Κανονισμός Διαδικασίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΕΓΓΡΑΦΟΥ:

Κανονισμός διαδικασίας του Δικαστηρίου

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ;

• Θεσπίζει τις αναγκαίες διατάξεις για την εφαρμογή και τη συμπλήρωση του Οργανισμού του Δικαστηρίου, ο οποίος περιγράφεται στο πρωτόκολλο αριθ. 3 που έχει προσαρτηθεί στις Συνθήκες.
• Αποσκοπεί να καταστήσει τον Κανονισμό του Δικαστηρίου απλούστερο και σαφέστερο τόσο για τους διαδίκους όσο και για τα εθνικά δικαστήρια, καθώς επίσης και να λαμβάνεται καλύτερα υπόψη η εξέλιξη της δικαστικής ύλης τού Δικαστηρίου.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Το Δικαστήριο είναι ένα από τα δύο δικαιοδοτικά όργανα που απαρτίζουν το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δικαστικό θεσμικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας (ΕΚΑΕ). Το δεύτερο δικαιοδοτικό όργανο είναι τοΓενικό Δικαστήριο. Αποστολή τους είναι να διασφαλίζουν την τήρηση της νομιμότητας όσον αφορά την ερμηνεία και την εφαρμογή των Συνθηκών, ιδίως ελέγχοντας τη νομιμότητα των πράξεων της ΕΕ.

Οργάνωση του Δικαστηρίου

Η οργάνωση του Δικαστηρίου είναι η ακόλουθη:

• Σύνθεση του Δικαστηρίου: το Δικαστήριο αποτελείται από 28 δικαστές και 11 γενικούς εισαγγελείς, που διορίζονται για έξι έτη. Οι γενικοί εισαγγελείς είναι επιφορτισμένοι να επικουρούν το Δικαστήριο και να διατυπώνουν νομικές γνώμες. Οι δικαστές εκλέγουν τον πρόεδρο καθώς και τον αντιπρόεδρο του Δικαστηρίου για τριετή περίοδο. Ο πρόεδρος είναι επιφορτισμένος να εκπροσωπεί το Δικαστήριο και να διευθύνει τις εργασίες του·και ο αντιπρόεδρος τον επικουρεί στα καθήκοντά του.
• Σύνθεση των τμημάτων και ορισμός εισηγητών δικαστών: το Δικαστήριο συγκροτεί πενταμελή τμήματα, ο πρόεδρος των οποίων εκλέγεται για τρία έτη, και τριμελή τμήματα, ο πρόεδρος των οποίων εκλέγεται για ένα έτος. Για την εκδίκαση μιας υπόθεσης, ο πρόεδρος του Δικαστηρίου διορίζει έναν εισηγητή δικαστή, ενώ ένας γενικός εισαγγελέας διορίζεται από τον πρώτο γενικό εισαγγελέα. Εφόσον χρειάζεται, το Δικαστήριο μπορεί να επικουρείται από βοηθούς εισηγητές.
• Ρόλος του γραμματέα: Το Δικαστήριο διορίζει έναν γραμματέα για εξαετή περίοδο. Είναι επιφορτισμένος με την παραλαβή, διαβίβαση, φύλαξη όλων των εγγράφων και επίσης είναι υπεύθυνος για τα αρχεία. Επιπλέον, επικουρεί τα μέλη του Δικαστηρίου και επιμελείται των δημοσιεύσεων του Δικαστηρίου. Τέλος, διευθύνει τις υπηρεσίες του θεσμικού οργάνου υπό την εποπτεία του προέδρου του Δικαστηρίου.
• Λειτουργία του Δικαστηρίου: οι υποθέσεις παραπέμπονται στην ολομέλεια, στο τμήμα μείζονος συνθέσεως ή σε πενταμελές ή τριμελές τμήμα. Ο αριθμός των δικαστών που εκδικάζουν μια υπόθεση εξαρτάται από τη σημασία και την πολυπλοκότητά της. Οι περισσότερες υποθέσεις εκδικάζονται από 5 δικαστές ενώ συμβαίνει πολύ σπάνια η ολομέλεια να εκδικάζει μια υπόθεση. Πολλές υποθέσεις μπορούν να συνεκδικασθούν από τον ίδιο δικαστικό σχηματισμό. Οι διασκέψεις του Δικαστηρίου πρέπει να παραμένουν μυστικές.
• Γλωσσικό καθεστώς: μια γλώσσα διαδικασίας συνδέεται με κάθε υπόθεση. Στις ευθείες προσφυγές, ο προσφεύγων μπορεί να επιλέξει τη γλώσσα διαδικασίας μεταξύ των είκοσι τεσσάρων επίσημων γλωσσών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στις προδικαστικές διαδικασίες, η γλώσσα διαδικασίας είναι η γλώσσα του εθνικού δικαστηρίου.

Χαρακτηριστικά της διαδικασίας

Η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου περιλαμβάνει κατ’ αρχήν τα ακόλουθα στάδια:

• Έγγραφη διαδικασία: πρόκειται για ανταλλαγή υπομνημάτων μεταξύ των διαδίκων. Τα εν λόγω υπομνήματα πρέπει να έχουν σαφώς καθορισμένο περιεχόμενο. Μετά την περάτωση της διαδικασίας, υποβάλλεται προκαταρτική έκθεση από τον εισηγητή δικαστή στη γενική συνέλευση του Δικαστηρίου.
• Αποδεικτικά μέσα: το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να ορίσει αποδεικτικά μέσα όπως εμφάνιση των διαδίκων, αιτήσεις παροχής πληροφοριών και εγγράφων, εξέταση μαρτύρων, πραγματογνωμοσύνη ή αυτοψία. Σε κάθε συνεδρίαση διεξαγωγής αποδείξεων συντάσσονται πρακτικά.
• Η ακρόαση πραγματοποιείται, αν είναι απαραίτητο. Ο πρόεδρος κηρύσσει την έναρξη της ακρόασης και τη διευθύνει. Το Δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει τη διεξαγωγή της ακρόασης κεκλεισμένων των θυρών (incamera).
• Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα: για περίπου το ένα δεύτερο των υποθέσεων ο γενικός εισαγγελέας αναπτύσσει τις προτάσεις του. Αν η υπόθεση δεν εγείρει κανένα νέο νομικό ζήτημα το Δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει ότι δεν είναι απαραίτητη η ανάπτυξη προτάσεων.
• Τελικές αποφάσεις: το Δικαστήριο αποφαίνεται με απόφαση ή με διάταξη. Μόνο η απόφαση δημοσιεύεται σε δημόσια συνεδρίαση. Οι αποφάσεις και οι διατάξεις περιλαμβάνουν διάφορες πληροφορίες όπως τη σύνοψη των πραγματικών περιστατικών και το σκεπτικό. Στη συνέχεια διανέμεται αντίγραφο στους διαδίκους. Οι αποφάσεις και οι διατάξεις είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του Δικαστηρίου.

Επίσης, ο κανονισμός περιλαμβάνει ειδικές διατάξεις σχετικά με τις διάφορες διαδικασίες που ασκούνται ενώπιον του Δικαστηρίου:

• την προδικαστική διαδικασία·
• τις ευθείες προσφυγές·
• τις αναιρέσεις κατά αποφάσεων και διατάξεων του Γενικού Δικαστηρίου·
• τις γνωμοδοτήσεις, και
• ορισμένες άλλες ειδικές διαδικασίες.

Προδικαστικές παραπομπές

Τα εθνικά δικαστήρια δύνανται να υποβάλλουν προδικαστική παραπομπή στο Δικαστήριο προκειμένου να θέσουν ένα ερώτημα σχετικά με τη νομιμότητα ή την ερμηνεία του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο μιας προδικαστικής παραπομπής, μπορούν να υποβάλλονται παρατηρήσεις κυρίως από:

• τους διαδίκους·
• τις χώρες της ΕΕ·
• την Ευρωπαϊκή Επιτροπή·
• το θεσμικό όργανο που έχει εκδώσει την πράξη της οποίας η νομιμότητα ή η ερμηνεία αμφισβητείται.

Αναίρεση κατά αποφάσεων και διατάξεων του Γενικού Δικαστηρίου

Υπάρχει δυνατότητα υποβολής αναίρεσης κατά απόφασης ή διάταξης του Γενικού Δικαστηρίου. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να κατατεθεί το δικόγραφο της προσφυγής στη Γραμματεία και να περιέχει κυρίως τους προβαλλόμενους λόγους και επιχειρήματα. Η εν λόγω προσφυγή πρέπει να έχει ως στόχο την πλήρη ή μερική ακύρωση της απόφασης ή διάταξης.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ Ο ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ;

Έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Νοεμβρίου 2012.

ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στη σελίδα:

• Γενική παρουσίαση στον δικτυακό τόπο του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΚΥΡΙΑ ΠΡΑΞΗ

Κανονισμός διαδικασίας του Δικαστηρίου (ΕΕ L 265 της 29.9.2012, σ. 1-42)

Τροποποίηση του κανονισμού διαδικασίας του Δικαστηρίου (ΕΕ L 173 της 26.6.2013, σ. 65)

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Κανονισμός (ΕΕ) 2016/300 του Συμβουλίου, της 29ης Φεβρουαρίου 2016, για τον καθορισμό των αποδοχών των υψηλόβαθμων δημοσίων λειτουργών της ΕΕ (ΕΕ L 58 της 4.3.2016, σ. 1-12)

Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) 2015/2422 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2015, για την τροποποίηση του πρωτοκόλλου αριθ. 3 περί του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 341 της 24.12.2015, σ. 14-17)

τελευταία ενημέρωση 11.08.2016