Υπόθεση C-418/01

IMS Health GmbH & Co. OHG

κατά

NDC Health GmbH & Co. KG

[αίτηση του Landgericht Frankfurt am Main (Γερμανία) για την έκδοση προδικαστικής αποφάσεως]

«Ανταγωνισμός – Άρθρο 82 ΕΚ – Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως – Δομή μωσαϊκού για την παροχή δεδομένων επί των περιφερειακών πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων εντός κράτους μέλους – Δικαίωμα του δημιουργού – Άρνηση χορηγήσεως αδείας εκμεταλλεύσεως»

Περίληψη της αποφάσεως

1.        Ανταγωνισμός – Κοινοτικοί κανόνες – Εφαρμογή από τα εθνικά δικαστήρια – Εκτίμηση συμφωνίας ή πρακτικής που έχει ήδη εξετασθεί από την Επιτροπή ή έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο αποφάσεως αυτής – Προϋποθέσεις

(Άρθρα 81 ΕΚ και 82 ΕΚ)

2.        Ανταγωνισμός – Δεσπόζουσα θέση – Κατάχρηση – Άρνηση επιχειρήσεως κατέχουσας δεσπόζουσα θέση να παράσχει σε άλλη επιχείρηση πρόσβαση σε προϊόν ή σε υπηρεσία αναγκαία για τη δραστηριότητά της – Εκτίμηση του αναγκαίου χαρακτήρα του επίμαχου προϊόντος ή της επίμαχης υπηρεσίας – Κριτήρια – Άδεια εκμεταλλεύσεως δομής μωσαϊκού για την παροχή δεδομένων επί των περιφερειακών πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων

(Άρθρο 82 ΕΚ)

3.        Ανταγωνισμός – Δεσπόζουσα θέση – Δικαιώματα του δημιουργού – Δικαιώματα επί δομής μωσαϊκού για την παροχή δεδομένων επί των περιφερειακών πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων – Άρνηση χορηγήσεως αδείας εκμεταλλεύσεως σε άλλη επιχείρηση – Κατάχρηση – Προϋποθέσεις

(Άρθρο 82 ΕΚ)

1.        Όταν τα εθνικά δικαστήρια αποφαίνονται επί συμφωνίας ή πρακτικής επί των οποίων ενδέχεται να εκδοθεί στη συνέχεια απόφαση της Επιτροπής, οφείλουν να μην εκδίδουν αποφάσεις αντίθετες προς τις αποφάσεις που η Επιτροπή έλαβε ή προτίθεται να λάβει για την εφαρμογή των άρθρων 81 ΕΚ και 82 ΕΚ.

(βλ. σκέψη 19)

2.        Στο πλαίσιο της εκτιμήσεως του καταχρηστικού χαρακτήρα εκμεταλλεύσεως δεσπόζουσας θέσεως, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία είναι αναγκαία για την άσκηση της δραστηριότητας μιας επιχειρήσεως σε ορισμένη αγορά, επιβάλλεται να εξετασθεί αν υφίστανται προϊόντα ή υπηρεσίες που αποτελούν εναλλακτικές λύσεις, έστω και αν αυτές είναι λιγότερο πλεονεκτικές, καθώς και αν υφίστανται τεχνικής, κανονιστικής ή οικονομικής φύσεως εμπόδια δυνάμενα να καταστήσουν αδύνατη, ή τουλάχιστον αδικαιολογήτως δυσχερή, την ανάπτυξη, ενδεχομένως σε συνεργασία με άλλους επιχειρηματίες, εναλλακτικών προϊόντων ή υπηρεσιών εκ μέρους κάθε επιχειρήσεως που προτίθεται να δραστηριοποιηθεί στην εν λόγω αγορά. Προκειμένου να γίνει δεκτή η ύπαρξη εμποδίων οικονομικής φύσεως, θα πρέπει τουλάχιστον να αποδειχθεί ότι η δημιουργία αυτών των προϊόντων ή υπηρεσιών είναι οικονομικώς ασύμφορη για παραγωγή ανάλογης κλίμακας με την παραγωγή της επιχειρήσεως που ελέγχει το υφιστάμενο προϊόν ή την υφιστάμενη υπηρεσία.

Εντεύθεν προκύπτει ότι στο πλαίσιο της εξετάσεως του ενδεχομένως καταχρηστικού χαρακτήρα της αρνήσεως εκ μέρους κατέχουσας δεσπόζουσα θέση επιχειρήσεως να χορηγήσει άδεια εκμεταλλεύσεως δομής μωσαϊκού επί της οποίας έχει δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας, ο βαθμός συμμετοχής των χρηστών στην ανάπτυξη της εν λόγω δομής και οι δαπάνες, ιδίως από απόψεως κόστους, στις οποίες πρέπει να υποβληθούν οι δυνητικοί χρήστες για να μπορέσουν να προμηθευθούν μελέτες επί των περιφερειακών πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων βασιζόμενες σε εναλλακτική δομή μωσαϊκού αποτελούν στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη προκειμένου να κριθεί αν η προστατευόμενη δομή είναι αναγκαία για τη διάθεση στο εμπόριο των μελετών αυτών.

(βλ. σκέψεις 28, 30, διατακτ. 1)

3.        Η άρνηση εκ μέρους κατέχουσας δεσπόζουσα θέση επιχειρήσεως, κατόχου δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας επί δομής μωσαϊκού αναγκαίας για την παρουσίαση δεδομένων επί των περιφερειακών πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων εντός κράτους μέλους, να χορηγήσει άδεια για την εκμετάλλευση της δομής αυτής σε άλλη επιχείρηση που επιθυμεί επίσης να διαθέτει δεδομένα αυτού του είδους εντός του ίδιου κράτους μέλους συνιστά κατάχρηση δεσπόζουσας θέσεως, κατά την έννοια του άρθρου 82 ΕΚ, όταν συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

– η επιχείρηση που ζήτησε την άδεια προτίθεται να διαθέσει στην αγορά παροχής των επίμαχων δεδομένων νέα προϊόντα ή νέες υπηρεσίες πέραν αυτών του κατόχου του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, για τα οποία ή για τις οποίες υπάρχει εν δυνάμει ζήτηση εκ μέρους των καταναλωτών·

– η άρνηση δεν δικαιολογείται από αντικειμενικές εκτιμήσεις·

– η άρνηση μπορεί να εξασφαλίσει στην επιχείρηση κάτοχο του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας αποκλειστικότητα στην αγορά παροχής δεδομένων επί των πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων εντός του οικείου κράτους μέλους, αποκλείοντας κάθε μορφή ανταγωνισμού εντός της αγοράς αυτής.

(βλ. σκέψη 52, διατακτ. 2)