Σχέδιο δράσης για τις δεξιότητες και την κινητικότητα

Η ευρωπαϊκή αγορά απασχόλησης δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά παρά μόνον εφόσον οι ευρωπαίοι πολίτες είναι ελεύθεροι να διακινούνται από μια θέση απασχόλησης, μια δραστηριότητα, μια χώρα ή μια περιφέρεια σε μια άλλη Εναπόκειται στην Επιτροπή να εξασφαλίσει ότι αυτή η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων μεταξύ των κρατών μελών, που προβλέπεται στις συνθήκες, είναι εγγυημένη και αποτελεσματική. Οι ενέργειες που αποβλέπουν στη διευκόλυνση της ανάπτυξης των δεξιοτήτων με σκοπό την καταπολέμηση της έλλειψης δεξιοτήτων και της συμφόρησης που παρακωλύουν την ευρωπαϊκή οικονομία, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας της επαγγελματικής κινητικότητας. Το παρόν σχέδιο δράσης προορίζεται να εξασφαλίσει ότι οι ευρωπαϊκές αγορές εργασίας είναι ανοικτές και προσιτές σε όλους ήδη από το 2005.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 13ης Φεβρουαρίου 2002, προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Σχέδιο δράσης της Επιτροπής για τις δεξιότητες και την κινητικότητα [COM(2002) 72 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Πλαίσιο

Οι στόχοι που καθορίστηκαν στη Λισσαβόνα τον Μάρτιο του 2000, δηλαδή η ποσοτική και ποιοτική βελτίωση της απασχόλησης, η ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου της γνώσης, καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη ειδικευμένου και ευέλικτου εργατικού δυναμικού στις ευρωπαϊκές αγορές εργασίας που θα είναι πιο ανοικτές και ευπρόσιτες. Το παρόν σχέδιο δράσης καλεί τα κράτη μέλη, τις επιχειρήσεις και τους ίδιους τους εργαζόμενους να ανταποκριθούν καλύτερα στις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας και καλεί επίσης τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να επιτύχουν ένα βραχυπρόθεσμο συγκεκριμένο στόχο: τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής κάρτας ασφάλισης ασθένειας.

Σε συνέχεια της ανακοίνωσης για τις νέες ευρωπαϊκές αγορές εργασίας, με την οποία δρομολογήθηκε η συζήτηση για την κινητικότητα κατά τα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη τον Μάρτιο του 2001, η Επιτροπή ανέθεσε σε μια ομάδα έργου υψηλού επιπέδου τη σύνταξη μιας έκθεσης, η οποία αποτελεί τη βάση του εν λόγω σχεδίου δράσης

Το παρόν έγγραφο εμπνέεται επίσης από τις νέες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που έχουν σκοπό τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου διά βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης, καθώς και να συμβάλλουν στην κινητικότητα των πολιτών (βλέπε ιδίως τη σύσταση του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την κινητικότητα και το σχέδιο δράσης το οποίο έχει εγκριθεί από τα κράτη μέλη).

Για τη δημιουργία περισσότερο ανοικτών και ευπρόσιτων αγορών εργασίας στην ΕΕ έως το 2005, η Επιτροπή προτείνει να ληφθεί υπόψη το παρόν σχέδιο δράσης στην προσεχή αναθεώρηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την απασχόληση, καθώς και σε κάθε πρωτοβουλία που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού χώρου δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπισθούν

Το σχέδιο δράσης απαντά στην ανάγκη αύξησης της επαγγελματικής κινητικότητας (δηλαδή της αλλαγής εργασίας) των εργαζομένων από τις φτωχότερες προς τις πιο εύπορες περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προς το παρόν, μόνο το 0,1 % του ευρωπαϊκού πληθυσμού απέκτησε επίσημη κατοικία σε μια άλλη χώρα το 2000, και μόνο το 1,2 % εγκαταστάθηκε σε άλλη περιφέρεια το 1999. Αυτό το χαμηλό επίπεδο γεωγραφικής κινητικότητας γίνεται ιδιαιτέρως σοβαρό όταν περιορίζει την επαγγελματική κινητικότητα από τις λιγότερο προηγμένες περιφέρειες.

Το σχέδιο δράσης δεν αρκείται μόνο στο να προσδιορίσει τις τρεις θεμελιώδεις προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, δηλαδή την έλλειψη επαγγελματικής κινητικότητας, τα χαμηλά ποσοστά γεωγραφικής κινητικότητας και τη δυσκολία πρόσβασης στις πληροφορίες για την κινητικότητα, αλλά εκπονεί επίσης ενέργειες προτεραιότητας προς υλοποίηση.

Ενέργειες προτεραιότητας

Η Επιτροπή προτίθεται να υλοποιήσει, πάντα στο πλαίσιο του σεβασμού της αρχής της επικουρικότητας, ορισμένες ενέργειες προτεραιότητας οι οποίες θα απαντήσουν στις μεγάλες προκλήσεις της επαγγελματικής κινητικότητας, της γεωγραφικής κινητικότητας και της έλλειψης ενημέρωσης.

Για την επίτευξη ουσιαστικής προόδου σε θέματα κινητικότητας των ευρωπαίων εργαζομένων έως το 2005, η Επιτροπή προτείνει τις εξής ενέργειες προτεραιότητας:

Για την ενίσχυση της επαγγελματικής κινητικότητας και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων πρέπει:

Για τη διευκόλυνση της γεωγραφικής κινητικότητας απαιτείται:

Για τη βελτίωση της πληροφόρησης και της διαφάνειας ως προς τις δυνατότητες απασχόλησης απαιτούνται:

Η Επιτροπή θα αξιολογεί σε ετήσια βάση, στο πλαίσιο του εαρινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, την εφαρμογή του εν λόγω σχεδίου δράσης.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Έκθεση της Επιτροπής, της 25ης Ιανουαρίου 2007, προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών, με τίτλο «Τελική έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για τις δεξιότητες και την κινητικότητα» [COM(2002) 24 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Η Επιτροπή αξιολογεί την υλοποίηση του σχεδίου δράσης ιδιαίτερα σύμφωνα με την έκθεση του 2004, του οποίου ορισμένες ενέργειες μόλις έχουν τεθεί σε εφαρμογή, και τις νέες κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη και την απασχόληση για την περίοδο 2005-2008.

Το σχέδιο δράσης συμβάλλει στην πρόοδο προς την επίτευξη ευρωπαϊκών αγορών απασχόλησης ανοικτών και προσιτών σε όλους στο πλαίσιο των εξής:

Όμως, ορισμένες προκλήσεις πρέπει ν' αποτελέσουν αντικείμενο κατάλληλης απάντησης, έτσι ώστε να ενισχυθεί η εφαρμογή του σχεδίου δράσης και να εξασφαλισθεί ότι οι Ευρωπαίοι έχουν επίγνωση των επαγγελματικών και γεωγραφικών αλλαγών και κυρίως των δικαιωμάτων τους και των ευκαιριών τους. Πέρα από αυτά οι κύριες προκλήσεις αφορούν:

Σύσταση (ΕΚ) αριθ. 2006/961 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τη διακρατική κινητικότητα εντός της Κοινότητας για σκοπούς εκπαίδευσης και κατάρτισης: ευρωπαϊκός χάρτης ποιότητας για την κινητικότητα (esdeenfr) [Επίσημη Εφημερίδα L 394 της 30.12.2006].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 6ης Φεβρουαρίου 2004, προς το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών - Έκθεση για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της Επιτροπής για τις δεξιότητες και την κινητικότητα [COM(2004) 66 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Στο συνολικό οικονομικό πλαίσιο το οποίο τείνει προς την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας (το 2002, το ποσοστό ανάπτυξης του ΑΕγχΠ στην ΕΕ ήταν περίπου 1 %, ενώ το 2003 το ποσοστό ανάπτυξης που προβλέφθηκε ήταν 0,8 %), η μείωση της προσφοράς θέσεων απασχόλησης που προκύπτει μπορεί να μειώσει τη ροπή του περάσματος από μια θέση απασχόλησης προς μια άλλη και επομένως να έχει αρνητική επίπτωση στα συνολικά ποσοστά κινητικότητας. Έτσι το 2002, το ποσοστό των εργαζομένων που ήσαν συμβεβλημένοι λιγότερο από ένα έτος με τον ίδιο εργοδότη (16,4 %) ήταν μικρότερο από το ποσοστό που υπολογίσθηκε για το έτος 2000 (17,5 %).

Εντούτοις, η έκθεση, κάνοντας τον απολογισμό των θετικών και αρνητικών πτυχών που υπάρχουν μέχρι σήμερα, υπενθυμίζει ότι η επαγγελματική κινητικότητα αποτέλεσε αντικείμενο μιας σειράς αναφορών που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο και θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή ως το 2010, καθώς και ενός πλαισίου Europass για την υποστήριξη της διαφάνειας και της δυνατότητας μεταφοράς των επαγγελματικών τίτλων. Παρά τις καθυστερήσεις που σημειώθηκαν με το σχέδιο οδηγίας που αποσκοπεί στην εναρμόνιση της αναγνώρισης των επαγγελματικών τίτλων και εκείνης για τη μετανάστευση για επαγγελματικούς λόγους, οι ευνοϊκές συνθήκες για τη γεωγραφική κινητικότητα προόδευσαν κυρίως χάρη στην ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας (esdeenfr) και στον καλύτερο συντονισμό των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης. Εξάλλου η πληροφόρηση και η διαφάνεια των προσφορών απασχόλησης ενθαρρύνθηκαν με θετικά μέτρα όπως το άνοιγμα της ευρωπαϊκής πύλης (EN) για την κινητικότητα της απασχόλησης, η έναρξη της εκστρατείας πληροφόρησης για την κινητικότητα ή ακόμη ο εκσυγχρονισμός του EURES.

Αλλωστε η Επιτροπή υπογραμμίζει την αυξανόμενη σημασία που αποδίδεται στα θέματα αυτά στις σημερινές κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση καθώς και στις σχετικές εργασίες στο πλαίσιο του προγράμματος 2010 για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση. Η νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο στις 22 Ιουλίου 2003, καλεί μεταξύ άλλων τα κράτη μέλη να βελτιώσουν την αναγνώριση και τη διαφάνεια των επαγγελματικών τίτλων και δεξιοτήτων, τη δυνατότητα μεταφοράς των δικαιωμάτων κοινωνικής ασφάλισης και των δικαιωμάτων συνταξιοδότησης, την προσφορά κατάλληλων κινήτρων στα πλαίσια των κοινωνικοδημοσιονομικών συστημάτων και το συνυπολογισμό των πτυχών της μετανάστευσης που αφορούν την αγορά εργασίας. Η στρατηγική ζητά επίσης να μπορούν, έως το 2005, οι αιτούντες απασχόληση όλης της ΕΕ να εξετάζουν το σύνολο των προσφορών απασχόλησης που προτείνονται από τις υπηρεσίες απασχόλησης των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται επίσης να εφαρμόζουν στρατηγικές διά βίου μάθησης σε στενή σχέση με τους μελλοντικούς στόχους των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Τέλος, η Επιτροπή επισημαίνει τομείς στους οποίους απομένει να προωθηθούν νέες δράσεις, όπως:

Αρμόζει εντούτοις να εξακολουθήσουν οι προσπάθειες για την κατάργηση των κωλυμάτων στην επαγγελματική και γεωγραφική κινητικότητα.

Ψήφισμα (esdeenfr) του Συμβουλίου, της 3ης Ιουνίου 2002, σχετικά με τις δεξιότητες και την κινητικότητα [Επίσημη Εφημερίδα C 162 της 06.07.2002].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 28.06.2007