Ένα νέο πλαίσιο για τον ανοικτό συντονισμό των πολιτικών κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής ένταξης

Η ανακοίνωση αυτή έχει ως στόχο την εφαρμογή μιας εξορθολογισμένης ανοικτής μεθόδου συντονισμού(ΑΜΣ) όσον αφορά τις πολιτικές κοινωνικής προστασίας και την καταπολέμηση της φτώχειας. Αυτή η εξορθολογισμένη ΑΜΣ θα είναι πιο προβεβλημένη, πιο επικεντρωμένη στην εφαρμογή και καλύτερα συντονισμένη στην αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας και θα απλοποιήσει τη διαδικασία υποβολής εκθέσεων ενώ θα αυξήσει τις δυνατότητες ανταλλαγής ιδεών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με την πολιτική που πρέπει να εφαρμοστεί.

ΠΡΑΞΗ

Ανακοίνωση της Επιτροπής της 22ας Δεκεμβρίου 2005, «Ένα νέο πλαίσιο για τον ανοικτό συντονισμό των πολιτικών κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση» [COM(2005)706 - Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

ΣΥΝΟΨΗ

Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΑΜΣ

Πριν από τη διαμόρφωση των προτάσεών της, η Επιτροπή ζήτησε από τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους, τις ΜΚΟ και τα ιδρύματα κοινωνικής προστασίας να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με την ΑΜΣ και τις μεθόδους εργασίας της.

Οι ενδιαφερόμενοι εκτιμούν την ΑΜΣ και θεωρούν ότι επιδρά θετικά στη χάραξη πολιτικής. Οι ενδιαφερόμενοι υποστηρίζουν ευρέως μια ακριβέστερη διαδικασία με απλουστευμένη υποβολή στοιχείων.

Ο εξορθολογισμός θα πρέπει:

• να συγκεντρώσει τα τρία σκέλη των εργασιών, επιτρέποντας ωστόσο την περαιτέρω ανάπτυξη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που είναι σημαντικά για το καθένα. Οι νέοι ενοποιημένοι κοινοί στόχοι δεν πρέπει να μειώσουν τα περιθώρια για εις βάθος εστίαση σε κάθε τομέα πολιτικής·
• να υποστηρίξει περισσότερο τη μάθηση και να την ενσωματώσει καλύτερα στις εργασίες της υποβολής εκθέσεων και της αξιολόγησης·
• να προωθήσει την αποτελεσματική αλληλεπίδραση με την αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας και την εκ νέου δρομολογηθείσα στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη·
• να στοχεύσει στην προώθηση της πρακτικής που έγκειται στη συμμετοχή των φορέων που μέχρι σήμερα είναι πιο ανεπτυγμένοι όσον αφορά την κοινωνική ένταξη.

ΝΕΟΙ ΚΟΙΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΕΝΗ ΑΜΣ

Οι νέοι αυτοί στόχοι βασίζονται στους στόχους της Νίκαιας για την κοινωνική ένταξη και στους στόχους του Laeken για τις συντάξεις.

Γενικοί στόχοι

• Προώθηση της κοινωνικής συνοχής και των ίσων ευκαιριών για όλους μέσω επαρκών, προσβάσιμων, οικονομικά βιώσιμων, προσαρμόσιμων και αποτελεσματικών συστημάτων κοινωνικής προστασίας και πολιτικών κοινωνικής ένταξης·
• αλληλεπίδραση με τους στόχους της Λισαβόνας για την επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής ανάπτυξης και περισσότερων και καλύτερων θέσεων απασχόλησης και με τη στρατηγική της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη·
• ενίσχυση της διακυβέρνησης, της διαφάνειας και της συμμετοχής των ενδιαφερομένων στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση της πολιτικής.

Στόχοι που ισχύουν για τα διάφορα σκέλη των εργασιών

• Αποφασιστικός αντίκτυπος στην εξάλειψη της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού - Εξασφάλιση ενεργούς κοινωνικής ένταξης για όλους με την προώθηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας και με την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στις πιο περιθωριοποιημένες ομάδες·- καταπολέμηση όλων των μορφών διάκρισης που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό·- ένταξη της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού σε όλες τις σχετικές δημόσιες πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και δημοσιονομικών πολιτικών και των προγραμμάτων των διαρθρωτικών ταμείων (ειδικότερα του ΕΚΤ).
• Παροχή επαρκών και βιώσιμων συντάξεων - Εξασφάλιση επαρκών εισοδημάτων συνταξιοδότησης για όλους και πρόσβαση σε συντάξεις που θα επιτρέπουν στους ανθρώπους να διατηρήσουν, σε λογικό βαθμό, το βιοτικό επίπεδό τους μετά τη συνταξιοδότηση·- εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των δημόσιων και ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων, ιδίως με τους εξής τρόπους: στήριξη της παράτασης του επαγγελματικού βίου και της ενεργού γήρανσης· εξασφάλιση κατάλληλης και δίκαιης ισορροπίας μεταξύ των εισφορών και των παροχών· και, τέλος, διατήρηση της ασφάλειας των χρηματοδοτούμενων και των ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων·- εξασφάλιση ότι τα συνταξιοδοτικά συστήματα χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και, ότι οι άνθρωποι λαμβάνουν τις πληροφορίες που χρειάζονται για να προγραμματίσουν τη συνταξιοδότησή τους.
• Εξασφάλιση προσβάσιμης, ποιοτικής και βιώσιμης υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας περίθαλψης - Εγγύηση της πρόσβασης όλων σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη και μακροχρόνια περίθαλψη και εξασφάλιση ότι η ανάγκη για περίθαλψη δεν οδηγεί στη φτώχεια και την οικονομική εξάρτηση·- προώθηση της ποιότητας στην περίθαλψη και ορθολογική χρήση των πόρων.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΜΣ

Ρυθμίσεις για την υποβολή στοιχείων και την αξιολόγηση

Οι νέοι κοινοί στόχοι θα καταρτίσουν εθνικές στρατηγικές για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη. Οι στρατηγικές αυτές θα περιλαμβάνουν τα εξής:

• Ένα κοινό τμήμα που θα διενεργεί την αξιολόγηση της κοινωνικής κατάστασης και την παρουσίαση της γενικής στρατηγικής προσέγγισης για τον εκσυγχρονισμό των πολιτικών κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής ένταξης
• Τρία θεματικά σχέδια που θα καλύπτουν την κοινωνική ένταξη, τις συντάξεις και την φροντίδα υγείας. Τα σχέδια αυτά πρέπει να είναι προσανατολισμένα προς το μέλλον και να καθορίζουν εθνικούς στόχους ιεραρχημένους με σειρά προτεραιότητας, οι οποίοι θα εκφράζουν τους κοινούς στόχους.

Η Επιτροπή θα συντάξει σχέδιο κοινής έκθεσης (για έγκριση από την ίδια και από το Συμβούλιο) για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη το οποίο θα αξιολογεί την πρόοδο των κρατών μελών και θα συνοψίζει τις κύριες τάσεις.

Χρονοδιάγραμμα υποβολής στοιχείων και αξιολόγησης

Οι εθνικές στρατηγικές για την κοινωνική προστασία και την κοινωνική ένταξη θα έπρεπε κανονικά να καλύπτουν μια μελλοντική περίοδο τριών ετών. Για να προσαρμοστούν στο νέο χρονοδιάγραμμα της Λισαβόνας, οι πρώτες εκθέσεις πρέπει να υποβληθούν το Σεπτέμβριο του 2006. Δεν θα απαιτηθεί από τα κράτη μέλη να υποβάλουν εθνικές στρατηγικές κατά τα ενδιάμεσα («ελαφρά») έτη. Τα κράτη μέλη μπορούν, εάν το επιθυμούν, να υποβάλουν έκθεση σχετικά με οποιεσδήποτε νέες πρωτοβουλίες ή σχετικά με την πρόοδο ως προς την εφαρμογή.

Υποστήριξη της ενίσχυσης της αμοιβαίας μάθησης

Οι ανταλλαγές πρακτικών και η αμοιβαία μάθηση πρέπει να αποκτήσουν μεγαλύτερη σπουδαιότητα και να ενταχθούν καλύτερα στο έργο της υποβολής στοιχείων και αξιολόγησης. Το προγραμματισμένο κονδύλιο του προϋπολογισμού PROGRESS θα υποστηρίζει μελλοντικά παρόμοιες ανταλλαγές που θα καλύπτουν όλο το φάσμα της ΑΜΣ.

Συμμετοχή των ενδιαφερομένων και διακυβέρνηση

Η εξορθολογισμένη ΑΜΣ αναμένεται ότι θα εντείνει την εστίαση στην προώθηση της ορθής διακυβέρνησης, της διαφάνειας και της συμμετοχής των ενδιαφερομένων:

• για την κοινωνική ένταξη: προώθηση της συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων, την εξασφάλιση πολιτικού συντονισμού μεταξύ των κλάδων και των επιπέδων της δημόσιας διοίκησης
• για τις συντάξεις: να γίνουν κατανοητά τα συνταξιοδοτικά συστήματα και να παρασχεθούν στους πολίτες οι απαραίτητες πληροφορίες για τον προγραμματισμό της συνταξιοδότησής τους
• για την υγεία: ορθός συντονισμός των πολιτικών μεταξύ των διαφόρων μερών του συστήματος και καλή πληροφόρηση των πολιτών.

Μεγαλύτερη προβολή

Η μεγαλύτερη προβολή της ΑΜΣ θα μπορούσε να συμβάλει θετικά στις εθνικές συζητήσεις. Ο προβλεπόμενος ελαφρύτερος ρυθμός της υποβολής εκθέσεων και της αξιολόγησης μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να δοθεί περισσότερη προσοχή στην προβολή της ΑΜΣ διαμέσου εθνικών σεμιναρίων ανοικτών σε όλους τους φορείς.

Περιεχόμενο

Εφόσον οι πολιτικές κοινωνικής προστασίας και κοινωνικής ένταξης δεν ενσωματώνονται στο κοινοτικό δίκαιο, ο μηχανισμός που θεσπίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Λισαβόνας το Μάρτιο του 2000 στο πλαίσιο της Ένωσης καλείται η ανοικτή μέθοδος συντονισμού (ΑΜΣ). Η εν λόγω μέθοδος επιτρέπει τον καθορισμό κοινών στόχων και τη σύγκριση ορθών πρακτικών μεταξύ κρατών μελών σε τρεις τομείς: κοινωνική ένταξη (από το 2000), συνταξιοδοτικά συστήματα και συστήματα πρόωρης συνταξιοδότησης (από το 2001) και το μέλλον του τομέα της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας (από το 2004). Συγκεκριμένα, η ΑΜΣ περιλαμβάνει τον καθορισμό κοινών γενικών στόχων, την εκπόνηση εθνικών σχεδίων δράσης και εκθέσεων που σκιαγραφούν τις πολιτικές τις οποίες τα κράτη μέλη προτίθενται να υλοποιήσουν για να επιτύχουν τους κοινούς στόχους καθώς και την αξιολόγηση αυτών των σχεδίων και στρατηγικών σε άλλες κοινές εκθέσεις της Επιτροπής και του Συμβουλίου.

Με σκοπό τον καλύτερο συντονισμό των κοινωνικών πολιτικών και την καλύτερη ευθυγράμμιση με τη στρατηγική της Λισαβόνας (ιδίως με τους γενικούς προσανατολισμούς των οικονομικών πολιτικών και την ευρωπαϊκή στρατηγική για την απασχόληση), αποφασίστηκε το 2003 ο εξορθολογισμός της ΑΜΣ (βλέπε ανακοίνωση της Επιτροπής του Μαΐου του 2003 σχετικά με τον εξορθολογισμό του συντονισμού στον τομέα της κοινωνικής προστασίας (es de en fr)).

Στο πλαίσιο της συνέχισης των προσπαθειών εξορθολογισμού, η εν λόγω ανακοίνωση προτείνει ένα νέο σύνολο κοινών στόχων για τα τρία σκέλη της ΑΜΣ και την εφαρμογή νέων διαδικασιών από το 2006 και μετά. Αυτή η εξορθολογισμένη ΑΜΣ πρέπει να λειτουργεί παράλληλα και σε στενή αλληλεπίδραση με την αναθεωρημένη στρατηγική της Λισαβόνας: θα τροφοδοτεί τους στόχους της ανάπτυξης και της απασχόλησης, ενώ τα προγράμματα της Λισαβόνας θα συμβάλλουν στην προώθηση των στόχων κοινωνικής συνοχής.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 20ής Απριλίου 2004, «Εκσυγχρονισμός της κοινωνικής προστασίας για την ανάπτυξη ποιοτικής, προσιτής και βιώσιμης υγειονομικής περίθαλψης και μακροχρόνιας περίθαλψης: στήριξη των εθνικών στρατηγικών μέσω της "ανοικτής μεθόδου συντονισμού» [COM(2004) 304 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, της 27ης Μαΐου 2003, «Ενίσχυση της κοινωνικής διάστασης της στρατηγικής της Λισαβόνας: Εξορθολογισμός του ανοικτού συντονισμού στον τομέα της κοινωνικής προστασίας» [COM(2003) 261 τελικό - Επίσημη Εφημερίδα L 314, 13.10.2004].

Ανακοίνωση της Επιτροπής, «Υποστήριξη εθνικών στρατηγικών για ασφαλείς και βιώσιμες συντάξεις, μέσω μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης» [COM(2001) 362 τελικό - Δεν έχει δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα].

Ημερομηνία τελευταίας τροποποίησης: 19.01.2006