Ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία και συνήθης νομοθετική διαδικασία
ΣΎΝΟΨΗ
Η Συνθήκη της Λισαβόνας αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό και στη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), σε μια ΕΕ που έχει διευρυνθεί σε 28 χώρες. Η Συνθήκη επεκτείνει την ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία στο Συμβούλιο της ΕΕ καθώς και όπου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενεργεί σε ισότιμη βάση με το Συμβούλιο όσον αφορά την έκδοση νομοθετικών πράξεων (κανονισμών, οδηγιών και αποφάσεων), κατόπιν πρότασης της Επιτροπής (συνήθης νομοθετική διαδικασία).
ΝΈΟΙ ΤΟΜΕΊΣ ΠΟΛΙΤΙΚΉΣ ΥΠΌΚΕΙΝΤΑΙ ΣΕ ΨΗΦΟΦΟΡΊΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΉ ΠΛΕΙΟΨΗΦΊΑ
Η ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία συνιστά σήμερα τη συνηθέστερη μορφή ψηφοφορίας στο Συμβούλιο της ΕΕ και χρησιμοποιείται για τις περισσότερες αποφάσεις του. Με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, η ειδική πλειοψηφία αντικαθιστά την ομοφωνία στους εξής, νέους τομείς:
— |
μέτρα σχετικά με ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα, το άσυλο και τη μετανάστευση·
|
— |
δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις και εναρμόνιση στον τομέα του ποινικού δικαίου όσον αφορά τον ορισμό, για παράδειγμα, των αξιόποινων πράξεων και των κυρώσεων σε ιδιαίτερα σοβαρά εγκλήματα (π.χ. τρομοκρατία, εμπορία ανθρώπων, σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών και παιδιών, παράνομη διακίνηση ναρκωτικών, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες)·
|
— |
— |
δημιουργία των ευρωπαϊκών δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας με στόχο την ενιαία προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την ΕΕ·
|
— |
— |
— |
— |
μέτρα για την προώθηση του αθλητισμού και του πολιτισμού·
|
— |
ορισμένες πτυχές της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ (π.χ. στους τομείς των πολιτιστικών και οπτικοακουστικών υπηρεσιών, των κοινωνικών, εκπαιδευτικών ή υγειονομικών υπηρεσιών, καθώς και για τη θέσπιση εσωτερικών κανόνων).
|
Η ομοφωνία εξακολουθεί, ωστόσο, να αποτελεί τον γενικό κανόνα σε ευαίσθητους τομείς όπως:
— |
η έγκριση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ·
|
— |
η φορολογική εναρμόνιση (άμεσοι φόροι)·
|
— |
η κοινωνική ασφάλεια και η κοινωνική προστασία·
|
— |
διασυνοριακές πτυχές του οικογενειακού δικαίου·
|
— |
Επίσης, η προσχώρηση νέων χωρών στην ΕΕ καθώς και η αναθεώρηση των Συνθηκών πρέπει να συμφωνούνται από όλες τις χώρες της ΕΕ.
ΕΚΤΕΝΈΣΤΕΡΗ ΧΡΉΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΉΘΟΥΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΉΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΑΣ
Η Συνθήκη της Λισαβόνας προσθέτει επιπλέον 40 νομικές βάσεις (τομείς πολιτικής που βασίζονται σε άρθρα της Συνθήκης), ιδίως στους τομείς της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας, όπως και της γεωργίας, στο πεδίο εφαρμογής της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, παλαιότερα γνωστής ως διαδικασίας συναπόφασης. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται σήμερα στα περισσότερα θέματα για τα οποία το Συμβούλιο της ΕΕ αποφαίνεται με ειδική πλειοψηφία.
Αλλαγές
Η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής της ειδικής πλειοψηφίας έχει τροποποιηθεί σε ορισμένη έκταση, ιδίως στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις (άρθρα 82 και 83 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — ΣΛΕΕ) καθώς και όσον αφορά την κοινωνική προστασία των εργαζόμενων μεταναστών (άρθρο 48 ΣΛΕΕ).
Σε αυτούς τους τομείς η Συνθήκη της Λισαβόνας εισήγαγε «ρήτρες συγκράτησης» προκειμένου να είναι δυνατή η απόκλιση από τη συνήθη νομοθετική διαδικασία σε περίπτωση που μια χώρα θεωρεί ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης ή το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης που διαθέτει απειλούνται από νομοθεσία που βρίσκεται σε διαδικασία έγκρισης.
Η Συνθήκη της Λισαβόνας εισήγαγε επίσης «μεταβατικές ρήτρες» για τη μετάβαση από μια ψηφοφορία με ομοφωνία σε ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία για την έγκριση μιας πράξης σε έναν συγκεκριμένο τομέα.
Περισσότερες πληροφορίες:
— |
— |
τελευταία ενημέρωση 24.11.2015