τομέα της νεολαίας.

Το πρόγραμμα αφορά κυρίως τους νέους ηλικίας από 15 έως 25 ετών, καθώς και τους συντελεστές του τομέα της νεολαίας. Πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα ώστε όλοι αδιακρίτως οι νέοι να έχουν πρόσβαση στις δραστηριότητες του προγράμματος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διασφαλίζει την υλοποίηση των κοινοτικών δράσεων του προγράμματος, σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Τα κράτη μέλη επιδιώκουν να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για τη διασφάλιση της καλής λειτουργίας του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο της οικοδόμησης της Ευρώπης της γνώσης, τα μέτρα του παρόντος προγράμματος μπορούν να υλοποιηθούν με τη μορφή δράσεων που πραγματοποιούνται από κοινού με άλλες κοινοτικές δράσεις οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο της πολιτικής της γνώσης, ιδίως στο πλαίσιο κοινοτικών προγραμμάτων στους τομείς της εκπαίδευσης, της επαγγελματικής κατάρτισης και της νεολαίας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι επιφορτισμένη με τη διαχείριση του προγράμματος που εκτελείται, κατά κύριο λόγο, σε αποκεντρωμένη βάση μέσω των εθνικών συντονιστικών μονάδων που εδρεύουν σε 31 ευρωπαϊκές χώρες.

Η Επιτροπή επικουρείται από επιτροπή αποτελούμενη από αντιπροσώπους των κρατών μελών υπό την προεδρία του αντιπροσώπου της Επιτροπής.

Ο προϋπολογισμός για την εκτέλεση του προγράμματος που προτείνει η Επιτροπή στη βασική νομοθετική πράξη ανέρχεται σε 520 εκατ. ευρώ για περίοδο επτά ετών. Λόγω της προσχώρησης των 10 νέων κρατών μελών το 2004, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο γνωμοδότησε υπέρ της αύξησης του εν λόγω προϋπολογισμού για την περίοδο 2004-2006. Ο προϋπολογισμός ανέρχεται τώρα σε 615 εκατ. ευρώ.

Εκτός από τα 25 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν:

• οι υποψήφιες για προσχώρηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες σύμφωνα με τους όρους που καθορίζονται στις ευρωπαϊκές συμφωνίες ή στα συμπληρωματικά πρωτόκολλα που έχουν συναφθεί σχετικά με τη συμμετοχή των εν λόγω χωρών στα κοινοτικά προγράμματα (Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία)·
• οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) που συμμετέχουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (Iσλανδία, Nορβηγία και Λιχτενστάιν)·
• όσον αφορά ορισμένες από τις προαναφερόμενες δράσεις, στο πρόγραμμα μπορούν να συμμετάσχουν και χώρες από άλλες περιοχές του κόσμου όπως: οι μεσογειακές χώρες εταίροι, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και του Καυκάσου, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.

Η Επιτροπή ενισχύει τη διεθνή συνεργασία και τις αρμόδιες διεθνείς οργανώσεις, ιδίως δε με το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Το παρόν πρόγραμμα αποτελεί αντικείμενο αδιάλειπτης παρακολούθησης, την οποία διασφαλίζει η Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη μέλη. Βάσει των εκθέσεων που θα υποβάλουν τα κράτη μέλη το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002 και τις 30 Ιουνίου 2005, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο, στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στην Επιτροπή των Περιφερειών:

• ενδιάμεση έκθεση αξιολόγησης σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2005 (βλ. παρακάτω)·
• έκθεση εκ των υστέρων αξιολόγησης το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2007.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Απόφαση αριθ. 1719/2006/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Νοεμβρίου 2006 για τη θέσπιση του προγράμματος Νεολαία εν δράσει για την περίοδο 2007-2013 [Επίσημη Εφημερίδα L 327 της 24.11.2006]

Έκθεση της Επιτροπής. Ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος «Νεολαία» 2000-2006 (που καλύπτει την περίοδο 2000-2003) [COM (2004) 158 τελικό της 1.1.2004 - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα]

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι οι στόχοι του προγράμματος επιτεύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Στη διαδικασία αξιολόγησης συμμετείχαν όλοι οι συντελεστές του προγράμματος, δηλαδή οι εθνικές διοικήσεις, οι εθνικές συντονιστικές μονάδες, οι οργανώσεις νεολαίας, τα άτομα που εργάζονται με νέους και οι ερευνητές. Ωστόσο, προκειμένου το πρόγραμμα να προσαρμοστεί στις αλλαγές συγκυρίας και να ανταποκριθεί στις συστάσεις που έχουν διατυπώσει οι κατά τόπους συντελεστές, η Επιτροπή προτείνει:

• να επεκταθούν τα όρια ηλικίας στο νέο πρόγραμμα «Νεολαία» το 2007·
• να εστιαστεί το πρόγραμμα στους νέους που έχουν λιγότερες ευκαιρίες και σε εκείνους που κατοικούν σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές·
• να υποστηριχθούν οι μικρές οργανώσεις νεολαίας ή εκείνες που μέχρι στιγμής δεν έχουν υποβάλει σχέδια·
• να δημιουργηθούν περιφερειακά και τοπικά κέντρα αναμετάδοσης των πληροφοριών για την προσέγγιση πιθανών δικαιούχων χωρίς να υπάρξει αποκέντρωση της χρηματοοικονομικής διαχείρισης·
• να απλουστευθεί και να ενισχυθεί όσο το δυνατόν περισσότερο η ευελιξία των διοικητικών διαδικασιών και να ενισχυθεί η διαφάνεια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της αιτιολόγησης της απόρριψης των υποψηφιοτήτων·
• να διοργανωθούν περισσότερες συνεδριάσεις απολογιστικού χαρακτήρα σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο και να ενισχυθεί η διάδοση ορθών πρακτικών·
• να βελτιωθεί η προβολή του προγράμματος και κάθε επιμέρους δράσης του και να αξιοποιηθούν τα εξαγόμενα αποτελέσματα·
• να βελτιωθεί η κατανομή αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο της σύμπραξης με το Συμβούλιο της Ευρώπης (EN) όσον αφορά την κατάρτιση νέων εργαζομένων.

Νεολαία για την Ευρώπη:

• επανεξέταση της μείωσης της διάρκειας των σχεδίων στο νέο πρόγραμμα «Νεολαία»·
• ενίσχυση των συμπράξεων μεταξύ των εθνικών συντονιστικών μονάδων που είναι αρμόδιες για το πρόγραμμα «Νεολαία».

Ευρωπαϊκή Εθελοντική Υπηρεσία (ΕΕΥ):

• συστηματική ανάπτυξη της ποιότητας και της ποσότητας των εθελοντικών δράσεων: προβλέπονται 10.000 εθελοντές κατ' έτος·
• εισαγωγή συλλογικής ΕΕΥ, που θα επιτρέπει σε ομάδες εθελοντών να πραγματοποιούν από κοινού την ΕΕΥ στο πλαίσιο σημαντικών διοργανώσεων·
• μεταρρύθμιση και αποκέντρωση της διαδικασίας διαπίστευσης των οργανώσεων υποδοχής καθώς και της έκδοσης πιστοποιητικών για τους εθελοντές·
• βελτιωμένη βιωσιμότητα της στήριξης των υπηρεσιών πρώην εθελοντών.

Πρωτοβουλίες υπέρ των νέων:

• σύνδεση του Κεφαλαίου για το Μέλλον (δράση που επιτρέπει στους νέους να υλοποιούν ένα ατομικό σχέδιο σε συνέχεια της εθελοντικής υπηρεσίας τους) με την ΕΕΥ και στήριξη της δημιουργίας σχεδίων δικτύωσης μέσω της συνέχισης της διοργάνωσης σεμιναρίων επαφών·
• χρησιμοποίηση του εν λόγω μέσου για την ενθάρρυνση της ενεργού συμμετοχής των νέων και της κοινωνικής ένταξης.

Κοινές δράσεις:

• συνέχιση της εστίασης σε θέματα που άπτονται της νεολαίας, όπως η ενεργός άσκηση της ιδιότητας του πολίτη·
• περιορισμός της απαίτησης συμβατότητας σε δύο από τους τρεις τομείς, δηλαδή εκπαίδευση, κατάρτιση και νεολαία, και καλύτερη αξιοποίηση του πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος των κοινών δράσεων.

Συνοδευτικά μέτρα:

• ενίσχυση της ποιότητας των δραστηριοτήτων για νέους. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού θα χρησιμοποιηθούν τα κέντρα εκπαιδευτικών πόρων SALTO (ΕΝ) και η σύμπραξη μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή κατάρτιση των διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους·
• καλύτερη χρήση ολόκληρου του δυναμικού των προφορικών ανταλλαγών πρόσωπο με πρόσωπο και της τεχνολογίας της πληροφορίας ώστε να καταστεί δυνατή η επαφή με μεγαλύτερο φάσμα νέων και να τους δίνονται ολοκληρωμένες πληροφορίες για το πρόγραμμα «Νεολαία» και τις προτεραιότητές του·
• δημοσίευση - έως το 2006 - ετήσιων προσκλήσεων για σχέδια μεγάλης κλίμακας προκειμένου να υποστηριχθεί η διεθνής κατάρτιση και συνεργασία στον τομέα των δραστηριοτήτων για νέους.

Όσον αφορά τη σύμπραξη μεταξύ του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Επιτροπής για την ευρωπαϊκή κατάρτιση των διοργανωτών δραστηριοτήτων για νέους, η Επιτροπή προτείνει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην αποτελεσματική χρησιμοποίηση των μέσων και των δεξιοτήτων που διαθέτει η σύμπραξη, για παράδειγμα μέσω της ενίσχυσης του δικτύου υπευθύνων κατάρτισης που εμπλέκονται στις δράσεις κατάρτισης και της καλύτερης αξιοποίησης της συνέργιας μεταξύ των τριών τομέων συνεργασίας (κατάρτιση, έρευνα, Euromed) με το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Η Επιτροπή μπορεί, εξάλλου, να διευκολύνει την πρόσβαση των οργανώσεων που εδρεύουν σε τρίτες χώρες στο πρόγραμμα και να προσφέρει τη δυνατότητα στις οργανώσεις που προέρχονται από χώρες εταίρους να υποβάλουν αιτήσεις υποψηφιότητας και να καταστούν ηγετικοί εταίροι των σχεδίων. Προβλέπει επίσης τη μεταφορά του μοντέλου του ευρωμεσογειακού προγράμματος δράσης για τη νεολαία, στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Ευρώπη και στον Καύκασο.

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 20.02.2007